Scenariusz zajęć wprowadzających Przestrzeń z energią

Transkrypt

1 Scenariusz zajęć wprowadzających Przestrzeń z energią Zajęcia Przestrzeń z energią stanowią wprowadzenie do tematyki projektu, przygotowując dzieci i młodzież do kolejnego etapu programu edukacyjnego Ciepło dla Pragi tropienia energii, czyli przeprowadzenia lokalnej mini eko-diagnozy. Minimalny czas, jaki należy przeznaczyć na realizację zajęć, to 60 minut. Powinien on by wystarczający przy założeniu, że zajęcia są prowadzone w małej grupie (max 10-osobowej) w wieku lat. Przy większej grupie na wybrane ćwiczenia/zadania należy przeznaczyć nieco więcej czasu, aby uczestnicy mogli się swobodnie wypowiedzieć. CELE OGÓLNE: zwiększenie świadomości energetycznej najmłodszych mieszkańców Warszawy, zwrócenie uwagi na konieczność poszanowania energii i poznanie sposobów na ograniczanie jej zużycia, uświadomienie wpływu, jaki ma korzystanie z nieefektywnych źródeł energii na wzrost zanieczyszczeń powietrza i w konsekwencji na zdrowie człowieka CELE SZCZEGÓŁOWE: Po zajęciach uczestnik/uczestniczka: potrafi wskazać do jakich celów potrzebujemy i zużywamy energię, zna sposoby oszczędzania energii w gospodarstwach domowych, umie zdefiniować pojęcia efektywność energetyczna, termomodernizacja, niska emisja, wymienia najważniejsze przyczyny spadku jakości powietrza w miastach, jest świadomy wpływu złej jakości powietrza na nasze zdrowie, wymienia zasady, jakie powinien spełniać ekologiczny, efektywny energetycznie dom, METODY I FORMY PRACY pogadanka burza mózgów rozsypanka obserwacje w terenie pomiary z użyciem sprzętu eksperyment quiz praca z formularzem obserwacji NIEZBĘDNE NARZĘDZIA I MATERIAŁY Sala do zajęć: stoliki i krzesła rzutnik multimedialny ekran/ściana do wyświetlania prezentacji Materiały warsztatowe: prezentacja multimedialna z komentarzami dla prowadzącego formularz Energia w moim domu do zapisywania wyników obserwacji przed zajęciami rozsypanka Pożeracze energii Materiały piśmiennicze: długopisy Materiały opracowane w ramach projektu Ciepło dla Pragi konkurs@cieplodlapragi.pl

2 rozumie rolę zieleni miejskiej jako elementu pomagającego budować efektywne energetycznie, przyjazne mieszkańcom miasta. flipchart z kartkami do notowania markery magnesy/masa klejąca do przyklejana wydruków na tablicach/ścianie Opcjonalnie: miernik zużycia energii elektrycznej oraz materiały do eksperymentu dot. jakości powietrza: 3 tekturki, nożyczki, taśma dwustronna, taśma przezroczysta PRZEBIEG ZAJĘĆ Przed zajęciami Przed planowanym terminem zajęć prowadzący (nauczyciel, opiekun zespołu) rozdaje uczestnikom formularz Energia w moim domu, prosząc o zebranie potrzebnych informacji, np. zwrócenie uwagi, z jakich źródeł energii korzystają w swoich domach. Wyniki swoich obserwacji uczestnicy notują na otrzymanych formularzach. Każde dziecko realizuje zadanie samodzielnie, a wypełniony formularz przynosi na następne zajęcia. Czas: 15 min I. Wprowadzenie do zajęć. Poczujmy energię! 1. Prowadzący zaprasza dzieci do burzy mózgów. Prosi, aby powiedzieli, z czym kojarzy im się hasło energia jakie rodzaje energii znają. Odpowiedzi zapisuje na tablicy/flipcharcie. 2. Podsumowanie burzy mózgów. Prowadzący zwraca szczególną uwagę uczestników na dwa rodzaje energii, na których będziemy się skupiać podczas zajęć energia elektryczna (prąd) i energia cieplna (ciepło). 3. Prowadzący wyjaśnia, dlaczego efektywne wykorzystanie energii jest tak ważne i definiuje termin efektywność energetyczna. 4. Przypomnienie uczestnikom zadanie domowego, jakie mieli do zrealizowania spojrzenie, jak u nich w domu korzysta się z energii. Prowadzący rozwiesza w sali wcześniej wydrukowane karty podsumowujące zadanie Energia w moim domu (na jednej karcie znajduje się miejsce na podsumowanie jednego pytania). Następnie prosi dzieci o zaznaczenie, którą odpowiedź wybrały (np. poprzez postawienie znaczka krzyżyka lub kreski przy wskazanej odpowiedzi). Prowadzący podsumowuje liczbę odpowiedzi przy każdym pytaniu (u mniejszych dzieci) lub prosi o to wybranych uczniów (przy pracy ze starszymi grupami). Prowadzący wyjaśnia uczestnikom zajęć, że uzyskane wyniki będą potrzebne w dalszej części zajęć i dyskusji (fragmenty zajęć odnoszą się do wyników pracy domowej). 2

3 II. Kto zjadza energię? 1. Prowadzący wyjaśnia, że w tej części zajęć skupiamy się na energii elektrycznej. 2. Rozsypanka Pożeracze energii : Które sprzęty gospodarstwa domowego zużywają najwięcej energii? Uczestnicy dostają kartki z nazwami sprzętów gospodarstwa domowego i układają je w kolejności, mówiącej o tym, który sprzęt zużywa najwięcej energii. Po zakończonym zadaniu prowadzący przedstawia prawidłową kolejność i przedstawia wykres z wartościami procentowymi zużycia energii przez poszczególne sprzęty. 3. Prowadzący wyjaśnia, czemu ważny jest wybór odpowiedniej żarówki i omawia wyniki zapisane w formularzu Energia w moim domu. EKSPERYMENT Jeśli dysponujesz miernikiem zużycia energii, warto przeprowadzić pomiary z wykorzystaniem sprzętów dostępnych w otoczeniu. Uczestnicy wybierają 4 urządzenia (np. komputer, czajnik, lampka, drukarka itd.). Następnie za pomocą miernika sprawdzają zużycie energii i zapisują wyniki na tablicy/kartce. 4. Burza mózgów: Szukamy sposobów na oszczędzanie energii. Prowadzący prosi uczestników o podanie sposobów na oszczędzanie energii i zapisuje odpowiedzi na tablicy/flipcharcie. Po zapisaniu odpowiedzi prowadzący uzupełnia podane przykłady o treści z prezentacji. III. OgrzewajMY mądrze 1. Prowadzący wyjaśnia, że w tej części zajęć będziemy zajmować się energią cieplną. 2. Wyjaśnia dzieciom i młodzieży, jakie są możliwości ogrzewania domów, odnosząc się do formularza Energia w moim domu oraz komentuje uzyskane wyniki. 3. Prowadzący pokazuje filmik wyjaśniający, jak działa sieć ciepłownicza oraz przedstawia korzyści z podłączenia do sieci ciepłowniczej. 4. Omówienie pojęcia niskiej emisji oraz przedstawienie źródeł zanieczyszczenia powietrza oraz jej skutków. 5. Zespół wspólnie zastanawia się, jakie są sposoby polepszenia jakości powietrza w naszych miastach. Prowadzący podsumowuje zebrane informacje i dopowiada brakujące treści. 3

4 EKSPERYMENT Zbadajcie, czy w waszej okolicy w powietrzu występują stałe formy zanieczyszczeń. Przygotuj: 3 tekturki, nożyczki, taśmę dwustronną, taśmę przezroczystą. Przyklejcie trzy części taśmy przezroczystej do każdej z tekturek, tak aby część z klejem znajdowała się u góry. Za pomocą taśmy dwustronnej przymocujcie tekturki w różnych miejscach (na parapecie/balkonie, w pobliżu budynku/domu, w pobliżu ruchliwej drogi i w parku). Pozostawcie je na okres 2 tygodni. Następnie zbierzcie tekturki, ostrożnie odklejcie taśmy i przyklejcie do białej kartki. Przeanalizujcie uzyskane wyniki. W analizie mogą wam pomóc lupa/szkło powiększające. Czy na taśmach widać jakieś drobinki zanieczyszczeń? Jaką powierzchnię taśmy pokrywają? Czy jest ich dużo? Spróbujcie oszacować wynik z dokładnością do 10%. Czy widzicie różnicę pomiędzy tekturkami, którą umieściliście w różnych miejscach? W którym miejscu jest najwięcej/najmniej zanieczyszczeń? Zastanówcie się, co może być źródłem tych zanieczyszczeń w okolicy (np. fabryka/zakład produkcyjny, ulica i jeżdżące po niej samochody, kwitnące rośliny w pobliskim ogrodzie ). IV. Zieloni sprzymierzeńcy 1. Wyjaśnienie powiązania zanieczyszczenia powietrza z obecnością drzew w mieście podkreślenie ważnej roli zieleni w mieście jako naturalnego oczyszczacza powietrza. 2. Powrót do informacji z formularza Energia w moim domu. Podsumowanie odpowiedzi uczestników nt. ilości zieleni w otoczeniu ich domów. 3. Prowadzący wyjaśnia, że zieleń w mieście pełni też inne ważne role na przykład pomaga złagodzić lokalny klimat i wpływa na zmniejszenie kosztów ogrzewania/chłodzenia domów. Wyjaśnienie pojęcia miejskiej wyspy ciepła. V. Ekologiczny dom 1. Prowadzący wyjaśnia uczniom, że Część IV zajęć zawiera QUIZ (4 pytań). Prowadzący ustala sposób nagradzania uczestników za poprawne odpowiedzi. 2. Przedstawienie definicji ekologicznego domu. 3. Wyjaśnienie terminu efektywność energetyczna oraz omówienie klas energetycznych budynków. 4. Omówienie sposobów na polepszenie klasy energetycznej budynku i wyjaśnienie pojęcia termomodernizacji. 5. Powrót do informacji z formularza Energia w moim domu. Podsumowanie odpowiedzi uczniów. 4

5 Czas: 5 min VI. Mój ekologiczny dom marzeń Prowadzący podsumowuje, czego dowiedziała się młodzież w trakcie zajęć i zadaje pracę domową: Jak powinien wyglądać mój ekologiczny dom? Uczniowie rysują swój wymarzony dom zgodnie z przedstawionymi w prezentacjami zasadami (dot. położenia, ocieplenia, sprzętu domowego). Wypisują także nawyki jakie powinni mieć mieszkańcy ekologicznego domu. Prowadzący sugeruje, na czym powinni skoncentrować się, wykonując zadanie: Czym będę ogrzewać mój dom? Jakie oświetlenie będzie miał mój dom? Jakie rośliny posadzę wokół mojego domu? Jakiego sprzętu gospodarstwa domowego będę używać? Jakie nawyki powinni mieć mieszkańcy ekologicznego domu? 5