Po co nam dobro wspólne, po co nam rzeczpospolita?
|
|
- Jan Muszyński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wojciech Arndt* 42 Po co nam dobro wspólne, po co nam rzeczpospolita? Pojêcie dobra wspólnego jest obecne wœród nas. Okazuje siê jednak, e stanowi pewien k³opot czym w³aœciwie wyra enie to jest, jeœli nie sloganem wyborczym? Czy jest mo e jak¹œ nieosi¹galn¹ ide¹? Nie jest to jedynie pytanie skierowane do elit politycznych. Potrzebne jest zastanowienie siê, na czym polega (polegaæ powinna) nasza Rzecz Pospolita. Bez tego nie wiemy tak naprawdê, po co tworzymy wspólnotê pañstwow¹. Potrzebne jest zastanowienie siê, na czym polega (polegaæ powinna) nasza Rzecz Pospolita. Bez tego nie wiemy tak naprawdê, po co tworzymy wspólnotê pañstwow¹. Nie tylko dla filozofów D o b r o w s p ó l n e najczêœciej kojarzy siê z jak¹œ uwik³an¹ aksjologicznie ide¹, bêd¹c¹ przedmiotem zainteresowania myœlicieli od filozofii politycznej oraz historyków doktryn 1. Czasami dowiadujemy siê o nim w publikacjach dotycz¹cych nauczania spo³ecznego Koœcio³a 2. Pojawia siê przy okazji rozmaitych dyskusji o wartoœciach, których wyt³umaczenie sprawia czêsto tyle k³opotów. Warto jednak przypomnieæ, e pojêcie to zajmuje ca³kiem wyraÿne miejsce w naszej Konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku. Najpierw w Preambule czytamy, e jesteœmy równi w prawach i powinnoœciach wobec dobra wspólnego Polski. Ale to nie wszystko. Wed³ug artyku³u 1 Konstytucji RP Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Mamy zatem do czynienia z podstawow¹ zasad¹ ustrojow¹ pañstwa. To znaczy, e dobro wspólne jest, mówi¹c jêzykiem prawniczym, powinnoœci¹ i wskazuje nam wzorzec postêpowania. Miejsce, jakie zajmuje to zagadnienie w Konstytucji, uprawnia nas do stwierdzenia, e kryterium dobra wspólnego powinniœmy braæ pod uwagê na co dzieñ. Poza politologami i filozofami, dobro wspólne jest wiêc tak e (przynajmniej byæ powinno) przedmiotem zainteresowania prawników. Trzeba przyznaæ, e dobro wspólne
2 to w ogóle istotny temat dla œwiadomego obywatela. Oczywiœcie, nie jest to ³atwe. Trudnoœci pojawiaj¹ siê, gdy chcemy ustaliæ mo liwe dla wszystkich rozumienie tego pojêcia. Najprostszym wyjœciem, oczywiœcie, wyda siê dostosowanie dobra wspólnego do poszczególnych dziedzin. I problem w³aœnie polega na tym, e pozwalamy czêsto na redukowanie dobra wspólnego do jakiegoœ w¹skiego aspektu, zapominaj¹c, e wymaga ono ujêcia bardziej wszechstronnego. Nie jest to naturalnie jakaœ oryginalna niedogodnoœæ poszczególne specjalizacje po prostu zamykaj¹ siê. Jest to zrozumia³e dla obserwatorów ycia spo³ecznego, ale nie mo e wystarczaæ tym, którzy zastanawiaj¹ siê, jak byæ powinno... Czego boj¹ siê prawnicy? Wydaje siê, e prawnicy oddali temat dobra wspólnego innym profesjom. Jako g³ówn¹ przyczynê wymienia siê najczêœciej wartoœci. Nie chcê tutaj przytaczaæ argumentów wskazuj¹cych na potrzebê wystêpowania wartoœci w systemie prawnym. Dyskusje nad wartoœciami mo na ³atwo doprowadziæ do zaostrzenia stanowisk poszczególnych obozów. Faktem jest, e zagadnienia prawne (w tym tak e prawno-ustrojowe) wygodniej jest ujmowaæ w sposób formalny (oddalaj¹c treœæ, jako dziedzinê dla polityków). Tak postrzegany system prawny ma postaæ sprawnej maszyny, do której mo na dostosowaæ treœæ zgodn¹ z wol¹ (nie rozumem, bo to zbyt k³opotliwe z powodu potrzeby ustalenia prawdy ) ustawodawcy. Dziêki temu uwalniamy prawników od zaanga owania aksjologicznego. Mog¹ ograniczyæ siê do przepisów prawnych, które odczytuj¹ bardzo formalnie. I mog³oby siê wydawaæ, e s¹ wolni od uwik³ania wartoœciami. Czy jest tak naprawdê? Myœlê, e bardzo interesuj¹cym tu tematem, tak- e dla pojêcia dobra wspólnego jest zagadnienie celu. Niezale nie od tego, na jakich wartoœciach chcielibyœmy siê skoncentrowaæ w jakiejkolwiek dyskusji, uœwiadomienie sobie celu jest kluczowe. Jaki jest wiêc cel prawa? Myœlê, e tego pytania w³aœnie boj¹ siê prawnicy. Ale nie tylko oni odkrywanie (czy ustanawianie) celu jest problemem dzisiejszego cz³owieka. Te rozmaite (istotne przecie ) wartoœci, wokó³ których sporo czêsto ha³asu, s¹ konsekwencj¹ odpowiedzi (lub jej braku) na pytanie o cel. To, e prawnik nie mo e odpowiedzieæ co jest celem prawa?, bêdzie bardziej zrozumia³e, gdy przyznamy siê, jak¹ trudnoœæ sprawiaj¹ nam pytania: co jest celem cz³owieka?, co jest celem pañstwa?. Gdy krytykujemy prawników za nadmierny formalizm, zastanówmy siê lepiej, czy nie postêpuj¹ tak inni. Mo na powiedzieæ, e wszystkiemu winny jest pozytywizm prawniczy. I nie bêdzie to odpowiedÿ b³êdna. Ale czy tylko pozytywizm? 43
3 Liberalna brzytwa Wobec rozmaitych interpretacji znanych pojêæ, czêsto wskazujemy na potrzebê rozró niania w zale noœci od odcienia ideologicznego. Jednym z najbardziej bogatych w te narracje wyra eñ jest liberalizm. Nie miejsce tu na t³umaczenie poszczególnych odmian liberalizmu. Zastanowiæ siê mo na natomiast, czy s¹ jakieœ cechy wspólne dla wszystkich liberalizmów. Oczywiœcie, pierwsz¹ wartoœci¹, jaka nam przyjdzie do g³owy, bêdzie wolnoœæ to z ni¹ najczêœciej kojarzymy liberalne pogl¹dy. Jednak bior¹c pod uwagê wspó³czesne odmiany liberalizmu, zauwa yæ mo emy akcentowanie innych wartoœci, jak choæby równoœæ. Czyni tak choæby R. Dworkin, gdy stwierdza, e nie ma ogólnej idei wolnoœci staramy siê o wolnoœci szczegó³owe, które z kolei wynikaj¹ z idei równoœci 3. To jest tylko przyk³ad, ale dotyczy jednego z najg³oœniejszych libera³ów wspó³czesnoœci. Taki pogl¹d jest szczególnie popularny w œrodowiskach lewicuj¹cego liberalizmu. Ale nie chcia³bym rozwijaæ tematu, który liberalizm jest prawdziwy, a który nie. Bardziej chodzi mi o pewien pogl¹d, pod którym podpisz¹ siê raczej wszyscy libera³owie. Je eli idea wolnoœci nie jest najwa niejsz¹ wartoœci¹ liberalizmu (bior¹c pod uwagê wszystkie jego odmiany), to na jak¹ cechê trzeba zwróciæ uwagê? Otó bardziej charakterystyczny wydaje siê w³aœnie (i tutaj mo na znaleÿæ wspólny punkt z pozytywizmem) brak celowoœci. Nie mo emy nikomu wyznaczyæ w liberalizmie dobra, które powinien realizowaæ. Nie mo na te okreœliæ celu pañstwa, chyba e okreœlaj¹c je jako stra - nika naszego bezpieczeñstwa. Oczywiœcie, wszêdzie bêdzie mowa o celach, ale wskazuj¹cych pewne potrzebne do ycia minimum. Nie mam zamiaru atakowaæ za³o enia pañstwa liberalnego. Chcê raczej zwróciæ uwagê na pewien jego aspekt, który sprawia, e mamy trudnoœci w okreœlaniu naszych wartoœci na co dzieñ. A przecie nie jest ³atwo byæ neutralnym w yciu publicznym i jednoczeœnie zachowaæ wyraÿne pogl¹dy w yciu prywatnym. To zrozumia³e nie wystêpujemy jednoczeœnie w dwóch osobach. Dobro wspólne, czyli komunistyczne? Dystans do pojêcia dobra wspólnego wi¹ e siê czasami z niechêci¹ do dziedzictwa komunistycznego. Wtedy wszystko (albo prawie wszystko) by³o wspólne, ustalano plany dzia³alnoœci pañstwa i wszyscy obywatele jednomyœlnie z parti¹ d¹ yli do wspólnego celu. Ale teraz komunizmu ju na szczêœcie nie ma i dobra wspólnego nikt okreœlaæ nam nie mo e. I to jest typowy argument przeciwko próbom okreœlania dobra wspólnego. Z pojêciem dobra w ogóle mog¹ pojawiæ siê te w¹tpliwoœci, czy przypadkiem nie kierujemy siê w stronê totalitaryzmu (bo np. narodowy socjalizm w Niemczech te mia³ okreœlone, i to 44
4 III RP 16 lat i wystarczy wyraÿnie, dobro, które stara³ siê z konsekwencj¹ realizowaæ...). To s¹ bardzo interesuj¹ce argumenty, które zachêcaj¹ nas do zastanowienia siê nad przyczynami totalitaryzmu. Czy pojawia³ siê w wyniku rz¹dów wskazuj¹cych potrzebê d¹ enia do dobra, czy te po rz¹dach obojêtnych na tego typu zagadnienia. Jaki klimat intelektualny panowa³ np. w Niemczech przed objêciem w³adzy przez nazistów? Bardzo wymowny jest opis atmosfery Republiki Weimarskiej autorstwa Allana Blooma, w jego Umyœle zamkniêtym 4. Nie jest to jedyny przyk³ad na tezê, e relatywizm nie jest dobrym zabezpieczeniem przed totalitaryzmem. Ale powróæmy do komunizmu, czy choæby do PRL-u. Czy rzeczywiœcie mieliœmy do czynienia z dobrem wspólnym i nie ma innej alternatywy do tak pojmowanego dobra? Czy te mieliœmy do czynienia (i to, jak siê wydaje, jest bardziej prawdopodobne) z jakimœ masowym przekrêcaniem wystêpuj¹cych w naszej tradycji politycznej pojêæ. Podobnie by³o z w³asnoœci¹, patriotyzmem, wyborami i innymi pojêciami, które po dodaniu odpowiedniego przymiotnika nabiera³y w³aœciwego znaczenia. A mo na te przedstawiaæ takie kolektywne-socjalistyczne dobro jako argument za skrajnym indywidualizmem. Przecie polega³o ono tak naprawdê na akceptowaniu kombinowania czy organizowania dla siebie ró nych dóbr i umniejszaniu maj¹tku kolektywnego. Czy wiêc doœwiadczenia komunistyczne nie rysuj¹ raczej argumentów na rzecz prawdziwego dobra wspólnego? Budowanie od ostatniego piêtra Krytyka idei dobra wspólnego (oraz jej rozmaite wynaturzenia) wskazuje, e jest ono jak¹œ niebiañsk¹ wartoœci¹, odkrywan¹ przez kap³anów politycznej s³usznoœci i niedostêpn¹ dla przeciêtnego cz³owieka. To jest oczywiœcie przesadzony opis, ale czy czasami w ten sposób nie odczytujemy zwrotów w rodzaju przytoczonego wy ej artyku³u z Konstytucji RP? Jest jakaœ olbrzymia wizja Rzeczypospolitej, na któr¹ spogl¹damy, podziwiamy j¹, ale nie mo emy osi¹gn¹æ. A je eli nawet chcielibyœmy zastanowiæ siê w ten sposób nad ide¹ dobra wspólnego, to zakrzycz¹ nas przeciwnicy dyskusji o wartoœciach. Bo przecie, jak czêsto mo emy us³yszeæ, spory takie prowadz¹ do wojen (przynajmniej domowych jak podkreœla³ znany zwolennik neutralnoœci œwiatopogl¹dowej pañstwa, T. Hobbes 5 ). Tak e argumentacja oparta na spo³ecznym nauczaniu Koœcio³a nie zawsze jest trafna w tej materii. Zamiast prowokowaæ do myœlenia na ten temat i pomagaæ w odkrywaniu idei dobra wspólnego, przekazuje siê nam gotowe definicje, na które nie zawsze mamy ochotê. I podobnie do gombrowiczowskiego czczenia S³owackiego, który wielkim poet¹ by³, wskazuje siê nam, e nale y szanowaæ dobro wspólne, które wielk¹ wartoœci¹ jest. Dlaczego wiêc nie czujemy tej, tak bardzo potrzebnej przecie, idei republikañ- 45
5 fot. Wojciech Ziajka skiej? Czy potrafimy tylko wzdychaæ do górnolotnych wartoœci w okresie zrywów, a na co dzieñ byæ hobbesowskim obywatelem kieruj¹cym siê w³asn¹ korzyœci¹ (i je d ¹cym tramwajami na gapê, jeœli siê uda)? Oczywiœcie, e nie odczuwamy przecie potrzebê bycia z innymi. I co jest mo e trudniejsze zdajemy sobie sprawê z tego, e trzeba siê anga owaæ. Mo e szczególnie œ w i a d o m i t e g o byliœmy w czasie tegorocznych obchodów rocznicy Powstania Warszawskiego. Na ideê republikañsk¹, jako zakorzenion¹ w naszej tradycji, zwróci³ uwagê Z. Krasnodêbski. W swojej bardzo interesuj¹cej ksi¹ ce Demokracja peryferii wskazuje on, e realizacja tej idei w Polsce jest sposobem na zbudowanie stabilnego pañstwa 6. I coraz wiêcej wniosków wynikaj¹cych z obserwacji naszego ycia publicznego idzie w tym kierunku. Wystarczy yczliwoœæ czy potrzebna przyjaÿñ? Jak zatem zrozumieæ sens dobra wspólnego? Pomagaj¹ nam w tym klasycy, od Arystotelesa poczynaj¹c. Na aktualnoœæ takiego podejœcia zwracaj¹ uwagê tak e wspó³czeœni, choæby John Finnis w swojej pracy o prawie naturalnym (to dobry przyk³ad prawnika, który zajmuje siê tak e zagadnieniem dobra wspólnego 7 ). Otó klasyczne rozumienie dobra wspólnego pomaga nam wyjœæ od do³u, od cz³owieka (od jego naturalnych sk³onnoœci). Zaczyna wiêc od pojêcia przyjaÿni, stawiaj¹c obok dla lepszego jej zrozumienia yczliwoœæ. Ta ostatnia jest ubo sza nie wymaga stawiania jakiœ celów. Jesteœmy sobie yczliwi, tzn. nie yczymy drugiemu Ÿle (to nie jest przecie ma³o), nie przeszkadzamy w osi¹ganiu jakichœ dóbr, s³owem nie wadzimy drugiemu i nawet chcemy (choæ bez wysi³ku), eby mu siê dobrze powodzi³o, eby realizowa³ swoje plany, marzenia.... Jak widaæ, yczliwoœæ jest bardzo pozytywn¹ cech¹, a osoby kieruj¹ce siê ni¹ darzymy... yczliwoœci¹. Czym wobec tego jest przyjaÿñ? Pojawia siê znów zagadnienie celu. Przy okazji pytanie do neguj¹cych sens zasady celowoœci w yciu: co 46
6 III RP 16 lat i wystarczy w takim razie z przyjaÿni¹? Czy pozostajemy przy yczliwoœci? Jeœli tak, to wypadamy trochê skromnie. Wiêc do przyjaÿni dochodzi cel. Nie wystarczy yczyæ komuœ dobrze. Mamy wspólne cele, które wspólnie okreœlamy, zastanawiamy siê nad œrodkami do osi¹gniêcia tych celów. Niektóre z tych celów, najczêœciej te najbardziej z³o one, realizujemy wspólnie (pojawia siê w tle zasada pomocniczoœci). I co jest bardzo wa ne, a stanowi pewn¹ ró nicê z yczliwoœci¹: w przyjaÿni zale y nam na osi¹gniêciu przez drug¹ osobê tego celu, który wspólnie wytyczyliœmy. Wspieramy siê w niektórych dzia³aniach i towarzyszy nam œwiadomoœæ d¹- enia do wspólnego celu. Zaczyna siê od dwóch osób, ale grono przyjació³ mo e poszerzyæ siê przyjaÿñ mo e byæ zaraÿliwa. Oczywiœcie, w przypadku du ego œrodowiska nie jest ju tak za y³a, ale to nie znaczy, e znikaj¹ wspólne cele. Czy warto byæ szalonym? Nie wystarczy jednak tylko piêtnowanie z³ych postaw trzeba budowaæ dobro wspólne. W jaki sposób? PrzyjaŸñ, œrodowisko, wspólnota lokalna... I tak dojdziemy do naszej (ale wreszcie tak naprawdê) Rzeczypospolitej. Czy mo na zarzuciæ takiemu myœleniu nadmierny idealizm? Ka demu mo na. Nawet Hobbesowi i jego wspó³czesnym kontynuatorom krytykuj¹cym klasyczn¹ myœl polityczn¹. Chcieliby zbudowaæ neutralne pañstwo (cokolwiek to oznacza) i wci¹ im nie wychodzi. Nie udaje siê zbudowaæ ideologicznej pró ni najwy ej skonstruujemy jak¹œ now¹ polityczn¹ poprawnoœæ i nazwiemy j¹ neutralnoœci¹. A potem przyjd¹ bardziej zdecydowani dzia³acze i przekonaj¹ nas do swojej wyrazistej ideologii. Ludzi neutralnych œwiatopogl¹dowo ³atwiej przemodelowaæ na wiernych panuj¹cym trendom (tak e intelektualnym). Uznanie wartoœci dobra wspólnego wcale nie zak³ada tworzenia pañstwa ideologicznego. Nie musi byæ narzucone z góry sami mo emy do niego dojœæ. Od przyjaÿni, rodziny poprzez wspólnotê lokaln¹ do wspólnoty pañstwowej, a mo e i jeszcze dalej. Jednak powinna temu towarzyszyæ zmiana mentalnoœci, która mo e przybieraæ dwie formy. Pierwsza jest antywspólnotowa: nic nie jestem nikomu winien, niech ka dy dba o siebie, to nie moja sprawa. Druga z kolei ogranicza siê do postawy roszczeniowej: nale y siê mi, ¹dam wiêcej, co ja z tego bêdê mia³. Ani pierwsza, ani druga postawa, nie sprzyjaj¹ budowaniu czegokolwiek. Ale nie s¹ one, na szczêœcie, jedynymi mo liwymi zachowaniami wzglêdem jakiejkolwiek wspólnoty. Nie ma sensu nazywaæ to trzeci¹ drog¹ to jest po prostu normalnoœæ. A e jest zbyt czêsto nazywana szaleñstwem? No có, walka o interpretacjê wci¹ trwa... Na czym 47
7 48 wiêc polega wspó³czeœnie normalna postawa? Przyk³ady sprzeciwu wobec nieuczciwoœci i cwaniactwa mo na wymieniaæ ju od szko³y podstawowej. Zaczyna siê od braku zgody na oszukiwanie w szkole (delikatnie nazywane œci¹ganiem) nie chodzi o sprawców, raczej o rodziców i nauczycieli (nie mo na mieæ pretensji do nieœwiadomych maluchów). A koñczy na sprzeciwie wobec przeró nych kombinacji ale nie tylko w polityce, bo nie tylko tam p³yn¹ wiersze w stylu mów Pan do rêki, a nie do ucha. To dotyczy tak e (a mo e przede wszystkim) ka dego z nas. Nie wystarczy jednak tylko piêtnowanie z³ych postaw trzeba budowaæ dobro wspólne. W jaki sposób? PrzyjaŸñ, œrodowisko, wspólnota lokalna... I tak dojdziemy do naszej (ale wreszcie tak naprawdê) Rzeczypospolitej Przypisy: 1 Na temat dobra wspólnego wspó³czeœnie por. m.in. J. Maritain, Cz³owiek i pañstwo, prze³. A. Grobler, Kraków 1993, rozdzia³ I Lud i Pañstwo ; Y.R. Simon, Filozofia rz¹du demokratycznego, prze³. R. Legutko, Kraków 1993, rozdzia³ I Ogólna teoria rz¹du ; J. Finnis, Prawo naturalne i uprawnienia naturalne, prze³. K. Lossman, Warszawa 2001, rozdzia³ VI Wspólnota, Wspólnoty i Dobro Wspólne ; M. Novak, Wolne osoby i dobro wspólne, prze³. G. uczkiewicz, Kraków Por. Gaudium et Spes, Konstytucja Soboru Watykañskiego o Koœciele w yciu wspó³czesnym. 3 Por. R. Dworkin, Bior¹c prawa powa nie, prze³. T. Kowalski, 1998, rozdzia³ XII Jakie mamy prawa? ; ten e, Sovereign Virtue. The Theory and Practice of Equality, chapter 3 The Place of Liberty. 4 Por. A. Bloom, Umys³ zamkniêty. O tym, jak amerykañskie szkolnictwo wy sze zawiod³o demokracjê i zubo y³o dusze dzisiejszych studentów, prze³. T. Bieroñ, rozdz. pt. Niemiecki ³¹cznik. 5 Por. T. Hobbes, Lewiatan, czyli materia, forma i w³adza pañstwa koœcielnego i œwieckiego, prze³. Cz. Znamierowski, Warszawa 1954, czêœæ II O pañstwie. 6 Por. Z. Krasnodêbski, Demokracja peryferii, Gdañsk 2003, rozdz. pt. Rzeczpospolita dobrem wspólnym. 7 Por. Prawo naturalne i uprawnienia naturalne, op. cit.; ten e, Aquinas. Moral, Political, and Legal Theory, Oxford *Wojciech Arndt (ur. 1971) - przygotowuje rozprawê doktorsk¹ w Katedrze Teorii i Filozofii Prawa UJ; wspó³pracuje z Wy sz¹ Szko³¹ Europejsk¹ im. ks. J. Tischnera oraz z Wy sz¹ Szko³¹ Biznesu National-Louis University w Nowym S¹czu; w latach pracowa³ w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego; cz³onek Klubu Jagielloñskiego.
ZAWODOWIEC HARCERZ. Ten artyku³ jest rozszerzeniem krótkiego tekstu, który ukaza³ siê w grudniowym wydaniu internetowego Na tropie.
HARCERZ Ten artyku³ jest rozszerzeniem krótkiego tekstu, który ukaza³ siê w grudniowym wydaniu internetowego Na tropie. ZAWODOWIEC Zwi¹zek Harcerstwa Polskiego jest jedn¹ z organizacji pozarz¹dowych, które
Bardziej szczegółowojêzyk rosyjski Poziom podstawowy i rozszerzony Halina Lewandowska Ludmi³a Stopiñska Halina Wróblewska
rosyjski jêzyk Poziom podstawowy i rozszerzony Halina Lewandowska Ludmi³a Stopiñska Halina Wróblewska Wydawnictwo Szkolne OMEGA Kraków 2011 5 Spis treœci Wstêp 7 Przed egzaminem 9 Poziom podstawowy 11
Bardziej szczegółowoRozdzia³ 1 ROZPOZNANIE
Rozdzia³ 1 ROZPOZNANIE Dolegliwoœci i objawy Co siê ze mn¹ dzieje? Co mo e wskazywaæ na problem z tarczyc¹? Prawdê mówi¹c, trudno to jednoznacznie stwierdziæ. Niektórzy pacjenci czuj¹ siê zmêczeni i przygnêbieni,
Bardziej szczegółowoUmiejscowienie trzeciego oka
Umiejscowienie trzeciego oka Tilak czerwony, cynobrowy znak, wprowadzono jako wskaÿnik i symbol nieznanego œwiata. Nie mo na go na³o yæ gdziekolwiek i tylko ktoœ, kto potrafi przy³o yæ rêkê do czo³a i
Bardziej szczegółowoIII. TECHNIKI PREZENTACJI PRODUKTU \ US UGI
III. TECHNIKI PREZENTACJI PRODUKTU \ US UGI PREZENTACJA DOPASOWANA DO OSOBOWOŒCI ROZMÓWCY Psychograf to metoda okreœlenia, kim jest mój partner. Za jej pomoc¹ jesteœmy w stanie lepiej dostosowaæ siê i
Bardziej szczegółowoKONFERENCJE PRZEDZJAZDOWE
KONFERENCJE PRZEDZJAZDOWE XXXIV Nadzwyczajny Zjazd ZHP, okreœlany mianem Zjazdu Programowego, ma byæ podsumowaniem ogólnozwi¹zkowej dyskusji na temat aktualnego rozumienia Prawa Harcerskiego, wartoœci,
Bardziej szczegółowoSYSTEM INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ JAKO NIEZBÊDNY ELEMENT POWSZECHNEJ TAKSACJI NIERUCHOMOŒCI**
GEODEZJA l TOM 12 l ZESZYT 2/1 l 2006 Piotr Cichociñski*, Piotr Parzych* SYSTEM INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ JAKO NIEZBÊDNY ELEMENT POWSZECHNEJ TAKSACJI NIERUCHOMOŒCI** 1. Wstêp Nieunikniona zapewne w przysz³oœci
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ: AGRESJA I STRES. JAK SOBIE RADZIĆ ZE STRESEM?
SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ: AGRESJA I STRES. JAK SOBIE RADZIĆ ZE STRESEM? Cele: - rozpoznawanie oznak stresu, - rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, - dostarczenie wiedzy na temat sposobów
Bardziej szczegółowo============================================================================
Czy po fiskalizacji nale y rejestrowaæ sprzeda Autor: Sylwek - 2015/01/27 21:24 Czy zaraz po fiskalizacji nale y obowi±zkowo rejestrowaæ sprzeda na kasie? Za³o enia: 1. podatnik traci zwolnienie z obowi±zku
Bardziej szczegółowoSkuteczne Zarządzanie Zespołem i motywacja pracowników
Skuteczne Zarządzanie Zespołem i motywacja pracowników Opinie o naszych szkoleniach: Agnieszka Sz. Wrocław: Ciekawie ujęty temat, świetna atmosfera, dużo praktycznych ćwiczeń, otwartość trenera, super
Bardziej szczegółowoWYROK z dnia 7 wrzeœnia 2011 r. III AUa 345/11
WYROK z dnia 7 wrzeœnia 2011 r. III AUa 345/11 Sk³ad orzekaj¹cy:ssa Maria Sa³añska-Szumakowicz (przewodnicz¹cy) SSA Daria Stanek (sprawozdawca) SSA Gra yna Czy ak Teza Podanie przez p³atnika sk³adek, o
Bardziej szczegółowoRozdział 6. Pakowanie plecaka. 6.1 Postawienie problemu
Rozdział 6 Pakowanie plecaka 6.1 Postawienie problemu Jak zauważyliśmy, szyfry oparte na rachunku macierzowym nie są przerażająco trudne do złamania. Zdecydowanie trudniejszy jest kryptosystem oparty na
Bardziej szczegółowoAdam Dusiñski* Metody zmieniania kultury organizacyjnej: Hutmen S.A.
ORUM LIDERÓW Adam Dusiñski* Metody zmieniania kultury organizacyjnej: Hutmen S.A. orum liderówartyku³ przedstawia kszta³towanie siê kultury organizacyjnej w polskich realiach na przestrzeni ostatnich kilkudziesiêciu
Bardziej szczegółowoStatystyczna analiza danych w programie STATISTICA. Dariusz Gozdowski. Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW
Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA ( 4 (wykład Dariusz Gozdowski Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW Regresja prosta liniowa Regresja prosta jest
Bardziej szczegółowoZaklinanie rzeczywistoœci, czyli w obronie polskiego obywatela
Tomasz Stêpieñ* Zaklinanie rzeczywistoœci, czyli w obronie polskiego obywatela Zadziwiaj¹ce, z jak¹ ³atwoœci¹ przez 16 lat dawaliœmy siê zwieœæ zaklêciom, e yjemy w normalnym kraju. Do czasu ujawnienia
Bardziej szczegółowoTechniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu
Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Jak ju wspomniano, kinesiotaping mo e byç stosowany jako osobna metoda terapeutyczna, jak równie mo e stanowiç uzupe nienie innych metod fizjoterapeutycznych.
Bardziej szczegółowoKARTA PRACY UCZNIA NR 1.
ZASADY BEZPIECZNEGO ZACHOWANIA W SZKOLE KARTA PRACY UCZNIA NR 1. Rozwi¹ krzy ówkê. 1. Budynek, w którym ucz¹ siê dzieci. 2. Pomieszczenie, w którym mo na zjeœæ obiad podczas du ej przerwy. 3. Miejsce przeznaczone
Bardziej szczegółowoCo to jest spó³dzielnia socjalna?
Co to jest spó³dzielnia socjalna? Spó³dzielnia socjalna jest specyficzn¹ form¹ przedsiêbiorstwa spo³ecznego. Wymaga ona du ej samodzielnoœci i odpowiedzialnoœci jej cz³onków. Obowi¹zuje tu kolektywny sposób
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do zarządzania procesami biznesowymi czym są procesy biznesowe: Part 1
Wprowadzenie do zarządzania procesami biznesowymi czym są procesy biznesowe: Part 1 Listopad 2012 Organizacja funkcjonalna Dotychczas na organizację patrzono z perspektywy realizowanych funkcji. Zarząd
Bardziej szczegółowo1. Domowa gospodarka, czyli jak u³o yæ bud et
Ekonomia w twoim yciu 207 1. Domowa gospodarka, czyli jak u³o yæ bud et Gospodarstwa domowe z jednej strony s¹ g³ównym podmiotem dostarczaj¹cym zasobów pracy, a z drugiej najwa niejszym motorem konsumpcji.
Bardziej szczegółowoPrzedmowa. Nauczyciele mog¹ stosowaæ ró ne gry i zabawy matematyczne:
Przedmowa Ksi¹ ka jest kontynuacj¹ mojej poprzedniej ksi¹ ki Gry i zabawy matematyczne dla uczniów szko³y podstawowej. Tak jak i ona adresowana jest do nauczycieli, uczniów szkó³ podstawowych i ich rodziców.
Bardziej szczegółowoKorekta jako formacja cenowa
Korekta jako formacja cenowa Agenda Co to jest korekta i jej cechy Korekta a klasyczne formacje cenowe Korekta w teorii fal Geometria Czas - jako narzędzie Przykłady Korekta To ruch ceny na danym instrumencie
Bardziej szczegółowoSPIS TREŒCI. (Niniejszy MSRF stosuje siê przy badaniu sprawozdañ finansowych sporz¹dzonych za okresy rozpoczynaj¹ce siê 15 grudnia 2009 r. i póÿniej.
MIÊDZYNARODOWY STANDARD REWIZJI FINANSOWEJ 800 BADANIE SPRAWOZDAÑ FINANSOWYCH SPORZ DZONYCH ZGODNIE Z RAMOWYMI ZA O ENIAMI SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA UWAGI SZCZEGÓLNE (Niniejszy MSRF stosuje siê przy badaniu
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2013. WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE dla osób niesłyszących
Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 2013 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE dla osób niesłyszących POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 2 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie
Bardziej szczegółowoBogdan Nogalski*, Anna Wójcik-Karpacz** Sposoby motywowania pracowników ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw
Bogdan Nogalski*, Anna Wójcik-Karpacz** Sposoby motywowania pracowników ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw Artyku³ zawiera rozwa ania zwi¹zane ze sposobami motywowania pracowników w sektorze MŒP. Autorzy
Bardziej szczegółowoDLACZEGO WARTO G OSOWAÆ NA PSL?
DLACZEGO WARTO G OSOWAÆ NA PSL? 1. Bo jest Stronnictwem politycznym, którego g³ówne idee programowe siêgaj¹ bogatej, nieprzerwanej tradycji ruchu ludowego. Ma za sob¹ najd³u sz¹ spoœród wszystkich polskich
Bardziej szczegółowoKwestionariusz AQ. Imię i nazwisko:... Płeć:... Data urodzenia:... Dzisiejsza data:...
Kwestionariusz AQ Imię i nazwisko:... Płeć:... Data urodzenia:... Dzisiejsza data:... Poniżej znajduje lista stwierdzeń. Proszę przeczytać każde stwierdzenie bardzo dokładnie i zaznaczyć, w jakim stopniu
Bardziej szczegółowoPiece rozp³ywowe. www.renex.com.pl. Maschinen- und Vertriebs GmbH & Co.KG
Piece rozp³ywowe Maschinen- und Vertriebs GmbH & Co.KG Historia SMT W ci¹gu ponad dwadziestu lat od powstania firmy w 1987 roku, nasze rodzinne przedsiêbiorstwo sta³o siê œwiatowym liderem w produkcji
Bardziej szczegółowoMETODA NAUKOWA. Biologia to nauka eksperymentalna. Cechuje się określoną metodologią i pragmatyzmem (podejmowanie
METODA NAUKOWA Weiner J., Życie i ewolucja biosfery. PWN 1999 Wudka J., http://physics.ucr.edu Wolfs F., http://teacher.pas.rochester.edu/ Biologia to nauka eksperymentalna. Cechuje się określoną metodologią
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY KÓŁKA DYSKUSYJNO- LITERACKIEGO
PLAN PRACY KÓŁKA DYSKUSYJNO- LITERACKIEGO Na rok 2010 PLAN PRACY KÓŁKA DYSKUSYJNO-LITERACKIEGO Na rok 2010 Prowadzący: Anna Madej-Henclik Anna Kroplewska Karolina Święcichowska Hanna Bulas-Januszewska
Bardziej szczegółowoRUCH KONTROLI WYBORÓW. Tabele pomocnicze w celu szybkiego i dokładnego ustalenia wyników głosowania w referendum w dniu 6 września 2015 r.
RUCH KONTROLI WYBORÓW Tabele pomocnicze w celu szybkiego i dokładnego ustalenia wyników głosowania w referendum w dniu września r. Plik zawiera - dwie tabele pomocnicze do zliczania wyników cząstkowych
Bardziej szczegółowoStanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Warszawa, 16 maja 2016 r. Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie
Bardziej szczegółowoWybrane programy profilaktyczne
Wybrane programy profilaktyczne Szkolna interwencja profilaktyczna Szkolna interwencja profilaktyczna Program wczesnej interwencji Profilaktyka selektywna Program adresowany do szkół Opracowanie programu
Bardziej szczegółowoWykres 1. Płeć respondentów. Źródło: opracowanie własne. Wykres 2. Wiek respondentów.
Ogółem w szkoleniach wzięły udział 92 osoby, które wypełniły krótką ankietę mającą na celu poznanie ich opinii dotyczących formy szkolenia, osób prowadzących, a także przydatności przekazywanych informacji.
Bardziej szczegółowoReguła Życia. spotkanie rejonu C Domowego Kościoła w Chicago JOM 2014-01-13
spotkanie rejonu C Domowego Kościoła w Chicago JOM 2014-01-13 Reguła życia, to droga do świętości; jej sens można również określić jako: - systematyczna praca nad sobą - postęp duchowy - asceza chrześcijańska
Bardziej szczegółowoPrzygotowały: Magdalena Golińska Ewa Karaś
Przygotowały: Magdalena Golińska Ewa Karaś Druk: Drukarnia VIVA Copyright by Infornext.pl ISBN: 978-83-61722-03-8 Wydane przez Infornext Sp. z o.o. ul. Okopowa 58/72 01 042 Warszawa www.wieszjak.pl Od
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy System Oceniania z Katechezy w Szkole Podstawowej w Trzebielu dla klas IV-VI zgodny z programem nauczania Odkrywamy tajemnice Bożego
Przedmiotowy System Oceniania z Katechezy w Szkole Podstawowej w Trzebielu dla klas IV-VI zgodny z programem nauczania Odkrywamy tajemnice Bożego świata AZ-2-02/12 PSO NA LEKCJACH KATECHEZY W KLASIE IV
Bardziej szczegółowoPodstawy matematyki a mechanika kwantowa
Podstawy matematyki a mechanika kwantowa Paweł Klimasara Uniwersytet Śląski 9 maja 2015 Paweł Klimasara (Uniwersytet Śląski) Podstawy matematyki a mechanika kwantowa 9 maja 2015 1 / 12 PLAN PREZENTACJI
Bardziej szczegółowoKoncepcja pracy Szkoły Podstawowej nr 19 w Sosnowcu opracowana na lata 2013-2016
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej nr 19 w Sosnowcu opracowana na lata 2013-2016 Mów dziecku, że jest mądre, że umie, że potrafi... W szkole nie tylko wiedza ma być nowoczesna, ale również jej nauczanie
Bardziej szczegółowoZBIGNIEW LASOCIK KILKA UWAG O ROLI ORGANIZACJI POZARZ DOWYCH W PAÑSTWIE DEMOKRATYCZNYM
ZBIGNIEW LASOCIK KILKA UWAG O ROLI ORGANIZACJI POZARZ DOWYCH W PAÑSTWIE DEMOKRATYCZNYM Warszawa 1994 Publikacja przygotowana w Centrum Informacji dla Organizacji Pozarządowych BORDO Wydawca: Fundusz Współpracy
Bardziej szczegółowoEkonomia rozwoju. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I
Ekonomia rozwoju wykład 1 dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I Plan wykładu Ustalenie celu naszych spotkań w semestrze Ustalenie technikaliów Literatura, zaliczenie Przedstawienie punktu startowego
Bardziej szczegółowoWitajcie. Trening metapoznawczy dla osób z depresją (D-MCT) 09/15 Jelinek, Hauschildt, Moritz & Kowalski; ljelinek@uke.de
Witajcie Trening metapoznawczy dla osób z depresją (D-MCT) 09/15 Jelinek, Hauschildt, Moritz & Kowalski; ljelinek@uke.de D-MCT: Pozycja satelity Dzisiejszy temat Pamięć Zachowanie Depresja Postrzeganie
Bardziej szczegółowoU Z A S A D N I E N I E
U Z A S A D N I E N I E Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy ma dwa cele. Po pierwsze, zmianę w przepisach Kodeksu pracy, zmierzającą do zapewnienia pracownikom ojcom adopcyjnym dziecka możliwości skorzystania
Bardziej szczegółowoprzypomnienie filozofia nowożytna: filozofia współczesna: f. spekulatywna f. pozytywna
przypomnienie filozofia nowożytna: filozofia współczesna: racjonalizm woluntaryzm idealizm materializm uniwersalizm indywidualizm f. spekulatywna f. pozytywna John N. Gray (ur. 1948): wiele odmian liberalizmu
Bardziej szczegółowoMATEMATYKA 4 INSTYTUT MEDICUS FUNKCJA KWADRATOWA. Kurs przygotowawczy na studia medyczne. Rok szkolny 2010/2011. tel. 0501 38 39 55 www.medicus.edu.
INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy na studia medyczne Rok szkolny 00/0 tel. 050 38 39 55 www.medicus.edu.pl MATEMATYKA 4 FUNKCJA KWADRATOWA Funkcją kwadratową lub trójmianem kwadratowym nazywamy funkcję
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoO Królowaniu królowi Cypru fragmenty
œw. Tomasz z Akwinu* O Królowaniu królowi Cypru fragmenty Rozdzia³ 15: O tym, e pojêcie rz¹dów zaczerpniête zosta³o z rz¹dów boskich 15.1. I jak za³o enia miasta lub królestwa odpowiednio zaczerpniêto
Bardziej szczegółowojakoœæ bazy danych. AUTOMATYKA 2005 Tom 9 Zeszyt 3 1. Wprowadzenie 2. Pojêcie jakoœci bazy danych Wojciech Janicki *
AUTOMATYKA 2005 Tom 9 Zeszyt 3 Wojciech Janicki * Jakoœæ bazy danych 1. Wprowadzenie Powszechny rozwój informatyki sprawia, e wkracza ona w coraz to nowe dziedziny ycia, systemy informatyczne staj¹ siê
Bardziej szczegółowoPrawa rachunku zbiorów to takie wyra enia j zyka tego rachunku, które staj si zdaniami prawdziwymi przy ka dym podstawieniu nazw zbiorów za zmienne.
Prawa rachunku zbiorów to takie wyra enia j zyka tego rachunku, które staj si zdaniami prawdziwymi przy ka dym podstawieniu nazw zbiorów za zmienne. PRAWA RACHUNKU ZBIORÓW LP PRAWO NAZWA 1 A B = B A A
Bardziej szczegółowoWnioskodawca : Naczelnik. Urzędu Skarbowego WNIOSEK
Wnioskodawca :.. (miejsce i data ). (imię i nazwisko oraz pełen adres) PESEL Naczelnik Urzędu Skarbowego w. (właściwy dla miejsca zamieszkania podatnika) WNIOSEK o zwolnienie podatnika z obowiązku płacenia
Bardziej szczegółowoNie racjonalnych powodów dla dopuszczenia GMO w Polsce
JANUSZ WOJCIECHOWSKI POSEŁ DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO WICEPRZEWODNICZĄCY KOMISJI ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Tekst wystąpienia na Konferencji: "TRADYCYJNE NASIONA - NASZE DZIEDZICTWO I SKARB NARODOWY. Tradycyjne
Bardziej szczegółowoRegulamin Uczelnianego Funduszu Úwiadczeñ Socjalnych Politechniki Radomskiej im. Kazimierza Puùaskiego. I. Podstawy prawne Regulaminu
Zaù¹cznik do zarz¹dzenia R-4/2006 z dnia 5.05.2006 r. Regulamin Uczelnianego Funduszu Úwiadczeñ Socjalnych Politechniki Radomskiej im. Kazimierza Puùaskiego Regulamin opracowano na podstawie: I. Podstawy
Bardziej szczegółowo============================================================================
Czy m± wci±gn±³ mnie w alkoholizm!? Autor: barbara - 2008/08/05 01:01 D³ugo do mnie nie dociera³o, e mogê byæ alkoholiczk±. Autor: waldek - 2008/08/05 06:55 Basiu nie martw siê tym.nie znam alkoholika,który
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO
LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO 2 1. Cel ćwiczenia : Dokonać pomiaru zuŝycia tulei cylindrowej (cylindra) W wyniku opanowania treści ćwiczenia student
Bardziej szczegółowoK-31 Licencja na wykonywanie krajowego transportu drogowego osób
K-31 Licencja na wykonywanie krajowego transportu drogowego osób Wydział/Jednostka prowadząca Wydział Komunikacji Starostwa Powiatowego w Trzebnicy Wymagane dokumenty: 1. Wniosek o wydanie licencji na
Bardziej szczegółowoBadania naukowe potwierdzają, że wierność w związku została uznana jako jedna z najważniejszych cech naszej drugiej połówki. Jednym z większych
Badania naukowe potwierdzają, że wierność w związku została uznana jako jedna z najważniejszych cech naszej drugiej połówki. Jednym z większych ciosów jaki może nas spotkać w związku z dugą osobą jest
Bardziej szczegółowoOkazjonalne i czasowe wykonywanie zawodu lekarza/lekarza dentysty przez lekarza obywatela innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego UE
Okazjonalne i czasowe wykonywanie zawodu lekarza/lekarza dentysty przez lekarza obywatela innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego UE Postępowanie dotyczy: Wymagane dokumenty lekarza/lekarza
Bardziej szczegółowoJak pomóc dziecku w n auc u e
Jak pomóc dziecku w nauce O jakości uczenia i wychowania dzieci decydują: nauczyciele, sami uczniowie i rodzice. Każdy z nich jest tak samo ważny. Jaka jest rola rodziców? Bez ich aktywności edukacja dziecka
Bardziej szczegółowoJakość oferty edukacji kulturalnej w Warszawie Raport z badania
Jakość oferty edukacji kulturalnej w Warszawie Raport z badania Wydział Badań i Analiz Centrum Komunikacji Społecznej Urząd m.st. Warszawy Warszawa, grudzień 2014 r. Informacje o badaniu Cel badania: diagnoza
Bardziej szczegółowoARKUSZ OCENY OKRESOWEJ PRACOWNIKA NIEBĘDĄCEGO NAUCZYCIELEM AKADEMICKIM WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
ARKUSZ OCENY OKRESOWEJ PRACOWNIKA NIEBĘDĄCEGO NAUCZYCIELEM AKADEMICKIM WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO Załącznik nr 1 Ocena a administracyjnego i bibliotecznego I. Dane dotyczące ocenianego a Dane
Bardziej szczegółowopo.tk.krakow.pl Sprawd¼ oddech próbuj±c wyczuæ go na policzku i obserwuj±c ruchy klatki piersiowej poszkodowanego.
Reanimacja REANIMACJA A RESUSCYTACJA Terminów reanimacja i resuscytacja u ywa siê czêsto w jêzyku potocznym zamiennie, jako równoznacznych okre leñ zabiegów ratunkowych maj±cych na celu przywrócenie funkcji
Bardziej szczegółowo5. Poziom studiów (I lub II stopień albo jednolite studia magisterskie): Studia I-go stopnia
Poznań, dnia 27 sierpnia 2012 r. Dr Przemysław Krzywoszyński Zakład Historii Doktryn Polityczno-Prawnych i Filozofii I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu : Doktryny polityczno-prawne 2.Kod modułu : 1 DP(10-DP-a1-s,
Bardziej szczegółowoKoncepcja gradacyjna struktury społecznej
Koncepcja gradacyjna struktury społecznej Definicja koncepcji gradacyjnej W schemacie gradacyjnym struktura społeczna przedstawiana jest jako model stosunków porządkujących, które opierają się na zasadach
Bardziej szczegółowoDziêkujemy GlaxoSmithKline za wspieranie miêdzynarodowego rozwoju i ewaluacji Przyjació³ Zippiego.
Dziêkujemy GlaxoSmithKline za wspieranie miêdzynarodowego rozwoju i ewaluacji Przyjació³ Zippiego. Przewodnik dla rodziców do Programu Przyjaciele Zippiego Co Ty mo esz zrobiæ? Program zmieni³ nasze ycie
Bardziej szczegółowoDZIECI I ICH PRAWA. Prawa Dziecka są dla wszystkich dzieci bez wyjątku
DZIECI I ICH PRAWA Prawa Dziecka są dla wszystkich dzieci bez wyjątku i jakiejkolwiek dyskryminacji, niezaleŝnie od koloru skóry, płci, języka, jakim się posługuje, urodzenia oraz religii. Zostały one
Bardziej szczegółowoROCZNIKI 2010 GEOMATYKI. Metodyka i technologia budowy geoserwera tematycznego jako komponentu INSPIRE. Tom VIII Zeszyt 3(39) Warszawa
POLSKIE TOWARZYSTWO INFORMACJI PRZESTRZENNEJ ROCZNIKI 2010 GEOMATYKI Metodyka i technologia budowy geoserwera tematycznego jako komponentu INSPIRE Tom VIII Zeszyt 3(39) Warszawa PROPOZYCJA ZASAD POLSKIE
Bardziej szczegółowoKrzysztof Walczak* Wp³yw fuzji i przejêæ na zatrudnienie pracowników wybrane zagadnienia 1
Krzysztof Walczak* Wp³yw fuzji i przejêæ na zatrudnienie pracowników wybrane zagadnienia 1 Krzysztof Wp³yw fuzji Walczak i przejêæ uzje i przejêcia na zatrudnienie zak³adów pracowników... pracy maj¹ bardzo
Bardziej szczegółowoPrezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny
Bardziej szczegółowoNiniejszy ebook jest własnością prywatną.
Niniejszy ebook jest własnością prywatną. Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środkach publicznego
Bardziej szczegółowo============================================================================
Problem ze starymi drkarkami Posnet Autor: hexen30-2013/01/02 22:49 Je li kto siê nie zetkn±³, to zapewne spotka siê niebawem z problemem b³êdu "roku 2013" w starych drukarkach fiskalnych Posnetu, oczywi
Bardziej szczegółowoPrzekszta³cenie spó³ki cywilnej w spó³kê
Przekszta³cenie spó³ki cywilnej w spó³kê jawn¹ Lucyna Ksi¹ ek-sperka (lucyna@kamsoft.com.pl) Za nami rok 2001, a przed nami kolejnych dwanaœcie miesiêcy, które mieliœmy rozpocz¹æ od wejœcia w ycie Prawa
Bardziej szczegółowoBolączki międzynarodowego systemu - jak z tego korzystać?
Bolączki międzynarodowego systemu - jak z tego korzystać? - zdalne badanie na użytkownikach Case study: Miles and More O Miles&More Zrobiliśmy badanie za pomocą Uxerii Miles&More to system lojalnościowy
Bardziej szczegółowoChillout w pracy. Nowatorska koncepcja
Chillout w pracy Wypoczęty pracownik to dobry pracownik. Ciężko z tym stwierdzeniem się nie zgodzić, ale czy możliwy jest relaks w pracy? Jak dzięki aranżacji biura sprawić frajdę pracownikom? W każdej
Bardziej szczegółowoPolacy o źródłach energii odnawialnej
Polacy o źródłach energii odnawialnej Wyniki badania opinii publicznej 2013 r. Wycinek z: Krajowego Planu Rozwoju Mikroinstalacji Odnawialnych Źródeł Energii do 2020 roku Warszawa 2013 Polacy o przydomowych
Bardziej szczegółowoMIÊDZYNARODOWY STANDARD REWIZJI FINANSOWEJ 250 UWZGLÊDNIENIE PRAWA I REGULACJI PODCZAS BADANIA SPRAWOZDAÑ FINANSOWYCH
MIÊDZYNARODOWY STANDARD REWIZJI FINANSOWEJ 250 UWZGLÊDNIENIE PRAWA I REGULACJI Wprowadzenie (Stosuje siê przy badaniu sprawozdañ finansowych sporz¹dzonych za okresy rozpoczynaj¹ce siê 15 grudnia 2009 r.
Bardziej szczegółowoSmart Beta Święty Graal indeksów giełdowych?
Smart Beta Święty Graal indeksów giełdowych? Agenda Smart Beta w Polsce Strategie heurystyczne i optymalizacyjne Strategie fundamentalne Portfel losowy 2 Agenda Smart Beta w Polsce Strategie heurystyczne
Bardziej szczegółowoTechnologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych. Koło o ISPE AMG 2007
Technologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych Michał Burdyński Koło o ISPE AMG 2007 Na początek trochę faktów Roczny wzrost przemysłu u opakowań farmaceutycznych szacuje się na poziomie
Bardziej szczegółowoWZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA. Rada Europy. Strasburg, Francja SKARGA. na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA Rada Europy Strasburg, Francja SKARGA na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Artykułu 45-47 Regulaminu Trybunału 1 Adres pocztowy
Bardziej szczegółowoKRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.
KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA III Ocena dopuszczająca -Wie, dlaczego należy odprawiać I piątki miesiąca. -Wie, że słowo Boże głoszone
Bardziej szczegółowoKRAKÓW ZNANY I MNIEJ ZNANY AUDIO A2/B1 (wersja dla studenta) - Halo! Mówi Melisa. Paweł, to ty? - Cześć! Miło cię słyszeć! Co u ciebie dobrego?
KRAKÓW ZNANY I MNIEJ ZNANY AUDIO A2/B1 (wersja dla studenta) - Halo! Mówi Melisa. Paweł, to ty? - Cześć! Miło cię słyszeć! Co u ciebie dobrego? - Wiesz, za dwa miesiące przyjeżdżam do Krakowa na stypendium,
Bardziej szczegółowoSpis treści. II. Hermeneutyka prawnicza... 2 III. Podsumowanie Z problematyki klauzul generalnych... 7
Wykaz skrótów... Bibliografia... Wykaz aktów prawnych krajowych... Wykaz aktów prawnych międzynarodowych... Wprowadzenie... XIII XXI LV LIX LXIII Rozdział I. Zagadnienia ogólne... 1 1. Wielość filozofii
Bardziej szczegółowoJulia Duszyńska. Jarosław Żukowski. Ilustrował: Siedmioróg 3
Julia Duszyńska Ilustrował: Jarosław Żukowski Siedmioróg 3 Lektura dla klasy I szko³y podstawowej Copyright by Siedmioróg ISBN 978-83-7568-710-1 Wydawnictwo Siedmioróg ul. Krakowska 90, 50-427 Wroc³aw
Bardziej szczegółowoukasz Sienkiewicz* Zarz¹dzanie kompetencjami pracowników w Polsce w œwietle badañ
Komunikaty 97 ukasz Sienkiewicz* Zarz¹dzanie kompetencjami pracowników w Polsce w œwietle badañ W organizacjach dzia³aj¹cych na rynku polskim w ostatnim czasie znacz¹co wzrasta zainteresowanie koncepcj¹
Bardziej szczegółowo- o Fundacji Wspierania Współpracy na Rzecz Demokracji i Społeczeństwa Obywatelskiego w Europie Środkowej i Wschodniej.
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ V kadencja Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Druk nr 676 Warszawa, 9 czerwca 2006 r. Pan Marek Jurek Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku
Bardziej szczegółowoGENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH
GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Wojciech R. Wiewiórowski DOLiS - 035 1997/13/KR Warszawa, dnia 8 sierpnia 2013 r. Pan Sławomir Nowak Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
Bardziej szczegółowoJak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r.
Jak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r. UWAGA w obecnej perspektywie UE maksymalna kwota dotacji nie przekracza
Bardziej szczegółowoTemat: Zasady pierwszej pomocy
LEKCJA 1 Temat: Zasady pierwszej pomocy Formy realizacji: œcie ka edukacyjna. Cele szczegółowe lekcji: rozwijanie umiejêtnoœci dostrzegania niebezpiecznych sytuacji i zachowañ w otoczeniu i yciu codziennym
Bardziej szczegółowoWprowadzenie Wykaz skrótów Część I. Starożytność
Spis treści Wprowadzenie XI Wykaz skrótów XIII Część I. Starożytność 1 Rozdział 1. Bliski i Daleki Wschód 1 1. Homo sapiens 1 2. Mezopotamia i Egipt 2 3. Izrael 2 4. Indie 2 5. Chiny 4 6. Test 5 7. Odpowiedzi
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Współczesne ideologie polityczne
dr Michał Urbańczyk Katedra Doktryn Polityczno-Prawnych i Filozofii I. Informacje ogólne OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Współczesne ideologie polityczne 1. Nazwa modułu kształcenia Współczesne
Bardziej szczegółowoVI Liceum Ogólnokszta³c±ce w Katowicach
Ostatni dzwonek Autor: LJ 01.05.2010. Zmieniony 01.05.2010. W pi±tek, 30 kwietnia br. mia³a miejsce w szkole uroczysto æ zakoñczenia nauki w klasach trzecich. Teraz abiturientów czeka ju za kilka dni matura.
Bardziej szczegółowoUchwała nr O- 41 - III - 2010 Krajowej Rady Izby Architektów RP z dnia 27 października 2010 roku
Uchwała nr O- 41 - III - 2010 Krajowej Rady Izby Architektów RP z dnia 27 października 2010 roku w sprawie zmiany wzoru wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania zawodu
Bardziej szczegółowoOgólna charakterystyka kontraktów terminowych
Jesteś tu: Bossa.pl Kurs giełdowy - Część 10 Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do nabycia a druga do
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Zainteresowanie Konkursem Chopinowskim NR 154/2015 ISSN 2353-5822
KOMUNIKATzBADAŃ NR 154/2015 ISSN 2353-5822 Zainteresowanie Konkursem Chopinowskim Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą. Wykorzystanie fragmentów oraz danych
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ.
INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ. I. UWAGI OGÓLNE. 1. Dostarczanie posiłków, ich przechowywanie i dystrybucja musza odbywać się w warunkach zapewniających
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXVIII/294/2013 RADY GMINY NOWY TARG. z dnia 27 września 2013 r. w sprawie przyjęcia programu 4+ Liczna Rodzina
UCHWAŁA NR XXVIII/294/2013 RADY GMINY NOWY TARG z dnia 27 września 2013 r. w sprawie przyjęcia programu 4+ Liczna Rodzina Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 oraz art.51 ust.1 z dnia 8 marca 1990 r. ustawy
Bardziej szczegółowoZakupy poniżej 30.000 euro Zamówienia w procedurze krajowej i unijnej
biblioteczka zamówień publicznych Agata Hryc-Ląd Małgorzata Skóra Zakupy poniżej 30.000 euro Zamówienia w procedurze krajowej i unijnej Nowe progi w zamówieniach publicznych 2014 Agata Hryc-Ląd Małgorzata
Bardziej szczegółowona otaczający świat pozytywnie wpłynąć
nie tylko ekologia Słońce nieprzerwanie dostarcza energii, której zamiana na ciepło jest rozwiązaniem czystym i prostym. Dzisiejsze technologie są na tyle rozwinięte, aby energia słoneczna mogła być dostępna
Bardziej szczegółowoMediacje jako sposób rozwiązywania konfliktów. M e d i a c j e r ó w i e ś n i c z e
Mediacje jako sposób rozwiązywania konfliktów M e d i a c j e r ó w i e ś n i c z e 1 Człowiek musi znaleźć taki sposób b rozwiązywania zywania konfliktów, który odrzuca wszelką zemstę,, odwet i agresję
Bardziej szczegółowoStrategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).
Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). W momencie gdy jesteś studentem lub świeżym absolwentem to znajdujesz się w dobrym momencie, aby rozpocząć planowanie swojej ścieżki
Bardziej szczegółowo