KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

Transkrypt

1 KOD UCZNIA KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW II ETAP REJONOWY 18 listopada 015 Ważne informacje: 1. Masz 90 minut na rozwiązanie wszystkich zadań.. Możesz korzystać z kalkulatora.. Pisz długopisem lub piórem, nie używaj korektora. Jeżeli się pomylisz, przekreśl błąd i napisz ponownie. Wykonuj staranne rysunki, korzystając z przyborów geometrycznych. 4. W przypadku zadań zamkniętych odpowiedzi zaznaczaj w arkuszu, w przypadku zadań otwartych odpowiedzi i rozwiązania należy zapisać w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. 5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. Życzymy powodzenia! Maksymalna liczba punktów 0 100% Uzyskana liczba punktów % Podpis osoby sprawdzającej

2 Informacja do zadań 1,, Przeprowadzono następujące doświadczenie: do każdej z czterech probówek zawierających po 100 cm kwasu solnego o stężeniu 1 mol/dm wprowadzono próbkę metalu o masie 1 g. Do pierwszej probówki wprowadzono sód, do drugiej potas, do trzeciej wapń, a do czwartej miedź. Zadanie 1. (1 pkt) Wskaż, w których probówkach zaobserwowano roztwarzanie metalu. A. We wszystkich. C. W pierwszej i drugiej. B. Tylko w pierwszej. D. W pierwszej, drugiej i trzeciej. Zadanie. (1 pkt) Wskaż, w której probówce wydzieliło się najwięcej gazu. A. W pierwszej. C. W trzeciej. B. W drugiej. D. W czwartej. Zadanie. (1 pkt) Wybierz sposób, w jaki można zidentyfikować gaz wydzielający się w doświadczeniu. A. Do wylotu probówki należy zbliżyć palące się łuczywko i wówczas nastąpi charakterystyczny trzask. B. Do wylotu probówki należy zbliżyć żarzące się łuczywko i wówczas łuczywko rozpali się. C. Do wylotu probówki należy zbliżyć palące się łuczywko i wówczas łuczywko zgaśnie. D. Wprowadzić wydzielający się gaz do zlewki z wodą wapienną i wówczas woda wapienna zmętnieje. Zadanie 4. (1 pkt) Zaznacz wiersz tabeli, w którym poprawnie podano stopnie utlenienia żelaza w związkach chemicznych. Fe(NO ) Fe (SO 4 ) K FeO 4 Fe O 4 A. II III VI II i III B. III II IV II i IV C. II III III II i III D. II III VI III i IV

3 Informacja do zadania 5 W celu badania rozpuszczania substancji stałych w wodzie zaprojektowano zestawy doświadczalne przedstawione na rysunku. termometr termometr NaOH NH 4 NO H O H O Zaobserwowano, że podczas rozpuszczania wodorotlenku sodu w wodzie nastąpił wzrost temperatury, co wskazał termometr, a podczas rozpuszczania azotanu(v) amonu temperatura roztworu obniżała się. Zadanie 5. (1 pkt) Zaznacz prawidłowo sformułowany wniosek z doświadczenia. A. Rozpuszczanie wodorotlenku sodu w wodzie jest procesem endoenergetycznym, a rozpuszczanie azotanu(v) amonu jest procesem egzoenergetycznym. B. Rozpuszczanie wodorotlenku sodu w wodzie jest procesem egzoenergetycznym, a rozpuszczanie azotanu(v) amonu jest procesem endoenergetycznym. C. Po rozpuszczeniu wodorotlenku sodu w wodzie powstał roztwór stężony, a po rozpuszczaniu azotanu(v) amonu powstał roztwór rozcieńczony. D. Podczas rozpuszczania wodorotlenku sodu w wodzie rosła temperatura, bo wodorotlenek sodu zawiera sód, a podczas rozpuszczania azotanu(v) amonu temperatura obniżała się, bo azotan(v) amonu zbudowany jest tylko z niemetali. Informacja do zadania 6 Na podstawie zachodzących reakcji zilustrowanych poniższymi równaniami można porównać moc elektrolityczną kwasów biorących udział w tych procesach. Na Na Na SiO SiO CO / aq / / aq / / aq / HCl CO HCl / aq / / aq / NaCl NaCl / aq / H O Na CO / aq / H / aq / SiO H SiO H O CO

4 Zadanie 6. (1 pkt) Wskaż poprawne uszeregowanie kwasów według ich wzrastającej mocy elektrolitycznej. A. Kwas krzemowy, kwas węglowy, kwas solny. B. Kwas węglowy, kwas krzemowy, kwas solny. C. Kwas solny, kwas węglowy, kwas krzemowy. D. Kwas solny, kwas krzemowy, kwas węglowy. Informacja do zadań 7 i 8 Tabela zawiera wartości rozpuszczalności siarczanu(vi) sodu i siarczanu(vi) miedzi(ii) w 100 g wody w zależności od temperatury. Temperatura [ o C] Masa Na SO 4 [g] Masa CuSO 4 [g] Zadanie 7. (1 pkt) Wskaż warunki temperaturowe, w których można sporządzić roztwory nasycone siarczanu(vi) sodu i siarczanu(vi) miedzi(ii) o jednakowych stężeniach procentowych. A. 10 o C i 0 o C C. 0 o C i 66 o C B. 4 o C i 66 o C D. 0 o C i 80 o C Zadanie 8. (1 pkt) Dokończ zdanie: Po ochłodzeniu nasyconych w temperaturze 66 o C roztworów Na SO 4 i CuSO 4 do temperatury 4 o C otrzymamy A. roztwór nienasycony Na SO 4 i roztwór nasycony CuSO 4. B. roztwór nasycony Na SO 4 i roztwór nienasycony CuSO 4. C. roztwór nienasycony Na SO 4 i roztwór koloidowy CuSO 4. D. roztwór nasycony Na SO 4 i roztwór koloidowy CuSO 4. 4

5 Zadanie 9. (1pkt) Wskaż stosunek molowy, według którego należy zmieszać kwas ortofosforowy(v) i wodorotlenek wapnia, aby otrzymać diwodoroortofosforan(v) wapnia. A. : B. : 1 C. 1 : D. 1 : 1 Informacja do zadania 10 W zestawie doświadczalnym znajdują się substancje stałe: siarczek miedzi(ii), azotan(v) miedzi(ii), siarczan(vi) miedzi(ii), chlorek miedzi(ii), wodorotlenek potasu oraz woda destylowana. Zadanie 10. (1 pkt) Wybierz substancję, której nie należy użyć w celu otrzymania wodorotlenku miedzi(ii) w wyniku reakcji strącania. A. CuCl B. CuS C. CuSO 4 D. Cu(NO ) Informacja do zadania 11 Symbole radionuklidów kolejno następujących po sobie w przedstawionym fragmencie naturalnego szeregu promieniotwórczego uranowo-radowego zostały zastąpione cyframi. α 8 U 1 β β 4 α 5

6 Zadanie 11. (1 pkt) Zaznacz wiersz tabeli, w którym poprawnie zostały zastąpione cyfry symbolami radionuklidów wraz z ich liczbami masowymi A. Th 4 Pa 4 U 0 Th 8 B. Np 4 Pa 0 Ac 0 Th 4 C. Th 4 Pa 0 Ac 0 Th 8 D. Np 4 Pa 4 U Th Informacja do zadania 1 Rysunek pokazuje materiały - bariery dla przenikliwości promieniowania. 1 Substancja radioaktywna Zadanie 1. (1 pkt) papier aluminium ołów Przyporządkuj cyfrom 1,, rodzaj promieniowania promieniotwórcze.,, wysyłanego przez substancje A. 1,, C. 1,, B. 1,, D. 1,, Zadanie 1. (1 pkt) Wskaż wzór sumaryczny związku organicznego o nazwie,,-trimetylopentan. A. CH CH ( CH ) C( CH ) CH CH B. C 5 H9(CH ) C. C 8H18 D. C 5H1 6

7 Zadanie 14. (1 pkt) W przedstawionym fragmencie polimeru wskaż powtarzający się fragment nazywany merem. CH CHCl CH CHCl CH CHCl A. CH CHCl C. CH CHCl B. CH CHCl CH D. CHCl CH CHCl Zadanie 15. ( 1pkt) Wybierz prawidłowo wyliczoną ilość produktu powstałego oprócz pary wodnej po niecałkowitym spaleniu 4,48 dm -metylopropanu (w przeliczeniu na warunki normalne). Pamiętaj, że 1 mol substancji składa się z 6,0. 10 drobin, a 1 mol gazu zajmuje objętość,4 dm w warunkach normalnych. A. 4, atomów węgla. C. 17,9 dm tlenku węgla(iv). B. 8 moli tlenku węgla(ii). D. 4 atomy węgla. Informacja do zadania 16 Przeprowadzono doświadczenie według schematu, wprowadzając do probówek gazy, których objętość zmierzono w warunkach normalnych: 0,448 dm etenu 0,4 dm etynu wodne roztwory o barwie pomarańczowej zawierające po, g bromu Zadanie 16. (1 pkt) Wybierz prawidłowo sformułowane spostrzeżenia. A. Roztwory w naczyniach 1. i. całkowicie odbarwiły się. B. Tylko w 1. naczyniu roztwór odbarwił się, w. naczyniu roztwór stał się żółty. C. Tylko w. naczyniu roztwór odbarwił się, w 1. naczyniu roztwór stał się żółty. D. Pomarańczowe roztwory w naczyniach 1. i. przyjęły barwę żółtą. 7

8 Zadanie 17. (1 pkt) Dokończ zdanie: Węgiel kamienny, węgiel brunatny, torf są to A. odmiany alotropowe. C. kopaliny. B. izotopy. D. homologi. Zadanie 18. (1 pkt) Węgiel w przyrodzie występuje w postaci diamentu i grafitu. W warunkach laboratoryjnych wytworzono węgiel w postaci między innymi cząsteczek C 60. Wskaż nazwę otrzymanych w laboratorium alotropów C 60. A. Fulereny C. Grafen B. Fungicydy D. Granit Informacja do zadań 19 i 0 Acetylen można otrzymać w wyniku trójetapowego procesu: I etap - CaCO CaO CO II etap - CaO C CaC CO Zadanie 19. (1 pkt) III etap - CaC HO CH Ca( OH) Określ typ reakcji zachodzącej w I etapie. A. Synteza C. Wymiana B. Analiza D. Redukcja Zadanie 0. (1 pkt) Wskaż liczbę moli węglanu wapnia konieczną do otrzymania 1 mola acetylenu przy wydajności 100% wszystkich etapów. A. 1 mol C. 0,5 mola B. mole D. 0,5 mola 8

9 Zadanie 1. (4 pkt) W wyniku zobojętnienia 0 g zasady sodowej o stężeniu 40% kwasem azotowym(v) o stężeniu 10 mol/dm i gęstości 1,1 g/cm otrzymano roztwór azotanu(v) sodu. Napisz równanie reakcji i oblicz stężenie procentowe otrzymanego roztworu soli. Wynik podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku. Odpowiedź: 9

10 Zadanie. (4 pkt) Mieszanina propanu i butanu jest paliwem stosowanym w kuchenkach turystycznych. Podczas spalania w kuchence 10, g paliwa wydzieliło się 0,7 mola tlenku węgla(iv). Napisz odpowiednie równania reakcji i oblicz masę powietrza w przybliżeniu do liczb całkowitych, zużytego w procesie spalania mieszaniny. Gęstość tlenu wynosi 1,4 g/dm, gęstość powietrza wynosi 1,9 g/dm. Dane dotyczą warunków normalnych. Odpowiedź:.. 10

11 Zadanie. ( pkt) Uzupełnij współczynniki stechiometryczne w poniżej podanym równaniu reakcji, stosując metodę bilansu elektronowego.... KMnO4... H O... H SO4... MnSO4... O... K SO4... H O 11

12 Brudnopis 1

13 UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW CHEMICZNYCH masy atomowe pierwiastków podano w atomowych jednostkach masy [u] (dolna liczba, wydrukowana większą czcionką pod symbolem w krateczce pierwiastka) 1H 1 He 4 Li 7 4Be 9 5B 11 6C 1 7N 14 8O 16 9F 19 10Ne 0 11Na 1Mg 4 1Al 7 14Si 8 15P 1 16S 17Cl 5,5 18Ar 40 19K 9 0Ca 40 1Sc 45 Ti 48 V 51 4Cr 5 5Mn 55 6Fe 56 7Co 59 8Ni 59 9Cu 64 0Zn 65 1Ga 70 Ge 7 As 75 4Se 79 5Br 80 6Kr 84 7Rb 85 8Sr 88 9Y 89 40Zr 91 41Nb 9 4Mo 96 4Tc 97 44Ru Rh 10 46Pd Ag Cd 11 49In Sn Sb 1 5Te 18 5I 17 54Xe 11 55Cs 1 56Ba 17 57La 7Hf 178 7Ta W Re Os Ir 19 78Pt Au Hg 01 81Tl 04 8Pb 07 8Bi 09 84Po 09 85At 10 86Rn 87Fr 88Ra 6 89Ac 104Rf Db 6 106Sg Bh 7 108Hs Mt Ds Rg 80 11Cn (*)lantanowce 58Ce Pr Nd Pm 145 6Sm 150 6Eu 15 64Gd Tb Dy 16 67Ho Er Tm Yb 17 71Lu 175 (**)aktynowce 90Th 91Pa 1 9U 8 9Np 7 94Pu 44 95Am 4 96Cm 51 97Bk 47 98Cf 51 99Es 5 100Fm Md 58 ROZPUSZCZALNOŚĆ SOLI I WODOROTLENKÓW W WODZIE (TEMP K) 10No 59 10Lr 6 Na + K + NH 4 + Mg + Ca + Sr + Ba + Ag + Cu + Zn + Al + Mn + Cr + Fe + Fe + Pb + Sn + Sn 4+ OH - r r r s s s r n n n n n n n n s n n F - s r r s s s s r o s s s s s s s r r Cl - r r r r r r r n r r r r s r r s r r Br - r r r r r r r n r r r r s r r s r r I - r r r r r r r n o r o o o s o s s r S - r r r o o o o n n n o n o n n n n n - SO r r r s s s s s s s o s o s o s o o - SO 4 r r r r s s n s r r r r r r o n r r - NO r r r r r r r r r r r r r r r r o r - ClO r r r r r r r r r x x x x x x r x x - PO 4 r r r s n n n n s s s s s s s n o r - CO r r r s n n n n s s o s o s o n o o - HCO s r r s s s o o o o o s o s o o x x - SiO - CrO 4 r r o n n o n n n n n n n n n n o o r r r r s s n n s s o s o o s n o o r - substancja dobrze rozpuszczalna s - substancja słabo rozpuszczalna (osad wytrąca się ze stężonego roztworu) n - substancja praktycznie nierozpuszczalna o - substancja w roztworze wodnym nie istnieje x - związek nie istnieje 1