PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Wietlinie Zespół polonistów: Anna Korzeniowska i Anna Wowianka

2 Spis treści Dokumenty określające Przedmiotowy System Oceniania... 2 Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania... 2 Zasady informacji zwrotnej... 2 Ogólne kryteria i wymagania na poszczególne oceny... 2 Zasady oceniania i klasyfikacji... 4 Zasady organizowania i oceniania prac pisemnych... 6 Sposoby poprawiania prac pisemnych... 7 Ustalenie przewidywanej oceny rocznej i semestralnej oceny klasyfikacyjnej... 8 Zasady udostępniania do wglądu prac klasowych, testów, sprawdzianów, dyktand... 9 Sposoby informowania rodziców i uczniów o indywidualnych osiągnięciach Zasady współdziałania z uczniami i rodzicami w celu poprawy niezadawalających wyników nauczania Zasady oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia) Dostosowanie PSO języka polskiego do możliwości uczniów ze specjalnymi wymaganiami edukacyjnymi Ewaluacja przedmiotowego systemu oceniania

3 Dokumenty określające Przedmiotowy System Oceniania 1. Rozporządzenia MEN z dnia r. sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. 2. Wewnątrzszkolny System Oceniania w Szkole Podstawowej w Wietlinie. 3. Program nauczania języka polskiego Słowa na start! w klasie VI. 4. Program nauczania języka polskiego NOWE Słowa na start! w klasach IV, V, VII, VIII. Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania Sprawdzenie poziomu opanowania wiedzy i zdobytych umiejętności. Mobilizowanie ucznia do dalszej pracy. Stymulowanie rozwoju ucznia. Dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach, specjalnych uzdolnieniach ucznia. Diagnozowanie poziomu nauczania. Zasady informacji zwrotnej 1. Nauczyciel Uczeń Nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do każdej wystawionej oceny. Uczeń ma możliwość uzyskania dodatkowych wyjaśnień do wystawionej oceny w przypadku wątpliwości. Nauczyciel pomaga uczniowi w samodzielnym planowaniu rozwoju. Nauczyciel motywuje ucznia do dalszej nauki/pracy. 2. Nauczyciel Rodzic Podczas zebrań, konsultacji i indywidualnych spotkań nauczyciel przekazuje rodzicom informacje o aktualnym stanie wiedzy i umiejętności ucznia oraz jego postępach w nauce. Dostarcza informacji o trudnościach i uzdolnieniach ucznia. Przekazuje wskazówki do dalszej pracy. 3. Nauczyciel Wychowawca Nauczyciel wpisuje oceny do dziennika. Nauczyciel informuje wychowawcę o aktualnych osiągnięciach i zachowaniu ucznia. Nauczyciel przekazuje wychowawcy informację o uczniach zagrożonych oceną niedostateczną. Ogólne kryteria i wymagania na poszczególne oceny 1. Ocena celująca - uczeń: opanował umiejętności wykraczające poza treści zawarte w podstawie programowej, 2

4 samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o dużym stopniu trudności, czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, potrafi analizować i interpretować je w sposób pogłębiony i wnikliwy, posługując się terminologią z podstawy programowej, posługuje się bogatym i różnorodnym słownictwem oraz poprawnym językiem zarówno w mowie, jak i w piśmie, aktywnie uczestniczy w lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych, osiąga sukcesy w konkursach tematycznie związanych z językiem polskim, tworzy wypowiedzi pisemne zgodnie z wyznacznikami gatunkowymi, poprawne pod względem kompozycji, spójności wypowiedzi, językowym, ortograficzny i interpunkcyjnym, odznacza się samodzielnością i dojrzałością sądów, wzorowo wykonuje prace domowe i zadania dodatkowe, współpracuje w zespole, często odgrywając rolę lidera, wykorzystuje wiedzę, umiejętności i zdolności twórcze (kreatywność) przy odbiorze i analizie tekstów oraz tworzeniu wypowiedzi. 2. Ocena bardzo dobra - uczeń: opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o znacznym stopniu trudności, czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, potrafi analizować je samodzielnie, podejmuje próby interpretacji, posługuje się bogatym słownictwem i poprawnym językiem zarówno w mowie, jak i w piśmie, aktywnie uczestniczy w lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych, bierze udział w konkursach tematycznie związanych z językiem polskim, tworzy wypowiedzi pisemne zgodnie z wyznacznikami gatunkowymi, w większości poprawne pod względem kompozycji, spójności wypowiedzi, językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym, aktywnie uczestniczy w lekcjach, wykonuje prace domowe, często angażuje się w zadania dodatkowe. 3. Ocena dobra - uczeń: w większości opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie rozwiązuje zadania o niewielkim lub średnim stopniu trudności, a z pomocą nauczyciela trudne, czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, samodzielnie odnajduje w nich informacje, w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia niewiele błędów językowych, ortograficznych i stylistycznych, bierze czynny udział w lekcji, wykonuje prace domowe, czasem także nieobowiązkowe. 4. Ocena dostateczna - uczeń: częściowo opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, 3

5 samodzielnie wykonuje tylko zadania łatwe; trudniejsze problemy i ćwiczenia rozwiązuje przy pomocy nauczyciela, odnajduje w tekście informacje podane wprost, rozumie dosłowne znaczenie większości wyrazów w tekstach dostosowanych do poziomu edukacyjnego, w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia błędy językowe, ortograficzne i stylistyczne; wypowiedzi cechuje ubogie słownictwo, wypowiada się krótko, ale wypowiedź jest na ogół uporządkowana, niekiedy popełnia rażące błędy językowe zakłócające komunikację, rzadko aktywnie uczestniczy w lekcjach, wykonuje obowiązkowe prace domowe, ale popełnia w nich błędy. 5. Ocena dopuszczająca - uczeń: opanował w niewielkim stopniu umiejętności zapisane w podstawie programowej, większość zadań, nawet bardzo łatwych, wykonuje jedynie przy pomocy nauczyciela, czyta niezbyt płynnie, niewłaściwie akcentuje wyrazy, nie stosuje odpowiedniej intonacji, ma problemy z czytaniem tekstów kultury, ale podejmuje próby ich odbioru, nie potrafi samodzielnie analizować i interpretować tekstów, w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia rażące błędy utrudniające komunikację, ma ubogie słownictwo i trudności z formułowaniem nawet prostych zdań, nie jest aktywny na lekcjach, ale wykazuje chęć do pracy, stara się wykonywać polecenia nauczyciela, pracuje niesystematycznie, wymaga stałej zachęty do pracy, często nie potrafi samodzielnie wykonać pracy domowej, ale podejmuje próby. 6. Ocena niedostateczna - uczeń: nie opanował nawet podstawowych wiadomości, ma bardzo duże braki w wiedzy i umiejętnościach z zakresu podstawy programowej, ma kłopoty z techniką czytania, nie odnajduje w tekście informacji podanych wprost, nie rozumie dosłownego znaczenia wielu wyrazów w tekstach dostosowanych do poziomu edukacyjnego, nie wykonuje zadań ani poleceń nauczyciela, wykazuje się niechęcią do nauki, zaniedbuje wykonywanie prac domowych, nie angażuje się w pracę grupy. Zasady oceniania i klasyfikacji Każdy uczeń zostanie zapoznany z zasadami PSO z języka polskiego na początku roku szkolnego. Uczeń otrzymuje oceny cząstkowe do dziennika (czerwonym i niebieskim atramentem) oraz plusy i minusy zapisywane w notatkach nauczyciela za 4

6 zadanie domowe oraz aktywność na lekcji (krótkie formy wypowiedzi, notatki, odpowiedzi na pytania, ćwiczenia itp.). Brak zadania minus, poprawnie napisane zadanie plus. 10 plusów równa się ocenie bardzo dobrej, 10 minusów - ocenie niedostatecznej. Każdy uczeń może być 2 razy nieprzygotowany i dwa razy może mu brakować zadania, podręczników, zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń w ciągu semestru, ale musi zgłosić to nauczycielowi Za trzeci i kolejne braki uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną Uczeń 1 raz w semestrze otrzymuje ocenę za zeszyt, która obejmuje: estetykę, kompletność notatek, systematyczność prowadzenia. Każdy uczeń z tyłu zeszytu z języka polskiego prowadzi Dzienniczek Czytania (minimum 20 minut dziennie oprócz świąt). Zapis zawiera: datę, autora i tytuł książki oraz podpis rodzica. Za czytanie uczeń otrzymuje plus, za nieczytanie - brak, a co miesiąc ocenę cząstkową wg ogólnie przyjętej skali. Omawianie lektury następuje po zapowiedzeniu (na obszerniejszą 1 miesiąc, krótszą 2 tygodnie), recytacja z pamięci 1 tydzień. Wypracowanie klasowe 1 tydzień, dyktando 1 dzień. Oceny bieżące, śródroczne, roczne oceny klasyfikacyjne z języka polskiego w klasach IV-VIII ustala się w stopniach wg skali: stopień celujący 6 stopień bardzo dobry 5 stopień dobry 4 stopień dostateczny 3 stopień dopuszczający 2 stopień niedostateczny 1 Dopuszcza się stosowanie plusów i minusów przy ocenach bieżących. Ocena pracy ucznia jest jawna, obiektywna, umotywowana i systematyczna. O wszystkich stopniach uczeń jest informowany w momencie ich wystawiania. Na wniosek ucznia lub jego rodziców (opiekunów) nauczyciel pisemnie uzasadnia ustaloną ocenę. Za aktywność poza zajęciami obowiązkowymi - udział w konkursach przedmiotowych i uzyskanie wyniku co najmniej 30% uczeń otrzymuje ocenę cząstkową celującą. Sprawdzanie poziomu umiejętności uczniów odbywa się w formie: prac pisemnych zadań domowych, prac długoterminowych, m.in. plakatów, folderów itp. testów, sprawdzianów, dyktand, dzienniczka czytania, recytacji, 5

7 I. TREŚĆ zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń, udziału w konkursach klasowych, szkolnych, przedmiotowych, przedstawieniach, akademiach, odpowiedzi ustnych, różnorodnych działań twórczych, w których uczeń prezentuje swoje pasje i wykorzystuje uzdolnienia, zadań otwartych wieloczynnościowych, np. wypracowań ocenianych wg następujących kryteriów i zasad przyznawania punktów: 3 pkt Wypowiedź rozwinięta, bogata treściowo, konsekwentne stosowanie określonej narracji, tekst logicznie uporządkowany, 2 pkt konsekwentne stosowanie określonej narracji, brak logicznego uporządkowania lub treść nierozwinięta, wypowiedź uboga treściowo 1 pkt Niekonsekwentne stosowanie określonej narracji, tekst w przeważającej części uporządkowany II. STYL 1 pkt Styl konsekwentny, dostosowany do formy wypowiedzi 0 pkt Styl niekonsekwentny lub niedostosowany do formy wypowiedzi III. JĘZYK 1 pkt Dopuszczalne 4 błędy (fleksyjne, składniowe, leksykalne, frazeologiczne) 0 pkt Więcej niż 4 błędy (fleksyjne, składniowe, leksykalne, frazeologiczne) IV. ORTOGRAFIA 1 pkt Dopuszczalne 2 błędy 0 pkt Więcej niż 2 błędy V. INTERPUNKCJA 1 pkt Dopuszczalne 3 błędy 0 pkt Więcej niż 3 błędy Zadania (wypracowania) z języka polskiego przygotowujące do egzaminu ósmoklasisty będą oceniane według zasad oceniania zamieszczonych w Informatorze o egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego od roku szkolnego 2018/2019. Zasady organizowania i oceniania prac pisemnych Praca klasowa - (2 klasówki tj. na koniec I i II semestru) jest formą sprawdzenia wiedzy z wyznaczonej partii materiału, np. lektury. Uczniowie znają zakres sprawdzanej wiedzy i umiejętności oraz kryteria oceniania. Test - praca pisemna zawierająca zadania zamknięte (np. sprawdzian znajomości lektury) lub zadania zamknięte i otwarte, typu PF, na dobieranie, z luką, itd. przeprowadzona na podsumowanie poszczególnych działów z kształcenia kulturowego i literackiego oraz z nauki o języku. Takie sprawdziany poprzedza lekcja utrwalająca. 6

8 Diagnoza - na początku i na końcu roku szkolnego w klasach IV-VIII zostanie przeprowadzona Przedmiotowa Diagnoza z Nową Erą z języka polskiego. We wrześniu w ramach diagnozy wstępnej: Test dla uczniów rozpoczynających naukę języka polskiego a w maju: Test dla uczniów kończących naukę języka polskiego w danej klasie. Oceny z tych testów będą zapisane do dzienników i uwzględniane w pracy w ciągu roku oraz przy ustalaniu oceny rocznej z języka polskiego. Kartkówka - obejmuje treści edukacyjne i umiejętności z 1-3 lekcji z danej partii materiału, trwa minut i nie jest zapowiadana. Wszystkie klasówki, testy, kartkówki i dyktanda będą oceniane, a fakt ten zostanie odnotowany w dzienniku lekcyjnym w postaci oceny. Punkty uzyskane z prac klasowych, testów, dyktand i kartkówek są przeliczane na stopnie według skali: Ocena cyfrowo % możliwych do uzyskania punktów zadanie dodatkowe Jeśli nauczyciel ma podstawy przypuszczać, że uczeń pisał niesamodzielnie, odpisywał lub korzystał z niedozwolonych sposobów i pomocy, ma prawo zapytać ucznia z materiału obowiązującego na pracy pisemnej bezpośrednio przed oddaniem sprawdzianu lub na następnej lekcji. Sposoby poprawiania prac pisemnych Prace klasowe, testy i sprawdziany są obowiązkowe Praca klasowa, testy i sprawdziany są poprawiane i oddawane w terminie do dwóch tygodni, natomiast kartkówki w ciągu siedmiu dni. Każdą pracę klasową napisaną na ocenę niedostateczną można poprawić. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu 2 tygodni od dnia podania informacji o ocenie. Uczeń poprawia pracę tylko raz i brane są pod uwagę obie oceny z pracy pisemnej. Uczeń nieobecny na pracy pisemnej musi ją napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Uczeń, który podczas prac pisemnych korzysta ze źródeł nieustalonych przez nauczyciela otrzymuje 0 punktów i traci możliwość poprawy tej pracy. 7

9 Uczeń za celowe utrudnianie prowadzenia lekcji oraz utrudnianie uczenia się innym traci możliwość poprawiania oceny. Uczeń, który w terminie nie poprawi oceny, traci prawo do poprawy tej pracy. Na koniec semestru nie przewiduje się sprawdzianu zaliczającego cały semestr/rok. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy uczeń nie zgadza się wystawianą przez nauczyciela oceną śródroczną/końcoworoczną. Ocena śródroczna wynika z ocen cząstkowych a ocena końcoworoczna z ocen cząstkowych pierwszego i drugiego semestru (nie jest średnią arytmetyczną). Sprawdzone i ocenione prace kontrolne oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania jest udostępniona uczniowi lub jego rodzicom do końca danego roku szkolnego. 1. Odpowiedzi ustne Na ocenę wpływają następujące kryteria: czy odpowiedź jest na temat (jasna, konkretna), w jakim stopniu uczeń potrafi posługiwać się właściwym słownictwem, pojęciami i terminologią, czy odpowiedź ucznia jest samodzielna i wskazuje na umiejętność logicznego kojarzenia faktów, wyciągania wniosków, tempo pracy ucznia, znajomość poznanych reguł językowych i umiejętność ich stosowania w wypowiedzi. 2. Prace domowe: wszystkie dłuższe zadania oraz wypracowania są sprawdzane, ale oceniane dopiero po lekcjach, natomiast w czasie lekcji tylko 2-3 są głośno odczytywane, uczeń jest zobowiązany zgłosić nauczycielowi brak zadania, za trzeci z kolei brak otrzymuje ocenę niedostateczną, jeżeli uczeń nie zgłosi przed lekcją braku zadania domowego lub nieprzygotowania do lekcji, otrzymuje ocenę niedostateczną, nawet jeżeli jest to po raz pierwszy w danym semestrze, na czas przerw świątecznych i ferii nie zadaje się zadań domowych. Ustalenie przewidywanej oceny rocznej i semestralnej oceny klasyfikacyjnej 1. Stopniom nadaje się wagi: 1, 2, 3, 4. Ocena śródroczna i roczna z języka polskiego jest wystawiana na podstawie średniej ważonej z ocen cząstkowych uzyskanych przez ucznia w danym semestrze. Poszczególne typy zadań i ich wagi są umieszczone poniżej. Waga 4 odnosi się do sprawdzianów i testów śródrocznych/rocznych Waga 3 odnosi się do: klasówek, sprawdzianów, testów (diagnozy), dyktand, konkursów przedmiotowych 8

10 Waga 2 odnosi się do: kartkówek, odpowiedzi ustnych, konkursów szkolnych, przedstawień, prac długoterminowych (folderów, plakatów), wypracowań domowych, recytacji, czytania w ramach akcji promujących czytelnictwo Waga 1 odnosi się do: zeszytów przedmiotowych i zeszytów ćwiczeń, aktywności podczas lekcji, krótkich zadań domowych, Dzienniczka czytania, konkursów klasowych, dodatkowych aktywności, np. przygotowanie notatki, przyniesienie materiałów itp. Ocenę roczną wystawia się na podstawie ocen uzyskanych przez ucznia w ciągu całego roku szkolnego. Średniej ważonej przyporządkowuje się ocenę szkolną wg przedziałów zawartych poniżej: Średnia Ocena 5,50 6,0 celujący 4,51 5,49 bardzo dobry 3,51 4,50 dobry 2,51 3,50 dostateczny 1,75 2,50 dopuszczający do 1,74 niedostateczny Na koniec semestru uczeń nie może dodatkowo odpowiadać, by uzyskać wyższą ocenę. W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej na semestr, uczeń zalicza wskazaną partię materiału w terminie 30 dni, licząc od dnia pierwszych zajęć w nowym semestrze szkolnym. Zaliczenie odbywa się po zakończeniu zajęć obowiązkowych ucznia w dowolnym dniu i terminie wyznaczonym przez ucznia i zatwierdzonym przez nauczyciela. Uczeń, który w przeciągu 1 miesiąca nie ustalił z nauczycielem terminu poprawy lub nie przyszedł na poprawę w wyznaczonym terminie (mimo obecności wówczas w szkole) nie może uzyskać rocznej oceny dopuszczającej z przedmiotu. Uczeń, który otrzymał śródroczną ocenę niedostateczną ma obowiązek ją poprawić. Zasady udostępniania do wglądu prac klasowych, testów, sprawdzianów, dyktand Wszystkie prace pisemne są przechowywane przez nauczyciela do końca roku szkolnego, udostępniane do wglądu rodzicom/prawnym opiekunom u nauczyciela podczas spotkań. Rodzice/prawni opiekunowie ucznia oraz uczniowie mają możliwość wglądu do sprawdzonych i ocenionych pisemnych prac kontrolnych oraz innej dokumentacji 9

11 dotyczącej oceniania w obecności nauczyciela. Wgląd do pracy rodzic/opiekun prawny potwierdza własnoręcznym podpisem na pracy ucznia Po sprawdzeniu i ocenieniu prace pisemne udostępniane są uczniom na lekcji do omówienia i wyjaśnienia wątpliwości. Nauczyciel informuje rodzica/opiekuna prawnego dziecka o ocenie poprzez wpis oceny do zeszytu przedmiotowego. Rodzic/prawny opiekun podpisuje ocenę. Sposoby informowania rodziców i uczniów o indywidualnych osiągnięciach 1. Nauczyciel na początku każdego roku szkolnego informuje uczniów oraz rodziców o wymaganiach edukacyjnych: sposobach sprawdzania osiągnięć i kryteriach oraz warunkach i trybie uzyskiwania wyższej niż przewidywana semestralnej (rocznej) oceny klasyfikacyjnej z przedmiotu. 2. Informacje o wiedzy, postępach, umiejętnościach i zachowaniu ucznia na lekcji języka polskiego nauczyciel przekazuje rodzicom poprzez: zapisy w zeszycie kontaktu z rodzicami i zeszycie przedmiotowym, konsultacji indywidualnych z rodzicami, wychowawcę klasy, informując o poziomie wiedzy, umiejętnościach, o postępach oraz uzdolnieniach. 3. Uczeń jest na bieżąco informowany o otrzymywanych ocenach. 4. Każda ocena jest jawna. 5. Informacje o przewidywanych ocenach klasyfikacyjnych semestralnych (rocznych) z języka polskiego jest przekazywana najpóźniej na tydzień przed planowanym klasyfikacyjnym posiedzeniem rady pedagogicznej. 6. Informacja o przewidywanej semestralnej (rocznej) ocenie niedostatecznej jest przekazywana w formie pisemnej rodzicom nie później niż na 1 miesiąc przed klasyfikacyjną radą pedagogiczną. Powiadomienia dokonuje wychowawca klasy. Zasady współdziałania z uczniami i rodzicami w celu poprawy niezadawalających wyników nauczania Ustalenie wspólnie z uczniem jakie partie materiału powinien nadrobić Ustalenie sposobów nadrobienia zaległości, np. pomoc koleżeńska, pomoc nauczycielska, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, praca własna Zasady oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia) Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się. 10

12 W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcje zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. Dostosowanie PSO z języka polskiego do możliwości uczniów ze specjalnymi wymaganiami edukacyjnymi 1. Ogólne sposoby dostosowania wymagań do indywidualnych potrzeb edukacyjnych i rozwojowych ucznia (w tym ze względu na specyficzne trudności w nauce): wydłużanie czasu na odpowiedź i prace pisemne, udzielanie dodatkowej pomocy, wyjaśnień, ograniczanie liczby zadań, odpowiadanie z ławki, zapewnienie miejsca blisko nauczyciela, rezygnacja z wymagania głośnego czytania przy klasie (z wyjątkiem tekstu wcześniej przygotowanego), rezygnacja z omawiania błędów ucznia przy klasie, systematyczne sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia, podawanie krótkich poleceń w prostej formie, selekcja materiału, motywowanie do dokładności i samokontroli w wykonywaniu prac, tworzenie atmosfery życzliwości i bezpieczeństwa, dbanie o dobry kontakt emocjonalny z uczniem w sytuacjach egzekwowania wiedzy i umiejętności, wskazywanie mocnych stron i motywowanie do pracy, częste pochwały. 2. Ocenianie wg kryteriów przewidzianych dla uczniów dyslektycznych (na ocenę wystawioną uczniowi nie wpływają): dokładność wykonywanych prac graficznych, dodawanie, opuszczanie, przestawianie liter, sylab lub całych wyrazów, mylenie liter, omijanie drobnych elementów graficznych, w tym: oznaczanie miękkości nad literami, kropek i znaków diakrytycznych, błędy dotyczące podziału wyrazu lub całego zdania, pomyłki powstałe przy przepisywaniu, estetyka pisma, błędy ortograficzne, błędy interpunkcyjne, tempo pisania. 3. Wobec ucznia z orzeczoną dysgrafią będą stosowane takie same wymagania merytoryczne jak innym uczniom oraz specjalne formy sprawdzania wiedzy i umiejętności: odczytanie pracy przez ucznia, 11

13 pytanie ustne ze sprawdzanego zakresu materiału, pisanie drukowanymi literami, pisanie na komputerze. 4. Wobec ucznia z orzeczoną dysortografią będą stosowane takie same wymagania merytoryczne jak innym uczniom oraz specjalne formy sprawdzania wiedzy i umiejętności: jakościowe (liberalne) ocenianie tradycyjnych dyktand (mimo błędów uczeń otrzymuje punkty, jeśli rozpoczyna zdanie wielką literą i kończy, np. kropką), stosowanie oceny opisowej z informacją, ile błędów popełnił uczeń i jakiego typu są to błędy, przeprowadzanie dodatkowych sprawdzianów polegających na uzasadnianiu pisowni podanych wyrazów, tekst z lukami. 5. Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą niż przeciętna W przypadku tych uczniów dostosowanie obejmuje formę i treść wymagań, Obniżenie wymagań, które obejmują wiadomości i umiejętności określone podstawą programową, Poprawa prac klasowych odbywać się będzie przy pomocy nauczyciela. 6. Kryteria poprawności i oceny pracy uczniów dyslektycznych. Prace literackie: Zgodność treści wypracowania z tematem, Poprawność materiału rzeczowego, Stopień wyczerpania materiału, Umiejętność podsumowania, wnioskowania, uogólniania, Kompozycja wypracowania (proporcjonalność, spójność, logiczność wywodu, cechy typowe dla żądanej formy), Język i styl poprawny pod względem znaczeniowym, zastosowanie słownictwa, także w związkach frazeologicznych, poprawna odmiana wyrazów, łączenie wyrazów w zdania i zdań pojedynczych w zdania złożone, różnorodność struktur składniowych, trafny dobór środków językowych (m.in. unikanie wulgaryzmów, nieuzasadnionych kolokwializmów, powtórzeń wyrazowych, zbytniej skrótowości czy też rozwlekłości wypowiedzi, pustosłowia, mieszania stylów), dostosowanie stylu do sytuacji komunikacyjnej, formy wypowiedzi, tego typu prace mogą być napisane na maszynie lub komputerze, w wypadku pracy napisanej odręcznie estetyka pracy jest istotna, ale nie podlega ocenie, na wysokość oceny nie ma wpływu liczba popełnionych błędów ortograficznych. Poprawność ortograficzna oceniana opisowo. 7. Poprawa pracy przez ucznia: Zadaniem ucznia jest odszukanie błędów, poprawienie za pomocą słownika ortograficznego i wyjaśnienie zasad pisowni. 12

14 Poprawa musi być wykonana pismem ręcznym. W poprawie należy zwrócić uwagę na czytelność pisma, estetykę pracy oraz zastosowanie wyjaśnianych zasad. 8. Kryteria ocen Ocena celująca: oryginalne, twórcze ujęcie tematu, pełne zrozumienie tematu, bogaty materiał literacki, pomysłowy, niestereotypowy, funkcjonalny układ treści, zachowanie proporcji między częściami pracy, akapity, bardzo bogate słownictwo, zgodne z normą formy fleksyjne i związki frazeologiczne, styl dopasowany do sytuacji komunikacyjnej, formy wypowiedzi, język indywidualny. Ocena bardzo dobra zgodność z tematem, bogaty materiał rzeczowy, prawidłowa, logiczna kompozycja, w miarę oryginalna, samodzielność wnioskowania, uogólniania, oceny i sądów, proporcjonalność między częściami pracy, akapity, styl bezbłędny, dopasowany do sytuacji komunikacyjnej, bogate, poprawne pod względem znaczeniowym słownictwo i frazeologia, zgodne z normą formy fleksyjne i związki frazeologiczne. Ocena dobra właściwe zrozumienie i ujęcie tematu, dopuszczalne drobne odstępstwa od tematu i nieścisłości merytoryczne, w miarę poprawna kompozycja dopuszczalne niewielkie usterki zapisu, styl poprawny, jednorodny, zachowane akapity, dopuszczalne drobne błędy frazeologiczne, fleksyjne, nieliczne składniowe. Ocena dostateczna poprawne opracowanie tematu, ale niepełne i odtwórcze, dopuszczalny jeden poważny błąd merytoryczny, liczne błędy w zakresie spójności wypowiedzi, logicznego uporządkowania, ale tekst zrozumiały, myśl przewodnia czytelna, ubogie słownictwo, błędy fleksyjne i frazeologiczne, brak dbałości o przejrzystość, proporcjonalność kompozycji. 13

15 Ocena dopuszczająca wyraźnie odtwórczy charakter pracy, minimalny zakres i poprawność przywołanego materiału rzeczowego, poważne błędy w układzie treści (brak wstępu, proporcji itp.), ubogie słownictwo, nieznajomość znaczeń pewnych wyrazów, liczne błędy fleksyjne i frazeologiczne, liczne powtarzające się błędy w zakresie budowy zdań, wytyczania ich granic, brak akapitów, nieprawidłowy dobór środków językowych (wulgaryzmy, kolokwializmy, wielosłowia, pustosłowie, mieszanie stylów). Ocena niedostateczna praca w ponad połowie nie na temat, brak zrozumienia tematu, bardzo ubogie słownictwo, kompozycja niewłaściwa, chaotyczna, liczne, powtarzające się, rażące błędy fleksyjne i frazeologiczne. 9. Sprawdzenie umiejętności z zakresu ortografii i interpunkcji Do sprawdzania tych umiejętności służą teksty przygotowane specjalnie dla uczniów dyslektycznych. Zbiorki wyrazów zawierające trudności ortograficzne, będące przedmiotem dyktanda. Dyslektyk musi wyjaśnić regułę ortograficzną słów wybranych z tekstu pisanego przez pozostałych uczniów. Pisanie z pamięci krótkiego tekstu (zwykle 5 zdań) na podstawie ułożonego pod kontrolą nauczyciela mini-dyktanda. Uzupełnianie luk w tekście dyktanda ocenianie ilościowe błędów w zależności od wielkości uzupełnianego tekstu. Pozostali uczniowie wiedzą, że uczeń dyslektyczny musi wykonać dodatkową pracę, nie ma żadnych przywilejów. 10. Kartkówki, sprawdziany z nauki o języku, teorii literatury, znajomości treści lektury, sprawdziany czytania ze zrozumieniem Uczeń dyslektyczny otrzymuje gotowy zestaw pytań, wydłuża mu się czas na zastanowienie. Praca oceniana jest na podstawie ogólnych kryteriów. Nie są brane pod uwagę błędy ortograficzne i interpunkcyjne. 11. Ocena wypowiedzi ustnych Biorąc pod uwagę fakt, że dyslektycy niechętnie i często z lękiem wypowiadają się na forum klasy, ocena będzie dokonywana okazjonalnie, w czasie dłuższych, spontanicznych wypowiedzi, ewentualnie w miarę możliwości na osobności. Nie będzie stosowane odpytywanie przy tablicy. 14

16 Kryteria: zgodność wypowiedzi z tematem, umiejętność porównywania, wnioskowania, oceniania, zestawiania informacji z różnych źródeł. 12. Ocena recytacji utworu poetyckiego lub fragmentu prozy Uczeń dyslektyczny otrzymuje do pamięciowego opanowania fragment krótszy niż jego koledzy z klasy. Czas na pamięciowe opanowanie tekstu zostaje mu wydłużony i dostosowany do jego możliwości (każdorazowo do ustalenia z nauczycielem). Uczeń decyduje o tym, czy prezentuje interpretację na forum klasy. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: przedstawia oryginalną, niepowtarzalną interpretację utworu, zmienia tempo mówienia, moduluje głos, wprowadza elementy dramy, wygłasza tekst bez żadnych pomyłek. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: wygłasza tekst prawie bezbłędnie (dopuszczalne 2 pomyłki), zwraca uwagę na znaki przestankowe, tempo mówienia, modulację głosu, recytując, pozostawia miłe wrażenie artystyczne. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: wygłasza z pamięci utwór (dopuszczalne 4 pomyłki, które sam poprawia), stara się interpretować utwór, zwraca uwagę na znaki przestankowe. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: mechanicznie odtwarza utwór, nie próbuje go interpretować, popełnia pomyłki, które poprawia nauczyciel. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: wypowiada tekst bez próby interpretacji, ma kłopoty z odtwarzaniem utworu z pamięci. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie podjął nawet próby nauczenia się tekstu bądź jego fragmentu na pamięć. Ewaluacja przedmiotowego systemu oceniania Celem ewaluacji jest określenie efektów pracy dydaktycznej i wychowawczej oraz podniesienie jakości pracy szkoły. Ewaluacja: analizy wyników poszczególnych form aktywności, rozmowy, obserwacje, prace pisemne ucznia i sprawdziany wewnętrzne. Opracowały: Anna Korzeniowska Anna Wowianka 15