Gene expression analysis by DNA microarray in papillary thyroid cancer
|
|
- Janina Witek
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 / ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska / Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 56; Numer/Number 5/2005 ISSN X Gene expression analysis by DNA microarray in papillary thyroid cancer Dr n. med. Elżbieta Gubała 1, dr n. med. Małgorzata Wiench 1, mgr Małgorzata Oczko-Wojciechowska 1, dr n. med. Dariusz Lange 2, dr n. med. Jan Włoch 3, lek. Agnieszka Czarniecka 3, lek. Ewa Chmielik 2, mgr Barbara Nikiel 2, dr n. med. Zbigniew Wygoda 1, dr n. med. Aleksandra Kukulska 1, dr n. med. Daria Handkiewicz-Junak 1, lek. Sylwia Szpak-Ulczok 1, lek. Aleksandra Krawczyk 1, dr n. med. Józef Roskosz 1, prof. dr hab. n. med. Barbara Jarząb 1 1 Department of Nuclear Medicine and Endocrine Oncology, 2 Department of Tumor Pathology, 3 Clinic of Oncologic Surgery, Maria Skłodowska-Curie Memorial Cancer Center and Institute of Oncology, Gliwice Branch Summary In our study we present chosen elements of microarray analysis of gene expression profile in papillary thyroid cancer. The study group included 16 papillary thyroid cancer tissues and 16 corresponding normal tissues. Samples were analyzed on high density oligonucleotide microarrays (GeneChip HG-U133A) which contain genes. 110 genes, which had significant changed expression, were selected by MAS 5.0 program. 3 genes were chosen to the deeper analysis: dipeptidylpeptidase 4 (DPP4), fibronectin 1 (FN1), tissue inhibitor of metalloproteinase 1 (TIMP1). DPP4-RNA were absent in normal tissue while in cancer tissue it was detected in large amount. FN1 and TIMP1 expression were detected in normal tissue but markedly increased in papillary thyroid cancer. Among these 3 genes DPP4 seems to be the best molecular marker for papillary thyroid cancer. (Pol J Endocrinol 2005; 5(56): ) Key words: microarrays, papillary thyroid cancer, gene expression Analiza ekspresji wybranych genów w raku brodawkowatym tarczycy techniką mikromacierzy DNA Dr n. med. Elżbieta Gubała 1, dr n. med. Małgorzata Wiench 1, mgr Małgorzata Oczko-Wojciechowska 1, dr n. med. Dariusz Lange 2, dr n. med. Jan Włoch 3, lek. Agnieszka Czarniecka 3, lek. Ewa Chmielik 2, mgr Barbara Nikiel 2, dr n. med. Zbigniew Wygoda 1, dr n. med. Aleksandra Kukulska 1, dr n. med. Daria Handkiewicz-Junak 1, lek. Sylwia Szpak-Ulczok 1, lek. Aleksandra Krawczyk 1, dr n. med. Józef Roskosz 1, prof. dr hab. n. med. Barbara Jarząb 1 1 Zakład Medycyny Nuklearnej i Endokrynologii Onkologicznej, 2 Zakład Patologii Nowotworów, 3 Klinika Chirurgii Onkologicznej, Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach Streszczenie W pracy przedstawiamy wybrane elementy analizy profilu ekspresji raka brodawkowatego tarczycy, przeprowadzonej przez nas u 16 chorych na raka brodawkowatego tarczycy. U wszystkich z nich przeprowadzono dwa badania profilu ekspresji jedno w RNA izolowanym z guza, drugie w RNA izolowanym z niezmienionej makroskopowo tkanki tarczycy. Badanie przeprowadzono na mikromacierzach oligonukleotydowych wysokiej gęstości HG U133A zawierających 22 tysiące ludzkich genów, selekcjonując przy użyciu programu MAS genów, których ekspresja była w znaczący sposób zmieniona we wszystkich 16 parach. Dalszej analizie poddano wybrane 3 geny gen peptydazy dipeptydylowej IV (DPP4), gen fibronektyny 1 (FN1) oraz gen tkankowego inhibitora metaloproteinazy typu 1 (TIMP1). DPP4 - RNA był praktycznie nieobecny w tkankach zdrowych, natomiast w tkankach raka brodawkowatego tarczycy był wykrywany w bardzo dużej ilości. Pozostałe dwa geny wykazały znaczącą ekspresję w tkance zdrowej i jej bardzo wyraźne wzmocnienie w raku tarczycy. Dlatego spośród tych trzech genów największe znaczenie jako marker raka brodawkowatego tarczycy na poziomie RNA wydaje się mieć gen DPP4. (Endokrynol Pol 2005; 5(56): ) Słowa kluczowe: mikromacierze, rak brodawkowaty tarczycy, ekspresja genów prof. dr hab. n. med. Barbara Jarząb Wybrzeże Armii Krajowej 15, Gliwice 752
2 Endokrynologia Polska / Polish Journal of Endocrinology 2005; 5 (56) Wstęp Badanie profilu ekspresji genów metodą mikromacierzy DNA jest jednym z najnowocześniejszych narzędzi, jakim dysponujemy dzięki zsekwencjonowaniu ludzkiego genomu. Sondy dla wykrycia ekspresji poszczególnych genów są nakładane lub syntetyzowane in situ na bardzo niewielkiej powierzchni, tak że na jednym szkiełku mieści się ich tysiące. W ten sposób, poprzez nałożenie ekstraktu z guza nowotworowego możemy analizować, które geny uległy aktywacji a które zostały wyciszone. W takiej analizie potrzebujemy porównania badania guza do wyników uzyskanych w tkance zdrowej. Możemy je wykonać albo nakładając obydwa ekstrakty jednocześnie na tę samą mikromacierz obecne w nich transkrypty konkurują wtedy o te same sondy genowe albo wykonując dwa równoległe oznaczenia na dwóch osobnych mikromacierzach. Stosując tę technikę, już w 2001 roku wykazano, iż profil ekspresji raka brodawkowatego tarczycy jest stosunkowo stabilny [1], a ostatnio ukazało się kilka prac typujących zestawy genów o znaczeniu diagnostycznym [2-5]. W naszym Zakładzie rozpoczęliśmy także badania ekspresji genów raka tarczycy [6,7]. Niniejsza praca porusza wybrane aspekty analizy porównawczej uzyskanych wyników, których zrozumienie jest konieczne dla wytypowania zestawów genów użytecznych dla ostatecznego celu badania. Materiał i metody Materiał stanowiło 16 guzów i 16 tkanek zdrowych, pobranych śródoperacyjnie u chorych operowanych z powodu raka brodawkowatego tarczycy, przy czym wstępne rozpoznanie zostało potwierdzone w pooperacyjnym badania histopatologicznym u wszystkich z nich. Zestaw ten służył jako tak zwany zestaw uczący (dokonywane były na nim różne analizy bioinformatyczne dla wytypowania najlepszego zestawu genów, praca przyjęta do druku w Cancer Research). Na prowadzenie badań uzyskaliśmy zgodę Komisji Etycznej. Całkowity RNA izolowany był przy pomocy RNeasy Midi i Mini Kits (Qiagen, Hilden, Germany) z mg tkanki, uprzednio poddanej homogenizacji. Jakość otrzymanego RNA analizowano za pomocą bioanalizatora typ 2100 (Agilent) oraz poprzez elektroforezę w 1% żelu agarozowym. Materiałem wyjściowym do analizy był całkowity RNA w ilości 5-8 µg zawierający mrna, na matrycy którego syntetyzowano dwuniciowe cdna, a później po fragmentacji uzyskany crna hybrydyzował ze specyficznymi sondami oligonukleotydowymi na mikromacierzy Human Genome U133A array (Affymetrix) w obecności buforu hybrydyzacyjnego oraz odczynników zapewniających specyficzność reakcji (BSA, Herring Sperm) Wyniki badań opracowano za pomocą programu MAS 5.0 dostarczonego przez firmę Affymetrix oraz programu Genespring. Oceniano stosunek ekspresji genu w tkance guza i tkance prawidłowej tarczycy, a następnie wyliczano medianę dla tego stosunku. Wykonano także porównanie testem t Welcha. Wyniki Przeprowadzona analiza wykazała, że profil ekspresji raka brodawkowatego tarczycy bardzo wyraźnie różni się od otaczającej tkanki zdrowej. Przy poziomie istotności p<0.01 z poprawką na wielokrotne analizy wyodrębniono testem Welcha ponad 1800 genów wykazujących znamienną statystycznie różnicę ekspresji miedzy guzami nowotworowymi a tkanką zdrową. Przebieg ekspresji tych genów pokazano na ryc. 1, która bardzo wyraźnie obrazuje, że istnieją zarówno geny, których nadekspresja w raku jest zwiększona w stosunku do tkanki zdrowej tarczycy, jak i geny, których ekspresja jest zahamowana. Niezależnie od tej podstawowej różnicy obserwuje się jednak bardzo wyraźną zmienność ekspresji wyselekcjonowanych genów, i to zarówno w obrębie tkanek nowotworowych jak i tych tkanek tarczycy, które nie uległy transformacji nowotworowej. Konieczne jest więc podjęcie dalszych analiz dla wytypowania tych genów, których ekspresja stanowi najistotniejszą różnicę dla porównania guz/tkanka zdrowa. Żeby wstępnie wyselekcjonować zestaw genów do dalszych analiz, przeprowadzono porównanie za pomocą programu MAS 5.0. W tej analizie wytypowano 110 genów, które wykazywały znamienną różnicę w ekspresji między rakami brodawkowatymi a tkankami zdrowymi, przyjmując warunek, że w każdej badanej parze guz/tkanka zdrowa ta różnica w ekspresji musiała być znamienna (w ocenie testem Manna-Whitney a przy p<0.025) (ryc. 2, ryc.2a) Genem, który wykazywał najwyraźniejsze zmiany w ekspresji, okazał się gen dla DPP4. Ta proteaza serynowa, zwana peptydazą dipeptydylową IV, uczestniczy w inaktywacji wielu cytokin i chemokin. Gen DPP4 praktycznie nie ulegał aktywacji w prawidłowej tkance tarczycy, jego ekspresja w tkance raka była natomiast wyraźnie zwiększona, a jej mediana wynosiła 171 (ryc. 3). W stosunku do tkanki zdrowej obserwowano 137 krotne zwiększenie ekspresji. Na ryc. 4 przedstawiono analogiczną analizę dla dwóch innych genów wykazujących bardzo silny wzrost ekspresji w raku brodawkowatym tarczycy: fibronektyny 1 i tkankowego inhibitora metaloproteinaz typu 1 (TIMP1). Gen fibronektyny 1 (FN1), kodujący glikoproteinę uczestniczącą w procesach adhezji komórkowej, wykazywał znaczącą ekspresję w tkance 753
3 Technika mikromacierzy DNA w raku brodawkowatym tarczycy Gubała E. Ryc genów wykazujących znamienną statystycznie różnicę ekspresji miedzy tkankami zdrowymi a guzami nowotworowymi. Ryc. 2. Wybranych 110 genów różnicujących tkankę zdrową od nowotworowej. prawidłowej tarczycy, ale jego ekspresja w tkance nowotworowej była wielokrotnie zwiększona od 1610,9 do 4620,3). Mediana wzrostu ekspresji wyniosła Z kolei TIMP1 jest białkiem macierzy zewnątrzkomórkowej, które hamuje aktywność katalityczną metaloproteinaz i wykazuje wzór ekspresji podobny do FN1, chociaż różnica między tkanką zdrową i tkanką nowotworową jest tutaj mniejsza: mediana wynosiła Mediana stosunku ekspresji w guzach i tkankach zdrowych wyniosła w tym przypadku 5,2. 754
4 Endokrynologia Polska / Polish Journal of Endocrinology 2005; 5 (56) Dyskusja Ryc. 3. Poziom ekspresji genu DPP4 w tkance raka brodawkowatego tarczycy, zmianach łagodnych i w tkance prawidłowej #%&' #%&'(%&)*%'& Ryc. 4. Analiza ekspresji genu: fibrynonektyny 1(FN1) i tkankowego inhibitora metaloproteinaz typu 1(TIMP1) Macierze oligonukleotydowe wysokiej gęstości, którymi posługiwaliśmy się w tej pracy, zawierają około 22 tysiące sond genowych, które pozwalają analizować ekspresję większości znanych genów człowieka. Większość tych genów (blisko ¾) ulegała ekspresji przynajmniej w jednej z 32 analizowanych tkanek. Ponieważ na obecnym etapie analizy nie jesteśmy w stanie określić, które z nich mają największe znaczenie dla raka brodawkowatego, uważamy, że posługiwanie się takimi macierzami jest lepsze niż dobieranie mniejszych zestawów genów wybranych według określonego klucza (na przykład mikromacierzy zawierających tylko onkogeny i geny supresorowe czy mikromacierzy zawierających geny typowe dla danej tkanki). Już wcześniejsza analiza, wykonana przez Huanga i wsp. [1,8], wykazała że w raku brodawkowatym tarczycy przede wszystkim obserwuje się aktywację genów związanych z adhezją, biorących udział w komunikacji międzykomórkowej, a więc istotnych w procesach inwazji i przerzutowania. Analiza profilu ekspresji genów techniką mikromacierzy DNA dostarcza ogromnej ilości danych, których znaczenie biologiczne musi być bardzo starannie przeanalizowane. W tej pracy przedstawiamy pewne aspekty analizy wykonanej w raku brodawkowatym tarczycy. Najważniejsze dane dotyczące tej analizy przedstawiliśmy w naszym wcześniejszym opracowaniu [6,7]. Tam też zawarliśmy propozycję wielogenowego klasyfikatora molekularnego, który może wspomagać odróżnienie raka brodawkowatego tarczycy od rozrostów nienowotworowych. W bieżącej analizie koncentrujemy uwagę na pełnym zrozumieniu znaczenia biologicznego wyników tej części naszej analizy, która została przeprowadzona przy pomocy programu MAS 5.0. Program ten stanowi rutynowy element systemu firmy Affymetrix i podstawową metodę analizy danych, używaną w wielu doniesieniach. Taką dokładną analizę przeprowadzamy na przykładzie trzech genów, ulegających bardzo znacznej aktywacji w raku tarczycy. Mikromacierze oligonukleotydowe wysokiej gęstości mają bardzo poważną zaletę w stosunku do macierzy cdna pozwalają nie tylko porównać, czy ekspresja danego genu jest zwiększona, ale także ocenić ją ilościowo. Przykłady genów, które poddaliśmy pogłębionej analizie w tej pracy, wyraźnie wskazują, że taka analiza pozwala przede wszystkim ocenić, czy ekspresja danego genu pojawia się de nowo w badanej tkance tak jest w przypadku DPP4 czy też mamy do czynienia ze zwiększeniem ekspresji w stosunku do i tak wysokiego poziomu wyjściowego, jak to jest chociażby w przypadku TIMP1. 755
5 Technika mikromacierzy DNA w raku brodawkowatym tarczycy Gubała E. Geny analizowane w tej pracy mają znaczenie dla inwazyjności raka i są związane z mechanizmem tworzenia przerzutów. Nie są to zresztą geny charakterystyczne wyłącznie dla raka brodawkowatego tarczycy. Gen DPP4 (znany również jako CD 26) nie wykazuje ekspresji w zdrowej tkance tarczycy, natomiast w raku brodawkowatym jego mrna znajdowane jest w dużych ilościach, dodatnie są także odczyty immunohistochemiczne. Były one zresztą przedmiotem szeregu wcześniejszych analiz [9-11]. Rzadziej ekspresja DPP4 obserwowana jest w łagodnych chorobach tarczycy, niemniej swoistość DDP4 dla rozpoznania raka tarczycy była kwestionowana przez tych autorów. Funkcja DPP4 zależy od komórki, w której gen ulega ekspresji. Jeżeli analizujemy komórki biorące udział w odpowiedzi immunologicznej to gen DPP4 uczestniczy w aktywacji limfocytów T i transdukcji sygnału poprzez degradację takich cytokin jak TNF, IL2 czy chemokin i innych peptydów biologicznie czynnych. Skoro w raku brodawkowatym tarczycy ekspresja DPP4 dotyczy komórki nowotworowej (a tak wynika z prac immunohistochemicznych [9,11]), można się spodziewać że funkcja białka związana jest też z przekazywaniem (czy raczej wygaszaniem) sygnałów cytokinowych i chemokinowych do komórki raka. Należy też zaznaczyć, że ekspresja DPP4 jest zwiększona nie tylko w raku tarczycy, ale także w wielu innych nowotworach złośliwych [12,13]. Jakkolwiek obecność DPP4 w raku tarczycy znana jest już od dawna, na siłę ekspresji tego genu w profilu ekspresji raka tarczycy zwrócili uwagę dopiero Huang i wsp. [1] wykonując po raz pierwszy badanie z użyciem mikromacierzy. Nasza analiza jednoznacznie potwierdza ich wniosek, że jest to gen o najwyraźniejszym wzroście ekspresji w raku brodawkowatym [6,7], jeżeli jest ona oceniana na poziomie mrna. Niemniej, próby zastosowania przeciwciał przeciw DPP4 w raku tarczycy wykazały, że obecność tego białka nie jest cechą stałą. W związku z tym Kholova i wsp. [9,11] nie uznali tego antygenu za przydatny w immunodiagnostyce raka tarczycy. Aktualne badania mikromacierzowe stawiają ten wniosek w nowym świetle być może DPP4 okaże się lepszym markerem na poziomie RNA niż na poziomie ekspresji białka. Ciekawe jest natomiast, że badania profilu ekspresji wykonane innymi technikami nie wskazują na taki wniosek. Zrozumiałe jest to w analizie wykonanej przez Waseniusa i wsp. [14] na błonach nylonowych, w których badanie dotyczyło około 1200 genów i gen CD 26 nie znajdował się wśród nich. Mniej oczywisty wydaje się brak takiego wniosku w pracy Mazzantiego [3] czy Finley a i wsp. [2]. DPP4 wykazuje zdolność wiązania z fibronektyną, produktem białkowym genu FN1, którego ekspresja była także silnie wzmożona w naszych badaniach raka brodawkowatego tarczycy. FN1 występuje w dwóch formach jako białko cytoplazmatyczne o zdolności wiązania się z kolagenem, fibryną, aktyną i DNA oraz jako białko powierzchniowe w tej postaci występuje na przykład na fibroblastach. FN1 uczestniczy w procesach adhezji komórkowej, wpływa też na morfologię, przede wszystkim ukształtowanie powierzchni komórki. Spośród innych procesów, w których uczestniczy, należy wymienić stymulację endocytozy, transdukcję sygnału, prawdopodobnie działa też antyapoptotycznie [15]. FN1 wykazuje podwyższoną ekspresję w większości raków brodawkowatych tarczycy [3], a także w rakach anaplastycznych. Istotne jest, że jej ekspresja dotyczy nie tylko samych komórek raka brodawkowatego, ale także komórek podścieliska guza nowotworowego, stąd szczególnie silne wzmocnienie sygnału tego mrna, wykrywanego w większości badań wykonanych techniką mikromacierzy DNA [1,2]. Z wcześniejszych badań mikromacierzowych wysuwano wniosek, że w tkance prawidłowej poziom białka jest bardzo niski bądź nie wykrywalny [14,16]. W naszej analizie obserwowaliśmy znaczący poziom FN1-RNA we wszystkich badanych tkankach normalnej tarczycy. Podobne wnioski wypływają z badań immunohistochemicznych, w których obserwowano ekspresję fibronektyny tak w komórkach raka brodawkowatego tarczycy jak i w komórkach podścieliska. Z procesami inwazji nowotworowej wiąże się na ogół wzmożona ekspresja metaloproteinaz i białek pełniących funkcję ich inhibitorów [17]. Jedno z tych ostatnich TIMP1, wykazywało w naszych badaniach silny wzrost ekspresji w raku brodawkowatym tarczycy. Również w tym przypadku obserwacja ta potwierdza się w większości badań profilu ekspresji raka brodawkowatego, opublikowanych dotychczas [1,5,14]. Nadekspresję tego białka zaobserwowano w wielu nowotworach min. w raku piersi [18], czerniaku [19]. Uważa się, że większość transkryptów mrna dla TIMP-1 pochodzi z podścieliska, a nie z komórek nowotworowych [20]. Zwiększoną ilość białka wiąże się z większą agresywnością nowotworu i szybszym wystąpieniem przerzutów [14,20]. Wydaje nam się jednak, że wniosek ten nie sprawdzi się w raku brodawkowatym tarczycy, skoro większość przypadków tego nowotworu to guzy o niewielkiej agresywności biologicznej a nadekspresja TIMP1 jest w naszych badaniach raczej uniwersalną cechą tego nowotworu. Przedstawione w tym doniesieniu badania stanowią pewien wycinek prowadzonej przez nas analizy profilu ekspresji raka brodawkowatego tarczycy [7], ich szersza interpretacja w kontekście współdziałania innych genów jest więc jeszcze przedwczesna. Nie mamy także jeszcze odniesienia do raka pęcherzykowego i innych nowotworów tarczycy. Niemniej, na podstawie uzyskanych 756
6 Endokrynologia Polska / Polish Journal of Endocrinology 2005; 5 (56) wyników można jednoznacznie stwierdzić, że spośród trzech analizowanych genów, z których każdy jest kandydatem na markera molekularnego raka brodawkowatego tarczycy, najwyraźniejszymi różnicami w ekspresji charakteryzuje się gen DPP4, dlatego jego przydatność powinna być badana w pierwszej kolejności. Piśmiennictwo 1. Huang Y, Prasad M, Lemon WJ et al. Gene expression in papillary thyroid carcinoma reveals highly consistent profiles. Proc Natl Acad Sci USA 2001; 98(26): Finley DJ, Arora N, Zhu B et al. Molecular profiling distinguishes papillary carcinoma from benign thyroid nodules. J Clin Endocrinol Metab 2004; 89(7): Mazzanti C, Zeiger MA, Costourous N et al. Using gene expression profiling to differentiate benign versus malignant thyroid tumors. Cancer Res 2004; 64(8): Yano Y, Uematsu N, Yashiro T et al. Gene expression profiling identifies platelet-derived growth factor as a diagnostic molecular marker for papillary thyroid carcinoma. Clin Cancer Res 2004; 10(6): Prasad ML, Pellegata NS, Kloos RT et al. CITED1 protein expression suggests Papillary Thyroid Carcinoma in high throughput tissue microarray-based study. Thyroid 2004; 14(3): Jarzab B, Wiench M, Fujarewicz K et al.: Gene expression profile of papillary thyroid cancer: multi gene molecular classifier. Turk JEM 2004; 8(1): Jarzab B, Wiench M, Fujarewicz K et al. Gene expression profile of papillary thyroid cancer: sources of variability and diagnostic implications. Cancer Reaserch. In press. 8. Aldred MA, Ginn-Pease ME, Morrison CD et al. Caveolin- 1 and caveolin-2, together with three bone morphogenetic protein-related genes, may encode novel tumor suppressors down-regulated in sporadic follicular thyroid carcinogenesis. Cancer Res 2003;63: Kholova I, Ryska A, Ludvikova M et al. Dipeptidyl peptidase IV expression in thyroid cytology: retrospective histologically confirmed study. Cytopathology 2003; 14(1): Umeki K, Tanaka T, Yamamoto I et al. Differential expression of dipeptidyl peptidase IV (CD26) and thyroid peroxidase in neoplastic thyroid tissues. Endocr J 1996; 43(1): Kholova I, Ludvikova M, Ryska A et al. Diagnostic role of markers dipeptidyl peptidase IV and thyroid peroxidase in thyroid tumors. Anticancer Res 2003; 23(2A): Moehrle MC, Schlagenhauff BE, Klessen C et al. Aminopeptidase M and dipeptidyl peptidase IV activity in epithelial skin tumors: a histochemical study. J Cutan Pathol 1995;22: Wilson MJ, Ruhland AR, Quast BJ et al. Dipeptidylpeptidase IV activities are elevated in prostate cancers and adjacent benign hyperplastic glands. J Androl 2000; 21: Wasenius VM, Hemmer S, Kettunen E et al. Hepatocyte growth factor receptor, matrix metalloproteinase-11, tissue inhibitor of metalloproteinase-1, and fibronectin are upregulated in papillary thyroid carcinoma: a cdna and tissue microarray study. Clin Cancer Res 2003; 9(1): Ruoslahti E. Fibronectin and its alpha 5 beta 1 integrin receptor in malignancy. Invasion Metastasis ;14(1-6): Takano T, Hasegawa Y, Matsuzuka F, Miyauchi A, Yoshida H, Higashiyama T et al. Gene expression profiles in thyroid carcinomas. Br J Cancer 2000; 83(11): Davidson B, Reich R, Risberg B et al. The biological role and regulation of matrix metalloproteinases (MMP) in cancer. Arkh Patol May-Jun;64(3): Lee SJ, Yoo HJ, Bae YS, Kim HJ, Lee ST. TIMP-1 inhibits apoptosis in breast carcinoma cells via a pathway involving pertussis toxin-sensitive G protein and c-src. Biochem Biophys Res Commun 2003; 312(4): Hoashi T, Kadono T, Kikuchi K, Etoh T, Tamaki K. Differential growth regulation in human melanoma cell lines by TIMP- 1 and TIMP-2. Biochem Biophys Res Commun 2001; 288(2): Shi Y, Parhar RS, Zou M, Hammami MM, Akhtar M, Lum ZP et al. Tissue inhibitor of metalloproteinases-1 (TIMP-1) mrna is elevated in advanced stages of thyroid carcinoma. Br J Cancer 1999; 79(7-8):
Gene expression profile of medullary thyroid carcinoma preliminary results
/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Numer/Number 4/2006 ISSN 0423 104X Gene expression profile of medullary thyroid carcinoma preliminary results Małgorzata
Expression of DPP4 gene in papillary thyroid carcinoma
/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Suplement A/2006 ISSN 0423 104X Expression of DPP4 gene in papillary thyroid carcinoma Joanna Ożóg 1, Michał Jarząb
Percentage of neoplastic cells in papillary thyroid carcinoma: implications for DNA microarray studies of gene expression profile
/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Suplement A/2006 ISSN 0423 04X Percentage of neoplastic cells in papillary thyroid carcinoma: implications for DNA
Dane mikromacierzowe. Mateusz Markowicz Marta Stańska
Dane mikromacierzowe Mateusz Markowicz Marta Stańska Mikromacierz Mikromacierz DNA (ang. DNA microarray) to szklana lub plastikowa płytka (o maksymalnych wymiarach 2,5 cm x 7,5 cm) z naniesionymi w regularnych
Mikromacierze DNA i profil ekspresji genów raka brodawkowatego tarczycy
IV Konferencja Sekcji Endokrynologii Molekularnej PTE, Poznań, 2-3.10.2004 Mikromacierze DNA i profil ekspresji genów raka brodawkowatego tarczycy Barbara Jarząb 1, Elżbieta Gubała 1, Dariusz Lange 2 1
Expression of selected genes involved in transport of ions in papillary thyroid carcinoma
/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Suplement A/2006 ISSN 0423 104X Expression of selected genes involved in transport of ions in papillary thyroid carcinoma
Gene expression of metalloproteinase 11, claudin 1 and selected adhesion related genes in papillary thyroid cancer
/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Suplement A/2006 ISSN 0423 104X Gene expression of metalloproteinase 11, claudin 1 and selected adhesion related genes
Co to jest transkryptom? A. Świercz ANALIZA DANYCH WYSOKOPRZEPUSTOWYCH 2
ALEKSANDRA ŚWIERCZ Co to jest transkryptom? A. Świercz ANALIZA DANYCH WYSOKOPRZEPUSTOWYCH 2 Ekspresja genów http://genome.wellcome.ac.uk/doc_wtd020757.html A. Świercz ANALIZA DANYCH WYSOKOPRZEPUSTOWYCH
Wskaźniki włóknienia nerek
Wskaźniki włóknienia nerek u dzieci z przewlekłą chorobą nerek leczonych zachowawczo Kinga Musiał, Danuta Zwolińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich
Czym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii?
Czym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii? Wykorzystanie nowych technik molekularnych w badaniach nad genetycznymi i epigenetycznymi mechanizmami transformacji nowotworowej
ZEWNĄTRZKOMÓRKOWEJ U PACJENTÓW OPEROWANYCH Z POWODU GRUCZOLAKA PRZYSADKI
Daniel Babula AKTYWNOŚĆ WYBRANYCH METALOPROTEINAZ MACIERZY ZEWNĄTRZKOMÓRKOWEJ U PACJENTÓW OPEROWANYCH Z POWODU GRUCZOLAKA PRZYSADKI ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH - streszczenie Promotor:
Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak
INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie
Analysis of expression of LGALS3BP gene in thyroid tissues and peripheral blood lymphocytes in patients with papillary thyroid cancer
/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Suplement A/6 ISSN 3 1X Analysis of expression of LGALS3BP gene in thyroid tissues and peripheral blood lymphocytes
ScienceDirect. journal homepage:
polski przeglą d otorynolaryngologiczny 3 (2014) 254 258 Dostępne online www.sciencedirect.com ScienceDirect journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor Streszczenie pracy doktorskiej/summary of doctoral
syndrome with angioedema and urticaria. Arch Dermatol; 2008 May;144(5):691-2
dr Ewa Paliczka-Cieślik - specjalista chorób wewnętrznych i endokrynologii PUBLIKACJE: A. Prace oryginalne opublikowane w całości: 1. Kukulska A, Krajewska J, Gawkowska-Suwińska M, Puch Z, Paliczka-Cieślik
prof. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie
prof. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Sekwencyjność występowania zaburzeń molekularnych w niedrobnokomórkowym raku płuca
Onkogeneza i zjawisko przejścia nabłonkowomezenchymalnego. Gabriel Wcisło Klinika Onkologii Wojskowego Instytutu Medycznego, CSK MON, Warszawa
Onkogeneza i zjawisko przejścia nabłonkowomezenchymalnego raka jajnika Gabriel Wcisło Klinika Onkologii Wojskowego Instytutu Medycznego, CSK MON, Warszawa Sześć diabelskich mocy a komórka rakowa (Gibbs
Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF
Agnieszka Gładysz Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF Katedra i Zakład Biochemii i Chemii Klinicznej Akademia Medyczna Prof.
Materiał i metody. Wyniki
Abstract in Polish Wprowadzenie Selen jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Selen jest wbudowywany do białek w postaci selenocysteiny tworząc selenobiałka (selenoproteiny).
Analiza zmienności czasowej danych mikromacierzowych
Systemy Inteligencji Obliczeniowej Analiza zmienności czasowej danych mikromacierzowych Kornel Chromiński Instytut Informatyki Uniwersytet Śląski Plan prezentacji Dane mikromacierzowe Cel badań Prezentacja
Comparison of CD15, galectin-3 and HBME-1 expression in follicular thyroid neoplasms
/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Numer/Number 4/2006 ISSN 0423 104X Comparison of CD15, galectin-3 and HBME-1 expression in follicular thyroid neoplasms
Nowe możliwości diagnostyczne zmian nowotworowych szyjki macicy. Ewa Zembala-Nożyńska Zakład Patologii Nowotworów
Nowe możliwości diagnostyczne zmian nowotworowych szyjki macicy. Ewa Zembala-Nożyńska Zakład Patologii Nowotworów Historia badań cytologicznych 1926- Aurel Babes (1886-1961) Bukareszt, Rumuniaodkrycie
Public gene expression data repositoris
Public gene expression data repositoris GEO [Jan 2011]: 520 k samples 21 k experiments Homo, mus, rattus Bos, sus Arabidopsis, oryza, Salmonella, Mycobacterium et al. 17.01.11 14 17.01.11 15 17.01.11 16
GENOMIKA FUNKCJONALNA. Jak działają geny i genomy? Poziom I: Analizy transkryptomu
GENOMIKA FUNKCJONALNA Jak działają geny i genomy? Poziom I: Analizy transkryptomu Adnotacja (ang. annotation) pierwszy etap po uzyskaniu kompletnej sekwencji nukleotydyowej genomu analiza bioinformatyczna
Recenzja. Ocena merytoryczna pracy
Dr hab. Joanna Jakubowicz-Gil Lublin, 21.12.2017 Zakład Anatomii Porównawczej i Antropologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie ul. Akademicka 19 20-033 Lublin Recenzja rozprawy doktorskiej
Methods FFPE FASP. μffpe FASP
Kierownik: ik Prof. Dr hab. Piotr Ziółkowskiki Methods FFPE FASP μffpe FASP Results Here we report relative quantitation of 7,575 proteins between the three stages and show that between the normal mucosa
Mechanochemiczny przełącznik między wzrostem i różnicowaniem komórek
Mechanochemiczny przełącznik między wzrostem i różnicowaniem komórek Model tworzenia mikrokapilar na podłożu fibrynogenowym eksponencjalny wzrost tempa proliferacji i syntezy DNA wraz ze wzrostem stężenia
Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć
Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć Kilka ważnych porad dla kobiet chorych na raka piersi Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar Warto wiedzieć więcej o swojej
PL 212748 B1. GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY, Gdańsk, PL SKRZYPSKI MARCIN, Sopot, PL JASSEM JACEK, Gdańsk, PL 31.01.2011 BUP 03/11 30.11.
PL 212748 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 212748 (21) Numer zgłoszenia: 388681 (22) Data zgłoszenia: 30.07.2009 (13) B1 (51) Int.Cl.
starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg
STRESZCZENIE Przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) jest najczęstszą białaczką ludzi starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg kliniczny, zróżnicowane rokowanie. Etiologia
Personalizacja leczenia w hematoonkologii dziecięcej
MedTrends 2016 Europejskie Forum Nowoczesnej Ochrony Zdrowia Zabrze, 18-19 marca 2016 r. Personalizacja leczenia w hematoonkologii dziecięcej Prof. dr hab. n. med. Tomasz Szczepański Katedra i Klinika
Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości
Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja
Uniwersytet Łódzki. Wydział Biologii i Ochrony Środowiska. prof. dr hab. Wanda M. Krajewska Katedra Cytobiochemii UŁ Łódź, 26 stycznia 2016 roku
Uniwersytet Łódzki Wydział Biologii i Ochrony Środowiska prof. dr hab. Wanda M. Krajewska Katedra Cytobiochemii UŁ Łódź, 26 stycznia 2016 roku O C E N A pracy doktorskiej mgr. Tomasza Wrzesińskiego pt.
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Biologia molekularna Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek)
Czynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki
GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Praca na stopień doktora nauk medycznych wykonana w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Kierownik: prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz Krzysztof Kiciński Czynniki ryzyka
Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia
Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Genetyczne podłoże nowotworzenia Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Połączenia komórek
ROZPRAWA DOKTORSKA STRESZCZENIE
Uniwersytet Medyczny w Lublinie Katedra i Zakład Patomorfologii Klinicznej ROZPRAWA DOKTORSKA STRESZCZENIE Lek. Joanna Irla-Miduch WERYFIKACJA HISTOPATOLOGICZNA I OCENA EKSPRESJI BIAŁKA p16 INK4A ORAZ
MIKROMACIERZE. dr inż. Aleksandra Świercz dr Agnieszka Żmieńko
MIKROMACIERZE dr inż. Aleksandra Świercz dr Agnieszka Żmieńko Informacje ogólne Wykłady będą częściowo dostępne w formie elektronicznej http://cs.put.poznan.pl/aswiercz aswiercz@cs.put.poznan.pl Godziny
PCR bez izolacji testujemy Direct PCR Kits od ThermoFisher Scientific
PCR bez izolacji testujemy Direct PCR Kits od ThermoFisher Scientific Specjalnie dla Was przetestowaliśmy w naszym laboratorium odczynniki firmy Thermo Scientific umożliwiające przeprowadzanie reakcji
Ocena ekspresji genu ABCG2 i białka oporności raka piersi (BCRP) jako potencjalnych czynników prognostycznych w raku jelita grubego
Aleksandra Sałagacka Ocena ekspresji genu ABCG2 i białka oporności raka piersi (BCRP) jako potencjalnych czynników prognostycznych w raku jelita grubego Pracownia Biologii Molekularnej i Farmakogenomiki
Optimization of 131 I ablation in patients with differentiated thyroid carcinoma: comparison of early outcomes of treatment with 100 mci versus 60 mci
/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Numer/Number 4/2006 ISSN 0423 104X Optimization of 131 I ablation in patients with differentiated thyroid carcinoma:
Badania molekularne nieczerniakowych nowotworów skóry. Molecular studies of non-melanoma skin cancers
prace oryginalne Borgis Postępy Nauk Medycznych, t. XXV, nr 10, 2012 original papers *Mariola Wyględowska-Kania 1, Joanna Gola 2, Anna Fila-Daniłow 3, Dominika Wcisło-Dziadecka 4, Ligia Brzezińska-Wcisło
Oxyphilic and follicular thyroid tumors the correlation between the cytopathologic diagnosis and the histopathologic examination
/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Suplement A/2006 ISSN 0423 104X Oxyphilic and follicular thyroid tumors the correlation between the cytopathologic
CHOROBY NOWOTWOROWE. Twór składający się z patologicznych komórek
CHOROBY NOWOTWOROWE Twór składający się z patologicznych komórek Powstały w wyniku wielostopniowej przemiany zwanej onkogenezą lub karcinogenezą Morfologicznie ma strukturę zbliżoną do tkanki prawidłowej,
Biomechanika pojedynczej komórki w aspekcie zmian nowotworowych. Małgorzata Lekka NZ52, IFJ PAN
Biomechanika pojedynczej komórki w aspekcie zmian nowotworowych Małgorzata Lekka NZ52, IFJ PAN O czym będzie mowa: Powstawanie przerzutów Rozpoznawanie pojedynczej komórki rakowej Oddziaływanie komórek
Analizy wielkoskalowe w badaniach chromatyny
Analizy wielkoskalowe w badaniach chromatyny Analizy wielkoskalowe wykorzystujące mikromacierze DNA Genotypowanie: zróżnicowane wewnątrz genów RNA Komórka eukariotyczna Ekspresja genów: Które geny? Poziom
Dodatek F. Dane testowe
Dodatek F. Dane testowe Wszystkie dane wykorzystane w testach pochodzą ze strony http://sdmc.lit.org.sg/gedatasets/datasets.html. Na stronie tej zamieszczone są różne zbiory danych zebrane z innych serwisów
Diagnostyka zakażeń EBV
Diagnostyka zakażeń EBV Jakie wyróżniamy główne konsekwencje kliniczne zakażenia EBV: 1) Mononukleoza zakaźna 2) Chłoniak Burkitta 3) Potransplantacyjny zespół limfoproliferacyjny Jakie są charakterystyczne
Dr hab. n. med. Paweł Blecharz
BRCA1 zależny rak piersi i jajnika odmienności diagnostyczne i kliniczne (BRCA1 dependent breast and ovarian cancer clinical and diagnostic diversities) Paweł Blecharz Dr hab. n. med. Paweł Blecharz Dr
Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Lekarski. Udział mikrorna w procesie starzenia się ludzkich limfocytów T. Joanna Frąckowiak
Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Lekarski Udział mikrorna w procesie starzenia się ludzkich limfocytów T Joanna Frąckowiak Rozprawa doktorska Praca wykonana w Katedrze i Zakładzie Fizjopatologii Gdańskiego
RECENZJA Rozprawy doktorskiej lekarza medycyny Aleksandry Olgi Kozłowskiej pt: Analiza ekspresji genu FERMT2
Puławy, dnia 26. VI. 2017r Dr hab., prof. nadzw. Maria Szczotka Zakład Biochemii Państwowy Instytut Weterynaryjny Państwowy Instytut Badawczy w Puławach RECENZJA Rozprawy doktorskiej lekarza medycyny Aleksandry
Ćwiczenie 2. Identyfikacja płci z wykorzystaniem genu amelogeniny (AMGXY)
Ćwiczenie 2. Identyfikacja płci z wykorzystaniem genu amelogeniny (AMGXY) Cel ćwiczenia Amplifikacja fragmentu genu amelogeniny, znajdującego się na chromosomach X i Y, jako celu molekularnego przydatnego
Załącznik do OPZ nr 8
Załącznik do OPZ nr 8 Lista raportów predefiniowanych Lp. Tytuł raportu Potencjalny użytkownik raportu 1. Lista chorych na raka stercza w zależności od poziomu antygenu PSA (w momencie stwierdzenia choroby)
Ocena ekspresji cykliny E w rozrostach i raku błony śluzowej trzonu macicy u kobiet po menopauzie
Ocena ekspresji cykliny E w rozrostach i raku błony śluzowej trzonu macicy u kobiet po menopauzie Evaluation of cyclin E expression in endometrial hyperplasia and cancer in postmenopausal women 1 Klinika
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej)
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej) Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt do wykładu
Rola wybranych metaloproteinaz macierzy zewnątrzkomórkowej i tkankowych inhibitorów metaloproteinaz w raku pęcherza moczowego.
Rola wybranych metaloproteinaz macierzy zewnątrzkomórkowej i tkankowych inhibitorów metaloproteinaz w raku pęcherza moczowego Edyta Wieczorek Praca doktorska wykonana pod kierunkiem Dr hab. Edyty Reszki,
Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Lek.Marta Wojciechowska-Zdrojowy Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
Lek.Marta Wojciechowska-Zdrojowy Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu Ekspresja podoplaniny w rakach skóry oraz w rogowaceniu słonecznym Rozprawa
Warszawa, OCENA
Warszawa, 2019-02-28. Prof. dr hab. med. Włodzimierz Baranowski I Katedra i Klinika Ginekologii i Położnictwa Warszawski Uniwersytet Medyczny Warszawa OCENA rozprawy Zbadanie przydatności genów i białek
Centrum Onkologii- Instytut im. Marii Skłodowskiej- Curie ul. WybrzeŜe Armii Krajowej 15, 44-101 Gliwice. Gliwice, dnia 17 marca 2014
Centrum Onkologii- Instytut im. Marii Skłodowskiej- Curie ul. WybrzeŜe Armii Krajowej 15, 44-101 Gliwice Zakład Medycyny Nuklearnej i Endokrynologii Onkologicznej Kierownik: prof. dr hab. n. med. Barbara
Odmienności podejścia terapeutycznego w rzadszych podtypach raka jajnika
Odmienności podejścia terapeutycznego w rzadszych podtypach raka jajnika Rak jajnika: nowe wyzwania diagnostyczno - terapeutyczne Warszawa, 15-16.05.2015 Dagmara Klasa-Mazurkiewicz Gdański Uniwersytet
Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar
Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar Zakład Immunologii Klinicznej Katedra Immunologii Klinicznej i Transplantologii Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, oraz Uniwersytecki
Materiał tkankowy opracowano z godnie z obowiązującymi standardami.
STRESZCZENIE WPROWADZENIE: Biopsja cienkoigłowa (BC) jest szybką, tanią metodą w diagnostyce raka piersi (RP) oraz ognisk przerzutowych tego nowotworu. Skuteczność tej metody uzależniona jest od umiejętności
słowa kluczowe: rak piersi, receptory estrogenowe, kolagen typu IV Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Zakład Farmakologii i Biofizyki.
Anna Goździalska 1, 2 Anna Gawędzka 3 Dorota Lizak 4 1, 2, 3 Jerzy Jaśkiewicz Zależność pomiędzy ekspresją kolagenu typu IV a obecnością receptorów estrogenowych w tkance nowotworowej oraz w tkance prawidłowej
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie nowotworów podścieliska przewodu pokarmowego (GIST) Załącznik nr 8
Załącznik nr 8 Nazwa programu: do Zarządzenia 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku LECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) ICD 10 grupa rozpoznań obejmująca nowotwory
HOT TOPICS 2014. W GINEKOLOGII ONKOLOGICZNEJ WARSZAWA, 01 marzec 2014 r.
HOT TOPICS 2014 W GINEKOLOGII ONKOLOGICZNEJ WARSZAWA, 01 marzec 2014 r. NOWOTWORY TRZONU MACICY Przegląd publikacji w International Journal of Gynecological Cancer w 2013 roku Paweł Knapp Klinika Ginekologii
EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB.
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ
Analiza mutacji genów EGFR, PIKCA i PTEN w nerwiaku zarodkowym
Analiza mutacji genów EGFR, PIKCA i PTEN w nerwiaku zarodkowym mgr Magdalena Brzeskwiniewicz Promotor: Prof. dr hab. n. med. Janusz Limon Katedra i Zakład Biologii i Genetyki Gdański Uniwersytet Medyczny
Zestawy do izolacji DNA i RNA
Syngen kolumienki.pl Gotowe zestawy do izolacji i oczyszczania kwasów nukleinowych Zestawy do izolacji DNA i RNA Katalog produktów 2012-13 kolumienki.pl Syngen Biotech Sp. z o.o., 54-116 Wrocław, ul. Ostródzka
Evaluation of the therapeutic benefits in relation to the extent of surgery in patients with differentiated thyroid carcinoma
/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Numer/Number 4/2006 ISSN 0423 104X Evaluation of the therapeutic benefits in relation to the extent of surgery in patients
przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
Relapse of differentiated thyroid carcinoma in low-risk patients
/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Numer/Number 4/2006 ISSN 0423 104X Relapse of differentiated thyroid carcinoma in low-risk patients Jolanta Krajewska
GENOMIKA FUNKCJONALNA. Jak działają geny i genomy? Poziom I: Analizy transkryptomu
GENOMIKA FUNKCJONALNA Jak działają geny i genomy? Poziom I: Analizy transkryptomu Adnotacja (ang. annotation) pierwszy etap po uzyskaniu kompletnej sekwencji nukleotydyowej genomu analiza bioinformatyczna
INNOWACJE W LECZENIU CHORYCH NA RAKA PŁUCA Standaryzacja metod patomorfologicznych w diagnostyce raka płuca w Polsce i na świecie
INNOWACJE W LECZENIU CHORYCH NA RAKA PŁUCA Standaryzacja metod patomorfologicznych w diagnostyce raka w Polsce i na świecie W.T. Olszewski Warszawa 21 03 2014 Złośliwe nowotwory nabłonkowe Squamous cell
Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa
Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa ROZPOZNAWANIE: PET - CT W ONKOLOGII poszukiwanie ognisk choroby - wczesne wykrywanie różnicowanie zmian łagodnych
Biologiczne leki biopodobne w pytaniach
Biologiczne leki biopodobne w pytaniach Dlaczego pacjent powinien wiedzieć więcej? W związku z rozwojem współczesnej medycyny, my pacjenci jesteśmy informowani o jej osiągnięciach, które bezpośrednio mają
Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne
Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i
Piotr Potemski. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi
Piotr Potemski Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi VI Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy, Warszawa, 10-12.08.2016 1 Obserwowane są samoistne regresje zmian przerzutowych
Telomeraza marker molekularny w surowicy chorych na raka jajnika
Telomeraza marker molekularny w surowicy chorych na raka jajnika Telomerase molecular marker in blood of ovarian cancer patients Ewa Góra 1, Jerzy Korczyński 2, Katarzyna Wójcik-Krowiranda 2, Leszek Gottwald
Biuletyn Informacyjny
If we knew what it was we were doing, it would not be called research, would it? A. Einstein Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddział w Gliwicach Centrum Doskonałości Działu Badawczego
Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa
Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Planowanie postępowania onkologicznego???
Ingrid Wenzel. Rozprawa doktorska. Promotor: dr hab. med. Dorota Dworakowska
Ingrid Wenzel KLINICZNE ZNACZENIE EKSPRESJI RECEPTORA ESTROGENOWEGO, PROGESTERONOWEGO I ANDROGENOWEGO U CHORYCH PODDANYCH LECZNICZEMU ZABIEGOWI OPERACYJNEMU Z POWODU NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUC (NDKRP)
PROGRAM KONFERENCJI. Perspektywy w onkologii molekularnej II zjazd Centrum Onkologii- Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie
PROGRAM KONFERENCJI Perspektywy w onkologii molekularnej II zjazd Centrum Onkologii- Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie 4 kwietnia 2017 9.30-10.00 Rejestracja i kawa 10.00-10.10 Dyrektor COI - Prof.
Rak gruczołu krokowego - znaczący postęp czy niespełnione nadzieje?
Rak gruczołu krokowego - znaczący postęp czy niespełnione nadzieje? Elżbieta Senkus-Konefka Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Gdzie jesteśmy??? http://eco.iarc.fr/eucan Dokąd
(Carcinoma of the Adrenal Gland)
RAK KORY NADNERCZA (dotyczy pacjentów>20 roku Ŝycia) (Carcinoma of the Adrenal Gland) Barbara Górnicka, Łukasz Koperski 1. Materiał chirurgiczny: nadnercze, nadnercze z tkankami otaczającymi (określ) Inne
Zmiany genetyczne indukują karcinogenezę i determinują fenotyp choroby Te same zmiany dotyczą PanIn i choroby zaawansowanej! U wszystkich: geny
PDAC jest czwartą przyczyną zgonu z powodu nabłonkowych nowotworów złośliwych w świecie zachodnim Czas 5-cio letniego przeżycia jest bardzo niski -6% Siegel 2013, ale istnieją różnice w Europie Estonia
Immunoterapia w praktyce rak nerki
Immunoterapia w praktyce rak nerki VII Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy Warszawa 09 sierpień 2018 Piotr Tomczak Uniwersytet Medyczny Poznań Katedra i Klinika Onkologii Leczenie mrcc - zalecenia
RAK TARCZYCY. Dariusz Lange. 1. Materiał chirurgiczny: tarczyca, tkanki okołotarczycowe
RAK TARCZYCY Dariusz Lange 1. Materiał chirurgiczny: tarczyca, tkanki okołotarczycowe 2. Procedura chirurgiczna: Całkowite usunięcie tarczycy Subtotalne usunięcie tarczycy Usunięcie prawego płata z cieśnią
Indications for surgery of thyroid cancer based on bioptate molecular examination
/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Numer/Number 4/2006 ISSN 0423 104X Indications for surgery of thyroid cancer based on bioptate molecular examination
GENOMIKA FUNKCJONALNA. Jak działają geny i genomy? Poziom I: Analizy transkryptomu
GENOMIKA FUNKCJONALNA Jak działają geny i genomy? Poziom I: Analizy transkryptomu Adnotacja (ang. annotation) pierwszy etap po uzyskaniu kompletnej sekwencji nukleotydyowej genomu analiza bioinformatyczna
Badanie predyspozycji do łysienia androgenowego u kobiet (AGA)
Badanie predyspozycji do łysienia androgenowego u kobiet (AGA) RAPORT GENETYCZNY Wyniki testu dla Pacjent Testowy Pacjent Pacjent Testowy ID pacjenta 0999900004112 Imię i nazwisko pacjenta Pacjent Testowy
Maciej Korpysz. Zakład Diagnostyki Biochemicznej UM Lublin Dział Diagnostyki Laboratoryjnej Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Lublinie
Nowe możliwości oceny białka monoklonalnego za pomocą oznaczeń par ciężki-lekki łańcuch immunoglobulin (test Hevylite) u chorych z dyskrazjami plazmocytowymi. Maciej Korpysz Zakład Diagnostyki Biochemicznej
Rak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka
Rak Płuca 2014 Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Dariusz M. Kowalski Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii Instytut w Warszawie Warszawa, 16. 09. 2014 EPIDEMIOLOGIA Epidemiologia
Recenzja rozprawy doktorskiej lekarza Pawła Gajdzisa
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Katedra i Zakład Histologii i Embriologii w Zabrzu 41-808, Zabrze ul. H. Jordana 19 www.histologiazad.sum.edu.pl Prof. dr hab. n. med. Andrzej Gabriel Zabrze dnia
GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO. (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz
Sformatowano GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz 1. Materiał chirurgiczny: przełyk, Ŝołądek, jelito
Mgr Agnieszka Kikulska
Mgr Agnieszka Kikulska Dziedzina: nauki biologiczne Dyscyplina: biologia Wszczęcie: 27.06.2014 Temat: Zmiana poziomu ekspresji oraz polimorfizm genów Grainyhead-like (GRHL) u pacjentów z nieczerniakowatym
Testy DNA umiarkowanie zwiększonego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe
Grzegorz Kurzawski, Janina Suchy, Cezary Cybulski, Joanna Trubicka, Tadeusz Dębniak, Bohdan Górski, Tomasz Huzarski, Anna Janicka, Jolanta Szymańska-Pasternak, Jan Lubiński Testy DNA umiarkowanie zwiększonego
Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii
Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną chemioterapię z udziałem cisplatyny? Jacek Jassem Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego ń Uniwersytetu t Medycznego Jaka jest siła
Bioinformatyka, edycja 2016/2017, laboratorium
Instytut Informatyki i Matematyki Komputerowej UJ, opracowanie: dr Jacek Śmietański Mikromacierze 1. Mikromacierze wprowadzenie Mikromacierze to technologia pozwalająca na pomiar aktywności genów w komórce.
Wybór najistotniejszych publikacji z roku 2013 Lancet (IF-39)/Lancet Oncology (IF-25)/ Oncologist
Wybór najistotniejszych publikacji z roku 2013 Lancet (IF-39)/Lancet Oncology (IF-25)/ Oncologist (IF-4) Dr n. med. Lubomir Bodnar Klinika Onkologii, Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie Warszawa