Dokumentacja. Kalibracja parametrów modelu Hestona za rozszerzonego filtra Kalmana. Mikołaj Bińkowski Wiktor Gromniak
|
|
- Amalia Stasiak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Dokumentacja Kalibracja parametrów modelu Hestona za pomoca rozszerzonego filtra Kalmana Mikołaj Bińkowski Wiktor Gromniak
2 Spis treści 1 Wstęp 2 2 Struktura katalogów 2 3 Zależności 2 4 Funkcje heston_calibr_kalman Parametry funkcji Zwracany wynik funkcji extended_kalman_filter Podstawy teoretyczne Parametry funkcji Zwracany wynik funkcji heston_call_fft Parametry funkcji Zwracany wynik funkcji Obsługa programu 6 Literatura 7 1
3 1 Wstęp Celem tego projektu było napisanie szeregu funkcji dla oprogramowania Octave mających za zadanie kalibrację parametrów modelu Hestona do danych cen waniliowych opcji europejskich. Funkcjonalność uzyskano wykorzystując rozszerzony filtr Kalmana. Niniejszy dokument stanowi dokumentację dla kodu Octave. Postawy teoretyczne oraz motywacja dla zastosowanych rozwiązań zostały zaczerpnięte z prac Lindströma et al. [1] oraz Moodley a [2]. 2 Struktura katalogów Projekt posiada następującą strukturę katalogów: calibration - data - doc - filter - pricing Poszczególne katalogi zawierają: calibration - główny katalog projektu; zawiera skrypt z zależnościami requirements.m oraz skrypt testujący całą funkcjonalność programu test.m data - zawiera pomocniczą funkcję data_generator.m służącą do generowania sztucznych danych testowych oraz same dane w pliku artificial_data.txt doc - zawiera ten dokument, jego źródła oraz literaturę zamieszczoną w bibliografii filter - zawiera funkcję extended_kalman_filter.m realizującą funkcjonalność rozszerzonego filtra Kalmana oraz jej dekorator - funkcję heston_calibr_kalman.m dla potrzeb kalibracji modelu Hestona pricing - zawiera funkcję heston_call_fft.m dokonującą wyceny opcji za pomocą modelu Hestona oraz skrypt ją testujący heston_pricing_test.m 3 Zależności Projekt korzysta wyłącznie ze standardowych funkcji pakietu Octave. Nie testowano na Matlabie. 2
4 4 Funkcje Projekt zawiera trzy funkcje realizujące właściwą logikę programu: heston_calibr_kalman extended_kalman_filter heston_call_fft Poniżej znajduje się opis poszczególnych funkcji. Wewnętrzna logika każdej z nich opisana jest szczegółowo w kodzie programu wraz z odniesieniami do literatury. 4.1 heston_calibr_kalman Jest to jedyna funkcja, którą wywołuje użytkownik końcowy programu. Ma ona za zadanie optymalizację parametrów modelu Hestona do danych cen europejskich opcji kupna. Do optymalizacji wykorzystywany jest rozszerzony filtr Kalmana realizowany przez funkcję extened_kalman_filter. Jest ona wywoływana wewnątrz funkcji heston_calibr_kalman z odpowiednimi parametrami. Podstawy teoretyczne stanowi praca Lindströma [1] Parametry funkcji obs - macierz obserwacji danych cen opcji o wymiarach n m, gdzie n jest liczbą obserwacji w czasie, a m jest liczbą opcji w każdym momencie czasu; cena opcji w miejscu (i, j) odpowiada i-tej obserwacji i j-tej wartości Ts i strikes (patrz niżej) Ts - wektor czasów do wygaśnięcia długości m; czas do wygaśnięcia liczony jest od pierwszej obserwacji (cf. ts poniżej) strikes - wektor strike ów o długości m ts - wektor kolejnych punktów w czasie, w których dokonane były obserwacje, długości n; pierwszy element jest równy 0 m_init - wektor długości 5 zawierający startowe wartości parametrów (te od których zaczną się poszukiwania); kolejne współrzędne odpowiadają: m(1)~kappa, m(2)~theta, m(3)~s (opis poszczególnych parametrów - patrz dokumentacja funkcji heston_call_fft) r - stopa procentowa S0 - wektor cen początkowych aktywa bazowego w poszczególnych momentach czasu długości n jac_rec - parametr opcjonalny; ustala co jaką liczbę iteracji w filtrze Kalmana dokonuje się ponownego obliczenia jakobianu funkcji zadającej proces dynamiczny; pozwala na znaczne skrócenie obliczeń bez istotnej utraty dokładności otrzymanego wyniku; wartość domyślna ustala liczbę przeliczeń na 10 (patrz opis funkcji extended_kalman_filter oraz jej kod) 3
5 4.1.2 Zwracany wynik funkcji Funkcja zwraca wektor zoptymalizowanych parametrów. Odpowiedniość pomiędzy współrzędnymi wektora, a parametrami jest taka, jak dla wektora wartości początkowych m_init (patrz Parametry funkcji powyżej). 4.2 extended_kalman_filter Funkcja realizująca rozszerzony filtr Kalmana. Jest zaimplementowana w pełnej ogólności (nie ogranicza się do rozważanego problemu), więc może być wykorzystywana przy innych zagadnieniach Podstawy teoretyczne Podstawy teoretyczne dla implementacji podajemy za Lindströmem [1]. Załóżmy, że interesujący nas układ dynamiczny można zapisać jako y t = h(x t ) + ε t (1) x t = f(x t 1, η t ). (2) i załóżmy, że rozkład początkowy x 0 jest Gaussowski ze średnią m 0 i macierzą kowariancji P 0 oraz, że ε N(0, R) i η N(0, Q). Wówczas rozszerzony filtr Kalmana jest zadany jako 1. Losowanie x 0 zgodnie z jego rozkładem. 2. Propagacja średniej i macierzy kowariancji zadana przez m t+1 t = f(m t, 0) (3) P t+1 t = F (m t, 0)P t t F T (m t, 0) + G(m t, 0)QG T (m t, 0) (4) 3. Aktualizacja średniej i macierzy kowariancji zadana przez K = P t+1 t H T (m t+1 t )(H(m t+1 t )P t+1 t H T (m t+1 t ) + R) 1 (5) m t+1 t+1 = m t+1 t + K(y t+1 h(m t+1 t )) (6) P t+1 t+1 = P t+1 t KH(m t+1 t )P t+1 t (7) i powtarzaj propagację i aktualizację do momentu gdy t = T. 1 1 W równaniu (7) H(m t+1 t ) nie powinno być transponowane (tak jest u Lindströma)! 4
6 gdzie F (m, η) = f (m, η) x (8) G(m, η) = f (m, η) η (9) H(m) = h (m) x (10) Parametry funkcji y - macierz obserwacji obserwowalnego procesu dynamicznego y o wymiarach n m, gdzie n jest liczbą obserwacji w czasie, a m jest liczbą współrzędnych procesu (cf. równ. (1)) m_init - wektor wartości początkowych poszukiwanych parametrów długości k h - funkcja zadająca wartość procesu y dla zadanych wartości parametrów (cf. równ. (1)) H - pochodna h po parametrach (jakobian) (cf. równ. (10)) f - funkcja zadająca relację przejścia dla parametrów (cf. równ. (2)) F - pochodna f po parametrach (jakobian) (cf. równ. (8)) G - pochodna f po procesie szumu (jakobian) (cf. równ (9)) R - macierz kowariancji szumu dla procesu obserwowalnego o wymianach m m (cf. równ. (1)) Q - macierz kowariancji szumu dla procesu parametrów o wymianach k k (cf. równ. (2)) P0 - wartość początkowa macierzy kowariancji dla procesu parametrów o wymiarach k k jac_rec - parametr, który ustala co jaką liczbę iteracji w filtrze Kalmana dokonuje się ponownego obliczenia funkcji H; pozwala na znaczne skrócenie obliczeń bez istotnej utraty dokładności otrzymanego wyniku (patrz kod funkcji) Zwracany wynik funkcji Funkcja zwraca wektor zoptymalizowanych parametrów. 5
7 4.3 heston_call_fft Funkcja obliczająca wartość europejskiej opcji kupna w modelu Hestona za pomocą szybkiej transformaty Fouriera (FFT). Dzięki wykorzystaniu FFT jest w stanie robić to bardzo szybko, czego potrzebujemy, ponieważ w zadaniu kalibracji wywołujemy ją wielokrotnie. Dla ustalenia oznaczeń, rozważamy model Hestona postaci ds t = rs t dt + V t S t dw 1 t dv t = κ(θ V t )dt + σ V t dw 2 t d <W 1 t, W 2 t >= ρdt Podstawy teoretyczne dla implementacji stanowi praca Moodley a [2]. Powyższa postać rozważanego modelu jest zgodna z tą pracą (cf. równ. 1.1, 1.2, 1.3 [2]) Parametry funkcji kappa - współczynnik powrotu do średniej, odp. κ theta - długoterminowa wariancja, odp. θ sigma - zmienność zmienności, odp. σ rho - korelacja pomiędzy procesami Wt 1, Wt 2, odp. ρ T - czas do wygaśnięcia (przyjmuje wektor o długości m) strike - strike opcji (przyjmuje wektor o długości m) S0 - wartość początkowa aktywa bazowego r - stopa procentowa Zwracany wynik funkcji Funkcja zwraca wycenę dla opcji o zadanych parametrach (względnie, wektor wycen). 5 Obsługa programu Przykład użycia opisanych funkcji przedstawiony jest w skrypcie test.m znajdującym się w głównym katalogu projektu. Korzysta on ze sztucznych danych wygenerowanych za pomocą funkcji data_generator z katalogu data. (przykład korzysta z danych generowanych sztucznie, ze względu na brak dostępu do powierzchni implied volatility w czasie pisania programu; zasadnicza logika nie zmienia się jednak dla danych rzeczywistych) Aby uruchomić program należy wykonać następujące kroki: 6
8 1. Załadować zależności wykonując skrypt requirements (dodaje on jedynie poszczególne katalogi do ścieżki; jak już wspomniano projekt nie posiada żadnych zewnętrznych zależności). 2. Załadować dane z pliku (wygenerowane bądź rzeczywiste). 3. Stworzyć wektory strikes, Ts (nazwy mogą być inne) zawierające odpowiednio strike i oraz czasy do wygaśnięcia odpowiadające kolumnom macierzy załadowanych danych. 4. Stworzyć wektory ts, S0 zawierające odpowiednio kolejne punkty czasowe obserwacji i ceny aktywa bazowego w tych momentach, odpowiadające kolejnym wierszom macierzy załadowanych danych. 5. Stworzyć wektor początkowych wartości parametrów modelu Hestona m_init. 6. Ustalić stopę procentową r. 7. Wywołać funkcję heston_calib_kalman z odpowiednimi, stworzonymi wcześniej parametrami i odczytać jej wynik (patrz opis tej funkcji). Literatura [1] Lindström E., Ströjby J., Brodén M., Sequential Calibration of Options, 2008 [2] Moodley N., The Heston Model: A Practical Approach with Matlab Code,
Estymacja parametrów modelu Hestona - dokumentacja implementacji
Estymacja parametrów modelu Hestona - dokumentacja implementacji Maciej Kołodziejczyk, Michał Kowalski 8 maja 2009 Spis treści 1 Opis problemu 1 2 Opis algorytmu 2 2.1 Algorytm minimalizacji funkcji celu.................
Dokumentacja. Hestona i modeli pokrewnych. Mikołaj Bińkowski Wiktor Gromniak
Dokumentacja Wycena opcji za pomoca uogólnionego modelu Hestona i modeli pokrewnych Mikołaj Bińkowski Wiktor Gromniak Spis treści 1 Wstęp teoretyczny 3 1.1 Rozpatrywane modele stochastycznej zmienności...........
Dokumentacja. Opcje europejskie PDE. Michał Grzelak
Dokumentacja Opcje europejskie PDE Michał Grzelak Spis treści 1 Ceny opcji z local volatility 2 1.1 Opcje plain vanilla z local volatility................. 2 1.2 Parametry greckie..........................
Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym
Ćwiczenia ZPI 1 Współczynniki greckie Odpowiadają na pytanie o ile zmieni się wartość opcji w wyniku: Współczynnik Delta (Δ) - zmiany wartości instrumentu bazowego Współczynnik Theta (Θ) - upływu czasu
Dokumentacja. Wycena opcji europejskich. w modelu Hestona
Dokumentacja Wycena opcji europejskich w modelu Hestona Konrad Stawski Spis treści 1 Opis problemu 2 2 Opis dyskretyzacji problemu 3 3 Zmienne wykorzystywane w programie 6 4 Spis wykorzystywanych funkcji
Zastosowania sieci neuronowych
Zastosowania sieci neuronowych aproksymacja LABORKA Piotr Ciskowski zadanie 1. aproksymacja funkcji odległość punktów źródło: Żurada i in. Sztuczne sieci neuronowe, przykład 4.4, str. 137 Naucz sieć taką
Podstawy OpenCL część 2
Podstawy OpenCL część 2 1. Napisz program dokonujący mnożenia dwóch macierzy w wersji sekwencyjnej oraz OpenCL. Porównaj czasy działania obu wersji dla różnych wielkości macierzy, np. 16 16, 128 128, 1024
Rozkłady wielu zmiennych
Rozkłady wielu zmiennych Uogólnienie pojęć na rozkład wielu zmiennych Dystrybuanta, gęstość prawdopodobieństwa, rozkład brzegowy, wartości średnie i odchylenia standardowe, momenty Notacja macierzowa Macierz
Optymalizacja systemów
Optymalizacja systemów Laboratorium - problem detekcji twarzy autorzy: A. Gonczarek, J.M. Tomczak, S. Zaręba, P. Klukowski Cel zadania Celem zadania jest zapoznanie się z gradientowymi algorytmami optymalizacji
//warunki początkowe m=500; T=30; c=0.4; t=linspace(0,t,m); y0=[-2.5;2.5];
4.3. Przykłady wykorzystania funkcji bibliotecznych 73 MATLAB % definiowanie funkcji function [dx]=vderpol(t,y) global c; dx=[y(2); c*(1-y(1)^2)*y(2)-y(1)]; SCILAB // definiowanie układu function [f]=vderpol(t,y,c)
Dynamiczne modele liniowe w badaniach okresowych
Dynamiczne modele liniowe w badaniach okresowych Katedra Statystyki UE w Poznaniu O czym będzie mowa? badamy zmienność pewnego parametru w czasie w pewnej populacji co pewien okres losujemy próbę na podstawie
Elementy metod numerycznych - zajęcia 9
Poniższy dokument zawiera informacje na temat zadań rozwiązanych w trakcie laboratoriów. Elementy metod numerycznych - zajęcia 9 Tematyka - Scilab 1. Labolatoria Zajęcia za 34 punktów. Proszę wysłać krótkie
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce Laboratorium MATLAB Zadanie nr 2 Detekcja twarzy autorzy: A. Gonczarek, J.M. Tomczak Cel zadania Celem zadania jest zapoznanie się algorytmem gradientu prostego
ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH
Transport, studia I stopnia Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek Adam Wosatko Postać ogólna równania nieliniowego Często występującym, ważnym problemem obliczeniowym
3. Optymalizacja portfela inwestycyjnego Model Markowitza Model jednowskaźnikowy Sharpe a Model wyceny aktywów kapitałowych CAPM
3. Optymalizacja portfela inwestycyjnego Model Markowitza Model jednowskaźnikowy Sharpe a Model wyceny aktywów kapitałowych CAPM Oczekiwana stopa zwrotu portfela dwóch akcji: E(r p ) = w 1 E(R 1 ) + w
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce Laboratorium MATLAB Zadanie nr 1 Regresja liniowa autorzy: A. Gonczarek, J.M. Tomczak Cel zadania Celem zadania jest zapoznanie się z liniowym zadaniem najmniejszych
Podstawy MATLABA, cd.
Akademia Górniczo-Hutnicza Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Przetwarzanie Sygnałów Studia Podyplomowe, Automatyka i Robotyka Podstawy MATLABA, cd. 1. Wielomiany 1.1. Definiowanie
Stosowana Analiza Regresji
Stosowana Analiza Regresji Wykład VIII 30 Listopada 2011 1 / 18 gdzie: X : n p Q : n n R : n p Zał.: n p. X = QR, - macierz eksperymentu, - ortogonalna, - ma zera poniżej głównej diagonali. [ R1 X = Q
Raport: Wycena opcji metodą Quasi Monte Carlo
Raport: Wycena opcji metodą Quasi Monte Carlo Autor: Dominik Winnicki Spis treści Opis problemu... 2 Wstęp teoretyczny... 2 Liczby Haltona... 4 Liczby Sobol a... 4 Ocena uzyskanych ciągów Haltona i Sobol
METODA SYMPLEKS. Maciej Patan. Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski
METODA SYMPLEKS Maciej Patan Uniwersytet Zielonogórski WSTĘP Algorytm Sympleks najpotężniejsza metoda rozwiązywania programów liniowych Metoda generuje ciąg dopuszczalnych rozwiązań x k w taki sposób,
Ważne rozkłady i twierdzenia c.d.
Ważne rozkłady i twierdzenia c.d. Funkcja charakterystyczna rozkładu Wielowymiarowy rozkład normalny Elipsa kowariacji Sploty rozkładów Rozkłady jednostajne Sploty z rozkładem normalnym Pobieranie próby
Instytut Politechniczny Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa. Diagnostyka i niezawodność robotów
Instytut Politechniczny Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa Diagnostyka i niezawodność robotów Laboratorium nr 3 Generacja realizacji zmiennych losowych Prowadzący: mgr inż. Marcel Luzar Cele ćwiczenia: Generowanie
ZADANIA OPTYMALIZCJI BEZ OGRANICZEŃ
ZADANIA OPTYMALIZCJI BEZ OGRANICZEŃ Maciej Patan Uniwersytet Zielonogórski WSTEP Zadanie minimalizacji bez ograniczeń f(ˆx) = min x R nf(x) f : R n R funkcja ograniczona z dołu Algorytm rozwiazywania Rekurencyjny
Komputerowa Analiza Danych Doświadczalnych
Komputerowa Analiza Danych Doświadczalnych Prowadząca: dr inż. Hanna Zbroszczyk e-mail: gos@if.pw.edu.pl tel: +48 22 234 58 51 konsultacje: poniedziałek, 10-11; środa: 11-12 www: http://www.if.pw.edu.pl/~gos/students/kadd
Matematyka stosowana i metody numeryczne
Ewa Pabisek Adam Wosatko Piotr Pluciński Matematyka stosowana i metody numeryczne Konspekt z wykładu 6 Rozwiązywanie równań nieliniowych Rozwiązaniem lub pierwiastkiem równania f(x) = 0 lub g(x) = h(x)
Algorytm grupowania danych typu kwantyzacji wektorów
Algorytm grupowania danych typu kwantyzacji wektorów Wstęp Definicja problemu: Typowe, problemem często spotykanym w zagadnieniach eksploracji danych (ang. data mining) jest zagadnienie grupowania danych
Symulacja działania sterownika dla robota dwuosiowego typu SCARA w środowisku Matlab/Simulink.
Symulacja działania sterownika dla robota dwuosiowego typu SCARA w środowisku Matlab/Simulink. Celem ćwiczenia jest symulacja działania (w środowisku Matlab/Simulink) sterownika dla dwuosiowego robota
Klasyfikator liniowy Wstęp Klasyfikator liniowy jest najprostszym możliwym klasyfikatorem. Zakłada on liniową separację liniowy podział dwóch klas między sobą. Przedstawia to poniższy rysunek: 5 4 3 2
Laboratorium MATLA. Ćwiczenie 4. Debugowanie. Efektywności kodu. Wektoryzacja.
Laboratorium MATLA Ćwiczenie 4. Debugowanie. Efektywności kodu. Wektoryzacja. Opracowali: - dr inż. Beata Leśniak-Plewińska Zakład Inżynierii Biomedycznej, Instytut Metrologii i Inżynierii Biomedycznej,
Prawdopodobieństwo i statystyka r.
Zadanie. Niech (X, Y) ) będzie dwuwymiarową zmienną losową, o wartości oczekiwanej (μ, μ, wariancji każdej ze współrzędnych równej σ oraz kowariancji równej X Y ρσ. Staramy się obserwować niezależne realizacje
7. Szybka transformata Fouriera fft
7. Szybka transformata Fouriera fft Dane pomiarowe sygnałów napięciowych i prądowych często obarczone są dużym błędem, wynikającym z istnienia tak zwanego szumu. Jedną z metod wspomagających analizę sygnałów
Modele DSGE. Jerzy Mycielski. Maj Jerzy Mycielski () Modele DSGE Maj / 11
Modele DSGE Jerzy Mycielski Maj 2008 Jerzy Mycielski () Modele DSGE Maj 2008 1 / 11 Modele DSGE DSGE - Dynamiczne, stochastyczne modele równowagi ogólnej (Dynamic Stochastic General Equilibrium Model)
Wydział Elektryczny Katedra Telekomunikacji i Aparatury Elektronicznej
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Telekomunikacji i Aparatury Elektronicznej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Przetwarzanie Sygnałów Kod: TS1A400027 Temat ćwiczenia:
Programowanie strukturalne i obiektowe. Funkcje
Funkcje Często w programach spotykamy się z sytuacją, kiedy chcemy wykonać określoną czynność kilka razy np. dodać dwie liczby w trzech miejscach w programie. Oczywiście moglibyśmy to zrobić pisząc trzy
Metody redukcji wariancji
Metody redukcji wariancji Michał Kołodziejczyk 26 maja 2009 Spis treści 1 Przedstawienie problemu 1 2 Metody redukcji - opis teoretyczny 2 2.1 Metoda Antithetic Variates...............................
Oprogramowanie Systemów Obrazowania SIECI NEURONOWE
SIECI NEURONOWE Przedmiotem laboratorium jest stworzenie algorytmu rozpoznawania zwierząt z zastosowaniem sieci neuronowych w oparciu o 5 kryteriów: ile zwierzę ma nóg, czy żyje w wodzie, czy umie latać,
Załącznik nr 1 do Zapytania ofertowego: Opis przedmiotu zamówienia
Załącznik nr 1 do Zapytania ofertowego: Opis przedmiotu zamówienia Postępowanie na świadczenie usług badawczo-rozwojowych referencyjny Zamawiającego: ZO CERTA 1/2017 Celem Projektu jest opracowanie wielokryterialnych
Wstęp do sieci neuronowych, wykład 03 Warstwy RBF, jednostka Adaline.
Wstęp do sieci neuronowych, wykład 3 Warstwy, jednostka Adaline. Maja Czoków, Jarosław Piersa Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika 211-1-18 1 Pomysł Przykłady Zastosowanie 2
8. Analiza widmowa metodą szybkiej transformaty Fouriera (FFT)
8. Analiza widmowa metodą szybkiej transformaty Fouriera (FFT) Ćwiczenie polega na wykonaniu analizy widmowej zadanych sygnałów metodą FFT, a następnie określeniu amplitud i częstotliwości głównych składowych
Ćwiczenie 2 Numeryczna symulacja swobodnego spadku ciała w ośrodku lepkim (Instrukcja obsługi interfejsu użytkownika)
Ćwiczenie 2 Numeryczna symulacja swobodnego spadku ciała w ośrodku lepkim (Instrukcja obsługi interfejsu użytkownika) 1 1 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest rozwiązanie równań ruchu ciała (kuli) w ośrodku
Zagadnienia brzegowe dla równań eliptycznych
Temat 7 Zagadnienia brzegowe dla równań eliptycznych Rozważmy płaski obszar R 2 ograniczony krzywą. la równania Laplace a (Poissona) stawia się trzy podstawowe zagadnienia brzegowe. Zagadnienie irichleta
Analiza obrazów - sprawozdanie nr 2
Analiza obrazów - sprawozdanie nr 2 Filtracja obrazów Filtracja obrazu polega na obliczeniu wartości każdego z punktów obrazu na podstawie punktów z jego otoczenia. Każdy sąsiedni piksel ma wagę, która
Modele zapisane w przestrzeni stanów
Modele zapisane w przestrzeni stanów Modele Przestrzeni Stanów (State Space Models) sa to modele, w których część parametrów jest nieobserwowalna i losowa. Zachowanie wielowymiarowej zmiennej y t zależy
Obliczenia iteracyjne
Lekcja Strona z Obliczenia iteracyjne Zmienne iteracyjne (wyliczeniowe) Obliczenia iteracyjne wymagają zdefiniowania specjalnej zmiennej nazywanej iteracyjną lub wyliczeniową. Zmienną iteracyjną od zwykłej
KADD Minimalizacja funkcji
Minimalizacja funkcji n-wymiarowych Forma kwadratowa w n wymiarach Procedury minimalizacji Minimalizacja wzdłuż prostej w n-wymiarowej przestrzeni Metody minimalizacji wzdłuż osi współrzędnych wzdłuż kierunków
Rozdział 2: Metoda największej wiarygodności i nieliniowa metoda najmniejszych kwadratów
Rozdział : Metoda największej wiarygodności i nieliniowa metoda najmniejszych kwadratów W tym rozdziale omówione zostaną dwie najpopularniejsze metody estymacji parametrów w ekonometrycznych modelach nieliniowych,
Rozpoznawanie obrazów
Rozpoznawanie obrazów Laboratorium Python Zadanie nr 1 Regresja liniowa autorzy: A. Gonczarek, J.M. Tomczak, S. Zaręba, M. Zięba, J. Kaczmar Cel zadania Celem zadania jest implementacja liniowego zadania
Optymalizacja systemów
Optymalizacja systemów Laboratorium Zadanie nr 3 Sudoku autor: A. Gonczarek Cel zadania Celem zadania jest napisanie programu rozwiązującego Sudoku, formułując problem optymalizacji jako zadanie programowania
Wydział Elektryczny Katedra Telekomunikacji i Aparatury Elektronicznej
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Telekomunikacji i Aparatury Elektronicznej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Przetwarzanie Sygnałów Kod: TS1A400027 Temat ćwiczenia:
Metody numeryczne I Równania nieliniowe
Metody numeryczne I Równania nieliniowe Janusz Szwabiński szwabin@ift.uni.wroc.pl Metody numeryczne I (C) 2004 Janusz Szwabiński p.1/66 Równania nieliniowe 1. Równania nieliniowe z pojedynczym pierwiastkiem
Dokumentacja. Opcje europejskie PDE. Zbigniew Matczak
Dokumentacja Opcje europejskie PDE Zbigniew Matczak Spis treści 1 Model CEV 2 1.1 Cena opcji w modelu CEV...................... 2 1.2 Poprawność funkcji "option value" na podstawie funkcji delta oraz symulacji
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce Laboratorium Zadanie nr 3 Osada autor: A Gonczarek Celem poniższego zadania jest zrealizowanie fragmentu komputerowego przeciwnika w grze strategiczno-ekonomicznej
Modelowanie Systemów Dynamicznych Studia zaoczne, Automatyka i Robotyka, rok II. Podstawy MATLABA, cz2.
Akademia Górniczo-Hutnicza Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Modelowanie Systemów Dynamicznych Studia zaoczne, Automatyka i Robotyka, rok II Podstawy MATLABA, cz2. 1. Wielomiany
Rozdział 6 PROGRAMOWANIE WYPUKŁE I KWADRATOWE
Wprowadzenie do badań operacyjnych z komputerem Opisy programów, ćwiczenia komputerowe i zadania. T. Trzaskalik (red.) Rozdział 6 PROGRAMOWANIE WYPUKŁE I KWADRATOWE 6. Ćwiczenia komputerowe Ćwiczenie 6.1
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce Laboratorium MATLAB Zadanie nr 3 Detekcja twarzy autorzy: A. Gonczarek, J.M. Tomczak, S. Zaręba, M. Zięba Cel zadania Celem zadania jest zaimplementowanie algorytmów
REGRESJA LINIOWA Z UOGÓLNIONĄ MACIERZĄ KOWARIANCJI SKŁADNIKA LOSOWEGO. Aleksander Nosarzewski Ekonometria bayesowska, prowadzący: dr Andrzej Torój
1 REGRESJA LINIOWA Z UOGÓLNIONĄ MACIERZĄ KOWARIANCJI SKŁADNIKA LOSOWEGO Aleksander Nosarzewski Ekonometria bayesowska, prowadzący: dr Andrzej Torój 2 DOTYCHCZASOWE MODELE Regresja liniowa o postaci: y
Instytut Politechniczny Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa. Diagnostyka i niezawodność robotów
Instytut Politechniczny Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa Diagnostyka i niezawodność robotów Laboratorium nr 6 Model matematyczny elementu naprawialnego Prowadzący: mgr inż. Marcel Luzar Cele ćwiczenia:
Spacery losowe generowanie realizacji procesu losowego
Spacery losowe generowanie realizacji procesu losowego Michał Krzemiński Streszczenie Omówimy metodę generowania trajektorii spacerów losowych (błądzenia losowego), tj. szczególnych procesów Markowa z
Optymalizacja systemów
Optymalizacja systemów Laboratorium Sudoku autor: A. Gonczarek Cel zadania Celem zadania jest napisanie programu rozwiązującego Sudoku, formułując problem optymalizacji jako zadanie programowania binarnego.
Matlab, zajęcia 3. Jeszcze jeden przykład metoda eliminacji Gaussa dla macierzy 3 na 3
Matlab, zajęcia 3. Pętle c.d. Przypomnijmy sobie jak działa pętla for Możemy podać normalnie w Matlabie t=cputime; for i=1:20 v(i)=i; e=cputime-t UWAGA: Taka operacja jest bardzo czasochłonna i nieoptymalna
Fuzja sygnałów i filtry bayesowskie
Fuzja sygnałów i filtry bayesowskie Roboty Manipulacyjne i Mobilne dr inż. Janusz Jakubiak Katedra Cybernetyki i Robotyki Wydział Elektroniki, Politechnika Wrocławska Wrocław, 10.03.2015 Dlaczego potrzebna
Dokumentacja. równań różniczkowych czastkowych
Dokumentacja Wycena opcji za pomoca równań różniczkowych czastkowych Maria Pawłowska Mikołaj Stelmach Piotr Sulewski Spis treści 1 Opcje europejskie 2 1.1 Opis problemu..............................................
Rozdział 7 ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI
Wprowadzenie do badań operacyjnych z komputerem Opisy programów, ćwiczenia komputerowe i zadania. T. Trzaskalik (red.) Rozdział 7 ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI 7.2. Ćwiczenia komputerowe Ćwiczenie 7.1 Wykorzystując
Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 10. Dwupunktowe problemy brzegowe (BVP, Boundary Value Problems)
Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 10. Dwupunktowe problemy brzegowe (BVP, Boundary Value Problems) P. F. Góra http://th-www.if.uj.edu.pl/zfs/gora/ semestr letni 2007/08 Wprowadzenie Rozważmy
Redukcja wariancji w metodach Monte-Carlo
14.02.2006 Seminarium szkoleniowe 14 lutego 2006 Plan prezentacji Wprowadzenie Metoda losowania warstwowego Metoda próbkowania ważonego Metoda zmiennych kontrolnych Metoda zmiennych antytetycznych Metoda
Wstęp do sieci neuronowych, wykład 12 Łańcuchy Markowa
Wstęp do sieci neuronowych, wykład 12 Łańcuchy Markowa M. Czoków, J. Piersa 2012-01-10 1 Łańcucha Markowa 2 Istnienie Szukanie stanu stacjonarnego 3 1 Łańcucha Markowa 2 Istnienie Szukanie stanu stacjonarnego
Wydział Elektryczny Katedra Telekomunikacji i Aparatury Elektronicznej
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Telekomunikacji i Aparatury Elektronicznej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Przetwarzanie Sygnałów Kod: TS1C400027 Temat ćwiczenia:
Język R : kompletny zestaw narzędzi dla analityków danych / Hadley Wickham, Garrett Grolemund. Gliwice, cop Spis treści
Język R : kompletny zestaw narzędzi dla analityków danych / Hadley Wickham, Garrett Grolemund. Gliwice, cop. 2018 Spis treści Wstęp 9 Część I. Przegląd 21 1. Wizualizacja danych za pomocą pakietu ggplot2
Zarządzanie przedsięwzięciem informatycznym. Śledzenie projektu
Zarządzanie przedsięwzięciem informatycznym Śledzenie projektu Plan bazowy Plan bazowy jest zapisanym planem oryginalnym projektu, jest trwałym zapisem harmonogramu i kosztów. Plan bazowy zawiera główny
Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 4. Równania różniczkowe zwyczajne podstawy teoretyczne
Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 4. Równania różniczkowe zwyczajne podstawy teoretyczne P. F. Góra http://th-www.if.uj.edu.pl/zfs/gora/ semestr letni 2005/06 Wstęp
Transformaty. Kodowanie transformujace
Transformaty. Kodowanie transformujace Kodowanie i kompresja informacji - Wykład 10 10 maja 2009 Szeregi Fouriera Każda funkcję okresowa f (t) o okresie T można zapisać jako f (t) = a 0 + a n cos nω 0
1. Wprowadzenie do oprogramowania gretl. Wprowadzanie danych.
Laboratorium z ekonometrii (GRETL) 1. Wprowadzenie do oprogramowania gretl. Wprowadzanie danych. Okno startowe: Póki nie wczytamy jakiejś bazy danych (lub nie stworzymy własnej), mamy dostęp tylko do dwóch
Ćwiczenie 1. Wprowadzenie do programu Octave
Politechnika Wrocławska Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Przetwarzanie sygnałów laboratorium ETD5067L Ćwiczenie 1. Wprowadzenie do programu Octave Mimo że program Octave został stworzony do
CMAES. Zapis algorytmu. Generacja populacji oraz selekcja Populacja q i (t) w kroku t generowana jest w następujący sposób:
CMAES Covariance Matrix Adaptation Evolution Strategy Opracowanie: Lidia Wojciechowska W algorytmie CMAES, podobnie jak w algorytmie EDA, adaptowany jest rozkład prawdopodobieństwa generacji punktów, opisany
1 Symulacja procesów cieplnych 1. 2 Algorytm MES 2. 3 Implementacja rozwiązania 2. 4 Całkowanie numeryczne w MES 3. k z (t) t ) k y (t) t )
pis treści ymulacja procesów cieplnych Algorytm ME 3 Implementacja rozwiązania 4 Całkowanie numeryczne w ME 3 ymulacja procesów cieplnych Procesy cieplne opisuje równanie różniczkowe w postaci: ( k x (t)
Programowanie Zespołowe
Programowanie Zespołowe Dobre Praktyki dr Rafał Skinderowicz mgr inż. Michał Maliszewski Parafrazując klasyka: Jeśli piszesz w Javie pisz w Javie - Rafał Ciepiela Principal Software Developer Cadence Design
Opcje - wprowadzenie. Mała powtórka: instrumenty liniowe. Anna Chmielewska, SGH,
Opcje - wprowadzenie Mała powtórka: instrumenty liniowe Punkt odniesienia dla rozliczania transakcji terminowej forward: ustalony wcześniej kurs terminowy. W dniu rozliczenia transakcji terminowej forward:
Akademia Górniczo-Hutnicza
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Kalibracja systemu wizyjnego z użyciem pakietu Matlab Kraków, 2011 1. Cel kalibracji Cel kalibracji stanowi wyznaczenie parametrów określających
Komputerowa Analiza Danych Doświadczalnych
Komputerowa Analiza Danych Doświadczalnych dr inż. Adam Kisiel kisiel@if.pw.edu.pl pokój 117b (12b) 1 Materiały do wykładu Transparencje do wykładów: http://www.if.pw.edu.pl/~kisiel/kadd/kadd.html Literatura
Kolejny krok iteracji polega na tym, że przechodzimy do następnego wierzchołka, znajdującego się na jednej krawędzi z odnalezionym już punktem, w
Metoda Simpleks Jak wiadomo, problem PL z dowolną liczbą zmiennych można rozwiązać wyznaczając wszystkie wierzchołkowe punkty wielościanu wypukłego, a następnie porównując wartości funkcji celu w tych
Wprowadzenie do programu Mathcad 15 cz. 1
Wpisywanie tekstu Wprowadzenie do programu Mathcad 15 cz. 1 Domyślnie, Mathcad traktuje wpisywany tekst jako wyrażenia matematyczne. Do trybu tekstowego można przejść na dwa sposoby: Zaczynając wpisywanie
UKŁADY ALGEBRAICZNYCH RÓWNAŃ LINIOWYCH
Transport, studia niestacjonarne I stopnia, semestr I Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek Adam Wosatko Postać układu równań liniowych Układ liniowych równań algebraicznych
Janusz Adamowski METODY OBLICZENIOWE FIZYKI Kwantowa wariacyjna metoda Monte Carlo. Problem własny dla stanu podstawowego układu N cząstek
Janusz Adamowski METODY OBLICZENIOWE FIZYKI 1 Rozdział 20 KWANTOWE METODY MONTE CARLO 20.1 Kwantowa wariacyjna metoda Monte Carlo Problem własny dla stanu podstawowego układu N cząstek (H E 0 )ψ 0 (r)
Zad. 4: Rotacje 2D. 1 Cel ćwiczenia. 2 Program zajęć. 3 Opis zadania programowego
Zad. 4: Rotacje 2D 1 Cel ćwiczenia Wykształcenie umiejętności modelowania kluczowych dla danego problemu pojęć. Definiowanie właściwego interfejsu klasy. Zwrócenie uwagi na dobór odpowiednich struktur
Wstęp do sieci neuronowych, wykład 11 Łańcuchy Markova
Wstęp do sieci neuronowych, wykład 11 Łańcuchy Markova M. Czoków, J. Piersa 2010-12-21 1 Definicja Własności Losowanie z rozkładu dyskretnego 2 3 Łańcuch Markova Definicja Własności Losowanie z rozkładu
Bezgradientowe metody optymalizacji funkcji wielu zmiennych. informacje dodatkowe
Bezgradientowe metody optymalizacji funkcji wielu zmiennych informacje dodatkowe Wybór kierunku poszukiwań Kierunki bazowe i ich modyfikacje metody bezgradientowe. Kierunki oparte na gradiencie funkcji
1 Metody rozwiązywania równań nieliniowych. Postawienie problemu
1 Metody rozwiązywania równań nieliniowych. Postawienie problemu Dla danej funkcji ciągłej f znaleźć wartości x, dla których f(x) = 0. (1) 2 Przedział izolacji pierwiastka Będziemy zakładać, że równanie
Stochastyczne równania różniczkowe, model Blacka-Scholesa
Stochastyczne równania różniczkowe, model Blacka-Scholesa Marcin Orchel Spis treści 1 Wstęp 1 1.1 Błądzenie losowe................................ 1 1. Proces Wienera................................. 1.3
Stacjonarność Integracja. Integracja. Integracja
Biały szum AR(1) Słaba stacjonarność Szereg czasowy nazywamy słabo (wariancyjnie) stacjonarnym jeżeli: Biały szum AR(1) Słaba stacjonarność Szereg czasowy nazywamy słabo (wariancyjnie) stacjonarnym jeżeli:
utworz tworzącą w pamięci dynamicznej tablicę dwuwymiarową liczb rzeczywistych, a następnie zerującą jej wszystkie elementy,
Lista 3 Zestaw I Zadanie 1. Zaprojektować i zaimplementować funkcje: utworz tworzącą w pamięci dynamicznej tablicę dwuwymiarową liczb rzeczywistych, a następnie zerującą jej wszystkie elementy, zapisz
Instytut Fizyki Politechniki Łódzkiej Laboratorium Metod Analizy Danych Doświadczalnych Ćwiczenie 3 Generator liczb losowych o rozkładzie Rayleigha.
Instytut Fizyki Politechniki Łódzkiej Laboratorium Metod Analizy Danych Doświadczalnych Generator liczb losowych o rozkładzie Rayleigha. Generator liczb losowych o rozkładzie Rayleigha. 1. Cel ćwiczenia
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce Laboratorium JAVA Zadanie nr 2 Rozpoznawanie liter autorzy: A. Gonczarek, J.M. Tomczak Cel zadania Celem zadania jest zapoznanie się z problemem klasyfikacji
Maciej Piotr Jankowski
Reduced Adder Graph Implementacja algorytmu RAG Maciej Piotr Jankowski 2005.12.22 Maciej Piotr Jankowski 1 Plan prezentacji 1. Wstęp 2. Implementacja 3. Usprawnienia optymalizacyjne 3.1. Tablica ekspansji
FastStatic czyli jak wykonać pomiar statyczny
FastStatic czyli jak wykonać pomiar statyczny POMIAR W TERENIE Aby wykonać pomiar statyczny nie ma potrzeby uprzedniego nawiązywania połączenia internetowego, ani rozpoczynania procedury podłączenia do
Metoda eliminacji Gaussa. Autorzy: Michał Góra
Metoda eliminacji Gaussa Autorzy: Michał Góra 9 Metoda eliminacji Gaussa Autor: Michał Góra Przedstawiony poniżej sposób rozwiązywania układów równań liniowych jest pewnym uproszczeniem algorytmu zwanego
Spis treści. I. Skuteczne. Od autora... Obliczenia inżynierskie i naukowe... Ostrzeżenia...XVII
Spis treści Od autora..................................................... Obliczenia inżynierskie i naukowe.................................. X XII Ostrzeżenia...................................................XVII
XQTav - reprezentacja diagramów przepływu prac w formacie SCUFL przy pomocy XQuery
http://xqtav.sourceforge.net XQTav - reprezentacja diagramów przepływu prac w formacie SCUFL przy pomocy XQuery dr hab. Jerzy Tyszkiewicz dr Andrzej Kierzek mgr Jacek Sroka Grzegorz Kaczor praca mgr pod
Filtracja pomiarów z głowic laserowych
dr inż. st. of. Paweł Zalewsi Filtracja pomiarów z głowic laserowych słowa luczowe: filtracja pomiaru odległości, PNDS Założenia filtracji pomiaru odległości. Problem wyznaczenia odległości i parametrów
ROZWIĄZYWANIE UKŁADÓW RÓWNAŃ NIELINIOWYCH PRZY POMOCY DODATKU SOLVER PROGRAMU MICROSOFT EXCEL. sin x2 (1)
ROZWIĄZYWANIE UKŁADÓW RÓWNAŃ NIELINIOWYCH PRZY POMOCY DODATKU SOLVER PROGRAMU MICROSOFT EXCEL 1. Problem Rozważmy układ dwóch równań z dwiema niewiadomymi (x 1, x 2 ): 1 x1 sin x2 x2 cos x1 (1) Nie jest
Niezawodność diagnostyka systemów laboratorium. Ćwiczenie 2
dr inż. Jacek Jarnicki doc. PWr Niezawodność diagnostyka systemów laboratorium Ćwiczenie 2 1. Treść ćwiczenia Generowanie realizacji zmiennych losowych i prezentacja graficzna wyników losowania. Symulacja