PATOLOGIA GRUCZOŁÓW DOKREWNYCH

Transkrypt

1 Łacińsko-angielsko-polski słowniczek pojęć dla studentów Wydziału Lekarskiego PATOLOGIA GRUCZOŁÓW DOKREWNYCH diabetes insipidus diabetes insipidus moczówka prosta hypopituitarismus hypopituitarism niewydolność przedniego płata przysadki hypopituitarismus congenitus congenital hypopituitarism niewydolność p. p. p. wrodzona hypopituitarismus acquisitus acquired hypopituitarism niewydolność p. p. p. nabyta panhypopituitarismus panhypopituitarism niewydolność p. płata przysadki w zakresie wydzielania wszystkich hormonów panhypopituitarismus post partum (necrosis adenohypophysis post partum) panhypopituitarismus chronicus (morbus Simmonds, syndroma Simmonds) postpartum (pan)hypopituitarism (postpartum necrosis of the anterior pituitary, Sheehan syndrome) chronic (pan)hypopituitarism (Simmonds disease, Simmonds syndrome) ostra poporodowa niewydolność przedniego płata przysadki (poporodowa martwica przysadki, zespół Sheehana) przewlekła niewydolność p. p. p. (choroba Glińskiego- Simmondsa, ch. Simmondsa, zespół Simmondsa) hypopituitarismus selectivus selective hypopituitarism wybiórcza niewydolność p. p. p. nanosomia pituitaria pituitary dwarfism karłowatość przysadkowa dystrophia adiposogenitalis adiposogenital dystrophy (Fröhlich syndrome, Babinski-Fröhlich syndrome) dystrofia tłuszczowo-płciowa (zespół Babińskiego- Fröhlicha) infarctus haemorrhagicus hypophysis hemorrhagic infarct of the pituitary (pituitary apoplexy) zawał krwotoczny przysadki hyperpituitarismus hyperpituitarism nadczynność przysadki adenoma hypophysis pituitary adenoma gruczolak przysadki microadenoma hypophysis pituitary microadenoma mikrogruczolak przysadki macroadenoma hypophysis pituitary macroadenoma makrogruczolak przysadki adenoma atypicum hypophysis atypical pituitary adenoma gruczolak atypowy przysadki adenoma eosinophilicum h. eosinophilic pituitary adenoma gruczolak kwasochłonny p. adenoma basophilicum h. basophilic pituitary adenoma gruczolak zasadochłonny p. adenoma chromophobicum h. chromophobic pituitary adenoma gruczolak barwnikooporny p. adenoma lactotropicum (prolactinoma) lactotrophic adenoma (lactotroph a., prolactinoma) gruczolak przysadki wydzielający prolaktynę galactorrhoea galactorrhea mlekotok 1

2 adenoma somatotropicum somatotrophic adenoma (somatotroph adenoma) gruczolak przysadki wydzielający hormon wzrostu gigantismus gigantism gigantyzm (wzrost olbrzymi) acromegalia acromegaly akromegalia splanchnomegalia splanchnomegaly powiększenie narządów (głównie jamy brzusznej) adenoma mammosomatotropicum mammosomatotrophic adenoma (mammosomatotroph adenoma) gruczolak przysadki wydzielający prolaktynę i hormon wzrostu adenoma corticotropicum corticotrophic adenoma (corticotroph adenoma) gruczolak przysadki wydzielający hormon adrenokortykotropowy syndroma Cushing (morbus Cushing) Cushing syndrome (Cushing disease) zespół Cushinga (choroba Cushinga) syndroma Nelson Nelson syndrome zespół Nelsona adenoma gonadotropicum gonadotrophic adenoma (gonadotroph adenoma) gruczolak przysadki wydzielający gonadotropiny adenoma thyreotropicum thyrotrophic adenoma (thyrotroph adenoma) gruczolak przysadki wydzielający hormon tyreotropowy carcinoma hypophysis pituitary carcinoma rak przysadki pineocytoma (pinealocytoma) pineocytoma (pinealocytoma) szyszyniak pineoblastoma (pinealoblastoma) pineoblastoma (pinealoblastoma) szyszyniak zarodkowy thyreotoxicosis thyrotoxicosis tyreotoksykoza (stan spowodowany zbyt wysokim poziomem hormonów tarczycy - T 3, T 4 we krwi) hyperthyreosis hyperthyroidism nadczynność tarczycy (hyperthyr(e)oidismus) hyperthyreosis primaria primary hyperthyroidism nadczynność t. pierwotna hyperthyreosis secundaria secondary hyperthyroidism nadczynność tarczycy wtórna myopathia thyreotoxica thyrotoxic myopathy (thyroid myopathy) miopatia w przebiegu tyreotoksykozy (m. tarczycowa) ophtalmopathia thyreotoxica thyrotoxic ophtalmopathy (thyroid ophtalmopathy) oftalmopatia w przebiegu tyreotoksykozy (o. tarczycowa) crisis thyreotoxica thyrotoxic crisis (thyroid storm) przełom tarczycowy hyperthyreosis apathica apathetic hyperthyroidism apatyczna nadczynność tarczycy hypothyreosis hypothyroidism (hypothyreosis) niedoczynność tarczycy (hypothyr(e)oidismus) hypothyreosis congenita congenital hypothyroidism niedoczynność t. wrodzona hypothyreosis acquisita acquired hypothyroidism niedoczynność tarczycy nabyta hypothyreosis primaria primary hypothyroidism niedoczynność t. pierwotna hypothyreosis secundaria secundary hypothyroidism niedoczynność tarczycy wtórna 2

3 cretinismus cretinism kretynizm cretinismus endemicus endemic cretinism kretynizm endemiczny cretinismus sporadicus sporadic cretinism kretynizm sporadyczny myxoedema myxedema obrzęk śluzowaty struma goiter wole (powiększenie tarczycy) struma neutralis (s. non toxica)/ /struma hypothyr(e)oidea non-toxic goiter (euthyroid g.)/ /hypothyroid goiter wole obojętne/ /wole niedoczynne struma endemica endemic goiter wole endemiczne struma sporadica sporadic goiter wole sporadyczne struma physiologica physiological goiter wole fizjologiczne struma iuvenilis juvenile goiter wole młodzieńcze struma dyshormonogenetica (struma congenita) dyshormonogenetic goiter (congenital goiter) w. dyshormonogenetyczne (wole wrodzone) struma postmedicamentosa drug-induced goiter wole polekowe struma neutralis/ /hypothyroidea parenchymatosa (diffusa) diffuse (parenchymatous) non-toxic/hypothyroid goiter wole obojętne/niedoczynne miąższowe (rozlane) struma colloides colloid goiter wole koloidowe struma neutralis/ /hypothyroidea nodosa multinodular (nodular) non-toxic/hypothyroid goiter wole obojętne/niedoczynne guzkowe (wieloguzkowe) struma toxica toxic goiter wole nadczynne struma parenchymatosa toxica (s. diffusa toxica, hyperplasia diffusa toxica glandulae diffuse toxic goiter (parenchymatous toxic goiter, diffuse toxic hyperplasia wole nadczynne miąższowe (wole nadczynne rozlane, choroba Gravesa-Basedowa) thyroideae, morbus Graves-Basedow) of the thyroid, Graves disease) ophtalmopathia thyreotoxica (o. infiltrativa) thyrotoxic ophtalmopathy (thyroid ophtalmopathy, infiltrative ophtalmopathy) oftalmopatia w przebiegu tyreotoksykozy (oftalmopatia tarczycowa) exophtalmus exophtalmos wytrzeszcz dermopathia (infiltrativa) thyreotoxica thyrotoxic (infiltrative) dermopathy dermopatia (naciekająca) tarczycowa myxoedema praetibiale pretibial myxedema obrzęk przedgoleniowy struma nodosa toxica multinodular (nodular) toxic goiter (Plummer syndrome) wole nadczynne guzkowe (zespół Plummera) struma retrosternalis retrosternal goiter wole zamostkowe struma aberrans aberrant goiter wole odszczepione 3

4 thyroiditis thyroiditis zapalenie tarczycy thyroiditis acuta (infectiosa) acute (infectious) thyroiditis ostre (zakaźne) z. tarczycy thyroiditis chronica lymphocytica (t. Hashimoto, morbus Hashimoto) thyroiditis subacuta lymphocytica chronic lymphocytic thyroiditis (Hashimoto thyroiditis, Hashimoto disease) subacute lymphocytic thyroiditis (silent thyroiditis, painless t.) przewlekłe limfocytowe z. tarczycy (z. t. Hashimoto, choroba Hashimoto) podostre limfocytowe z. tarczycy (nieme z. t., bezbolesne z. t.) thyroiditis post partum postpartum thyroiditis poporodowe z. tarczycy thyroiditis subacuta granulomatosa (t. de Quervain) subacute granulomatous thyroiditis (de Quervain t.) podostre ziarniniakowe z. t. (z. tarczycy de Quervaina) thyroiditis chronica fibrosa (thyroiditis sclerosans, t. Riedel, struma lignosa) invasive fibrous thyroiditis (fibrosing thyroiditis, IgG4-related t., Riedel t.) przewlekłe włókniejące z. t. (zapalenie tarczycy Riedla, wole drewnowate) hyperplasia cellularum parafollicularium parafollicular cell hyperplasia (C cell hyperplasia) rozrost komórek przypęcherzykowych (rozrost k. C) adenoma folliculare glandulae follicular adenoma of the thyroid gruczolak pęcherzykowy tarczycy thyroideae adenoma folliculare toxicum g. t. toxic follicular adenoma of the t. g. pęcherzykowy nadczynny t. adenoma oncocyticum glandulae thyroideae (adenoma oxyphilicum g. t.) Hürthle cell adenoma of the thyroid (oncocytic adenoma of the thyroid, oxyphilic adenoma of the thyroid) gruczolak z komórek Hürthle a tarczycy (gruczolak onkocytarny tarczycy) carcinoma papillare g. thyroideae papillary thyroid carcinoma rak brodawkowaty tarczycy carcinoma folliculare g. thyroideae follicular thyroid carcinoma rak pęcherzykowy tarczycy carcinoma male differentiatum g. t. poorly differentiated t. carcinoma rak nisko zróżnicowany tarczycy carcinoma anaplasticum g. th. (carcinoma indifferentiatum g. t.) anaplastic thyroid carcinoma (undifferentiated t. carcinoma) rak anaplastyczny tarczycy (rak niezróżnicowany tarczycy) carcinoma medullare g. thyroideae medullary thyroid carcinoma rak rdzeniasty tarczycy hypoparathyreosis (hypoparathyroidismus) marginal zone lymphoma of the t. hypoparathyroidism tetania tetany tężyczka hyperparathyreosis (hyperparathyroidismus) hyperparathyroidism chłoniak strefy brzeżnej tarczycy niedoczynność przytarczyc nadczynność przytarczyc hyperparathyreosis primaria primary hyperparathyroidism pierwotna nadczynność p. adenoma glandulae parathyroideae parathyroid adenoma gruczolak przytarczycy carcinoma g. parathyroideae parathyroid carcinoma rak przytarczycy hyperplasia glandularum parathyroidearum parathyroid hyperplasia rozrost przytarczyc 4

5 osteitis fibrosa cystica (osteodystrophia fibrosa cystica generalisata, osteodystrophia parathyroidea) (generalized) osteitis fibrosa cystica (von Recklinghausen disease of bone) zmiany kostne w pierwotnej nadczynności przytarczyc (uogólniona dystrofia włóknisto-torbielowata kości, choroba von Recklinghausena kości) nephrolithiasis nephrolithiasis kamica nerkowa calcificatio metastatica metastatic calcification wapnienie przerzutowe nephrocalcinosis nephrocalcinosis w. przerzutowe w nerkach hyperparathyreosis secundaria secondary hyperparathyroidism wtórna nadczynność przytarczyc osteodystrophia renalis renal osteodystrophy nerkowa dystrofia kości hyperparathyreosis tertiaria tertiary hyperparathyroidism trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc diabetes mellitus diabetes mellitus cukrzyca insulitis insulitis obecność nacieku zapalnego w wyspach trzustkowych amyloidosis insularis insular amyloidosis skrobiawica wysp trzustkowych macroangiopathia diabetica diabetic macroangiopathy makroangiopatia cukrzycowa atherosclerosis atherosclerosis miażdżyca arteriolosclerosis hyalinica hyaline arteriolosclerosis stwardnienie tętniczek ze szkliwieniem microangiopathia diabetica diabetic microangiopathy mikroangiopatia cukrzycowa nephropathia diabetica diabetic nephropathy nefropatia cukrzycowa glomerulosclerosis intercapillaris diabetica (syndroma Kimmelstiel-Wilson) diabetic nodular glomerulosclerosis (Kimmelstiel-Wilson lesion, Kimmelstiel-Wilson syndrome) międzywłośniczkowe stwardnienie kłębuszków nerkowych (zespół Kimmelstiela-Wilsona) pyelonephritis pyelonephritis odmiedniczkowe zapalenie nerek necrosis papillarum renalium renal papillary necrosis (necrotizing papillitis) martwica brodawek nerkowych retinopathia diabetica diabetic retinopathy retinopatia cukrzycowa retinopathia diabetica nonproliferativa nonproliferative diabetic retinopathy retinopatia cukrzycowa nierozrostowa retinopathia diabetica proliferativa proliferative diabetic retinopathy retinopatia cukrzycowa rozrostowa cataracta cataract zaćma glaucoma glaucoma jaskra neuropathia diabetica diabetic neuropathy neuropatia cukrzycowa 5

6 embryopathia/foetopathia diabetica diabetic embryopathy/fetopathy embriopatia/fetopatia cukrzycowa macrosomia foetalis fetal macrosomia zbyt duża wielkość/masa płodu splanchnomegalia splanchnomegaly powiększenie narządów (głównie jamy brzusznej) hyperplasia insularum pancreaticarum (macronesia/ /polynesia) tumor neuroendocrinicus pancreatis insular hyperplasia (islet-cell hyperplasia) rozrost wysp trzustkowych (powiększenie/zwiększenie liczby wysp trzustkowych) guz neuroendokrynny trzustki pancreatic neuroendocrine tumor (NET) insuloma (nesidioma) insuloma (islet-cell tumor) wyspiak (nowotwór z komórek wysp trzustkowych) insulinoma insulinoma guz neuroendokrynny trzustki wydzielający insulinę gastrinoma pancreatis pancreatic gastrinoma guz neuroendokrynny trzustki wydzielający gastrynę syndroma Zollinger-Ellison Zollinger-Ellison syndrome zespół Zollingera-Ellisona glucagonoma glucagonoma guz neuroendokrynny trzustki wydzielający glukagon hypocorticoidismus (hypoadrenocorticalismus, insufficientia corticis glandularum suprarenalium, hypoadrenalismus) hypocorticoidismus primarius hypocorticoidismus primarius acutus necrosis haemorrhagica corticis glandularum suprarenalium syndroma Waterhouse-Friderichsen hypocorticoidismus primarius chronicus (melasma suprarenale, morbus Addison) adrenalitis autoimmunologica hypocorticoidismus secundarius adrenocortical insufficiency (adrenocortical hypofunction, hypoadrenalism, hypoadrenocorticism, hypocorticoidism) primary adrenocortical insufficiency primary acute adrenocortical insufficiency hemorrhagic necrosis of the adrenal glands Waterhouse-Friderichsen syndrome) primary chronic adrenocortical insufficiency (Addison disease) autoimmune adrenalitis secondary adrenocortical insufficiency niedoczynność kory pierwotna niedoczynność kory pierwotna ostra niewydolność kory martwica krwotoczna kory zespół Waterhouse a- Friderichsena pierwotna przewlekła niewydolność kory (choroba Addisona, cisawica) autoimmunizacyjne zapalenie wtórna niedoczynność kory 6

7 hypercorticoidismus (hyperadrenocorticalismus, hyperadrenalismus) hypercorticoidismus primarius adenoma corticis glandulae suprarenalis carcinoma corticis glandulae suprarenalis hyperplasia (nodularis) corticis glandularum suprarenalium primaria hypercorticoidismus secundarius adrenocortical hyperfunction (hyperadrenalism, hyperadrenocorticism, hypercorticoidism) primary adrenocortical hyperfunction adrenocortical adenoma adrenocortical carcinoma primary (nodular) adrenocortical hyperplasia nadczynność kory pierwotna nadczynność kory gruczolak kory rak kory pierwotny (guzkowy) rozrost kory secondary adrenocortical hyperfunction wtórna nadczynność kory hypercortisolaemia (syndroma Cushing) hypercortisolism (Cushing syndrome) hiperkortyzolemia (zespół Cushinga) hirsutismus hirsutism hirsutyzm (nadmierne owłosienie typu męskiego u kobiet) striae distensae (striae cutis) cutaneous striae (striae rozstępy skórne distensae, stretch marks) hyperaldosteronismus hyperaldosteronism hiperaldosteronizm h. primarius primary hyperaldosteronism hiperaldosteronizm pierwotny syndroma Conn Conn syndrome zespół Conna h. secundarius secondary hyperaldosteronism hiperaldosteronizm wtórny syndroma adreno-genitale adrenogenital syndrome zespół nadnerczowo-płciowy hyperplasia glandularum congenital adrenal hyperplasia wrodzony rozrost suprarenalium congenita (CAH) paraganglioma paraganglioma przyzwojak phaeochromocytoma pheochromocytoma barwiak (guz chromochłonny) neuroblastoma neuroblastoma nerwiak zarodkowy ganglioneuroblastoma ganglioneuroblastoma nerwiak zarodkowy zwojowy ganglioneuroma ganglioneuroma nerwiak zwojowy neoplasia endocrinica multiplex multiple endocrine neoplasia (MEN) mnoga gruczolakowatość wewnątrzwydzielnicza Opracowanie: wersja łacińsko-polska J. Swatek wersja angielska M. Zdunek, J. Swatek 7