ŚWIATOWY DZIEŃ OSTEOPOROZY

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ŚWIATOWY DZIEŃ OSTEOPOROZY"

Kamila Mazurkiewicz
8 lat temu
Przeglądów:

1 ŚWIATOWY DZIEŃ OSTEOPOROZY 20. października 2015 Zdrowe odżywianie kości wzmacnianie Tłumaczenie materiałów IOF K. Boczoń 20 października 2015r. obchodzony jest 20. Światowy Dzień Osteoporozy rozpoczynający całoroczną kampanię poświęconą zwiększaniu globalnej świadomości o profilaktyce, diagnostyce i leczeniu osteoporozy oraz innych chorób metabolicznych kości. Organizowany przez Międzynarodową Fundację Osteoporozy (IOF), Światowy Dzień Osteoporozy obejmuje akcje krajowych stowarzyszeń pacjentów z całego świata chorujących na osteoporozę, których działalność jest prowadzona w ponad 90 krajach. W tegorocznej edycji organizator akcji (IOF) jako temat przewodni przyjął prawidłowe odżywianie. Odpowiednio zbilansowana dieta w połączeniu z regularnym wysiłkiem fizycznym wpływają na optymalizację zdrowia kości niezależnie od wieku i redukują ryzyko zachorowania na osteoporozę. Ponieważ kość jest żywą tkanką, jej skład i budowa zmieniają się z wiekiem. W związku z tym, z biegiem lat zmienia się również zapotrzebowanie na substancje odżywcze niezbędne dla kości. Do kluczowych składników odżywczych zaliczono wapń, witaminę D oraz białko. Zwrócono także uwagę na mikroelementy wspierające zdrowie kości oraz inne czynniki nie związane z wiekiem, a wpływające na procesy zachodzące w kościach. Wapń Wapń jest jednym z najważniejszych elementów składowych naszego szkieletu. W ciele dorosłego człowieka znajduje się ok. 1 kg wapnia. Z tego 99% zdeponowane jest w kościach, które działają jako rezerwuar do utrzymywania poziomu wapnia we krwi, niezbędnego dla zdrowego funkcjonowania nerwów i mięśni. Wapń jest kluczowym składnikiem odżywczym we wszystkich grupach wiekowych, ale ilość niezbędna dla odpowiedniego funkcjonowania zmienia się w różnych fazach życia. Wymagania są szczególnie wysokie w okresie szybkiego wzrostu u nastolatków. Nabiał (mleko, jogurty, sery) są najłatwiej dostępnym źródłem wapnia w diecie, zawierają również inne substancje odżywcze ważne dla prawidłowego wzrostu. Dodatkowymi źródłami wapnia w żywności są niektóre zielone warzywa, konserwy rybne z całymi rybami, takie jak sardynki i sardele, ale także orzechy, czy tofu z wapniem. Witamina D Witamina D odgrywa dwie kluczowe role w rozwoju i utrzymaniu zdrowych kości. Wspomaga wchłanianie wapnia z pokarmu w jelitach oraz zapewnia prawidłową odnowę i mineralizację kości. Witamina D produkowana jest w skórze, gdy ciało zostaje wystawione na działanie promieni słonecznych. Niestety w związku z coraz częstszym prowadzeniem stylu życia wewnątrz budynków, niski poziom witaminy D stał się problemem na całym świecie. Niedobory tej witaminy mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia kości i mięśni. Aby zapewnić odpowiedni

Organizowany przez Międzynarodową Fundację Osteoporozy (IOF), Światowy Dzień Osteoporozy obejmuje akcje krajowych stowarzyszeń pacjentów z całego świata chorujących na osteoporozę, których

2 poziom produkcji tej witaminy zalecana jest codzienna, minutowa ekspozycja na promienie słoneczne nagiej skóry (twarz, ręce i ramiona) poza godzinami szczytowego nasłonecznienia (przed 10 rano i po 14-ej) bez ochrony filtrami przeciwsłonecznymi, ale uważając, aby nie ulegnąć poparzeniom. Dodatkowym problemem jest fakt, że niewiele rodzajów żywności jest naturalnie bogatych w witaminę D. W rezultacie w niektórych krajach wprowadzono wzbogacanie w witaminę D produktów żywnościowych i napojów, takich jak margaryna, płatki śniadaniowe, czy sok pomarańczowy. Białko Białko jest źródłem aminokwasów niezbędnych dla zdrowia. Jego niskie spożycie jest szkodliwe zarówno dla budowania szczytowej masy kostnej w okresie dzieciństwa i dorastania (wpływając na wzrost kostny), jak i dla zachowania masy kostnej wraz z upływającym wiekiem. Niedobór białka prowadzi również do zmniejszania masy i siły mięśniowej u seniorów, co jest czynnikiem ryzyka upadków. Potrawy bogate w białko obejmują produkty mleczne, mięso, ryby, drób, soczewicę, fasolę i orzechy. Mikroelementy wspierające zdrowie kości Mikroelementy to substancje niezbędne w śladowych ilościach do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Do tych istotnych dla zdrowia kości (jak wynika z ciągłych badań nad ich zaletami) należą: - Witamina K bogatym źródłem są zielone warzywa liściaste, szpinak, kapusta i jarmuż, wątróbka, niektóre fermentowane sery i suszone owoce. Wskazówka dobrym pomysłem na zapewnienie odpowiedniej podaży witaminy K jest przekąska z suszonych śliwek. - Magnez obecny w zielonych warzywach, roślinach strączkowych, orzechach, nasionach, nierafinowanych ziarnach, rybach i suszonych owocach. Wskazówka porcja migdałów = do 40% dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek. - Cynk bogatym źródłem są chude czerwone mięso, drób, całe ziarna zbóż, rośliny strączkowe, suszone owoce. Wskazówka fasola i ciecierzyca są dobrym roślinnym źródłem cynku. - Karotenoidy prekursory witaminy A obecne w wielu warzywach, w tym w zielonych warzywach liściastych, marchwi i czerwonej papryce. Wskazówka 50 g surowej marchwi zapewnia codzienne zapotrzebowanie na karotenoidy. Czynniki ryzyka osteoporozy nie związane z wiekiem Alkohol i kofeina: umiar jest kluczem Nadmierne spożycie alkoholu więcej niż dwie jednostki dziennie może zwiększyć ryzyko złamania niskoenergetycznego. Orientacyjnie: 1 jednostka alkoholu to równowartość 25 ml spirytusu (40% alkoholu) lub 250 ml piwa (4% alkoholu).

W rezultacie w niektórych krajach wprowadzono wzbogacanie w witaminę D produktów żywnościowych i napojów, takich jak margaryna, płatki śniadaniowe, czy sok pomarańczowy.

3 Osoby lubiące pić kawę lub inne napoje zawierające kofeinę powinny upewnić się, że otrzymują wystarczającą ilość wapnia. Przyjmowanie 330 mg kofeiny dziennie (równowartość około 4 filiżanek kawy) może być związane z 20% wzrostem ryzyka złamań osteoporotycznych. Celiakia i inne zaburzenia mogą mieć wpływ na stan odżywienia Choroby układu żołądkowo-jelitowego wpływające na wchłanianie składników pokarmowych u ludzi w każdym wieku obejmują chorobę zapalną jelit (na przykład choroba Crohna i zapalenie jelita grubego), jak również celiakię. Osoby cierpiące na te choroby mogą być narażone na zwiększone ryzyko osteoporozy i złamań, w związku z czym powinny mieć zapewnione odpowiednie spożycie wapnia (1000 mg/dobę) i witaminy D. W takich przypadkach zaleca się sprawdzanie stanu składników odżywczych, gdyż konieczna może okazać się suplementacja. Przyjmowanie wystarczającej ilości wapnia pomimo nietolerancji lub złego trawienia laktozy Osoby z pewnego stopnia nietolerancją laktozy mogą unikać produktów mlecznych. W rezultacie często nie otrzymują wystarczającej ilości wapnia, co może zwiększyć ryzyko wystąpienia osteoporozy. W takich przypadkach należy rozważyć, czy całkowita rezygnacja z produktów mlecznych jest konieczna mleko o obniżonej zawartości laktozy, jogurty z żywymi kulturami bakterii i niektóre sery twarde są normalnie tolerowane. Inną alternatywą jest przyjmowanie tabletek laktazy wraz z nabiałem. Ludzie, którzy nie tolerują laktozy, powinny skonsultować się z lekarzem w celu omówienia najlepszego sposobu zapewnienia odpowiedniego spożycia wapnia albo poprzez dietę, albo w razie potrzeby za pomocą suplementów. Okaż wsparcie w walce z osteoporozą ubierz się na biało 20. października!

Celiakia i inne zaburzenia mogą mieć wpływ na stan odżywienia Choroby układu żołądkowo-jelitowego wpływające na wchłanianie składników pokarmowych u ludzi w każdym wieku obejmują chorobę zapalną

4 INFORMACJE O OSTEOPOROZIE W SRÓCIE Osteoporoza, zwana jest również cichym złodziejem kości, a jej pierwszym objawem jest złamanie (najczęściej w obrębie kręgosłupa lub nadgarstka). CZY WIESZ, ŻE: - 10% wzrost szczytowej masy kostnej w okresie dorastania może opóźnić zachorowanie na osteoporozę o 13 lat. - Utrata tkanki kostnej zaczyna się w wieku około 40 lat, kiedy nie można już zastąpić tkanki kostnej tak szybko, jak przebiegają procesy jej tracenia. - Po menopauzie, wskutek braku ochronnej funkcji estrogenów, kobiety przechodzą okres gwałtownej utraty masy kości, gdyż resorpcja kości przewyższa jej formację. - U mężczyzn, utrata kości wykazuje tendencję do przyspieszania w wieku powyżej 70 lat. - 30% kobiet po 50. roku życia ma osteoporozę, a tylko 8% z nich otrzymuje leczenie! - Ryzyko złamania spowodowanego osteoporozą jest większe niż miażdżycy, choroby wieńcowej i raka piersi. - Życiowe ryzyko złamania u kobiety 50-letniej wynosi 40%, a mężczyzny 13%. - 60% złamań kręgosłupa spowodowanych osteoporozą następuje bez żadnego urazu. - Połowa złamań biodra kończy się niepełnosprawnością, a 20% kobiet umiera w pierwszym roku po złamaniu. - Szczytową masę kostną budujemy do 30. r.ż, później możemy ją tylko podtrzymywać. - Najczęściej złamania występują w obrębie: kręgosłupa, kości promieniowej, kości ramiennej, szyjki kości udowej. - Bez odpowiedniego leczenia ryzyko wystąpienia kolejnych złamań wynosi 50%. Osteoporoza jest jedną z najczęstszych chorób populacji dorosłych. 75 mln pacjentów jest chorych na osteoporozę w Europie, USA i Japonii. Po 50. roku życia występuje u 30% kobiet i 8% mężczyzn szacowana liczba chorych w Polsce ZŁAMANIA Europa W Europie w 2000 roku wystąpiło złamań, w tym: 620 tys. w obrębie kręgosłupa, 574 tys. kości promieniowej, 490 tys. szyjki kości udowej, a 369 tys. stanowiły pozostałe złamania osteoporotyczne. Co 30 sekund następuje jedno złamanie. Świat Szacuje się, że w 2000r. w świecie doszło do 9 mln złamań osteoporotycznych, z czego liczba złamań szyjki kości udowej wynosiła 1,6 mln. W roku 2050 liczba ta może wzrosnąć nawet do 6,3 mln i stan ten określa się już epidemią złamań. Polska Szacunkowa liczba osób po 50 r.ż. ze złamaniami osteoporotycznymi w Polsce w ,7 mln, w tym: kobiety tys., mężczyźni 463 tys. Szacunkowa liczba nowych złamań rocznie wynosi 150 tys. Prognozy Starzenie się społeczeństwa powoduje, że liczba osób ze złamaniem osteoporotycznym

- Utrata tkanki kostnej zaczyna się w wieku około 40 lat, kiedy nie można już zastąpić tkanki kostnej tak szybko, jak przebiegają procesy jej tracenia.

5 wyniesie w Polsce w roku 2025 ok. 3,23 mln, co oznacza wzrost o 32,8% w stosunku do 2008r., a w ,1 mln złamań (u kobiet i mężczyzn). Skutki złamań ryzyko trwałej niepełnosprawności lub śmierci Najcięższym powikłaniem osteoporozy jest złamanie szyjki kości udowej. W ciągu roku od złamania skutkiem powikłań umiera: - 20% kobiet, - 25% mężczyzn. Niepełnosprawność: - 25% wymaga długotrwałego leczenia, - 50% z tych osób, które przeżyją staje się niepełnosprawna. Źródła: Opracował Zespół Zakładu Chorób Kości i Stawów, Wydział Nauk o Zdrowiu UJ CM Dodatkowe informacje portal@osteoporoza.pl

W ciągu roku od złamania skutkiem powikłań umiera: - 20% kobiet, - 25% mężczyzn.

Podobne dokumenty

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie