4. Kontrola kos Earned Value

Transkrypt

1 5 4. Kontrola kos Earned Value 4.1. Wprowadzenie Podstawowym dokumentem organizacyjnym opracowywanym na etapie przygotowania obiektu budowlanego do realizacji jest harmonogram budowy. Zar- e- kontraktu), miny, zakres, koszt), kom, bilansowanie r- i- kontrola rzeczowego wykonania planowanych prac, analiza ryzyka realizacji projektu i z kontrola finansowa. n- Praktyka r- inwestycji. I tak np. Reilly i in. (Reilly, Mcbride, Sangrey, Macdonald i Brown, 2004) 5 SGGW w Warszawie 81

2 w kierunkiem Flyvbjerga (Flyvbjerg, Holm i Buhl, 2002) d- ednie przebudowlanych. Jak wiadomo, przebieg prac budowla portowych itp., ch (np. zmiana stawki podatku VAT), pochodnych s- y- giczne czy hydrogeologiczne), na plasiebie wykonawca. S przy kalkulowaniu ceny kontraktu, jednak przy silnej konkurencji na rynku i przeograniczony. W takim w e- tak, i- c (Jacob, 2003). Aktualnie, przy 82

3 zaobserwowanych w pocz, eraturze Earned Value Metod (EVM) Rekomendowane zastosowania jednak e- tody ma zazwyczaj sens tylko przy projektach trwaj, struowany harmonogram rzeczowo n- wadzonym ba - romadze m j- typu monitorowanego kontraktu, progra (Wilkens, 1999)., konieczne do jej zastosowania. Poprawne szacowanie zawansowania wykonania z- b- omadzenia danych na tema Gromadzenie tych danych wymaga obiegu danych finansowych, 83

4 techniki raportowania stosowanej itp. W prezent. w wanym opisie. Metoda EVM y- t- r Analiza i sf dobrze opisane w literaturze (Anbari, 2003; Czarnigowska, 2009; Fleming i Koppelman, 2002; Webb, 2008; Wilkens, 1999) podano tylko podstawowe informacje. Do lat 60-, z wane z danymi rzeczywistymi przedstawiona 4.1. z b- nie odniesiemy do faktycznego rze e- rysunku 4.2. e przedstawiono na 84

5 Rysunek 4.1 Rysunek 4.2. Elementy planowany koszt planowanej pracy wyznaczana jest podczas fazy planowania pr, Planowany 85

6 Krzywe czyli rzeczy e- oraz h- CV (Cost Variance - Odchylenie kosztu) - i w badanym punkcie raportu: CV% (Cost Variance % - % Odchylenie kosztu) - procentowo tzn: CV%=100*(BCWP-ACWP)/BCWP,, PCS (Percent Complete Scheduled lanowany procent wykonania i obliczane jest jako: PCS=100*(BCWS/BAC). PC (Percent Complete - - PC=100*(BCWP/BAC) SV (Scheduled Variance - odchylenia od harmonogramu) - SV= BCWP - a SV% (Scheduled Variance % - % odchylenia od harmonogramu) tzn. SV%= 100*(BCWP y- CPI (Cost Performace Index - ws - CPI= CV=BCWP- ej- SPI (Schedule Performance Index - - ia harmonogramu w funkcji czasu (mniejszy od 1 y- bu jego obliczania. 86

7 EAC (Estimated at Completion) i EAC ACWP jest to szacowany ostateczny koszt projektu BAC BCWP CPI TCPI (To Complete Performance Index- z- - TCPI = (BAC - BCWP)/(BAC - ETTC (Estimated Time At Completion przewidywany czas wyko - w ETTC AD (Webb, 2008): PD AD SPI SPI gdzie: PD (Planned Duration) to planowany czas realizacji inwestycji. nych metod jego obliczania (Anbari, 2003; Lipke, 2009, 201 Vandevoorde i Vanhoucke, 2006) n- w stosunku do Na pewno warto problem ten przea subiektywne szacowanie procentowego zaawansowania metoda ta, jedna z mierzalne kryterium zaawansowania, polega na indywidualnej ocenie opartej czasu, jaki riginal Budget), subiektywne szacowanie BCWP PD* BCWS AD PDWR 87

8 PD planowany czas zadania (Planned Duration), AD - Actual Duration) PDWR - tion of Work Remaining) z- w stosunku do przerobu z- nego obli subiektywnego szacowanie procentowego szalunku. Oblik w metodzie z- z przypadkiem takim mamy do czynienia, gdy go BCWP zostanie wyliczona jako (18000*0,6) + [0,25/0,75* (18000*(1-0,6)] = metoda ta jest mocno uproszi W metodzie z- z takim sposobem naliczania, w-, u- y- 88

9 u- ch praca realizowa j- i- tua k- stosowanych metod obliczenio do i Metody finansowych. Pierwsza z nich to zestawienia w arkuszu obliczeniowym Excel (tabela 4.1. Fragment harmonogramu rzeczowo finansowego obiektu mieszkalnego wykonanego w arkuszu Excel st ), druga to korzystanie z an dzia h-. y- i- Excel (Grzybowska, 2012). 89

10 Tabela 4.1. L.p ZADANIE NR 2 BUDYNEK A, B, C Koszt [tys ROZPO- ZAKO CZENIE STAN ZERO KONSTRUKCJA NAD- ZIEMIA DACHY MUROWANE OKNA I DRZWI MALOWANIE POSADZKI W MIESZ- KANIACH IZOLACJE I POKRYCIA AS. 10 WINDY OSOBOWE, NIOWE (Cz.P.) I NIOWE (G). E- E ELEWACJE INSTALACJE SANIT INSTALACLE ELEK- TRYCZNE ZAGOSPODAROWANIE TERENU SUMA

11 LP Tabela 4.2. CA BCWS BCWP ACWP [%] [PLN] [PLN] [PLN] 1 BUDYNEK A /bud.13/ 97,97% , , , Stan 0 100% , , Konstrukcja nadziemia 100% , , Dachy 100% , , % , , Okna i drzwi drewniane 97,24% , , , % , , , ,49% , , , Posadzki w mieszkaniach 100% , , , ,35% , , , Windy osobowe, maszyny parkuj ce 100% , , , Cz. p. - 98,00% , , , ,10% , , , % , , , Elewacje 99,22% , , , Instalacje sanitarne 94,38% , , , Instalacje elektryczne 94,68% , , , ,00% , , , Zagospodarowanie terenu 98,88% , , , Dodatkowe koszty stanu surowego 100% , , ,60 LP CA BCWS BCWP ACWP [%] [PLN] [PLN] [PLN] 2 BUDYNEK B /bud.14/ 98,35% , , , Stan 0 100% , , , Konstrukcja nadziemia 100% , , , Dachy 100% , , , % , , , Okna i drzwi drewniane 97,30% , , , % , , , ,11% , , , Posadzki w mieszkaniach 100% , , , ,03% , , , Windy osobowe, maszyny parkuj ce 100% , , Cz. p. - r 98,00% , , , ,76% , , , % , , , Elewacje 99,23% , , , Instalacje sanitarne 94,76% , , , Instalacje elektryczne 97,78% , , , Zagospodarowanie terenu 98,21% , , , Dodatkowe koszty stanu surowego 100% , ,00* 91

12 n- e- arakterystyczny dla po angielsku nazywanej WBS - Work Breakdown Structure roboty fundamentowe, konstrukcja, instalacje itp. (rys. 4.3 i 3.6) (Marcinkowski, 2009;. w- ych do ich realizacji. tym celu e- y- win, w- konstruowania n- z i i- y- 92

13 nogramu rzeczowo finansowego Wprowadzenie Stosowanie wyspecjalizowanego programu obliczeniowego z jednej strony w postaci graficznej) w stosunku do prowadzenia ich w arkuszu Excel, z drugiej Wydaje rogramu MS Project do l- Pewne dodatkowe M e- i- e- (tabela 4.3) podano podstawowe programie MS Project 2010 Wilkens, 1999). zastosowaniem metody Earned Value w programie MS Project j- sze z nich to: opracowanie st jektu, z 93

14 n- Tabela 4.3 i- programie MS Project oraz ich opis MS EVM Project PV BK Planowany, BCWS BKPH nowanego kosztu zadania uzyskiwana z planu bazowego harmonogramu BCWP BKPW Planowany Koszt Wykonanej Pracy, czyli planowana wyliczana na podstawie szacowanego, procentowego zaawansowania wykonania SV OHR SV= BCWP - BCWS SV% OHRP J procentu zadania do wykonania, jako stosunek odchydodatnie to VAC OKC P 94

15 CV% OKP O odchylenia Tabela 4.4. cd. kosztom planowanym na danym etapie realizacji j- CV OKS e- czywistymi wydatkami w badanym punkcie raportu: CV = BCWP-ACWP. ACWP RKPW Rzeczywisty Koszt Wykonanej Pracy, czyli realny EAC SKK C zadania TCPI WWDW P nania do j- SPI WWH CPI WWK BCWP/BCWS Pr e- klarowane w jawnej postaci, lecz wyliczane przez program na podstawie danych o j- isanie planowanych (Chatfieldm, 2008; Lipke, 2004), dlatego 95

16 gramu. jako e- go zadania, z- pierwszego dnia, a koszty pracy zasobu w kolejnych dniach roboczych. W przypadnaliczany jest odpowiednio w pierwszym lub ostatnim dniu roboczym zadania. Inzadaniach, jednak icowania stawek godzinowych a rys. 4.3 wszystkie trzy zadania. W harmonogramie zadeklarowano dwa zasoby typu praca. sadnicza i za godziny ponadwymia 96

17 Rysunek 4.3 e- 3 ). W e- zebowanie dzienne. 3 W tym wypadku zmiana czasu zadania spowoduje obliczenie nowego zapotrzeboy- w czasie i wg tabeli stawki (A do E). i do zad 97

18 Rysunek 4.4. Rozk 4.5 y- u w czasie trwania zadania. je Rysunek planowanych w- w kiego fikcyjnego zasobu 98

19 w- ko z l- i a w- cji programu. Po zadeklaroedytuje koszty rzeczywiste, projektu y- konywanych prac d-, takich jak np. utrzymanie placu tej grupy e- 99

20 materia 4.6 a Na rys. 4.6 Rysunek 4.6 y- do 6 (patrz rys. 4.7 u- nia C z 4 dni Rysunek

21 Edytowan i- Zastosowanie jednej z tych metod je zmiana opcji w trakcie wykonywania aktualizacji z Ustawienie opcji programu e- u nych na temat przebiegu realizacji projektu. 101

22 Rysunek 4.8 rogramie MS Project 2010 W zaawansowane i- Pierwsze dwie z nich W,. Definicje wymie- Rozp w programie MS Project. W trakcie przeprowadzania aktualizacji harmonogramu oraz terminu rzeczywistych termin i- 102

23 cznego w trybie automatycznym oraz przy zaznaczonych wszystkich opcjach y- EVM, wie ich rzeczywistego przebiegu. rzedwykonanym do tego momentu. z y- e- nywanej aktualizacji przedstawiono na rys Deklarowanie danych z jednej aktualizacji i odczytyw w ): d- OHR Odchylenie od harmonogramu OKS Odchylenie kosztowe SKK Szacowany kos BK Koszt wg planu bazowego OKC 103

24 Rysunek 4.9 jednej kontroli. Rysunek 4.10 cowanej 104

25 OHR OHRP WWH Odchylenie od harmonogramu Odchylenie od harmonogramu procentowe m.in. kolumny: OKS Odchylenie kosztowe OKP WWK BK Koszt wg planu bazowego SKK OKC WWDW gronie. Dod e planowanych i-. praktyce budowlanej w nie ponoszonych na budowie (np. na z- nego aneksu. tualido planu, jednak w takim wypadku mechanizm wyliczania n- 105

26 W liter blemu (Webb 2008). nowego BAC co najmniej dwie ewentualna wych. Podobna sytuacja dotyczy nowego ter z podpisanego aneksu, albo z realistycznej oceny tego terminu np. na podstawie danymi zapisanymi w aneksie i taka sytuacja jest na pewno najkorzystniejsza. wypracowanej BCWP i dalej jest ustalany nowy przebieg BCWS dostosowany do zacji powoduje termi zmian w r- spektywie planowanych zmian podstawie 106

27 y- i d u- z- ym e- do poprzedn j- w dniu aktualizacji dla i- sens merytoryczny pozostanie ten sam. 107

28 takich samych tendencji i tak np. CPI =1.15 a SPI=0,80 dla tej samej daty aktualiz CPI =1.15) jedterminu (SPI=0,80). ji harmonogramu i w efektawie je projektu Przy Obliczanie ealizacja obiektu budowlanego zaplanowana jest n prostej sytuacji, gdy obliczane j- podstawowe (w W takim razie, B wypracowana). 100*(21/42) = 50%. Planowane zawanso 100*(15,75/42) = 37,5% 108

29 pewnych zbiorczych informacji na temat sytuacji realiz Odchylenie kosztu CV = BCWP ACWP=15,75 18 = - ACWP)/BCWP czyli 100*(15,75 18)/15,75 = -14,3%. Odchylenie harmonogramu SV = BCWP BCWS = 15,75 21 = *(BCWP BCWS)/BCWS czyli 100*(15,75 21)/21 = -25%. Podsta a I i I=BCWP/BCWS= 15,75/ 21=0,75; wart. EAC = ACWP + (BAC BCWP)/CPI = 18+(42-15,75)/0,875 = 48 ETTC = AD + (PD (AD * SPI))/SPI = 3+( Obliczanie w Dany jest harmonogram rzeczowo finansowy przed nia 109

30 Czas m-ce Tabela 4.4. Harmonogram rzeczowo Koszt (PV) Zad Zad Zad3 2, Zad4 1, Zad Zad6 1, Zad Zad Czas m-ce Koszt (PV) Zad Zad Zad3 2, Zad4 1, Zad Zad6 1, Zad Zad8 2 * Razem Skumulowane Zad. % wykona nia (CA) BCWS 7m BCWS 3m BCWP= ACWP %wyk* BCWS CV SV CPI SPI EAC ETTC Zad ,053 1,000 Zad ,551 0,720 Zad ,208 0,250 Zad ,529 0,225 Zad ,571 1,200 Zad Zad Zad Razem ,730 0, ,2 9,3 110

31 2) oraz rzeczywiste koszty wykonania ACWP (kol. 5) w tym czasie. Na podstawie wolniej (SPI<1) zatys. zaawansowanie i rzeczywiste koszty wykonanych prac. W wielu realnych harmon zaawansowania wlanego. a kubatura 75000m3. Realizacja inwestycji zaplan planowany to. Budynek m2 i- ok. 20- procentowego zaawansowanie analizy, na podstawie planowanego, kg techniczna, BHP), analizy zaawansowania p, 111

32 bilansu budowy, czyli n- trwania budowy (rys.4.11) kwietnia krzywa BCWP z g technicznej oceny r- d- Rysunek Wykres krzywej BCWS przed pierwszym aneks e- bieg krzywych BCWP i AC i Komendarek, 2011). Wszystkie e- brano w tabele (patrz tabela 4.7) kolejnych realizacji oddzielnie. O niczo e- 112

33 pomocniczych, itp. przedstawion e- prowadzonych analiz. Tabela 4.7. (P 113

34 ce z nich zmiany kon do ; okres od podpisania pierwszego aneksu do umowy do podnia drugiego aneksu do i y- i e- nia. Rzeczywiste koszty projektu w dalszym c Z 2007r wykonano jedynie 65% z- t- pca 2007 u- 0,45 czyli wykonano jedynie 45% zaplanowanych do tego momentu prac. Wykres krzywej B wyznaczenie nowej, o 5 mieosztu jak opisywanym faktyczny zaawansowania rzeczowego i finansowego na budowie tak, aby nowo i- 114

35 izacji do maja 2008r i k- tu (. W ACWP zarejestrowane aktualizacji, wprowadzono jako nowe BCWS (czyli ja u- a skonstruowano na podstawie roku. Tak owaniu umowy mamy do czynienia wy- z konanie pory rob, czyli przewidywanego czasu t przew, (PC): 89%,. j- u nie wprowadzenia planu naprawczego czas Termin ustalony aneksem niedoszacowane na etapie przygotowania of e- ETTC (przewidywany czas trwan e. 115

36 o Wynika ona z niedoszacowania czasu trwania inwestycji, niedosza z pozyskaniem firm podwykonawczych w Rysunek i- e- uzyskiwane z metody EVM wykonania harmonogramu SPI. Przebie analizowanego projektu pokazano na rysunku CPI krz jest, aby przy interp w h 116

37 kierownictwa budowy Kontrola zaawansowania programie MS Project u opcji programu MS Project na przebieg aktualizacji zilustrowany zostanie, - 3.3). Analizowajednostek czasu, planowany koszt realizacji wynosi 50 w programie zadeklarowane. A koniec trzeciego okresu realizacji. Rzeczywiste zaawansowanie procentowe oraz lizacji przedstawiono w tabeli 4.8. Tabela 4.8. Aktualizacja na koniec 3 dnia realizacji w postaci harmonogramu Gantta Koszt (ACWP) zad % zad. 2 45% zad. 3 10% zad. 4 15% zad. 5 20% zad. 6 0 zad. 7 0 zad. 8 0 i dotychczasowe zaprezentowane obliczenia wykonypostaci nie dostarcza informacji o typie relacji iami (ZR, RR, RZ, ZZ). e- tualizacji,, k- 117

38 Tabela 4.9. BAC Stan rzeczywisty Plan bazowy Odchylenia Czas Koszt (PV) Wyk. % ACWP/ RKPW BCWP/ BKPW Wyk. % (CA) BCWS/ BKPH CV/ OKS SV/ OHR CPI/ WWK SPI/ WWH zad ,053 1 zad ,551 0,72 zad. 3 2, ,208 0,25 zad. 4 1, ,529 0,23 zad ,571 1,2 zad. 6 1, zad zad Razem ,730 0,755 oryginalnym w- nych terminach, czy ich i- gramie MS Project w tabeli 3.6. zaawansowane daty stanu Ustawienia opcji do daty oraz nie p- cja nie uaktywniona -owego w aktu. KPW i BKPH w programie MS Project problem ) przedstawiono zrzut ekranu z 118

39 i i dowolnym ustawieniu opcji dzeniu zaawansowania nie przes, to, e- rysunku 4.14 i, i i 119

40 rysunku 4.13 poniesiony w chwili aktualizacji wynosi 24 D tak p w Kontrola zaawansowania EVM w programie MS Project obiektu budowlanego dotyczy wykonania obiektu biurowego (Oksztulski, 2009) ych w trzypoziomowej i- na te y- onogramu przed , , , i (rys i 4.16),, planowano (BK=577 e- czywistymi wydatkami wynosi - -1% (OKP) w stosunku do, czyli wymagane -15% poramu w stosunku do planu. 120

41 BKPH, BKPW i RKPW 121

42 4.6. ACWP (Actual Cost of Works Performed) rzeczywisty koszt wykonanej pracy AD (Actual Duration) i- zacji BAC (Budget At Completion) planowany koszt wykonania obiektu BCWP (Budgeted Cost of Works Performed, EV) planowany koszt wykonanej pracy BCWS (Budgeted Cost of Works Scheduled) planowany koszt planowanej pracy BK (MS Project) patrz PV BKPH (MS Project) patrz BCWS BKPW (MS Project) patrz BCWP CA (Copleted Actual) stan zaawansowania zadania w dniu aktualizacji 122

43 CP (Copleted Planned) planowany stan zaawansowania zadania w dniu aktualizacji CPI (Cost Performance Index) CPI= BCWP/ACWP CV (Cost Variance Odchylenie kosztu) ami w badanym punkcie raportu: CV = BCWP ACWP CV% (Cost Variance % % Odchylenie kosztu) jest to wa procentowo: CV% = 100*(BCWP ACWP)/BCWP EAC (Estimated at Completion) jest to szacowany ostateczny koszt projektu ETG (Estimate to Go) ETTC (Estimated Time At Completion) przewidywany czas, jaki zajmie reali- EV (Earned Value) FCST (Forecast of Remaining Work) przewidywany skumulowany koszt d OHR (MS Project) patrz SV OHRP (MS Project) patrz SV% OKC (MS Project) patrz VAC OKP (MS Project) patrz CV% OKS (MS Project) patrz CV PC (Percent Complete) procentowy stan zaawansowania realizacji zadania PC = 100*(BCWP/BAC) PCS (Percent Complete Scheduled u- = 100*(BCWS/BAC) PD (Planned Duration) planowany czas realizacji inwestycji PDWR (Planned Duration of Work Remaining) przewidywany czas, jaki zajnie projektu PV (Planned Value) planowany koszt planowanej pracy, czyli BCWS RKPW (MS Project) patrz ACWP SKK (MS Project) patrz EAC SPI (Schedule Performance Index) SPI = BCWP/BCWS SV (Schedule Variance) odchylenie od harmonogramu mierzone w pionie: (BCWP BCWS) SV% (Scheduled Variance % % odchylenia od harmonogramu): jest to war- : SV% = 100*(BCWP BCWS)/BCWS TCPI (To Complete Performance Index kosz- VAC (Variance at Completion) WWDW (MS Project) patrz TCPI WWH (MS Project) patrz SPI BAC BCWP)/(BAC EAC ACWP) 123

44 WWK (MS Project) patrz CPI 4.7. Literatura [1] Anbari, F. (2003). Earned value method and extensions. Project Manage Journal, Dec. 34(4), [2] Chatfieldm, C. (2008). Microsoft Office Project 2007 krok po kroku. Warszawa: Wydawnictwo RM, Wyd. I. [3] Earned Value [4] Fleming, Q. W. i Koppelman, J. M. (2002). Earned Value Management: Mitigating the Risks Associated with Construction Projects. Program Manager, March-April, [5] Flyvbjerg, B., Holm, M. S. i Buhl, S. (2002). Underestimating Costs in Public Works, Error or Lie. American Planning Association Journal, Vol. 68, No. 3, Summer, [6] Grzybowska, M. (2012). Kontrola rzeczowo Villa Verde zlokalizowanej przy ul. Branickiego w dzielnicy Warszawa Wil (praca magisterska). Warszawa: SGGW. [7] Jacob, D. (2003). Forecasting project schedule completion with earned value metrics. The Measurable News, No. 1 (March), 7-9. [8] Jaworski, K. M. (1999). Metodologia projektowania realizacji budowy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. [9] (red.), Metody i m. (strony 69- [10] Komendarek, P. (2010). nych Boduena w Warszawie (praca magisterska). Warszawa: SGGW. [11] Lipke, W. (2004). Connecting earned value to the schedule. The Measurable News, Winter, 1, [12] Lipke, W. (2009). Project Duration Forecasting...a comparison of Earned Value Management methods to Earned Schedule. The Measurable News, May, 2, [13] budowlanym [14] d- Naukow. (strony 221- ska. [15] Oksztulski, K. (2009). Kontrola zaawansowania finansowego realizacji obiek- (praca magisterska). Warszawa: SGGW. 124

45 [16] ego realizacji budyn- Warszawski [PZITB], Problemy przygotowania i realizacji inwestycji budow- - - rnika 2009 r. (strony 101- PZITB. [17] Kierowanie budowlanym procesem inwestycyjnym. Warszawa: Wydawnictwo SGGW. [18] y- tycznej i wyniki aktualizacji harmonogramu sieciowego. Czasopismo techniczne, 1-B/2010 Zeszyt 2 Rok 107, [19] ekonomicznych, Tom XIII/3, [20] ekonomicznych, Tom XII/2, [21] ject [22] r- Vol. 21 (3) nr 57, [23] Reilly, J., Mcbride, M., Sangrey, D., Macdonald, D. i Brown, J. (2004). The - -Risk Estimating Process. Pobrano z lokalizacji Boston Society of Civil Engineers: [24] Skorupka, D. (2008). Identification and Initial Risk Assessment of Construction Projects in Poland. Journal of Management in Engineering, Volume 24, Number 3, July, [25] Skorupka, D. (2009). Method of planning construction projects taking into account risk factors. Operations Research and Decision, Vol. 3, [26] Vandevoorde, S. i Vanhoucke, M. (2006). A comparison of di?erent project duration forecasting methods using earned value metrics. International Journal of Project Management, Vol. 24, [27] Webb, A. (2008).. Warszawa: PROED. [28] Wilkens, T. (1999). Earned Value, Clear and Simple. Pobrano z lokalizacji PRPJECSTMART.CO.UK: 125