Reforma emerytalna w ±wietle modelu z nakªadaj cymi si pokoleniami (OLG)

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Reforma emerytalna w ±wietle modelu z nakªadaj cymi si pokoleniami (OLG)"

Transkrypt

1 Reforma emerytalna w ±wietle modelu z nakªadaj cymi si pokoleniami (OLG) Jan Hagemejer, Krzysztof Makarski, Joanna Tyrowicz wsparcie: Marcin Bielecki, Agnieszka Borowska, Karolina Goraus GRAPE@WNE UW/SGH/NBP 2 listopada 2013

2 Wprowadzenie Skrócony plan Problemy i pytania badawcze Zmiany demograczne wpªywaj na stabilno± (skaln i polityczn ) systemów emerytalnych Reforma emerytalna : (DB => DC) + (PAYG => cz ±ciowe FF), w dªu»szym okresie pozwala na obni»enie obci»enia skalnego, ale powoduje spadek stóp zast pienia (reforma emerytalna 1999) Pytania: jak rozªo»y jej koszty mi dzy obecne i przyszªe pokolenia? Jaki jest wpªyw na oszcz dno±ci (kapitaª i PKB) oraz poda» pracy? Rozwa»ania dotycz ce dobrobytu Krótkookresowe koszty reformy s wysokie, a krótkookresowe korzy±ci z niej zaniechania - du»e (reformy JVR 2011 i 2013)

3 Wprowadzenie Skrócony plan Dzisiejsza prezentacja 1 (Znacznie skrócony) opis modelu 2 Reforma emerytalna Reformy emerytalne min. Rostowskiego (JVR) 2011 i 2013

4 Wprowadzenie Model ogólnie Gªówne cechy modelu (1) Konsument (optymalizacja wewn trzokresowa i mi dzyokresowa) wybór konsumpcja/oszcz dno±ci, niespójno± preferencji w czasie decyzje o poda»y pracy - wybór praca/czas wolny 80 pokole«, model rozwi zywany dla ka»dego roku Reprezentatywny producent (funkcja Cobba-Douglasa z post pem uciele±nionym w pracy) Rynki pracy i kapitaªu Rz d: opodatkuje czynniki produkcji i konsumpcj, wydaje na spo»ycie publiczne, decyt FUS i obsªug dªugu Zmienny wiek emerytalny System emerytalny przed i po reformie 1999 (DB+PAYG => NDC+PAYG i FF+DC)

5 Wprowadzenie Model ogólnie Gªówne cechy modelu (2) Modelowanie: steady state i ±cie»ka przej±cia mi dzy dwoma SS ±cie»ka przej±cia: 60 okresów prognozy demogracznej + nowy stan ustalony = 250 okresów baseline okresów bez reformy, scenariusze okresów z reform Lump-Sum Redistribution Authority (LSRA) - transfery mi dzypokoleniowe i ocena skutków dobrobytowych Demograa (na podstawie prognozy demogracznej do 2060 r), Indywidualna produktywno± pracy zale»na od wieku - BAEL cie»ka tempa wzrostu produktywno±ci pracy - AWG Kalibracja w oparciu o wielko±ci z Rachunków Narodowych

6 Scenariusze reformy 1999 Zaªo»enia Punkt startowy/baseline: system DB PAYG o stopie zast pienia 60% b 1,j,t = ρ j,t w t oraz b 2,j,t = 0 System docelowy: cz ±ciowo kapitaªowy system DC cze± systemu pozostaje PAYG albo tzw. NDC Model skalibrowany do danych ZUS o uczestnictwie w nowym systemie oraz kapitale pocz tkowym Finansowanie decytu FUS (5 alternatyw): podatek kwotowy, podatek od pracy, podatek od konsumpcji czasowe zwi kszenie dªugu, potem spªata przez zwi kszenie podatku od pracy lub konsumpcji Dwie stopy procentowe: rynkowa na inwestycjach stopa dla inwestycji bez ryzyka dla obligacji pa«stwowych

7 Baseline Dwudziestolatkowie

8 Baseline miertelno±

9 Baseline Wiek emerytalny

10 Baseline Emeryci/pracuj cy

11 Baseline Emerytury jako % PKB (baseline)

12 Caªkowite efekty makroekonomiczne reformy 1999 Wyniki w relacji do baseline Closure GDP Labor supply Capital Period D97 ω at ω D97 ω at ω D97 ω at ω Labor tax Cons tax Debt with τ l Debt with τ l

13 Wyniki Podsumowanie wyników Makroekonomiczne efekty reformy emerytalnej s umiarkowane Przyrost PKB 0.5% przez dekad, 3% przez 50 póª wieku Dodatkowy przyrost PKB gªównie efektem przyrostu zasobu kapitaªu (8-9% w stosunku do baseline) Niewielkie efekty na poda» pracy Wi ksze efekty reformy przy produktywno±ci pracy rosn cej z wiekiem

14 Wyniki Efekty skalne Utrzymanie starego systemu emerytalnego (z niezmienionymi stopami zast pienia) wymagaªoby znacznego wzrostu podatków Przez ponad 30 pierwszych lat od reformy koszty systemu emerytalnego odzwierciedlone s wy»sz stop podatkow w scenariuszach reformy Po tym nast puje skokowy wzrost domykaj cej system stopy podatkowej (w ±cie»ce bazowej).

15 Wyniki Dostosowanie skalne: podatek dochodowy

16 Wyniki Dostosowanie skalne: podatek od konsumpcji

17 Wyniki Dostosowanie skalne: dªug plus podatek konsumpcyjny

18 Wyniki Dostosowanie skalne: dªug plus podatek od pracy

19 Wyniki Stopy zast pienia w relacji do baseline

20 Wyniki Efekty dobrobytowe Reforma emerytalna powoduje (w relacji do scenariusza bazowego): spadek stóp zast pienia wzrost bie» cego opodatkowania/dªugu w celu pokrycia kosztów reformy obni»enie si opodatkowania w przyszªo±ci i skali znieksztaªce«cen relatywnych w modelu Efekty te b d wpªywaªy na: obni»enie si dobrobytu bie» cych pokole«zwi kszenie si dobrobytu przyszªych pokole«efekty te s du»e - do 7% caªkowitej»yciowej konsumpcji

21 Wyniki Ekwiwalent konsumpcji

22 Dekompozycja Dekompozycja skutków reformy Reforma skªada si de facto z dwóch cz ±ci: DB > DC (przej±cie ze zdeniowanego ±wiadczenia na zdeniowan skªadk ) PAYG>FF (przej±cie z systemu repartycyjnego na system cz ±ciowo-kapitaªowy. Dekompozycja dwóch efektów poprzez: stworzenie hipotetycznego scenariusza, w którym reforma 1999 polega wyª cznie na stworzeniu pierwszego lara (100% skªadki).

23 Dekompozycja Dekompozycja skutków reformy: wyniki Wi kszo± efektów reformy to efekty przej±cia z systemu DB na system DC te efekty s ujemne dla»yj cych pokole«ze wzgl du na spadek stóp zast pienia dodatnie efekty dla przyszªych pokole«reforma PAYGFF ma du»e krótkookresowe koszty dobrobytowe, gdy nansuje j si wzrostem bie» cych podatków. Domykanie podatkiem dochodowym jest mniej szkodliwe ni» domykanie podatkiem od konsumpcji. Czasowe zwi kszenie dªugu pozwala na rozªo»enie kosztów reformy mi dzy pokolenia i zmniejsza krótkookresowy ujemny wpªyw reformy na dobrobyt.

24 Dekompozycja Dekompozycja - dªug i podatek od konsumpcji

25 Dekompozycja Dekompozycja - dªug i podatek dochodowy

26 Cz ± II: Reformy JVR Zaªo»enia Warianty reformy Baseline: reforma z RS1: zmniejszenie skªadki do OFE z 7.3% do 2.3%-3.5% i subkonto w ZUS (wi kszy I lar) Reformy JVR z 2013: 2013RS2: skªadka do OFE 2.92% + tylko akcje w OFE, ZUS = 12.22% (fundusz pªac) % ( PKB) 2013RS3: 2013RS2 + dobrowolno± OFE - wariant faktycznie wybrany 2013RS4: 2013RS3 + wzrost skªadki: ZUS = 17.52% (12.22% +5.3%) + OFE (4%) Dobrowolno± OFE: 50% czªonków zostanie w OFE.

27 Cz ± II: Reformy JVR Zaªo»enia Zaªo»enia symulacji W scenariuszu bazowym dªug mo»e narosn do 55% PKB do roku 2060, potem powolne spªacanie do 45% PKB Scenariusz (zmiana skªadek) : 1 zachowujemy ±cie»k podatków i dostosowujemy dªug w czterech reformach 2 (nie dzisiaj) zachowujemy ±cie»k dªugu i dostosowujemy podatki w czterech reformach Od 2050 dªug ma zbiega do poziomu 45% PKB

28 Wyniki: stopy zast pienia Scenariusze 2011RS3 daje najni»sze stopy zast pienia w stosunku do innych propozycji

29 Efekty skalne: skumulowany decyt FUS Scenariusz 2013RS1 jest lepszy ni» scenariusz 2011RS1 dla poziomu decytu FUS

30 Wyniki: dªug publiczny Spadek dªugu w relacji do PKB w stosunku scenariusza bazowego Wariant 2013RS3 znacz co lepszy ni» 2011RS1

31 Wyniki: poziom kapitaªu Wszystkie scenariusze przynosz wzrost zasobu kapitaªu dzi ki redukcji dªugu publicznego w ±rednim i krótkim (2013RS3 wi kszy ni» w 2011RS1) W dªugim okresie 2011RS1 jest lepszy ni» scenariusz 2013RS3 dla poziomu kapitaªu Dekumulacja kapitaªu zwi zana z wzrostem dªugu publicznego po

32 Cz ± II: Reformy JVR Wyniki Efekty dobrobytowe (wynik netto LSRA) Scenariusz Ekwiwalent konsumpcji 2011R1-0,05% 2013R2-0,16% 2013R3-0,13% 2013R4-0,40% Wszystkie scenariusze reformy pogarszaj dobrobyt w stosunku do scenariusza bazowego. Ze wzgl du na niskie stopy zast pienia w scenariuszach 2013R3 i 2013R4 redukcja dobrobytu jest najwi ksza.

33 Cz ± II: Reformy JVR Wyniki Wnioski Model OLG, by oszacowa skutki (dobrobytowe) reformy emerytalnej w Polsce + w jaki sposób nansowa tego typu reformy wprowadzenie systemu cz ±ciowo FF generuje koszt = nansowanie go dªugiem zapewnia optymaln redystrybucj mi dzypokoleniow wprowadzenie systemu DC znacz co obni»a emerytury i podnosi dobrobyt, JE LI spadaj obci»enia skalne zastrze»enie: nasi konsumenci optymalizuj (uprzedzaj zªy rozwój wypadków) Poprawianie reformy z 1999 roku nie rozpatrujemy kwestii optymalnej struktury rynkowej (efektywno± inwestycji, opªaty, struktura konkurencji pomi dzy OFE); tylko warianty reform JVR przyj ta propozycja z 2013 roku pogarsza sytuacj emerytów wobec zmian z 2011 roku ale poprawia saldo bud»etu Model ±lepy na kwestie ekonomii politycznej, wiarygodno± obietnic, itp.

The Sooner The Better - The Welfare Effects of the Retirement Age Increase Under Various Pension Schemes

The Sooner The Better - The Welfare Effects of the Retirement Age Increase Under Various Pension Schemes The Sooner The Better - The Welfare Effects of the Retirement Age Increase Under Various Pension Schemes Marcin Bielecki, Karolina Goraus, Jan Hagemejer, Joanna Tyrowicz Jan Hagemejer WNE UW, NBP Czerwiec

Bardziej szczegółowo

Zadania ćwiczeniowe do przedmiotu Makroekonomia I

Zadania ćwiczeniowe do przedmiotu Makroekonomia I Dr. Michał Gradzewicz Zadania ćwiczeniowe do przedmiotu Makroekonomia I Ćwiczenia 3 i 4 Wzrost gospodarczy w długim okresie. Oszczędności, inwestycje i wybrane zagadnienia finansów. Wzrost gospodarczy

Bardziej szczegółowo

Ekonometria. Typy zada«optymalizacyjnych Analiza pooptymalizacyjna SOLVER. 22 maja 2016. Karolina Konopczak. Instytut Rozwoju Gospodarczego

Ekonometria. Typy zada«optymalizacyjnych Analiza pooptymalizacyjna SOLVER. 22 maja 2016. Karolina Konopczak. Instytut Rozwoju Gospodarczego Ekonometria Typy zada«optymalizacyjnych Analiza pooptymalizacyjna SOLVER 22 maja 2016 Karolina Konopczak Instytut Rozwoju Gospodarczego Problem diety Aby ±niadanie byªo peªnowarto±ciowe powinno dostarczy

Bardziej szczegółowo

W poszukiwaniu optymalnego sposobu wprowadzenia filara kapita lowego

W poszukiwaniu optymalnego sposobu wprowadzenia filara kapita lowego W poszukiwaniu optymalnego sposobu wprowadzenia filara kapita lowego Joanna Tyrowicz i Krzysztof Makarski oraz Marcin Bielecki, Marcin Waniek i Jan Woznica Group for Research in Applied Economics Konferencja

Bardziej szczegółowo

Eugeniusz Gostomski. Ryzyko stopy procentowej

Eugeniusz Gostomski. Ryzyko stopy procentowej Eugeniusz Gostomski Ryzyko stopy procentowej 1 Stopa procentowa Stopa procentowa jest ceną pieniądza i wyznacznikiem wartości pieniądza w czasie. Wpływa ona z jednej strony na koszt pozyskiwania przez

Bardziej szczegółowo

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Nadwyżka Konsumenta

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Nadwyżka Konsumenta 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Nadwyżka Konsumenta Pieniężny Pomiar Korzyści z Handlu Możesz kupić tyle benzyny ile chcesz, po cenie 2zł za litr. Jaka jest najwyższa cena, jaką zapłacisz za 1 litr benzyny?

Bardziej szczegółowo

ZMNIEJSZANIE BARIER NA DRODZE DO WZROSTU I DOBROBYTU EMILIA SKROK EKONOMISTA

ZMNIEJSZANIE BARIER NA DRODZE DO WZROSTU I DOBROBYTU EMILIA SKROK EKONOMISTA ZMNIEJSZANIE BARIER NA DRODZE DO WZROSTU I DOBROBYTU EMILIA SKROK EKONOMISTA KONTEKST EKONOMICZNY W POLSCE IMPONUJĄCE WYNIKI W ZAKRESIE WZROSTU Wzrost PKB per capita w Polsce w ciągu ostatnich 15 lat wyniósł

Bardziej szczegółowo

Zadania powtórzeniowe I. Ile wynosi eksport netto w gospodarce, w której oszczędności równają się inwestycjom, a deficyt budżetowy wynosi 300?

Zadania powtórzeniowe I. Ile wynosi eksport netto w gospodarce, w której oszczędności równają się inwestycjom, a deficyt budżetowy wynosi 300? Zadania powtórzeniowe I Adam Narkiewicz Makroekonomia I Zadanie 1 (5 punktów) Ile wynosi eksport netto w gospodarce, w której oszczędności równają się inwestycjom, a deficyt budżetowy wynosi 300? Przypominamy

Bardziej szczegółowo

Ukryty dług na liczniku długu publicznego. 30 IX 2013 Aleksander Łaszek

Ukryty dług na liczniku długu publicznego. 30 IX 2013 Aleksander Łaszek Ukryty dług na liczniku długu publicznego Aleksander Łaszek Ukryty dług na liczniku długu publicznego 1. Dlaczego dług ukryty jest ważny? 2. Zakres ukrytego długu, różne metodologie 3. Metodologia ESA

Bardziej szczegółowo

Ocena wpływu podniesienia wieku emerytalnego zgodnie z projektem rządowym i propozycją PKPP Lewiatan na rynek pracy i wzrost gospodarczy 1

Ocena wpływu podniesienia wieku emerytalnego zgodnie z projektem rządowym i propozycją PKPP Lewiatan na rynek pracy i wzrost gospodarczy 1 Ocena wpływu podniesienia wieku emerytalnego zgodnie z projektem rządowym i propozycją PKPP Lewiatan na rynek pracy i wzrost gospodarczy 1 Piotr Lewandowski (red.), Kamil Wierus Warszawa, marzec 2012 1

Bardziej szczegółowo

Zastosowania matematyki

Zastosowania matematyki Zastosowania matematyki Monika Bartkiewicz 1 / 143 Dyskonto-przypomnienie Obliczanie kapitaªu pocz tkowego P v na podstawie znanej warto±ci kapitaªu ko«cowego F v nazywa si dyskontowaniem kapitaªu F v.

Bardziej szczegółowo

czyli: Rynek nansowy znajduje si w równowadze popyt na pieni dz równy jest poda»y pieni dza (L = M).

czyli: Rynek nansowy znajduje si w równowadze popyt na pieni dz równy jest poda»y pieni dza (L = M). akroekonomia I, wiczenia 8-9 Jan Hagemejer odel IS-L Wst p Do tej pory analiza polityki gospodarczej abstraowaªa od sfery monetarnej. Analizowali±my wyª cznie polityk skaln. Co wi cej, uznawali±my,»e wszystkie

Bardziej szczegółowo

Kryzysy, rynek pracy i stabilność finansów publicznych. Piotr Mularczyk, PriceWaterhouseCoopers Joanna Tyrowicz, University of Warsaw

Kryzysy, rynek pracy i stabilność finansów publicznych. Piotr Mularczyk, PriceWaterhouseCoopers Joanna Tyrowicz, University of Warsaw Kryzysy, rynek pracy i stabilność finansów publicznych Piotr Mularczyk, PriceWaterhouseCoopers Joanna Tyrowicz, University of Warsaw Jak wybrać WŁAŚCIWY system emerytalny Pytanie de facto o proporcję (!)

Bardziej szczegółowo

Twoja droga do zysku! Typy inwestycyjne Union Investment TFI

Twoja droga do zysku! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Twoja droga do zysku! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Co ma najwyższy potencjał zysku w średnim terminie? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy Subfundusz UniStrategie Dynamiczny UniKorona Pieniężny

Bardziej szczegółowo

Reforma emerytalna. Co zrobimy? SŁOWNICZEK

Reforma emerytalna. Co zrobimy? SŁOWNICZEK SŁOWNICZEK Konto w (I filar) Każdy ubezpieczony w posiada swoje indywidualne konto, na którym znajdują się wszystkie informacje dotyczące ubezpieczonego (m. in. okres ubezpieczenia, suma wpłaconych składek).

Bardziej szczegółowo

Ukryty dług na liczniku długu publicznego. 30 IX 2013 Aleksander Łaszek

Ukryty dług na liczniku długu publicznego. 30 IX 2013 Aleksander Łaszek Ukryty dług na liczniku długu publicznego Aleksander Łaszek Ukryty dług na liczniku długu publicznego 1. Dlaczego dług ukryty jest ważny? 2. Zakres ukrytego długu, różne metodologie 3. Metodologia ESA

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1. Wykład 2. Rachunek dochodu narodowego i pomiar sytuacji na rynku pracy

Makroekonomia 1. Wykład 2. Rachunek dochodu narodowego i pomiar sytuacji na rynku pracy Makroekonomia 1 Wykład 2. Rachunek dochodu narodowego i pomiar sytuacji na rynku pracy Plan wykładu 2. Rachunek dochodu narodowego w gospodarce zamkniętej i otwartej (SNA) Tożsamość oszczędności i inwestycji

Bardziej szczegółowo

Czy długoterminowe prognozy emerytalne mogą się gwałtownie zmieniać? Paweł Strzelecki Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Narodowy Bank Polski

Czy długoterminowe prognozy emerytalne mogą się gwałtownie zmieniać? Paweł Strzelecki Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Narodowy Bank Polski Czy długoterminowe prognozy emerytalne mogą się gwałtownie zmieniać? Analiza przyczyn zmian projekcji emerytalnych AWG w latach 2006-2015 Paweł Strzelecki Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Narodowy Bank

Bardziej szczegółowo

Redystrybucja wewnątrzpokoleniowa w systemie emerytalnym

Redystrybucja wewnątrzpokoleniowa w systemie emerytalnym Redystrybucja wewnątrzpokoleniowa w systemie emerytalnym Magda Malec GRAPE FAME & Szkoła Główna Handlowa Konferencja Długoterminowe Oszczędzanie 20-21 czerwca 2016 Motywacja Redystrybucja w ramach systemu

Bardziej szczegółowo

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół. Art. 1.

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół. Art. 1. P r o j e k t z dnia U S T A W A o zmianie ustawy o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół. Art. 1. W ustawie z dnia 18 września 2001 r. o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół (Dz.U. Nr 122, poz.

Bardziej szczegółowo

produkcji gazu łupkowego w Polsce w latach 2012-2025. 2025. Analiza scenariuszowa

produkcji gazu łupkowego w Polsce w latach 2012-2025. 2025. Analiza scenariuszowa Ekonomiczny potencjałprodukcji produkcji gazu łupkowego w Polsce w latach 2012-2025. 2025. Analiza scenariuszowa Prezentacja raportu opracowanego przez CASE - Centrum Analiz Społeczno Ekonomicznych we

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1 Warszawa, 26 czerwca 2012 r. Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1 W końcu 2011 r. na polskim rynku finansowym funkcjonowały 484 fundusze inwestycyjne

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczna analiza podatków

Ekonomiczna analiza podatków Ekonomiczna analiza podatków 2. Podatki jako narzędzie polityki gospodarczej i społecznej Owsiak (2005), Finanse Publiczne, PWN James, Nobes (2014), The economics of Taxation, Fiscal Publications Ministerstwo

Bardziej szczegółowo

REFORMA SYSTEMU EMERYTALNEGO Z ROKU 2013

REFORMA SYSTEMU EMERYTALNEGO Z ROKU 2013 REFORMA SYSTEMU EMERYTALNEGO Z ROKU 2013 Dnia 14 lutego 2014 weszła w życie ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych

Bardziej szczegółowo

Długoterminowe perspektywy systemu emerytalnego

Długoterminowe perspektywy systemu emerytalnego Agnieszka Chłoń-Domińczak Joanna Stachura Długoterminowe perspektywy systemu emerytalnego W ramach obowiązkowego systemu emerytalnego podejmowane długookresowe zobowiązanie państwa do zapewnienia zabezpieczenia

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WROCŠAWSKA WYDZIAŠ ELEKTRONIKI PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA

POLITECHNIKA WROCŠAWSKA WYDZIAŠ ELEKTRONIKI PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA POLITECHNIKA WROCŠAWSKA WYDZIAŠ ELEKTRONIKI Kierunek: Specjalno± : Automatyka i Robotyka (AIR) Robotyka (ARR) PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA Podatny manipulator planarny - budowa i sterowanie Vulnerable planar

Bardziej szczegółowo

Od czego zależy kurs złotego?

Od czego zależy kurs złotego? Od czego zależy kurs złotego? Autor: Bartosz Boniecki, Główny Ekonomista Alchemii Inwestowania 22.03.2011. Polskie spółki eksportujące produkty za granicę i importujące dobra zza granicy. Firmy prowadzące

Bardziej szczegółowo

Quercus TFI S.A.: Wyniki finansowe w roku 2014 Spotkanie z Analitykami i Zarządzającymi

Quercus TFI S.A.: Wyniki finansowe w roku 2014 Spotkanie z Analitykami i Zarządzającymi Quercus TFI S.A.: Wyniki finansowe w roku 2014 Spotkanie z Analitykami i Zarządzającymi Sebastian Buczek, Prezes Zarządu Quercus TFI S.A. Warszawa, 26 lutego 2015 r. 2 Historia 21 VIII 2007 założenie Quercus

Bardziej szczegółowo

Na czym polegała reforma emerytalna z 1999 r.?

Na czym polegała reforma emerytalna z 1999 r.? Na czym polegała reforma emerytalna z 1999 r.? Do 1998 roku funkcjonował w Polsce repartycyjny system emerytalny o zdefiniowanym świadczeniu. W systemach repartycyjnych składki osób pracujących finansują

Bardziej szczegółowo

Elementy Modelowania Matematycznego Wykªad 9 Systemy kolejkowe

Elementy Modelowania Matematycznego Wykªad 9 Systemy kolejkowe Elementy Modelowania Matematycznego Wykªad 9 Systemy kolejkowe Romuald Kotowski Katedra Informatyki Stosowanej PJWSTK 2009 Spis tre±ci 1 2 3 Spis tre±ci 1 2 3 Spis tre±ci 1 2 3 Teoria masowej obsªugi,

Bardziej szczegółowo

2 Model neo-keynsistowski (ze sztywnymi cenami).

2 Model neo-keynsistowski (ze sztywnymi cenami). 1 Dane empiryczne wiczenia 5 i 6 Krzysztof Makarski Szoki popytowe i poda»owe jako ¹ródªa uktuacji. Wspóªczynnik korelacji Odchylenie standardowe (w stosunku do PKB) Cykliczno± Konsumpcja 0,76 75,6% procykliczna

Bardziej szczegółowo

Konferencja Fundacji FOR (Forum Obywatelskiego Rozwoju)

Konferencja Fundacji FOR (Forum Obywatelskiego Rozwoju) Konferencja Fundacji FOR (Forum Obywatelskiego Rozwoju) Warszawa, 15 marca 2011 1 Skumulowane wydatki na OFE oraz wynagrodzenia w sektorze publicznym w latach 2000-2010 1400 1200 1151,9 1000 800 600 400

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1 GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 18 czerwca 2014 r. Informacja sygnalna Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1 W końcu marca 2014 r. działalność

Bardziej szczegółowo

Podatki bezpośrednie cz. I

Podatki bezpośrednie cz. I ANNA STĘPNIAK jest prawnikiem specjalizującym się w europejskim prawie podatkowym, doktorantką SGH System podatkowy po przystąpieniu do UE. Podatki bezpośrednie cz. I Zharmonizowanie opodatkowania spółek

Bardziej szczegółowo

NOWE MOŻLIWOŚCI, GWARANCJĄ PRZYSZŁOŚCI BUDŻET ONTARIO 2014

NOWE MOŻLIWOŚCI, GWARANCJĄ PRZYSZŁOŚCI BUDŻET ONTARIO 2014 NOWE MOŻLIWOŚCI, GWARANCJĄ PRZYSZŁOŚCI BUDŻET ONTARIO 2014 BUDŻET ONTARIO 2014 ZAKŁADA ROZWÓJ ONTARIO POPRZEZ TWORZENIE DODATKOWYCH MIEJSC PRACY I NOWYCH MOŻLIWOŚCI GWARANTUJĄCYCH BEZPIECZNIEJSZĄ PRZYSZŁOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Maksymalna liczba punktów do zdobycia: 80. Zadanie 1: a) 6 punktów, b) 3 punkty, Zadanie 2: a) 6 punktów, b) 4 punkty,

Maksymalna liczba punktów do zdobycia: 80. Zadanie 1: a) 6 punktów, b) 3 punkty, Zadanie 2: a) 6 punktów, b) 4 punkty, VII Wojewódzki Konkurs Matematyczny "W ±wiecie Matematyki" im. Prof. Wªodzimierza Krysickiego Etap drugi - 17 lutego 2015 r. Maksymalna liczba punktów do zdobycia: 80. 1. Drugi etap Konkursu skªada si

Bardziej szczegółowo

GDZIE DZIEDZICZYMY, CO DZIEDZICZYMY, JAK DZIEDZICZYMY

GDZIE DZIEDZICZYMY, CO DZIEDZICZYMY, JAK DZIEDZICZYMY 08 kwietnia 2014 r. Od dziś, 1 kwietnia 2014 r., przez najbliższe cztery miesiące, ubezpieczeni płacący składki emerytalne będą mogli zdecydować gdzie chcą gromadzić kapitał na przyszłe emerytury: czy

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH We współczesnych samochodach osobowych są stosowane wyłącznie rozruszniki elektryczne składające się z trzech zasadniczych podzespołów: silnika elektrycznego; mechanizmu

Bardziej szczegółowo

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV Stopa procentowa Wszelkie prawa zastrze one. Kopiowanie i rozpowszechnianie ca ci lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek

Bardziej szczegółowo

Poz z dnia 27 marca 2015 r. zm. 1)

Poz z dnia 27 marca 2015 r. zm. 1) Poz. 459 z dnia 27 marca 2015 r. zm. 1) - - - 1) - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - nych. - - - - - - - - - - - - - M. Szczurek z dnia 27 marca 2015

Bardziej szczegółowo

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r.

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r. Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r. Spis treści: 1. Wstęp... 3 2. Fundusze własne... 4 2.1 Informacje podstawowe... 4 2.2 Struktura funduszy własnych....5

Bardziej szczegółowo

dr inż. Robert Geryło Seminarium Wyroby budowlane na rynku europejskim wymagania i kierunki zmian, Warszawa 16.3.2010

dr inż. Robert Geryło Seminarium Wyroby budowlane na rynku europejskim wymagania i kierunki zmian, Warszawa 16.3.2010 Nowy zakres wymagań stawianych wyrobom budowlanym związanych z efektywnościąenergetyczną budownictwa dr inż. Robert Geryło Seminarium Wyroby budowlane na rynku europejskim wymagania i kierunki zmian, Warszawa

Bardziej szczegółowo

40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, 12-19 lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA

40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, 12-19 lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA Celem tego zadania jest podanie prostej teorii, która tłumaczy tak zwane chłodzenie laserowe i zjawisko melasy optycznej. Chodzi tu o chłodzenia

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 19 września 2014 r. Informacja sygnalna Wyniki finansowe banków w I półroczu 2014 r. 1 W końcu czerwca 2014 r. działalność

Bardziej szczegółowo

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Wyniki monitorowania pomocy publicznej udzielonej spółkom motoryzacyjnym prowadzącym działalność gospodarczą na terenie specjalnych stref ekonomicznych (stan na

Bardziej szczegółowo

x = (x 1, x 2,..., x n ), p = (p 1, p 2,..., p n )

x = (x 1, x 2,..., x n ), p = (p 1, p 2,..., p n ) *** Elementy teorii popytu *** II. Funkcja popytu konsumenta x = (x 1, x 2,..., x n ), p = (p 1, p 2,..., p n ) p, x = p 1 x 1 + p 2 x 2 + + p n x n cena koszyka x Zbiór wszystkich koszyków, na jakie sta

Bardziej szczegółowo

Metody numeryczne i statystyka dla in»ynierów

Metody numeryczne i statystyka dla in»ynierów Kierunek: Automatyka i Robotyka, II rok Interpolacja PWSZ Gªogów, 2009 Interpolacja Okre±lenie zale»no±ci pomi dzy interesuj cymi nas wielko±ciami, Umo»liwia uproszczenie skomplikowanych funkcji (np. wykorzystywana

Bardziej szczegółowo

A. Informacje dotyczące podmiotu, któremu ma A1) Informacje dotyczące wspólnika spółki cywilnej być udzielona pomoc de minimis 1)

A. Informacje dotyczące podmiotu, któremu ma A1) Informacje dotyczące wspólnika spółki cywilnej być udzielona pomoc de minimis 1) FORMULARZ INFORMACJI PRZEDSTAWIANYCH PRZY UBIEGANIU SIĘ O POMOC DE MINIMIS Stosuje się do de minimis udzielanej na warunkach określonych w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁ A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

UCHWAŁ A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych UCHWAŁ A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu

Bardziej szczegółowo

Wybrane dane demograficzne województwa mazowieckiego w latach 2001-2014

Wybrane dane demograficzne województwa mazowieckiego w latach 2001-2014 Wybrane dane demograficzne województwa mazowieckiego w latach 21-214 Warszawa 215 Opracowanie: Oddział Statystyki Medycznej i Programów Zdrowotnych Mazowiecki Urząd Wojewódzki Wydział Zdrowia Dane źródłowe:

Bardziej szczegółowo

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 3 Sposoby podwyższania sprawności elektrowni 2 Zwiększenie sprawności Metody zwiększenia sprawności elektrowni: 1. podnoszenie temperatury i ciśnienia

Bardziej szczegółowo

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja III

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja III DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja III Produkt Krajowy Brutto - PKB (GDP - Gross Domestic Product) Wszelkie prawa zastrze one. Kopiowanie i rozpowszechnianie ca

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Nowa Ruda

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Nowa Ruda Załącznik Nr 3 do Uchwały nr 106/XIII/15 Rady Gminy Nowa Ruda z dnia 29 grudnia 2015 roku Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Nowa Ruda Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach

Bardziej szczegółowo

Ocena wpływu realizacji PROW na gospodarkę Polski

Ocena wpływu realizacji PROW na gospodarkę Polski Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju

Bardziej szczegółowo

Badanie opinii cz onków PKPP Lewiatan na temat kryzysu ekonomicznego w Polsce

Badanie opinii cz onków PKPP Lewiatan na temat kryzysu ekonomicznego w Polsce Badanie opinii cz onków PKPP Lewiatan na temat kryzysu ekonomicznego w Polsce Magda P nik, Tomasz Dulinicz 13 lutego 2009 Cel badania i metodologia Cel badania: Podstawowym celem badania jest zebranie

Bardziej szczegółowo

Innowacje (pytania do przedsiębiorstw)

Innowacje (pytania do przedsiębiorstw) Innowacje (pytania do przedsiębiorstw) Zwracamy się z uprzejmą prośbą o wypełnienie niniejszej ankiety dotyczącej Pani/a opinii na temat prawdopodobieństwa wystąpienia przedstawionych zjawisk w perspektywie

Bardziej szczegółowo

CONSUMER CONFIDENCE WSKAŹNIK ZADOWOLENIA KONSUMENTÓW W POLSCE Q3 2015

CONSUMER CONFIDENCE WSKAŹNIK ZADOWOLENIA KONSUMENTÓW W POLSCE Q3 2015 CONSUMER CONFIDENCE WSKAŹNIK ZADOWOLENIA KONSUMENTÓW W POLSCE Q3 2015 Najwyższy wzrost od Q2 2005 Poziom zadowolenia polskich konsumentów w Q3 15 wyniósł 80 punktów, tym samym wzrósł o 10 punktów względem

Bardziej szczegółowo

gcsgw Pracodawcy RP Rok założenia 1989 Warszawa, 30 sierpnia 2013 r. Pan Władysław Kosiniak-Kamysz Minister Pracy i Polityki Społecznej

gcsgw Pracodawcy RP Rok założenia 1989 Warszawa, 30 sierpnia 2013 r. Pan Władysław Kosiniak-Kamysz Minister Pracy i Polityki Społecznej Pracodawcy RP Rok założenia 1989 Warszawa, 30 sierpnia 2013 r. gcsgw Pan Władysław Kosiniak-Kamysz Minister Pracy i Polityki Społecznej 1 W odpowiedzi na pismo z 18 lipca 2013 r., nr DUS-5070-3-JK/EW/13,

Bardziej szczegółowo

Kalkulator emerytalny

Kalkulator emerytalny EmerytGRAPE Kalkulator emerytalny Instrukcja użytkownika 2015 emeryt Wprowadzenie Oddajemy do Waszej dyspozycji aplikację, która pozwala na samodzielne zreplikowanie (i udoskonalenie) badań GRAPE opublikowanych

Bardziej szczegółowo

Analiza determinant bilansów obrotów bieżących państw członkowskich Unii

Analiza determinant bilansów obrotów bieżących państw członkowskich Unii Analiza determinant bilansów obrotów bieżących państw członkowskich Unii Europejskiej w latach 1995-2011 Katarzyna Śledziewska WNE UW k.sledziewska@uw.edu.pl Plan wystąpienia Cel badania Determinanty CA

Bardziej szczegółowo

Instytucje rynku pracy mogą być rozumiane jako zespół praw, norm i konwencji powstałych w wyniku wyboru zbiorowego.

Instytucje rynku pracy mogą być rozumiane jako zespół praw, norm i konwencji powstałych w wyniku wyboru zbiorowego. Definicje Instytucje rynku pracy mogą być rozumiane jako zespół praw, norm i konwencji powstałych w wyniku wyboru zbiorowego. Tworzą one ograniczenia albo zachęty do indywidualnych wyborów wpływających

Bardziej szczegółowo

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które Oddział Powiatowy ZNP w Gostyninie Uprawnienia emerytalne nauczycieli po 1 stycznia 2013r. W związku napływającymi pytaniami od nauczycieli do Oddziału Powiatowego ZNP w Gostyninie w sprawie uprawnień

Bardziej szczegółowo

Dr Ewa Cichowicz. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Wpływ zmian demograficznych na stan finansów publicznych, Warszawa r.

Dr Ewa Cichowicz. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Wpływ zmian demograficznych na stan finansów publicznych, Warszawa r. Dr Ewa Cichowicz Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Wpływ zmian demograficznych na stan finansów publicznych, Warszawa 14.05.2018 r. Zmiany demograficzne: wydłużenie średniej długości życia oraz spadek

Bardziej szczegółowo

Polityka pienięŝna NBP kamienie milowe

Polityka pienięŝna NBP kamienie milowe Polityka pienięŝna NBP kamienie milowe Kamień 1: stłumienie hiperinflacji Warunki początkowe: hiperinflacja ponad 250% średniorocznie w 1989 r. niedobory na rynku załamanie produkcji niskie zaufanie do

Bardziej szczegółowo

Podaż pracy w długim okresie a stabilność systemu ubezpieczenia społecznego

Podaż pracy w długim okresie a stabilność systemu ubezpieczenia społecznego Podaż pracy w długim okresie a stabilność systemu ubezpieczenia społecznego Paweł (Andrzej) Strzelecki Narodowy Bank Polski Instytut Statystyki i Demografii, SGH Seminarium Zakładu Ubezpieczeń Społecznych:

Bardziej szczegółowo

Lokum Deweloper S.A. Warszawa, 16 marca 2016 r.

Lokum Deweloper S.A. Warszawa, 16 marca 2016 r. Lokum Deweloper S.A. Warszawa, 16 marca 2016 r. 1 Model biznesowy dobór projektów pod kątem ich rentowności i możliwości wzmacniania marki w segmencie mieszkań o podwyższonym standardzie pozyskiwanie terenów

Bardziej szczegółowo

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

RAPORT ROCZNY GO TOWARZYSTWO FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH SA. Spis Treści ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2015 R. DO 31 GRUDNIA 2015 R.

RAPORT ROCZNY GO TOWARZYSTWO FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH SA. Spis Treści ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2015 R. DO 31 GRUDNIA 2015 R. RAPORT ROCZNY GO TOWARZYSTWO FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH SA ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2015 R. DO 31 GRUDNIA 2015 R. Spis Treści I. List Prezesa Zarządu GO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółka Akcyjna II.

Bardziej szczegółowo

Współczesne problemy demograficzne i społeczne

Współczesne problemy demograficzne i społeczne Współczesne problemy demograficzne i społeczne Grupa A Wykres przedstawia rzeczywistą i prognozowaną liczbę ludności w latach 2000 2050 w czterech regionach o największej liczbie ludności. Wykonaj polecenia

Bardziej szczegółowo

Czy niska stopa oszczędności stanowi barierę dla wzrostu polskiej gospodarki?

Czy niska stopa oszczędności stanowi barierę dla wzrostu polskiej gospodarki? Czy niska stopa oszczędności stanowi barierę dla wzrostu polskiej gospodarki? Warszawa, 23 listopada 212 r. Andrzej Rzońca (prezentacja przygotowana wspólnie z Piotrem Ciżkowiczem i Mariuszem Kapuścińskim)

Bardziej szczegółowo

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja XXIII

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja XXIII DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja XXIII Systemy transakcyjne cz.1 Wszelkie prawa zastrze one. Kopiowanie i rozpowszechnianie ca ci lub fragmentu niniejszej publikacji

Bardziej szczegółowo

TABELA OPROCENTOWANIA DEPOZYTÓW W BANKU SPÓŁDZIELCZYM W NOWYM DWORZE MAZOWIECKIM

TABELA OPROCENTOWANIA DEPOZYTÓW W BANKU SPÓŁDZIELCZYM W NOWYM DWORZE MAZOWIECKIM Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 40/2016 Zarządu Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Maz. z dnia 06.04.2016 r. TABELA OPROCENTOWANIA DEPOZYTÓW W BANKU SPÓŁDZIELCZYM W NOWYM DWORZE MAZOWIECKIM Tabela 1. Rachunki

Bardziej szczegółowo

Zagregowany popyt i wielkość produktu

Zagregowany popyt i wielkość produktu Zagregowany popyt i wielkość produktu Realny PKB Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Fluktuacje cykliczne Rys.4.01 (+) odchylenie Trend długookresowy Faktyczny PKB (-) odchylenie 0 Czas Oxford University

Bardziej szczegółowo

Przybyło milionerów w Podlaskiem. Podsumowanie Kampanii PIT za 2014 rok

Przybyło milionerów w Podlaskiem. Podsumowanie Kampanii PIT za 2014 rok Przybyło milionerów w Podlaskiem. Podsumowanie Kampanii PIT za 2014 rok Rośnie popularność składania deklaracji przez internet, systematycznie przybywa osób zarabiających za granicą, a ulga na dzieci jest

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Chemiczny LABORATORIUM PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH PROJEKTOWANIE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Chemiczny LABORATORIUM PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH PROJEKTOWANIE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Chemiczny LABORATORIUM PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH PROJEKTOWANIE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH Ludwik Synoradzki Jerzy Wisialski EKONOMIKA Zasada opłacalności Na początku każdego

Bardziej szczegółowo

newss.pl Expander: Bilans kredytów we frankach

newss.pl Expander: Bilans kredytów we frankach Listopadowi kredytobiorcy mogą już cieszyć się spadkiem raty, najwięcej tracą osoby, które zadłużyły się w sierpniu 2008 r. Rata kredytu we frankach na kwotę 300 tys. zł zaciągniętego w sierpniu 2008 r.

Bardziej szczegółowo

Być albo nie być produktów strukturyzowanych na polskim

Być albo nie być produktów strukturyzowanych na polskim Być albo nie być produktów strukturyzowanych na polskim rynku Wall Street 2009 Robert Raszczyk Główny Specjalista Dział Instrumentów Finansowych, GPW Zakopane, 06.06.2009 Program Czy wciąż potrzebna edukacja?

Bardziej szczegółowo

ZMIANY W EMERYTURACH Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH OD DNIA 01.01.2013R.

ZMIANY W EMERYTURACH Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH OD DNIA 01.01.2013R. ZMIANY W EMERYTURACH Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH OD DNIA 01.01.2013R. 1 Proces wydłużenia wieku emerytalnego Ustawa z dnia 11 maja 2012r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Polityka gospodarcza i społeczna (zabezpieczenie emerytalne)

Polityka gospodarcza i społeczna (zabezpieczenie emerytalne) prof. dr hab. Tadeusz Szumlicz Polityka gospodarcza i społeczna (zabezpieczenie emerytalne) Zakres przedmiotowy systemu zabezpieczenia społecznego wyznacza katalog ryzyk społecznych: choroby macierzyństwa

Bardziej szczegółowo

Perspektywy rozwoju rynku funduszy VC w Polsce

Perspektywy rozwoju rynku funduszy VC w Polsce Perspektywy rozwoju rynku funduszy VC w Polsce dr Rafał T. Stroiński, LL.M. Seminarium eksperckie Rozwój innowacyjnej gospodarki dzięki rynkowi venture capital Pałac Prezydencki Warszawa, 7 października

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 kwietnia 2016 r. Poz. 1809 UCHWAŁA NR XVIII/114/2016 RADY GMINY JEŻÓW z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład

Bardziej szczegółowo

Funkcje subkonta ZUS Uwarunkowania prawne

Funkcje subkonta ZUS Uwarunkowania prawne Funkcje subkonta ZUS Uwarunkowania prawne Dr Sebastian Jakubowski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki Gospodarczej Konferencja Naukowa EDUKACJA FINANSOWA

Bardziej szczegółowo

Rozszerzone tabele z tekstu

Rozszerzone tabele z tekstu Rozszerzone tabele z tekstu Tabela III.1. Podstawowe dane o OFE w latach 2001-12. Wyszczególnienie Miara 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Członkowie 1,000 10637 10990 11463 11979

Bardziej szczegółowo

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada

Bardziej szczegółowo

Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42

Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42 Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42 Anna Salata 0 1. Zaproponowanie strategii zarządzania środkami pieniężnymi. Celem zarządzania środkami pieniężnymi jest wyznaczenie

Bardziej szczegółowo

Marketing usług transportowych

Marketing usług transportowych Marketing usług transportowych Marketing to: zintegrowany zbiór instrumentów związanych z badaniem rynku i kształtowaniem go tak, aby osiągnąć wytyczone przez firmę cele. Marketing-mix to zbiór narzędzi

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej

Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Mała gospodarka otwarta Co znaczy mała gospodarka? Co

Bardziej szczegółowo

Kasy oszczędnościowo-budowlane filarem Narodowego Programu Budowy Mieszkań

Kasy oszczędnościowo-budowlane filarem Narodowego Programu Budowy Mieszkań Kasy oszczędnościowo-budowlane filarem Narodowego Programu Budowy Mieszkań Jak zachęcić polskie rodziny do oszczędzania? dr Jacek Furga Przewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości Związku Banków

Bardziej szczegółowo

KONIUNKTURA GOSPODARCZA ŚWIATA I POLSKI. Polska koniunktura w 2014 r. i prognoza na lata 2015-2016. Warszawa, lipiec 2015

KONIUNKTURA GOSPODARCZA ŚWIATA I POLSKI. Polska koniunktura w 2014 r. i prognoza na lata 2015-2016. Warszawa, lipiec 2015 KONIUNKTURA GOSPODARCZA ŚWIATA I POLSKI Polska koniunktura w 2014 r. i prognoza na lata 2015-2016 Warszawa, lipiec 2015 Produkt krajowy brutto oraz popyt krajowy (tempo wzrostu w stosunku do analogicznego

Bardziej szczegółowo

Fed musi zwiększać dług

Fed musi zwiększać dług Fed musi zwiększać dług Autor: Chris Martenson Źródło: mises.org Tłumaczenie: Paweł Misztal Fed robi, co tylko może w celu doprowadzenia do wzrostu kredytu (to znaczy długu), abyśmy mogli powrócić do tego,

Bardziej szczegółowo

IV Krakowska Konferencja Matematyki Finansowej

IV Krakowska Konferencja Matematyki Finansowej IV Krakowska Konferencja Matematyki Finansowej dr inż. Bartosz Krysta Członek Zarządu ds. Zarządzania Portfelem Enea Trading Sp. z o.o. Kraków, 18.04.2015 r. Agenda Wycena ryzyka - istota Zniżkowy trend

Bardziej szczegółowo

Handel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z Norwegią w latach 2009 2013 i w okresie I VII 2014 r.

Handel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z Norwegią w latach 2009 2013 i w okresie I VII 2014 r. BIURO ANALIZ I PROGRAMOWANIA Warszawa, 2014-09-26 Handel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z Norwegią w latach 2009 2013 i w okresie I VII 2014 r. Norwegia jest państwem zbliŝonym pod względem

Bardziej szczegółowo

Raport. Nr 223. Renty z tytułu niezdolności do pracy z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ

Raport. Nr 223. Renty z tytułu niezdolności do pracy z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ WYDZIAŁ ANALIZ EKONOMICZNYCH I SPOŁECZNYCH Renty z tytułu niezdolności do pracy z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Luty 2004 Bożena Kłos Raport Nr 223 W niniejszym

Bardziej szczegółowo

LXV OLIMPIADA FIZYCZNA ZAWODY III STOPNIA

LXV OLIMPIADA FIZYCZNA ZAWODY III STOPNIA LXV OLIMPIADA FIZYCZNA ZAWODY III STOPNIA CZ DO WIADCZALNA Za zadanie do±wiadczalne mo»na otrzyma maksymalnie 40 punktów. Zadanie D. Rozgrzane wolframowe wªókno»arówki o temperaturze bezwzgl dnej T emituje

Bardziej szczegółowo

Rusza Program Budowy Kapitału Polaków Informacja prasowa, 4 lipca 2016 r.

Rusza Program Budowy Kapitału Polaków Informacja prasowa, 4 lipca 2016 r. Rusza Program Budowy Kapitału Polaków Informacja prasowa, 4 lipca 2016 r. Program Budowy Kapitału to kompleksowy plan tworzenia dobrowolnego kapitałowego systemu oszczędzania w Polsce oraz długoterminowych

Bardziej szczegółowo

Teorie handlu. Teoria cyklu życia produktu Vernona

Teorie handlu. Teoria cyklu życia produktu Vernona Teorie handlu Teoria cyklu życia produktu Vernona Teoria cyklu życia produktu Zgodnie z tą teorią lokalizacja produkcji zmienia się z jednych krajów na inne; Zmiany te zależą od poziomu rozwoju kraju i

Bardziej szczegółowo

Jak Polacy podchodz do funduszy inwestycyjnych?

Jak Polacy podchodz do funduszy inwestycyjnych? Jak Polacy podchodz do funduszy inwestycyjnych? Podsumowanie badania Polska zrealizowanego przez Instytut Homo Homini wrzesie 2014 Ilu Polaków inwestuje w fundusze? 14% Polaków posiada jednostki funduszy

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie System emerytalny. Transfery. emerytalne, w tym wcze±niejsze emerytury 1 / 6

Wprowadzenie System emerytalny. Transfery. emerytalne, w tym wcze±niejsze emerytury 1 / 6 Transfery emerytalne, w tym wcze±niejsze emerytury 1 / 6 Transfery emerytalne, w tym wcze±niejsze emerytury wspieranie dochodów osób ubogich (±wiadczenia, ulgi podatkowe, dodatki mieszkaniowe itp) 1 /

Bardziej szczegółowo