Rok akademicki: 2017/2018 Kod: HSO s Punkty ECTS: 3. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Transkrypt

1 Nazwa modułu: Demografia Rok akademicki: 2017/2018 Kod: HSO s Punkty ECTS: 3 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Socjologia Specjalność: Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 1 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr Mamak-Zdanecka Marzena (mamak@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr Mamak-Zdanecka Marzena (mamak@agh.edu.pl) Krótka charakterystyka modułu Student wykorzystuje wiedzę o zjawiskach demograficznych do analizy zmian w strukturze i procesach współczesnego społeczeństwa. Prawidłowo interpretuje zjawiska społeczne i demograficzne. Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Zna metody i narzędzia, w tym techniki pozyskiwania danych pozwalające opisywać i wyjaśniać zjawiska i procesy demograficzne. SO1A_W06 Kolokwium M_W002 Ma wiedzę o procesach zmian procesów i struktur,instytucji oraz ich elementów, o przyczynach, przebiegu i skali i konsekwencjach tych zmian. SO1A_W09 Kolokwium M_W003 Ma podstawowa wiedzę o relacjach między strukturami i instytucjami w zakresie struktur i procesów ludnościowych. SO1A_W03 Kolokwium Umiejętności 1 / 6

2 M_U001 Potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do opisu i analizowania przyczyn i przebiegu zjawisk i procesów ludnościowych. Potrafi właściwie analizować przyczyny i przebieg zjawisk demograficznych. SO1A_U03, SO1A_U02 Kolokwium, Wykonanie ćwiczeń, Prezentacja M_U002 Posiada umiejętność rozumienia i analizowania zjawisk demograficzno-społecznych. SO1A_U08 Kolokwium, Wykonanie ćwiczeń M_U003 Potrafi wykorzystać podstawowa wiedzę teoretyczną i pozyskiwać dane do analizowania konkretnych procesów i zjawisk społecznodemograficznych. SO1A_U02 Egzamin, Wykonanie ćwiczeń M_U004 Posiada umiejętność przygotowywania wystąpień ustnych i pisemnych, przygotowania prezentacji tematycznej. SO1A_U09 Aktywność na zajęciach, Prezentacja M_U005 Potrafi prawidłowo interpretować zjawiska demograficzno-społeczne. SO1A_U01 Egzamin, Wykonanie ćwiczeń Kompetencje społeczne M_K001 Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego zadania. SO1A_K03 Prezentacja M_K002 Umie uczestniczyć w przygotowaniu projektów na temat wybranych zagadnień (starzenie się, rodzina, urodzenia). SO1A_K05 Wykonanie ćwiczeń, Prezentacja Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 M_W003 Umiejętności Zna metody i narzędzia, w tym techniki pozyskiwania danych pozwalające opisywać i wyjaśniać zjawiska i procesy demograficzne. Ma wiedzę o procesach zmian procesów i struktur,instytucji oraz ich elementów, o przyczynach, przebiegu i skali i konsekwencjach tych zmian. Ma podstawowa wiedzę o relacjach między strukturami i instytucjami w zakresie struktur i procesów ludnościowych. 2 / 6

3 M_U001 Potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do opisu i analizowania przyczyn i przebiegu zjawisk i procesów ludnościowych. Potrafi właściwie analizować przyczyny i przebieg zjawisk demograficznych. M_U002 M_U003 M_U004 M_U005 Posiada umiejętność rozumienia i analizowania zjawisk demograficznospołecznych. Potrafi wykorzystać podstawowa wiedzę teoretyczną i pozyskiwać dane do analizowania konkretnych procesów i zjawisk społecznodemograficznych. Posiada umiejętność przygotowywania wystąpień ustnych i pisemnych, przygotowania prezentacji tematycznej. Potrafi prawidłowo interpretować zjawiska demograficzno-społeczne. Kompetencje społeczne M_K001 M_K002 Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego zadania. Umie uczestniczyć w przygotowaniu projektów na temat wybranych zagadnień (starzenie się, rodzina, urodzenia). Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład Demografia Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i metodami socjologii ludności oraz przedstawienie problemów ludnościowych współczesnego świata i Polski, w szczególności społecznych uwarunkowań i konsekwencji procesów ruchu naturalnego i wędrówkowego, struktur społeczno-demograficznych oraz zagadnień polityki ludnościowej. 1.Teoretyczne i metodologiczne podstawy socjologii ludności (6) 1.1. podstawowe systemy analityczne socjologii ludności: aspekt przedmiotowy i podmiotowy 1.2. wybrane problemy analizy struktur i procesów ludnościowych 1.3. źródła informacji o strukturach i procesach ludnościowych 2.Struktury demograficzno-społeczne: ich uwarunkowania i procesualne następstwa 3 / 6

4 przemian (9) 2.1. struktura ludności według cech biologicznych 2.2. struktura ludności w przestrzeni geograficznej 2.3. struktura ludności w przestrzeni społecznej 3. Rodzina jako podmiot zachowań demograficznych (4) 3.1. struktura i typy rodzin oraz gospodarstw domowych 3.2.proces powstawania rodziny 3.3. proces rozpadu i rekonstrukcji rodziny 4. Reprodukcja ludności i warunkujące ją procesy ruchu naturalnego (5) 4.1. mechanizmy i wzorce rozrodczości 4.2.mechanizmy i wzorce umieralności 4.3. typy reprodukcji ludności 4.4.teorie wyjaśniające przemiany we wzorcach reprodukcji ludności 5. Migracje ludności (4) 5.1. typy migracji 2.2.mechanizmy procesów migracyjnych ich uwarunkowania i konsekwencje 2.3.teorie migracji 6.Ludność w świetle prognoz demograficznych: świat kontynenty Polska. Polityka ludnościowa: kierunki, cele, instrumenty działania (2) Sposób obliczania oceny końcowej Na ocenę końcowa składa się: 1. Obecność na zajęciach obowiązkowa. 2. Wynik sprawdzianu pisemnego z wiedzy (pytania zamknięte i otwarte) 60% 3.. Aktywność w dyskusji zespołowa analiza tekstów demograficznych (czasopisma, rocznik demograficzny) 20% 3.Przygotowanie prezentacji tematycznej 20% Jeżeli student nie może być obecny na zajęciach lub sprawdzianie końcowym, uzgadnia z prowadzącym tryb i czas odrobienia. Ocena podsumowująca: od 50% ocena 3.0 od 60% ocena 3.5 od 70% ocena 4.0 od 80% ocena 4.5 od 90% ocena 5.0 Wymagania wstępne i dodatkowe Zalecana literatura i pomoce naukowe Literatura obowiązkowa Podręczniki: Czarkowska W., Kluzowa K., Slany K.: Elementy demografii, Kraków 1989 Okólski M., Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, SCHOLAR Warszawa 2005 Okólski M. Fihel, A. Demografia Współczesne zjawiska i teorie, Scholar, Warszawa 2012 Materiały źródłowe: Czasopismo: Studia Demograficzne, PAN Komitet Nauk Demograficznych Główny Urząd Statystyczny. Departament Badań Demograficznych: Prognoza ludności na lata Rocznik Demograficzny 2016 Warszawa, GUS Rocznik Statystyczny 2016 Warszawa, GUS Strona internetowa GUS; UN census. bureau Raport w wyników. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, GUS Warszawa 4 / 6

5 Literatura dodatkowa: Małgorzata Krywult-Albańska, 2012, Spis powszechny jako źródło informacji o ludności, Studia Socjologiczne, 4 (207), s GUS, 2012, Raport z wyników NSP 2011 (rozdział I, II, III wstęp, metodologia, definicje ludności), I. Kotowska, 2009, Spisy powszechne ludności jako źródło informacji o przemianach demograficznych i społecznych, w: Wiadomości Statystyczne nr 9. Dostępne: Jaguś, Od wielodzietności do bezdzietności. Przemiany w poglądach na posiadanie dzieci i ich uwarunkowania. Roczniki Socjologii Rodziny B. Budrowska, 2000, Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety, cz.i 1. Rola matki jako podstawowa funkcja kobiety, Fundacja Nauki Polskiej, Warszawa K. Slany Trwanie rodzin i ich złożoność w ponowoczesnym świecie, w: A. Żukiewicz (red). Praca socjalna w służbie ludziom, Wyd. AKAPIT, Toruń. P. Szukalski, 2011, Demografia relacji międzypokoleniowych, w: Solidarność pokoleń. Dylematy relacji międzypokoleniowych, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego. L. Krzyżowski, 2011, Kultura opieki rodzinnej w Polsce. Analiza oczekiwań i praktyk kulturowych w obrębie trzech generacji: dziadków, dorosłych dzieci i wnuków w: J. Mucha, L. Krzyżowski (red.) Ku socjologii starości, Wydawnictwa AGH, Kraków. J. Stypińska, 2011, Ageizm i dyskryminacja ze względu na wiek, w: J. Mucha, L. Krzyżowski (red.) Ku socjologii starości, Wydawnictwa AGH, Kraków. S. Castles, M.J Miller, 2011, Migracje we współczesnym świecie roz.3, r.11 I. Grabowska-Lusinska, M.Okólski, 2009, Emigracja ostatnia?, Wyd. Naukowe Scholar. str Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Gąciarz B, Mamak-Zdanecka M.(red.)Rynek pracy i organizacje w gospodarce wiedzy,, Printpap, Łódź 2011, ss Mamak-Zdanecka M., Shevchuk V., Doświadczenia polskie i zagraniczne w dziedzinie monitoringu losów zawodowych absolwentów szkół wyższych i kompetencji poszukiwanych przez pracodawców, Politechnika Krakowska, Kraków 2012, ss. 62, dostęp: Mamak-Zdanecka M. Pomyślne starzenie się w wymiarze demograficznym, społecznym, gerontologicznym w: M. Synowiec-Piłat, B. Kwiatkowska., K. Borysławski (red. nauk.), Inkluzja czy ekskluzja?: człowiek stary w społeczeństwie, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław 2015, s Mamak-Zdanecka M., Maksymowicz A., Towards the inter-generation labour market, Zeszyt Naukowy, Zarządzanie nr 36, 2015,Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie, dostęp: Informacje dodatkowe Dodatkowe informacje dla studentów: Literatura dostępna w bibliotece socjologicznej AGH; wykład obowiązkowy sprawdzana jest lista uczestników. Konieczność wykonywania zadanych prac w trakcie wykładu. 5 / 6

6 Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Udział w wykładach Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Przygotowanie do zajęć Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 22 godz 30 godz 4 godz 21 godz 77 godz 3 ECTS 6 / 6