52/$',$12=<26,1, û8&=1,ï: W PROCESIE BADANIA J$.2&,35$&<6=.2à<

Transkrypt

1 WIOLETTA KOZAK Lublin 52/$',$*12=<26,*1, û8&=1,ï: W PROCESIE BADANIA J$.2&,35$&<6=.2à< :VWS 8VWDZLF]QHGRVNRQDOHQLHMDNRFLSUDF\ZHZV]\VWNLFKREV]DUDFKG]LDáDQLD MHVW MHGQ\P ] SULRU\WHWRZ\FK ]DGD VWDZLDQ\FK V]NRáRP D VDPD MDNRü SUDF\ V]NRá\ VWDáD VL NOXF]RZ\P SRMFLHP Z V]HURNR SRMWHM SHGDJRJLFH NRFD;; ZLHNX1DOH*\MUR]XPLHüQLHW\ONRZZ\PLDU]Hrezultatu, lecz przede wszystkim w wymiarze procesu. =ZLHOXGHILQLFMLMDNRFL 1 ZHGXNDFML]DQDMEDUG]LHMSU]\MD]QV]NRáRPRd- GDMFQDMZD*QLHMV]MHMLVWRWX]QDMNRQFHSFM.OHPHQVD6WUy*\VNLHJRZHGáXJ któregomdnrüsudf\v]nrá\ WRVWRSLHZ\NRU]\VWDQLDZG]LDáDQLDFKRUJDQL]a- F\MQ\FKG\GDNW\F]Q\FKLZ\FKRZDZF]\FKPR*OLZRFLXF]QLyZQDXF]\FLHOLRUD] ZDUXQNyZPDWHULDOQ\FKVSRáHF]Q\FKi organizacyjnych, dla wspierania wszechstronnego rozwoju ucznia 2. 6NXWHF]QRüZRVLJDQLX]DáR*RQ\FKFHOyZMHVWX]a- OH*QLRQDPLQRGUDFMRQDOQLH]GLDJQR]RZDQ\FKSRWU]HEV]NRá\Z]DNUHVLHURz- ZRMX RELHNW\ZQLH ]ELODQVRZDQ\FK PR*OLZRFL V]NRá\ SRG NWHP realizacji ]DNáDGDQ\FKFHOyZVWZLHUG]RQHJRVWRSQLDPRW\ZDFMLL]DDQJD*RZDQLDSUDFRw- QLNyZV]NRá\RSW\PDOQLHVNRQVWUuRZDQHJRV\VWHPX]DSHZQLDQLDMDNRFLSUDF\ V]NRá\NRQVHNZHQWQLHUeDOL]RZDQ\FKG]LDáDQDU]HF]SRGQRV]HQLDMDNRFLSUDF\ V]NRá\U]HWHOQLHZ\NRQ\ZDQ\FKEDGDRVLJDQ\FKUH]XOWDWyZWUDIQLHVSUHF\]o- ZDQ\FKZ\W\F]Q\FKGRVWDáHJRGoVNRQDOHQLDSUDF\V]NRá\ 1 2 Bonstingl J.J., 6]NRá\-DNRFL:SURZDG]HQLHGR7RWDO4XDOLW\0DQDJHPHQWZHGXNDFML, CO- DN, Warszawa 1995; Majewski M., Ewaluacja QDU]G]LHZSURZDG]DQLDLRFHQ\VWDQGDUGów MDNRFLV]Nyá, Edukacja i Dialog 2000, nr 6 (119), s. 30 6WUy*\VNL.&RWRMHVWMDNRü V]NRá\?, ibidem, s. 2 5; Skrzypek E., -DNRü L HIHNW\ZQRü, Wydawnictwo UMCS, Lublin DNRü SUDF\ V]NRá\>KDVáRZ@(QF\NORSHGLDSHGDJRJLF]QD;;,ZLeku, Wydawnictwo Aka- GHPLFNLH)$.:DUV]DZD6WUy*\VNL.-DNRüSUDF\V]NRá\SUDNW\F]QLH, PWN, Warszawa 2003, rozdz. I.3.: '\QDPLF]QHUR]XPLHQLHMDNRFLSUDF\V]NRá\.

2 5RODGLDJQR]\RVLJQLüXF]QLyZZSURFHVLHEDGDQLDMDNRFLSUDF\V]NRá\ 165 5R]XPLHMF NRQLHF]QRü P\OHQLD SURFHVXDOQHJR EDGDQLH RVLJQLü uczniów wpisaádpzv\vwhpsudf\v]nrá\nwyu\su]hgvwdzldpsrql*hm 1. S\VWHP]DSHZQLDQLDMDNRFLSUDF\V]NRá\ 3RGVWDZRZ\P]DáR*HQLHPZHZQWU]QHJREDGDQLDMDNRFLSUDF\V]NRá\MHVW ZVSRPDJDQLHMHMUR]ZRMXZHZV]\VWNLFKREV]DUDFK:VNáDGV\VWHPX]DSHZQLa- QLD MDNRFL SUDF\ V]NRá\ ZFKRG] F]WHU\ PRGXá\.V]WDáFHQLH :\FKRZDQLH 2UJDQL]DFMDL]DU]G]DQLHSODFyZNoraz Doskonalenie zawodowe nauczycieli. Elementy systemu ]DSHZQLDQLDMDNRFLSUDF\V]Noá\.6=7$à&(1,( WYCHOWANIe -$.2û'=,$à$ :(:1 75=1<&+ DOSKONALENIE ZAWODOWE NAUCZYCIELI 5\V8NáDGHOHPHQWyZV\VWHPX]DSHZQLHQLDMDNRFLSUDF\V]NRá\.RQFHSFMDG]LDáDQDU]HF]MDNRFLSUDF\V]NRá\XZ]JOGQLDGZDMHMDVSHkty: F MDNRüRFHQLDQ]perspektywy uczniów i rodziców w procesach: NV]WDáFenia, wychowania, G]LDáDQLDFKZHZQWU]Q\FK(organizacyjnych) szkoá\ F MDNRü]DOH*QRGSURIHVMRQDOL]PXnauczycieli. %DGDQLD PDM ]DUyZQR XNáDG SLRQRZ\ REHMPXMF\ SRV]F]HJyOQH HWDS\ NV]WDáFHQLD NODV\ MDN L XNáDG SR]LRP\ ERZLHP V XMWH Z PRGXá\ %DGDQLD ZHZQWU]PRGXáyZSURZDG]RQHZF\NOXWU]\OHWQLPSR]ZDODMQDSHáQSRJá- ELRQDQDOL]LRFHQG]LDáDQLDV]NRá\ZREUELHGDQHMG]Ledziny 3. :V\VWHPLHW\PZD*QUROVSHáQLDEDGDQLHRVLJQLüXF]QLyZI o ile bez- G\VNXV\MQD MHVW ZLDGRPRü NRQLHF]QRFL przeprowadzania przede wszystkim GLDJQR]\ZVWSQHMXF]QLyZUR]SRF]\QDMF\FKQDXNQDGDQ\PHWDSLHNV]WDáFe- QLDRW\OHSUREOHP]DF]\QDVLZPRPHQFLHWZRU]HQLDNRQFHSFMLEDGDLNRn- VWUXRZDQLD QDU]G]L EDdawczych. Z momhjr GRZLDGF]HQLD Z\QLND *H QS w V]NRáDFK SRQDGJLPQD]MDOQ\FK Gominuje oderwane od poprzednich etapów NV]WDáFHQLD budowanie sprawdzianów z wiedzy niekoniecznie znanej uczniom ]HV]NRá\DVWDQRZLFHMUaF]HMSURMHNFMQDXF]\FLHOLZ\*V]HJo etapu na temat tego, co w ich mniemaniu uczniowie wieg]lhüsrzlqql 3 6]HU]HM QD WHPDW V\VWHPX MDNRFL SUDF\ V]NRá\.R]DN : -DNEXGRZDüZHZQWU]ny system zapewniania jakoflzv]nroh"ä'\uhnwru6]nrá\ QUV 44.

3 166 Wioletta Kozak &]XMF VL QLHMDNR MDN ZGURZLHF QD FLH*NDFK L EH]GUR*DFK GLDJQRVW\NL HGXNDF\MQHM SRV]XNLZDáDP GURJRZVND]yZ NWyUH SR]ZROLá\E\ ]DFKRZDü SRdstawowe zasady dobrze przeprowadzonej diagnozy: rzewhoqrfl (odbiorca musi PLHü]DXIDQLH*H ZQLRVNL QLH SRZVWDá\ Z VSRVyE SU]\SDGNRZ\komplemen- WDUQRFLFDáRFLRZRFLQLHIUDJPHQWDU\FzQRFLLZ\ELyUF]RFLNWyUHSURZDG] GR]QLHNV]WDáFHLGeformacji), obiektywizmu EH]VWURQQRFLZSU]\JRWRZDQiu QDU]G]L EDGDZF]\FK RSUDFRZ\ZDQLX Z\QLNyZ RUD] GRNRQ\ZDQLX LFK LQWHrpre-tacji), GRNáDGQRFL i WUDIQRFL]JRGQRFLQDU]G]L]]DNáadanymi celami) 4. 3RQDGWRUR]XPLDáDP*HQDOH*\RGG]LHOLüGLDJQR]ZVWSQÄSLHUZV]RNODVistów, której celem jest rozpozqdqlh ÄQD ZHMFLX SRGVWaZRZ\FK ZLDGRPRFL i XPLHMWQRFLZ\QLHVLRQ\FK]SRSU]HGQLHJRHWDSXNV]WDáFHQLDF]\OLNRQVWUXRZa- QLD WHVWyZ ]QDQ\FK XF]QLRP ]DUyZQR SRG Z]JOGHP IRUP\ MDN Z\PDJD RG GLDJQR]\ W\FK ZLDGRPRFL L XPLHMtQRFL NWyUH Z SU]\V]áRFL EG SU]\GDWQH w F]DVLHHJ]DPLQX]HZQWUzQHJRNRF]FHJRNROHMQ\HWDSNV]WDáFHQLD 7D ZLDGRPRü GRSURZDG]LáD PQLH GR Z\RGUEQLHQLD GZyFK NRQFHSFML SU]HSURZDG]DQLDEDGDQLDRVLJQLüXF]QLyZZV]NROHMHGQHM Z\NRU]\VWXMFHM DUNXV]HHJ]DPLQyZ]HZQWU]Q\FK, drugiej opartej na koncepcji psychologii czynqrfl2elhnrqfhsfmhvwrvrzdádpsu]h]wu]\odwdv]nroqhrggru w prywatq\fkjlpqd]mdfklolfhdfkrjyoqrnv]wdáff\fkrud]zv]nrohznwyuhm jestem naxf]\flhohpm]\ndsrovnlhjr2jyáhpedgdqlrpsrggdádpxf]qlyz V]NyáSU\ZDWQ\FKLXF]QLyZV]NRá\SDVWZowej. Diagnoza Z\NRU]\VWXMFDDUNXV]H HJ]DPLQyZ]HZQWUznych oparta na psychologii czynqrfl Rys. 2. Typy diagnozy =DOHW\GLDJQR]\Z\NRU]\VWXMFHMDUNXV]HHJ]DPLQyZ]HZQWU]Q\FK 3URZDG]RQH RG NLONX MX* ODW ZáDFLZH RUD] SUyEQH HJ]DPLQ\ JLPQD]MDOQH SR]ZROLá\VWZRU]\üED]GDQ\FK]DUNXV]DPLHJ]DPLQDF\jnymi. W pierwszym W\JRGQLX ZU]HQLD XF]QLRZLH UR]ZL]\ZDOL DUNXV] HJ]DPLQX JLPQD]MDOQHJR w F]FLKXPDQLVW\Fznej oraz matematyczno-przyrodniczej niejako dodatkowo, QDSUREVDP\FKQDXF]\FLHOL]DLQWeUHVRZDQ\FKWDNIRUPGLDgnozy. Uzyskane Z\QLNL]HVWDZLáDP]SXQNWDPLX]\VNDQ\PLSU]H]XF]QLDZHJ]DPLQLH]HZQWUznym. Oprócz diajqr]\hgxndf\mqhmsu]hsurzdg]ládpgldjqr]sv\fkrorjlf]q 5, Z\NRU]\VWXMFMDNRQDU]G]LDEDGDZF]H.DUW]DLQWHUHVRZDJoanny Woroniec XV]\VNL + Diagnoza edukacyjna i jej miejsce w praktyce i teorii pedagogicznej, [w:] B. Niemierko, E. Kowalik (red.), Perspektywy diagnostyki edukacyjnej*gdvn, s : RJUDQLF]RQ\P ]DNUHVLH ERZLHP SRJáELRQH EDGDQLD Z\PDJDM VSHFMDOLVW\F]QHM ZLHG]\ z dziedziny psyfkrorjlllprjá\e\qlhe\üzldu\jrgqhzprmhmlqwhusuhwdfml

4 5RODGLDJQR]\RVLJQLüXF]QLyZZSURFHVLHEDGDQLDMDNRFLSUDF\V]NRá\ 167 kiej i test postaw twórf]\fk6wdqlvádzd3rsnd 6 &HOHPW\FKEDGDE\áROHSV]H SR]QDQLHQRZ\FKXF]QLyZLFK]DLQWHUHVRZDPR*OLZRFLLQWHOHNWXDOQ\FKRUD] ukierunkowanie ich rozwoju i dalsze monitorowanie przebiegu kariery szkol- QHM3RQDGWRZD*QHE\áRVNRUHORZDQLHZ\EUDQHJRSURILOXNV]WDáFHQLD]]DLQWHUe- VRZDQLDPL L SUHG\VSR]\FMDPL WZyUF]\PL XF]QLD 7D ZVWSQD ZU]HQLRZD GLa- JQR]D]DNRF]\áDVLSU]\JRWRZDQLHPLQG\ZLGXDOQ\FKNDUWGODXF]QLD]HVWDZLa- MF\FK]ebrane dane:,pllqd]zlvnr Klasa: KANH Postawy twórcze Postawy odtwórcze 7DE3U]\NáDGRZDNDUWDLQG\ZLGXDOQDXF]QLDJLPQazjum humanistyczne 0LFKDá. Ia gimnazjum matematyczno-fizyczne 7(67=$,17(5(62:$ biologiczno-chemiczne techniczne RSLHNXF]R-wychowawcze XVáXJRZH artystyczne sportowe TEST diagnostyczny (maks. 40 pkt) Liczba punktów uzyskanych przez ucznia: 25 wniosek:,vwqlhmhgx*duy*qlfdplg]\ wynikiem uzyskanym ZWUDNFLHHJ]DPLQX]HZQWUznego oraz diagnostycznego. :DUWRüRVWDtniego wspomaga analiza dokumentacji ucznia, ZW\PSU]HFLWQHZLDGHFWZR ucznia po szkole podstawowej UHGQLDRUD]RSLQLD z poradni psychologicznopedagogicznej o dysfunkcjach Wynik sprawdzianu wniosek wniosek po szkole podstawowej: Ucznia cechuje 1LHSRNRMF\MHVWEUDNZ\UD(QLHVSUHF\]RZDQ\FK maksymalna liczba przewaga ]DLQWHUHVRZDQDZHWZVIHU]HVSortowych, którymi punktów: ]DFKRZD FHFKXMVLZV]F]HJyOQRFLFKáRSF\3UDF]XF]QLHP 40 algorytmicznych, tj. ucze- SRGNWHPSREXG]DQLD]DLQWHUHVRZDUR]ZLMDQLDPy- QDZV]\VWNLFKSU]HGPLRWDFKQDOH*\XNLHUXnNRZ\ZDü uzyskano punktów: QLHVLSU]H] OHQLDWZyUF]HJRUR]EXG]aQLDFLHNDZRFLSR]QDZF]HM rozumienie, stymulowania samodzielnego wniovnrzdqldlrvg]a- 38 uczenie reproduktywne QLDDSU]HGHZV]\VWNLPNV]WDáWRZDQLDZ\VRNLHJR poczucia warwrflämd i ukierunkowane, ELHUQRü poznawcza i odtwórf]rü werbalna. 6 Popek S., Kwestionariusz Twórczego Zachowania KANH, Lublin 2000; o jego wykorzystaniu zob. Kozak W., 2NRQLHF]QRFLSU]HSURZDG]DQLDZV]NROHGLDJQR]\SV\FKRORJLF]QHM7HVWSostaw twórczychä'\uhnwru6]nrá\ QUV

5 168 Wioletta Kozak 8 sportowe 7 artystyczne 6 XVáXJRZH 5 RSLHNXF]R-wychowawcze 4 techniczne 3 biologiczno-chemiczne 2 matematyczno-fizyczne 1 humanistyczne 5\V5R]NáDG]DLQWHUHVRZDXF]QLD :\QLNL WHVWX GLDJQRVW\F]QHJR NWyUH X]\VNDáDP áf]qlh Z JLPQD]MXP i V]NROH SRQDGJLPQD]MDOQHM OLFHXP RJyOQRNV]WDáFF\P Z SRNU\ZDá\ VL z SXQNWDPLX]\VNDQ\PLSU]H]XF]QLyZZWUDNFLHHJ]DPLQX]HZQWU]QHJR3RZy- *HM SU]HGVWDZLáDP SU]\NáDG GLDJQR]\ XF]QLD NWyUD]QDF]FR RGELHJD RG SR]y- VNDQ\FKMHG\QLH]DSRPRFSXQNWyZX]\VNDQ\FKQDHJ]DPLQLHGDQ\FK 7. Ponadto w liceum obserwowaádp]jrgqrüz\eudqhjrsuriloxnodv\]]dlqwhuhvrzdqldpl ok. 80% uczniów, którzy wybrali profil matematyczno-informatyczny, w thflh ]DLQWHUHVRZD X]\VNDOL Z\VRNLH Z\QLNL ] WHJR REV]DUX ZLHG]\ : SU]\SDGNX MHGQHJRXF]QLDXNWyUHJRSU]HZD*DáDZ]QDF]F\PVWRSQLXSRVWDZDWZyUF]DRUD] ]DLQWHUHVRZDQLDKXPDQLVW\F]QHLDUW\VW\F]QHDUR]SRF]áQDXNZNODVLHELROogiczno-chemicznej, tansu]hsurzdg]rqdgldjqr]dsr]zroládsu]hnrqdüurg]lfyz do zmiany klasy na humanivw\f]q FR Z UH]XOWDFLHZSá\QáR]DUyZQRQDMHJR OHSV]IUHNZHQFMLPRW\ZDFMMDNZ\QLNLQDXF]DQLD]HUHGQLHMGRSR klasie I). 7HZVWSQHEDGDQLDLNDUWDLQG\ZLGXDlna ucznia to dopiero przyczynek do GDOV]HMREVHUZDFMLXF]QLDVWDQRZLSXQNWZ\MFLDZáDFLZHMGLDJQozy, w której Z\NRU]\VW\ZDáDPX]\VNDQHLQIRUPDFMH=DáR*\áDPERZLHPGUXJVWURQLQG\Zidualnej karty ucznia WDEHO NWyUD ]DZLHUaáD Z\ND] ZV]\VWNLFK SU]edmiotów 7 2F]\ZLFLH LQQ VSUDZ MHVW]EDGDQLH VNG X WHJR XF]QLD WDN Z\VRNLHZ\QLNLHJ]DPLQX]e- ZQWUznego, ale MHVWWRSU]\F]\QHNGRLQQ\FKEDGDNWyUHQLHZFKRG]Lá\Z]DNUHVPRLFK

6 5RODGLDJQR]\RVLJQLüXF]QLyZZSURFHVLHEDGDQLDMDNRFLSUDF\V]NRá\ 169 RUD] SRG]LDá QD VHPHVWU\ 3U]HGPLRW\ Z\QLNDMFH ] ]DLQWHUHVRZD XF]QLD cieniowaádp NRORUHP QLHELHVNLP QDWRPLDVW WH NWyUH XF]H Z\EUDá MDNR HJ]Dminacyjne czerwonym. MonitorowaáDPZLFRVLJQLFLDXF]QLDLMHJRUR]ZyM w zakresie zbadanych zainthuhvrzd RUD] ]JRGQRü Z\EUDQ\FK SU]HGPLRWyZ egzaminacyjnych z zainteresowaniaplsrgnwhprvljdq\fkz\qlnyzrfhq 3RQL*HMSU]HGVWDZLDPNDUWXF]QLDJLPQD]MXPNWyU\X]\VNDáEDUG]RZ\Vo- NLHZ\QLNLZVSUDZG]LDQLH]HZQWU]Q\PLWHFLHGLDJQRVW\F]Q\PRUD]ma szerokie zainteresowania: 5\V5R]NáDG]DLQWHUHVRZDXF]QLD Tab. 2. Druga strona indywidualnej karty ucznia,pllqd]zlvnr7rpdv]/ Klasa: I a KLASA I KLASA II KLASA III I semestr Ocena NRFowa I semestr Ocena NRFowa I semestr Ocena NRFowa Religia ]\NSROVNL ]\NDQJLHOVNL ]\NQLHPLHFNL Matematyka Historia Geografia Biologia Fizyka Chemia Informatyka Plastyka Wychowanie fizyczne WoS UHGQLH RFHQ Z EORNDFK SU]HGPLRWRZ\FK Z NODVLH, KXPDQLVW\F]Q\ PDWHPDW\F]QR LQIRUPDW\F]Q\ ELRORJLF]QR FKHPLF]Q\ M]\NRZ\

7 170 Wioletta Kozak 3U]\MWDZEDGDQLDFKIRUPXáDNRPSOHPHQWDUQHJRWUDNWRZDQLDXF]QLDZ procesie dydaktycznym pozwaldsu]hghzv]\vwnlpqdzpldufdárflrzhvsrmu]hqlh QDMHJRRVLJQLFLDRSLVMHJRSRVWDZ\]DLQWHUHVRZDUR]ZRMXVXNFHVyZLSRUa- *HN=DNáDGDPERZLHPZVSyá]DOH*QRü]MDZLVN]HZQWU]Q\FKZREHFXF]QLDRUD] Uy*Q\FKZ\PLDUyZMHJRDNW\ZQRFLZ\QLNDMF\FKQS]]DLQWHUHVRZDNRQWHkstu edukacyjnejrxplhmwqrfldznrfxwdn*hmhjrwzyuf]rfl 3RGHMFLH WR Z\QLND] PRLFK]DLQWHUHVRZD IHQRPHQRORJLF]Q\FK L HZDOu- DF\MQ\FK ND*GHJR XF]QLD ERZLHP WUDNWXM MDNR VZRLVWH ÄVWXGLXP SU]\SDGNX Zazwyczaj przedmiotepedgdzvwxglxpsu]\sdgnxmhvwshzlhqsduw\nxoduq\ NRQNUHWQ\RELHNWFRUyZQLH*MHVWFKDUDNWHU\VW\F]QHGODSHUVSHNW\Z\MDNRFLRZHM SRGREQLHMDNSRJáELRQ\LZLHORDVSHkWRZ\RJOGWHJRSU]\SDGNX5REHUW6WDNH traktuje przypadek jako VSHF\ILF]QMHGQRVWNIXQNFMRQDOQDOERWH*system zintegrowany]dlvwqlhqlhjudqlfwhjrv\vwhpxx]qdmh]dnoxf]rzhgod]ur]xplhqld badanego przypadku 8 6WXGLXPSU]\SDGNXMHVWWH*RNUHODQHMDNREDGDQLHSHZQego PRPHQWXZG]LDáDQLX (ang. an instance in action) 9, który to moment stanowi Z\RGUEQLRQ F]ü SURFHVX : ODG ]D 0DF'RQDOGHP L :DONHUHP VWXGLXP SU]\SDGNXPR*QDSRUyZQDüGRREUD]XQDNWyU\PPDODU]XFKZ\FLáSHZLHQPo- PHQWLSHZQHRNROLF]QRFLLZWHQVSRVyENRPXQLNXMHWUZDáSUDZGROXG]NLHM kondycji 10. Badanie skupidvlqdshwnej sytuacji, konkretnym wydarzeniu i jest SURZDG]RQH SR WR DE\ GRVWU]HF SRZL]DQLD HOHPHQWyZ SU]\SDGNX XMü MH w VSyMQ FDáRü L Z\GRE\ü ]QDF]HQLH WHM FDáRFL 6WXGLXP SU]\SDGNX RGVáDQLD U]HF]\ZLVWH]QDF]HQLDLZDUWRFLNWyUHZL*VL]GDQV\WXDFMRUD]]OXG(PL ELRUF\PL Z QLHM XG]LDá 3R]ZDOD Z\Mü Z EDGDQLDFK SR]D VWDW\F]Q DQDOL] strukwxu L IRUP NWyUH GHWHUPLQXM GDQ\ SU]\SDGHN L GRWU]Hü GR ZDUVWZ\ G\Qa- PLF]QHMU]HF]\ZLVWRFL-DNRGRSHáQLHQLH]HVWDZLRQ\FKSRZy*HMRNUHOHZDUWR prz\wrf]\ü GHILQLFM NWyU SURSRQXMH 5REHUW. <LQ Studium przypadku jest SRGHMFLHPHPSLU\F]Q\PNWyUHEDGDZVSyáF]HQLHLVWQLHMFH]MDZLVNRSKHQRPHnon) w jego rzeczywistym kontekflh JG]LH JUDQLFH PLG]\ GDQ\P ]MDZLVNLHP RUD]NRQWHNVWHPQLHVMDVQRRNUHORQHDGDQHZ\GRE\ZDVL] Uy*Q\FK(UóGHá 11. 'LDJQR]DRSDUWDQDSV\FKRORJLLF]\QQRFL 3V\FKRORJLDF]\QQRFL 12 áf]\zvrelhgzdqxuw\sv\fkrorjlf]qhslhuzv]\ NWyU\WUDNWXMHF]áRZLHNDMDNRSRGPLRWSU]H*\ZDMF\JURPDG]F\LSU]HWZDU]DM- 8 9 Por. Stake R.E., Case studies, [w:] N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Handbook of Qualitative Research, Sage Publications, Thousand Oaks London New Delhi 1994, s. 236 WHQ*H, Studium przypadku, [w:] L. Korporowicz (red.), Ewaluacja w edukacji, Oficyna Naukowa, Warszawa 1997, s DP*HV 10 Por. Mac Donald B., Walker R., Case-study and the Social Philosophy of Educational Research, Cambridge Journal of Education 1975, vol. 5, s Yin R.K., Case Study Research: Design and Method, Sage Publications, Beverly Hills, CA 1989, s D*GDDNW\ZQRüF]áRZLHNDPDFKDUDNWHUF]\QQRFLW]Q]DFKRZD]RUJDQL]RZDQ\FKLXNLe- UXQNRZDQ\FK QD RNUHORQH Z\QLNL &]\QQRFLDPL VWHUXMH SURFHV SU]HWZDU]ania informacji,

8 5RODGLDJQR]\RVLJQLüXF]QLyZZSURFHVLHEDGDQLDMDNRFLSUDF\V]NRá\ 171 cy dane, odczxzdmf\hprfmhdohmhgqrf]hqlhx]aoh*qlrq\rgzldwdznwyu\p *\MH3V\FKRORJLDEHKDZLRUDOQDNáDG]LHQDFLVNQDIDNW*HF]áRZLHNMHVWRUJDQizmem biologicznym, podlegajcym takim samym prawom co zjawiska przyrody. :\VWDUF]\]PLHQLüZDUXQNLRWRF]HQLDF]áRZLHNDDE\]PLDQLHXOHJá\MHJRUHDk- FMH'UXJLQXUWDNFHQWXMHG]LDáDQLDF]áRZLHNDNWyU\FKFHOHPMHVW]PLDQDRWDF]a- MFHM GRPLQXMFD F]ü SURFHVyZ SV\FKLF]Q\FK SRGSRU]GNRZDQD MHVW optymalizacji VWRVXQNyZF]áRZLHND]RWRF]HQLHP2WRF]HQLHMHVW(UyGáHP]DGDF]\Z\PDJD MHVWF]\QQLNLHPVWDQRZLF\PZDUXQNL*\FLDLG]LDáDQLDMHVWWDN*HZMDNLPVWRp- QLXZ\]QDF]QLNLHPOXG]NLFKPR*OLZRFL 13.$E\PRJáDQDVWSLüRZDRSW\PDOL]acja, konieczne jest ukierunkowanie i zorjdql]rzdqlh]dgdlg]ldád]duyzqrsrg NWHP Z\PDJD MDNLH VWDZLD RWRF]HQLH MDN WZRU]HQLD VWDQyZ OHSV]\FK Z\*- V]\FKRGREHFQ\FK:LHVáDZàXNDVLHZLF]]D]QDF]D*HSXQNWHPZ\MFLDGRG]LaáDQLDVS\WDQLD&R"-DN".LHG\"3RFR">«@3RGPLRWG]LDáDMF\Rdpowiada VRELH QD S\WDQLD GR F]HJR]PLHU]DP"&]\ SODQ G]LDáDQLD MHVW GRSDVRZDQ\ GR ]DNáDGDQHJRZ\QLNX"&]\ZDUXQNLXPR*OLZLDMOXEZMDNLPVWRSQLXRJUDQLF]DM osijqlflhz\qlnx" 14. =DGDQLDNWyUHQDOH*\VWDZLDüSU]HGXF]QLDPLSRZLQQ\ZLF]DZLHUDüQLH W\ONR]HVWDZSURVW\FKF]\EDUG]LHM]áR*RQ\FKF]\QQRFLDOHWDN*HSU]HZLG\ZDQ\ Z\QLNNRFRZ\ZadaniaVLGHZ\REUD*HQLHPVWDQXSR*GDQHJRSU]H]F]áo- ZLHNDZGDQHMV\WXDFMLLZGDQ\PF]DVLH6Z\REUD*HQLHPZ\QLNX3RQDGWRV Z\REUD*eQLHPFRQDMPQLHMRJyOQ\PVWUXNWXU\WRMHVWQDWXU\RSHUDFMLLSRU]GNX F]DVRZHJRZMDNLPPDME\üZ\NRQDQH 15. ']LNLRGSRZLHGQLHPXNRQVWUXRZDQLX]DGDGODXF]QLyZG]LDáDQLHZRSi- QLL : àxndv]hzvnlhjr 16, jest odpowiednio ukierunkowane; ponadto zadanie RUJDQL]XMH G]LDáDQLH W]Q SU]\VWRVRZXMH VWUXNWXU\ G]LaáDQLD GR FHFK MDNLH PD PLHüZ\QLN3R]DW\PZ\REUD*HQLHZ\QLNXSHáQLIXQNFMVWDQGDUGXSXQNWXRd- QLHVLHQLDNWyU\XPR*OLZLDNRUHNWG]LDáDQLD']LNLZ\REUD*HQLXZ\QLNXPR*Oi- ZHMHVWZDUWRFLRZDQLHLNV]WDáWoZDQLHSRF]XFLDZáDVQHMZDUWRFL Zasadniczym problemem jest pytanie o to, w jakim stopniu zadania stawiane XF]QLRPZSá\ZDMQDVW\PXORZDQLHLFKUR]ZRMXLMDNLHZDUXQNLWH]DGDQLDSo- ZLQQ\ VSHáQLDü DE\ yz UR]ZyM ZVSLHUDá\ RUD] MDN SU]HND]\ZDü LQIRUPDFM ]ZURWQRZyniku 17. PQLHMOXEEDUG]LHM]DDZDQVRZDQ\Z]DOH*QRFLRGSR]LRPXRUJDQL]DFMLW\FKF]\QQRFLCzyn- QRüMHVW]DFKRZDQLHPFHORZ\PNWyUHJRSXQNWHPZ\MFLDMHVWRNUHORQDV\WXDFMDVWDQU]e- F]\LNWyUH]PLHU]DGRRVLJQLFLDLQQHMRNUHORQHMV\WXDFML]D0DWHUVND0Teoria czynno- FL 7DGHXV]D 7RPDV]HZVNLHJR >Z@,.XUF] '.G]LHODZD UHG3V\FKRORJLD F]\QQRFL Nowe perspektywy, SCHOLAR, Warszawa 2002, s. 14, àxndv]hzvnl:zwrotne informacje o wyniku c]\qqrfl>z@,.xuf]'.g]lelawa (red.), 3V\FKRORJLDF]\QQRFL, op. cit., s Ibidem, s Ibidem. 16 Ibidem. 17 :RGQLHVLHQLXGRHJ]DPLQyZ]HZQWU]Q\FKLZHZQWU]Q\FKWUDNWXMHRSV\FKRORJLLF]\QQRFL UHIHUDW. 6WUy*\VNLHJR Dwa rodzaje egzaminów a rozwój uczniów Z\Jáoszony na VIII

9 172 Wioletta Kozak 3U]HQRV]F ]DáR*HQLD SV\FKRORJLL F]\QQRFL QD JUXQW EDGDQLD RVLJQLü XF]QLyZLFDáHJRSURFHVXG\GDNW\F]QHJRQDOH*\SU]\MüL*XF]HUR]SRF]\QDM- F\QDXNQDGDQ\PHWDSLHNV]WDáFHQLDSRZLQLHQE\ü]DSR]QDQ\QLHW\ONR] zada- QLDPL ELH*F\PL F]\ QDZHW SODQRZDQ\PL Z URF]Q\P F\NOX NV]WDáFHQLD DOH przede wszystnlp]]dgdqlhpnrfrz\pnwyu\pz]doh*qrflrgw\sxv]nrá\ jest rodzaj egzamiqx]hzqwu]qhjr Klasa I 'LDJQR]DZVWSQDXF]QLyZ Test typu maturalnego 1 Test typu maturalnego 2 Test typu maturalnego 3 Informacje o wynikach uzyskanych w klasie I, SURMHNWRZDQLHGDOV]\FKG]LDáDSRGNWHPVWDQGDUGyZHJ]DPLQDF\MQ\FK Klasa II :\]QDF]HQLHQRZ\FK]DGDSRXZ]JOGQLHQLXZ\NRQDQ\FKZNODVLH, ]DGDLQDE\W\FKXPLHMWQRFL Test typu maturalnego 4 Test typu maturalnego 5 Test typu maturalnego 6 Informacje o wynikach uzyskanych w klasie II, SURMHNWRZDQLHGDOV]\FKG]LDáDSRGNWHPUHDOL]DFMLVWDQGDUGyZHJ]DPinacyjnych Klasa III :\]QDF]HQLHQRZ\FK]DGDSRXZ]JOGQLHQLXZ\NRQDQ\FKZNODVLH,I ]DGDLQDE\W\FKXPLHMWQRFL Test typu maturalnego 7 Test typu maturalnego 8 Test typu maturalnego 9 3RGVXPRZDQLHZ\NRQ\ZDQ\FKZFLJXWU]HFKODWDG]LDáDL]DGD 3RUyZQDQLHZ\QLNX]DáR*oQHJR]RVLJQLW\P Informacja o wynikach egza- PLQX]HZQWU]nego 5\V6FKHPDWEDGDQLDRVLJQLüHGXNDF\jnych uczniów ZNRQWHNFLHSV\FKRORJLLF]\QQRFL 2JyOQRSROVN.RQIHUHQFM ] F\NOX Ä'LDJQRVW\ND (GXNDF\MQD SW Dwa rodzaje oceniania V]NROQHJR RFHQLDQLH ZHZQWU]V]NROQH L ]HZQWU]QH D MaNRü SUDF\ V]NRá\, Katowice, SD(G]LHUQLND

10 5RODGLDJQR]\RVLJQLüXF]QLyZZSURFHVLHEDGDQLDMDNRFLSUDF\V]NRá\ 173 :SU]HGVWDZLRQHMV\WXDFMLXF]H]QDMFSXQNWGRMFLDWM]DáR*HQLDHJ]DPi- QXPDWXUDOQHJRGRNRQXMFZUD]]HVZRLPQDXF]\FLHOHPU]HWHOQHMDQDOL]\QDEy- ZDQ\FK ZLDGRPRFL L XPLHMWQRFL F]\OL NLHUXMF VL iqirupdfmrz\qlnxgo- W\FKF]DVRZ\FKG]LDáDMDNRSU]HVáDQNSODQRZania zmiany w strukturze swojego GDOV]HJR G]LDáDQLD 18 ]EOL*D VL GR RVLJQLFLD ]DNáDGDQHJR Z\QLNX MHVW WDN*H w VWDQLH VSUDZG]Dü Uy*QLFH UR]ELH*QRFL PLG]\ Z\QLNLHP]DNáDGDQ\P NWyU\ wyzndf]dmvwdqgdug\hj]dplqdf\mqhdrvljdq\pzgdq\pprphqflhhgxnacyjnym. Dotyczy to egzamiqyz]hzqwu]q\fkqdzv]\vwnlfkhwdsdfknv]wdáfhqld 7DNLHSRGHMFLHGRGLDJQR]\RVLJQLüHGXNDF\MQ\FKXF]QLDLPSOLNXMHSRd- VWDZRZH]DáR*HQLHNWyU\PMHVWWUDNWRZDQie procesu dydakw\f]qhjrznrqwhnflh HJ]DPLQyZ]HZQWU]Q\FKZSHUVSHNW\ZLHFDáHJRF\NOXF]\OLWU]HFKDQLHMDN REHFQLHGZyFKODWNV]WDáFHQLD8F]HUR]SRF]\QDMF\QDXNmusi]QDü]DNáDGa- Q\Z\QLNQLHMHVWZLFPR*OLZD]PLDQDIRUP\HJ]DPLQXVWDQGDUGyw egzamina- F\MQ\FKF]\WH*WUHFLNV]WDáFHQLD Konkluzja 3U]HGVWDZLRQD SU]H]H PQLH NRPSOHPHQWDUQD NRQFHSFMD EDGDQLD RVLJQLü XF]QLyZMHVW]XZDJLQDFKDUDNWHUPDWHULDáXNRQIHUHQF\MQHJRVNUyWRZD=DUy- VRZXM MHG\QLH SHZQ LGH SRP\Vá QD SURZDG]HQLH EDGD RVLJQLü XF]QLyZ QDWRPLDVW SRPLMDP ZLHOH LVWRWQ\FK ]PLHQQ\FK PDMF\FK ZSá\Z QD Z\QLN NV]WDáFHQLDXZ]JOGQLRQ\FKZV\VWHPLHMDNRFLSUDF\V]NRá\0DMRQHGRSUo- ZDG]LüGRSRZVWDQLDZZLDGRPRFLXF]QLyZF]\QQRFLWUDQJUHV\ZQ\FKVáX*cych rozwojowi, XNLHUXQNRZDQ\FKQDZ\QLNLSU]HNUDF]DMFH granice dotychcza- VRZ\FKRVLJQLüLGRZLDGF]HNWyUHSR]ZDODMOHSLHMZ\NRU]\VWDüZáDVQSo- WHQFM 19 -y]hi.r]lhohfnlsrgnuhod*hf]árzlhnf]vwrsu]hádpxmhjudqlfhma- NLFK QLNWMHV]F]HQLHSU]HNURF]\á3U]HáDPXMHMHDE\]GRE\üOXEVWZRU]\üQRZH ZDUWRFLPDWHULDOQHOXESR]QDZF]H5R]V]HU]DVZRMHWHU\WRULXP]ZLNV]D]DNUHV ZROQRFLGRNRQXMHZ\QDOD]NyZWHFKQLF]Q\FKLQDXNRZ\FK 20. I ta potrzeba wzro- VWX EGFD SRWU]HE SR]QDZF] KXEU\VW\F]Q F]\ SRWU]HE VDPRrealizacji RNUHOHQLD-.R]LHOHFNLHJRSU]\ZLHFDáDPLZPRLFKSRV]XNiwaniach. 18 àxndv]hzvnlw., =ZURWQHLQIRUPDFMHRZ\QLNXF]\QQRFL op. cit., s Kozielecki J., 7HRULDF]\QQRFLDSV\FKRWUDQVJUHVMRQL]P>Z@,.XUF]L'.G]LHODZDUHG PsyFKRORJLDF]\QQRFL..., op. cit. 20 Ibidem, s. 23.