JAKIE DROBNOUSTROJE ZASIEDLAJĄ UKŁAD POKARMOWY CZŁOWIEKA?

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "JAKIE DROBNOUSTROJE ZASIEDLAJĄ UKŁAD POKARMOWY CZŁOWIEKA?"

Ewa Krawczyk
5 lat temu
Przeglądów:

1 JAKIE DROBNOUSTROJE ZASIEDLAJĄ UKŁAD POKARMOWY CZŁOWIEKA? Dr Małgorzata Jałosińska Dr inż. Dorota Zielińska

WPŁYW NIEWŁAŚCIWEJ DIETY NA ROZWÓJ CHORÓB CYWILIZACYJNYCH I JEJ KONSEKWENCJE W PRZYSZŁOŚCI Choroby cywilizacyjne Wpływ diety [%] Prognozy na 2020 rok w skali światowej Zaparcia, IBS > 70 Brak danych

2 WPŁYW NIEWŁAŚCIWEJ DIETY NA ROZWÓJ CHORÓB CYWILIZACYJNYCH I JEJ KONSEKWENCJE W PRZYSZŁOŚCI Choroby cywilizacyjne Wpływ diety [%] Prognozy na 2020 rok w skali światowej Zaparcia, IBS > 70 Brak danych Otyłość > 50 połowa obecnych amerykańskich nastolatków z nadwagą będzie miała w wieku 30 lat BMI powyżej 40; Nadciśnienie 45 Brak danych Nowotwory - jelita grubego > za mało błonnika w diecie <10 g/dzień w porównaniu do grupy przyjmującej g/dzień to ryzyko zachorowania na raka jelita grubego może wzrosnąć o 18 %. Dlatego jeśli nie nastąpią zmiany w nawykach żywieniowych, liczba osób chorych na nowotwory zwiększy się o 50 % w krajach wysokorozwiniętych; Choroby sercowonaczyniowe > 26 powodem 71 % zgonów w całej populacji Cukrzyca typu II > 25 wzrost (2,5-razy) liczby chorych na cukrzycę typu II; wzrost liczby chorych na cukrzycę do 368 milionów; *Źródło: opracowanie własne na podstawie Boden i wsp. (2005), Joy i Goldman (2006), Aune i wsp. (2011)

3 MIKROBIOTA Zespół mikroorganizmów (bakterie, archeony, wirusy, grzyby, pierwotniaki)występujących w danej niszy ekologicznej MIKROBIOM Zespół genów mikroorganizmów występujących w danej niszy ekologicznej

4 MIKROBIOTA PRZEWODU POKARMOWEGO mikroflora jelitowa składa się z ponad 1000 różnych gatunków mikroorganizmów, z czego najczęstsze stanowią gatunków

ZRÓŻNICOWANIE SIEDLISK ph 1-2 Czynniki wewnętrzne: Czynniki zewnętrzne: Sok żołądkowy Dostępność tlenu Perystaltyka Enzymy Sole żółciowe Bakteriocyny Dieta Pro- i prebiotyki PPI Antybiotyki

5 ZRÓŻNICOWANIE SIEDLISK ph 1-2 Czynniki wewnętrzne: Czynniki zewnętrzne: Sok żołądkowy Dostępność tlenu Perystaltyka Enzymy Sole żółciowe Bakteriocyny Dieta Pro- i prebiotyki PPI Antybiotyki Prokinetyki Leki Opioidy Górska E.B., Granieczna A.M., Jankiewicz U., Kowalczyk P.: Rola mikroorganizmów patogennych w przewodzie pokarmowym człowieka. Nowa Medycyna 1/2014, s O2 żołądek H+ perystaltyka jelito cienkie okrężnica

6 MIKROFLORA JELITOWA W dolnym odcinku przewodu pokarmowego wykryto gatunki należące do 9 spośród 70 znanych rzędów bakterii. Ponad 98% wszystkich gatunków należy do czterech typów: Firmicutes (64%) - Bacteroidetes (23%) - Proteobacteria (8%) - Actinobacteria (3%) -

7 MIKROFLORA JELITOWA mikroflora komensalna około 30% Bacteroides Bifidobacterium Streptococcus Clostridium Eubacterium Enterobacterium mikroflora przejściowa

8 MIKROFLORA JELITOWA Do celów praktycznych dzieli się na 3 grupy: 1. Bezwzględnie patogenną zakłóca pracę przewodu pokarmowego przez produkcję toksyn (np. Salmonella, Shigella, Staphylococcus, Pseudomonas) 2. Względnie patogenną ich oddziaływanie negatywne ujawnia się w czasie zaburzeń funkcjonowania przewodu pokarmowego (np. Klebsiella, Proteus, Escherichia) 3. Dobroczynną hamuje rozwój patogenów i stymuluje wiele ważnych funkcji przewodu pokarmowego (np. Lactobacillus, Bifidobacterium)

9 RÓŻNORODNOŚĆ MIKROBIOTA HGC (high gene count) śr 640 tys. genów (dominują: Faecalibacterium, Bifidobacterium, Lactobacillus, Butyrivibrio, Alistipes, Akkermansia, Coprococcus, Methanobrevibacter) LGC (low gene count) śr 380 tys genów (dominują: Bacteroides, Paraphyromonas, Staphylococcus, Anaerostipes) Otyłość, insulinooporność stany zapalne, IBD, seniorzy

10 ROZWÓJ MIKROBIOTA UKŁADU POKARMOWEGO CZŁOWIEKA Ottman N, Smidt H, de Vos WM and Belzer C (2012) The function of our microbiota: who is out there and what do they do? Front. Cell. Inf. Microbio. 2:104. doi: /fcimb

11 ROZWÓJ MIKROBIOTA UKŁADU POKARMOWEGO CZŁOWIEKA Asia Pacific J Clin Nutr (1996) Vol5, No 1: 2-9

12 RODZAJ PORODU A SKŁAD PIONIERSKIEJ MIKROBIOTA PORÓD NATURALNY: bakterie beztlenowe, pochodzące od matki Pod koniec pierwszego tyg. życia 109 komórek/1 g treści jelitowej. Dominują: Staphylococcus, Streptococcus, Bifidobacterium, Bacteriodes, Eubacterium, Propionibacterium, Lactobacillus, Peptococcus, Fusobacterium PORÓD PRZEZ CESARSKIE CIĘCIE: kolonizacja przebiega z opóźnieniem, dominują aerofile, bakterie względnie beztlenowe, przetrwalnikujące Clostridium

13 SPOSÓB ŻYWIENIA NOWORODKÓW A MIKROBIOTA Żywienie naturalne mlekiem matki Zasiedlanie mikroflorą ze skóry i mleka matki: Bifidobacterium, Streptococcus, Micrococcus, Staphylococcus, Lactobacillus Żywienie preparatami mlekzastępczymi Sprzyja zasiedlaniu przez Bacteroides i Enterobacterium Bogatsza flora bakteryjna w porównaniu do żywienia naturalnego Wraz z rozszerzeniem diety o pokarmy stałe mikroflora ulega zmianom, następuje kolonizacja przez E.coli, Clostridium sp., Bacteroides W wieku 2 lat flora bakteryjna upodabnia się do flory dorosłego człowieka

14 Bacteroides specjalizują się w pozyskiwaniu poprzez fermentację energii z białek i węglowodanów. Ludzie, u których przeważa Bacteroides posiadają więcej bakterii produkujących witaminy C, B2, B5 i H. Bacteroides rozkładają węglowodany wydajniej niż pozostałe, stąd podejrzenie, że ludzie z tym enterotypem mają większą skłonność do otyłości. Enterotyp Prevotella skupia się na rozkładzie cukrów znajdujących się w śluzówce jelita. Bakterie z tej grupy produkują przede wszystkim witaminę B1 i kwas foliowy. Prevotella może natomiast podwyższyć skłonność do drażliwości jelita, ponieważ bakterie rozkładają śluzówkę jelita. Ruminococcus również rozkładają białka znajdujące się w śluzówce jelita, wykorzystują przy tym powstałe molekuły cukrowe bardziej efektywnie niż Prevotella. Ruminococcus wspierają absorpcję glukozy, tym samym mogą wpływać na zawartość cukru we krwi.

MODULOWANIE MIKROBIOTA JELIT Ilość rodzaj i bilans 3 głównych składników pokarmowych (białka, węglowodanów i tłuszczu) mają ogromny wpływ na mikrobiom jelit.

15 MODULOWANIE MIKROBIOTA JELIT Ilość rodzaj i bilans 3 głównych składników pokarmowych (białka, węglowodanów i tłuszczu) mają ogromny wpływ na mikrobiom jelit. SCFA (krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe: maślan, propionian i octan) są głównymi produktami końcowymi z degradacji mikrobiologicznej węglowodanów i białek w jelicie. SCFA mają szeroką gamę efektów fizjologicznych (najważniejsze: utlenianie przez nabłonek jelitowy w celu uzyskania energii)

16 WPŁYW BIAŁKA NA MIKROBIOTA JELIT

17 WPŁYW TŁUSZCZY NA MIKROBIOTA JELIT

18 WPŁYW CUKRÓW NA MIKROBIOTA JELIT

mikroorganizmy w jelicie grubym, produkcja SCFA, zakwaszenia

19 WPŁYW CUKRÓW NA MIKROBIOTA JELIT Nietrawione węglowodany: - skrobia oporna, - błonnik, - prebiotyki fermentacja przez mikroorganizmy w jelicie grubym, produkcja SCFA, zakwaszenia organizmu, odżywienie enterocytów, wzmocnienie bariery jelitowej

FUNKCJE MIKROORGANIZMÓW PRZEWODU POKARMOWEGO 1. 2. 3. 4. 5.

laktozy Wpływ na gospodarkę lipidową i poziom cholesterolu

20 FUNKCJE MIKROORGANIZMÓW PRZEWODU POKARMOWEGO Udział w procesach trawienia Wspomaganie trawienia laktozy Wpływ na gospodarkę lipidową i poziom cholesterolu Biosynteza witamin Immunostymulacja i immunomodulacja Inne funkcje

Podobne dokumenty

Znaczenie Faecalibacterium prausnitzii oraz Akkermansia muciniphila w chorobach zapalnych jelit

Znaczenie Faecalibacterium prausnitzii oraz Akkermansia muciniphila w chorobach zapalnych jelit Daria Rządkowska Naturalne metody wspierające leczenie chorób przewodu pokarmowego w świetle badań klinicznych