Organizacja i organizowanie pracy dr Tomasz Rostkowski Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Transkrypt

1 Organizacja i organizowanie pracy dr Tomasz Rostkowski Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

2 Agenda Podstawy zarządzania i administracji publicznej wspólne korzenie Podstawowe koncepcje zarządzania i możliwości ich zastosowania w wymiarze sprawiedliwości w Polsce Rodzaje organizacji Jak jest zorganizowany wymiar sprawiedliwości w Polsce? Jak powinien być zorganizowany 2

3 Podstawy zarządzania PRAKTYKA WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI A KLASYCY ZARZĄDZANIA 3

4 Zarządzanie Teoria zarządzania jest stosowana w praktyce organizacji każdego typu: Przedsiębiorstwa Organizacje publiczne Organizacje innego typu (kościoły, fundacje, stowarzyszenia, organizacje nieformalne)... Rodzina jest organizacją Podstawy zarządzania były opracowywane na bazie obserwacji zarówno organizacji komercyjnych jak organizacji niekomercyjnych Stosowane metody i narzędzia MUSZĄ być dostosowywane do potrzeb konkretnych organizacji (celów organizacji i specyfiki branżowej, wieku organizacji, wielkości organizacji, kultury itp.) 4

5 Zarządzanie Teoria zarządzania jest stosowana w praktyce organizacji każdego typu: Przedsiębiorstwa Organizacje publiczne Organizacje innego typu (kościoły, fundacje, stowarzyszenia, organizacje nieformalne)... Rodzina jest organizacją Podstawy zarządzania były opracowywane na bazie obserwacji zarówno organizacji komercyjnych jak organizacji niekomercyjnych Stosowane metody i narzędzia MUSZĄ być dostosowywane do potrzeb konkretnych organizacji (celów organizacji i specyfiki branżowej, wieku organizacji, wielkości organizacji, kultury itp.) 5

6 HISTORYCZNIE... 6

7 Naukowe zarządzanie Frederick W. Taylor Określenie jednej, najlepszej metody Naukowa selekcja pracowników dopasowanie możliwości fizycznych pracownika do wykonywanej pracy, emocje nie grają roli (człowiek maszyna) Motywacja finansowa (akord) Funkcja majstra podział odpowiedzialności pomiędzy pracowników (odpowiedzialność za realizację zadań) i kierowników (planowanie, kierowanie, ocena procesu pracy) Sądownictwo jako McDonalnd s? Frank & Lilian Gilberth Eliminacja zmęczenia usprawnianie pracy lepsze wyniki Szkolenia i rozwój pracowników mul$skilled & mul$tasked zamiast szczegółowego podziału pracy Pełnowartościowy Sekretarz Sądowy? Henry Gan` Bonus + pensja (minimalny limit produkcji) + bonus dla majstra Wizualizacja wyników przedsiębiorstwa Ile zrobił pracownik Sądu = Ile zarobił pracownik Sądu? 7

8 Zarządzanie administracyjne zarządzanie całą organizacją Henri Fayol Podział pracy i specjalizacja Autorytet (formalny i osobisty) Dyscyplina szacunek dla reguł Jeden przełożony = jeden rozkaz Jedność kierownictwa podobne prace = 1 kierownik Interes organizacji ważniejszy niż jednostka Centralizacja najwyższe szczeble w hierarchii Hierarchia top down Ład = właściwe miejsce i czas Sprawiedliwość Stabilizacja personelu Inicjatywa personelu Harmonia promocja pracy zespołowej, przynależności do grupy Wynagrodzenie wyniki pracy, staż, odpowiedzialność, uprawnienia 8

9 Administracja weberowska Wśród urzędników występuje ścisła hierarchia, a urzędnik jest mianowany przez nadrzędną instancję. Urzędnicy powinni być wybierani na podstawie fachowych kwalifikacji. Urzędnik zajmuje swoje stanowisko dożywotnio lub przynajmniej długookresowo, w odróżnieniu od robotników. Dysponuje on ochroną przed arbitralnym zwolnieniem lub niezawisłość. Urzędnik otrzymuje wynagrodzenie pieniężne za pracę oraz zabezpieczenie na starość w formie emerytury. Bezpieczeństwo + szacunek społeczny rekompensują niższe wynagrodzenia urzędników. Dzięki odpowiedniemu, hierarchicznemu uporządkowaniu urzędów urzędnik ma możliwość realizacji kariery zawodowej i przechodzić od niższych, gorzej opłacanych stanowisk do wyższych. 9

10 Szkoła behawioralna Abraham Maslow Dlaczego ktokolwiek pracuje w wymiarze sprawiedliwości? 10

11 Szkoła behawioralna Elton Mayo motywatory: Poczucie dumy jak być dumnym z wymiaru sprawiedliwości? Cześć ważnej społeczności (przynależność do grupy) czy wymiar sprawiedliwości = presiż? Możliwość podejmowania decyzji kto w wymiarze sprawiedliwości podejmuje decyzje? Chris Argyris Przesadne kontrolowanie prowadzi do: pasywności zależności unikania odpowiedzialności a w konsekwencji do: Frustracji Niezadowolenia Opuszczania stanowisk pracy Działania na szkodę organizacji Co z tego wynika dla wymiaru sprawiedliwości? Tomasz Rostkowski all human rights reserved 11

12 Szkoła behawioralna Douglas McGregor X Nie lubi pracować Należy go kontrolować, zmuszać, kierować, grozić karami Woli jak nim kierować Unika odpowiedzialności Chce bezpieczeństwa Ma małe ambicje Y Praca jest częścią jego życia Motywacja jest wewnętrzna Dąży do podjęcia odpowiedzialności W nowatorski sposób rozwiązuje problemy Jego potencjał intelektualny wykorzystywany jest tylko częściowo A SZKODA 12

13 Administracja publiczna w Polsce Racjonalna biurokracja Weber Tworzenie Korpusów Bezpieczeństwo zatrudnienia Wymogi kwalifikacyjne Dodatki stażowe awans stanowisko... New public management Outsourcing Budżet zadaniowy Wymogi kompetencyjne Premie za efektywność Awans Stanowisko = zbiór zadań Strategiczne zarządzanie kapitałem ludzkim... 13

14 Administracja publiczna w Polsce obecnie STANOWI ZBIÓR WAD TRADYCYJNEJ BIUROKRACJI I NOWEGO ZARZĄDZANIA PUBLICZNEGO 14

15 Rodzaje organizacji JAKĄ ORGANIZACJĄ JEST WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI W POLSCE?

16 Rodzaje organizacji Organizacja Trwałość W oparciu o: Cele Zysk Doraźna Akty prawne formalne Polityczne Dochodowe Trwała instytucja Więzi nieformalne Gospodarcze Non profit Społeczne Rodzinne 16

17 Rodzaje organizacji Nastawiona na przetrwanie Orientacja na wnętrze Biurokracja Wrogie otoczenie Nastawiona na adaptację Kontakty z otoczeniem Przystosowywanie organizacji Nastawiona na rozwój Samoorganizacja Elastyczność zachowań Współdziałanie z otoczeniem Organizacja 17

18 Rodzaje organizacji Lokalne Regionalne Krajowe Międzynarodowe Globalne 18

19 Rodzaje strategii organizacja? Strategia sieci organizacji (wymiar sprawiedliwości) Strategia przedsiębiorstwa (Sąd, Prokuratura ) Strategia biznesu (SR, PR) 19

20 Grupy kapitałowe / Grupy urzędów Operacyjne grupy kapitałowe, operacyjne grupy urzędów (holdingi operacyjne) oparte na współzależności koncentrycznej (sumującej się) Strategiczne grupy kapitałowe, strategiczne grupy urzędów (holdingi strategiczne), oparte na współzależności sekwencyjnej i wzajemnej Finansowe grupy kapitałowe, grupy urzędów o wspólnym źródle finansowania (holdingi finansowe), oparte na współzależności sumującej się 20

21 Grupy kapitałowe cechy Cechy Operacyjne grupy urzędów Strategiczne grupy urzędów Cele grupy Rola spółki matki Wzmacnianie przez córki pozycji konkurencyjnej matki w zakresie jej działalności operacyjnej matka prowadzi działalność operacyjną kluczową dla grupy i zarządza nią; poza tym zarządza grupą ( córkami ) Tworzenie i dyskontowanie efektów synergicznych powstających w wyniku działania córek matka nie prowadzi działalności operacyjnej; zajmuje się wyłącznie zarządzaniem grupą ( córkami ) Rola spółki córki córki prowadzą działalność operacyjną, wspierającą i uzupełniającą działalność operacyjną matki córki prowadzą komplementarną działalność operacyjną 21

22 Struktury organizacyjne

23 Wzorcowe struktury organizacyjne biurokratyczna Liniowa mała organizacja Pionowa pion, departament, wydział, dział, zespół struktura Macierzowa 2d organiczna Tensorowa 3d Projektowa 23

24 Struktura liniowa DG KL1 KL2 KL3 P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 24

25 Struktura pionowa DG K1 K2 K3 Pion 1 Pion 2 Pion 3 Departament Departament Departament Wydział Wydział Wydział 25

26 Struktura macierzowa 2d Prezes 26

27 Struktura tensorowa 3d Prezes Kierownik Rejonowy 27

28 Struktura projektowa Prezes R&D Finans, Kadry, Adm. Projekt 1 (sprawa 1) Projekt 2 (sprawa 2) Projekt 3 (sprawa 3) Projekt 4 (sprawa 4) 28

29 Parametry struktur organizacyjnych Specjalizacja Struktura (parametry) Hierarchia Centralizacja Formalizacja 29

30 Specjalizacja Najważniejsza cecha organizacji Określa podział pracy Celem jest ograniczenie różnorodności funkcji Kryteria łączenia stanowisk: Podobieństwo zadań Realizacja wspólnego produktu Obsługa wspólnego klienta Wspólny (geograficzny) obszar działania Specjalizacja funkcjonalna pozwala na dużą centralizację decyzji Specjalizacja produktowa (produkt A (sprawy karne), produkt B (sprawy cywilne) ) Specjalizacja technologiczna (sąd tradycyjny, e Sąd) Specjalizacja regionalna (województwa, makroregiony ) 30

31 Hierarchia Układ pionowy w organizacji Struktury płaskie / wysmukłe Struktura jednoliniowa (jeden szef) Struktura wieloliniowa Rozpiętość kierowania Ilu? Jakich? Pracowników podlega 7/7/7, 8/8/8 31