STOPNIE SZKOLNE PO0$*$- CZY PRZESZKADZA-:2&(1,$1,86=.2/NYM?

Transkrypt

1 MARTA C+2526=&=<6.$ BEATA KOSSAKOWSKA &HQWUDOQ\2URGHN'RVNRQDOHQLD1DXF]\FLHOLZ:DUV]DZLH Szukam nauczyciela i mistrza 1LHFKPLSU]\ZUyFLZ]URNVáXFKLPRZ 1LHFKMHV]F]HUD]QD]ZLHU]HF]\LSRMFLD 1LHFKRGG]LHOLZLDWáRRGFLHPQRFL 7DGHXV]5y*HZLF] STOPNIE SZKOLNE PO0$*$- CZY PRZESZKADZA-:2&(1,$1,86=.2/NYM? 1. Ocenianie w praktyce nauczycielskiej 1DSUREOHPVWRSQLV]NROQ\FKSUDJQLHP\VSRMU]Hü]WU]HFKSHUVSHNW\Z F QDXF]\FLHOLSUDNW\NyZNWyU]\EXGXMZHZQWU]V]NROQHLSU]HGPLRWRZHV\- VWHP\RFHQLDQLDXF]QLyZ]PDJDMVL]LFKQLHGRVNRQDáRFLZGUD*aMMH F G\GDNW\NyZRGSRZLHG]LDOQ\FK]DGRVNRQDOHQLDQDXF]\FLHOLNWyU]\ZVáXFKu- MVLZLFKSRWU]HE\RF]HNLZDQLDEROF]NL]ZL]DQH]SURFesem oceniania szkolnego; F EDGD SURZDG]RQ\FK SU]H] &HQWUDOQ\ 2URGHN 'RVNRQDOHQLD 1DXF]\FLHOL w :DUV]DZLH NWyU\FK E\á\P\ F]\QQ\PL XF]HVWQLF]NDPL D GRW\F]F\FK HZDOXDFMLZHZQWU]V]NROQ\FKV\VWHPyZRFHQLDQLDZJLPQD]MDFK 7H]DNWyUVWDZLDP\MHVWE\üPR*HREUD]REXUF]D7ZLHUG]LP\ERZLHP*H VWRSQLHV]NROQHXWUXGQLDMSRUWUHWRZDQLHXF]QLyZZWUDNFLe procesu ksztaácenia. 2FHQLDQLHZV]NROHEXG]LáRLEXG]LQDGDOZLHOHHPRFML-HVWSURFHVHPWUXd- Q\PVSUDZLDMF\PZLHOHNáRSRWyZQDXF]\FLHORPDZ\ZRáuMF\PHPRFMHZUyG XF]QLyZLURG]LFyZ7RFLRVWDWQLMDNRJáyZQL]DLQWHUHVRZDQLHIHNWDPLNV]WDáFH- QLDWHZáDQLHHIHNW\SRUyZQXM]X]\VNaQ\PLVWRSQLDPL&]VWRVL]GDU]D*H X]\VNDQHVWRSQLHQLHVDW\VIDNFMRQXMDQLXF]QLyZDQLURG]LFyZDFRG]LZQLHj- V]H QLH RG]ZLHUFLHGODM IDNW\F]QHJR VWDQX ZLHG]\ L XPLHMWQRFi uczniów.

2 Stopnie szkolne SRPDJDMF]\SU]HV]NDG]DMZRFHQLDQLXV]NRlnym? 439 W szkole, jak wiemy, istniemhsrg]ldáqdxf]qlyzgreu\fkw]qw\fknwyu]\pdm GREUHVWRSQLHLW\FKJRUV]\FKNWyU]\PDM]áHVWRSQLH1LHRFHQ\DOHZáDQLH stopnie.,vwqlhmuy*qhsrghmfldgrsudnw\nlrfhqldqldv]nroqhjr3rghmflhdqdoitycznesrohjdqd]plhu]hqlxz\rgueqlrq\fkz\l]rorzdq\fklv]f]hjyárz\fk XPLHMWQRFL XF]QLD L QD ZQLRVNRZDQLX R SR]LRPLH MHJR RVLJQLü 6WRSLH szkolny, wystawiany na tej podstawie przez naxf]\flhodf]vwrp\orq\]rfhq nie zawsze odzwierciedla rzeczyzlvw\sruwuhwxf]qld6wrslhv]nroq\wrxprzqd ZDUWRüQDVNDOL]JRGQLH]NWyURFHQLDQLXSRGOHJDMRVLJQLFLDHGXNDF\MQHRUD] zachowanie ucznia. 2FHQLDQLHZHZQWU]V]NROQHVWDZLDSU]HGVRENLONDFHOyZIRUPDOQ\FK]awartych w 5R]SRU]G]HQLX0(1L6]GQLDZU]HQLDUa mianowicie: in- IRUPRZDQLHXF]QLDRSR]LRPLHMHJRRVLJQLüHGXNDF\jnych i jego zachowaniu RUD] SRVWSDFK Z W\P ]DNUHVLH XG]LHOanie uczniowi pomocy w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju, motyzrzdqlh XF]QLD GR GDOV]\FK SRVWSyZ w nauce i zachowaniu, dostarczanie rodzicom (prawnym opiekunom) i nau- F]\FLHORPLQIRUPDFMLRSRVWSDFKWUXGQRFLDFKZQDXFH]DFKRZDQLXRUD]VSe- FMDOQ\FKX]GROQLHQLDFKXF]QLDXPR*OLZLHQLHQDXF]\FLHORPGRVNRQDOHQLDRUJDQizacji metod pracy dydaktyczno-wychowawczej. :V]\VF\V]JRGQL*HVSHáQLHQLHW\FKFHOyZMHVWPR*OLZHMHG\QLHSU]\V]e- URNLPVSHNWUXPZLG]HQLDXF]QLD7U]HEDGRVWU]HJDüVWDQMHJRZLHG]\XPLHMWQo- FLWDOHQWyZMHJRZyVLáNLZF]\QLHQLXSRVWSyZ 7\ONRMDNWR]URELü"-DNUDG]LVRELHSUDNWyka szkolna? 1DV]\P ]GDQLHP ]E\W F]VWR FHOHP RFHQLDQLD F]\QL VL VIRUPDOL]RZDQH wystawianie stopni. W niektórych szkoádfk G\UHNWRU]\ RNUHODM RERZL]XMF OLF]E RFHQ F]VWNRZ\FK D QDXF]\FLHOH V]RERZL]DQL GR SU]HVWU]HJDQLD W\FK XVWDOH'u*RVLPyZLRSODQDFKZ\QLNRZ\FKNWyUHVNXSLDMVLQDMF]FLHMQD wiedzy i umiemwqrfldfksu]hgplrwrz\fklvvzrlvwolqlreurq\qdxf]\flhod przy wystawianiu stopni. Systemy punktowe czy procentowe wystawiania ocen z ]DFKRZDQLD RG]QDF]DM VL WDN*H GX* V]F]HJyáRZRFL ]DSLVyZ =DWHP WHQ VSRVyERFHQLDQLDSRGSRU]GNRZDQ\MHVWU]HWHOQHMNRQWUROLDF]\SU]\W\PLQIRrmuje, pomaga, motywuje? W KROLVW\F]Q\PSRGHMFLXGRRFHQLDQLDQDXF]\FLHODQLHLQWHUHVXMHMDNRü SRMHG\QF]\FKHOHPHQWyZ]]DNUHVXZLDGRPRFLLXPLHMWQRFLDOHVSRVyESo- ZL]DQLDLFKZVWUXNWXURUD]IXQNFMRQDOQRüWHMVWUXktury. Takie ocenianie jest EOL*V]HWDNLHPXUR]XPLHQLXoceny szkolnej,nwyuhrehmpxmhlqirupdfmrz\qlnx NV]WDáFHQLDRUD]]DNRPXQLNRZDQLHJRXF]QLRZL7U]HEDSDPLWDü*HQLHQDOH*\ PDQLSXORZDüVWRSQLHPOHF]UDF]HMZ\NRU]\VW\ZDüPR*OLZRFLLQIRUPDFMLLNRmentoZDQLDRVLJQLü 2F]\ZLFLHLVWQLHM]DOHW\LZDG\]DUyZQRRFHQLDQLDDQDOLW\F]QHJRLMDNKo- OLVW\F]QHJR :HGáXJ QDV RFHQLDQLH V]NROQH SRZLQQR Z\NoU]\VW\ZDü RE\GZD podejfld7uxl]phpmhvwvwzlhug]hqlh*hsrpldukrolvw\f]q\mhvwwuxgqlhmv]\ql* DQDOLW\F]Q\ZVHQVLHVNRPSOLNRZDQLDLRGSRZLHG]LDOQRFLRFHQLDMFHJR:\Pa-

3 440 0DUWD&KRURV]F]\VND%eata Kossakowska JD ]DWHP ERJDWV]HJR ZVSDUFLD QDU]G]LRZHJR L SURFHGXUDOQHJR RIHURZDQHJR nauczycielom. Czasem nauczycielh SUH]HQWXM Z VWRVXQNX GR RFHQLDQLD SRGHMFLH LQWuicyjne NWyUH SROHJD QD FDáRFLRZ\P XMFLX SUREOHPX ZDUWoFLRZDQLD ZLHG]\ ucznia, przy zamglonych i niejasnych kryteriach. TaNLHRFHQLDQLHXPR*OLZLDDOH W\ONR Z SU]\SDGNX GRZLDGF]RQ\FK Qauczycieli, najs]\ev] RFHQ ZLDGRPRFL i XPLHMWQRFL NWyUD QDW\FKPLDVW SU]HNáDGD VL QD VWRSLH V]NROQ\ 2FHQLDQLH intuicyjne jest naznaf]rqhvxelhnw\zl]phpsrqlhzd*qdgu]gqzduwrflmhvw WXRVRERZRüQauczyciela. 2. Ocenianie w opiniach dydaktyków Ocenianie stanozlqlh]z\nohzd*q\hohphqwsurfhvxxf]hqldvl1rzhln- QH FHOH VWDZLDQH RFHQLDQLX VNáDQLDM GR SRV]XNLZDQLD QRZDWRUVNLFK SURFHGXU i QDU]G]L DE\ NRPSOHNVRZR KROLVW\F]QLH RFHQLDü XF]QLD X]\VNXMF MHJR SHániejszy portret. 6WRSQLH V]NROQH V QLHZ\VWDUF]DMF KHUPHW\F]QLH ]DPNQLW LnIRUPDFM 7DNQDSUDZGW\ONRQDXF]\FLHOZLHFRVLNU\MHSRGV\PEROHPWUyMNLF]\F]Zyr- NLXF]H U]DG]LHMDQDMPQLHMZLDGRP\MHVWWHJRURG]LF-DNSomóc uczniowi w W\P DE\ ]UR]XPLDá LOH MX* XPLH MDNLH PD EUDNL MDN powinien organizozdü VZyMSURFHVXF]HQLDVL" 2Wy* RG NRFD ODW SRMDZLáR VL SRMFLH RFHQLDQLD ZVSLHUDMFHJR NWyUH RVWDWQLR]RVWDáRXSRZV]HFKQLRQHMDNRRFHQLDQLHNV]WDáWXMFH. Jest to typ ocenia- QLDV]NROQHJRFHFKXMF\VLSU]\MFLHP]DVDG\*HRFHQD szkolna to wynik ucze- QLDVLZUD]]NRPHQWDU]HPSU]H]QDF]RQ\PGODXF]QLD6SRVyE]DNRPXQLNRZa- QLD XF]QLRZL RFHQ\ WDN DE\ ZVSLHUDü MHJR UR]ZyM MHVW UyZQLH ZD*Q\ MDN DGe- NZDWQRüRFHQ\GRU]HF]\ZLVW\FKRVLJQLüLSRVWSyZXF]QLD,VWRWRFHQLDQLD NV]WDáWXMFeJR2.MHVWXF]\QLHQLHRFHQ\V]NROQHMX*\WHF]QXF]QLRZL0DRQD JRLQIRUPRZDüRURG]DMXRVLJQLüRUD]RLFKSR]LRPLHFR]NROHLSRZLQQRXáa- WZLDüXF]QLRZLXF]HQLHVLLPRW\ZRZDüJRGRGDOV]HMSUDF\RUD]ZVSLHUDüVa- PRRFHQ=JRGQLH]GHILQLFMJanet Looney z OECD: RFHQLDQLHNV]WDáWXMFHWR VSRVyERFHQLDQLDSROHJDMF\QDDNW\ZQHMZVSyáSUDF\XF]QLDLQDXF]\FLHODPaM- F\QDFHOXRFHQLHQLHSRVWSyZLSR]LRPX]UR]XPLHQLD]GRE\ZDQHMSU]H]XF]QLyZ wiedzy i dostosowanie nauczania do rozpoznanych potrzeb ucznia..olnd]dvdgqlf]\fkuy*qlfnwyuhgrvwu]hjdp\plg]\rfhqldqlhpwudg\f\j- Q\PDNV]WDáWXMF\PWR F NRQFHQWUDFMDQDSURFHVLHXF]HQLDVLDQLHNRFRZ\PZ\QLNXNV]WDácenia, F planowanie przez nauczycieli sposobów przekazania informacji o uzyskanym wynlnxnv]wdáfhqldxf]qlrzlgedárüru]hwhoqlnirupdfm]zurwq F V\VWHPRZHZáF]DQLHXF]QLyZZSURFHVRFHQ\SRSU]H]VDPRRFeQLRFHQ NROH*HVN

4 Stopnie szkolne SRPDJDMF]\SU]HV]NDG]DMZRFHQLDQLXV]NRlnym? 441 :\GDMHVL*HWRZV]\VWNRMX*E\áRDMHGQDNZSURZDG]HQLH]HZQWU]Q\FK HJ]DPLQyZ Z]PRFQLáR Z QDV]\P PQLHPDQLX ocenianie supxmfh QDWRPLDVW ZHZQWU]V]NROQHV\VWHP\QDXF]DQLDGRüELHrQLHVLWHPXSRGSRU]GNRZDá\ :\QLNLEDGDSU]HSURZDG]RQ\FKSU]H]&2'1Z:DUV]DZLH w grudniu 2003r. W ramach projektu (ZDOXDFMD :HZQWU]V]NROQ\FK 6\VWHPyZ 2FHQLDQLD w gimnazjach 1 EDGDQLHP]RVWDáRREMW\FKJLPQD]MyZ]FDáHJRNUDMXNWyUH dobrozroqlh SRGGDá\ VL G]LDáDQLRP HZDOXDF\MQ\P 5H]XOWDWHP SUDF\ EDGDF]\ E\á\F]Vtkowe raporty -VWXGLDSU]\SDGNyZZ\EUDQ\FKV]NyáLVXURZHGDQHQD NWyUHVNáDGDá\VLREVHUZDFMLOHkcji, 37 wywiadów grupowych z uczniami, 56 wywiadów indywidualnych z nauczycielami, 17 wywiadów indywidualnych z G\UHNWRUDPL V]Nyá RUD] NZHVWLRQDULXV]\ DQNLHW Z\SHáQLRQ\FK SU]H] uczniów, rodziców, nauczycieli. -DNLREUD]RFHQLDQLDZ\áRQLáVL]WHJREadania? Typowymi sposobami oceniania, które zarejestrowano w szkoádfk]jrgqlh ]F]VWRWOLZRFLZ\VWSRZDQLDV F stopnie -QDMF]FLHMSU]\X*\FLXV]HFLRVWRSQLRZHMVNDOL F plusy -JáyZQLHSU]\RFHQLDQLXDNW\ZQRFLQDOHNFMDFK F minusy - dla zaznaczenia niegrfljqlüeudnyz F punkty, procenty - jako zamienniki stopni i przeliczane na stopnie szkolne, F komentarz nauczyciela, F przekaz niewerbalny. 6WRSQLHÄNUyOXM ZV]NROHSRQLHZD*VVXPLHQLHPQDXF]\FLHOD*G\Qa- XF]\FLHOZ\VWDZLVWRSLHF]XMH*HVSHáQLáRERZL]HNRFHQLHQLDXF]QLD]F]HJR jest rozliczany. Wszystkie formy oceniania: stopnie, pluv\ SXQNW\ PDM QLNá\ walor informacyjny, a komentarz nauczyciela jako sposób oceniania niestety SRMDZLDVLVSRUDG\F]QLHLQLHMHVWSRZV]HFhny. Na niektórych obserwrzdq\fk OHNFMDFK RFHQLDQLH SU]\ELHUDáR IRUP So- FKZDá\OXEDSUREDW\Z\UD*RQHMVáRZDPLQSJestem zachwycona, Odpowiadasz wspaniale, Tak, No dobrze&]dvdple\á\wrgáx*v]hrpyzlhqldznwyu\fkqa- XF]\FLHO]ZUDFDáMX*XZDJQDSR]\W\ZQHLQHJDW\ZQHHOHPHQWy wypowiedzi lub pracy ucznia, np.: F 3RSUDZLáDVDPRG]LHOQLHEáG\NWyUHSRSHáQLáDGODWHJRRWU]\PXMHV]RFHQ barg]rgreu F 3RUDG]LáH VRELH ] LNVDPL DOH QLH SRND]DáH UR]ZL]DQLD QD RVL OLF]ERZHM i dlatejrsoxvdqlheg]lh F 0\O *H RGSRZLHG( E\áD GREUD 3RZLQLHQH SRSUDFRZDü QDG SoMFLDPL 6WDZLDPFLF]ZyUN 1 Borek A., Kowalski M., 5DSRUW(ZDOXDFMD:HZQWU]V]NROQ\FK6\VWHPyZ2FHQLDQLDZJLPnazjach, CODN, Warszawa 2003.

5 442 0DUWD&KRURV]F]\VND%eata Kossakowska 8F]QLRZLHQLHRWU]\PXMZLFZVND]yZHNMDNQDOH*\VLXF]\ü tylko spo- UDG\F]QLHF]HJR.RPHQWDU]HVWRVRZDQHVEDUG]LHMGOD]DVDG\QL*GODXF]QLD FR SRWZLHUG]DM RGSRZLHG]L QDXF]\FLHOL QD S\WDQLH MDN F]VWR X]DVDGQLDM uczniom stopnie szkolne (rys. 1.). ]DZV]H F]DVDPL U]DGNR QLH X]DVDGQLDP VWRSQL Rys. 1'HNODUDFMHQDXF]\FLHOLQDWHPDWF]VWRFLX]DVDGQLDQLDXF]QLRP stawianych stopni =Z\NUHVXWHJRZ\QLND*HZPQLHPDQLXQDXF]\FLHOLsuper, dobrze,eág, itpwrnrphqwdu]h%rsu]hflh*]ghf\grzdqdzlnv]rü]qlfkwzlhug]l*hzawszex]dvdgqldvwrsqlhzpqlhmv]rflvflfrurelwrf]dvdpl:w\pnrqwhnflh LQWHUHVXMFHMHVWSRUyZQDQLHRSLQLLQauczycieli LXF]QLyZQDWHPDWSRZV]HFKQRFL informowania uczniyzrsu]hgplrflhrfhq\2nrárqdxf]\flholvwzlhug]d *HZLNV]Rü]QLFKOXEZV]\VF\LQIRUPXMXF]QLyZRW\PFREG]LHRFHQLDQH Z WDNRSLQL]JDG]DVL]DOHGZLHFRWU]HFLXF]H:\VQXü]WHJRPR*QDQDVWSu- MFH ZQLRVNL DOER LQIRUPDFMD SRMDZLD VL Uzadko, albo jest niezrozupldád GOD XF]QLyZ 2ED]PLHU]DM GR MHGQHJR nie inforpxmhp\ WDN DE\]UR]XPLDá QDV XF]HDOHGODWHJR*HMHVWWRMHGHQ]IRUPDOQ\FKZ\PoJyZZHZQWU]V]NROQHJR systemu oceniania. 3RGF]DVNLONXREVHUZRZDQ\FKOHNFMLQDXF]\FLHOHZáFzali uczniów w pro- FHVRFHQLDQLDFRLOXVWUXMSRQL*V]HSU]\NáDG\ F :F]FLSRGVXPRZXMFHMQDXF]\FLHONDUR]GDáDXF]QLRPWHVW\VSUDZG]aMFH UR]XPLHQLHWHPDWXOHNFML0LDáRWR]JRGQLH]MHMGHNODUDFMSRPyFXF]QLRP w samoocenie opanowania tematu. Po samod]lhoq\pur]zl]dqlxwhvwxsu]h] XF]QLyZQDVWSLáDG\skusja nad odpowiedziami. F 1D ]DNRF]HQLH OHNFML RGE\áD VL G\VNXVMD QD WHPDW DNW\ZQRFL XF]QLyZ 8F]QLRZLH]JáRVLOLNLONDRVyEGRRWU]\PDQLDSLWNL1DXF]\FLHOND]DSURSo- QRZDáDW\PXF]QLRPSOXV\OXEF]Zyrki. Uczniowie wybrali plusy. %\á\wrmhgqdnv\wxdfmhvsrudg\f]qhsrqlhzd*qdxf]\flhohqdmf]flhmvami SRGHMPXMGHF\]MRRFHQLHSRVLáNXMFVLZ\PDJDQLDPLSU]HGPLRWRZ\PLLSUo- FHGXUDPLZHZQWU]V]NROQ\FKV\stemów oceniania.

6 Stopnie szkolne SRPDJDMF]\SU]HV]NDG]DMZRFHQLDQLXV]NRlnym? 443 : EDGDQLDFK ]DVWDQDZLDOLP\ VL WDN*H QDG W\P MDNLH HOHPHQW\ ]DZDUWH w ZHZQWU]V]NROQ\FKV\VWHPDFKRFHQLDQLDVQDMEDUG]LHMNRU]\VWQHGODXF]QLyZ :V]\VF\UHVSRQGHQFLSRGNUHOLOLSU]\GDWQRüLVSUDZLHGOLZRü]DVDGRFHQLDQLD RUD]DNFHSWRZDQLHLFKSU]H]QDXF]\FLHOL)DGHQ]UHVSRQGHQWyZQLHRGF]XáQDWo- PLDVW DE\ ]DVDG\ :62 PRW\ZRZDá\ XF]QLyZ XPR*OLZLDá\ LFK LQG\ZLGXDOQH WUDNWRZDQLHLE\á\SU]H]XF]QLyZSRZV]HFKQLHDNFHSWRZDQH3RND]XMHWRQLHVWety, wielki obv]duváderflqdv]hmsudnw\nlrfhqldqld Podsumowanie 6WRSLH V]NROQ\ L RFHQD V]NROQD WR GZD Uy*QH REUD]\ Z QDV]HM V]NROH StoSLH to obraz czarno-eldá\su]hgvwdzldmf\nrqwxu\]du\v\nrqwudvw\lolqlh JUDQLF]QH NWyUH Z\ZRáXM RNUHORQH HPRFMH RSDUWH QD MDVNUDZ\FK Uy*QLFDFK PLG]\ Z\PDJDQLDPL HGXNDF\MQ\PL D RVLJQLFLDPL Xczniów. Ocena]DWR REUD]]]DáR*HQLDEDUZQ\QDNWyU\PZLGDüJUZLDWHáQDV\FHQLHNRORUDPLUy*- QRURGQRü RGFLHQL 7DNLH ZLG]HQLH SRPDJD Z RGELRU]H L ZDUXQNXMH ZLNV] ZUD*OLZRüQDREUD] 1DSU]HVWU]HQLRVWDWQLFKNLONXODWZLHOH]PLHQLáRVLZRFHQLaniu szkolnym. Jest ono jawne, obudowane zasadami, ma ujednolicone szkolne procedury i nor- P\Z\PDJD WRGREU]H$OHQDXF]\FLHOHPXV]SoND]Dü*HV]DLQWHUHVRZDQL UR]ZL]yZDQLHPNROHMQ\FKSUREOHPyZ]ZL]DQ\FK]RFHQLDQLHPRND]\ZDQLHP JRWRZRFLGRZ\SUóbowania rozmaitych strategii =DOH*\QDPDE\XF]HRWU]\P\ZDáLQIRUPDFMHQLHW\ONRRVNDOLVZRLFKSo- VWSyZ DOH WH* LFK FKDUDNWHU]H $ Z WDNLP SU]\SDGNX SU]Hdstawienie li tylko VWRSQLDWR]DPDáR6DPDLQIRUPDFMDZ\UD*RQDVWRpQLHPQLHMHVWMHV]F]HRFHQ lecz co najz\*hm Z\QLNLHP SRPLDUX $E\ Z\QLN SRPLDUX VWDá VL RFHQ PXVL ]RVWDüZVSDUW\]UR]XPLDáGODXF]QLDLQIRUPDFM 3RVáX*\P\VLVFKHPDWHP.6WUy*\VNLHJR 2 ocenianie jako akt komunikacji, prosrqxmfmhgqdnsrql*hmmhjrgureqhäsu]hpheorzdqlh 1DV]HSURSR]\FMHXOHSV]HVQDVWSuMFH CO? KomentarzMDNRQDGU]GQ\ZREHFZ\QLNXQDV]DLQIRr- PDFMDSU]HGVWRSQLHPSU]HGSRSUDZVWRSQLDDNWHPMHJRZ\VWawienia. PO CO? 5HJXODFMD XF]HQLD SRáF]RQD ] G\VNXVM QD WHPDW F]\ XF]HZLHMDNLFRUHJXORZDüMDNLF]eJRPDVLXF]\üF]\ZLHFRPXZW\P SRPR*H" KOMU? Uczniom WáXVW\PGUXNLHP JAK? 7DNDE\Z]PRFQLüVWU]DáNLVNLHURZDQHRGVNuWHF]QRFL i trafqrfl7dnde\remüuhiohnvms\wdqld&]\mhvwhp\shzql*hsu]\qlhvlhwr oczekiwany skutekvngzlhp\f]\xf]huo]xplhf]\wudiqlhrgf]\wdáqdv]h intencje? 2 6WUy*\VNL. Ocenianie szkolne dzisiaj. Poradnik dla nauczycieli, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003.

7 444 0DUWD&KRURV]F]\VND%eata Kossakowska Informacja (wynik uczenia VL CO? Decyzja edukacyjna PO CO? 5HJXODFMDXF]HQLDVL 3RWU]HE\RUJDQL]DF\MQHV]NRá\ 8F]H KOMU? Nauczyciele Rodzice Nadzór 6NXWHF]QRü JAK? Reakcja 7UDIQRü 8*\WHF]QRü Rysunek 2 Ocenianie jako akt komunikacji 2FHQLDQLH V]NROQH QDOH*\ ]DWHP WUDNWRZDü MDNR ZD*Q\ DNW NRPXQLNDFML GZXVWURQQHM]DZLHUDMF\Z\QLNXF]HQLDVLXF]nia. Dopiero z takiego oceniania PR*QD Z\áRQLü SRUWUHW XF]QLD VSHáQLDMF\ RF]HNLZDQLD ZV]\VWNLFK RGELRUFyZ czyli ucznia, rodzica, nauczyciela. 8F]QLRZLWU]HEDSU]\SLVDüZVSyáDXWRUVWZRNRPHQWDU]DGRZ\QLNXXF]HQLD VLUR]XPLDQHMDNRDNFHSWDFMDVXJHVWLLQDXF]\FLHODRUD]SHZLHQZNáDGZáDVQ\GR WUHFLNRPHQWDU]D 3. -DN ZLGDü VWRSLH V]NROQ\ QLH VSHáQLD Z\PDJD L QDG]LHL SRNáadanych w GREUHM LQIRUPDFML GOD XF]QLD MHJR PRW\ZDF\MQHM IXQNFML -HVW F]VWR FHOHP 3 Niemierko B., Ocenianie szkolne bez tajemnic, WSiP, Warszawa 2002, s. 247Z

8 Stopnie szkolne SRPDJDMF]\SU]HV]NDG]DMZRFHQLDQLXV]NRlnym? 445 sap\pzvrelhfljdp\vlde\z\vwdzlülfkgx*rl]jrgqlh]surfhgxurud] kryteriami. &]\]DWHPVWRSLHV]NROQ\ pomaga, czy przeszkadza uczniowi w rozumie- QLX MHJR V\WXDFML V]NROQHM" 1DV]\P ]GDQLHP VWRSLH WR ]E\W XERJLH QDU]G]LH w UNDFKQDXF]\FLHODQLHSRND]XMHERZLHPZV]\VWNLFKDVSHNWyZRFHQLDQLDnie GDMH LQIRUPDFML XF]QLRZL FR GDOHM PD URELü DE\ SRSUDZLü HIHNW\ RVLJQLü szkolnych. $PR*HSRWUDNWRZDüVWRSLHMDNRPDUJLQHVGRGDWHNGRZLHG]\RXF]QLXMe- JR SRVWSDFK G]LDáDQLDFK PRW\ZDFMDFK P\ODFK SRVWDZDFK" 3RVWXOXMHP\ QLHFKÄSLWND F]\ÄGZyMND EG]LHGRGDWNLHPGRRFHQ\0R*H]DGEDüRNRORUo- Z\SRUWUHWXF]QLDWMZV]HFKVWURQQLQIRUPDFMRMHJRSRVWSDFKWUXGQoFLDFK X]GROQLHQLDFKRG\VNXVMQDWHWHPDW\0R*HZDUWRF]FLHMRFHQLDüDQLHZy- VWDZLDü VWRSQLH PQLHM VXPRZDQLD RVLJQLü ZLFHM LFK NV]WDáWRZDQLD 1LHFK URO VXPXMF SU]HMP HJ]DPLQ\]HZQWU]QH D V]NRáD VNXSL VL QD NV]WDáFHQLX XPLHMWQRFLSU]HGHZV]\VWNLPSRSU]H]PGUHRFenianie.