XIII. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM KSZTAŁCENIA NAUKI PODSTAWOWE

Transkrypt

1 XIII. SZCZEGÓŁOY PROGRAM KSZTAŁCENIA NAUKI PODSTAOE 75

2 KARTA PRZEDMIOTU CECHA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIOCIE Jednostka realizująca ydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Kierunek Pielęgniarstwo Profil kształcenia Praktyczny Poziom realizacji przedmiotu Studia pierwszego stopnia Forma kształcenia Studia stacjonarne Tytuł zawodowy uzyskiwany Licencjat pielęgniarstwa przez studenta Nazwa przedmiotu ANATOMIA Kod przedmiotu NP-A Punkty ECTS 3 Rodzaj przedmiotu Obowiązkowy Przyporządkowanie Nauki podstawowe do grupy przedmiotów Język wykładowy Polski - Okres (rok akademicki /semestr/semestry) OGÓŁEM LICZBA 90 godz. SEMESTR I 90 godz. Typ zajęć /liczba godzin Terminy i miejsce odbywania zajęć Koordynator Forma zajęć Rok/ semestr Liczba godzin Limit miejsc w grupach ykłady RI/SI 65 Cały rok Ćwiczenia 5 5/30 Forma Miejsce realizacji Termin realizacji zajęć ykłady ydział Ochrony Zdrowia edług harmonogramu i Nauk Humanistycznych zajęć Ćwiczenia ul. ojska Polskiego Ciechanów Prof. dr hab. med. Jan Kochanowski Prowadzący Forma Nazwisko i imię prowadzącego ykłady Prof. dr hab. med. Jan Kochanowski Telefon Tel Tel Ćwiczenia mgr iesław Lewandowski Określenie czy przedmiot może być wielokrotnie zaliczany ymagania wstępne Skrócony opis kursu/ Cel ogólny przedmiotu Student ma prawo do zdawania dwóch egzaminów poprawkowych. YMAGANIA STĘPNE Podstawowa znajomość wiedzy o budowie i funkcjonowaniu ciała ludzkiego. Podstawy biologii na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej. Efekty kształcenia dla przedmiotu CELE PRZEDMIOTU - zna budowę anatomiczną człowieka oraz posługuje się wiedzą anatomiczną w wykonywaniu czynności zawodowych, - zna morfologię, topografie części ciała i narządów wewnętrznych 76

3 Efekty kształcenia dla przedmiotu Macierz efektów kształcenia dla przedmiotu w odniesieniu do metod weryfikacji zamierzonych efektów kształcenia oraz formy realizacji zajęć Numer efektu kształcenia K_A.1. K_A.. K_A.U1. K_A.U. K_A.U4. K_D.K1. K_D.K. K_D.K6. Student, który zaliczył przedmiot: IEDZA posługuje się mianownictwem anatomicznym omawia budowę ciała ludzkiego w podejściu topograficznym (kończyna górna i dolna, klatka piersiowa, brzuch, miednica, grzbiet, szyja głowa) oraz czynnościowym (układ kostnostawowy, układ mięśniowy, układ krążenia, układ oddechowy, układ pokarmowy, układ moczowy, układy płciowe, układ nerwowy i narządy zmysłów, powłoka wspólna) UMIEJĘTNOŚCI posługuje się w praktyce mianownictwem anatomicznym oraz wykorzystuje znajomość topografii narządów ciała ludzkiego wykazuje różnice w budowie i charakteryzuje funkcje życiowe człowieka dorosłego i dziecka konstruuje wzór wykorzystania podstaw wiedzy anatomicznej w badaniu przedmiotowym Forma zajęć dydaktycznych pisz symbol* ykład Ćw Ćwiczenia Ćw. Ćw. Ćw. Ćw. Ćw. KOMPETENCJE SPOŁECZNE/POSTAY szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności dążąc do profesjonalizmu rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe Ćw. Ćw. Ćw. Metoda weryfikacji osiągnięcia zamierzonego efektu kształcenia Egzamin pisemny - Egzamin pisemny - Kolokwium Egzamin pisemny - Kolokwium Egzamin pisemny - Kolokwium Egzamin pisemny - Kolokwium Obserwacja Samoocena Obserwacja Obserwacja Samoocena Obserwacja Samoocena Jak powyższe efekty kształcenia lokują zrealizowane zajęcia w zakresach przekazu wiedzy, kształtowania umiejętności i postaw (Skala 1-3 ) iedza +++ Umiejętności +++ Postawy + 77

4 TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA YKŁADY SUMA Informacja dotycząca Krajowych Ram Kwalifikacji w zakresie realizacji efektów kształcenia oraz metod weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia 1. Anatomia i nauki pokrewne; podstawy embriologii i histologii.. Rodzaje kości i ich połączenia Rodzaje mięśni; mięśnie kończyn, tułowia i głowy Budowa mózgowia i rdzenia kręgowego Układ nerwowy obwodowy, schemat powstawania 7 nerwu rdzeniowego, nerwy czaszkowe i rdzeniowe. 6. Narządy zmysłów Układ krążenia; serce, naczynia krwionośne Budowa układu chłonnego, budowa śledziony Gruczoły wewnętrznego wydzielania Budowa układu oddechowego, płuca, opłucna, drogi oddechowe. 11. Budowa układu pokarmowego, unerwienie 6 i unaczynienie. 1. Budowa układu moczowo-płciowego; miednica 5 mniejsza. TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA Ćwiczenia Rodzaj narzędzi dydaktycznych/metoda Rodzaj narzędzi dydaktycznych/środki dydaktyczne 1. Anatomia topograficzna; organizm jako całość: części ciała i okolice; płaszczyzny, osie i linie ciała.. Okolice głowy, szyi, twarzy - mięśnie, unerwienie, unaczynienie. 3. Okolice klatki piersiowej mięśnie, unerwienie, unaczynienie. 4. Okolice kończyny górnej i dolnej mięśnie, unerwienie, unaczynienie. 5. Okolice brzucha mięśnie, unerwienie, unaczynienie. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE ykłady: - wykład informacyjny, problemowy, - dyskusja dydaktyczna, - metoda programowana z użyciem komputera. Ćwiczenia: - metoda programowana z użyciem komputera, - pokaz na fantomie i modelu, - film, - dyskusja dydaktyczna. - komputer, prezentacja multimedialna, - sprzęt multimedialny (telewizor, kasety DVD), - tablica papierowa fliphart, mazaki, ryciny, - fantomy: noworodka, dziecka, osoby dorosłej, - plansze - modele SUMA

5 P- podsumowująca F- formułująca ykłady Ćwiczenia Kryterium oceny Egzamin pisemny Egzamin ustny SPOSOBY OCENY P1- prowadzący przedmiot ustala zasady obecności studenta na wykładach i podaje do wiadomości studentów na pierwszych zajęciach w semestrze. P - egzamin po I semestrze. Forma i zasady egzaminu będą omówione na pierwszych zajęciach. Obecność na zajęciach, opanowanie materiału przewidzianego programem. Podstawą zaliczenia wykładów jest pozytywna ocena z egzaminu. Ocena końcowa jest średnią arytmetyczna uzyskanych ocen ze wszystkich form zajęć dla przedmiotu. F1 - zaliczanie umiejętności bieżących zdobywanych podczas realizacji ćwiczeń. F - obecność na zajęciach i aktywny udział w ćwiczeniach, zaliczenie cząstkowych umiejętności po każdym ćwiczeniu. Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa pod rygorem niezaliczenia przedmiotu. P - jedno kolokwium semestralne po zakończeniu realizacji treści programowych dokonane przez prowadzącego, nie później niż na ostatnich ćwiczeniach (zajęciach) w danym semestrze. *za ocenę pozytywną uważa się zaliczenie umiejętności zgodnie z obowiązującymi procedurami i zasadami określonymi przed rozpoczęciem zajęć - przez prowadzącego zajęcia. Częściowa poprawność wykonanego zadania nie kwalifikuje do zaliczenia umiejętności. Kolokwium Zadanie domowe 79 Referat/ Prezentacja/ Projekt/ Program Zaliczenie umiejętności Dyskusja F 30% 10% 50% 10% P 60% 0% 0% Godziny pracy studenta OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim ykłady 65 Ćwiczenia 5 Godziny bez udziału nauczyciela Przygotowanie do zajęć, studiowanie literatury Przygotowanie się do kolokwium 4 Przygotowanie się do egzaminu 8 Razem 105 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu wynikająca z całego nakładu pracy studenta LITERATURA Literatura podstawowa 1. Beverly M., ielki atlas anatomii człowieka, Buchmann, 009. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, t. I-V, PZL, arszawa Gołąb B.K., Podstawy anatomii człowieka, PZL, arszawa Krechowiecki A., Czerwiński F., Zarys anatomii człowieka, PZL, arszawa Narkiewicz O., Moryś J. (red.), Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów, t. I-IV, PZL, arszawa

6 6. Parker S., Atlas anatomii człowieka, yd. Bellona, Urbanowicz Z., Podstawy anatomii człowieka. Tom I i II, Czelej, Lublin 001 Literatura uzupełniająca 1. Aleksandrowicz R., Mały atlas anatomiczny, PZL, arszawa 007. Daniel B., Pruszyński B., Anatomia radiologiczna: Rtg, TK, MR, USG, SC, PZL, arszawa Feneis H., Ilustrowana anatomia człowieka, PZL, arszawa Gołąb B.K., Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego, PZL, arszawa Krechowiecki A., Czerwiński F., Zarys anatomii człowieka, PZL, arszawa Michalik A., Ramotowski., Anatomia i fizjologia człowieka, PZL, arszawa Netter F.H., Atlas anatomii człowieka, Urban & Partner, rocław Liberski P.P., Papierz.(red.), Neuropatologia Mossakowskiego, Czelej, Lublin Sokołowska-Pituchowa J.(red.), Anatomia człowieka, PZL, arszawa oźniak., Jędrzejewski K.S.(oprac.), Atlas anatomii człowieka Sobotta: T. 1: głowa,szyja, kończyna górna, Urban & Partner, rocław oźniak., Jędrzejewski K.S. (oprac.), Atlas anatomii człowieka Sobotta: T. : tułów, narządy wewnętrzne, kończyna dolna, rocław 003 Załącznik nr 1 Szczegółowe efekty kształcenia, treści kształcenia oraz formy i kryteria ich weryfikacji dla przedmiotu: Anatomia SZCZEGÓŁOE EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOT uczenia się - IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI 1. posługuje się mianownictwem anatomicznym,. omawia budowę ciała ludzkiego w podejściu topograficznym (kończyna górna i dolna, klatka piersiowa, brzuch, miednica, grzbiet, szyja głowa) oraz czynnościowym (układ kostno-stawowy, mięśniowy, krążenia, oddechowy, pokarmowy, moczowy, układy płciowe, układ nerwowy i narządy zmysłów, powłoka wspólna). Student : U1. posługuje się w praktyce mianownictwem anatomicznym oraz wykorzystuje znajomość topografii narządów ciała ludzkiego, U. konstruuje wzór wykorzystania podstaw wiedzy anatomicznej w badaniu przedmiotowym. uczenia się KOMPETENCJE SPOŁECZNE uczenia się -IEDZA K1. szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece, K. systematycznie wzbogaca wiedze zawodową i kształtuje umiejętności dążąc do profesjonalizmu. SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA YKŁADY 1. omawia etapy embriogenezy,. omawia rodzaje kości i ich budowę, 3. charakteryzuje rodzaje połączeń kości, 4. omawia budowę ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, 5. omawia budowę serca i naczyń krwionośnych, 6. omawia budowę dróg oddechowych, 7. charakteryzuje poszczególne elementy układu pokarmowego. 80

7 uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI uczenia się KOMPETENCJE SPOLECZNE U1. dostrzega zależność funkcjonalną pomiędzy poszczególnymi częściami ciała, U. omawia przebieg impulsu w drogach wzrokowych, słuchowych i węchowych, U3. omawia przebieg impulsu w drogach ruchowych, U4. rozpoznaje poszczególne części ciała w materiałach poglądowych, U5. wskazuje zależność funkcjonalną dużego i małego krążenia krwi, U6. wskazuje elementy budowy anatomicznej warunkujące wymianę gazową. K1. wykazuje zainteresowanie analiza budowy anatomicznej człowieka, K. posiada motywację do wiązania teorii z praktyką. TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA YKŁADY uczenia się -IEDZA SUMA 1. Anatomia i nauki pokrewne; podstawy 5 65 embriologii i histologii.. Rodzaje kości i ich połączenia Rodzaje mięśni; mięśnie kończyn, tułowia i 5 głowy. 4. Budowa mózgowia i rdzenia kręgowego Układ nerwowy obwodowy, schemat 7 powstawania nerwu rdzeniowego, nerwy czaszkowe i rdzeniowe. 6. Narządy zmysłów Układ krążenia; serce, naczynia krwionośne Budowa układu chłonnego, budowa 5 śledziony. 9. Gruczoły wewnętrznego wydzielania Budowa układu oddechowego, płuca, 5 opłucna, drogi oddechowe. 11. Budowa układu pokarmowego, unerwienie 6 i unaczynienie. 1. Budowa układu moczowo-płciowego; 5 miednica mniejsza. SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA ĆICZENIA 1. zna podstawy anatomii topograficznej,. łączy poszczególne elementy wiedzy anatomicznej, uczenia się UMIEJĘTNOŚCI uczenia się - KOMPETENCJE SPOLECZNE U1. wskazuje poszczególne płaszczyzny, osie i linie ciała, U. charakteryzuje poszczególne części i okolice ciała, U3. określa wzajemne stosunki między narządami w odniesieniu do całości organizmu. K1. współpracuje w zespole, K. aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się, K3. wykazuje postawę twórcza i poszukująca. TREŚCI PROGRAMOE 81

8 FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA SUMA Ćwiczenia 1. Anatomia topograficzna; organizm jako całość: 5 5 części ciała i okolice; płaszczyzny, osie i linie ciała.. Okolice głowy, szyi, twarzy - mięśnie,unerwienie, 5 unaczynienie. 3. Okolice klatki piersiowej mięśnie, unerwienie, 5 unaczynienie. 4. Okolice kończyny górnej i dolnej mięśnie, 5 unerwienie, unaczynienie. 5. Okolice brzucha mięśnie, unerwienie, unaczynienie. 5 KRYTERIA ODPOIEDZI USTNYCH STUDENTA NA ZAJĘCIACH TEORETYCZNYCH Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. ykazanie wiedzy i zrozumienie tematu Zgodność formułowanych wypowiedzi ze stanem aktualnej wiedzy pielęgniarskiej Poprawność terminologiczna i językowa Logiczny układ treści wypowiedzi. 0 - LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-18 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: pkt. bardzo dobry, 13 pkt. - dostateczny plus, 16 pkt. dobry plus, 1 11 pkt. - dostateczny, pkt. dobry, 10 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY POSTAY STUDENTA PODCZAS ĆICZEŃ Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. Postawa w stosunku do pacjenta Postawa wobec nauki i zawodu Postawa wobec zespołu terapeutycznego Postawa studenta wobec regulaminu. 0-6 LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 4 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: 3-4 pkt. bardzo dobry, pkt. - dostateczny plus, 1 pkt. dobry plus, pkt. - dostateczny, 19 0 pkt. dobry, 14 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓ Z ROZIĄZYANIA ZADAŃ TESTOYCH 8

9 b. dobrą (5,0) % odpowiedzi z zadań testowych. Student ma dużą wiedzę i umiejętności, samodzielnie myśli i rozwiązuje i problemy badawcze. iedza wykracza poza omawiany zakres materiału. dobrą plus (4,5) 81-90% odpowiedzi z zadań testowych. Student ma duży zasób wiedzy i umiejętności, ale efekty kształcenia nie wykraczają poza zakres omawianego materiału. dobrą (4,0) 71-80% odpowiedzi z zadań testowych. Student opanował efekty kształcenia w stopniu dobrym, potrafi prawidłowo formułować myśli, posługiwać się wiedzą i wymaganym słownictwem medycznym. dostateczny plus (3,5) 61 70% odpowiedzi z zadań testowych Student opanował efekty kształcenia w stopniu zadowalającym, ale nie posługuje się wymaganym słownictwem medycznym. dostateczny (3,0) % odpowiedzi z zadań testowych. Student opanował efekty kształcenia w stopniu dostatecznym niedostateczny (,0 ) poniżej 50% odpowiedzi z zadań testowych. Odpowiedzi błędne, luki w wiadomościach Student nie opanował założonych efektów kształcenia. KARTA PRZEDMIOTU CECHA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIOCIE Jednostka realizująca ydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Kierunek Pielęgniarstwo Profil kształcenia Praktyczny Poziom realizacji przedmiotu Studia pierwszego stopnia Forma kształcenia Studia stacjonarne Tytuł zawodowy uzyskiwany Licencjat pielęgniarstwa przez studenta Nazwa przedmiotu FIZJOLOGIA Kod przedmiotu NP F Punkty ECTS 3 Rodzaj przedmiotu Obowiązkowy Przyporządkowanie do grupy Nauki podstawowe przedmiotów Język wykładowy Polski - Okres (rok akademicki /semestr/semestry) OGÓŁEM LICZBA 80 godz. SEMESTR II 80 godz. Typ zajęć/liczba godzin Forma zajęć Rok/ semestr Liczba godzin Limit miejsc w grupach ykłady RI/SII 45 Cały rok Ćwiczenia 15 5/30 Zajęcia bez udziału nauczyciela 0 indywidualnie 83

10 Terminy i miejsce odbywania zajęć Koordynator Forma zajęć Miejsce realizacji Termin realizacji ykłady ydział Ochrony Zdrowia edług harmonogramu zajęć Ćwiczenia Zajęcia bez udziału nauczyciela i Nauk Humanistycznych ul. ojska Polskiego Ciechanów indywidualnie Prof. dr hab. n. med. Andrzej Ziemba Prowadzący Forma Nazwisko i imię prowadzącego ykłady Prof. dr hab. n. med. Ćwiczenia Andrzej Ziemba Zajęcia bez udziału nauczyciela Określenie czy przedmiot może być wielokrotnie zaliczany ymagania wstępne Telefon Tel Student ma prawo do zdawania dwóch egzaminów poprawkowych. YMAGANIA STĘPNE Podstawy biologii na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej, Efekty kształcenia dla przedmiotu CELE PRZEDMIOTU Skrócony opis kursu/ Cel - poznanie funkcjonowaniem poszczególnych narządów organizmu ogólny przedmiotu ludzkiego oraz podstawowymi przemianami biochemicznymi zachodzącymi w organizmie człowieka, - poznanie istoty procesów fizjologicznych oraz wzajemnych zależności w funkcjonowaniu poszczególnych układów. Efekty kształcenia dla przedmiotu Macierz efektów kształcenia dla przedmiotu w odniesieniu do metod weryfikacji zamierzonych efektów Numer efektu kształcenia K_A.3. K_A.4. K_A.5. kształcenia oraz formy realizacji zajęć Student, który zaliczył przedmiot posiada wiedzę i potrafi IEDZA rozumie neurohormonalną regulację procesów fizjologicznych oraz elektrofizjologicznych charakteryzuje specyfikę i znaczenie gospodarki wodno-elektrolitowej określa podstawowe reakcje związków nieorganicznych i organicznych w roztworach wodnych oraz prawa fizyczne wpływające na przepływ cieczy, a także czynniki oddziaływujące na opór naczyniowy przepływu krwi Forma zajęć dydaktycznych pisz symbol* ykład Ćw Ćwiczenia ZBUN zajęcia bez udziału nauczyciela ZBUN Metoda weryfikacji osiągnięcia zamierzonego efektu kształcenia Egzamin pisemny - Praca poglądowa Egzamin pisemny - Egzamin pisemny - 84

11 K_A.6. K_A.9. K_A.13. K_A.U. K_A.U11. K_D.K1. K_D.K. wyjaśnia podstawy fizykochemiczne działania zmysłów wykorzystujących fizyczne nośniki informacji (fale dźwiękowe i elektromagnetyczne) różnicuje budowę aminokwasów, nukleozydów, monosacharydów, kwasów karboksylowych i ich pochodnych, wchodzących w skład makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy zewnątrzkomórkowej i płynach ustrojowych, różnicuje witaminy wylicza enzymy biorące udział w trawieniu, objaśnia podstawowe defekty ZBUN enzymów trawiennych oraz określa skutki tych zaburzeń UMIEJĘTNOŚCI wykazuje różnice w budowie i charakteryzuje funkcje życiowe człowieka dorosłego i dziecka opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu jako całości w sytuacji Ćw. zaburzenia jego homeostazy ZBUN KOMPETENCJE SPOŁECZNE/POSTAY szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece, systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności dążąc do profesjonalizmu Ćw. Egzamin pisemny - Egzamin pisemny - Egzamin pisemny - Praca poglądowa Ćw. Egzamin pisemny - Ćw. Ćw. Egzamin pisemny - Praca poglądowa Obserwacja Obserwacja K_D.K6. rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe Ćw. Obserwacja Samoocena Jak powyższe efekty kształcenia lokują zrealizowane zajęcia w zakresach przekazu wiedzy, kształtowania umiejętności i postaw (Skala 1-3 ) iedza +++ Umiejętności ++ Postawy + TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA SUMA YKŁADY Informacja dotycząca Krajowych Ram Kwalifikacji w zakresie realizacji efektów kształcenia oraz metod weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia 1. Fizjologia charakterystyka przedmiotu. 45 Charakterystyka i istota procesów fizjologicznych.. Kontrola czynności układów. Środowisko wewnętrzne 1 organizmu pojęcie homeostazy. 3. Fizjologia komórki (struktury komórkowe i ich funkcje, błona komórkowa budowa i funkcje). 4. Przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe budowa płytki nerwowo-mięśniowej. 5. Funkcje pnia mózgu, zwojów podstawy i móżdżku. 6. Fizjologiczne podstawy wyższych czynności 85

12 nerwowych (mowa, pamięć, uczenie). 7. Układ krążenia podstawy hemodynamiki. 8. Teoretyczne podstawy elektrokardiografii Krew: homeostaza układu krwionośnego, krzepnięcie i fibrynoliza. 10. Krążenie narządowe. Cechy tętniczego i żylnego 5 zbiornika krwi. Krążenie w naczyniach włosowatych. ymiana i transport gazów (tlenu, dwutlenku węgla). 11. Mechanika oddychania. Podstawowe pojęcia Nerki, ich czynność. Nerkowy przepływ krwi; filtracja kłębuszkowa. Zagęszczanie i rozcieńczanie moczu. 13. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i mechanizmy ich kompensacji. 14. Fizjologia przewodu pokarmowego: czynność 4 poszczególnych odcinków. 15. Hormony: definicje, wydzielanie, funkcje. 6 Charakterystyka fizyczna i chemiczna. Mechanizmy działania hormonów. 16. Mechanizmy kontroli hormonalnej (homeostaza, sprzężenie zwrotne, osie podwzgórzowe. 17. Przemiana materii jej składowe i regulacja. 18. Fizjologiczne podstawy zasady zdrowego stylu życia. 1 TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA SUMA ĆICZENIA 1. Receptory podział i ich rodzaje. Czucie skórne, 1 15 zapachów i smaku.. Efektory mechanizm skurczu mięśnia. Omówienie mięśni szkieletowych. 3. Odruchy z rdzenia kręgowego Korowa kontrola ruchu, snu i świadomości (rodzaje 1 snu i jego zaburzenia). 5. Elektrokardiogram. Typy rytmów i zaburzenia 1 przewodzenia. 6. Krew i jej elementy morfotyczne Zaburzenia homeostazy (patologie). Grupy krwi Pomiary częstości skurczów serca i ciśnienia tętniczego w reakcji na zmiany pozycji ciała, wysiłek statyczny i dynamiczny. Omówienie praktycznego znaczenia otrzymanych wyników. 9. Objętości oddechowe. entylacja oddechowa Pojęcie klirensu i jego zastosowanie praktyczne Układy buforowe i rola układu oddechowego 1 w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej. 1. Bilans energetyczny organizmu. Ogólne zasady aktywności ruchowej. TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT UAGI SUMA Zajęcia bez udziału nauczyciela 1. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady dietetyczne dla pacjenta chorego z hipercholesterolemią. Tematy do wyboru 0 86

13 Rodzaj narzędzi dydaktycznych/metoda Rodzaj narzędzi dydaktycznych/środki dydaktyczne P- podsumowująca F- formułująca ykłady Ćwiczenia. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady dietetyczne dla pacjenta otyłego. 3. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady dietetyczne dla osoby prowadzącej siedzący tryb życia z zagrożeniem miażdżycy. 4. Opisanie graficzne zmian w EKG przy zawale serca. 5. Opisanie graficzne zmian w EKG wskazujących na bezwzględne ratowanie życia. 6. Opisanie spirogramu pacjenta palącego duże ilości papierosów. EFEKTY KSZTAŁCENIA NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE ykłady: - wykład informacyjny, wykład problemowy, - dyskusja dydaktyczna. Ćwiczenia: - metoda programowana z użyciem komputera, - studium przypadku, - pokaz na fantomie i modelu, - film, - dyskusja dydaktyczna. Zajęcia bez udziału nauczyciela: - studiowanie literatury, - prezentacja multimedialna, - dyskusja dydaktyczna. - komputer, - prezentacja multimedialna, - sprzęt multimedialny (telewizor, kasety DVD), - tablica papierowa fliphart, mazaki, - grafoskop, foliogramy, - ryciny, plansze, - standardy tematyczne, procedury tematyczne. SPOSOBY OCENY P1- prowadzący przedmiot ustala zasady obecności studenta na wykładach i podaje do wiadomości studentów na pierwszych zajęciach w semestrze. P - egzamin po II semestrze. Forma i zasady przeprowadzenia egzaminu zostaną omówione na pierwszych zajęciach. Podstawą zaliczenia jest opanowanie materiału przewidzianego programem kształcenia. F1 - zaliczanie umiejętności bieżących zdobywanych podczas realizacji ćwiczeń. F - obecność na zajęciach i aktywny udział w ćwiczeniach, obecność na ćwiczeniach obowiązkowa pod rygorem niezaliczenia przedmiotu. P - jedno kolokwium semestralne po zakończeniu realizacji treści programowych dokonane przez prowadzącego, nie później niż na ostatnich ćwiczeniach (zajęciach) w danym semestrze *za ocenę pozytywną uważa się zaliczenie umiejętności zgodnie z obowiązującymi procedurami i zasadami określonymi przed rozpoczęciem zajęć - przez prowadzącego zajęcia. Częściowa poprawność wykonanego zadania nie kwalifikuje do zaliczenia 87

14 Zajęcia bez udziału nauczyciela Kryteriu m oceny Egzamin pisemny/ Egzamin ustny umiejętności. F - zaliczenie prac zleconych przez nauczyciela prowadzącego ćwiczenia P3- ocena podsumowująca po zakończeniu wykonanej pracy przez studenta Kolokwium Zadanie domowe Referat/ Prezentacja/ Projekt/ Program Zaliczenie umiejętności Dyskusja F 15% 50% 0%% 15% P 70% 0% 10% Godziny pracy studenta OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim ykłady 45 Ćwiczenia 15 Godziny bez udziału nauczyciela Zajęcia bez udziału nauczyciela 0 Przygotowanie do zajęć, studiowanie 3 literatury Przygotowanie się do kolokwium 4 Przygotowanie pracy (referat) w ramach 5 zajęć bez udziału nauczyciela Przygotowanie się do egzaminu 8 Razem 100 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu wynikająca z 3 całego nakładu pracy studenta LITERATURA Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca 1. Bartel H., Embriologia. Podręcznik dla studentów medycyny, PZL, arszawa Silbernagl S., Despopoulos A., Ilustrowana fizjologia człowieka, PZL, arszawa Traczyk Z., Trzebski A., Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. PZL, arszawa Traczyk., Fizjologia człowieka w zarysie. PZL, arszawa Górski J. (red.), Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego, PZL, arszawa 006. Kozłowski S., Nazar K. (red.), prowadzenie do fizjologii klinicznej, PZL, arszawa Maśliński S., Ryżewski J.(red.), Patofizjologia, PZL, arszawa Michalik A., Romotowski., Anatomia i fizjologia człowieka, PZL, arszawa

15 Załącznik nr 1 Szczegółowe efekty kształcenia, treści kształcenia oraz formy i kryteria ich weryfikacji dla przedmiotu: Fizjologia uczenia się - IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI uczenia się KOMPETENCJE SPOŁECZNE SZCZEGÓŁOE EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOT 1. rozumie neurohormonalną regulację procesów fizjologicznych oraz elektrofizjologicznych,. charakteryzuje specyfikę i znaczenie gospodarki wodnoelektrolitowej, 3. wylicza enzymy biorące udział w trawieniu, objaśnia podstawowe defekty enzymów trawiennych oraz określa skutki tych zaburzeń. U1. wykazuje różnice w budowie i charakteryzuje funkcje życiowe człowieka dorosłego i dziecka, U. konstruuje wzór wykorzystania podstaw wiedzy anatomicznej w badaniu przedmiotowym. K1. szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece K. systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności dążąc do profesjonalizmu. uczenia się -IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI uczenia się KOMPETENCJE SPOLECZNE SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA YKŁADY 1. zna procesy anabolizmu i katabolizmu,. rozumie mechanizmy powstawania zjawisk fizjologicznych, 3. omawia przekaźnictwo nerwowo mięśniowe, 4. zna podstawy fizjologiczne wyższych czynności nerwowych, 5. zna podstawy hemodynamiki, 6. charakteryzuje zjawiska elektryczne w sercu, 7. omawia mechanizmy regulujące objętość krwi krążącej, 8. omawia gospodarkę hormonalną organizmu człowieka. U1. określa mechanizmy funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, U rozumie podstawy funkcjonowania układu oddechowego, U3. rozumie podstawy funkcjonowania układu krążenia U4. rozumie podstawy funkcjonowania układu pokarmowego U5. omawia gospodarkę hormonalną organizmu. K1. systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową, K. systematycznie dąży do profesjonalizmu TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA 89 SUMA YKŁADY 1. Fizjologia charakterystyka 45

16 ykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - IEDZA przedmiotu. Charakterystyka i istota procesów fizjologicznych.. Kontrola czynności układów. 1 Środowisko wewnętrzne organizmu pojęcie homeostazy. 3. Fizjologia komórki (struktury komórkowe i ich funkcje, błona komórkowa budowa i funkcje). 4. Przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe budowa płytki nerwowo-mięśniowej. 5. Funkcje pnia mózgu, zwojów podstawy i móżdżku. 6. Fizjologiczne podstawy wyższych czynności nerwowych (mowa, pamięć, uczenie). 7. Układ krążenia podstawy hemodynamiki. 8. Teoretyczne podstawy 1 elektrokardiografii. 9. Krew: homeostaza układu krwionośnego, krzepnięcie i fibrynoliza. 10. Krążenie narządowe. Cechy 5 tętniczego i żylnego zbiornika krwi. Krążenie w naczyniach włosowatych. ymiana i transport gazów (tlenu, dwutlenku węgla). 11. Mechanika oddychania. Podstawowe 5 pojęcia. 1. Nerki, ich czynność. Nerkowy przepływ krwi; filtracja kłębuszkowa. Zagęszczanie i rozcieńczanie moczu. 13. Zaburzenia równowagi kwasowozasadowej i mechanizmy ich kompensacji. 14. Fizjologia przewodu pokarmowego: 4 czynność poszczególnych odcinków. 15. Hormony: definicje, wydzielanie, 6 funkcje. Charakterystyka fizyczna i chemiczna. Mechanizmy działania hormonów. 16. Mechanizmy kontroli hormonalnej (homeostaza, sprzężenie zwrotne, osie podwzgórzowe. 17. Przemiana materii jej składowe i regulacja. 18. Fizjologiczne podstawy zasady 1 zdrowego stylu życia. SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA ĆICZENIA 1. omawia istotę czucia. zna mechanizm skurczu mięśni, 3. omawia elementy morfotyczne krwi, 4. charakteryzuje mechanizm wentylacji oddechowej 90

17 ykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI ykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - KOMPETENCJE SPOLECZNE 5. zna zależności równowagi kwasowo zasadowej. U1. rozumie zależności zapisu elektrokardiograficznego, U. interpretuje parametry życiowe, U3. rozumie bilans energetyczny organizmu. K1. prezentuje otwartość na rozwój własnej podmiotowości, K. systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności dążąc do profesjonalizmu. TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA ĆICZENIA 91 SUMA 1. Receptory podział i ich rodzaje Czucie skórne, zapachów i smaku.. Efektory mechanizm skurczu mięśnia. Omówienie mięśni szkieletowych. 3. Odruchy z rdzenia kręgowego Korowa kontrola ruchu, snu i świadomości 1 (rodzaje snu i jego zaburzenia). 5. Elektrokardiogram. Typy rytmów 1 i zaburzenia przewodzenia. 6. Krew i jej elementy morfotyczne Zaburzenia homeostazy (patologie). 1 Grupy krwi. 8. Pomiary częstości skurczów serca i ciśnienia tętniczego w reakcji na zmiany pozycji ciała, wysiłek statyczny i dynamiczny. Omówienie praktycznego znaczenia otrzymanych wyników. 9. Objętości oddechowe. entylacja oddechowa. 10. Pojęcie klirensu i jego zastosowanie praktyczne. 11. Układy buforowe i rola układu oddechowego w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej. 1. Bilans energetyczny organizmu. Ogólne zasady aktywności ruchowej. SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA ZAJĘCIA BEZ UDZIAŁU NAUCZYCIELA 1. pogłębia i uzupełnia wiedzę z zakresu przedmiotu uczenia się - IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI uczenia się KOMPETENCJE U1.samodzielnie zdobywa wiedzę studiując literaturę przedmiotu K1. wykazuje postawę aktywności i zaangażowania w pogłębianiu wiedzy i doskonaleniu umiejętności

18 SPOLECZNE TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT UAGI SUMA Zajęcia bez udziału nauczyciela 1. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady dietetyczne dla pacjenta chorego z hipercholesterolemią. Tematy do wyboru. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady dietetyczne dla pacjenta otyłego. 3. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady dietetyczne dla osoby prowadzącej siedzący tryb życia z zagrożeniem miażdżycy. 4. Opisanie graficzne zmian w EKG przy zawale serca. 5. Opisanie graficzne zmian w EKG wskazujących na bezwzględne ratowanie życia. 6. Opisanie spirogramu pacjenta palącego duże ilości papierosów. KRYTERIA ODPOIEDZI USTNYCH STUDENTA NA ZAJĘCIACH TEORETYCZNYCH Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. ykazanie wiedzy i zrozumienie tematu Zgodność formułowanych wypowiedzi ze 0-6 stanem aktualnej wiedzy pielęgniarskiej. 3. Poprawność terminologiczna i językowa Logiczny układ treści wypowiedzi. 0 - LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-18 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: pkt. bardzo dobry, 13 pkt. - dostateczny plus, 16 pkt. dobry plus, 1 11 pkt. - dostateczny, pkt. dobry, 10 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY POSTAY STUDENTA PODCZAS ĆICZEŃ Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. Postawa w stosunku do pacjenta 0-6. Postawa wobec nauki i zawodu Postawa wobec zespołu terapeutycznego Postawa studenta wobec regulaminu 0-6 LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-4 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: 3-4 pkt. bardzo dobry, pkt. - dostateczny plus, 1 pkt. dobry plus, pkt. - dostateczny, 19 0 pkt. dobry, 14 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY PRAC PISEMNYCH Z ZAKRESU SAMOKSZTAŁCENIA REALIZOANEGO PRZEZ STUDENTA RAMACH ZAJĘĆ BEZ UDZIAŁU NAUCZYCIELA 0 9

19 Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. ykazanie wiedzy i zrozumienia tematu 0-5. Zgodność formułowanych wypowiedzi ze 0-5 stanem aktualnej wiedzy pielęgniarskiej 3. Poprawność terminologiczna i językowa Logiczny układ treści 0-5. łaściwy dobór literatury 0 - LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-18 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: pkt. bardzo dobry, 13 pkt. - dostateczny plus, 16 pkt. dobry plus, 11 1 pkt. - dostateczny, pkt. dobry, 10 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓ Z ROZIĄZYANIA ZADAŃ TESTOYCH b. dobrą (5,0) dobrą plus (4,5) dobrą (4,0) dostateczny plus (3,5) dostateczny (3,0) niedostateczny (,0 ) % odpowiedzi z zadań testowych. Student ma dużą wiedzę i umiejętności, samodzielnie myśli i rozwiązuje i problemy badawcze. iedza wykracza poza omawiany zakres materiału % odpowiedzi z zadań testowych. Student ma duży zasób wiedzy i umiejętności, ale efekty kształcenia nie wykraczają poza zakres omawianego materiału % odpowiedzi z zadań testowych. Student opanował efekty kształcenia w stopniu dobrym, potrafi prawidłowo formułować myśli, posługiwać się wiedzą i wymaganym słownictwem medycznym % odpowiedzi z zadań testowych Student opanował efekty kształcenia w stopniu zadowalającym, ale nie posługuje się wymaganym słownictwem medycznym % odpowiedzi z zadań testowych. Student opanował efekty kształcenia w stopniu dostatecznym poniżej 50% odpowiedzi z zadań testowych. Odpowiedzi błędne, luki w wiadomościach Student nie opanował założonych efektów kształcenia. 93

20 KARTA PRZEDMIOTU CECHA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIOCIE Jednostka realizująca ydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Kierunek Pielęgniarstwo Profil kształcenia Praktyczny Poziom realizacji Studia pierwszego stopnia przedmiotu Forma kształcenia Studia stacjonarne Tytuł zawodowy Licencjat pielęgniarstwa uzyskiwany przez studenta Nazwa przedmiotu PATOLOGIA Kod przedmiotu NP-P Punkty ECTS 3 Rodzaj przedmiotu Obowiązkowy Przyporządkowanie Nauki podstawowe do grupy przedmiotów Język wykładowy Polski Okres (rok akademicki /semestr/semestry) OGÓŁEM LICZBA 65 godz. SEMESTR II 65 godz. Typ zajęć/liczba godzin Forma zajęć Rok / semestr Liczba godzin Limit miejsc w grupach ykłady RI/SII 40 Cały rok Ćwiczenia 10 5/30 Zajęcia bez 15 Indywidualnie udziału nauczyciela Terminy i miejsce Forma zajęć Miejsce realizacji Termin realizacji odbywania zajęć ykłady ydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych ul. ojska Polskiego 51 edług harmonogramu zajęć Ćwiczenia Zajęcia bez udziału nauczyciela edług indywidualnych potrzeb studentów Koordynator dr n. med. iesław Klatko Prowadzący Forma Nazwisko i imię prowadzącego ykłady Ćwiczenia Zajęcia bez udziału nauczyciela Telefon Indywidualnie Prof. Bożena Cukrowska Tel/fax Określenie czy przedmiot może być wielokrotnie zaliczany Student ma prawo do zdawania dwóch egzaminów poprawkowych. ymagania wstępne YMAGANIA STĘPNE Student posiada podstawową wiedzę z zakresu anatomii i zjawisk fizjologicznych zachodzących w organizmie człowieka, 94

21 Efekty kształcenia dla przedmiotu CELE PRZEDMIOTU Skrócony opis kursu/ Cel ogólny przedmiotu zna patomechanizmu procesu chorobowego: w zakresie patomorfologii - zmian strukturalnych i analizy morfologicznej makro i mikroskopowej oraz w zakresie patofizjologii - etiologii, patogenezy i kliniki chorób wybranych narządów i układów. Macierz efektów kształcenia dla przedmiotu w odniesieniu do metod weryfikacji zamierzonych efektów kształcenia oraz formy realizacji zajęć Numer efektu kształcenia K_A.19. K_A.0. K_A.1. K_A.U11. K_A.U1. K_D.K1. K_D.K. K_D.K6. Student, który zaliczył przedmiot posiada wiedzę i potrafi IEDZA definiuje podstawowe pojęcia z zakresu patologii ogólnej zaburzenia krążenia, zmian wstecznych i postępowych, zmian zapalnych i nowotworowych omawia wybrane zagadnienia z zakresu patologii narządowej układu krążenia, oddechowego, trawiennego, moczowopłciowego i nerwowego wymienia czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne, modyfikowane i niemodyfikowane. UMIEJĘTNOŚCI Forma zajęć dydaktycznych pisz symbol* ykład Ćw Ćwiczenia ZBUN zajęcia bez udziału nauczyciela ZBUN ZBUN opisuje zmiany w funkcjonowaniu Ćw. organizmu jako całości w sytuacji zaburzenia jego homeostazy powiązuje obrazy uszkodzeń tkankowych Ćw. narządowych z objawami klinicznymi choroby, wywiadem i wynikami badań diagnostycznych KOMPETENCJE SPOŁECZNE/POSTAY systematycznie wzbogaca wiedzę w zakresie patologii w dążeniu do profesjonalizmu zawodowego, szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe Ćw. Ćw. Ćw. Metoda weryfikacji osiągnięcia zamierzonego efektu kształcenia Egzamin pisemny - Raport prezentacja multimedialna Egzamin pisemny - Raport prezentacja multimedialna Egzamin pisemny - Kolokwium pisemne Kolokwium pisemne Obserwacja Obserwacja Obserwacja Samoocena Jak powyższe efekty kształcenia lokują zrealizowane zajęcia w zakresach przekazu wiedzy, kształtowania umiejętności i postaw (Skala 1-3 ) iedza +++ Umiejętności ++ Postawy + 95

22 FORMA ZAJĘĆ YKŁADY TREŚCI PROGRAMOE TEMAT LICZBA SUMA Informacja dotycząca Krajowych Ram Kwalifikacji w zakresie realizacji efektów kształcenia oraz metod weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia 1. Patologia, patofizjologia i patomorfologia uwagi 40 wstępne, cele, rozwój, rys historyczny.. Choroba, czynniki chorobotwórcze wewnętrzne 3 i zewnętrzne. Choroba organiczna i czynnościowa. Przebieg i zejście choroby. 3. Homeostaza i adaptacja. Zaburzenia hemostazy. Zespół 3 śródnaczyniowego wykrzepiania. Zaburzenia homeostazy w przebiegu ciąży i porodu. 4. Zapalenie. Patogeneza i patomorfologia chorób zapalnych wielonarządowych. 5. Zaburzenia termoregulacji. Zaburzenia 3 regulacji hormonalnej ustroju. 6. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. Zaburzenia 3 równowagi kwasowo-zasadowej. Obrzęki 7. strząs i jego rodzaje 3 8. Patogeneza zawału serca Ostra i przewlekła niewydolność krążenia Patogeneza miażdżycy, otyłości 11. Nadciśnienie tętnicze. Powikłania narządowe w chorobie nadciśnieniowej. 1. Patologia układu oddechowego. 13. Ostra i przewlekła niewydolność nerek. 14. Patologia wątroby. Marskość wątroby. Zapalenia wirusowe wątroby. 15. Etiopatogeneza nowotworów. 16.Podział histopatologiczny nowotworów. Zasady oceny 5 złośliwości nowotworów 17.Rak piersi, rak płuca, rak jelita grubego charakterystyka kliniczna i patomorfologiczna. TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA SUMA ĆICZENIA 1.Patologia układu nerwowego. 10.Patologia przysadki mózgowej. Patologia tarczycy. FORMA ZAJĘĆ 3.Patogeneza chorób nadnerczy. 4.Skazy krwotoczne: naczyniowe, płytkowe i osoczowe. 5.Awitaminozy. 1 6.Osteoporoza pomenopauzalna (typ I) i starcza (typ II). 1 TREŚCI PROGRAMOE TEMAT UAGI SUMA 3 Zajęcia bez udziału nauczyciela 1. Pierwotna i wtórna profilaktyka przeciwzakrzepowa Temat do wyboru w. Ból. formie 3. Posocznica. opracowania NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE 96 15

23 Rodzaj narzędzi dydaktycznych/metoda Rodzaj narzędzi dydaktycznych/środki dydaktyczne P- podsumowująca F- formułująca ykłady Ćwiczenia ykłady: - wykład informacyjny, problemowy, - dyskusja dydaktyczna - metoda programowana z użyciem komputera. Ćwiczenia: - metoda programowana z użyciem komputera, - studium przypadku, - pokaz na fantomie i modelu, - film, - dyskusja dydaktyczna, Zajęcia bez udziału nauczyciela: - studiowanie literatury, - prezentacja multimedialna, - dyskusja dydaktyczna, - analiza internetowej bazy danych. - - komputer, - prezentacja multimedialna, - sprzęt multimedialny (telewizor, kasety DVD), - tablica papierowa fliphart, mazaki, ryciny, plansze. SPOSOBY OCENY P1 prowadzący przedmiot ustala zasady obecności studenta na wykładach i podaje do wiadomości studentów na pierwszych zajęciach w semestrze. P - egzamin po II semestrze. Forma i zasady przeprowadzenia egzaminu zostaną omówione na pierwszych zajęciach. Podstawą zaliczenia wykładów jest obecność na wykładach i pozytywna ocena z egzaminu. F1 - zaliczanie umiejętności bieżących zdobywanych podczas realizacji ćwiczeń. F - obecność na zajęciach i aktywny udział w ćwiczeniach, obecność na zajęciach obowiązkowa pod rygorem niezaliczenia przedmiotu. P - jedno kolokwium semestralne po zakończeniu realizacji treści programowych dokonane przez prowadzącego, nie później niż na ostatnich ćwiczeniach (zajęciach) w danym semestrze. Zajęcia bez udziału nauczyciela F - zaliczenie prac zleconych przez nauczyciela prowadzącego ćwiczenia P3 - ocena podsumowująca po zakończeniu wykonanej pracy przez studenta Kryterium oceny Egzamin pisemny/ Egzamin ustny Kolokwium Zadanie domowe 97 Referat/ Prezentacja/ Projekt/ Program Zaliczenie umiejętności Dyskusja F 0% 40% 40% P 70% 15% 15% Godziny pracy studenta OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim ykłady 40 Ćwiczenia 10

24 Godziny bez udziału nauczyciela Zajęcia bez udziału nauczyciela 15 Przygotowanie do zajęć, studiowanie 5 literatury Przygotowanie się do kolokwium 5 Przygotowanie pracy (referat) w ramach 5 zajęć bez udziału nauczyciela Przygotowanie się do egzaminu 10 Razem 90 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu wynikająca 3 z całego nakładu pracy studenta LITERATURA Literatura 1. Guzek J.., Patofizjologia człowieka w zarysie, PZL, arszawa 00 podstawowa. Kruś S., Patologia. Podręcznik dla licencjackich studiów medycznych, PZL, arszawa Kruś S., Skrzypek-Fakhoury E. (red.), Patomorfologia kliniczna, PZL, arszawa Kumar V., Cotran R.S., Robbins S.L. (red. łodzimierz T. Olszewski), Patologia, yd. Medyczne Urban & Partner, rocław Liberski P.P., Papierz. (red.), Neuropatologia Mossakowskiego, yd. Czelej, Lublin Murray C.J.L., Lopez A.D. (red.), Globalne obciążenie chorobami T. 1, Vesalius, arszawa-kraków Maśliński S., Ryżewski J., Patofizjologia, PZL, arszawa Olszewski), Patologia, yd. Medyczne Urban & Partner, rocław O Connor D. J., Jones B. G., Patologia, ydaw. Urban&Partner, rocław Stevens A., Lowe J. (red. Elżbieta Korobowicz): Patologia, yd. Czelej, Lublin Zahorska- Markiewicz B., (red.), Patofizjologia kliniczna dla studentów, Volumed, Literatura uzupełniająca Kajora M., (red.), Zarys patomorfologii podręcznik dla studentów pielęgniarstwa, yd. ŚAM., Katowice 003. Konturek S.J., Gastroenterologia i hepatologia kliniczna, PZL, arszawa Maśliński S., Dyżewski J., Patofizjologia PZL, arszawa Stachura J., Domagała., Patologia znaczy słowo o chorobie, tom I- patologia ogólna. Kraków, PAU, Zahorska-Markiewicz B., Małecka E., Patofizjologia kliniczna, Volumed, rocław

25 Załącznik nr 1 Szczegółowe efekty kształcenia, treści kształcenia oraz formy i kryteria ich weryfikacji dla przedmiotu: Patologia uczenia się - IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI uczenia się KOMPETENCJE SPOŁECZNE umiejętności/ efekty uczenia się - IEDZA umiejętności/ efekty uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI SZCZEGÓŁOE EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOT 1. definiuje podstawowe pojęcia z zakresu patologii ogólnej zaburzenia krążenia, zmian wstecznych i postępowych, zmian zapalnych i nowotworowych,. omawia wybrane zagadnienia z zakresu patologii narządowej układu krążenia, oddechowego, trawiennego, moczowopłciowego i nerwowego, 3. wymienia czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne, modyfikowane i niemodyfikowane. Student : U1. opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu jako całości w sytuacji zaburzenia jego homeostazy, U. powiązuje obrazy uszkodzeń tkankowych i narządowych z objawami klinicznymi choroby, wywiadem i wynikami badań diagnostycznych. K1. szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece K. wzbogaca wiedzę w zakresie patologii w dążeniu do profesjonalizmu zawodowego. SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA YKŁADY 1. zna terminologię i definicje z zakresu patologii,. określa czynniki chorobotwórcze wewnętrzne i zewnętrzne 3. różnicuje chorobę organiczną i czynnościową 4. zna metody i zakres badań stosowanych w patomorfologii 5. różnicuje zmiany patologiczne zachodzące w organizmie 6. omawia zmiany postępowe, zapalenie, zaburzenia termoregulacji, 7. wyjaśnia patogenezę cukrzycy i jej powikłania, 8. omawia ostrą i przewleką niewydolność krążenia, 9. zna patomechanizm i oraz powikłania miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, 10. wyjaśnia patogenezę zawału serca, 11. charakteryzuje postacie wstrząsu, 1. zna patomechanizm niewydolności nerek, zaburzeń gospodarki wodno elektrolitowej i równowagi kwasowo zasadowej, 13. wyjaśnia patomechanizm schorzeń wątroby i dróg żółciowych, 14. wyjaśnia patomechanizm schorzeń dróg oddechowych i płuc, 15. omawia etiopatogenezę i podział nowotworów, 16. omawia objawy awitaminozy, 17. omawia etiologie patomechanizm osteoporozy, 18. charakteryzuje procesy starzenia się. U1. posługuje się terminologią i definiuje pojęcia z zakresu patologii, U. różnicuje procesy patologiczne, U3. identyfikuje jednostki chorobowe na podstawie objawów, U4. wyjaśnia etiologie jednostek chorobowych. 99

26 umiejętności/ efekty uczenia się KOMPETENCJE SPOLECZNE FORMA ZAJĘĆ YKŁADY K1. aktywnie uczestniczy w procesie zdobywania wiedzy i umiejętności, K. systematycznie zdobywa wiedze i doskonali umiejętności, TREŚCI PROGRAMOE TEMAT LICZBA SUMA Informacja dotycząca Krajowych Ram Kwalifikacji w zakresie realizacji efektów kształcenia oraz metod weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia 16. Patologia, patofizjologia i patomorfologia uwagi 40 wstępne, cele, rozwój, rys historyczny. 17. Choroba, czynniki chorobotwórcze wewnętrzne 3 i zewnętrzne. Choroba organiczna i czynnościowa. Przebieg i zejście choroby. 18. Homeostaza i adaptacja. Zaburzenia hemostazy. Zespół śródnaczyniowego wykrzepiania. Zaburzenia homeostazy w przebiegu ciąży i porodu. 19. Zapalenie. Patogeneza i patomorfologia chorób zapalnych wielonarządowych. 0. Zaburzenia termoregulacji. Zaburzenia 3 regulacji hormonalnej ustroju. 1. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. Zaburzenia 3 równowagi kwasowo-zasadowej. Obrzęki. strząs i jego rodzaje 3 3. Patogeneza zawału serca Ostra i przewlekła niewydolność krążenia Patogeneza miażdżycy, otyłości 6. Nadciśnienie tętnicze. Powikłania narządowe w chorobie nadciśnieniowej. 7. Patologia układu oddechowego. 8. Ostra i przewlekła niewydolność nerek. 9. Patologia wątroby. Marskość wątroby. Zapalenia wirusowe wątroby. 30. Etiopatogeneza nowotworów. 16.Podział histopatologiczny nowotworów. Zasady oceny 5 złośliwości nowotworów 17.Rak piersi, rak płuca, rak jelita grubego charakterystyka kliniczna i patomorfologiczna. SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA ĆICZENIA 1.zna terminologię z zakresu patologii uczenia się -. wyjaśnia patologie gruczołów dokrewnych, IEDZA 3. zna podział histopatologiczny nowotworów, 4. zna patogenezę i patomorfologię chorób zapalnych i wielonarządowych, 5. zna etiologię i patomechanizm niedokrwistości, skaz krwotocznych oraz chorób mieloproliferacyjnych, 6. wyjaśnia istotę zespołu wykrzepiania wewnątrz naczyniowego, 7. zna pierwotna i wtórną profilaktykę przeciwzakrzepową, 8. wymienia markery nowotworowe i zna zasady ich wykorzystania, 9. omawia proces karcynogenezy. 3 3 U1.analizując objawy rozpoznaje jednostkę chorobową, 100

27 uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI U.określa etiologię choroby, U3. różnicuje etiopatogenezę chorób gruczołów wewnątrzwydzielniczych, 4. wskazuje przyczyny występowania osteoporozy posmenopauzalnej, U5. różnicuje wielonarządowe choroby zapalne, U6. rozróżnia choroby i zmiany rozplemowe krwi, U7. wprowadza działania z zakresu pierwotnej i wtórnej profilaktyki przeciwzakrzepowej, U8. wykorzystuje wiedzę zakresu histopatologii do różnicowania nowotworów, U9. rozróżnia markery nowotworowe w karcynogenezie poszczególnych nowotworów. uczenia się KOMPETENCJE SPOLECZNE K1. aktywnie uczestniczy w zdobywaniu wiedzy, K. systematycznie przygotowuje się do zajęć. TREŚCI PROGRAMOE TEMAT FORMA ZAJĘĆ LICZBA ĆICZENIA 1.Patologia układu nerwowego. 10.Patologia przysadki mózgowej. Patologia tarczycy. 3.Patogeneza chorób nadnerczy. 4.Skazy krwotoczne: naczyniowe, płytkowe i osoczowe. SUMA 5.Awitaminozy. 1 6.Osteoporoza pomenopauzalna (typ I) i starcza (typ II). 1 SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA ZAJĘCIA BEZ UDZIAŁU NAUCZYCIELA uczenia się - IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI 1. student pogłębia wiedzę i wykorzystuje do problemów U1. samodzielnie korzysta ze wskazanej literatury uczenia się KOMPETENCJE SPOLECZNE FORMA ZAJĘĆ K1. wykazuje postawę twórczą i poszukującą, K. wykazuje postawę aktywności i zaangażowania w samodzielnym zdobywaniu wiedzy i rozwiązywaniu problemów. TREŚCI PROGRAMOE TEMAT UAGI SUMA Zajęcia bez udziału nauczyciela. Pierwotna i wtórna profilaktyka przeciwzakrzepowa Temat do wyboru w. Ból. formie 3. Posocznica. opracowania KRYTERIA ODPOIEDZI USTNYCH STUDENTA NA ZAJĘCIACH TEORETYCZNYCH Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT

28 1. ykazanie wiedzy i zrozumienie tematu Zgodność formułowanych wypowiedzi ze stanem 0-6 aktualnej wiedzy pielęgniarskiej. 3. Poprawność terminologiczna i językowa Logiczny układ treści wypowiedzi. 0 - LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-18 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: pkt. bardzo dobry, 13 pkt. - dostateczny plus, 16 pkt. dobry plus, 1 11 pkt. - dostateczny, pkt. dobry, 10 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY POSTAY STUDENTA PODCZAS ĆICZEŃ Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. Postawa w stosunku do pacjenta 0-6. Postawa wobec nauki i zawodu Postawa wobec zespołu terapeutycznego Postawa studenta wobec regulaminu 0-6 LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-4 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: 3-4 pkt. bardzo dobry, pkt. - dostateczny plus, 1 pkt. dobry plus, pkt. - dostateczny, 19 0 pkt. dobry, 14 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY PRAC PISEMNYCH Z ZAKRESU SAMOKSZTAŁCENIA REALIZOANEGO PRZEZ STUDENTA RAMACH ZAJĘĆ BEZ UDZIAŁU NAUCZYCIELA Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. ykazanie wiedzy i zrozumienia tematu 0-5. Zgodność formułowanych wypowiedzi ze 0-5 stanem aktualnej wiedzy pielęgniarskiej 3. Poprawność terminologiczna i językowa Logiczny układ treści 0-5. łaściwy dobór literatury 0 - LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-18 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: pkt. bardzo dobry, 13 pkt. - dostateczny plus, 16 pkt. dobry plus, 11 1 pkt. - dostateczny, pkt. dobry, 10 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓ Z ROZIĄZYANIA ZADAŃ TESTOYCH b. dobrą (5,0) dobrą plus (4,5) dobrą (4,0) dostateczny plus (3,5) dostateczny (3,0) niedostatecz ny (,0 ) 10