w numerze Wiadomoœci z kraju i ze œwiata 4 Pañstwo (prawie) opiekuñcze 8 Pigu³ka gwa³tu 12 Podstêpne œlicznotki 16 Maanam - wywiad 20

Transkrypt

1

2

3 S³owem wstêpu Trudno uwierzyæ, e to ju wkrótce. Jeszcze kilka tygodni i mo na bêdzie zapomnieæ o piecz¹tce w paszporcie, która pozwala³a legalnie pracowaæ. Hurra! Ta radosna wiadomoœæ o pe³nym otwarciu rynku pracy, jednak najbardziej ucieszy tych, którzy zamykaj¹ drzwi na cztery spusty, zas³aniaj¹ szczelnie okna i podskakuj¹ na dÿwiêk dzwonka u drzwi. Pierwszego maja wyjd¹ wreszcie z ukryæ ci, którzy na dÿwiêk s³owa ho³mofis truchlej¹ gwa³towniej ni podczas ogl¹dania Koszmaru z ulicy Wi¹zów. Nag³a kontrola Home Office i deportacja przestanie mieæ racjê bytu, a ich prywatny Freddy Crueger odejdzie na zawsze. Pierwszego maja po raz pierwszy wyjd¹ oni do pracy nie musz¹c wymykaæ siê chy³kiem tak, aby nikt ich nie us³ysza³. Bez obaw o zatrzymanie na granicy, odwiedz¹ swoje dawno nie widziane rodziny. Pierwszy maja, to pierwszy dzieñ legalnej pracy. Pierwszy maja bêdzie prawdziwym Œwiêtem Pracy. Niech wiêc yje Królowa! O otwarciu rynku pracy i ochronie socjalnej, która nie obejmie nas od razu, pisze Adam Bany w artykule Pañstwo prawie opiekuñcze. Specjalnie dla Goñca o decyzji brytyjskiego rz¹du wypowiadaj¹ siê dziennikarze The Guardian, RMF FM, oraz w³aœciciele firm pomagaj¹cych przy wyrabianiu biznes wiz. Oczywiœcie ci, co siê niczego nie boj¹, mog¹ wybraæ siê do miejsca, które opisuje Katarzyna Jaklewicz: Dalej mamy gablotê, w której za szyb¹ umieszczono wyj¹tkowo ciekawe albo drogie egzemplarze. Nie brakuje bowiem skoków na zbiory. Zreszt¹ to nie byle jaki ³up najdro sze z nich kosztuj¹ nawet kilka tysiêcy funtów za sztukê! Ale oprócz zwyczajnych z³odziei dealerów, na niecodzienne okazy poluj¹ te szaleni kolekcjonerzy. Bohaterami artyku³u s¹ tytu³owe Podstêpne Œlicznotki. Wyj¹tkowo ciekawym okazem, z pewnoœci¹ jest Marek Jackowski, z którym Goniec przeprowadzi³ telefoniczn¹ rozmowê. O tym jak powstawa³a nowa p³yta Maanamu, o Korze, która wpad³a do studia i po prostu zaœpiewa³a, no i co nieco o przyczynach zmian w zespole, w wywiadzie zatytu³owanym Wysoka wydajnoœæ pr¹dowa. Coœ co jest wysoce bulwersuj¹ce, to ³atwa dostêpnoœæ GHB, czyli party drug, lub date drug bo tak nazywany jest specyfik, o którym wci¹ jest g³oœno. Przypadków wykorzystania seksualnego po podaniu narkotyków wci¹ przybywa! Jeœli lubisz clubbing i imprezy, koniecznie przeczytaj tekst Tomasza Foczpañskiego Pigu³ka gwa³tu! Dla mi³oœników sportu dodajemy kolumnê, w której Pawe³ Sikora sportowy dziennikarz radia RMF FM, komentuje bie ¹ce wydarzenia. Oczywiœcie nie zabrak³o konkursów! Tym razem do wygrania odtwarzacz DVD, wejœciówki na hiphopowy koncert, kolacja z winem, oraz bilety lotnicze. Marek Titow Redakcja: Marek Titow, Katarzyna Jaklewicz, Artur Kozak, Krzysztof Frais, Krzysztof Chowaniec Wydawca - Goniec Limited Wspó³praca - J.Rybak, T. Kanik, C. Dziadul, P. Schab, H. Szuplak, K. Maroszek, A. Faliñska, DTP: A-Project, fot.: PAP, Archiwum 12 Central Chambers, The Broadway, Ealing London W5 2NR Tel: Fax: Og³. drobne: info@goniec.com ISSN , copies. Redakcja Goñca Polskiego nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ publikowanych og³oszeñ. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji og³oszenia bez podania przyczyny. Wykorzystanie materia³ów zamieszczonych w Goñcu Polskim bez pisemnej zgody - zabronione. Goniec Polski does not take responsibility for the advertisment s contents. Reproduction of any part of Goniec Polski without written permission strictly prohibited. w numerze Wiadomoœci z kraju i ze œwiata 4 Oskarowa noc 6 Pañstwo (prawie) opiekuñcze 8 Pigu³ka gwa³tu 12 Podstêpne œlicznotki 16 Maanam - wywiad 20 Podró e: Kambod a 22 Na w³asnym garnuszku 25 Zdrowie 26 Konkursy 27 Piórem i ¹d³em 29 Wiadomoœci sportowe 30 Kalendarium Goñca 32 Britpress 33 English Page 33 Og³oszenia drobne 34 To warto wiedzieæ 36

4 na œwiecie Wyrok œmierci dla zamachowca Przywódca sekty Najwy sza Prawda Aum, Shoko Asahara zosta³ skazany na œmieræ za zorganizowanie zamachu w tokijskim metrze w 1995 roku i seriê zabójstw. Na zdjêciu na ekranach telewizorów w sklepie ze sprzêtem RTV w Tokio, (pmb)pap/epa (Toshiki Sawaguchi) Kampania wyborcza w USA 3 marca w Los Angeles amerykañski prezydent George W. Bush w zainaugurowa³ sw¹ kampaniê prezydenck¹ po raz pierwszy personalnie atakuj¹c kandydata Demokratów, Johna Kerry ego. Dzieñ wczeœniej Kerry zwyciê y³ w prawyborach w dziewiêciu stanach USA i zosta³ jedynym kandydatem Demokratów, gdy z wyœcigu do prezydentury wycofa³ siê senator z Pó³nocnej Karoliny, John Edwards. Tymczasem stacje telewizyjne w ca³ych Stanach Zjednoczonych rozpoczê³y nadawanie pierwszych spotów przedwyborczych przygotowanych przez sztab kampanii prezydenta George a W. Busha ubiegaj¹cego siê w tym roku o ponowny wybór. Cztery spoty, z których jeden zawiera tekst w jêzyku hiszpañskim, podkreœlaj¹ przywódcze cechy Busha i jego osi¹gniêcia w wojnie z terroryzmem, w przezwyciê eniu recesji i starania na rzecz reform oœwiaty. Kontrowersje wywo³a³ jednak jeden z nich, w którym pokazano ruiny wie owców World Trade Center w Nowym Jorku bezpoœrednio po ataku z 11 wrzeœnia 2001 roku i akcjê ratunkow¹, z wynoszeniem ze zgliszcz cia³ zabitych. W tle nadano krótki komentarz przypominaj¹cy, e Bush zapewnia stabilne przywództwo w czasach zmian. Niektóre rodziny ofiar oraz szefowie zwi¹zku stra aków (g³ównych uczestników akcji ratunkowej) zaprotestowa³y przeciw -jak to okreœlono - eksploatowaniu tragedii dla potrzeb politycznych. To nie koniec. Sztab Busha nie ukrywa, e w nastêpnej rundzie propagandowej kampanii wyemituje spoty atakuj¹ce Kerry ego. Senator ma byæ w nich sportretowany jako typowy libera³ z Massachusetts, czyli polityk, którego pogl¹dy sytuuj¹ go daleko na lewo od centrum amerykañskiego spektrum ideologicznego. Ulice œmieci O prawdziwym pechu mog¹ mówiæ turyœci odwiedzaj¹cy w³aœnie Budpeszt. Nie rozpieszcza ich pogoda, a na dodatek w mieœcie trwa wielka doroczna akcja wyrzucania z domów niepotrzebnych rzeczy. Ulice ca³ego miasta ton¹ w œmieciach. (kp) PAP/Wojtek Szabelski Pokaz psów w Birmingham Pudel Chyna z Corringham (Essex) przechodzi przez ulicê w Birmingham. Odby³ siê tam 101. pokaz psów rasowych. Organizatorzy imprezy przewidywali, e przez cztery dni trwania pokazu odwiedzi go rekordowa liczba 130 tysiêcy entuzjastów psiej urody. (fal) PAP/EPA (David Jones) fot. PAP/EPA/ Armando Arorizo Belgijski proces stulecia Œlub w supermarkecie Jak siê okazuje hipermarkety mo na lubiæ. Nowo eñcy Pete Freeman (L) i Jill Piggott jak jako pierwsi na œwiecie wst¹pili w zwi¹zek ma³ eñski w supermarkecie, w Yorku. Wybór miejsca nie by³ przypadkowy, gdy para w³aœnie tutaj siê pozna³a - Pete robi³ zakupy, a Jill siedzia³a w kasie. (pmb)pap/ap (pa) W Arlon w Belgii rozpocz¹³ siê proces pedofila-mordercy Marca Dutroux oskar onego o porwanie i zgwa³cenie szeœciu dziewczynek i kobiet w wieku od 8 do 19 lat oraz o zamordowanie czterech z nich. Wraz z nim na ³awie oskar onych zasiedli jego ona i dwóch innych wspólników. Sêdzia odsuniêty od œledztwa w dwa miesi¹ce po odkryciu zbrodni Dutroux za zbyt bliskie kontakty z rodzinami ofiar, znów wykaza³ siê emocjonalnym podejœciem do sprawy (prawo wyznacza sêdziemu œledczemu rolê bezstronnego arbitra w œledztwie). Zeznaj¹c przed s¹dem przysiêg³ych w po³udniowobelgijskim miasteczku Arlon, Connerotte piêtnowa³ przede wszystkim przera aj¹cy profesjonalizm g³ównego oskar onego i podwójn¹ grê zasiadaj¹cego te na ³awie oskar onych wspólnika Dutroux, Michela Nihoula. Media nazywaj¹ go procesem stulecia, jak przede wszystkim ze wzglêdu na szok, jaki wywo³a³y zbrodnie Dutroux i podejrzana nieudolnoœæ organów œcigania w tej sprawie. W sierpniu 1995 roku, kiedy y³y jeszcze porwane przez Dutroux dziewczynki Julie i Melissa andarmeria zatai³a przed kieruj¹c¹ poszukiwaniami sêdzi¹ œledcz¹ Martine Doutrewe raport rzucaj¹cy podejrzenie na oskar onego). Na zdjêciu rodzice dwóch zamordowanych 8-letnich dziewczynek na sali s¹dowej. (TB) PAP/EPA 4 goniec polski

5 w Polsce Plan Hausnera przetrwa³ W czwartek (4 marca) Sejm g³osowa³ nad trzema projektów ustaw oszczêdnoœciowych z planu wicepremiera Jerzego Hausnera. Sejm nie przyj¹³ wniosków o odrzucenie tych projektów, czego domaga³a siê ca³a opozycja, oprócz Platformy Obywatelskiej. Premier Leszek Miller liczy, e plan Hausnera, który do 2007 r ma przynieœæ 54 mld oszczêdnoœci, uda siê wprowadziæ bez wiêkszych przeszkód. onet.pl Sezon na kaczki Trwa sezon na nagrody filmowe. Po Niemcach i Brytyjczykach przyszed³ czas na s³ynne Oscary i nasze Z³ote Kaczki. W tym roku rozdano je ju po raz 48. To najstarsza polska nagroda filmowa. Laureatów wybrali czytelnicy Filmu, s³uchacze Radia RMF FM i internauciu ytkownicy portalu INTERIA.PL. Ich Troje osobno Oto informacja, która zapewne podzieli³a Polskê nie mniej ni plan Hausnera. Kontrowersyjny gwiazdor Micha³ Wiœniewski spotka³ siê z dziennikarzami w kasynie Royal Casino w warszawskim Hotelu Europejskim i poinformowa³ o rozwi¹zaniu zespo³u Ich Troje. Dziennikarze Super Expressu dotarli jednak do bardziej wstrz¹saj¹cych (o ile to mo liwe) informacji... Ogolê siê na ³yso zapowiada artysta. Nowy image Wiœniewskiego zobacz¹ wszyscy, którzy pojawi¹ siê 30 wrzeœnia na ostatnim koncercie Ich Troje. PAP Szko³a tañca erotycznego W Poznaniu powsta³a pierwsza w Polsce Szko³a Tañca Erotycznego. W szkole oprócz tañca i choreografii mo na siê równie nauczyæ dobrych manier, aerobiku, wiza u i j. angielskiego. Bardzo s³usznie wszyscy wiemy, e to zawsze siê przyda. PAP Wyniki zbiórki WOŒP Pomys³odawca i organizator WOŒP Jurek Owsiak og³osi³ 1 marca, e w czasie XII Fina³u Wielkiej Orkiestry Œwi¹tecznej Pomocy zebrano w sumie 27 mln 244 tys. 441 z³. Pieni¹dze zostan¹ przeznaczone na zakup sprzêtu medycznego dla ratowania ycia niemowl¹t i ma³ych dzieci. (ew) PAP/Tomasz Gzell Cia³o Tomasza Koneckiego i Andrzeja Saramonowicza, uzano za najlepszy film polski, a W³adcê Pierœcieni: Dwie Wie e Petera Jacksona, za najlepszy film zagraniczny., a w tym roku. Nagrody w poszczególnych kategoriach wrêczali m.in. Beata Tyszkiewicz, Gra yna Szapo³owska, Jerzy Zelnik, Pawe³ Wilczak, Renata Gabryjelska i Krzysztof Kolberger. Oto lista laureatów: Najlepszy polski film: Cia³o Najlepsza polska aktorka: Ma³gorzata Ko uchowska Najlepszy polski aktor: Cezary Pazura Najlepszy autor muzyki do polskiego filmu: Krzesimir Dêbski Najlepszy film zagraniczny wyœwietlany na polskich ekranach: W³adca Pierœcieni: Dwie Wie e Najlepszy film offowy:: Dotknij mnie (re yseria i scenariusz: Anna Jadowska i Ewa Stankiewicz) Najbardziej obiecuj¹cy polski re yser: Dariusz Gajewski Najlepsza edycja DVD: W³adca Pierœcieni: Dwie Wie e. Specjalna Z³ota Kaczka przyznawana przez redakcjê Filmu : Zmru oczy. PAP/ / interia. Jeremi Przybora nie yje Wspó³twórca Kabaretu Starszych Panów Jeremi Przybora (L) zmar³ w nocy z 3 na 4 marca. Mia³ 88 lat. Przybora zaczyna³ karierê na antenie Polskiego Radia. Prze³omem w jego yciu okaza³ siê telewizyjny Kabaret Starszych Panów, który równie z Jerzym Wasowskim za³o y³ w 1958 roku. Na ka dy jego odcinek (w ci¹gu 8 lat wyemitowano ich 16) czekali niemal wszyscy telewidzowie. W Kabarecie wystêpowali najwybitniejsi aktorzy - Kalina Jêdrusik, Barbara Krafftówna, Irena Kwiatkowska, Wies³aw Go³as, Wies³aw Michnikowski i wielu innych. By³ autorem tekstów piosenek, scenariusza filmu Upa³ (w re yserii K. Kutza), pisa³ libretta spektakli teatralnych oraz ksi¹ ki (m.in. Spacerek przez Eterek, Dziecko szczêœcia ).W 1978 roku, niezmiennie z Jerzym Wasowskim za³o y³ Kabaret Jeszcze Starszych Panów. W 2001 roku nak³adem wydawnictwa Muza ukaza³y siê Piosenki prawie wszystkie, w której Przybora umieœci³ 226 tekstów. Wis³awa Szymborska napisa³a wówczas: Mistrzostwo Przybory polega na tym, e szwów nie widaæ. S³owa jego piosenek mog¹ istnieæ samodzielnie, nawet bez œlicznych melodii Wasowskiego, a i tak rozrzewniaj¹ i œmiesz¹. onet.pl Onet.pl (ko) PAP/Jacek Turczyk 26 lutego

6 Oscary dla najlepszych Maliny dla najgorszych 1marca Amerykañska Akademia Filmowa kolejny raz rozda³a Oscary. Triumfowa³ W³adca pierœcieni, który by³ nominowany w 11 kategoriach i dosta³ 11 Oscarów! Film wyrówna³ w ten sposób rekord iloœci zdobytych z³otych statuetek, który dzier y teraz wraz z dwoma kostiumowcami hollywoodzkimi: Ben Hurem i Titanikiem. Jest poza tym pierwszym filmem z gatunku fantastyki nagrodzonym Oscarem za najlepszy film. Deszcz nagród dla filmu wed³ug sagi Tolkiena tak zdominowa³ tegoroczn¹ ceremoniê w Los Angeles, e kanadyjska producentka filmu Inwazja barbarzyñców, wyró nionego nagrod¹ dla najlepszego filmu zagranicznego, odbieraj¹c statuetkê artowa³a: Mamy szczêœcie, e W³adca pierœcieni nie kwalifikowa³ siê do tej kategorii. Niespodzianek nie by³o tak e w momencie og³oszenia nagród dla najlepszych aktorów. Zgodnie z prognozami, Oscara za g³ówn¹ rolê mêsk¹ otrzyma³ Sean Penn, odtwarzaj¹cy partiê tragicznego bohatera psychologiczno kryminalnego dramatu Rzeka tajemnic w re yserii Clinta Eastwooda. By³ to pierwszy Oscar dla Penna, który poprzednio by³ ju czterokrotnie nominowany do nagrody. Odbieraj¹c j¹ aktor podkreœla³, e zas³ugiwali na ni¹ wszyscy jego czterej nominowani konkurenci (John Depp, Ben Kingsley, Bill Murray i Jude Law). Za najlepsz¹ aktorkê w roli pierwoszoplanowej uznano Charlize Theron, graj¹c¹ seryjn¹ morderczyniê-prostytutkê w filmie Monster (Potwór). J¹ tak e powszechnie uwa ano za faworytkê konkursu. Theron, piêkna wysoka blondynka, któr¹ specjalnie zeszpecono do filmowej roli, rozp³aka³a siê ze szczêœcia odbieraj¹c z³ot¹ statuetkê. Krytycy trafnie przewidzieli równie zdobywców Oscarów za role drugoplanowe. Otrzymali je: Tim Robbins, partner Penna w filmie Rzeka tajemnic i Renee Zellweger w Cold Mountain. Ten ostatni film niespodziewanie nie dosta³ nawet nominacji do g³ównej nagrody. Wielki sukces odnios³a Sofia Coppola, re yserka tak e nominowanego filmu Lost in Translation (Miêdzy s³owami) nagrodzona Oscarem za najlepszy scenariusz oryginalny. Coppola, córka s³ynnego re ysera Francisa Forda Coppoli (Czas Apokalipsy, Ojciec chrzestny) jest pierwsz¹ amerykañsk¹ kobiet¹, która zdoby³a nagrodê w kategorii najlepszego scenariusza i by³a nominowana za re yseriê. Nagroda za ca³okszta³t twórczoœci przypad³a w tym roku wybitnemu twórcy komedii filmowych, Blake Edwardsowi (Victor/Victoria, Œniadanie u Tiffany ego, Powrót ró owej pantery i in.). Uroczystoœæ rozdania Oscarów prowadzi³ popularny komik Billy Cristal. Tematem jego artów sta³ siê m.in. g³oœny film Pasja Mela Gibsona o mêczeñstwie Chrystusa, przyjêty na ogó³ krytycznie przez recenzentów z powodu eksponowanego w nim okrucieñstwa. Tradycyjnie na dzieñ przed rozdaniem Oscarów, w Los Angeles og³aszani s¹ laureaci Z³otych Malin, nagród za najgorsze osi¹-gniêcia filmowe roku. Tym razem uroczystoœæ mia³a jednego zdecydowanego faworyta - film Jennifer Lopez i Bena Afflecka. Faworyt nie zawiód³, wrêcz przeciwnie - ustanowi³ nowy rekord: Gigli jest pierwszym filmem w historii, który zgarn¹³ nagrody w szeœciu najwa niejszych kategoriach: za najgorszy film, najgorsz¹ aktorkê, aktora, scenariusz, najgorszego re ysera i najgorsz¹ parê filmow¹. W konkurencji nie brak³o wieloletnich faworytów Z³otych Malin. Sylwester Stallone otrzyma³ dziesi¹t¹ malinê za wszystkie piêæ ról, które równie beznadziejnie zagra³ w filmie Mali agenci 3D. Demi Moore zdaniem kapitu³y zas³u y³a na wyró nienie za rolê drugoplanow¹ w obrazie Anio³ki Charliego: Zawrotna szybkoœæ. Wielu nominowanych mo e jednak odetchn¹æ z ulg¹. Dziêki wyj¹tkowej wartoœci Gigli nie znaleÿli siê na liœcie wyró nionych. Za rok Z³ote Maliny obchodz¹ srebrny jubileusz. Ich twórca John Willson zapowiada specjalne atrakcje. Nagrody przyznaje 617 cz³onków Golden Raspberry Award Foundation. PAP / RMF

7

8 Temat Numeru Pañstwo (prawie) opiekuñcze Brytyjczycy otwieraj¹ dla nas swój rynek pracy, ale czasowo, zamykaj¹ dostêp do pomocy socjalnej. Na jak¹ pomoc mo emy liczyæ ju teraz, a na co trzeba bêdzie poczekaæ. ADAM BANY iektóre pañstwa realizuj¹ tak zwany model NWelfare State, czyli pañstwa opiekuñczego. Na czym to polega? Obywatele p³ac¹ ogromne podatki, ale te oczekuj¹ od pañstwa dobrej i powszechnej opieki socjalnej. Przoduj¹ tu Szwedzi i Holendrzy. Wyspiarzom daleko takiego rozpasania w tym wzglêdzie. Mimo to brytyjscy podatnicy odprowadzaj¹ spor¹ czêœæ swoich dochodów w imiê sprawiedliwoœci spo³ecznej i w nadziei na przysz³¹ pomoc pañstwa. Dziêki temu ka dy ubo szy (lub udaj¹cy takiego) obywatel Wielkiej Brytanii jest uprawniony do pewnych œwiadczeñ spo³ecznych, które maj¹ gwarantowaæ, e bêdzie mia³ on zapewniony minimalny poziom ycia. Z drugiej strony dziêki temu, czêœæ mieszkañców mo e Wponiedzia³ek 23 lutego, w Izbie Gmin minister spraw wewnêtrznych David Blunkett, oficjalnie potwierdzi³, e Wielka Brytania nie zamierza wprowadziæ adnych ograniczeñ w dostêpie do rynku pracy dla nowowstêpuj¹cych do Unii Europejskiej dziesiêciu pañstw. Oznacza to, e od 1 maja wszyscy Polacy bez wyj¹tków bêd¹ mogli podj¹æ pracê w Zjednoczonym Królestwie. Jest jednak jedno ale. Ka dy zatrudniony podlegaæ bêdzie obowi¹zkowi rejestracyjnemu. Ma to na celu, jak podaje brytyjski rz¹d kontrolê przep³ywu si³y roboczej z nowych pañstw cz³onkowskich. Jedynym, niezapowiedzianym wczeœniej obostrzeniem bêdzie niemo noœæ korzystania z ochrony socjalnej. Pracownicy nie bêd¹ mieli prawa do niektórych zasi³ków, np. dla bezrobotnych, mieszkaniowego czy na dzieci. Ci, którzy po roku czynnej pracy bêd¹ chcieli z nich skorzystaæ, bêd¹ musieli przejœæ rozmowê z urzêdnikiem, dowodz¹c, e mieszkaj¹ na sta³e w Wielkiej Brytanii i ³o ¹ na system ubezpieczeñ. Takie procedury istniej¹ ju teraz, lecz maj¹ staæ siê bardziej rygorystyczne. Ten okres przejœciowy trwaæ ma dwa lata, i mo e byæ - zgodnie z traktatami akcesyjnymi z Kopenhagi - przed³u ony na kolejne trzy (plus dwa) lata. sobie pozwoliæ na spêdzenie wiêkszoœci swojego ycia zajmuj¹c siê bardziej przyjemnymi sprawami ni kalanie swoich r¹k prac¹. Z punktu widzenia Polaków, którzy niedawno przyjechali do Wielkiej Brytanii, brytyjskie œwiadczenia spo³eczne mo na podzieliæ na takie, które maj¹ zwi¹zek z p³aconymi sk³adkami oraz te, które nale ¹ siê z urzêdu wszystkim osobom znajduj¹cym siê w trudnej sytuacji yciowej. Niestety (a mo e na szczêœcie) o tej drugiej kategorii mo emy na razie zapomnieæ. Praca i bezrobocie Jednym z podstawowych brytyjskich œwiadczeñ spo³ecznych jest zasi³ek dla bezrobotnych (Jobseekers Allowance). Jest on wyp³acany osobom, które s¹ zdolne do pracy, ale z ró nych powodów jej nie maj¹. Formalnie jest on dostêpny dla osób, które aktywnie szukaj¹ nowej pracy a jednoczeœnie s¹ pe³noletnie i nie studiuj¹ full time. Mo e byæ on wyp³acany ka demu Roczne, nieprzerwane zatrudnienie pozwoli na uzyskanie w Zjednoczonym Królestwie prawa pobytu. Wówczas ka dy Polak, jeœli p³aci w Wielkiej Brytanii nale ne podatki, uzyska prawo do innych œwiadczeñ: ewentualnego zasi³ku dla bezrobotnych, ulg podatkowych dla osób o niskich dochodach, innych œwiadczeñ na dzieci czy prawa do starania siê o socjalne mieszkanie. David Blunkett zapewni³: Mamy dziœ ponad pó³ miliona nieobsadzonych miejsc pracy. Chêtnie skorzystamy z umiejêtnoœci, elastycznoœci i chêci do pracy nowych przybyszów. Wp³yw na decyzjê rz¹du mia³a m.in. presja ze strony konserwatywnej opozycji, a tak e czêœæ mediów, które opisywa³y, jak po 1 maja do Wielkiej Brytanii zjad¹ niezliczone iloœci Romów i biedaków. Oczywi-œcie Rz¹d zapowiedzia³, e nie zawaha siê wpro-wadzenia silniejszych obostrzeñ, jeœli nap³yw si³y roboczej spowoduje zachwianie równowagi na rynku pracy. Zapowiedzia³ tak e ostrzejsze kontrole firm zatrudniaj¹cych pracowników na czarno. Spoœród pañstw Unii Europejskiej na dzieñ dzisiejszy tylko Anglia i Irlandia ca³kowicie otworzy³y rynki pracy dla nowych pañstw cz³onkowskich. W³osi wci¹ siê zastanawiaj¹, a i Holendrzy ponownie chc¹ rozpatrywaæ sprawê okresów przejœciowych. Brytyjczykowi oraz obywatelowi starych pañstw cz³onkowskich UE, jeœli nie ma pracy lub pracuje mniej ni 16 godzin tygodniowo. Istniej¹ dwa rodzaje takich zasi³ków. Pierwszy rodzaj (Contribution-based) przys³uguje osobom, które przed utrat¹ pracy by³y zatrudnione na podstawie umowy o pracê. Otrzymuj¹ go ci, którzy zap³acili pewn¹ liczbê sk³adek na ubezpieczenie spo³eczne (National Insurance). Nie dostan¹ go natomiast osoby samozatrudnione, które nie pracowa³y wczeœniej najemnie. Zasi³ek ten mo e byæ wyp³acany nie d³u ej ni 26 tygodni. Z kolei typ Income-based mo e byæ wyp³acany wszystkim osobom (równie uprzed- 8 goniec polski

9 Specjalnie dla Goñca Bogdan Frymorgen londyñski korespondent RMF FM Nie rozumiem sk¹d to mówienie, e czujemy siê obywatelami drugiej kategorii. Dlaczego mamy siê tak czuæ w³aœnie w Wielkiej Brytanii, która otwiera dla nas rynek pracy, podczas, gdy pozostali cz³onkowie Unii zamykaj¹? Zyskujemy, a nie tracimy. Spróbujmy wiêc spojrzeæ na to pozytywnie. Nawet, gdy brytyjski rynek pracy by³ dla nas zamkniêty przybywa³o tu wielu Polaków. Mnóstwo z nich zosta³o i chyba wiêkszoœæ nie narzeka. Otwieranie siê dla nas brytyjskiego rynku pracy nawet jeœli stopniowe to przecie zmiana na lepsze. Kolejna rzecz, o której powinniœmy pamiêtaæ to fakt, e obostrzenia w kwestii pomocy socjalnej nie dotycz¹ tylko Polaków. To nie jest nic ruch przeciwko nam tylko zwyk³a obrona w³asnych interesów. Inne pañstwa, które wchodz¹ do Unii 1 maja s¹ w tej samej sytuacji. Zdajemy siê o tym zapominaæ. Jeszcze jedno. Pewnie Brytyjczycy woleliby, eby imigranci pracowali w najmniej atrakcyjnych zawodach jako parkingowi, kelnerki, czy nocni stró e. Ale tak nie bêdzie. Gdyby wprowadzono takie ograniczenia moglibyœmy siê czuæ obywatelami drugiej kategorii, ale przecie nie ma tu restrykcji. Ju przyje d aj¹ tu przedstawiciele wszystkich zawodów i nadal bêd¹ przyje d aæ. Polacy nie s¹ skazani na pracê jako niewykwalifikowana si³a robocza. Lekarze, czy prawnicy, którzy tu przyjad¹ po 1. maja bêd¹ mogli stawaæ do konkursów o pracê i zg³aszaæ siê do agencji poœrednictwa, a na dostanie pracy bêd¹ mieæ takie same szanse jak brytyjscy i inni kandydaci. Oczywiœcie warunkiem sprzedania swoich kwalifikacji bêdzie znajomoœæ angielskiego. Ale to w koñcu adna nowoœæ. Teraz i po 1. maja, z gwarancjami pomocy socjalnej czy bez, jêzyk bêdzie kluczem do pracy w Wielkiej Brytanii. Nie mówi¹c po angielsku nie sprzedamy swoich, nawet najlepszych, kwalifikacji. Naszym atutem przy zupe³nie legalnym wchodzeniu na tutejszy rynek pracy bêdzie na pewno dobra opinia, któr¹ nadal cieszymy siê wœród Brytyjczyków. Z jednej strony to ci¹gle sentymenty historyczne z czasów II Wojny Œwiatowej. Z drugiej dobra opinia Polaków pracowników. Spotyka³em siê z wieloma Polakami, którzy pracuj¹ tu w bardzo ró nych zawodach. Wszyscy mieli opiniê znakomitych, rzetelnych pracowników. I ci, którzy k³adli parkiety, i ci, którzy byli na sta ach w firmach prawniczych zbierali pochwa³y jako wspaniali fachowcy. Jedyne, co musimy teraz zrobiæ to nie zepsuæ tego co ju mamy. Otwiera siê przed nami brytyjski rynek pracy, a benefity, o których tyle mówimy i tak prêdzej, czy póÿniej bêd¹ naszym udzia³em. Najwa niejsze nie jest to jakie s¹ te ograniczenia. Najwa niejsze jest dla nas pytanie, co zrobimy z tym teraz zrobimy z tym, co jest nam dane. Czy na brytyjski rynek przy wejdziemy z klas¹ i kulturalnie i czy bêdziemy skakaæ sobie po g³owach i podk³adaæ œwinie? Na razie mamy dobr¹ mo emy wiêc bez kompleksów staraæ siê o pracê w Wielkiej Brytanii. To jak wykorzystamy tê now¹ sytuacjê zale y tylko od nas. Alan Travis dziennik The Guardian Osobiœcie uwa am, e rz¹d dotrzyma³ obietnicy i trzyma otwarte drzwi dla nowo przyjêtych do Unii Europejskiej pañstw. To, e nowi cz³onkowie Unii bêd¹ na pocz¹tku pozbawieni praw socjalnych nie czyni z nich obywateli drugiej kategorii. Spójrzmy na to od tej strony: ju po12 miesi¹cach sta³ej pracy bêdziecie mieæ. To chyba dobra wiadomoœæ. Mam nadziejê, e system rejestracji bêdzie dzia³a³ lepiej ni work permits. Obowi¹zywa³y one przez 18 lat i tak naprawdê nigdy nie uda³o siê wprowadziæ odpowiednich procedur ich przestrzegania, a pracodawcy zatrudniali nielegalnych pracowników i wykorzystywali ich p³ac¹c œmiesznie ma³o. Teraz pracodawcy bêd¹ odpowiedzialni za legalnoœæ zatrudnienia ich pracowników i wysokoœæ stawek. W razie czego to oni bêd¹ poci¹gani do odpowiedzialnoœci. Jaros³aw Darecki doradca wizowy Osobiœcie siê cieszê z decyzji brytyjskiego rz¹du, odnoœnie udostêpnienia rynku pracy dla nowych cz³onków. Jednoczeœnie zastanawiam siê dalej, co zrobi rz¹d. Wed³ug mnie, znaj¹c opiesza³oœæ urzêdników, przepisy zwi¹zane z wspomnianym przez Blunketta systemem rejestracji nie maj¹ szans wejœæ w ycie przed 1 maja. Jeœli chodzi o firmy, które istniej¹ na tutejszym rynku, na pewno nie maj¹ szans przetrwaæ te, które bazowa³y w³aœnie na robieniu tylko biznes wiz. Obawiam siê jednoczeœnie, e powstanie sporo firm typu Praca dla Polaków. Istnieje wiêc wiêksze ryzyko oszustw z ich strony. Ewa Manno doradca wizowy Niestety ani Home Office ani OISIC nie podaje jeszcze konkretnych rozwi¹zañ co do zaproponowanego systemu rejestracji. Myœlê, e na tle wczeœniejszych zapowiedzi brytyjskiego rz¹du, wprowadzenie dwuletniego okresu przejœciowego to traktowanie nas jednak jako obywateli drugiej kategorii. Nie s¹dzê te by Wielka Brytania kiedykolwiek zamknê³a rynek pracy. Decyzja rz¹du to katalizalizator dla zmian w funkcjonowaniu firm oferuj¹cych wczeœniej biznes wizy. nio samozatrudnionym). Ten zasi³ek jest przeznaczony wy³¹cznie dla osób o niskich dochodach, oraz tych, którzy maj¹ ma³e (mniej ni 8 tys. funtów) oszczêdnoœci. Prawo do Income-based Jobseekers Allowance to tak e czêsto dodatkowe korzyœci, na przyk³ad dofinansowanie mieszkania czy pomoc dla rodziny. Bezrobotny na zasi³ku musi przynajmniej w teorii udowodniæ, e naprawdê poszukuje pracy. Oznacza to miêdzy innymi wizyty w Job Centre co dwa tygodnie w celu odbycia pogawêdki z urzêdnikiem. Doros³a osoba, która dostaje Jobseekers Allowance mo e otrzymaæ nieco ponad 54 funty tygodniowo. Nie jest to du o, ale zasi³ek z zasady nie oznacza kokosów. Inny rodzaj reperowania bud etu ubo szych poddanych Jej Królewskiej Moœci to Income Support (czyli dodatek do dochodów). Jest to rodzaj zasi³ku socjalnego przeznaczony dla osób o niskich dochodach. W zamierzeniu jest on przeznaczony dla osób, które z ró nych przyczyn nie mog¹ pracowaæ, a jednoczeœnie nie maj¹ partnera, który mo e zapewniæ im utrzymanie (np. samotne matki). Income Support mo na ³¹czyæ z niektórymi innymi zasi³kami. Nale y te wspomnieæ o Reduced Earnings Allowance (zasi³ku z tytu³u zmniejszenia dochodów). Przys³uguje on osobom, które straci³y dochody w wyniku wypadku lub choroby powi¹zanej z prac¹. Maksymalna stawka tego zasi³ku to 43 funty tygodniowo. Szczêœciarze, którzy w koñcu znajd¹ pracê, albo zaczn¹ pracowaæ wiêcej ni 16 godzin tygodniowo dostan¹ dodatkowo premiê z okazji powrotu do pracy, czyli Back to Work Bonus. Jest to jednorazowy zasi³ek, którego wysokoœæ mo e siê wahaæ od 5 do 1000 funtów. Bezrobotny mo e równie otrzymaæ z Job Centre pomoc finansow¹ przy otwieraniu w³asnej firmy. Wysokoœæ tego wsparcia ustalana jest indywidualnie. W zdrowiu i chorobie Wielka Brytania ma mocno rozbudowany system pomocy swoim mieszkañcom w razie problemów zdrowotnch. NHS zapewnia bezp³atn¹ opiekê zdrowotn¹ w³aœciwie ka demu rezydentowi, a dzieci dostaj¹ bezp³atne lekarstwa. Co wiêcej Wyspiarze mog¹ uzyskaæ pomoc jeœli z powodu k³opotów ze zdrowiem strac¹ dochody. Ci, którzy p³ac¹ sk³adkê do National Insurance, ale z powów zdrowotnych nie mog¹ pracowaæ przez co najmniej 4 dni mog¹ liczyæ na Incapacity Benefit. Zasi³ek ten mo na otrzymaæ zarówno przy krótkiej niezdolnoœci do pracy, jak i w przypadku d³ugotrwa³ych problemów zdrowotnych, które uniemo liwiaj¹ zarobkowanie przez rok i d³u ej. Wysokoœæ zasi³ku jest zale na od indywidualnych okolicznoœci. Przeciêtnie jest to od 54 do 72 funtów. Poza tym osoby, o niskich dochodach, które pobieraj¹ zasi³ki maj¹ prawo do otrzymywania gratis pewnych us³ug medyczbych, które normalnie s¹ p³atne. Chodzi na przyk³ad o opiekê dentystyczn¹, która mocno nadwyrê a kieszenie tysiêcy miekszkajacych w Londynie Polaków. Dach nad g³ow¹ Osoby, które wynajmuj¹ lub posiadaj¹ mieszkanie w Wielkiej Brytanii œwietnie zdaj¹ sobie sprawê, e jednym z najwiêkszych przekleñstw tego kraju jest Council Tax, czyli podatek >> 9 marca

10 dok. ze str. 9 gminny. Jego wysokoœæ jest ró na w zale noœci od miejsca zamieszkania. Jednak bez wzglêdu na miejsce u wiêkszoœci podatników kolejne wezwanie do jego zap³acenia wywo³uje palpitacje serca i zgrzytanie zêbami. Na szczêscie osobom o ni szych dochodach pañstwo pomaga p³aciæ ten haracz i udziela specjalnego zasi³ku (Council Tax Benefit.) Maksymalna wysokoœæ Council Tax Benefit to pe³na wysokoœæ podatku. Dzia³a tu jednak prosta regu³a: im wiêcej mamy oszczêdnoœci, tym mniejsze mamy szanse na pomoc. Kolejny rodzaj wsparcia jeœli chodzi o wydatki zwi¹zane z dachem nad g³ow¹ to Housing Benefit. W tym przypadku chodzi o wsparcie w uiszczaniu op³at za mieszkanie (rent). Pomoc funduj¹ w³adze lokalne, a wiêc w praktyce podatnicy p³ac¹cy council tax. Housing benefit mo e pokrywaæ ca³oœæ lub czêœæ op³at za mieszkanie. Podstawowe warunki, które trzeba spe³niæ by uzyskaæ tego rodzaju pomoc to niskie dochody i ma³e oszczêdnoœci w³asne oraz cz³onków rodziny. Jak w rodzinie Na pomoc pañstwa mog¹ liczyæ rodzice samotnie wychowuj¹cy dzieci i rodziny o niskich dochodach. Popularny jest Child Benefit, w odró nieniu od wiêkszoœci zasi³ków wyp³acany przez urz¹d podatkowy (Inland Revenue). Child Benefit to raczej symboliczne wsparcie ni rzeczywista pomoc. Jego wysokoœæ wynosi zaledwie 16 funtów tygodniowo za najstarsze dziecko i niespe³na 11 funtów za ka de kolejne. Rodzice, z których jedno nie mieszka razem z dzieæmi mog¹ siê staraæ o Child Support Maintenance (wsparcie na utrzymanie dziecka). Wysokoœæ tego zasi³ku zale y od dochodów rodzica, który nie mieszka razem z dzieckiem tj. im wiêcej on zarabia, tym mniej pomaga pañstwo. Zwykle ³¹czy siê z jednoczesnym korzystaniem przez opiekuna dziecka z Income Support lub income based Jobseeker s Allowance. Jeœli opiekun dziecka rezygnuje z tych zasi³ków podejmuj¹c pracê to mo e skorzystaæ z dodatkowego wsparcia w postaci Child Maintenance Bonus. To tylko g³ówne rodzaje zasi³ków, które nie wyczerpuj¹ doœæ obszernej listy sposobów pañstwowej pomocy. Doœæ rozbudowane s¹ te formy wsparcia dla osób starszych, czy niepe³nosprawnych oraz dla ich opiekunów. Jednak na mo liwoœæ otrzymywania wielu rodzajów pomocy np. Jobseekers Allowance, czy Income Support obywatele nowych krajów cz³onkowskich UE bêd¹ musieli jeszcze poczekaæ. Ze wszystkich dobrodziejstw ycia w Welfare State bêdziemy mogli korzystaæ dopiero za dwa lata. POLISH PAGES Informator na rok 2004/2005 Najlepsze Ÿród³o informacji zarówno dla sta³ych mieszkañców, osób œwie o przyby³ych, jak i dla firm pragn¹cych poszerzyæ kontakty, nawi¹zaæ wspó³pracê. Popularny format ksi¹ kowy A5, papier wysokiej jakoœci, pe³ny kolor. Dostêpny ju w czerwcu. Równie w Internecie. Interesuje Ciê wpis do informatora? Wype³nij poni sz¹ ankietê i przeœlij na adres: Goniec Polski, 12 Central Chambers The Broadway, London W5 2NR Tel: , Fax: Chcê zamieœciæ informacjê o swojej dzia³alnoœci, firmie jako:! drobn¹ (nazwa, telefon, bran a, adres)! og³oszenie czarno-bia³e (1/8 strony)! og³oszenie kolorowe (1/8 strony)! og³oszenie kolorowe (1/4 strony)! og³oszenie kolorowe (1/2 strony)! og³oszenie pe³nostronicowe! og³oszenie na ok³adce! og³oszenie na wewnêtrznych stronach ok³adki Chcê zamieœciæ og³oszenie w jêzyku:! polskim! angielskim! w obu jêzykach Imiê.....Nazwisko.... Nazwa firmy Bran a Adres Telefon kontaktowy Miasto.... Kod pocztowy..... Po otrzymaniu wype³nionej ankiety skontaktujemy siê z Pañstwem telefonicznie lub/oraz przeœlemy poczt¹ materia³y informacyjne. 10 goniec polski

11 11

12 Pigu³ka gwa³tu Pod koniec lat 90. pojawi³o siê na angielskim rynku GHB, substancja która szybko zyska³a miano "party drug", lub "date drug". Pozwala ona na seksualne wykorzystanie partnera po dodaniu jej do drinka. TOMASZ FOCZPAÑSKI Pod koniec lat 90. pojawi³o siê na angielskim rynku GHB, substancja która szybko zyska³a miano "party drug", lub "date drug". Pozwala ona na seksualne wykorzystanie partera po dodaniu jej do drinka lub jedzenia. W Anglii w ubieg³ym roku, odnotowano ponad tysi¹c przypadków gwa³tów na kobietach pozostaj¹cych pod wp³ywem leków. Liczba ta odnosi siê tylko do przypadków zg³oszonych na policjê. Eksperci szacuj¹ jednak, e liczba ta jest parokrotnie wiêksza. 24 letnia Agnieszka, studentka polonistyki, przyjecha³a do Londynu 5 miesiêcy temu. Znalaz³a szko³ê jêzykow¹ i pracê. Postanowi³a nauczyæ siê jêzyka i wróciæ do Polski. Jak wiêkszoœæ m³odych ludzi od czasu do czasu lubi³a robiæ wypady do londyñskich klubów wraz ze znajomymi z mieszkania. Feralnego wieczora - jak mówi - nie zapomni d³ugo. Sobotnia noc zapowiada³a siê wyœmienicie. Muzyka i towarzystwo, które stanowi³o zgran¹ paczkê gwarantowa³o udan¹ zabawê. Marcin i Grzegorz raczyli siê piwem, natomiast Agnieszka wraz z Mart¹ pozostawa³y przy drinkach. Nie mia³y nawet czasu ich piæ, gdy wci¹ szala³y w rytmach dyktowanych przez DJ-a. W pewnej chwili towarzystwo Agnieszki postanowi³o odpocz¹æ przy stoliku. Agnieszka poinformowa³a ich, e zostanie jeszcze chwilê na parkiecie. Wówczas podczas tañca, smag³y m³odzieniec zaproponowa³ Agnieszce drinka. Zgodzi³a siê. Ocknê³a siê na chwilê w klubowej ubikacji. Usi³owa³a krzyczeæ, lecz bez skutku. Po chwili ponownie straci³a œwiadomoœæ. 12 Obudzi³a siê rano w swoim mieszkaniu. Obok siedzia³a wystraszona Marta. Zgodnie z jej relacj¹, kiedy nieobecnoœæ Agnieszki przy stoliku przed³u y³a siê, rozpoczê³a wraz z koleg¹ poszukiwania. Pocz¹tkowo kr¹ yli po parkiecie, lecz kiedy zorientowali siê, e tam jej nie ma, wyszli na zewn¹trz próbuj¹c skontaktowaæ siê z dziewczyn¹ przez telefon komórkowy. Telefon nie odpowiada³. OdnaleŸli Agnieszkê w toalecie. By³a zamroczona. Jaki by³ przebieg zdarzenia nikt nie wie. Nawet Agnieszka nic nie pamiêta. Jedynie jak przez mg³ê wy³ania siê jej obraz smag³ego, m³odszego od niej mê czyzny, czêstuj¹cego j¹ drinkiem. Iloœæ alkoholu jak¹ wówczas spo y³a nie mog³a wywo³aæ, a takich skutków. Do jej drinka prawdopodobnie dodano GHB. Agnieszka nie jest tak e w stanie stwierdziæ, czy zosta³a wykorzystana seksualnie. Kilka przestróg: " Nie chodÿ na imprezy samotnie. " Nie pij drinka nieznajomego pochodzenia. " Jeœli czujesz siê dziwnie, powiedz o tym przyjacio³om " Jeœli wychodzisz gdzieœ z nieznajom¹ osob¹ powiadom o tym gdzie idziesz i jak d³ugo Ciê nie bêdzie. Niebezpieczny afrodyzjak W sex shopach wybór ró nego rodzaju chemicznych œrodków "wspomagaj¹cych" jest ogromny. W wiêkszoœci s¹ to nieszkodliwe œrodki farmaceutyczne, maj¹ce pobudzaæ seksualnie. Poœród tych œrodków znaleÿæ jednak mo na kwas gamma-hydroksymas³owy, czyli GHB. Ta bezbarwna ciecz, bez zapachu i smaku, ³atwo rozpuszcza siê w wodzie. Po za yciu powoduje euforiê i pobudza libido. W wiêkszych dawkach doprowadza do utraty przytomnoœci. Powoduje tak e stan trwa³ej amnezji, obejmuj¹cy okres od spo ycia do chwili odzyskania przytomnoœci.w skrajnych przypadkach, jeszcze po 48 godzinach mog¹ utrzymywaæ siê objawy zatrucia, czyli dr enie miêœni, ból g³owy i specyficzny posmak w ustach. Legalny narkotyk W wiêkszoœci londyñskich klubów narkotyki s¹ na porz¹dku dziennym. Wci¹ króluje extazy, jednak obok niej dealerzy oferuj¹ zmodyfikowany GHB, w postaci p³ynu b¹dÿ rozpuszczalnych tabletek. Niewielka dawka ma prze³amywaæ zahamowania. Wiêksza otêpia, doprowadzaj¹c do utraty przytomnoœci. W przewa aj¹cej czêœci spraw zwi¹zanych z gwa³tami z udzia³em GHB, ciê ko jest ustaliæ jego obecnoœæ w organiÿmie. Po 12 godzinach od podania, jest ju niewykrywalny organiÿmie. Poza tym ofiara z regu³y nic nie pamiêta. Wed³ug raportu Home Office, w wiêkszoœci przypadków gwa³cicielem jest osoba znajoma, która bez wzbudzania podejrzeñ podaje swojej ofierze zmieszany z napojem lub posi³kiem narkotyk. Tegoroczny wywiad przeprowadzony przez HO z osobami zgwa³conymi wykaza³, e w 70% przypadków gwa³tu dokona³a bardzo bliska osoba! Na pocz¹tku 2003 roku w Anglii g³oœna by³a sprawa walijczyka, David'a Meanchen'a mieszkañca Camarthen, który otrzyma³ wyrok 10 lat pozbawienia wolnoœci za zgwa³cenie przypadkowo poznanej w barze nieznajomej. Gwa³ciciel poda³ ofierze drinka w³aœnie z GHB. W sierpniu ubieg³ego roku Westminster Council w Londynie podewzi¹³ nadzwyczajne kroki w celu ostrzegania kobiet, by nie przyjmowa³y drinków oferowanych przez nieznajomych w londynskich klubach."party drug" na dzieñ dzisiejszy jest w Wielkiej Brytanii legalny, jednak trwaj¹ prace nad zaliczeniem GHB do narkotyków. Wówczas za posiadanie GHB groziæ bêdzie kara piêciu lat pozbawienia wolnoœci. Agnieszka pocz¹tkowo chcia³a zawiadomiæ policjê. Uleg³a jednak namowom znajomych, którzy odwiedli j¹ od tego pomys³u, gdy nie by³a w stanie przedstawiæ adnego szczegó³u mog¹cego zidentyfikowaæ sprawcê. Poza tym ba³a siê badañ, jej zdaniem upokarzj¹cych, oraz utraty pracy. Do³¹czy³a wiêc do rzeszy nieznanych osób, które pad³y ofiar¹ groÿnego narkotyku. $ goniec polski

13 Superkonkurs! Wygraj odtwarzacz DVD! Masz zabawne albo ciekawe zdjecia? Przyslij je do Gonca! Najlepsze opublikujemy i nagrodzimy odtwarzaczem DVD! Termin nadsylania zgloszen: 20 kwietnia Na adres: info@goniec.com lub Goniec Polski, 12 Chambers,The Broadway,London W5 2NR Firma Joseph - Zawadzki Tax Accountants and Solicitors rok za³o enia 1952 Ealing Common, W5 Za³atwia "business visa", zestawienia podatkowe, zwrot "income tax" self assessment, capital gains, inheritance tax, limited companies. 300 Bezp³atne porady. Expert podatkowy. Dopóki nie za³atwisz tych spraw, nie dostaniesz przed³u enia pobytu w Anglii marca

14 14 goniec polski

15 9 marca

16 Podró e do Londynu Podstêpne œlicznotki To, co niektórzy mówi¹ o kobietach, z pewnoœci¹ odnosi siê do orchidei im piêkniejsze tym bardziej podstêpne. KATARZYNA JAKLEWICZ Orchidea kojarzy nam siê z ³adnym i, przede wszystkim, drogim kwiatkiem. Po czym poznaæ orchidee? Dlaczego s¹ takie drogie? Odwiedzaj¹c Kew Gardens w czasie festiwalu orchidei mo emy siê tego dowiedzieæ. No i nacieszyæ oczy widokiem 100 tys. (!) kwiatów. Wojna ró z paprotkami Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew na po³udniu Londynu odwiedza co rok oko³o miliona turystów. Choæ s¹ otwarte przez ca³y rok na jesieni zaczyna siê zastój. Zim¹ mo na tu spotkaæ tylko naukowców pracuj¹cych w laboratoriach i najbardziej zagorza³ych wielbicieli ogrodów. Wszystko zmienia siê na prze³omie lutego i marca. Przychodz¹ t³umy turystów, przed bramami pojawiaj¹ siê autokary, robi siê t³oczno. Powód? Zaczyna siê doroczny festiwal orchidei. Organizatorzy maj¹ z czego wybieraæ. Na œwiecie jest prawie 30 tys. odmian orchidei i jest to ponoæ najliczniejszy gatunek wœród roœlin. Co wiêcej, szacuje siê, e jest jeszcze mnóstwo nieznanych odmian co roku odkrywanych jest 250 nowych. Skoro jednak s¹ tysi¹ce odmian sk¹d wiadomo, e orchidee to orchidee. Inaczej mówi¹c jak odró niæ je od wszelkich innych kwiatów? Trzeba tu jednak siêgn¹æ do tajników biologii. Dziwne twory w œrodku kwiatów tworz¹ narz¹dy rozrodcze mêskie i damskie. U orchidei nie ma s³upków i prêcików, a narz¹dy obu p³ci po³¹czone s¹ w jedn¹ strukturê. Ot, ca³a tajemnica. Choæ Królewskie ogrody botaniczne powsta³y w po³owie XVIII wieku, ich gwa³towny rozwój nast¹pi³ sto lat póÿniej. Wtedy te zaczê³a siê w Wielkiej Brytanii moda na orchidee. Jednoczeœnie popularne sta³y siê paprotki.wkrótce brytyjskie spo³eczeñstwo, a raczej jego bogatsza czêœæ, podzieli³o siê na dwa obozy, wielbicieli orchidei i mi³oœników paproci. Oba obozy oskar a³y siê o prostactwo i umi³owanie kiczu. Na szczêœcie kwiaty nie straci³y na tych przepychankach i przez pó³tora wieku nie wysz³y z mody. Dziesiêæ lat temu zaczêto organizowaæ doroczne festiwale. Orgia kolorów Do ogrodów lepiej wybraæ siê w œrodku tygodnia. Po pierwsze jest mniej t³oczno. Po drugie mo emy wtedy przy³¹czyæ siê do bezp³atnej wycieczki, która dwa razy dziennie rusza spod g³ównego wejœcia (Victoria Gate). Przewodnik zabiera grupê i wprowadzaj¹c w historiê ogrodów wiedzie do centrum wystawy White Peaks (czyli bia³ych szczytów). White Peaks to kilka ogromnych po³¹czonych szklarni, które z daleka rzeczywiœcie przypominaj¹ górskie szczyty. Od progu uwagê przyci¹gaj¹ dwie rzeczy: gor¹co (sztuczny tropikalny klimat) i dziwne skrzypienie to automatyczne uchylanie i zamykanie siê szyb. Reguluje tym, i funkcjonowaniem ca³ej szklarni, skomplikowany system komputerowy. Ma on jedno zadanie stworzyæ orchideom domowe warunki, czyli klimat podobny do tego z ich miejsca pochodzenia wyjaœnia przewodnik. Potem szybko przechodzimy przez czêœæ poœwiêcon¹ kaktusom i ju jesteœmy w królestwie orchidei. Rzeczywiœcie powalaj¹cy widok. Bogactwo form, orgia kolorów. Wchodzimy przez bramê z bia³ych i fioletowych kwiatów. Wszêdzie ogromne donice, z których zwisaj¹ ró owe odmiany. Ogromne, kilkumetrowe kolumny, dooko³a których utkano, tysi¹ce, ba, setki tysiêcy kwiatów. Wszêdzie widaæ pracowników ogrodów, którzy stale odnawiaj¹ te misterne konstrukcje. Przygl¹dam siê bli ej i poznajê sekret ich pracy. Wszystkie te skomplikowane arcydzie³a zbudowane s¹ z ciêtych kwiatów. Do koñcówki ka dej ³odygi przyczepia siê maleñki pojemnik z wod¹. Potem kwiat prztwierdza siê do ca³ej konstrukcji starannie chowaj¹c pojemnik pod spodem. Tak przygotowana kwiatowa rzeÿba mo e przetrwaæ nawet 2 tygodnie. W ten sposób zbudowano na przyk³ad wielokolorowe girlandy zwisaj¹ce z sufitu. Najwiêksze wra enie robi jednak ma³e jeziorko. Z wielkiego, kilkumetrowego dzbana na jego brzegu wyp³ywa strumieñ bia³ych orchidei. Nad ca³ym oczkiem wodnym unosi siê zaœ ogromny, wielokolorowy ³uk. Z kwiatów oczywiœcie. Je eli uda nam siê w koñcu oderwaæ wzrok i przejœæ do nastêpnej sali nie po a³ujemy. Zebrane tam okazy wygl¹daj¹ mo e mniej spektakularnie. Pachn¹ za to niesamowicie. Jeszcze dalej mamy gablotê, w której za szyb¹ umieszczono wyj¹tkowo ciekawe albo drogie egzemplarze. Nie brakuje bowiem skoków na zbiory orchidei. Zreszt¹ to nie byle jaki ³up najdro sze z nich kosztuj¹ nawet kilka tysiêcy funtów za sztukê! Ale oprócz zwyczajnych z³odziei dealerów, na niecodzienne okazy poluj¹ te szaleni kolekcjonerzy wyjaœnia przewodnik. Przy gablotach warto zatrzymaæ siê na d³u sz¹ chwilê. S¹ tu naprawdê fascynuj¹ce egzem- 16 goniec polski

17 plarze, których na pierwszy rzut oka mo emy nie doceniæ albo nie zobaczyæ. Dotyczy to na przyk³ad maleñkiej orchidei (2cm), której ó³to czarne, w³ochate p³atki wygl¹daj¹ jak pszczo³a. ycie seksualne orchidei Okazuje siê, e orchidee s¹ piêkne, ale i wybredne. Potrzebuj¹ bardzo wysokiej wilgotnoœci (co najmniej 75%) i gor¹ca. Temperatura w nocy nie mo e spaœæ poni ej 18 stopni. Jednoczeœnie trudno siê rozmna aj¹. Te dwa czynniki decyduj¹ o tym, e orchidee s¹ dro sze ni inne kwiaty. Kiedy zaczniemy wnikaæ w tajemnice rozmna ania siê orchidei, dojdziemy do wniosku, e kwiaty i ludzie wbrew pozorom maj¹ wiele wspólnego. Te zaœ stosuj¹ najwymyœlniejsze sztuczki, byle tylko zwabiæ kogoœ kto pomo e w zapyleniu. Zwykle jest to owad, czasem ma³y ptak, a nawet aba. Mistrzostwo w tej sztuce osi¹gnê³a odmiana zwana pantofelek. Nazwa jest znacz¹ca. W centrum kwiatu znajduje siê struktura, która rzeczywiœcie wygl¹da jak but. Owad, który wejdzie na kwiatka nie ma w³aœciwe wyboru. Wpada do wnêtrza pantofelka i... za nic nie mo e wyjœæ, bo but jest wysoki, a œcianki œliskie. Tylko jedna czêœæ wnêtrza buta jest szorstka i to ona mo e uratowaæ owada. Wybiera on chropowat¹ œciankê, nie zdaj¹c sobie sprawy, e prowadzi ona wprost do kwiatowych narz¹dów rozrodczych. Wygrzebuj¹c siê z pu³apki nieœwiadomie przenosi on materia³ genetyczny roœliny. Oto ycie seksualne orchidei uœmiecha siê przewodnik. Niektóre odmiany kwiatów wabi¹ zapachem, ale s¹ te bardziej wymyœlne sposoby. Pewna odmiana wyspecjalizowa³a siê w przyci¹ganiu pszczó³. Ma drobne, jaskrawo ó³te kwiaty. Kolor ó³ty jest zaœ postrzegany przez te owady jako wróg. Przestraszona pszczo³a atakuje wiêc i rzuca siê na kwiaty. Tak naprawdê nie robi im jednak nic z³ego. W miêdzyczasie zaœ zbiera na siebie py³ z kwiatów i w ten sposób pomaga w zapyleniu. Za szyb¹ gabloty mo na podziwiaæ delikatn¹ bia³¹ orchideê. Botanicy przez wiele lat zastanawiali siê jak dochodzi do zap³odnienia w jej przypadku, bo potrzebne do tego substancje znajduj¹ siê g³êboko we wnêtrzu kwiatu i wydawa³o siê ma³o prawdopodobne eby móg³ tam siê siêgn¹æ jakikolwiek owad. O rozwik³anie tej zagadki poproszono goszcz¹cego w ogrodach Darwina. Uczony przyjrza³ siê roœlinie i przedstawi³ swoj¹ teoriê: kwiat jest bia³y wiêc zap³adnia go æma, a ze wzglêdu na jego specyficzn¹ konstrukcjê nale y przypuszczaæ, e istnieje odmiana æmy, która ma szczególnie d³ugi jêzyk i dziêki temu mo e dostaæ siê do wnêtrza. Botanicy z Kew nie œmieli zakwestionowaæ teorii wybitnego uczonego, ale po cichu pow¹tpiewali. Po jakimœ czasie odkryto nowy rodzaj æmy, która rzeczywiœcie by³a przystosowana do zap³adniania tych kwiatów. Zwolenników natury zasmuci zapewne wiadomoœæ, e orchidee, które najczêœciej widujemy w kwiaciarniach to sztucznie stworzone odmiany. Ludzi tak fascynowa³a uroda orchidei, e nie mogli powstrzymaæ siê przed krzy owaniem gatunków. Na dodatek okaza³o siê, e te stworzone przez ludzi s¹ trwalsze i to utrwali³o ich obecnoœæ w kwiaciarniach. Jak stwarza siê nowy rodzaj orchidei? Owady zastêpuje siê przy takim zabiegu wyka³aczkami i na nich przenosi siê py³ek z kwiatka na kwiatek. A to dopiero pocz¹tek Gdy ju siê namachamy i napatrzymy na orchidee mo emy ruszyæ na podbój reszty Kew Garden. Bo ogrody to oczywiœcie nie tylko orchidee. Koniecznie trzeba zajrzeæ do ogromnej szklarni zbudowanej w po³owie XIX wieku. Zebrano tam tropikaln¹ roœlinnoœæ ca³ego œwiata, w szczególnoœci zaœ palmy. I niezwyk³a atrakcja pod sufitem palmiarni zamontowano balkon. Dziêki temu mo emy podziwiaæ tropiki z góry. Na ogromnym obszarze ogrodów jest kilka oczek wodnych, dzia³ka z roœlinnoœci¹ œródziemnomorsk¹, ogrody ró ane i mnóstwo innych atrakcji. W zale noœci od pory roku zmieniaj¹ siê barwi i klimat miejsca. Ró ne zak¹tki s¹ szczególnie warte odwiedzenia w ró nym czasie. Jednak bez wzglêdu na porê roku Royal Botanical Gardens to wspania³e miejsce na spacery, ju teraz ton¹ce w soczystej zieleni i onkilach. A ci, którzy siê pospiesz¹, jeszcze zd¹ ¹ na tegoroczny festiwal orchidei. Dla tych którzy to przegapi¹ nastêpna okazja dopiero za rok. Informacje Praktyczne Wystawê mo na zwiedzaæ do 14 marca Wstêp 8,5, ze zni k¹ 6, dzieci do 16 lat wstêp wolny czynne: bezp³atne wycieczki z przewodnikiem: pon. pt. godz i dojazd: autobusami 65, 391 lub metrem do stacji Kew Gardens wiecej informacji: A na marginesie polski akcent. W lutym prezydent Aleksander Kwaœniewski goœci³ w Singapurze. eby uhonorowaæ goœcia ochrzczono now¹ odmianê orchidei jego nazwiskiem. 9 marca

18 SZKO A JÊZYKA ANGIELSKIEGO SPEAKEASY CAllAN METHOD Angielski 4x szybciej i 4x taniej! Darmowa rejestracja % Klasy / / / % Darmowe lekcje próbne % Dowolny tryb nauczania od 6 do 15 godzin tyygodniowo % Pomoc przy za³atwianiu wiz, kont bankowych i pracy % 30% zni ki na autobusy i metro % Tylko brytyjscy nouczyciele % Mo liwoœæ p³acenia na raty % Ma³e grupy % Przygotowanie do egzaminów % Mówimy po polsku PrzyjdŸ i wypróbuj nas za darmo! Zni ka na kurs, jeœli wspomnisz Goñca Polskiego! 24 Chiswick High Road, London W4 1TE Tube: Stamford Brook tel: fax: Website: info@speakeasyschool.co.uk Ucz sie ³atwo, mi³o i przyjemnie! 18 goniec polski

19

20 Wysoka wydajnoœæ pr¹dowa Fot. A. Tyszko Z Markiem Jackowskim o nowej p³ycie Maanamu rozmawia³ Marek Titow Porozmawiajmy o nowej p³ycie. Czy to prawda, e powstawa³a ona w atmosferze top secret? Z regu³y fani kr¹ ¹ wokó³ studia nagrañ w którym mamy sesjê. Zawsze chc¹ mieæ coœ wczeœniej ni inni. S¹ po prostu zakochani w zespole, staraj¹ siê byæ obecni na próbach, pods³uchiwaæ, nawet nagrywaæ to co w³aœnie æwiczymy. W tym wypadku mia³em wra enie, e lepiej bêdzie jeœli p³yta powstanie w spokojnej atmosferze. Wola³em tak e, aby utwory zosta³y zaprezentowane szerszemu gronu s³uchaczy od momentu zerowego. Uda³o siê przetrzymaæ wszystko w tajemnicy. W³aœciwie tylko szefowa oficjalnego fanklubu by³a dwa razy w studiu. Maanam zmieni³ sk³ad przed nagraniami. Nie baliœcie siê, tak radykalnego kroku? Wymiana muzyków rzeczywiœcie mog³a spowodowaæ zapaœæ. Znany zespó³, nagle wymienia sk³ad. Ludzie przyzwyczajeni s¹ do starych rzeczy. W naszym wypadku nast¹pi³o zêmczenie materia³u. W³aœciwie wiele rzeczy zadecydowa³y o zmianie. Wspó³produkcja wczeœniejszych p³yt z muzykami spoza Polski, pogoñ za wzbogaceniem muzyki w loopy, i udziwniania jej, wydaje mi siê, e nie do koñca przekonywa³ fanów. Po ostatniej p³ycie Hotelu Nirwana wielu ludzi mówi³o, e to nie jest Maanam. Przed nagraniem Znaków Szczególnych o zmianie sk³adu dowiedzia³em siê w³aœciwie ostatni. Zosta³em postawiony w sytuacji podbramkowej. Kiedy przyjecha³em na próby do nowej p³yty, nagle rano, po nocnej jeÿdzie z Opola po koncercie, dowiedzia³em siê, e trzech muzyków ju nie przyjedzie. Powód? Dla nich atmosfera w zespole zaczyna³a byæ rutynowa. Maanam, to fajny wózek, którym mo na by³o wci¹ jechaæ, ale nie bardzo wystarcza³o im si³, by wchodziæ w zakrêty przy prêdkoœci 180 km/h. Dla nich lepiej by³oby jechaæ bezpiecznie 80km/h. Poza tym trzeba przyznaæ, bez owijania w bawe³nê, e klimat w zespole nie by najlepszy. Graliœmy ze sob¹ bardzo d³ugo, wiedzieliœmy na co nas staæ, znaliœmy tak e swoje ograniczenia. By³y tak e niewyraÿne sytuacje miêdzy Kor¹ a tamtymi muzykami. O tym wszyscy ju w³aœciwie wiedz¹. Po prostu muzycy byli niezadowoleni, e by³o za ma³o koncertów, Kora zaœ zaanga owa³a siê w projekt Ola Ola, taki trochê latynosko-przebojowy. Zawsze marzy³a o p³ycie, która nie by³aby rockowa. Myœlê te, e trochê ciê ko by³o jej nosiæ swego rodzaju pancerz rockowy, ciê ar bycia gwiazd¹ rockow¹. By³a trochê zmêczona i chcia³a odpocz¹æ. Spowodowa³o to przerwê w dzia³alnoœci zespo³u. Kora gra³a z Ola Ola, no i nie by³o koncertów Maanamu. Generalnie wszystko to raczej nie sprzyja³o atmosferze przed nagrywaniem p³yty. Pomys³ dobrania muzyków sesyjnych przewa y³ o podjêciu decyzji i odejœciu basisty, prekusisty i gitarzysty. Nowi cz³onkowie Maanamu to Manolo Juarez, Janusz Yanina Iwañski, oraz Bodek Wawrzynowicz. Dlaczego w³aœnie oni? Nowego basisty w³aœciwie nie zna³em, to Kora zaprosi³a go na próby. Mia³a trochê dosyæ prostego grania, którym charakteryzowa³a siê poprzednia sekcja rytmiczna. Postanowi³a postawiæ na ywio³owoœæ i œwie oœæ. Chcia³a, by sekcja rytmiczna odgrywa³a wiêksz¹ rolê ni na dotychczasowych p³ytach Maanamu. Nie by³em w pe³ni przekonany do tego pomys³u. Tym bardziej, ze utwory ju by³y gotowe, zamkniête pracowa³em nad nimi piêæ miesiecy i rozpoczynanie pracy z zupe³nie nowymi ludÿmi, nie do koñca wydawa³o mi siê dobr¹ ide¹. Perkusistê Manola zna³em ju wczeœniej i jego gra podoba³a mi siê. Trochê kojarzy siê z Mitch Mitchell em od Jimi Hendrixa trochê z Ginger Baker em z The Cream z bigbitowych czasów. Po kilku dniach prób, ca³oœæ zaczê³a brzmieæ bardzo analogowo, by³o to dalekie od modnego 20