PRZYMIOTNIKI. jeled jafe piękny chłopiec י ל ד יפ ה jeladim jafim piękni chłopcy י לד ים י פ ים jalda jafa piękna dziewczyna י ל דה יפה

Transkrypt

1

2 PRZYMIOTNIKI Formy przymiotników rodzaju żeńskiego oraz liczby mnogiej są tworzone tak samo jak dla rzeczowników. Przymiotniki są umieszczane za rzeczownikami, a liczba i rodzaj muszą być zgodne jeled jafe piękny chłopiec י ל ד יפ ה jeladim jafim piękni chłopcy י לד ים י פ ים jalda jafa piękna dziewczyna י ל דה יפה jeladot jafot piękne dziewczyny י לד ות יפ ות

3 Stopniowanie W języku hebrajskim przymiotniki i przysłówki mają często identyczną formę: dobrze, tow = dobry i ט וב głupiec. tipesz = głupi i ט פ Jeżeli rzeczownik ma rodzajnik określony, to przy przymiotniku też musi się znajdować rodzajnik określony. ha-sefer ha-meanien ta ciekawa książka ה פ ס פ ה פ מ י פי ha-bajit ha-jaszan ten stary dom ה ב י ת הי Stopień wyższy przymiotników jest tworzony za pomocą joter, który jest umieszczany przed albo za י ו פת przysłówka przymiotnikiem. jafe, jeled joter י ל ד י ו פת יפ ה - jafe joter ładniejszy י ו פת יפ ה Przysłówek ה כ י hahi, za pomocą którego tworzony jest stopień najwyższy, zawsze musi być umieszczony przed przymiotnikiem. hahi jafe najładniejszy ה כ י יפ ה hahi gadol największy ה כ י גד ול

4 ZAIMKI OSOBOWE LP LM JA א י י ani MY א י ח י ו anachnu TY r.m א תה ata Wy r.m א ת ם atem TY r.ż. א ת at WY r.ż. א ת aten ON ה וא hu ONI פהם hem ONA ה יא hi ONE פה hen

5 ZAIMKI OSOBOWE Celownik zaimków osobowych jest tworzony przyimkiem ל le Biernik zaimków jest tworzony partykułą א ת et LP LM MNIE א ות י oti NAS א ותי ו otanu CIEBIE r.m. א ות ך otcha WAS r.m. א ת כ ם etchem CIEBIE r.ż. א ות ך otach WAS r.ż. א ת כ etchen JEGO א ות ו oto ICH א ותם otam ואה א י י א ות ה. Ani roa ota Widzę ją. א י ח י ו ל א א וה ב ים א ותם. anachnu lo ochawim otam Nie lubimy ich JĄ א ות ה ota JE א ות otan

6 ZAIMKI DZIERŻAWCZE Zaimki dzierżawcze występują jako samodzielne lub dołączone. Częściej używane są zaimki samodzielne, które umieszcza się za rzeczownikiem i nie ulegają zmianom dla rodzajów i liczb. ha-kelew szeli ה כ ל ב ל י לי ו ל ה ה מ ו ה mój pies ha-mora szelanu nasza nauczycielka ha-jeladim szela ה י לד ים jej dzieci LP LM MÓJ ל י szeli NASZ לי ו szelanu TWÓJ r.m. ל ך szelcha WASZ r.m. szelachem לכ ם TWÓJ r.ż. ל ך szelach WASZ r.ż. szelachen לכ JEGO ל ו szelo ICH r.m. szelahem לה ם JEJ ל ה szela ICH r.ż. לה szelahen

7 ZAIMKI WSKAZUJĄCE ten ta ci te OBIEKT BLIŻSZY ז ה ze tamten, ów OBIEKT DALSZY ה וא ז את zot tamta, owa ה יא פאל ה ele tamci, owi פהם פאל ה ele tamte, owe פה ה י ל דה ה ז את ג ה א צ פלי ו [ha-jalda ha-zot gara eclenu] ta dziewczyna mieszka u nas. ט ים ה ז ה ה א כ ל to jedzenie jest dobre ה ב י ת לי ו ז ה To jest nasz dom. achoti] [zot ז את א ח ות י To jest moja siostra [ha-ochel ha-ze taim] [ze ha-bajit szelanu] szelo] [ele ha-horim פאל ה ה ה ו ים ל ו To są jego rodzice. W języku hebrajskim - tak samo jak w polskim rozróżniane są zaimki wskazujące obiekt bliższy i dalszy. hu hi hem hen

8 ZAIMKI PYTAJĄCE W potocznym języku hebrajskim [ejze] używane jest też dla rodzaju פאיז ה żeńskiego i dla liczby mnogiej., jaki [ejze] - פאיז ה [ejzo] - jaka פאיז ו. jakie [elu] - jacy, פאל ו פאיז ה וק ולד א ת א וה ב ת [ejze szokolad at ohewet] Jaką lubisz czekoladę? W języku hebrajskim występują następujące zaimki pytające: [mi] kto מ י [ma] - co i מ ה Poszczególne formy zaimka מ י tworzone są tak samo jak u rzeczowników: [lemi] komu ל מ י [szel mi] kogo, czyj ל מ י (biernik) [et mi] kogo א ת מ י męski) [mi ze] Kto to jest? (rodzaj מ י ז ה [mi zot] Kto to jest? (rodzaj מ י ז את żeński) jest? [szel mi ze] Czyje to מ י ז ה ל

9 ZAIMKI WZGLĘDNE We współczesnym języku hebrajskim używany jest zaimek względny [sze]. Powstał on przez skrócenie samodzielnie pisanej formy א [aszer], z którą można się spotkać w języku literackim. Zaimek pisany jest łącznie z wyrazem, który po nim następuje. א ה י ה א א ה י ה ehje aszer ehje Będę który będę

10 TORA USTNA I PISANA השפעה haszpaa wpływ, emanacja ש-פ -ע ל ה א יר ת א ור ה מ א ור Szefa obfitość Or או światło lehair świecić teura maor oświetlenie jasność, blask אשפה aszpa śmieci א- ש-ף Aszaf ekspert, magik Or עו skóra lehitawer ל ה ת ע ו ו ר ע יו ו ר iwer מ ע ר ה meara ל ע ו ו ר leawer ślepy oślepnąć jaskinia oślepić

11 ZAPOZNAWANIE SIĘ Jak się nazywasz?, מה מ ך ma szimcha, Nazywam się... מ י szmi Monika Kowalczyk Kim pan jest? מ י א תה ata? mi Kto to jest? מ י ז ה mi ze? m. Kim jest ta pani? מ י ה ג ב ת ה ז את mi ha-gweret ha-zot? My się znamy? א י ח י ו מ כ י ים anachnu makirim? Znacie się? א ת ם מ כ י ים makirim? atem Zna pan moją żonę? iszti? ata makir et א תה מ כ י א ת א י ת י Pamięta mnie pan? א תה ז ו פכ א ות י ata zocher oti? Czy myśmy się już gdzieś nie spotkali? כ ב י פ ג י ו kwar nifgasznu? Poznaliśmy się już?

12 Skąd się znamy? ZAPOZNAWANIE SIĘ makirim? meejfo anachnu פ מ פאיפ ה א י ח י ו מ כ י ים. א י י מ צ ט פ, א י י ל א מ כ י א ות ך Obawiam się, że pana nie znam. Niestety, nie pamiętam pana. ani mictaer, ani lo makir otcha ל צ י, א י י ל א ז ו פכ א ות ך lecaari, ani lo zocher otcha ה פ ה ל י ל ה צ יג פאת צ מ י przedstawię. Pan pozwoli, że się harsze li lehacig et acmi ה פ ה ל י ל ה צ יג ל ך א ת א י ת י żonę. Pan pozwoli, że przedstawię moją harsze li lehacig lecha et iszti

13 Przedstawisz mnie? Proszę poznać... ZAPOZNAWANIE SIĘ oti? haim tacig ה א ם ת צ יג א ות י hakiru et ה כ י ו א ת To moi koledzy (z pracy). פאל ה פהם מ ית י ele hem amitaj Miło mi Miło mi było pana poznać. naim meod.י ים פ מא וד ש מ ח ת י ל ה כ י א ות ך samachti lehakir otcha ה ת י וג כ ול ו ל י stronie. Cała przyjemność po mojej hataanug kulo szeli

14 Do widzenia. POŻEGNANIE lehitraot ל ה ת א ות Do zobaczenia wkrótce. י ת א ה ב פהק ד ם nitrae behekdem Cześć!, Pa pa! Trzymaj się! baj!! ב יי tuw! kol!כ ל ט וב Na razie. Do jutra. baj bejntajim. ב יי פ ביי ת י ם lehitraot machar.ל ה ת א ות מ ח

15 POŻEGNANIE. מ ס ו לפהם ד י ת ל ום ב מ י pozdrowić. Proszę ich ode mnie mesor lahem driszat szalom biszmi Przepraszam, śpieszę się. ס ל יחה, א י י מ מ פה. slicha, ani memaher Muszę (już) iść. Widzimy się jutro o... Zadzwonię (do ciebie). ani (kwar) hajaw lalehet.א י י כ ב ח ייב ל ל כ ת be nitrae machar...י ת א ה מ ח ב Ani etkaszer.א י י פאת ק

16