ATP. Slajd 1. Slajd rok Nagroda Nobla: P.D. Boyer (USA), J.E. Walker (GB) i J.C. Skou (D) Slajd 3. BIOENERGETYKA KOMÓRKI oddychanie i energia
|
|
- Leszek Turek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Slajd 1 BIOENERGETYKA KOMÓRKI oddychanie i energia WYKŁAD 6. Agnieszka Zembroń-Łacny 1. cukry, lipidy, aminokwasy 2. mitochondria 3. energia chemiczna (ATP) Slajd rok Nagroda Nobla: P.D. Boyer (USA), J.E. Walker (GB) i J.C. Skou (D) za badania procesów leżących u podstaw komórkowych przemian energetycznych, związanych z biosyntezą i wykorzystaniem ATP Slajd 3 ATP adenozynotrifosforan hydroliza adenina ryboza grupy fosforanowe ATP + H 2 O ADP + P i ADP + H 2 O AMP + P i ADP + ADP ATP + AMP (reakcja Lohmann a)
2 Slajd 4 ATP łączy reakcje egzoergiczne z endoergicznymi reakcje egzoergiczne np. glikoliza ADP+ P i ATP reakcja endoergiczne np. synteza białka Slajd 5 Układy generujące energię TLENOWE BEZTLENOWE Cykl kwasu cytrynowego (cykl Krebsa) Łańcuch oddechowy (fosforylacja oksydacyjna) Układ fosfagenowy (reakcja kinazy kreatynowej) Układ glikolitycznomleczanowy (reakcja dehydrogenazy mleczanowej) Reakcja kinazy adenylowej (znaczenie regulacyjne, nie energetyczne)! reakcja Lohmann a Slajd 6 WĘGLOWODANY TŁUSZCZE BIAŁKA Trawienie i wchłanianie glukoza Katabolizm kwasy tłuszczowe aminokwasy Acetylo-CoA GTP Cykl Krebsa 2CO 2 (4) 2H + + 2e - ATP
3 Slajd 7 CYKL KREBSA centrum komunikacyjne komórki Slajd 8 Jabłczan Acetylo-CoA CYKL KREBSA Fumaran Szczawiooctan Bursztynian Łańcuch oddechowy Cytrynian Co-A (koenzym A) GTP Bursztynylo-CoA -Ketoglutaran Izocytrynian 1. Syntaza cytrynianowa 2. Akonitaza 3. Dehydrogenaza izocytrynianowa 4. Kompleks dehydrogenazy - ketoglutaranowej 5. Syntetaza bursztynylo-coa 6. Dehydrogenaza bursztynianowa 7. Hydrataza fumaranowa 8. Dehydrogenaza jabłczanowa Slajd 9 Funkcje cyklu Krebsa: Dostarcza równoważników redukujących NADH i FADH 2 zamienianych na energię magazynowaną w ATP w łańcuchu oddechowym Dostarcza energii w postaci GTP Dostarcza ważnych prekursorów do syntezy innych cząsteczek
4 Slajd 10 Tymczasowe przenośniki energii, elektronów i protonów H + NAD + dinukleotyd nikotynamidoadeninowy NAD + NADH FAD dinukleotyd flawinoadeninowy FAD FADH 2 Zysk netto glikoliza i cykl Krebsa: 6 NADH + 2FADH 2 oraz 4 cząsteczki ATP Slajd 11 FOSFORYLACJA OKSYDACYJNA Synteza ATP z ADP jest sprzężona z reakcjami redoks! Slajd 12 FOSFORYLACJA OKSYDACYJNA SIŁA ELEKTRO-MOTORYCZNA Przenoszenie elektronów w reakcjach redoks SIŁA PROTONO-MOTORYCZNA (gradient ph i transbłonowy potencjał elektryczny) GRADIENT PRZENOSZENIA FOSFORANÓW TWORZENIE GRADIENTU PROTONÓW SYNTEZA ATP
5 Slajd 13 Zdjęcie z mikroskopu elektronowego pokazujące mitochondria hepatocytów: - dwie błony otaczają każde mitochondrium - błona wewnętrzna tworzy wypustki do wnętrza mitochondrium. przestrzeń międzybłonowa błona wewnętrzna błona zewnętrzna matriks Slajd 14 ŁAŃCUCH ODDECHOWY spiętrzanie protonów Slajd 15 Pirogronian -Ketoglutaran 3-Hydroksymaślan 3-Hydroksyacylo-CoA Jabłczan Izocytrynian Lipoamid-H2 Bursztynian Składniki łańcucha oddechowego: I. Dehydrogenaza NADH (ubichinon): 1 FMN, 2Fe 2S 2, 4-5 Fe 4S 4 II. Dehydrogenaza bursztynianowa: Acylo-CoA -Glicerolofosforan Dihydroorotan Cholina Fumaran Cytochrom c (zawiera hem) III. 1 FAD, 1 Fe 2S 2, 1 Fe 4S 4, 1 Fe 3S 4 Reduktaza ubichinol-cytochrom c: 2 Fe 2S 2, 2 Hem b, 1 Hem c 1 IV. Oksydaza cytochormu c: 3 Cu, 1 Zn, 1 Hem a, 1 Hem a 3 V. Syntaza ATP transportująca H + EFT flawoproteina przenosząca elektrony przepływ elektronów przepływ protonów
6 Slajd 16 Dehydrogenaza NADH: Slajd 17 Organizacja łańcucha oddechowego: Cytochrom c cykl Krebsa -oksydacja Slajd 18 ANIMACJA ŁAŃCUCH ODDECHOWY
7 Slajd 19 Syntaza ATP wytwarzanie energii matrix Podjednostkę F 1 buduje pięć rodzajów łańcuchów polipeptydowych: 3, 3, γ, δ, ε Podjednostka F 0 jest segmentem hydrofobowym zakotwiczonym w wewnętrznej błonie mitochondrialnej. przestrzeń międzybłonowa Slajd 20 ANIMACJA działanie syntazy ATP Slajd 21 Na czym polega oddychanie? Na czym polega teoria konformacyjna syntezy ATP?
8 Slajd 22 Translokaza ATP stanowi około 14% białek wewnętrznej błony mitochondrialnej umożliwia wyjście ATP z matrix i wejście ADP do mitochondriów Slajd 23 Powysiłkowa nadwyżka tlenu EPOC (ang. Excess Post-exercise Oxygen Consumption), dawniej dług tlenowy Slajd 24 UKŁAD FOSFAGENOWY: FOSFOKREATYNA + ADP KREATYNA + ATP FOSFAGENY, to bogato-energetyczne związki obecne w mięśniach: FOSFOKREATYNA - kręgowce FOSFOARGININA - bezkręgowce
9 Slajd 25 UKŁAD FOSFAGENOWY: WYPOCZYNEK kinaza + kreatyna fosfokreatyna kreatynowa PRACA fosfokreatyna kreatyna kinaza kreatynowa ATPaza miozynowa ATPazaCa 2+ ATPazaNa + K + Slajd 26 Zawartość ATP i fosfokreatyny w mięśniach: Rodzaj mięśnia ATP mmol/kg Fosfokreatyna mmol/kg Szkieletowy Sercowy Gładki Slajd 27 UKŁAD GLIKOLITYCZNO-MLECZANOWY Glikoliza glukoza 2 NAD + 2 NADH + 2 ATP 2 pirogronian Dehydrogenaza mleczanowa LDH 2 mleczan
10 Slajd 28 Reakcja katalizowana przez kinazę adenylową (miokinaza): ADP + ADP ATP + AMP Tworzący się w reakcji AMP sygnalizuje stan niskiej energii! AMP jest regulatorem allosterycznym kinazy zależnej od AMP (AMPK)! Slajd 29 Wytwarzanie AMP w spoczynku i podczas wysiłku fizycznego: 2 ADP ATP AMP Spoczynek 1,0 mm 5 mm 0,2 mm Wysiłek 1,5 mm 4 mm 0,8 mm Slajd 30 WYSIŁEK AMP aktywacja AMPK metaboliczny wskaźnik paliwa lub czujnik energii
11 Slajd 31 TRENING/POWTARZANE SKURCZE MIĘŚNI AMP/ATP LKB1 KALMODULINA Ca 2+ AMPK KALCYNEURYNA CaMKs p38mapk? PGC-1 MEF2 TRANSFORMACJA WŁÓKIEN MIĘŚNIOWYCH BIOGENEZA MITOCHONDRIÓW EKSPRESJA BIAŁEK GLUT4 Slajd 32 Porównanie przemian tlenowych i beztlenowych: Wysiłek tlenowy (aerobowy) Wysiłek beztlenowy (anaerobowy) ATP / glukoza maksymalna szybkość resyntezy 0,5 1,5 ATP mmol. kg -1. s -1 rodzaj wysiłku maksymalny lub umiarkowany, >1 min maksymalny 7 s do 1 min Slajd 33 Tabela 3. Klasyfikacja wysiłków fizycznych oraz ich zaopatrzenia energetycznego w zależności od czasu trwania pracy fizycznej
12 Slajd 34 LITERATURA DO WYKŁADU Murray RK, Granner DK, Rodwell VW. (tłumaczenie Kokot F i wsp.). Biochemia Harpera ilustrowana. Wyd. Lekarskie PZWL 2006 Koolman J, Röhm KH. (tłumaczenie Węglarz L, Wilczok T). Biochemia ilustrowany przewodnik. Wyd. Lekarskie PZWL 2006 Berg JM, Tymoczko, Stryer L. Biochemia, Wyd. Naukowe PWN 2008 Slajd 35 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! Slajd 36
BIOENERGETYKA cz. II cykl Krebsa i fosforylacja oksydacyjna
BIOENERGETYKA cz. II cykl Krebsa i fosforylacja oksydacyjna dr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej w Gorzowie Wlkp. Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu 1.
Oddychanie komórkowe. Pozyskiwanie i przetwarzanie energii w komórkach roślinnych. Oddychanie zachodzi w mitochondriach Wykład 7.
Wykład 7. Pozyskiwanie i przetwarzanie energii w komórkach roślinnych Literatura dodatkowa: Oddychanie to wielostopniowy proces utleniania substratów związany z wytwarzaniem w komórce metabolicznie użytecznej
Biochemia Oddychanie wewnątrzkomórkowe
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie Biochemia Oddychanie wewnątrzkomórkowe Dr n. biol. Henryk Różański Laboratorium Biologii Przemysłowej i Eksperymentalnej Oddychanie Glikoliza beztlenowy, wewnątrzkomórkowy
ODDYCHANIE KOMÓRKOWE
NM Gera ODDYCHANIE KOMÓRKOWE 1 A) ODDYCHANIE TLENOWE B) PROCESY BEZTLENOWEGO UZYSKIWANIA ENERGII ZADANIE DOMOWE W FORMIE REFERATU OPRACUJ ZAGADNIENIA DOTYCZĄCE PRZEBIEGU CHEMOSYNTEZY ORAZ BEZTLENOWEGO
Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW. Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki
Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki Metabolizm całokształt przemian biochemicznych i towarzyszących
BIOENERGETYKA cz. I METABOLIZM WĘGLOWODANÓW I LIPIDÓW. dr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny
BIOENERGETYKA cz. I METABOLIZM WĘGLOWODANÓW I LIPIDÓW dr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny METABOLIZM/ENERGIA WĘGLOWODANY i LIPIDY WYKŁAD 6 Trawienie i wchłanianie WĘGLOWODANY TŁUSZCZE BIAŁKA Katabolizm
Bliskie spotkania z biologią. METABOLIZM część II. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW
Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM część II dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki METABOLIZM KATABOLIZM - rozkład związków chemicznych
LIPIDY. Slajd 1 WYKŁAD 5. Slajd 2. Slajd 3. LIPIDY: budowa lecytyny (fosfatydylocholina) AGNIESZKA ZEMBROŃ-ŁACNY. Struktura kwasów tłuszczowych
część hydrofobowa część hydrofilowa Slajd 1 WYKŁAD 5 LIPIDY AGNIESZKA ZEMBROŃ-ŁACNY Slajd 2 LIPIDY: budowa lecytyny (fosfatydylocholina) cholina fosforan azot wiązanie estrowe glicerol fosfor tlen węgiel
(węglowodanów i tłuszczów) Podstawowym produktem (nośnikiem energii) - ATP
śycie - wymaga nakładu energii źródłem - promienie świetlne - wykorzystywane do fotosyntezy - magazynowanie energii w wiązaniach chemicznych Wszystkie organizmy (a zwierzęce wyłącznie) pozyskują energię
Źródła energii dla mięśni. mgr. Joanna Misiorowska
Źródła energii dla mięśni mgr. Joanna Misiorowska Skąd ta energia? Skurcz włókna mięśniowego wymaga nakładu energii w postaci ATP W zależności od czasu pracy mięśni, ATP może być uzyskiwany z różnych źródeł
wielkość, kształt, typy
Mitochondria 0,5-1µm wielkość, kształt, typy 1-7µm (10µm) Filmowanie poklatkowe (w mikroskopie fluorescencyjnym) sieci mitochondrialnej w komórkach droŝdŝy (krok czasowy 3 min) Mitochondria liczebność,
oksydacyjna ADP + Pi + (energia z utleniania zredukowanych nukleotydów ) ATP
Życie - wymaga nakładu energii źródłem - promienie świetlne - wykorzystywane do fotosyntezy - magazynowanie energii w wiązaniach chemicznych Wszystkie organizmy (a zwierzęce wyłącznie) pozyskują energię
B) podział (aldolowy) na 2 triozy. 2) izomeryzacja do fruktozo-6-p (aldoza w ketozę, dla umoŝliwienia kolejnych przemian)
Glikoliza (Przegląd kluczowych struktur i reakcji) A) przygotowanie heksozy do podziału na dwie triozy: 1)fosforylacja glukozy (czyli przekształcenie w formę metabolicznie aktywną) 2) izomeryzacja do fruktozo-6-p
Mitochondria. siłownie komórki
śycie - wymaga nakładu energii źródłem - promienie świetlne - wykorzystywane do fotosyntezy - magazynowanie energii w wiązaniach chemicznych Wszystkie organizmy ( a zwierzęce wyłącznie) pozyskują energię
Integracja metabolizmu
Integracja metabolizmu 1 Kluczowe związki w metabolizmie Glukozo- 6 -fosforan Pirogronian AcetyloCoA 2 Glukoza po wejściu do komórki ulega fosforylacji Metaboliczne przemiany glukozo- 6-fosforanu G-6-P
Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW. Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki
Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki Metabolizm całokształt przemian biochemicznych i towarzyszących
Reakcje zachodzące w komórkach
Reakcje zachodzące w komórkach W każdej sekundzie we wszystkich organizmach żywych zachodzi niezliczona ilość reakcji metabolicznych. Metabolizm (gr. metabole - przemiana) to przemiany materii i energii
Tłuszcze jako główny zapasowy substrat energetyczny
Tłuszcze jako główny zapasowy substrat energetyczny Utlenienie 1 g tłuszczy pozwala na wyprodukowanie 37 kj (9 kcal) energii, podczas gdy utlenienie 1 g węglowodanów lub białek dostarcza tylko 17 kj (4
Bioenergetyka badania przemian energii zachodzących w żywych organizmach. Żywy organizm - otwarty układ termodynamiczny, - może
Bioenergetyka 1 Bioenergetyka badania przemian energii zachodzących w żywych organizmach. Żywy organizm - otwarty układ termodynamiczny, - może wymieniać z otoczeniem materię i energię. Energia swobodna
Nukleotydy w układach biologicznych
Nukleotydy w układach biologicznych Schemat 1. Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy Schemat 2. Dinukleotyd NADP + Dinukleotydy NAD +, NADP + i FAD uczestniczą w procesach biochemicznych, w trakcie których
Peroksysomy. Peroksysomy Import białek sekwencje sygnałowe: Ser-Lys-Leu C-koniec (zazwyczaj) peroksyny; białka receptorowe i kanałowe (?
Peroksysomy Peroksysomy - pierwotne utleniacze (mikrociała) w komórkach zwierzęcych i roślinnych biochemiczna zmienność (procesy metaboliczne: kataboliczne i anaboliczne) 0,2 1,8 µm pojedyncza błona kanały
AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie studia magisterskie
Profil kształcenia: ogólnoakademicki KOD: A PRZEDMIOT: Biochemia Liczba godzin w semestrze AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie
prof. dr hab. Maciej Ugorski Efekty kształcenia 2 Posiada podstawowe wiadomości z zakresu enzymologii BC_1A_W04
BIOCHEMIA (BC) Kod przedmiotu Nazwa przedmiotu Kierunek Poziom studiów Profil Rodzaj przedmiotu Semestr studiów 2 ECTS 5 Formy zajęć Osoba odpowiedzialna za przedmiot Język Wymagania wstępne Skrócony opis
Zagadnienia do egzaminu z biochemii (studia niestacjonarne)
Zagadnienia do egzaminu z biochemii (studia niestacjonarne) Aminokwasy, białka, cukry i ich metabolizm 1. Aminokwasy, wzór ogólny i charakterystyczne grupy. 2. Wiązanie peptydowe. 3. Białka, ich struktura.
AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH Kierunek studiów: FIZJOTERAPIA poziom pierwszy Tytuł zawodowy absolwenta: licencjat
Profil kształcenia: ogólno akademicki Moduł / przedmiot: P05 Biochemia Liczba godzin w semestrze Studia stacjonarne AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH Kierunek studiów: FIZJOTERAPIA
FIZJOLOGIA WYSIŁKU FIZYCZNEGO ENERGETYKA WYSIŁKU, ROLA KRĄŻENIA I UKŁADU ODDECHOWEGO
FIZJOLOGIA WYSIŁKU FIZYCZNEGO ENERGETYKA WYSIŁKU, ROLA KRĄŻENIA I UKŁADU ODDECHOWEGO Dr hab. Andrzej Klusiewicz Zakład Fizjologii Instytutu Sportu Tematyka wykładu obejmuje trzy systemy energetyczne generujące
Metabolizm komórkowy i sposoby uzyskiwania energii
Metabolizm komórkowy i sposoby uzyskiwania energii Metabolizm całokształt reakcji chemicznych i związanych z nimi przemian energii zachodzący w komórkach. Podstawa wszelakich zjawisk biologicznych. Metabolizm
Program zajęć z biochemii dla studentów kierunku weterynaria I roku studiów na Wydziale Lekarskim UJ CM w roku akademickim 2013/2014
Program zajęć z biochemii dla studentów kierunku weterynaria I roku studiów na Wydziale Lekarskim UJ CM w roku akademickim 2013/2014 S E M E S T R II Tydzień 1 24.02-28.02 2 03.03-07.03 3 10.03-14.03 Wykłady
AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH Kierunek studiów: FIZJOTERAPIA poziom pierwszy Tytuł zawodowy absolwenta: licencjat
Profil kształcenia: ogólno akademicki Moduł / przedmiot: P05 Biochemia Liczba godzin w semestrze Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Koordynator przedmiotu wykładowcy AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Mitochondria - siłownie komórki
Transformatory energii (mitochondria i chloroplasty) ewolucja eukariontów endosymbioza prakomórki eukariotycznej z prabakterią purpurową lub pracyjanobakterią Pochodzenie mitochondriów i chloroplastów
Transformatory energii (mitochondria i chloroplasty) Pochodzenie mitochondriów i chloroplastów
Transformatory energii (mitochondria i chloroplasty) ewolucja eukariontów endosymbioza prakomórki eukariotycznej z prabakterią purpurową lub pracyjanobakterią Pochodzenie mitochondriów i chloroplastów
Wydział Przyrodniczo-Techniczny UO Kierunek studiów: Biotechnologia licencjat Rok akademicki 2009/2010
Kierunek studiów: Biotechnologia licencjat 6.15 BCH2 II Typ studiów: stacjonarne Semestr: IV Liczba punktow ECTS: 5 Jednostka organizacyjna prowadząca przedmiot: Samodzielna Katedra Biotechnologii i Biologii
Sylabus: Biochemia. 1. Metryczka II WYDZIAŁ LEKARSKI Z ODDZIAŁEM NAUCZANIA W JĘZYKU ANGIELSKIM ORAZ ODDZIAŁEM FIZJOTERAPII.
Sylabus: Biochemia 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia II WYDZIAŁ LEKARSKI Z ODDZIAŁEM NAUCZANIA W JĘZYKU ANGIELSKIM ORAZ ODDZIAŁEM FIZJOTERAPII FIZJOTERAPIA, STUDIA I STOPNIA, PROFIL PRAKTYCZNY,
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM NAUCZANIA BIOCHEMII NA KIERUNKU TiR (spec. DiS) W AWFiS GDAŃSK
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM NAUCZANIA BIOCHEMII NA KIERUNKU TiR (spec. DiS) W AWFiS GDAŃSK Kolokwium 1 Punkt 1 Aminokwasy, wzór ogólny i charakterystyczne grupy. Białka pokarmowe jako źródło aminokwasów. Wiązanie
Biochemia SYLABUS A. Informacje ogólne
Biochemia A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Język Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania
Mitochondrium - budowa i funkcje
Mitochondrium - budowa i funkcje Mitochondria to organelle komórkowe, w których odbywa się proces oddychania tlenowego. Ich zadanie polega na przechwytywaniu energii uwalnianej stopniowo podczas rozpadu
Wydział Rehabilitacji Katedra Nauk Przyrodniczych Kierownik: Prof. dr hab. Andrzej Wit BIOCHEMIA. Obowiązkowy
Przedmiot: BIOCHEMIA I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Wydział Rehabilitacji Katedra Nauk Przyrodniczych Kierownik: Prof. dr hab. Andrzej Wit BIOCHEMIA Kod przedmiotu FI-07
ObciąŜenie treningowe wyraŝa wysiłek wykonywany przez sportowca w
WYKŁAD III Struktura obciąŝeń treningowych Aby kierować treningiem sportowym naleŝy poznać relację pomiędzy przyczynami, a skutkami, pomiędzy treningiem, a jego efektami. Przez wiele lat trenerzy i teoretycy
Ćwiczenie nr 4 Bioenergetyka Oznaczanie aktywności dehydrogenazy bursztynianowej
1 Ćwiczenie nr 4 Bioenergetyka Oznaczanie aktywności dehydrogenazy bursztynianowej Celem ćwiczenia jest: Zaznajomienie się modelem (układem) zawierającym wszystkie składniki potrzebne do przebiegu określonej
Fizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra Promocji Zdrowia Zakład Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS w cyklu kształcenia Rodzaj zajęć wykłady 15 ćwiczenia 30
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS w cyklu kształcenia 2014-2017 Jednostka Organizacyjna: Wydział Wychowania Fizycznego kierunek: Fizjoterapia Rodzaj studiów i profil (I stopień/ii
Aminotransferazy. Dehydrogenaza glutaminianowa. Szczawiooctan. Argininobursztynian. Inne aminokwasy. asparaginian. fumaran. Arginina.
Inne aminokwasy Szczawiooctan Aminotransferazy asparaginian Cytrulina Argininobursztynian Cykl mocznikowy Arginina fumaran Ornityna Aminotransferazy -ketoglutaran karbamoilofosforan Mocznik kwas glutaminowy
Biochemia SYLABUS A. Informacje ogólne
Biochemia A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania wstępne
Budowa i klasyfikacja lipidów
Egzamin 3 pytania testowe na każdy temat (3 x 10 x 1 pkt) 5 pytań opisowych dot. całego zakresu (5 x 4 pkt) W sumie można uzyskać 50 pkt Zaliczenie egzaminu od 26 pkt Budowa i klasyfikacja lipidów Klasyfikacja
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 2016/2017-2018/2019 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne / Niestacjonarne
Spis treści. Katabolizm
METABOLIZM Istnienie żywych organizmów jest uzależnione od energii potrzebnej do aktywności komórki w tym syntezy i transportu energii. Energia, która została zużyta przez organizm do wykonania pracy biologicznej
KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. BIOCHEMIA BIOCHEMISTRY Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Prof. dr hab. Maria Filek Zespół dydaktyczny dr Anna Barbasz dr Elżbieta Rudolphi-Skórska dr Apolonia Sieprawska
ZAGADNIENIA Z BIOCHEMII (Z ELEMENTAMI GENETYKI MOLEKULARNEJ)
ZAGADNIENIA DO EGZAMINU WSTĘPNEGO NA STUDIA MAGISTERSKIE Z BIOTECHNOLOGII NABÓR 2011/2012 Egzamin na studia magisterskie z biotechnologii w ramach rekrutacji na rok akademicki 2011/2012 odbędzie się 20
SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2019 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek)
Created by Neevia Document Converter trial version
TEST VII PRZEMIANA AMINOKWASÓW 1. Aminokwasy egzogenne (niezbędne) dla człowieka to: c) trzy d) cztery (+) (1, 2, 3, 5) e) pięć: 1 Leu 2 Met 3 Trp 4 Cys 5 Phe 6 Asp 2. Aminokwasami niezbędnymi dla człowieka
Sucha masa(g. kj/g suchej masy
Składnik Energia kj/g suchej masy Sucha masa(g Dostępna energia (kj) Kwasy tłuszcz.(tk. tłuszcz.) 37 15 000 555 000 Białko (mięśnie) 17 6 000 102 000 Glikogen (mięśnie) 16 120 1 920 Glikogen (wątroba)
SYLABUS: BIOCHEMIA. 1. Metryczka. Nazwa Wydziału:
SYLABUS: BIOCHEMIA 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne):
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS w cyklu kształcenia
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS w cyklu kształcenia 2015-2018 Jednostka Organizacyjna: Wydział REHABILITACJI I KINEZJOLOGII kierunek: Terapia zajęciowa Rodzaj studiów i profil
Sylabus - Biochemia. 1. Metryczka FARMACEUTYCZNY Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ. Nazwa Wydziału:
Sylabus - Biochemia 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne):
DZYKOMÓRKOWA. WYKORZYSTYWANIE ENERGII ATP
1 Biochemia=bios-życie+chemia Nauka badająca skład chemiczny organizmów żywych oraz zachodzące w nich procesy metaboliczne(anaboliczne i kataboliczne) oraz regulacje tych przemian, utrzymujące homeostazę
SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Biochemia Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej
SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2019 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek)
Metabolizm białek. Ogólny schemat metabolizmu bialek
Metabolizm białek Ogólny schemat metabolizmu bialek Trawienie białek i absorpcja aminokwasów w przewodzie pokarmowym w żołądku (niskie ph ~2, rola HCl)- hydratacja, homogenizacja, denaturacja białek i
OKSYDOREDUKTAZY WPROWADZENIE
Ćwiczenie 6 OKSYDOREDUKTAZY Część doświadczalna obejmuje: wykrywanie aktywności katalazy, peroksydazy, oksydazy polifenolowej i oksydazy cytochromowej w ekstrakcie z bulwy ziemniaka WPROWADZENIE Oksydoreduktazy
Budowa i klasyfikacja lipidów
Budowa i klasyfikacja lipidów Klasyfikacja lipidów Lipidy Kwasy tłuszczowe Tłuszcze obojętne Woski Fosfolipidy Sfingolipidy Glikolipidy Steroidy Zawierające: - glicerol - grupę fosforanową - kwasy tłuszczowe
Spis treści. Fotosynteza. 1 Fotosynteza 1.1 WĘGLOWODANY 2 Cykl Krebsa 2.1 Acetylokoenzym A
Spis treści 1 Fotosynteza 1.1 WĘGLOWODANY 2 Cykl Krebsa 2.1 Acetylokoenzym A Fotosynteza Jest to złożony, wieloetapowy proces redukcji dwutlenku węgla do substancji zawierających atomy węgla na niższych
Poziomy organizacji żywej materii 1. Komórkowy- obejmuje struktury komórkowe (organelle) oraz komórki 2. Organizmalny tworzą skupienia komórek
Poziomy organizacji żywej materii 1. Komórkowy- obejmuje struktury komórkowe (organelle) oraz komórki 2. Organizmalny tworzą skupienia komórek (tkanki), narządy (organy), ich układy i całe organizmy wielokomórkowe
Proplastydy. Plastydy. Chloroplasty biogeneza. Plastydy
Plastydy Proplastydy rodzina organelli powstających w toku ontogenezy rośliny drogą różnicowania form prekursorowych proplastydów w tkankach merystematycznych sferyczne; 0.5-2 μm otoczka (2 błony) stroma
Wątroba, serce i mięśnie w spoczynku (zasobne w tlen) wykorzystują kwasy tłuszczowe jako źródło energii. Mięśnie pracujące korzystają z glikolizy.
Lipidy Wątroba, serce i mięśnie w spoczynku (zasobne w tlen) wykorzystują kwasy tłuszczowe jako źródło energii. Mięśnie pracujące korzystają z glikolizy. Mózg prawie wyłącznie czerpie energię z przemian
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.
MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO
Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO PROCESY BIOLOGICZNE
TEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?)
Wstęp do biologii 2. TEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 WSPÓLNE WŁAŚCIWOŚCI dzisiejszych organizmów procesy życiowe katalizowane
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA dr inż. n. chem.agnieszka Stępień- ćwiczenia laboratoryjne
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Biochemia Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa
Powstawanie reaktywnych form tlenu w komórkach
Powstawanie reaktywnych form tlenu w komórkach Wykład 2 Biochemia stresu oksydacyjnego Literatura: Grzegorz Bartosz Druga twarz tlenu Barry Halliwell & John Gutteridge Free radicals in biology and medicine
Na początek przyjrzymy się więc, jak komórka rośliny produkuje ATP, korzystając z energii światła w fazie jasnej fotosyntezy.
Fotosynteza jako forma biosyntezy Bogactwo molekuł biologicznych przedstawionych w poprzednim rozdziale to efekt ich wytwarzania w komórkach w wyniku różnorodnych powiązanych ze sobą procesów chemicznych.
TEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?)
Wstęp do biologii 2. TEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2017 WSPÓLNE WŁAŚCIWOŚCI dzisiejszych organizmów procesy życiowe katalizowane
Spis treści. 1. Wiadomości wstępne Skład chemiczny i funkcje komórki Przedmowa do wydania czternastego... 13
Przedmowa do wydania czternastego... 13 Częściej stosowane skróty... 15 1. Wiadomości wstępne... 19 1.1. Rys historyczny i pojęcia podstawowe... 19 1.2. Znaczenie biochemii w naukach rolniczych... 22 2.
Spis treści. Od Autora 9. Wprowadzenie 11 CZĘŚĆ A. MOLEKULARNE MENU 13
Spis treści Od Autora 9 Wprowadzenie 11 CZĘŚĆ A. MOLEKULARNE MENU 13 1. Białka 13 1.1. Budowa białek 13 1.1.1. Peptydy 15 1.1.2. Struktury przestrzenne łańcuchów polipeptydowych 16 1.1.2.1. Bioróżnorodność
Korelacje pomiędzy ekspresją genów kodujących enzymy cyklu Krebsa a kontrolą replikacji DNA w komórkach ludzkich
Korelacje pomiędzy ekspresją genów kodujących enzymy cyklu Krebsa a kontrolą replikacji DNA w komórkach ludzkich Aneta Wieczorek Powielanie materiału genetycznego jest kluczowym procesem biologicznym,
BIOCHEMIA. 1. Informacje o przedmiocie (zajęciach), jednostce koordynującej przedmiot, osobie prowadzącej
BIOCHEMIA 1. Informacje o przedmiocie (zajęciach), jednostce koordynującej przedmiot, osobie prowadzącej 1.1. Nazwa przedmiotu (zajęć): Biochemia 1.2. Forma przedmiotu: Wykłady, ćwiczenia 1.3. Przedmiot
błona zewnętrzna błona wewnętrzna (tworzy grzebienie lamelarne lub tubularne) przestrzeń międzybłonowa macierz Błona wewnętrzna: Macierz:
Mitochondria KOMÓRKA Cz. III błona zewnętrzna błona wewnętrzna (tworzy grzebienie lamelarne lub tubularne) przestrzeń międzybłonowa macierz Błona wewnętrzna: Błona zewnętrzna: białka/lipidy 1:1 poryny
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku Wydział Ogólnomedyczny
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające/wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotowa): Osoby prowadzące:
BADANIE WŁASNOŚCI KOENZYMÓW OKSYDOREDUKTAZ
KATEDRA BIOCHEMII Wydział Biologii i Ochrony Środowiska BADANIE WŁASNOŚCI KOENZYMÓW OKSYDOREDUKTAZ ĆWICZENIE 2 Nukleotydy pirydynowe (NAD +, NADP + ) pełnią funkcję koenzymów dehydrogenaz przenosząc jony
PODSTAWOWE PROCESY METABOLICZNE ORGANIZMÓW
PODSTAWOWE PROCESY METABOLICZNE ORGANIZMÓW METABOLIZM (gr. metabole = przemiana) - przemiana materii - całość procesów biochemicznych zachodzących w żywych organizmach, warunkujących ich wzrost i funkcjonowanie.
Liczba godzin Wykłady R I / S I 14 R I / S II. Prof. zw. dr hab. n. med. Paweł Piotr Liberski Prowadzący Forma Nazwisko i imię prowadzącego
KARTA PRZEDMIOTU CECHA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIOCIE Jednostka realizująca Instytut Nauk o Zdrowiu Kierunek Pielęgniarstwo Profil kształcenia Praktyczny Poziom realizacji Studia pierwszego
Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW. Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki
Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki Metabolizm całokształt przemian biochemicznych i towarzyszących
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2016/2017
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałLekarski i Nauk o Zdrowiu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 016/017 Kierunek studiów: Dietetyka
Plan działania opracowała Anna Gajos
Plan działania 15.09-15.10 opracowała Anna Gajos Jakie zagadnienia trzeba opanować z następujących działów: 1. Budowa chemiczna organizmów. 2. Budowa i funkcjonowanie komórki 3. Cykl komórkowy 4. Metabolizm
Wykład 1. Od atomów do komórek
Wykład 1. Od atomów do komórek Skład chemiczny komórek roślinnych Składniki mineralne (nieorganiczne) - popiół Substancje organiczne (sucha masa) - węglowodany - lipidy - kwasy nukleinowe - białka Woda
CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.
CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,
KARTA PRZEDMIOTU CECHA
KARTA PRZEDMIOTU CECHA OPIS PRZEDMIOTU INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE Nazwa przedmiotu BIOCHEMIA I BIOFIZYKA Poziom realizacji Studia pierwszego stopnia stacjonarne przedmiotu Jednostka realizująca Instytut
STRES OKSYDACYJNY WYSIŁKU FIZYCZNYM
Agnieszka Zembroń-Łacny Joanna Ostapiuk-Karolczuk STRES OKSYDACYJNY W WYSIŁKU FIZYCZNYM STRES OKSYDACYJNY zaburzenie równowagi między wytwarzaniem a usuwaniem/redukcją reaktywnych form tlenu i azotu RONS
Czynności komórki. Biologiczne podstawy zachowania dla studentów psychologii. PŁ, KFZiE, UŚ 2009/2010. Materialne podłoŝe Ŝycia
Czynności komórki Biologiczne podstawy zachowania dla studentów psychologii PŁ, KFZiE, UŚ 2009/2010 Materialne podłoŝe Ŝycia śycie jest formą istnienia białka (F.Engels) Białkowe Narzędzia śycia - klasyfikacja
Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej Katedra Technologii Leków i Biochemii. Izolacja mitochondriów z komórek eukariotycznych
Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej Katedra Technologii Leków i Biochemii Biochemia - laboratorium Izolacja mitochondriów z komórek eukariotycznych Ćwiczenie i instrukcję przygotował: dr inż. Andrzej
Mechanizmy działania i regulacji enzymów
Mechanizmy działania i regulacji enzymów Enzymy: są katalizatorami, które zmieniają szybkość reakcji, same nie ulegając zmianie są wysoce specyficzne ich aktywność może być regulowana m.in. przez modyfikacje
KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Biochemia KOD S/I/st/6
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Biochemia KOD S/I/st/6 2. KIERUNEK: Sport 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I rok/i semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 6.
Trzy typy mięśni. Mięśnie gładkie. Mięśnie szkieletowe (Poprzecznie prążkowane) Mięśnie sercowe
Tkanka mięśniowa 1 Trzy typy mięśni Mięśnie szkieletowe (Poprzecznie prążkowane) Mięśnie gładkie Mięśnie sercowe 2 Tkanka mięśniowa mięśni szkieletowych 3 Mięśnie szkieletowe 4 Organizacja miofibryli Source:
UTLENIANIE BIOLOGICZNE
Rozdział 0 UTLENIANIE BILGICZNE Zespół procesów składających się na reakcje utleniania, które zachodząc w organizmach dostarczają energii i metabolitów dla potrzeb procesów życiowych określany jest terminem
BIOLOGIA klasa 1 LO Wymagania edukacyjne w zakresie podstawowym od 2019 roku
BIOLOGIA klasa 1 LO Wymagania edukacyjne w zakresie podstawowym od 2019 roku Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca 1. Znaczenie nauk 1.
Uczeń: omawia cechy organizmów wyjaśnia cele, przedmiot i metody badań naukowych w biologii omawia istotę kilku współczesnych odkryć.
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy pierwszej szkoły ponadpodstawowej w zakresie podstawowym od 2019 roku Poziom wymagań Temat ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra
KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Biochemia wysiłku fizycznego KOD WF/II/st/16
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Biochemia wysiłku fizycznego KOD WF/II/st/16 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : II stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I rok/i
NZ.1.10. PROFIL KSZTAŁCENIA praktyczny TYP PRZEDMIOTU obligatoryjny Forma studiów. Wybrane procesy biochemiczne. Selected biochemical processes
Tabela 1. Metryka przedmiotu programowego- cele i efekty kształcenia POZIOM KSZTAŁCENIA POZIOM VI/ STUDIA I STOPNIA NR PRZEDMIOTU W PROGRAMIE NZ.1.10. PROFIL KSZTAŁCENIA praktyczny TYP PRZEDMIOTU obligatoryjny
KARTA KURSU BIOCHEMISTRY
Biologia, I stopień, stacjonarne, 2017/2018, semestr 3 KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. BIOCHEMIA BIOCHEMISTRY Koordynator Prof. dr hab. M. Filek Zespół dydaktyczny Punktacja ECTS* 3 Prof. dr hab. M.
Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Opis przedmiotu
Sylabus przedmiotu: Specjalność: Biochemia Inżynieria bioproduktów Data wydruku: 23.01.2016 Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Zarządzanie i inżynieria produkcji Inżynieryjno-Ekonomiczny Dane podstawowe
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE. WYDZIAŁ Kultury Fizycznej i Ochrony Zdrowia
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ Kultury Fizycznej i Ochrony Zdrowia Katedra Morfologicznych i Czynnościowych Podstaw Kultury Fizycznej Kierunek: Wychowanie Fizyczne SYLABUS Nazwa przedmiotu