INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA"

Transkrypt

1 INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA

2 Stan materii a stan skupienia Stan materii podział z punktu widzenia mikroskopowego (struktury jakie tworzą atomy, cząsteczki, jony) Stan skupienia - forma występowania materii (forma makroskopowa): Gazowy Ciekły Stały uporządkowanie STAN GAZOWY STAN CIEKŁY STAN STAŁY temperatura

3 Opis stanu Objętość V: miara przestrzeni jaka zajmuje próbka [m 3 ] Ciśnienie: siła działająca na jednostkę powierzchni Jednostka w układzie SI [Pa]=[N m -2 ] 1atm=760 mmhg= hpa próżnia ciśnienie atmosferyczne Temperatura T: [K] Ilość substancji n: [mol]

4 Cechy stanu gazowego Brak kształtu: Gaz przyjmuje kształt układu, w którym się znajduje Brak objętości: Gaz przyjmuje objętość układu, w którym się znajduje Średnia energia kinetyczna elementów tworzących gaz jest większa od średniej energii oddziaływania pomiędzy tymi elementami

5 Objętość (dm 3 ) 1/V (dm -3 ) Prawo Boyle a cd pv=const jedynie w przybliżeniu opisuje relacje pomiędzy p i V Gaz który spełnia prawo Boyle a nazywa się gazem idealnym Prawo to pozwala przewidzieć nową objętość gazu jeżeli zmienimy ciśnienie (przy T=const) lub vice versa: p 1 V 1 =p 2 V 2 ciśnienie (atm) ciśnienie (atm)

6 Objętość (m 3 ) Prawo Charles a J.Charles stwierdził, ze objętość gazu pod stałym ciśnieniem rośnie liniowo ze wzrostem temperatury dla określonej ilości gazu V T V bt V T b Gdzie T-temperatura, b-stała V-objętość, V T 1 1 b V1 T 1 V T V T Temperatura (K)

7 Objętość (dm 3 ) Prawo Charles a cd Punkt charakterystyczny wykresu: dla wszystkich gazów objętość ekstrapolowana do zera jest w tym samym punkcie, o C W skali Kelwina, ten punkt definiowany jest jako 0 K (zero absolutne) Ekstrapolacja Temperatura ( o C)

8 Kombinacja praw gazowych Każde z praw gazowych opisuje wpływ zmiany jednej z wielkości, jeżeli pozostałe dwa są stałe Dla stałej masy gazu V1 p T 1 1 d V2p T V V d 2 T p T p Vp T 2 d V1 p T 1 1 V2p T 2 2

9 Objętość Prawo Avogadro A. Avogadro stwierdził, że równe objętości gazów w tej samej temperaturze i pod tym samym ciśnieniem zawierają taka samą ilość cząstek V n V cn V n 1 1 V n c V1 n 1 c V n V n Ilość moli

10 Prawo gazu doskonałego R- stała gazowa, R=8.314 J (mol K) -1 V n V T p R n T p pv nrt p n 1 1 V T 1 1 p n 2 2 V T 2 2

11 WYSOKO- TEMPERATUROWA NISKO- TEMPERATUROWA NIENASYCONA NASYCONA GAZOWY STAN SKUPIENIA uporządkowanie PLAZMA GAZ WŁAŚCIWY PARA STANY MATERII W GRANICACH GAZOWEGO STANU SKUPIENIA

12 Plazma wysokotemperaturowa W temperaturach powyżej K atomy ulegają całkowitej jonizacji tworząc nieuporządkowany stan materii złożony z jąder i elektronów- PLAZMA WYSOKOTEMPERATUROWA elektron jadro

13 Plazma wysokotemperaturowa Występowanie swobodnych ładunków elektrycznych o rozmiarach rzędu m Silne oddziaływania elektrostatyczne i magnetyczne pomiędzy składnikami pvnrt Emisja wyłącznie ciągłego widma fal elektromagnetycznych

14 Plazma niskotemperaturowa W temperaturach > 10 3 K atomy ulegają częściowej jonizacji tworząc nieuporządkowany stan materii złożony z jonów dodatnich i elektronów PLAZMA NISKOTEMPERATUROWA elektron jon dodatni

15 Plazma niskotemperaturowa Występowanie swobodnych ładunków elektrycznych o rozmiarach rzędu m (jony dodatnie) i m (elektrony) Silne oddziaływania elektrostatyczne i magnetyczne pomiędzy składnikami pvnrt Emisja ciągłego i charakterystycznego widma fal elektromagnetycznych

16 Gaz właściwy W temperaturach od kilku do K atomy i cząsteczki praktycznie nie ulegają jonizacji mogąc tworzyć nieuporządkowany stan materii złożony z obojętnych atomów lub cząsteczek - GAZ WŁAŚCIWY warunkiem istnienia stanu gazowego jest E kin śr E oddz śr Istnienie silnych oddziaływań w plazmie było wynikiem obecności swobodnych ładunków elektrycznych (dlatego plazma nie może istnieć w niskich temperaturach) Słabe oddziaływania pomiędzy atomami i cząsteczkami gazów właściwych (co umożliwia ich istnienie w stosunkowo niskich temperaturach) są wynikiem istnienia sił międzycząsteczkowych zwanych siłami Van der Waalsa

17 Siły międzycząsteczkowe Siły Van der Waalsa Oddziaływanie dipol-dipol Siły dyspersyjne (Londona) Oddziaływanie dipolindukowany dipol

18 Teoria kinetyczna gazów Model stanu gazowego założenia 1. Cząsteczki są punktami materialnymi (mają masę, nie posiadają wymiarów) 2. Gaz składa się z cząsteczek, które znajdują się w ciągłym ruchu 3. Cząsteczki nie oddziaływają na siebie za wyjątkiem momentu zderzeń (zderzenia sprężyste)

19 Teoria kinetyczna gazów cd Jaki jest związek pomiędzy energią cząsteczek gazu a temperaturą w której się znajduje? Średnia energia kinetyczna ruchu postępowego cząsteczki gazu w temperaturze wynosi: E śr 3 2 kt gdzie jest stałą Boltzmanna k= J K -1 k Średnia energia kinetyczna cząsteczki jest wprost proporcjonalna do temperatury bezwzględnej Średnia energia kinetyczna cząsteczki nie zależy od jej masy! Na każdy stopień swobody ruchu cząstki przypada energia. W przypadku ruchu postępowego cząstka ma trzy stopnie swobody: związane z ruchem wzdłuż osi. Dla gazów jednoatomowych jest to jedyny wkład do energii kinetycznej R N A

20 Teoria kinetyczna gazów cd W przypadku cząsteczki dwuatomowej cząsteczka ma również wkład do energii kinetycznej związany z jej ruchem obrotowym wokół dwóch osi prostopadłych do osi łączących atomy. E śr kt W przypadku cząsteczki składającej się z trzech lub więcej atomów są trzy stopnie swobody związane z ruchem obrotowym (obroty wokół trzech prostopadłych osi), w związku z tym energia kinetyczna cząsteczki wynosi: 5 2 E śr 6 2 kt 3kT

21 Gazy rzeczywiste Jakie są przyczyny odstępstwa od prawa gazu doskonałego? Istnienie oddziaływań międzycząsteczkowych Występowanie objętości cząsteczek Przybliżenie jest tym lepsze im średnie odległości cząsteczek gazu są większe od średnic cząsteczek Warunek ten spełniony jest dla niskich wartości ciśnień i wysokich temperatur pv nrt

22 Gazy rzeczywiste Siły krótkiego zasięgu Mała odległość odpychanie U(r) 0 V eff V n b r p ideal p 2 V 2 n a V ideal nrt V n b nrt Siły dalekiego zasięgu p eff p Duża odległość Przyciąganie Siły przyciągania-tendencja do trzymania się razem Efektem jest dodatkowa kompresja gazu 2 n a 2 V

23 Gaz rzeczywisty pv nrt 1 Gaz idealny Gaz idealny

24 Gaz rzeczywisty cd W warunkach standardowych T=273K, p=1atm 1 mol gazu idealnego zajmuje objętość dm 3 azot N ,401 dm 3 amoniak NH ,089 dm 3 ditlenek siarki SO ,888 dm 3 siarkowodór H 2 S... 22,145 dm 3

25 Obniżamy temperaturę gazu rzeczywistego Średnia energia cząstek gazu maleje: Energia oddziaływań międzycząsteczkowych prawie nie ulega zmianie kin oddz kin oddz E E E E Gdy sprężymy gaz w którym 3 E śr 2 kt możliwe jest tworzenie się agregatów cząsteczek o rozmiarach nie przekraczających pewnej wartości krytycznej Taki stan gazowy materii nazywamy PARĄ NIENASYCONĄ śr Granicę pomiędzy gazem a parą nienasyconą określa T K zwana temperaturą krytyczną śr E kin śr E oddz śr śr śr

26 temperatura GAZ WŁAŚCIWYT k PARA NIENASYCONA E kin śr E oddz śr E kin śr E oddz śr

27 Jak zachowuje się para nienasycona przy podwyższaniu ciśnienia lub przy obniżaniu temperatury?

28 Para nienasycona para nasycona Przy obniżaniu temperatury lub podwyższaniu ciśnienia pary nienasyconej wzrasta przeciętny rozmiar agregatów cząsteczek ciśnienie temperatura..agregaty takie tworzą się i rozpadają z szybkością zależną od rodzaju cząsteczek, temperatury, ciśnienia oraz rozmiarów agregatów (czyli od liczby cząsteczek w agregacie),

29 Dla każdej temperatury poniżej temperatury krytycznej T K istnieje takie ciśnienie, przy którym rozmiary agregatów cząsteczek osiągają wartość krytyczną, to znaczy taką począwszy od której, szybkość wzrostu v wzr agregatu przewyższa szybkość jego rozpadu v rozp Rozmiary agregatów są MNIEJSZE od rozmiarów krytycznych V rozp >V wzr Rozmiary agregatów są WIĘKSZE od rozmiarów krytycznych V rozp <V wzr Para nasycona (definicja) to para, która w danej temperaturze osiągnęła maksymalne ciśnienie

30 GAZ Obniżenie temperatury PARA NIENASYCONA Obniżenie temperatury Zmniejszenie objętości PARA NASYCONA Obniżenie temperatury Zmniejszenie objętości CIECZ

31 WYSOKO-TEMPERATUROWA NISKO-TEMPERATUROWA NIENASYCONA NASYCONA uporządkowanie PLAZMA GAZ WŁAŚCIWY PARA CIECZ CIAŁO STAŁE

32 STAN CIEKŁY E kin śr E oddz śr ciecz zwykła Uporządkowanie blisko zasięgowe: 4-6 średnic cząsteczek luki w strukturze

33 Podstawowe cechy stanu ciekłego Cząsteczki pomiędzy którymi działają znaczące siły znajdują się w odległościach rzędu ich własnych rozmiarów W cieczach obserwuje się tzw. blisko zasięgowe uporządkowanie obejmujące kilka średnic cząsteczkowych ściśliwość cieczy jest bardzo mała powierzchnia cieczy ma szczególne cechy wynikające z istnienia SIŁ NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO

34 SIŁY MIĘDZYCZĄSTECZKOWE W CIECZACH Siły Van der Waalsa Oddziaływania dipol-dipol Oddziaływania dipol- indukowany dipol Siły dyspersyjne Wiązania wodorowe Występują wyłącznie w cieczach złożonych z cząsteczek zawierających atomy wodoru oraz azotu, tlenu lub fluoru- SILNE WIĄZANIE fosforu, siarki, chloru, bromu lub jodu- SŁABE WIĄZANIE

35 ENERGIA WIĄZAŃ WODOROWYCH Wiązania chemiczne Wiązania wodorowe Siły Van der Waalsa kJ/mol 4-40kJ/mol kj/mol

36 Powierzchnia cieczy gaz ciecz Fwyp= 0 Fwyp>

37 Zwiększenie powierzchni cieczy wymaga wykonania pracy W przeciwko sile F wyp NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE s σ W S J m 2 N m 1 W praca zużyta na wytworzenie powierzchni S cieczy ~10 < s < ~1500 mj m -2

38 Napięcie powierzchniowe Wzrost pola powierzchni cieczy nastąpi jeżeli cząsteczki zostaną przesunięte z wnętrza cieczy do jej powierzchni, co wymaga energii na pokonanie oddziaływań międzycząsteczkowych Opór cieczy na wzrost jej pola powierzchni nazywa się napięciem powierzchniowym Napięcie powierzchniowe pozwala na spacerowanie po powierzchni wody Ciecze z silnymi oddziaływaniami międzycząsteczkowymi wykazują duże napięcie powierzchniowe (potrzebna jest duża energia na przesunięcie cząsteczki z wnętrza cieczy na powierzchnię)

39 ZWIĄZKI POWIERZCHNIOWO CZYNNE (surfaktanty, Surface active agent) Cząsteczka (jon) surfaktanta Część solwofobowa Część solwofilowa Silne oddziaływania Słabe oddziaływania

40

41 LEPKOŚĆ CIECZY (tarcie wewnętrzne) S v1 v2 F Dx v2 v1 = Dv FS współczynnik lepkości Dv Dx jednostka (SI): 1N s m -2 1 puaz = 0,1 N s m < < N s m -2

42 Tarcie wewnętrzne Tarcie wewnętrzne opór cieczy na jej ruch (przepływ) Ciecze z silnymi oddziaływaniami międzycząsteczkowymi wykazują duże tarcie wewnętrzne Kompleksy cząsteczkowe prowadzą do wzrostu tarcia wewnętrznego Wpływ oddziaływań międzycząsteczkowych można kompensować poprzez wzrost temperatury Wzrastający ruch cząsteczek rozrywa oddziaływania międzycząsteczkowe

43 STAN STAŁY CIAŁA KRYSTALICZNE CIAŁA AMORFICZNE SZKŁA RÓŻNE STRUKTURY KRYSTALICZNE

44 STAN AMORFICZNY STAN AMORFICZNY to stan materii cechujący się brakiem uporządkowania (lub występowaniem uporządkowania blisko zasięgowego), w którym cząsteczki (atomy) zachowują swobodę ruchów drgających, przy praktycznym braku swobody ruchów postępowych.

45 STAN KRYSTALICZNY W STANIE KRYSTALICZNYM atomy, jony lub cząsteczki są ułożone w periodyczny, trójwymiarowy wzór tzw. KRYSZTAŁ

46 STRUKTURA KRYSZTAŁÓW...może być rozpatrywana z punktu widzenia: rozmieszczenia przestrzennego elementów tworzących kryształ podejście geometryczne rodzaju elementów tworzących kryształ rodzaju wiązań chemicznych pomiędzy elementami tworzącymi kryształ podejście fizyczne (chemiczne)

47 Wiązania w sieci krystalicznej W zależności od typu wiązań pomiędzy elementami tworzącymi kryształ wyróżniamy: typ kryształu molekularny kowalencyjny jonowy metaliczny elementy struktury i wiązanie cząsteczki lub atomy oddziaływujące siłami Van der Waalsa atomy połączone wiązaniami s lub p jony połączone wiązaniem jonowym atomy połączone wiązaniem metalicznym

48 C60 KRYSZTAŁY MOLEKULARNE właściwości : mała wytrzymałość mechaniczna i mała twardość niska temperatura topnienia duży współczynnik rozszerzalności cieplnej izolatory

49 KRYSZTAŁY JONOWE NaCl właściwości: duża wytrzymałość mechaniczna i duża twardość wysoka temperatura topnienia mały współczynnik rozszerzalności cieplnej izolatory, po stopieniu przewodzą prąd elektryczny

50 KRYSZTAŁY KOWALENCYJNE diament właściwości: duża wytrzymałość mechaniczna i duża twardość wysoka temperatura topnienia mały współczynnik rozszerzalności cieplnej izolatory, po stopieniu nie przewodzą prądu elektrycznego

51 KRYSZTAŁY METALICZNE właściwości: różna wytrzymałość mechaniczna i twardość, zwykle dobra ciągliwość raczej wysokie temperatury topnienia mały współczynnik rozszerzalności cieplnej przewodniki prądu elektrycznego nieprzezroczyste o charakterystycznym połysku metalicznym bizmut

52 Temperatura ( o C) Zmiany stanu skupienia para Woda i para lód i woda woda lód Czas (ciepło dodawane ze stałą szybkością)

53 Zmiany stanu skupienia Jeżeli krystaliczne ciało stałe jest ogrzewane, jego atomy, jony lub cząsteczki drgają a temperatura ciała rośnie (znajomość ciepła właściwego pozwala obliczyć wymaganą energię do ogrzania ciała) Osiągnięcie temperatury topnienia (punkt topnienia) drgania są tak duże, że następuje zniszczenie struktury krystalicznej i ciało stałe przechodzi w stan ciekły Ilość energii wymaganej na topnienie ciała stałego w punkcie topnienia nazywa się ciepłem topnienia DH top Proces endotermiczny Całkowita dostarczona energia użyta jest na zniszczenie oddziaływań międzycząsteczkowych w punkcie topnienia (temperatura pozostaje stała aż do momentu kiedy cała ilość ciała stałego przemieni się w ciecz, dopiero wtedy nastąpi dalszy wzrost temperatury)

54 Zmiany stanu skupienia cd Jeżeli cała ilość ciała stałego stopi się dodatkowe ciepło powoduje wzrost temperatury (ciepło właściwe cieczy pozwala na obliczenie energii potrzebnej na ogrzanie cieczy) Osiągnięcie temperatury wrzenia (punkt wrzenia) ciecz przechodzi w stan gazowy Ilość energii wymagana do procesu parowania cieczy w punkcie wrzenia nazywamy ciepłem parowania DH par Proces endotermiczny Cała ilość energii jest użyta do zniszczenia oddziaływań międzycząsteczkowych cieczy w punkcie parowania

55 Ciśnienie (atm) Diagramy fazowe Diagram fazowy reprezentuje występowanie czystej fazy substancji w zależności od temperatury i ciśnienia (czysta substancja w układzie zamkniętym) Reguła faz lub reguła faz Gibbsa - obowiązuje dla każdego układu w równowadze termodynamicznej Ciało stałe Ciecz s α β 2 Gaz gdzie: s - liczba stopni swobody, czyli liczba zmiennych, które można zmieniać bez jakościowej zmiany układu (bez zmiany liczby faz w równowadze) α - liczba niezależnych składników, β - liczba faz, a więc postaci materii jednorodnej chemicznie i fizycznie (np. roztwór, faza gazowa, kryształ o określonym składzie) Temperatura o C

56 Entalpia swobodna Diagramy fazowe para Ze wzrostem temperatury entalpia swobodna każdej fazy maleje, lecz entalpia swobodna gazów maleje szybciej niż cieczy a cieczy szybciej niż ciał stałych ciecz ciało stałe Temperatura Ciało stałe Ciecz Para Konsekwencja tego jest występowanie obszarów temperatury, w której faza o najniższej entalpii swobodnej, a zatem fazą najtrwalszą, jest odpowiednio faza stała, ciekła i gazowa Trwałe fazy

57 Punkty charakterystyczne Temperatura wrzenia - temperatura, w której ciśnienie pary nasyconej nad cieczą jest równe ciśnieniu zewnętrznemu Normalna temperatura wrzenia temperatura wrzenia pod ciśnieniem 1 atm Temperatura krytyczna w temperaturze tej zanika powierzchnia odgraniczająca ciecz od pary (gęstość pary = gęstość nie odparowanej cieczy) Ciśnienie krytyczne - ciśnienie pary w temperaturze krytycznej Punkt krytyczny- położenie na wykresie fazowym, określone temperaturą i ciśnieniem krytycznym Punkt potrójny punkt w którym spotykają się trzy linie równowagi

58 Ciśnienie (atm) Diagram fazowy dla CO 2 Punkt krytyczny C. stałe Ciecz Punkt potrójny Gaz s α β Punkt nr 1 s=1-1+2=2 2 Temperatura (C) Punkt nr 2 s=1-2+2=1 Punkt nr 3 s=1-3+2=

59 Ciśnienie Skraplanie Brak skraplania C. stałe Ciecz Gaz Temperatura

INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA

INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA 2017-02-04 1 Stan materii a stan skupienia Stan materii podział z punktu widzenia mikroskopowego (struktury jakie tworzą atomy, cząsteczki, jony) Stan skupienia - forma występowania

Bardziej szczegółowo

INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA

INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA 21.01.2018 1 Stan materii a stan skupienia Stan materii podział z punktu widzenia mikroskopowego (struktury jakie tworzą atomy, cząsteczki, jony) Stan skupienia - forma występowania

Bardziej szczegółowo

Wykład 1. Anna Ptaszek. 5 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 1. Anna Ptaszek 1 / 36

Wykład 1. Anna Ptaszek. 5 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 1. Anna Ptaszek 1 / 36 Wykład 1 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 5 października 2015 1 / 36 Podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny To zbiór niezależnych elementów, które oddziałują ze sobą tworząc integralną

Bardziej szczegółowo

Podstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).

Podstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym). Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo

Bardziej szczegółowo

Projekt Inżynier mechanik zawód z przyszłością współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt Inżynier mechanik zawód z przyszłością współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zajęcia wyrównawcze z fizyki -Zestaw 4 -eoria ermodynamika Równanie stanu gazu doskonałego Izoprzemiany gazowe Energia wewnętrzna gazu doskonałego Praca i ciepło w przemianach gazowych Silniki cieplne

Bardziej szczegółowo

3. Przejścia fazowe pomiędzy trzema stanami skupienia materii:

3. Przejścia fazowe pomiędzy trzema stanami skupienia materii: Temat: Zmiany stanu skupienia. 1. Energia sieci krystalicznej- wielkość dzięki której można oszacować siły przyciągania w krysztale 2. Energia wiązania sieci krystalicznej- ilość energii potrzebnej do

Bardziej szczegółowo

CIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ

CIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ CIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ Ciepło i temperatura Pojemność cieplna i ciepło właściwe Ciepło przemiany Przejścia między stanami Rozszerzalność cieplna Sprężystość ciał Prawo Hooke a Mechaniczne

Bardziej szczegółowo

Temperatura, ciepło, oraz elementy kinetycznej teorii gazów

Temperatura, ciepło, oraz elementy kinetycznej teorii gazów Temperatura, ciepło, oraz elementy kinetycznej teorii gazów opis makroskopowy równowaga termodynamiczna temperatura opis mikroskopowy średnia energia kinetyczna molekuł Równowaga termodynamiczna A B A

Bardziej szczegółowo

Wykład 4. Przypomnienie z poprzedniego wykładu

Wykład 4. Przypomnienie z poprzedniego wykładu Wykład 4 Przejścia fazowe materii Diagram fazowy Ciepło Procesy termodynamiczne Proces kwazistatyczny Procesy odwracalne i nieodwracalne Pokazy doświadczalne W. Dominik Wydział Fizyki UW Termodynamika

Bardziej szczegółowo

Stany skupienia materii

Stany skupienia materii Stany skupienia materii Ciała stałe Ciecze Płyny Gazy Plazma 1 Stany skupienia materii Ciała stałe - ustalony kształt i objętość - uporządkowanie dalekiego zasięgu - oddziaływania harmoniczne Ciecze -

Bardziej szczegółowo

Warunki izochoryczno-izotermiczne

Warunki izochoryczno-izotermiczne WYKŁAD 5 Pojęcie potencjału chemicznego. Układy jednoskładnikowe W zależności od warunków termodynamicznych potencjał chemiczny substancji czystej definiujemy następująco: Warunki izobaryczno-izotermiczne

Bardziej szczegółowo

Statyka Cieczy i Gazów. Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał

Statyka Cieczy i Gazów. Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał Statyka Cieczy i Gazów Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał 1. Podstawowe założenia teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał: Ciała zbudowane są z cząsteczek. Pomiędzy cząsteczkami

Bardziej szczegółowo

Temperatura jest wspólną własnością dwóch ciał, które pozostają ze sobą w równowadze termicznej.

Temperatura jest wspólną własnością dwóch ciał, które pozostają ze sobą w równowadze termicznej. 1 Ciepło jest sposobem przekazywania energii z jednego ciała do drugiego. Ciepło przepływa pod wpływem różnicy temperatur. Jeżeli ciepło nie przepływa mówimy o stanie równowagi termicznej. Zerowa zasada

Bardziej szczegółowo

Równanie gazu doskonałego

Równanie gazu doskonałego Równanie gazu doskonałego Gaz doskonały to abstrakcyjny model gazu, który zakłada, że gaz jest zbiorem sprężyście zderzających się kulek. Wiele gazów w warunkach normalnych zachowuje się jak gaz doskonały.

Bardziej szczegółowo

Przemiany energii w zjawiskach cieplnych. 1/18

Przemiany energii w zjawiskach cieplnych. 1/18 Przemiany energii w zjawiskach cieplnych. 1/18 Średnia energia kinetyczna cząsteczek Średnia energia kinetyczna cząsteczek to suma energii kinetycznych wszystkich cząsteczek w danej chwili podzielona przez

Bardziej szczegółowo

1) Rozmiar atomu to około? Która z odpowiedzi jest nieprawidłowa? a) 0, m b) 10-8 mm c) m d) km e) m f)

1) Rozmiar atomu to około? Która z odpowiedzi jest nieprawidłowa? a) 0, m b) 10-8 mm c) m d) km e) m f) 1) Rozmiar atomu to około? Która z odpowiedzi jest nieprawidłowa? a) 0,0000000001 m b) 10-8 mm c) 10-10 m d) 10-12 km e) 10-15 m f) 2) Z jakich cząstek składają się dodatnio naładowane jądra atomów? (e

Bardziej szczegółowo

GAZ DOSKONAŁY. Brak oddziaływań między cząsteczkami z wyjątkiem zderzeń idealnie sprężystych.

GAZ DOSKONAŁY. Brak oddziaływań między cząsteczkami z wyjątkiem zderzeń idealnie sprężystych. TERMODYNAMIKA GAZ DOSKONAŁY Gaz doskonały to abstrakcyjny, matematyczny model gazu, chociaż wiele gazów (azot, tlen) w warunkach normalnych zachowuje się w przybliżeniu jak gaz doskonały. Model ten zakłada:

Bardziej szczegółowo

Równowagi fazowe. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny

Równowagi fazowe. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Równowagi fazowe Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Równowaga termodynamiczna Przemianom fazowym towarzyszą procesy, podczas których nie zmienia się skład chemiczny układu, polegają

Bardziej szczegółowo

WYKONUJEMY POMIARY. Ocenę DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który :

WYKONUJEMY POMIARY. Ocenę DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który : WYKONUJEMY POMIARY Ocenę DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który : wie, w jakich jednostkach mierzy się masę, długość, czas, temperaturę wie, do pomiaru jakich wielkości służy barometr, menzurka i siłomierz

Bardziej szczegółowo

GAZ DOSKONAŁY W TERMODYNAMICE TO POJĘCIE RÓŻNE OD GAZU DOSKONAŁEGO W HYDROMECHANICE (ten jest nielepki)

GAZ DOSKONAŁY W TERMODYNAMICE TO POJĘCIE RÓŻNE OD GAZU DOSKONAŁEGO W HYDROMECHANICE (ten jest nielepki) Właściwości gazów GAZ DOSKONAŁY Równanie stanu to zależność funkcji stanu od jednoczesnych wartości parametrów koniecznych do określenia stanów równowagi trwałej. Jest to zwykle jednowartościowa i ciągła

Bardziej szczegółowo

chemia wykład 3 Przemiany fazowe

chemia wykład 3 Przemiany fazowe Przemiany fazowe Przemiany fazowe substancji czystych Wrzenie, krzepnięcie, przemiana grafitu w diament stanowią przykłady przemian fazowych, które zachodzą bez zmiany składu chemicznego. Diagramy fazowe

Bardziej szczegółowo

Szkła specjalne Przejście szkliste i jego termodynamika Wykład 5. Ryszard J. Barczyński, 2017 Materiały edukacyjne do użytku wewnętrznego

Szkła specjalne Przejście szkliste i jego termodynamika Wykład 5. Ryszard J. Barczyński, 2017 Materiały edukacyjne do użytku wewnętrznego Szkła specjalne Przejście szkliste i jego termodynamika Wykład 5 Ryszard J. Barczyński, 2017 Materiały edukacyjne do użytku wewnętrznego Czy przejście szkliste jest termodynamicznym przejściem fazowym?

Bardziej szczegółowo

Czym się różni ciecz od ciała stałego?

Czym się różni ciecz od ciała stałego? Szkła Czym się różni ciecz od ciała stałego? gęstość Czy szkło to ciecz czy ciało stałe? Szkło powstaje w procesie chłodzenia cieczy. Czy szkło to ciecz przechłodzona? kryształ szkło ciecz przechłodzona

Bardziej szczegółowo

prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak

prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak Czy równowaga w przyrodzie i w chemii jest korzystna? prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga

Bardziej szczegółowo

1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej?

1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej? Tematy opisowe 1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej? 2. Omów pomiar potencjału na granicy faz elektroda/roztwór elektrolitu. Podaj przykład, omów skale potencjału i elektrody

Bardziej szczegółowo

Stany skupienia materii

Stany skupienia materii Stany skupienia materii Ciała stałe - ustalony kształt i objętość - uporządkowanie dalekiego zasięgu - oddziaływania harmoniczne Ciecze -słabo ściśliwe - uporządkowanie bliskiego zasięgu -tworzą powierzchnię

Bardziej szczegółowo

Wykład 5. Kalorymetria i przejścia fazowe

Wykład 5. Kalorymetria i przejścia fazowe Wykład 5 Kalorymetria Ciepło przemian fazowych Bilans cieplny Proces kwazistatyczny Procesy odwracalne i nieodwracalne Praca Energia wewnętrzna Podstawowe przemiany gazowe W. Dominik Wydział Fizyki UW

Bardziej szczegółowo

Model wiązania kowalencyjnego cząsteczka H 2

Model wiązania kowalencyjnego cząsteczka H 2 Model wiązania kowalencyjnego cząsteczka H 2 + Współrzędne elektronu i protonów Orbitale wiążący i antywiążący otrzymane jako kombinacje orbitali atomowych Orbital wiążący duża gęstość ładunku między jądrami

Bardziej szczegółowo

Wykład 3. Diagramy fazowe P-v-T dla substancji czystych w trzech stanach. skupienia. skupienia

Wykład 3. Diagramy fazowe P-v-T dla substancji czystych w trzech stanach. skupienia. skupienia Wykład 3 Substancje proste i czyste Przemiany w systemie dwufazowym woda para wodna Diagram T-v dla przejścia fazowego woda para wodna Diagramy T-v i P-v dla wody Punkt krytyczny Temperatura nasycenia

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCEN Z FIZYKI DLA KLASY II GIMNAZJUM. ENERGIA I. NIEDOSTATECZNY - Uczeń nie opanował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce.

KRYTERIA OCEN Z FIZYKI DLA KLASY II GIMNAZJUM. ENERGIA I. NIEDOSTATECZNY - Uczeń nie opanował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce. KRYTERIA OCEN Z FIZYKI DLA KLASY II GIMNAZJUM ENERGIA - Uczeń nie opanował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce. - Wie, kiedy jest wykonywana praca mechaniczna. - Wie, że każde urządzenie

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA I TERMOCHEMIA

TERMODYNAMIKA I TERMOCHEMIA TERMODYNAMIKA I TERMOCHEMIA Termodynamika - opisuje zmiany energii towarzyszące przemianom chemicznym; dział fizyki zajmujący się zjawiskami cieplnymi. Termochemia - dział chemii zajmujący się efektami

Bardziej szczegółowo

Podstawy termodynamiki

Podstawy termodynamiki Podstawy termodynamiki Temperatura i ciepło Praca jaką wykonuje gaz I zasada termodynamiki Przemiany gazowe izotermiczna izobaryczna izochoryczna adiabatyczna Co to jest temperatura? 40 39 38 Temperatura

Bardziej szczegółowo

Czy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak

Czy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak Czy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga ciało

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCEN Z FIZYKI DLA KLASY I GIMNAZJUM

KRYTERIA OCEN Z FIZYKI DLA KLASY I GIMNAZJUM KRYTERIA OCEN Z FIZYKI DLA KLASY I GIMNAZJUM WŁASNOŚCI MATERII - Uczeń nie opanował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce. - Wie, że substancja występuje w trzech stanach skupienia. - Wie,

Bardziej szczegółowo

WŁASNOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CIECZY

WŁASNOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CIECZY WŁASNOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CIECZY Polimery Sieć krystaliczna Napięcie powierzchniowe Dyfuzja 2 BUDOWA CIAŁ STAŁYCH Ciała krystaliczne (kryształy): monokryształy, polikryształy Ciała amorficzne (bezpostaciowe)

Bardziej szczegółowo

ciało stałe ciecz gaz

ciało stałe ciecz gaz Trzy stany skupienia W przyrodzie substancje mogą występować w trzech stanach skupienia: stałym, ciekłym i gazowym. Ciała stałe mają własny określoną objętość i kształt, który trudno zmienić. Zmiana kształtu

Bardziej szczegółowo

Zadania treningowe na kolokwium

Zadania treningowe na kolokwium Zadania treningowe na kolokwium 3.12.2010 1. Stan układu binarnego zawierającego n 1 moli substancji typu 1 i n 2 moli substancji typu 2 parametryzujemy za pomocą stężenia substancji 1: x n 1. Stabilność

Bardziej szczegółowo

Wykład 5 Widmo rotacyjne dwuatomowego rotatora sztywnego

Wykład 5 Widmo rotacyjne dwuatomowego rotatora sztywnego Wykład 5 Widmo rotacyjne dwuatomowego rotatora sztywnego W5. Energia molekuł Przemieszczanie się całych molekuł w przestrzeni - Ruch translacyjny - Odbywa się w fazie gazowej i ciekłej, w fazie stałej

Bardziej szczegółowo

Wykład 6. Klasyfikacja przemian fazowych

Wykład 6. Klasyfikacja przemian fazowych Wykład 6 Klasyfikacja przemian fazowych JS Klasyfikacja Ehrenfesta Ehrenfest klasyfikuje przemiany fazowe w oparciu o potencjał chemiczny. nieciągłość Przemiany fazowe pierwszego rodzaju pochodne potencjału

Bardziej szczegółowo

Wykład FIZYKA I. 15. Termodynamika statystyczna. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak

Wykład FIZYKA I. 15. Termodynamika statystyczna.  Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Wykład FIZYKA I 15. Termodynamika statystyczna Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/fizyka1.html TERMODYNAMIKA KLASYCZNA I TEORIA

Bardziej szczegółowo

Układ termodynamiczny Parametry układu termodynamicznego Proces termodynamiczny Układ izolowany Układ zamknięty Stan równowagi termodynamicznej

Układ termodynamiczny Parametry układu termodynamicznego Proces termodynamiczny Układ izolowany Układ zamknięty Stan równowagi termodynamicznej termodynamika - podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny - wyodrębniona część otaczającego nas świata. Parametry układu termodynamicznego - wielkości fizyczne, za pomocą których opisujemy stan układu termodynamicznego,

Bardziej szczegółowo

Termodynamika Część 3

Termodynamika Część 3 Termodynamika Część 3 Formy różniczkowe w termodynamice Praca i ciepło Pierwsza zasada termodynamiki Pojemność cieplna i ciepło właściwe Ciepło właściwe gazów doskonałych Ciepło właściwe ciała stałego

Bardziej szczegółowo

Termodynamika Część 7 Trzecia zasada termodynamiki Metody otrzymywania niskich temperatur Zjawisko Joule'a Thomsona Chłodzenie magnetyczne

Termodynamika Część 7 Trzecia zasada termodynamiki Metody otrzymywania niskich temperatur Zjawisko Joule'a Thomsona Chłodzenie magnetyczne Termodynamika Część 7 Trzecia zasada termodynamiki Metody otrzymywania niskich temperatur Zjawisko Joule'a Thomsona Chłodzenie magnetyczne Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ Postulat Nernsta (1906):

Bardziej szczegółowo

Właściwości kryształów

Właściwości kryształów Właściwości kryształów Związek pomiędzy właściwościami, strukturą, defektami struktury i wiązaniami chemicznymi Skład i struktura Skład materiału wpływa na wszystko, ale głównie na: właściwości fizyczne

Bardziej szczegółowo

Zasady termodynamiki

Zasady termodynamiki Zasady termodynamiki Energia wewnętrzna (U) Opis mikroskopowy: Jest to suma średnich energii kinetycznych oraz energii oddziaływań międzycząsteczkowych i wewnątrzcząsteczkowych. Opis makroskopowy: Jest

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 2 TERMODYNAMIKA. Termodynamika opiera się na czterech obserwacjach fenomenologicznych zwanych zasadami

WYKŁAD 2 TERMODYNAMIKA. Termodynamika opiera się na czterech obserwacjach fenomenologicznych zwanych zasadami WYKŁAD 2 TERMODYNAMIKA Termodynamika opiera się na czterech obserwacjach fenomenologicznych zwanych zasadami Zasada zerowa Kiedy obiekt gorący znajduje się w kontakcie cieplnym z obiektem zimnym następuje

Bardziej szczegółowo

Podział ciał stałych ze względu na strukturę atomowo-cząsteczkową

Podział ciał stałych ze względu na strukturę atomowo-cząsteczkową Podział ciał stałych ze względu na strukturę atomowo-cząsteczkową Kryształy Atomy w krysztale ułożone są w pewien powtarzający się regularny wzór zwany siecią krystaliczną. Struktura kryształu NaCl Polikryształy

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI KLASA I Budowa materii Wymagania na stopień dopuszczający obejmują treści niezbędne dla dalszego kształcenia oraz użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia. Uczeń: rozróżnia

Bardziej szczegółowo

ogromna liczba małych cząsteczek, doskonale elastycznych, poruszających się we wszystkich kierunkach, tory prostoliniowe, kierunek ruchu zmienia się

ogromna liczba małych cząsteczek, doskonale elastycznych, poruszających się we wszystkich kierunkach, tory prostoliniowe, kierunek ruchu zmienia się CHEMIA NIEORGANICZNA Dr hab. Andrzej Kotarba Zakład Chemii Nieorganicznej Wydział Chemii I pietro p. 138 WYKŁAD - STAN GAZOWY i CHEMIA GAZÓW kinetyczna teoria gazów ogromna liczba małych cząsteczek, doskonale

Bardziej szczegółowo

Fizyka statystyczna Fenomenologia przejść fazowych. P. F. Góra

Fizyka statystyczna Fenomenologia przejść fazowych. P. F. Góra Fizyka statystyczna Fenomenologia przejść fazowych P. F. Góra http://th-www.if.uj.edu.pl/zfs/gora/ 2015 Przejście fazowe transformacja układu termodynamicznego z jednej fazy (stanu materii) do innej, dokonywane

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 7. Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe

WYKŁAD 7. Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe WYKŁAD 7 Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe JS Reguła Gibssa. Układy dwuskładnikowe Reguła faz Gibbsa określa liczbę stopni swobody układu w równowadze termodynamicznej: układy dwuskładnikowe

Bardziej szczegółowo

Zjawiska powierzchniowe

Zjawiska powierzchniowe Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Model Langmuira Model BET 1 Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Proces gromadzenia się substancji z wnętrza fazy na granicy międzyfazowej; Wynika z tego, że w obszarze powierzchniowym

Bardziej szczegółowo

wymiana energii ciepła

wymiana energii ciepła wymiana energii ciepła Karolina Kurtz-Orecka dr inż., arch. Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Dróg, Mostów i Materiałów Budowlanych 1 rodzaje energii magnetyczna kinetyczna cieplna światło dźwięk

Bardziej szczegółowo

Wykład 3 Zjawiska transportu Dyfuzja w gazie, przewodnictwo cieplne, lepkość gazu, przewodnictwo elektryczne

Wykład 3 Zjawiska transportu Dyfuzja w gazie, przewodnictwo cieplne, lepkość gazu, przewodnictwo elektryczne Wykład 3 Zjawiska transportu Dyfuzja w gazie, przewodnictwo cieplne, lepkość gazu, przewodnictwo elektryczne W3. Zjawiska transportu Zjawiska transportu zachodzą gdy układ dąży do stanu równowagi. W zjawiskach

Bardziej szczegółowo

(1) Równanie stanu gazu doskonałego. I zasada termodynamiki: ciepło, praca.

(1) Równanie stanu gazu doskonałego. I zasada termodynamiki: ciepło, praca. (1) Równanie stanu gazu doskonałego. I zasada termodynamiki: ciepło, praca. 1. Aby określić dokładną wartość stałej gazowej R, student ogrzał zbiornik o objętości 20,000 l wypełniony 0,25132 g gazowego

Bardziej szczegółowo

3.1. Równowagi fazowe układach jednoskładnikowych 3.2. Termodynamika równowag fazowych 3.3. Równowagi fazowe układach dwuskładnikowych 3.4.

3.1. Równowagi fazowe układach jednoskładnikowych 3.2. Termodynamika równowag fazowych 3.3. Równowagi fazowe układach dwuskładnikowych 3.4. Równowagi fazowe w układach jedno- i wieloskładnikowych jedno- lub wielofazowych 3.1. Równowagi fazowe układach jednoskładnikowych 3.2. Termodynamika równowag fazowych 3.3. Równowagi fazowe układach dwuskładnikowych

Bardziej szczegółowo

Prowadzący. http://luberski.w.interia.pl telefon PK: 126282746 Pokój 210A (Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej C-5)

Prowadzący. http://luberski.w.interia.pl telefon PK: 126282746 Pokój 210A (Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej C-5) Tomasz Lubera dr Tomasz Lubera mail: luberski@interia.pl Prowadzący http://luberski.w.interia.pl telefon PK: 126282746 Pokój 210A (Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej C-5) Konsultacje: we wtorki

Bardziej szczegółowo

Termodynamika. Część 12. Procesy transportu. Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ

Termodynamika. Część 12. Procesy transportu. Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ Termodynamika Część 12 Procesy transportu Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ Zjawiska transportu Zjawiska transportu są typowymi procesami nieodwracalnymi zachodzącymi w przyrodzie. Zjawiska te polegają

Bardziej szczegółowo

S ścianki naczynia w jednostce czasu przekazywany

S ścianki naczynia w jednostce czasu przekazywany FIZYKA STATYSTYCZNA W ramach fizyki statystycznej przyjmuje się, że każde ciało składa się z dużej liczby bardzo małych cząstek, nazywanych cząsteczkami. Cząsteczki te znajdują się w ciągłym chaotycznym

Bardziej szczegółowo

DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI

DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI Procesy odwracalne i nieodwracalne termodynamicznie, samorzutne i niesamorzutne Proces nazywamy termodynamicznie odwracalnym, jeśli bez spowodowania zmian w otoczeniu możliwy

Bardziej szczegółowo

WIĄZANIA. Co sprawia, że ciała stałe istnieją i są stabilne? PRZYCIĄGANIE ODPYCHANIE

WIĄZANIA. Co sprawia, że ciała stałe istnieją i są stabilne? PRZYCIĄGANIE ODPYCHANIE WIĄZANIA Co sprawia, że ciała stałe istnieją i są stabilne? PRZYCIĄGANIE ODPYCHANIE Przyciąganie Wynika z elektrostatycznego oddziaływania między elektronami a dodatnimi jądrami atomowymi. Może to być

Bardziej szczegółowo

FALOWA I KWANTOWA HASŁO :. 1 F O T O N 2 Ś W I A T Ł O 3 E A I N S T E I N 4 D Ł U G O Ś C I 5 E N E R G I A 6 P L A N C K A 7 E L E K T R O N

FALOWA I KWANTOWA HASŁO :. 1 F O T O N 2 Ś W I A T Ł O 3 E A I N S T E I N 4 D Ł U G O Ś C I 5 E N E R G I A 6 P L A N C K A 7 E L E K T R O N OPTYKA FALOWA I KWANTOWA 1 F O T O N 2 Ś W I A T Ł O 3 E A I N S T E I N 4 D Ł U G O Ś C I 5 E N E R G I A 6 P L A N C K A 7 E L E K T R O N 8 D Y F R A K C Y J N A 9 K W A N T O W A 10 M I R A Ż 11 P

Bardziej szczegółowo

1. Kryształy jonowe omówić oddziaływania w kryształach jonowych oraz typy struktur jonowych.

1. Kryształy jonowe omówić oddziaływania w kryształach jonowych oraz typy struktur jonowych. Tematy opisowe 1. Kryształy jonowe omówić oddziaływania w kryształach jonowych oraz typy struktur jonowych. 2. Dlaczego do kadłubów statków, doków, falochronów i filarów mostów przymocowuje się płyty z

Bardziej szczegółowo

Zasady obsadzania poziomów

Zasady obsadzania poziomów Zasady obsadzania poziomów Model atomu Bohra Model kwantowy atomu Fala stojąca Liczby kwantowe -główna liczba kwantowa (n = 1,2,3...) kwantuje energię elektronu (numer orbity) -poboczna liczba kwantowa

Bardziej szczegółowo

Utrwalenie wiadomości. Fizyka, klasa 1 Gimnazjum im. Jana Pawła II w Sułowie

Utrwalenie wiadomości. Fizyka, klasa 1 Gimnazjum im. Jana Pawła II w Sułowie Utrwalenie wiadomości Fizyka, klasa 1 Gimnazjum im. Jana Pawła II w Sułowie Za tydzień sprawdzian Ciało fizyczne a substancja Ciało Substancja gwóźdź żelazo szklanka szkło krzesło drewno Obok podanych

Bardziej szczegółowo

relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach

relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach 1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA Zajęcia wyrównawcze, Częstochowa, 2009/2010 Ewa Mandowska

TERMODYNAMIKA Zajęcia wyrównawcze, Częstochowa, 2009/2010 Ewa Mandowska 1. Bilans cieplny 2. Przejścia fazowe 3. Równanie stanu gazu doskonałego 4. I zasada termodynamiki 5. Przemiany gazu doskonałego 6. Silnik cieplny 7. II zasada termodynamiki TERMODYNAMIKA Zajęcia wyrównawcze,

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2

PODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2 PODSTAWY CEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład Plan wykładu II,III Woda jako rozpuszczalnik Zjawisko dysocjacji Równowaga w roztworach elektrolitów i co z tego wynika Bufory ydroliza soli Roztwory (wodne)-

Bardziej szczegółowo

Ciśnienie i temperatura model mikroskopowy

Ciśnienie i temperatura model mikroskopowy Ciśnienie i temperatura model mikroskopowy Mikroskopowy model ciśnienia gazu wzór na ciśnienie gazu Mikroskopowa interpretacja temperatury Średnia energia cząsteczki gazu zasada ekwipartycji energii Czy

Bardziej szczegółowo

DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI

DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI Procesy odwracalne i nieodwracalne termodynamicznie, samorzutne i niesamorzutne Proces nazywamy termodynamicznie odwracalnym, jeśli bez spowodowania zmian w otoczeniu możliwy

Bardziej szczegółowo

Kinetyczna teoria gazów Termodynamika. dr Mikołaj Szopa Wykład

Kinetyczna teoria gazów Termodynamika. dr Mikołaj Szopa Wykład Kinetyczna teoria gazów Termodynamika dr Mikołaj Szopa Wykład 7.11.015 Kinetyczna teoria gazów Kinetyczna teoria gazów. Termodynamika Termodynamika klasyczna opisuje tylko wielkości makroskopowe takie

Bardziej szczegółowo

Struktura materiałów. Zakres tematyczny. Politechnika Rzeszowska - Materiały lotnicze - I LD / dr inż. Maciej Motyka.

Struktura materiałów. Zakres tematyczny. Politechnika Rzeszowska - Materiały lotnicze - I LD / dr inż. Maciej Motyka. STRUKTURA, KLASYFIKACJA I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MATERIAŁÓW INŻYNIERSKICH Zakres tematyczny y 1 Struktura materiałów MATERIAŁAMI (inżynierskimi) nazywa się skondensowane (stałe) substancje, których właściwości

Bardziej szczegółowo

Termodynamika Część 2

Termodynamika Część 2 Termodynamika Część 2 Równanie stanu Równanie stanu gazu doskonałego Równania stanu gazów rzeczywistych rozwinięcie wirialne równanie van der Waalsa hipoteza odpowiedniości stanów inne równania stanu Równanie

Bardziej szczegółowo

- podaje warunki konieczne do tego, by w sensie fizycznym była wykonywana praca

- podaje warunki konieczne do tego, by w sensie fizycznym była wykonywana praca Fizyka, klasa II Podręcznik: Świat fizyki, cz.2 pod red. Barbary Sagnowskiej 6. Praca. Moc. Energia. Lp. Temat lekcji Wymagania konieczne i podstawowe 1 Praca mechaniczna - podaje przykłady wykonania pracy

Bardziej szczegółowo

DZIAŁ TEMAT NaCoBeZu kryteria sukcesu w języku ucznia

DZIAŁ TEMAT NaCoBeZu kryteria sukcesu w języku ucznia ODDZIAŁYWANIA DZIAŁ TEMAT NaCoBeZu kryteria sukcesu w języku ucznia 1. Organizacja pracy na lekcjach fizyki w klasie I- ej. Zapoznanie z wymaganiami na poszczególne oceny. Fizyka jako nauka przyrodnicza.

Bardziej szczegółowo

Fizyka 1 Wróbel Wojciech. w poprzednim odcinku

Fizyka 1 Wróbel Wojciech. w poprzednim odcinku w poprzednim odcinku 1 Kinetyczna teoria gazów AZ DOSKONAŁY Liczba rozważanych cząsteczek gazu jest bardzo duża. Średnia odległość między cząsteczkami jest znacznie większa niż ich rozmiar. Cząsteczki

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI ««*» ( # * *»»

SPIS TREŚCI ««*» ( # * *»» ««*» ( # * *»» CZĘŚĆ I. POJĘCIA PODSTAWOWE 1. Co to jest fizyka? 11 2. Wielkości fizyczne 11 3. Prawa fizyki 17 4. Teorie fizyki 19 5. Układ jednostek SI 20 6. Stałe fizyczne 20 CZĘŚĆ II. MECHANIKA 7.

Bardziej szczegółowo

Ciepło właściwe. Autorzy: Zbigniew Kąkol Bartek Wiendlocha

Ciepło właściwe. Autorzy: Zbigniew Kąkol Bartek Wiendlocha Ciepło właściwe Autorzy: Zbigniew Kąkol Bartek Wiendlocha 01 Ciepło właściwe Autorzy: Zbigniew Kąkol, Bartek Wiendlocha W module zapoznamy się z jednym z kluczowych pojęć termodynamiki - ciepłem właściwym.

Bardziej szczegółowo

Termodynamika. Energia wewnętrzna ciał

Termodynamika. Energia wewnętrzna ciał ermodynamika Energia wewnętrzna ciał Cząsteczki ciał stałych, cieczy i gazów znajdują się w nieustannym ruchu oddziałując ze sobą. Sumę energii kinetycznej oraz potencjalnej oddziałujących cząsteczek nazywamy

Bardziej szczegółowo

CIEPŁO O ZNANE CZY NIEZNANE?

CIEPŁO O ZNANE CZY NIEZNANE? CIEPŁO O ZNANE CZY NIEZNANE? prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak 1 Temperatura 2 Temperatura jest wielkości cią charakteryzującą stopień nagrzania danego ciała. a. 3 Temperaturę ciała można określić jako

Bardziej szczegółowo

Klucz odpowiedzi. Konkurs Fizyczny Etap Rejonowy

Klucz odpowiedzi. Konkurs Fizyczny Etap Rejonowy Klucz odpowiedzi Konkurs Fizyczny Etap Rejonowy Zadania za 1 p. TEST JEDNOKROTNEGO WYBORU (łącznie 20 p.) Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Odpowiedź B C C B B D C A D B Zadania za 2 p. Nr zadania 11 12

Bardziej szczegółowo

Wykład 3. Fizykochemia biopolimerów- wykład 3. Anna Ptaszek. 30 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego

Wykład 3. Fizykochemia biopolimerów- wykład 3. Anna Ptaszek. 30 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego Wykład 3 - wykład 3 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 30 października 2013 1/56 Warunek równowagi fazowej Jakich układów dotyczy równowaga fazowa? Równowaga fazowa dotyczy układów: jednoskładnikowych

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia Masa atomowa (cząsteczkowa) - to stosunek masy atomu danego pierwiastka chemicznego (cząsteczki związku chemicznego) do masy 1/12

Podstawowe pojęcia Masa atomowa (cząsteczkowa) - to stosunek masy atomu danego pierwiastka chemicznego (cząsteczki związku chemicznego) do masy 1/12 Podstawowe pojęcia Masa atomowa (cząsteczkowa) - to stosunek masy atomu danego pierwiastka chemicznego (cząsteczki związku chemicznego) do masy 1/12 atomu węgla 12 C. Mol - jest taką ilością danej substancji,

Bardziej szczegółowo

powierzchnia rozdziału - dwie fazy ciekłe - jedna faza gazowa - dwa składniki

powierzchnia rozdziału - dwie fazy ciekłe - jedna faza gazowa - dwa składniki Przejścia fazowe. powierzchnia rozdziału - skokowa zmiana niektórych parametrów na granicy faz. kropeki wody w atmosferze - dwie fazy ciekłe - jedna faza gazowa - dwa składniki Przykłady przejść fazowych:

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr

Bardziej szczegółowo

Termochemia elementy termodynamiki

Termochemia elementy termodynamiki Termochemia elementy termodynamiki Termochemia nauka zajmująca się badaniem efektów cieplnych reakcji chemicznych Zasada zachowania energii Energia całkowita jest sumą energii kinetycznej i potencjalnej.

Bardziej szczegółowo

8.STANY SKUPIENIA. Irena Zubel Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechnika Wrocławska (na prawach rękopisu)

8.STANY SKUPIENIA. Irena Zubel Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechnika Wrocławska (na prawach rękopisu) 8.STANY SKUPIENIA Irena Zubel Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechnika Wrocławska (na prawach rękopisu) Trzy stany skupienia Podstawowe stany skupienia materii (w temp. otoczenia): gazy

Bardziej szczegółowo

Wymagania na poszczególne oceny przy realizacji programu i podręcznika Świat fizyki

Wymagania na poszczególne oceny przy realizacji programu i podręcznika Świat fizyki Klasa II Wymagania na poszczególne oceny przy realizacji i podręcznika Świat fizyki 6. Praca. Moc. Energia 6.1. Praca mechaniczna podaje przykłady wykonania pracy w sensie fizycznym podaje jednostkę pracy

Bardziej szczegółowo

= = Budowa materii. Stany skupienia materii. Ilość materii (substancji) n - ilość moli, N liczba molekuł (atomów, cząstek), N A

= = Budowa materii. Stany skupienia materii. Ilość materii (substancji) n - ilość moli, N liczba molekuł (atomów, cząstek), N A Budowa materii Stany skupienia materii Ciało stałe Ciecz Ciała lotne (gazy i pary) Ilość materii (substancji) n N = = N A m M N A = 6,023 10 mol 23 1 n - ilość moli, N liczba molekuł (atomów, cząstek),

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z fizyki dla kl. 1 Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu w roku szkolnym 2016/2017

Wymagania edukacyjne z fizyki dla kl. 1 Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu w roku szkolnym 2016/2017 Wymagania edukacyjne z fizyki dla kl. 1 Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu w roku szkolnym 2016/2017 NAUCZYCIEL: PODRĘCZNIK: mgr Dorota Maj Świat fizyki Wyd. WSiP Na lekcjach fizyki postępy

Bardziej szczegółowo

Świat fizyki Gimnazjum Rozkład materiału - WYMAGANIA KLASA I

Świat fizyki Gimnazjum Rozkład materiału - WYMAGANIA KLASA I Świat fizyki Gimnazjum Rozkład materiału - WYMAGANIA KLASA I Lp. 1. Lekcja wstępna Temat lekcji Wymagania konieczne i podstawowe Uczeń: Wymagania rozszerzone i dopełniające Uczeń: Wymagania z podstawy/

Bardziej szczegółowo

Chemia Fizyczna Technologia Chemiczna II rok Wykład 1. Kierownik przedmiotu: Dr hab. inż. Wojciech Chrzanowski

Chemia Fizyczna Technologia Chemiczna II rok Wykład 1. Kierownik przedmiotu: Dr hab. inż. Wojciech Chrzanowski Chemia Fizyczna Technologia Chemiczna II rok Wykład 1 Kierownik przedmiotu: Dr hab. inż. Wojciech Chrzanowski Kontakt,informacja i konsultacje Chemia A ; pokój 307 Telefon: 347-2769 E-mail: wojtek@chem.pg.gda.pl

Bardziej szczegółowo

Powtórzenie wiadomości z klasy I. Cząsteczkowa budowa materii. Ciśnienie, prawo Pascala - obliczenia.

Powtórzenie wiadomości z klasy I. Cząsteczkowa budowa materii. Ciśnienie, prawo Pascala - obliczenia. Powtórzenie wiadomości z klasy I Cząsteczkowa budowa materii. Ciśnienie, prawo Pascala - obliczenia. Atomy i cząsteczki 1. Materia składa się z cząsteczek zbudowanych z atomów. 2. Atomy są bardzo małe,

Bardziej szczegółowo

Fizyka 1 Wróbel Wojciech

Fizyka 1 Wróbel Wojciech w poprzednim odcinku 1 Stany skupienia materii Ciała stałe Ciecze Płyny Gazy 2 Stany skupienia materii Ciała stałe Ciecze Płyny Gazy Plazma 3 Ciało stałe ustalony kształt i objętość uporządkowanie dalekiego

Bardziej szczegółowo

FIZYKA STATYSTYCZNA. d dp. jest sumaryczną zmianą pędu cząsteczek zachodzącą na powierzchni S w

FIZYKA STATYSTYCZNA. d dp. jest sumaryczną zmianą pędu cząsteczek zachodzącą na powierzchni S w FIZYKA STATYSTYCZNA W ramach fizyki statystycznej przyjmuje się, że każde ciało składa się z dużej liczby bardzo małych cząstek, nazywanych cząsteczkami. Cząsteczki te znajdują się w ciągłym chaotycznym

Bardziej szczegółowo

Stany materii. Masa i rozmiary cząstek. Masa i rozmiary cząstek. m n mol. n = Gaz doskonały. N A = 6.022x10 23

Stany materii. Masa i rozmiary cząstek. Masa i rozmiary cząstek. m n mol. n = Gaz doskonały. N A = 6.022x10 23 Stany materii Masa i rozmiary cząstek Masą atomową ierwiastka chemicznego nazywamy stosunek masy atomu tego ierwiastka do masy / atomu węgla C ( C - izoto węgla o liczbie masowej ). Masą cząsteczkową nazywamy

Bardziej szczegółowo

Termodynamiczny opis przejść fazowych pierwszego rodzaju

Termodynamiczny opis przejść fazowych pierwszego rodzaju Wykład II Przejścia fazowe 1 Termodynamiczny opis przejść fazowych pierwszego rodzaju Woda występuje w trzech stanach skupienia jako ciecz, jako gaz, czyli para wodna, oraz jako ciało stałe, a więc lód.

Bardziej szczegółowo

Wykład 1-4. Anna Ptaszek. 6 września Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Fizykochemia biopolimerów - wykład 1-4.

Wykład 1-4. Anna Ptaszek. 6 września Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Fizykochemia biopolimerów - wykład 1-4. Wykład 1-4 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 6 września 2016 1 / 68 Podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny To zbiór niezależnych elementów, które oddziałują ze sobą tworząc integralną

Bardziej szczegółowo

Fizyka Ciała Stałego

Fizyka Ciała Stałego Wykład III Struktura krystaliczna Fizyka Ciała Stałego Ciała stałe można podzielić na: Krystaliczne, o uporządkowanym ułożeniu atomów lub molekuł tworzącym sieć krystaliczną. Amorficzne, brak uporządkowania,

Bardziej szczegółowo