Jakość systemu logistycznego

Transkrypt

1 Jan Fgursk, Maran Brzezńsk, Tmasz Kchańsk Wjskwa Akadema Technczna, Katedra Lgstyk, Wydzał Mechanczny Jakść systemu lgstyczneg. ISTOTA JAKOŚCI Współczesny rynek wyrbów usług jest areną dynamczne rzwjających sę prcesów gspdarczych realzwanych tak w wymarze mędzynardwym jak glbalnym. Pdmty gspdarcze realzując swój bznes muszą sprstać wymgm teg rynku a zarazem być knkurencyjne w zakrese ferwanych wyrbów usług spełnających czekwana swjeg klenta. Jest na zwązana ne tylk z wymaganam klenta, ale równeŝ m.n. z wymaganam prawnym techncznym. Pwszechne uznanym czynnkem a zarazem determnantem knkurencyjnśc pdmtu na rynku jest jakść. Jakść jest t gół cech prduktu lub usług decydujących ch zdlnśc d zaspkjena stwerdznych ptencjalnych ptrzeb. Odns sę na zarówn d prduktów, jak usług []. Znaczene teg pjęca trafne ddaje prezentacja pdstawwych wymarów decydujących jakśc kreślneg prduktu lub usług d, których zalcza sę []: funkcjnwane (aspekce głównych cech charakteryzujących dzałane prduktu-usług), właścwśc (pdstawwych cech dzałana prduktu-usług), nezawdnść, zgdnść, trwałść, łatwść bsług, estetykę, pstrzeganą jakść w cene klenta. Jakść według Eurpejskej Organzacj Sterwana Jakścą jest t stpeń, w jakm prdukt spełna wymagana klenta. Jakść jest takŝe płączenem jakśc prjektwej jakśc wyknana [4,6]. Jakść prjektwa stanw marę dsknałśc prduktu w stsunku d wymagań stawanych przez nabywcę. Jest na, na gół, utŝsamana z nwczesnścą wyrbu cenana za pmcą róŝnrdnych parametrów kreślających zdlnść wyrbu d spełnena jeg zadań. Jakść wyknana t mara zgdnśc wyknaneg prduktu z prjektem w chwl dbru. Ocenana jest na welkścą dchyleń pszczególnych parametrów d wartśc czekwanych, c umŝlwa kreślene gatunku wyrbu lub zakwalfkwane g d prduktów wybrakwanych. NaleŜy takŝe pstrzegać jakść w pwązanu z takm pjęcam jak [4,6]: nezawdnść trwałść (awaryjnść długść Ŝyca). Nezawdnść wyrbu jest t prawdpdbeństwa utrzymana sę jeg sprawnśc a węc zdlnśc d spełnana stawanych mu wymagań w kreślnym przedzale czasu. Trwałść wyrbu jest t zdlnść d zachwana sttnych właścwśc w kreślnych grancach (uŝytecznśc) w kreślnych warunkach jeg uŝytkwana. Natmast wdrŝene systemu zarządzana jakścą w realzwanych prcesach wymaga skutecznych dzałań w takch bszarach jak: we wszystkch fazach funkcjnwana systemu, we wszystkch fazach cyklu Ŝyca realzwanej usług, we wszystkch grupach pracwnczych na wszystkch stanwskach pracy raz całym tczenu tj. wśród dstawców, dbrców dystrybutrów, śrdwsku tp. [8] We współczesnej rzeczywstśc rynkwej. śwatw lderzy lgstyk w mę knkurencyjnśc w pzyskwanu klenta przy zapewnenu wyskch standardów jakśc dąŝą d sągnęca pzmu dsknałśc dzałana lgstyczneg tj. dsknałśc lgstycznej [7]. Dsknałść w ujęcu gólnym ngdy ne jest dzełem przypadku, gdyŝ kaŝdy chce być mstrzem... [5] w danej specjalnśc jest ten, kt w nej sągnął sprawnść gólną ne mnejszą nŝ sprawnść gólna sągnęta d teg czasu przez kgklwek nneg. tk.mw.km.re@gmal.cm Lgstyka 4/202 33

2 Jest na wynkem cągłej twórczej pracy przy pstrzeganu w wnklwy spsób taczającej nas rzeczywstśc. Bwem Mchał Anł Bunarrt pwedzał: Ne lekcewaŝce drbnstek, pnewaŝ d drbnstek zaleŝy dsknałść, a dsknałść ne jest drbnstką [5]. Stswane pwyŝszych przemyśleń dneseń d kncepcj kmpleksweg zarządzana jakścą, kntrlngu, lgstyk nfrmacj zarządczej, w systemach, prcesach, łańcuchach lgstycznych wąŝe sę z dąŝenem d sągnęca tzw. dsknałśc lgstycznej [3]. W dnesenu d tak rzumanej dsknałśc uŝywa sę takŝe kreślena lgstyka śwatwej klasy. Manem tym kreśla sę te przedsębrstwa, które w dnesenu d swych systemów prcesów lgstycznych właścwe planują realzują staranne wyselekcjnwaną kmbnację praktyk lgstycznych. Dzęk temu sągają ne tak stpeń skutecznśc, Ŝe są zdlne zaferwać klentm wyŝszy pzm bsług w wybranych segmentach rynkwych nŝ ptraf t zrbć knkurencja. 2. OCENA JAKOŚCI SYSTEMU LOGISTYCZNEGO ZłŜnść systemów lgstycznych zmusza d przeprwadzena ch badań za pmcą metd analzy welkryteralnej. Isttą badań welkryteralnych jest ch ujęce prównawcze, c znacza, Ŝe pzm zjawska złŝneg rzpatruje sę w róŝnych bektach. Ocena welkryteralna daneg zjawska plega na wyznaczenu wartśc teg zjawska ze względu na kreślny układ kryterów (wag, krelacje). JeŜel mŝna zbudwać mdele analtyczne wtedy pracwuje sę mdel matematyczny, znajduje rzwązane ptymalne raz przeprwadza analzę załŝeń uprszczeń raz dyskusję uzyskanych rzwązań. Natmast jeŝel ne mŝna zbudwać mdelu matematyczneg mŝna przeprwadzć badana ekspercke. W tym celu naleŝy ustalć skład zespłu eksperckeg przeprwadzć jeg szklene, pracwać stateczny wykaz cech ustalć ch wpływ na jakść systemu, przeprwadzć badana ekspercke raz analzę załŝeń uprszczeń mdelu raz dyskusję uzyskaneg rzwązana. Zastswane kreślnej metdy prównawczej jest zaleŝne d charakteru prównywanych systemów, spsbu metd wyznaczana cech charakteryzujących jakść systemów, c w knsekwencj decyduje precyzj stpnu pewnśc trzymanych rezultatów. W praktyce najbardzej rzpwszechnnym metdam welkryteralnej analzy prównawczej są metdy: taksnm numerycznej, ELECTRE, kwaltnmczna, symulacj kmputerwej n. Z przedstawnych metd w cene autrów najbardzej przydatna d przeprwadzena analzy prównawczej systemów lgstycznych wydaje sę być metda taksnm numerycznej. Jest na przydatna d klasyfkacj systemów lgstycznych, których cechy charakteryzwane są lścw. Wartśc cech mgą być kreślne analtyczne lub za pmcą symulacj kmputerwej. Wyznaczne w ten spsób wskaźnk lścwe psadają charakter bektywny, na które decydent ne ma wpływu na etape ch kreślana. Algrytm pstępwana w metdze taksnm numerycznej dpuszcza w małym stpnu wpływ subektywnych cen decydenta na kńcwy wynk badań []. Metda taksnm numerycznej jest przeznaczna d prównywana systemów charakteryzujących sę cecham dentycznym lub zblŝnym przeznaczenu funkcjnalnym. Obekty są prównywane według jednakwych cech, które mŝna scharakteryzwać lścw. W metdze tej za kryterum prównana systemów przyjmuje sę stan jakśc, który jest funkcją cech sttnych prównywanych bektów. Składwe stanu jakśc wyznaczają dpwedne relacje dmnwana. Za marę jakśc przyjmuje sę kmplekswy wskaźnk ceny systemu, który jest kreślany w wynku agregwana unrmwanych cech systemów. Kmplekswe wskaźnk ceny systemów są lczbam unrmwanym sprwadznym d przedzału [0,]. Mają charakter mary bezwzględnej lub względnej. Bezwzględnść mary kmpleksweg wskaźnka ceny naleŝy nterpretwać jak dchylene stanu jakśc systemu d pczątku skal lczbwej. Natmast względnść mary wskazuje na stpeń dchylena 34 Lgstyka 4/202

3 d stanu jakśc systemu uznaneg za system wzrcwy. Wskaźnk jakśc systemu wzrcweg jest pewną lczbą kreślającą ptymalną (ekstremalną) pŝądaną wartść cechy. Stąd teŝ kreślene kmpleksweg wskaźnka dbywa sę na drdze agregwana cech metdą bezwzrcwą lub wzrcwą. W metdze wzrcwej stsuje sę zaleŝnśc analtyczne kreślające dległść badaneg systemu d tzw. systemu wzrcweg. Z kle w metdze bezwzrcwej agregwane cech plega uśrednenu znrmalzwanych wartśc cech psujących dany system. Klejnść pstępwana w metdze taksnm numerycznej przedstawna na rys.. Dla sfrmułwana wymagana naleŝy zdentyfkwać blŝsze tczene badanych systemów. W tym celu mŝna wykrzystać prakselgczną cybernetyczną analzę dentyfkacyjną. D blŝszeg tczena systemów lgstycznych naleŝą następujące elementy: nadsystem (system nadrzędny), system peracyjny, system zabezpeczena, systemy współdzałające raz pdsystemy składające sę na badane systemy. KaŜdy z wymennych elementów blŝszeg tczena systemweg generuje pd jeg adresem kreślne czekwana. Zatem pwstaje zbór wymagań kerwanych d systemu badaneg, które będą funkcją jeg mŝlwśc raz zbór ptrzeb badaneg systemu, a takŝe zaleŝnśc relacje z elementam blŝszeg tczena w prcese funkcjnwana systemu. SFORMUŁOWANIE PROBLEMU I OKREŚLENIE CELU BADANIA SFORMUŁOWANIE WYMAGAŃ ORAZ ANALIZA WYMAGAŃ I OGRANICZEŃ WYBÓR ZBIORU ROZWIĄZAŃ DOPUSZCZALNYCH OKREŚLENIE ZBIORU CECH CHARAKTERYZUJĄCYCH OCENIANE SYSTEMY WYBRANIE PODZBIORU CECH ISTOTNYCH DLA OCENIANYCH SYSTEMÓW OKREŚLENIE RELACJI DOMINOWANIA ORAZ ODDZIAŁYWANIA NA KOMPLEKSOWY WSKAŹNIK JAKOŚCI SYSTEMU NORMOWANIE CECH OKREŚLENIE WAG PREFERENCYJNYCH AGREGOWANIE CECH NORMOWANIE KOMPLEKSOWYCH WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI SYSTEMU WYBÓR NAJLEPSZEGO SYSTEMU Rys.. Klejnść pstępwana przy zastswanu metdy taksnm numerycznej Źródł: Brzezńsk M. Systemy w lgstyce, WAT, Warszawa 2007, s.2. Zdentyfkwane granczeń systemwych ma na celu kreślene granc wartśc cech charakteryzujących system, w zakrese których będze system funkcjnwał. Będą t granczena lścwe, jakścwe, przestrzenne, czaswe, nfrmacyjne, eknmczne nne. WyróŜnamy granczena wewnętrzne zewnętrzne. Ogranczena wewnętrzne są funkcją wartśc ptencjału systemu lgstyczneg. Natmast granczena zewnętrzne, nezaleŝne d systemu badaneg, wynkają z dynamk zman tczena. Lgstyka 4/202 35

4 W wynku analzy wymagań granczeń systemwych pwstane pdzbór warantów dpuszczalnych, w którym znajdą sę waranty mŝlwe d zastswana raz pdzbór warantów nemŝlwych d zastswana. W klejnym etape naleŝy kreślć zbór wszystkch cech charakteryzujących badane systemy a następne dknać wybru pdzbru cech sttnych dla cenanych systemów. KaŜdy prównywany system mŝe być psany dwlną lczbą cech. Wybór cech ma najsttnejszy wpływ na wynk ceny prównawczej, a przez t na trafnść pdejmwanych decyzj. Cechy sttne charakteryzujące system mgą być merzalne bezpśredn lub pśredn. Wartśc cech merzalnych są lczbam rzeczywstym manwanym, czyl merzalnym w sense fzycznym. Cecha pśredn merzalna jest cechą wartścach zawartych w zbrze lczb całkwtych. Ops słwny jest w tym przypadku wyjścwą frmą przedstawena wartśc danej cechy a następne przyprządkwane jej cech numerycznych. W zbrze cech sttnych pwnny znajdwać sę tylk te, które charakteryzują sę dstateczną zmennścą wartśc przy przejścu d warantu d warantu. Zatem warunek wystarczającej zmennśc jest następnym pstulatem frmalnym dbru cech sttnych. Parametry sttne dznaczają sę róŝnym kerunkem ddzaływana na kmplekswy wskaźnk jakśc systemu. Oddzaływane t mŝe być ddatne, ujemne lub bjętne. Z teg punktu wdzena cechy mŝna pdzelć na: stymulanty, destymulanty nmnanty. Stymulantą będzemy nazywać taką zmenną dagnstyczną, której wzrst kjarzyć naleŝy ze wzrstem, spadek zaś ze spadkem ceny zjawska złŝneg. Destymulantą będzemy nazywać taką zmenną dagnstyczną, której wzrst kjarzyć naleŝy ze spadkem, spadek zaś ze wzrstem ceny zjawska złŝneg. Nmnanta t taka zmenna, która ma kreślną, najkrzystnejszą (z punktu wdzena ceny zjawska złŝneg) wartść zwaną wartścą nmnalną. Nmnanta przyjmuje wartśc mnejsze bądź teŝ wększe d wartśc nmnalnej dpwedn ze spadkem ceny zjawska złŝneg. Sptykane są w praktyce sytuacje, gdze wartśc nmnalne twrzą kreślny przedzał lczbwy. Wszelke dchylena nmnant d pzmu nrmalneg są zjawskem negatywnym z punktu wdzena badaneg wskaźnka efektywnśc. Nmnanty mŝna łatw przekształcć w destymulanty przez ustalene bezwzględneg dchylena danej wartśc d pzmu uznaneg za pzm nmnalny. Nezwykle waŝnym zagadnenem umŝlwającym prawdłwe przeprwadzene prcesu agregacj jest ujednlcene charakteru zmennych, tzn. sprwadzene wszystkch zmennych d rl stymulant lub destymulant. W praktyce przewaŝa perwsza pcja. Wypracwan w tym zakrese specjalne frmuły ujednlcające zmenne. Ustalene zbru cech sttnych dla prównywanych systemów, jak równeŝ ch sklasyfkwane są pdstawą d realzacj klejnych etapów metdy. W celu ustalena jednltej nemanwanej skal cen cech systemów dknuje sę ch nrmwana. Plega na na przelczenu bezwzględnych wartśc cech w wartśc względne. Nrmwana dknuje sę według zaleŝnśc: gdze: C ~ n unrmwana wartść cechy, C n wartść -tej cechy systemu numerze n, wartść średna cechy -tej blczna z zaleŝnśc: C ~ Cn C Cn = ; =,2,..., I () S C = N C n N n= Odchylene standardwe S cechy -tej blcza sę z zaleŝnśc: (2) 36 Lgstyka 4/202

5 S = N 2 N ( Cn C ) ( Cn C ) n= (3) gdze: l lczba cech, za pmcą których cenamy systemy; N lczba systemów pdlegających cene. Następne naleŝy dknać wybru tzw. systemu wzrcweg, tj. abstrakcyjneg systemu utwrzneg przez zbór najlepszych wartśc cech C ze zbru wszystkch cech systemów. C mn C n, gdy C jest destymulantą n n = max C n, gdy Cn jest stymulantą n P kreślenu systemu wzrcweg naleŝy blczyć dyspersję pmędzy nrmwanym wartścam cech a cecham wzrcwym według zaleŝnśc: ( ) 2 n δ n = C C ɶ dla =,2,..., I n =,2,..., N (5) Określene na pdstawe wyspecyfkwanych cech systemów kmpleksweg wskaźnka efektywnśc wymaga ustalena względnej waŝnśc pszczególnych cech. Ustalene w marę bektywnych wag ma sttne znaczene dla kńcweg rezultatu. Ustalene wartśc wag mŝna kreślć wykrzystując preferencje ekspertów lub statystyczne. Uwzględnając współczynnk wagwe mŝna blczyć dległśc pmędzy cecham d n rzpatrywanych systemów a rzwązanem wzrcwym z zaleŝnśc: d n I = α δ (6) gdze: α współczynnk wag dla cechy numerze. Agregwane cech systemów jest peracją pzwalającą uzyskać kmplekswą cenę systemu prządkującej prównywane systemy. Agregwane mŝe być wyknane metdą wzrcwą lub bezwzrcwą. W metdze wzrcwej d agregwana cech wykrzystuje sę zaleŝnśc analtyczne kreślające dległśc badaneg systemu d tzw. systemu wzrcweg. WyróŜna sę tu dwa pdejśca d prblemu wyznaczena systemu mdelweg. Systemem mdelwym mŝe być system dealny, alb tzw. antywzrzec czyl system ptencjalne najgrszy. Natmast w metdze bezwzrcwej peracja agregwana cech systemwych plega na uśrednanu znrmalzwanych wartśc cech psujących dany system. Agregacj parametrów mŝna dknać z zaleŝnśc analtycznych wyznaczających średne: arytmetyczne, gemetryczne średną harmnczną. Wyknane blczena z pmcą jednej z metd wzrcwej lub bezwzrcwej kmplekswych wskaźnków ceny systemu pdlegają unrmwanu d przedzału [0,]. W tym celu naleŝy kreślć wartść przecętną warancję w zbrze dległśc z zaleŝnśc: D d = N d n N n= Następne kreśla sę granczną wartść w pstac: n N 2 2 = ( d n d ) (8) N n= * 2 3 D Kmplekswą cenę systemu wyznacza sę z zaleŝnśc: d = d + (9) (4) (7) Lgstyka 4/202 37

6 d χ = (0) d Jak juŝ wspmnan wcześnej kmplekswe wskaźnk ceny systemu są lczbam z przedzału [0,]. n * 3. DOSKONAŁOŚĆ SYSTEMU LOGISTYCZNEGO Współczesny rynek wraz ze swm uwarunkwanam wymusza na funkcjnujących na nm pdmtach pszukwane takch rzwązań, które zapewnają m wysk pzm skutecznśc będącej drgą d dsknałśc. Wnny sę ne główne dnsć d całkształtu dzałalnśc lgstycznej, a w szczególnśc systemów lgstycznych. Z myślą dsknałśc lgstycznej przedsębrstwa pszukują dpwednch kryterów raz takch spsbów realzacj, które zapewną planwaną dsknałść. Kncepcje struktury dsknałśc lgstycznej w spsób grafczny przedstawa rysunek 2. Rys. 2 Struktura dsknałśc systemu lgstyczneg Źródł: pracwane własne. Przedstawna struktura dsknałśc lgstycznej składa sę z dwóch bszarów bejmujących: krytera dsknałśc; systemy wspmagana dsknałśc. Perwszy bszar, zdanem autra, bejmuje pdstawwe krytera dsknałśc lgstycznej. Analzując je naleŝy zwrócć szczególną uwagę na szereg zwązanych z nm zagadneń. Kncepcja sągana dsknałśc lgstycznej pwnna sę rzpczynać d ustalena wprwadzena kmplekswych raz sldnych pwązań mędzy klentam dstawcam w dnesenu d przedsębrstw jak systemów lgstycznych czyl tzw. ntegracj zewnętrznej. Realzując ją naleŝy meć na uwadze ne tylk becnych, ale ptencjalnych klentów dstawców. WaŜne jest przy tym, aby uzyskane w ten 38 Lgstyka 4/202

7 zblŝene d nch był na tyle rzeczywste, aŝeby pzwalał uzyskać taką elastycznść systemu lgstyczneg, gdze szybkść dstswana sę d zmennych ptrzeb preferencj klentów ne będze sprawała znacznych prblemów. RówneŜ ntegracja funkcj przedsębrstwa wnna takŝe bejmwać swch partnerów w trakce realzacj wspólnych dzałań gspdarczych. Natmast planwane spełn stawane mu czekwana tylk wtedy gdy będze parte na djrzałym dalece przewdującym planwanu dług-, krótk średnkreswym. Permanentny pstęp technlgczny rganzacyjny jest wręcz warunkem nezbędnym w dąŝenu d dsknałśc systemu lgstyczneg. Przyczyna sę n w znacznym stpnu d jeg sprawneg funkcjnwana. Stwarza mŝlwśc generwana w nm nwych rzwązań tym samym czynąc g skutecznejszym. Rzwjający sę pstęp jest takŝe gwarantem sprawnśc skutecznśc funkcjnwana zntegrwaneg systemu nfrmacj. Wskaźnk pmarów ceny jakśc wnny być dstswane d ptrzeb systemu lgstyczneg tak, aby zapewnały spełnene czekwań klentów w aspekce jakśc. Natmast gwarantem jakśc w czach klentów systemu lgstyczneg będą zawsze nrmy ISO. NaleŜy szczególne pdkreślć, Ŝe gwarancją realzacj przez system lgstyczny przedstawnych kryterów dsknałśc mŝe być tylk jeg persnel wyskm pzme mtywacj na rzecz realzacj jeg celu. Z pewnścą spsbem na rzwązane teg prblemu będze sprawny przemyślany system mtywacyjny dstswany d ptrzeb realzacj celu systemu. Jednak dla zapewnena sprawneg funkcjnwana kryterów dsknałśc naleŝy przeprwadzć welaspektwą tzw. ntegrację wewnętrzną systemu. Drug bszar bejmuje system wspmagana dsknałśc. Jest n nezbędny dla utrzymana wyskeg pzmu skutecznśc systemu lgstyczneg zapewnając jedncześne jej stały pmar. Szczególne w tym zakrese naleŝy pdkreślć znaczene kmpleksweg zarządzana jakścą wraz z twarzyszącym mu systemam. Natmast nnwacyjnść, autmatyzacja, systemy wspmagane kmputerw elastycznść mają zapewnć sprawnść skutecznść systemw lgstycznemu wbec wyzwań rynku knkurencj. Kntrlng lgstykę nfrmacj zarządczej naleŝy pstrzegać jak pdstawwe nstrumenty zapewnające wysk pzm sprawnśc skutecznśc systemu lgstyczneg, c czynć g będze dsknałym. Pdkreślene wag tych nstrumentów jest w pełn uzasadnne, gdyŝ wczesne rzpznane knecznśc przeprwadzena jakchklwek zman jest wele łatwejsze tańsze nŝ na etape, kedy nesprawnśc są juŝ bardzej zaawanswane. Wymaga t knecznśc psadana sprawneg nstrumentu wewnętrzneg zewnętrzneg mntrngu, który dstarczyć wnen nfrmacj na temat pzmu ntegracj skutecznśc systemu lgstyczneg. Autrzy są przeknan, Ŝe przedstawne krytera dsknałśc lgstycznej systemy jej wspmagana ne są jedynym statecznym. Mając na uwadze nne pzstawł dla nch wlne mejsce w przedstawnej kncepcj ch struktury z myślą przyszłej skal czekwań klentów systemu lgstyczneg. Zdanem autrów System lgstyczny sąga dsknałść jeŝel zapewna realzację swjeg celu na pzme gwarantującym najwyŝszą sprawnść, efektywnść skutecznść. Warunkem zapewnena dsknałśc lgstycznej w parcu jej krytera, zdanem autrów jest nadane lgstyce raz jej strateg prcesw zarządzana lgstyczneg charakteru strategczneg. Natmast pdstawwe zasady strategczne, decydujące dsknałśc systemu lgstyczneg mają charakter unwersalny. Brzmą ne następując: pwąŝ lgstykę ze strategą glbalną frmy; rganzuj przedsęwzęca w spsób kmplekswy; krzystaj z ptęg nfrmacj; Lgstyka 4/202 39

8 pdkreślaj wagę zasbów ludzkch; zaweraj strategczne sjusze; kncentruj sę na wynkach fnanswych; realzuj ptymalną bsługę klentów; ne zanedbuj szczegółów; wykrzystuj lgstyczne krzyśc skal; merz wynk reaguj na wynk tych pmarów. Z pewnścą zdanem autrów przedstawne zasady strategczne dprwadzą d redukcj ksztów, zmnejszena zaangaŝwaneg kaptału, pprawy bsług klentów. Będą teŝ gwarantem sągnęca dsknałśc lgstycznej c zapewna przedsębrstwu knkurencyjnść. Streszczene Prces nternacjnalzacj, glbalzacj raz agresywna knkurencja stawają pdmtm na rynku craz t nwe wyzwana. Tylk efektywny skuteczny system lgstyczny daje mu gwarancję funkcjnwana na takm rynku pzwalając jedncześne sągnąć krzyśc w skal. Zdanem autrów system lgstyczny, który chce być knkurencyjny z myślą swjej dalszej przyszłśc w bznese, wnen zabegać jak najwyŝszy pzm efektywnśc skutecznśc przy zapewnenu jakśc będącej drgą d dsknałśc. Z pewnścą pmcna w dąŝenach d zapewnena jakśc systemu lgstyczneg będze przedstawna w artykule metda taksnm numerycznej raz kncepcja dsknałśc lgstycznej. Pzwlą ne zdanem autrów sągnąć systemw lgstycznemu wysk pzm jakśc a zarazem dsknałśc przy równczesnym zapewnenu realzacj jeg celu na pzme gwarantującym najwyŝszą sprawnść, efektywnść skutecznść. Osągnęce przez system lgstyczny wyskeg pzmu jakśc wpłyne na jeg redukcję ksztów, efektywną bsługę klentów zapewn mu wyską pzycję na rynku a takŝe pzwl sprstać wyzwanm knkurencj. Słwa kluczwe: jakść, dsknałść, system, taksnma numeryczna. Qualty f the lgstc system Abstract The prcesses f glbalzatn, nternatnalzatn and aggressve cmpettn cause new challenges facng enttes n the market. The effectve and effcent lgstcs systems gve guarantee f the peratng n such market and allw acheve benefts f scale at the same tme. Accrdng t the authrs the lgstcs systems that want t be cmpettve, wth the thught f ther future n the busness, they shuld strve fr the hghest level f effectveness and effcency whle ensurng the qualty whch s the way t "excellence" f these systems. The methd f numercal taxnmy and the cncept f,,excellence lgstcs presented n the artcle wll be certanly helpful n effrts t ensure the qualty f lgstcs systems. Accrdng t the authrs the methds wll allw lgstcs system t acheve a hgh level f qualty and als the "excellence", whle ensurng the realzatn f ts purpse at the level that ensures the hghest effectveness and effcency. Achevng the hgh level f qualty by lgstcs systems wll nfluence n the cst reductn, custmer servce effcency and gve the hgh pstn n the market and wll als meet the demands f cmpettn. Key wrds: qualty, excellence, system, numercal taxnmy. LITERATURA [] Brzezńsk M., Systemy w lgstyce, WAT, Warszawa [2] Grffn R.W., Pdstawy zarządzana rganzacjam, PWN, Warszawa [3] Gullaume J. P., La perfrmance lgstque, Nathan, Pars 993. [4] Klman R, InŜynera jakśc, PWE, Warszawa 992. [5] Ktarbńsk T., Traktat dbrej rbce, PAN, Warszawa-Wrcław-Kraków [6] Pdręcznk zarządzana jakścą, pd red. D. Lck, PWN, Warszawa [7] Pjęce lgstycznej dsknałśc zstał uŝyte p raz perwszy przez Amerykańske Bur Lgstyczne A. T. Kearrneya w ramach badań przeprwadznych w 992 pśwęcnych cene pzmu jakśc w sferze lgstyk amerykańskch eurpejskch przedsębrstw. [8] Stenbeck H.H., Ttal Qualty Management. Kmplekswe zarządzane jakścą. Dśwadczena praktyczne z IBM Nemcy, Wyd. Placet, Warszawa Lgstyka 4/202