POZNA SUPERCOMPUTING AND NETWORKING CENTER. Uruchamianie zada obliczeniowych na komputerach KDM

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "POZNA SUPERCOMPUTING AND NETWORKING CENTER. Uruchamianie zada obliczeniowych na komputerach KDM"

Transkrypt

1 Uruchamianie zada obliczeniowych na komputerach KDM 1

2 plan wykładu idea kolejek algorytmy szeregowania zada zlecanie zada polecenia zwizane z zadaniem uytkownika przygotowanie skryptu uruchomieniowego 2

3 literatura - kolejki 1. R. Bronson, G. Naadimuthu, Operations Research, McGraw-Hill M. Kupczyk, Zarzdzanie systemami rozproszonymi, PCSS 3

4 literatura - PBS 4. M. Corbatto, An Introduction to Portable Batch System, 2000, Sissa.it/pbs/pbs.html 5. PBS User Guide, 6. PBSpro, OpenPBS 4

5 literatura - LSF 7. Running Jobs with Platform LSF, Platform, Nov. 2003, pp Platform LSF Administrator s Primer, Platform, Nov. 2003, pp Administering Platform LSF, Platform, Jan. 2004, pp ort/docs/index_51.html 5

6 kolejki - definicje proces kolejkowy składa si z klientów zgłaszajcych si do usługi, oczekujcych w kolejce, uzyskujcych usług i opuszczajcych usług system kolejkowy jest zbiorem klientów, zbiorem serwerów oraz porzdkiem, w jakim obsługiwane s zgłoszenia klientów 6

7 kolejki - definicje system kolejkowy jest procesem narodzin i mierci, którego populacja składa si z klientów oczekujcych na usług, albo aktualnie korzystajcych z usługi: do narodzin dochodzi, kiedy klient zgłasza si po usług, mier zachodzi, kiedy klient opuszcza usług stan systemu kolejkowego to liczba klientów usługi 7

8 charakterystyka kolejki system kolejkowy jest opisany przez pi elementów: wzorzec zgłosze klientów wzorzec usługi liczba serwerów pojemno usługi porzdek obsługi klienta 8

9 wzorzec zgłosze klientów wzorzec ten jest okrelany czasem midzy zgłoszeniami czas ten moe by deterministyczny (znany dokładnie), albo moe by zmienn losow o rozkładzie prawdopodobiestwa, o którym zakłada si, e jest znany czas ten moe by zaleny od liczby klientów w systemie, albo nie 9

10 wzorzec zgłosze klientów interesujce jest równie, czy zgłoszenia przychodz pojedynczo, czy grupowo oraz czy dozwolone s odmowa i rezygnacja załoeniem standardowym jest, e klienci zgłaszaj si pojedynczo, oraz e nie wystpuje ani odmowa, ani rezygnacja 10

11 wzorzec zgłosze klientów odmowa (balking) wystpuje, kiedy klient zgłaszajcy si odmawia wejcia do usługi, gdy kolejka jest za długa rezygnacja (reneging) wystpuje, gdy klient bdcy ju w kolejce si z niej wycofuje 11

12 wzorzec usługi wzorzec ten jest okrelany czasem obsługi, czyli czasem wymaganym przez jeden serwer do obsługi jednego klienta czas obsługi moe by deterministyczny, albo moe by zmienn losow o rozkładzie prawdopodobiestwa, o którym zakłada si, e jest znany czas ten moe by zaleny od liczby klientów w systemie, albo nie 12

13 wzorzec usługi interesujce jest równie, czy klient jest obsługiwany kompleksowo przez jeden serwer, czy przez kilka kolejnych serwerów (szeregowo) standardowym załoeniem jest, e jeden serwer jest w stanie obsłuy kompleksowo jednego klienta 13

14 wzorzec usługi obsługa klienta moe by realizowana w nastpujcych układach: jedna kolejka, jeden serwer jedna kolejka, wiele serwerów równolegle wiele kolejek, wiele serwerów równolegle jedna kolejka, wiele serwerów szeregowo 14

15 jedna kolejka, jeden serwer rozwamy system kolejkowy [Bronson1997]: 15

16 jedna kolejka, wiele serwerów równolegle rozwamy system kolejkowy [Bronson1997]: 16

17 wiele kolejek, wiele serwerów równolegle rozwamy system kolejkowy [Bronson1997]: 17

18 jedna kolejka, wiele serwerów szeregowo rozwamy system kolejkowy [Bronson1997]: 18

19 pojemno systemu kolejkowego pojemno systemu jest maksymaln liczb klientów, zarówno tych obsługiwanych, jak i tych w kolejce, których dopuszcza usługa system bez ograniczenia na liczb dopuszczonych klientów ma pojemno nieskoczon, system z ograniczeniem ma pojemno skoczon 19

20 organizacja kolejki organizacja kolejki (queue discipline) okrela porzdek, w jakim klienci s obsługiwani: FIFO (obsługa w kolejnoci zgłosze) LIFO (obsługiwane ostatnie zgłoszenie, stos) losowy priorytetowy 20

21 notacja Kendalla v/w/x/y/z gdzie: v wzorzec zgłosze w wzorzec usługi x liczba serwerów y pojemno systemu z organizacja kolejki 21

22 notacja - czas midzy zgłoszeniami albo czas obsługi D deterministyczny M rozkład wykładniczy Ek rozkład Erlanga G inny rozkład 22

23 notacja organizacja kolejki FIFO LIFO SIRO PRI GD First in, first out Last in, first out Service in random order Priority ordering kady inny porzdek 23

24 notacja - przykład M/D/2/5/LIFO: czasy zgłosze o rozkładzie wykładniczym czasy obsługi deterministyczne 2 serwery 5 klientów do obsługi w jednym czasie ostatni zgłoszony klient pierwszym obsługiwanym 24

25 notacja - przykład D/D/1: czasy zgłosze deterministyczne czasy obsługi deterministyczne tylko jeden serwer liczba obsługiwanych klientów nieograniczona organizacja kolejki FIFO 25

26 system kolejkowy - cele grupowanie zada w klasy pod ktem wykorzystywanych zasobów lepsze wykorzystanie zasobów zabezpieczenie przed awariami systemu, w postaci zapisywanych obrazów zada 26

27 rozwój systemów kolejkowych 27

28 kolejki typu pipe kolejki organizacyjne przekazuj zadania do kolejek typu batch, w zalenoci od parametrów zadania i aktualnego stanu kolejek day_small Kolejki typu pipe day night day_medium day_large night_small night_large Kolejki typu batch 28

29 kolejki typu batch kolejki obliczeniowe kada kolejka ma okrelony priorytet i limit zasobów, które zadanie moe wykorzystywa definiowana jest maksymalna liczba uruchomionych zada w kolejce. Pozostałe s kolejkowane i uruchamiane w razie moliwoci 29

30 kolejki typu interaktywnego kolejki zada interaktywnych (np. vi, ABAQUS, Matlab) - zadania nie wymagaj wiele czasu CPU ubieganie si o zasoby w systemie wsadowo-interakcyjnym - sterowanie parametrami kolejek wsadowych w celu uniknicia rezerwacji wszystkich dostpnych zasobów 30

31 kolejki typu interaktywnego najwaniejsza jest minimalizacja liczby dostpów do pamici wirtualnej, im jest ona wiksza, tym czas odpowiedzi systemu mniejszy niektóre systemy kolejkowe dostarczaj narzdzia uruchamiajcego zadania w klastrze bez koniecznoci specyfikowania nazwy serwera 31

32 równowaenie obcienia statyczny przydział zasobów do zadania na podstawie wiedzy o biecym obcieniu wszystkich systemów usypianie i budzenie zada w zwizku z ich priorytetami usypianie zada w kolejce aktywnej np. tylko w nocy 32

33 równowaenie obcienia dynamiczna migracja zada pomidzy mocno - słabo obcionymi serwerami migracja zada na serwery o bardziej odpowiednich zasobach wada migracji - niekompatybilno obrazów pamici procesów pomidzy architekturami komputerów 33

34 Portable Batch System (PBS) oprogramowanie realizujce szeregowanie zada przydziela zadania obliczeniowe, np. zadania wsadowe dostpnym zasobom czsto stosowane w klastrach protoplast PBS jest MRJ rozwijany w NASA w latach 90-tych 34

35 składniki PBS polecenia (commands) serwer zada (job server), zarzdza kolejkami wykonawca zada (job executor), pbs_mom program szeregujcy zadania (job scheduler) 35

36 dostpne wersje PBS OpenPBS, (open source): przekierowana na stron pbsgridworks TORQUE, (wersja OpenPBS, płatna): PBS Professional, (płatna, Altair Eng.): 36

37 PBS: zlecanie zada typowe zadanie przechodzi przez nastpujce etapy: zadanie jest zgłoszone do systemu (gridu, klastra) przez uytkownika: umieszczone w kolejce i czeka na uszeregowanie system znajduje dostpn maszyn, na której mona uruchomi zadanie 37

38 PBS: zlecanie zada typowe zadanie przechodzi przez nastpujce etapy (c.d.): system przesyła zadanie do maszyny maszyna uruchamia zadanie wyniki i komunikaty błdu umieszcza si w katalogu, z którego uruchomiono zadanie po zakoczeniu zadanie usuwane jest z kolejki i proces si koczy 38

39 PBS: zlecanie zada zgłoszenie zadania wykonuje si poleceniem qsub qsub [options] script_file plik script_file zawiera polecenia uruchamiane przez zadanie opcje podaj np. dat i czas wykonania zadania 39

40 PBS: przykład skryptu #!/bin/sh #PBS N JobName #PBS l nodes=1,walltime=6:00:00 #PBS q workqueue #PBS M uniqname@man.poznan.pl #PBS m abe -N nazwa zadania, walltime czas dostpny na maszynie, -M adres pod który podaje si stan zadania, -m co zawiera stan zadania 40

41 PBS: stan zadania stan zadania bada si poleceniem qstat: stan E oznacza, e zadanie zakoczyło si wykonywa, i naley posprzta H jest wstrzymywane (od przetwarzania) Q oznacza, e zadanie jest w kolejce do uruchomienia 41

42 PBS: stan zadania R oznacza, e zadanie jest uruchamiane S oznacza, e zadanie jest zawieszone T oznacza, e zadanie próbuje przej do innej maszyny W oznacza, e zadanie jest oczekujce, nie jest wstrzymane, ale atrybut czasu wykonania okrela czas, który nie został osignity 42

43 PBS: stan zadania przykład opcji: qstat u uniqname pokazuje zadania zgłoszone przez okrelonego uytkownika qstat f podaje pełn informacj o kadym zadaniu w kolejce 43

44 PBS: stan zadania qstat rs podaje uruchomione zadania i kiedy rozpoczły wykonywanie qstat is podaje zadania, które si nie uruchomiły i dlaczego nie qstat q podaje stan wszystkich kolejek 44

45 PBS: stan zadania qstat f job_id podaje dokładn informacj o danym zadaniu qstat Qf [queue_name] podaje dokładn informacj o wszytkich kolejkach albo wybranej kolejce qstat -a pokazuje wszystkie zadania 45

46 PBS: zmiana atrybutów zawieszonego zadania polecenie qalter [options] job_id [-[script_args]] zmienia atrybuty zadania, w ten sposób pozwalajc na wykonanie zawieszonego zadania: qalter l swap_free=10m job_id 46

47 PBS: usuwanie zadania polecenie usuwajce zadania w kolejce i zadania uruchomione: qdel [-W force][job_id_list] opcja W zmusza system do usunicia zadania, nawet gdy maszyna na której jest ono uruchomione jest w danej chwili niedostpna podanie listy zada powoduje usuwanie ich po kolei 47

48 PBS: limity zadania i kolejki polecenie qlimit pokazuje limity zada i rónych kolejek wykonania 48

49 PBS: historia zadania tracejobs n N w 80 job_id historia zadnia przez ostatnie N dni, w formacie wyjcia 80 kolumn, opcja w gdy zapis do pliku 49

50 PBS: znalezienie zadania findjobs n N u username znajd wszystkie zadania danego uytkownika przez ostatnie N dni 50

51 PBS: profil procesu p_qstat job_id podaje informacje o procesach tworzcych zadanie 51

52 Load Sharing Facility (LSF) w skład LSF Standard Edition wchodzi: Batch: system do przetwarzania zada wsadowych w rozproszonych heterogenicznych rodowiskach JobScheduler: zarzdca zada w rodowisku rozproszonym, który integruje serwery heterogeniczne w wirtualny superkomputer 52

53 Load Sharing Facility (LSF) w skład LSF Standard Edition wchodzi: Base: wastwa oprogramowania, na której osadzone s wszystkie pozostałe moduły LSF. Zawiera komponenty LIM, RES, API i narzdzia do zarzdzania obcieniem systemów obliczeniowych MultiCluster: wspiera rozdział zasobów na wiele klastrów komputerów przy uyciu modułów LSF, zapewniajc niezaleno zasobów oraz autonomi klastrów 53

54 Load Sharing Facility (LSF) oprogramowanie LSF dostpne jest na wszystkie systemy operacyjne: Linux, Solaris, MSWindows współpracuje z innymi systemami kolejkowymi (Loadleveler, SGE, NQE, PBS) 54

55 multiklaster - charakterystyka klastry mona budowa w oparciu o róne architektury komputerów heterogeniczne klastry mog tworzy multiklaster definiowanie kolejek do zada, które mog wykonywa si w systemach, znajdujcych si w innych klastrach łatwo zarzdzania serwerami w obrbie pojedynczego klastra. Klaster mog tworzy komputery w jednej instytucji 55

56 checkpointing (punkty kontrolne) LSF od wersji 3.2 umoliwia checkpointing zada na trzech poziomach: poziom jdra nie wymaga si dołczania adnych bibliotek do programu uytkownika poziom uytkownika wymaga si dołczenia do programu uytkownika specjalnej biblioteki poziom aplikacji - program musi by napisany tak, aby sam wykonywał checkpointing 56

57 checkpointing właciciel zadania musi mie prawo zapisu do katalogu w którym znajduj si pliki checkpointu zadania aby restartowa (uruchomi od ostatniego punktu kontrolnego - checkpointu) zadanie na innym serwerze, pliki checkpointu musz by dostpne dla obu serwerów 57

58 checkpointing (c.d.) bsub -k chkdir [period] job - przedłoenie zadania podlegajcego operacji automatycznego checkpointingu brestart chkdir jobid - restartowanie checkpointowanego zadania przez uytkownika - wymagana jest identyczna architektura serwera automatyczny restart zadania jest realizowany, gdy bsub podano z opcj-r 58

59 migracja zada zadania mogce by checkpointowane mog by migrowane do innych serwerów obliczeniowych jeli biecy serwer jest zbyt obciony, lub planowane jest jego wyłczenie. Docelowy serwer musi by binarnie kompatybilny z serwerem ródłowym bmig jobid - wymuszenie checkpointu przez właciciela zadania lub administratora LSF i wykonanie migracji do innego serwera. 59

60 migracja zada aby zapewni automatyczn migracj zada, zadanie musi zosta umieszczone w kolejce ze zdefiniowanym progiem migracji. Parametr MIG=number w pliku konfiguracyjnym lsb.queues lub lsb.hosts. number jest progiem migracji podawanych w minutach 60

61 migracja zada kolejka moe posiadac opcje PRE_EXEC i POST_EXEC zdefiniowane w pliku konfiguracyjnym lsb.queues. Zdefiniwane akcje zostan wykonane przed i/albo po wykonaniu przedłoonego zadania z identycznym JobID, z pominiciem systemu kolejkowania. 61

62 zrównowaenie obcienia zrównowaenie obcienia (loadbalancing) w klastrze otrzymuje si dziki zastosowaniu migracji zada - automatycznej lub manualnej przez właciciela zadania uytkownik ma moliwo przedłoenia zadanie do klastra, w którym si znajduje, bd te do zdalnego klastra, bd do konkretnego serwera. 62

63 zrównowaenie obcienia problem wystpuje wtedy, gdy serwery nie współdziel tego samego systemu plików: uytkownik ma moliwo manualnego skopiowania plików danych wejciowych i wyjciowych do/ze swojego katalogu domowego dziki poleceniu lsrcp dostarczonego w pakiecie LSF. Polecenie to bazuje na własnych mechanizmach zaimplementowanych w LSF uytkownik ma moliwo operowania na danych wej/wyj podajc je jako argumenty polecenia bsub z opcj -f istnieje moliwo zdefiniowania operacji kopiowania danych przed i po wykonaniu zadania wsadowego dziki parametrom kolejki: PRE_EXEC i POST_EXEC 63

64 współdzielenie kont uytkowników mapowanie kont uytkownika na zdalnych systemach moe zosta zrealizowane na poziomach: uytkownika: konfiguracji dokonuj zaufani uytkownicy w plikach.lsfhosts w swoich domowych katalogach umoliwiajc wolny dostp dla wyspecyfikowanych uytkowników administratora LSF: administrator dokonuje wpisu UserMap do pliku lsb.users. To rozwizanie równie opiera si na wzajemnym zaufaniu pomidzy klastrami osadzenie LSF na warstwie DCE/DFS, koncepcja kluczy wirtualnych 64

65 tryb interaktywny polecenia do uruchomienia zadania interaktywnego: lsgrun -m lista hostów job polecenie umoliwiajce wykonanie zadania na kadym z wyspecyfikowanych serwerów obliczeniowych lsrun job - wykonanie zadania na serwerze, który jest najmniej obciony 65

66 tryb interaktywny system automatycznie zapewnia poprawno zmiennych rodowiskowych na zdalnych systemach. lstcsh - interaktywny shell. Umoliwia przekierowanie wykonania zadania na zdalny serwer np.: > & 66

67 Load Sharing Facility (LSF) zlecanie zadania modyfikacja przedłoonego zadania (oczekujcego i uruchomionego) kontrola zadania (usunicie zadania, zawieszenie i odwieszenie zadania) 67

68 LSF: zlecanie zadania zlecanie zadania bsub my_job Job <567> is submitted to default queue <normal> zlecanie zadania do kolejki bsub -q [name of a queue] gdzie [name of a queue]: night (w nocy) priority (priorytetowa) idle (aktualnie wolna) short (krótka, o wysokim priorytecie) 68

69 LSF: modyfikacja przedłoonego zadania modyfikacja oczekujcego zadania: polecenie zmiany czasu rozpoczcia zadania 123 na godzin 3:00: bmod b 3:

70 LSF: modyfikacja przedłoonego zadania modyfikacja uruchomionego zadania: polecenie zmiany wielkoci pamici i obszaru wymiany: bmod R rusage[mem=30: swp=60]

71 LSF: kontrola zadania polecenia zawieszenia zadania: bstop 123 Job <123> is being stopped polecenie odwieszenia zadania: bresume 123 Job <123> is being resumed 71

72 LSF: kontrola zadania polecenia usunicia zadania (w s.oper): bkill 123 Job <123> is being terminated usunicie zadania w LFS: bkill r

73 LSF: stan zadania polecenia pokazania stanu zada: bjobs pokazanie stanu zada uruchomionych: bjobs r pokazanie stanu zada oczekujcych: bjobs p 73

74 LSF: stan zadania polecenia pokazania stanu zada: bjobs pokazanie stanu zada uruchomionych: bjobs r pokazanie stanu zada oczekujcych: bjobs p 74

75 LSF: stan zadania polecenia pokazania stanu konkretnego zadania: bjobs l 123 polecenie pokazania historii zadania: bhist l

76 stany zadania w LSF 76

77 wnioski przedstawiono podstawowe informacje na temat uruchamiania zada obliczeniowych w nowoczesnych równoległych rodowiskach obliczeniowych: klastrach, multiklastrach i gridach moemy przej do czci praktycznej 77

Architektura, oprogramowanie i uytkowanie klastra PCSS. Marek Zawadzki <mzawadzk@man.poznan.pl>

Architektura, oprogramowanie i uytkowanie klastra PCSS. Marek Zawadzki <mzawadzk@man.poznan.pl> Architektura, oprogramowanie i uytkowanie klastra PCSS Marek Zawadzki Plan prezentacji: klastry krótkie wprowadzenie klaster PCSS budowa jak otrzyma konto na klastrze sposób dostpu

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do obsługi systemów obliczeniowych PCSS

Wprowadzenie do obsługi systemów obliczeniowych PCSS Wprowadzenie do obsługi systemów obliczeniowych PCSS Marcin Pospieszny Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe 17 listopada 2011 Plan prezentacji 1 Architektura maszyn 2 Linux: podstawy 3 PBS 4 Aplikacje

Bardziej szczegółowo

Efektywne wykorzystanie klastra Zeus w obliczeniach naukowych

Efektywne wykorzystanie klastra Zeus w obliczeniach naukowych Efektywne wykorzystanie klastra Zeus w obliczeniach naukowych Maciej Czuchry, Klemens Noga ACK Cyfronet AGH ACK Cyfronet AGH, 23 marca 2015 Plan szkolenia Rejestracja Dostęp do klastra Przeprowadzanie

Bardziej szczegółowo

Obliczenia równoległe w zagadnieniach inżynierskich. Wykład 4

Obliczenia równoległe w zagadnieniach inżynierskich. Wykład 4 Wykład 4 p. 1/14 Obliczenia równoległe w zagadnieniach inżynierskich Wykład 4 Dr inż. Tomasz Olas olas@icis.pcz.pl Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej Politechnika Częstochowska Klastry Wykład

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie klastra Wydziału Informatyki PB do prowadzenia własnych obliczeń. Wojciech Kwedlo Wydział Informatyki PB wkwedlo@ii.pb.bialystok.

Wykorzystanie klastra Wydziału Informatyki PB do prowadzenia własnych obliczeń. Wojciech Kwedlo Wydział Informatyki PB wkwedlo@ii.pb.bialystok. Wykorzystanie klastra Wydziału Informatyki PB do prowadzenia własnych obliczeń Wojciech Kwedlo Wydział Informatyki PB wkwedlo@ii.pb.bialystok.pl Cele prezentacji Zapoznanie potencjalnych użytkowników z

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie wieloserwerowym środowiskiem SAS z wykorzystaniem SAS Grid Managera. Katarzyna Wyszomierska

Zarządzanie wieloserwerowym środowiskiem SAS z wykorzystaniem SAS Grid Managera. Katarzyna Wyszomierska Zarządzanie wieloserwerowym środowiskiem SAS z wykorzystaniem SAS Grid Managera Katarzyna Wyszomierska Wyzwania administratora Nowe oprogra mowanie Sprzęt Użytkownicy Dane Wyzwania administratora Potrzebne

Bardziej szczegółowo

obsług dowolnego typu formularzy (np. formularzy ankietowych), pobieranie wzorców formularzy z serwera centralnego,

obsług dowolnego typu formularzy (np. formularzy ankietowych), pobieranie wzorców formularzy z serwera centralnego, Wstp GeForms to program przeznaczony na telefony komórkowe (tzw. midlet) z obsług Javy (J2ME) umoliwiajcy wprowadzanie danych według rónorodnych wzorców. Wzory formularzy s pobierane z serwera centralnego

Bardziej szczegółowo

... Ireneusz Mrozek. Wydział Informatyki

... Ireneusz Mrozek. Wydział Informatyki Ireneusz Mrozek Wydział Informatyki Proces wykonujcy si program Proces jednostka pracy systemu zarzdzan przez system operacyjny. W skład procesu wchodz: - program; - dane - zawarto rejestrów, stosu; -

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne lab. 6 Paweł Gmys strona 1

Systemy operacyjne lab. 6 Paweł Gmys strona 1 Systemy operacyjne lab. 6 Paweł Gmys strona 1 I Uytkownicy i grupy 1. Proces logowania Rozpoczynajc prac z systemem na komputerze lokalnym Windows 2000 musimy poda w oknie logowania identyfikator uytkownika

Bardziej szczegółowo

Elementy Modelowania Matematycznego

Elementy Modelowania Matematycznego Elementy Modelowania Matematycznego Wykład 9 Systemy kolejkowe Spis treści Wstęp Systemy masowej obsługi (SMO) Notacja Kendalla Schemat systemu masowej obsługi Przykład systemu M/M/1 Założenia modelu matematycznego

Bardziej szczegółowo

Pracownia Technik Obliczeniowych

Pracownia Technik Obliczeniowych Pracownia Technik Obliczeniowych SLURM Paweł Daniluk Wydział Fizyki Wiosna 2016 P. Daniluk(Wydział Fizyki) PTO VIII Wiosna 2016 1 / 17 Przetwarzanie wsadowe Zasoby superkomputera z reguły dzielone są pomiędzy

Bardziej szczegółowo

3. Instalator rozpocznie proces instalacji

3. Instalator rozpocznie proces instalacji Uwaga! Podana instrukcja instalacji została przygotowana w oparciu o pliki instalacyjne SQL 2005 Express pobrany ze strony Microsoftu oraz oddzielny plik Service Pack 2 dedykowany pod SQL Express równie

Bardziej szczegółowo

Spis treci. Dzie 1. I Wprowadzenie (wersja 0911) II Dostp do danych biecych specyfikacja OPC Data Access (wersja 0911)

Spis treci. Dzie 1. I Wprowadzenie (wersja 0911) II Dostp do danych biecych specyfikacja OPC Data Access (wersja 0911) I Wprowadzenie (wersja 0911) Kurs OPC Integracja i Diagnostyka Spis treci Dzie 1 I-3 O czym bdziemy mówi? I-4 Typowe sytuacje I-5 Klasyczne podejcie do komunikacji z urzdzeniami automatyki I-6 Cechy podejcia

Bardziej szczegółowo

Poradnik korzystania z serwisu UNET: Konfiguracja programu pocztowego

Poradnik korzystania z serwisu UNET: Konfiguracja programu pocztowego Poradnik korzystania z serwisu UNET: Konfiguracja programu pocztowego Niniejszy opis dotyczy konfiguracji programu pocztowego Outlook Express z pakietu Internet Explorer, pracujcego pod kontrol systemu

Bardziej szczegółowo

Dokumentacja wstępna TIN. Rozproszone repozytorium oparte o WebDAV

Dokumentacja wstępna TIN. Rozproszone repozytorium oparte o WebDAV Piotr Jarosik, Kamil Jaworski, Dominik Olędzki, Anna Stępień Dokumentacja wstępna TIN Rozproszone repozytorium oparte o WebDAV 1. Wstęp Celem projektu jest zaimplementowanie rozproszonego repozytorium

Bardziej szczegółowo

Literatura TEORIA MASOWEJ OBSŁUGI TEORIA KOLEJEK. Teoria masowej obsługi. Geneza. Teoria masowej obsługi

Literatura TEORIA MASOWEJ OBSŁUGI TEORIA KOLEJEK. Teoria masowej obsługi. Geneza. Teoria masowej obsługi TEORIA MASOWEJ OBSŁUGI TEORIA KOLEJEK Wykład 1 Dr inż. Anna Kwasiborska Literatura B. von der Veen: Wstęp do teorii badań operacyjnych. PWN, Warszawa 1970. Gniedenko B. W., Kowalenko I. N.: Wstęp do teorii

Bardziej szczegółowo

Bazy danych Podstawy teoretyczne

Bazy danych Podstawy teoretyczne Pojcia podstawowe Baza Danych jest to zbiór danych o okrelonej strukturze zapisany w nieulotnej pamici, mogcy zaspokoi potrzeby wielu u!ytkowników korzystajcych z niego w sposóbs selektywny w dogodnym

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 10. Wzorce projektowe czynnociowe Command Strategy

WYKŁAD 10. Wzorce projektowe czynnociowe Command Strategy WYKŁAD 10 Wzorce projektowe czynnociowe Command Strategy Behavioral Design Pattern: Command [obj] Kapsułkuje dania w postaci obiektu, co umoliwia parametryzowanie klientów rónymi daniami, kolejkowanie

Bardziej szczegółowo

Skrócony Poradnik Użytkownika

Skrócony Poradnik Użytkownika Skrócony Poradnik Użytkownika Opracowano na podstawie zawartości bazy wiedzy Grida GRAFEN, dostępnej pod adresem http://info.grafen.ippt.gov.pl oraz materiałów dostarczonych przez firmę WASKO, wykonawcę

Bardziej szczegółowo

zdefiniowanie kilku grup dyskusyjnych, z których chcemy odbiera informacje, dodawanie, usuwanie lub edycj wczeniej zdefiniowanych grup dyskusyjnych,

zdefiniowanie kilku grup dyskusyjnych, z których chcemy odbiera informacje, dodawanie, usuwanie lub edycj wczeniej zdefiniowanych grup dyskusyjnych, Wstp W nowoczesnym wiecie coraz istotniejsz rol odgrywa informacja i łatwy dostp do niej. Nie dziwi wic fakt, i nowoczesne telefony komórkowe to nie tylko urzdzenia do prowadzenia rozmów telefonicznych,

Bardziej szczegółowo

AltiumLive Dashboard - sownik. AltiumLive Dashboard - Glossary. Language. Contents

AltiumLive Dashboard - sownik. AltiumLive Dashboard - Glossary. Language. Contents AltiumLive Dashboard - sownik Language AltiumLive Dashboard - Glossary Contents Konto (Account) Aktywacja (Activation) Kod aktywacji (Activation Code) Kontakt (Contact) Grupa (Group) Administrator grupy

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY

AUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY AUTOMATECH AUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY W roku 2006 Gmina Kampinos dokonała modernizacji swojej stacji uzdatniania wody (SUW). Obok zmian typu budowlanego (nowe zbiorniki wody,

Bardziej szczegółowo

SAS Institute TECHNICAL SUPPORT )

SAS Institute TECHNICAL SUPPORT ) SAS Institute TECHNICAL SUPPORT ) Konfiguracja procesów ETL dla rozwiązań FM składających się z kilku środowisk Celem niniejszego dokumentu jest opisanie konfiguracji ETL-owego fragmentu rozwiązań FM,

Bardziej szczegółowo

Uywanie licencji typu On-Demand. Using an On-Demand License Japanese. Language. Contents

Uywanie licencji typu On-Demand. Using an On-Demand License Japanese. Language. Contents Uywanie licencji typu On-Demand Language Using an On-Demand License Japanese Contents Logowanie do konta Altium Dostpne portale Dostpno licencji Tryb licencji On-Demand Roaming Praca bez dostpu do Internetu

Bardziej szczegółowo

INTERNET - Wrocław 2005. Usługi bezpieczeństwa w rozproszonych strukturach obliczeniowych typu grid

INTERNET - Wrocław 2005. Usługi bezpieczeństwa w rozproszonych strukturach obliczeniowych typu grid Usługi bezpieczeństwa w rozproszonych strukturach obliczeniowych typu grid Bartłomiej Balcerek Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe Plan prezentacji Podstawowe pojęcia z dziedziny gridów Definicja

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 12. Wzorce projektowe czynnociowe State Mediator

WYKŁAD 12. Wzorce projektowe czynnociowe State Mediator WYKŁAD 12 Wzorce projektowe czynnociowe State Mediator Behavioral Design Pattern: State [obj] Umoliwia obiektowi zmian zachowania gdy zmienia si jego stan wewntrzny. Dzieki temu obiekt zdaje si zmienia

Bardziej szczegółowo

Waldemar Izdebski ZbigniewMalinowski

Waldemar Izdebski ZbigniewMalinowski Rozwój technologii internetowych wykorzystywanych w Powiatowym Orodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej powiatu warszawskiego zachodniego Waldemar Izdebski ZbigniewMalinowski 2009-09-16 Wisła-Malinka

Bardziej szczegółowo

Sposoby przekazywania parametrów w metodach.

Sposoby przekazywania parametrów w metodach. Temat: Definiowanie i wywoływanie metod. Zmienne lokalne w metodach. Sposoby przekazywania parametrów w metodach. Pojcia klasy i obiektu wprowadzenie. 1. Definiowanie i wywoływanie metod W dotychczas omawianych

Bardziej szczegółowo

Prezentacja systemu RTLinux

Prezentacja systemu RTLinux Prezentacja systemu RTLinux Podstawowe założenia RTLinux jest system o twardych ograniczeniach czasowych (hard real-time). Inspiracją dla twórców RTLinux a była architektura systemu MERT. W zamierzeniach

Bardziej szczegółowo

Biuletyn techniczny. CDN OPT!MA 12.0 Drukarki fiskalne w usługach terminalowych. Copyright 2007 COMARCH SA

Biuletyn techniczny. CDN OPT!MA 12.0 Drukarki fiskalne w usługach terminalowych. Copyright 2007 COMARCH SA Biuletyn techniczny CDN OPT!MA 12.0 Drukarki fiskalne w usługach terminalowych Copyright 2007 COMARCH SA 1 Spis treści 1 SPIS TREŚCI... 2 2 DRUKARKI FISKALNE W USŁUGACH TERMINALOWYCH... 3 2.1 2.2 INSTALACJA

Bardziej szczegółowo

Klonowanie MAC adresu oraz TTL

Klonowanie MAC adresu oraz TTL 1. Co to jest MAC adres? Klonowanie MAC adresu oraz TTL Adres MAC (Media Access Control) to unikalny adres (numer seryjny) kadego urzdzenia sieciowego (jak np. karta sieciowa). Kady MAC adres ma długo

Bardziej szczegółowo

Przegldanie stron wymaga odpowiedniej mikroprzegldarki w urzdzeniu mobilnym lub stosownego emulatora.

Przegldanie stron wymaga odpowiedniej mikroprzegldarki w urzdzeniu mobilnym lub stosownego emulatora. I. Temat wiczenia Podstawy tworzenia stron WAP II. Wymagania Podstawowe wiadomoci z technologii Internetowych. III. wiczenie 1. Wprowadzenie WAP (ang. Wireless Application Protocol) - to protokół umoliwiajcy

Bardziej szczegółowo

Temat: Programowanie zdarzeniowe. Zdarzenia: delegacje, wykorzystywanie zdarze. Elementy Windows Application (WPF Windows Presentation Foundation).

Temat: Programowanie zdarzeniowe. Zdarzenia: delegacje, wykorzystywanie zdarze. Elementy Windows Application (WPF Windows Presentation Foundation). Temat: Programowanie zdarzeniowe. Zdarzenia: delegacje, wykorzystywanie zdarze. Elementy Windows Application (WPF Windows Presentation Foundation). 1. Programowanie zdarzeniowe Programowanie zdarzeniowe

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi dodatku InsERT GT Smart Documents

Instrukcja obsługi dodatku InsERT GT Smart Documents Instrukcja obsługi dodatku InsERT GT Smart Documents InsERT, grudzie 2003 http://www.insert.com.pl/office2003 InsERT GT Smart Documents to przygotowany przez firm InsERT specjalny dodatek, umoliwiajcy

Bardziej szczegółowo

Serwer Bankomat. Baza danych

Serwer Bankomat. Baza danych ul. Zakopiaska 6 03-934 Warszawa tel. (22) 511 19 99 fax: (22) 511 19 95 www.polixel.com.pl System M3S-ATM System M3S-ATM jest nowoczesnym, specjalizowanym rozwizaniem w dziedzinie monitorowania przebiegu

Bardziej szczegółowo

1. WSTP. 2. Koncepcja platformy bezpieczestwa publicznego

1. WSTP. 2. Koncepcja platformy bezpieczestwa publicznego Koncepcja Platformy Bezpieczestwa Wewntrznego do realizacji zada badawczo-rozwojowych w ramach projektu Nowoczesne metody naukowego wsparcia zarzdzania bezpieczestwem publicznym w Unii Europejskiej 1.

Bardziej szczegółowo

Modele procesów masowej obsługi

Modele procesów masowej obsługi Modele procesów masowej obsługi Musiał Kamil Motek Jakub Osowski Michał Inżynieria Bezpieczeństwa Rok II Wstęp Teoria masowej obsługi to samodzielna dyscyplina, której celem jest dostarczenie możliwie

Bardziej szczegółowo

Modelowanie, symulacja i analiza systemów klasy klient-serwer

Modelowanie, symulacja i analiza systemów klasy klient-serwer Symulacja w Badaniach i Rozwoju Vol. 1, No. 3/2010 Tadeusz NOWICKI, Ewa WRZOSEK Wojskowa Akademia Techniczna, ul. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa E-mail: tadeusz.nowicki@wat.edu.pl, wardak@o2.pl Modelowanie,

Bardziej szczegółowo

Serwer SSH. Wprowadzenie do serwera SSH Instalacja i konfiguracja Zarządzanie kluczami

Serwer SSH. Wprowadzenie do serwera SSH Instalacja i konfiguracja Zarządzanie kluczami Serwer SSH Serwer SSH Wprowadzenie do serwera SSH Instalacja i konfiguracja Zarządzanie kluczami Serwer SSH - Wprowadzenie do serwera SSH Praca na odległość potrzeby w zakresie bezpieczeństwa Identyfikacja

Bardziej szczegółowo

Efektywne wykorzystanie klastra Zeus w obliczeniach wykonywanych pakietem Blender. Maciej Czuchry, Klemens Noga

Efektywne wykorzystanie klastra Zeus w obliczeniach wykonywanych pakietem Blender. Maciej Czuchry, Klemens Noga Efektywne wykorzystanie klastra Zeus w obliczeniach wykonywanych pakietem Blender Maciej Czuchry, Klemens Noga WFiIS AGH, Kraków, 18 grudnia 2014 Plan szkolenia 2 Rejestracja Dostęp do klastra Przeprowadzanie

Bardziej szczegółowo

7. zainstalowane oprogramowanie. 8. 9. 10. zarządzane stacje robocze

7. zainstalowane oprogramowanie. 8. 9. 10. zarządzane stacje robocze Specyfikacja oprogramowania do Opis zarządzania przedmiotu i monitorowania zamówienia środowiska Załącznik nr informatycznego 1 do specyfikacji Lp. 1. a) 1. Oprogramowanie oprogramowania i do systemów

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD)

Bazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Plan wykładu Bazy danych Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Diagramy zwizków encji elementy ERD licznoci zwizków podklasy klucze zbiory słabych encji Małgorzata Krtowska Katedra Oprogramowania e-mail:

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Profilowanie ruchu sieciowego w systemie GNU/Linux

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Profilowanie ruchu sieciowego w systemie GNU/Linux Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wydział Matematyki i Informatyki Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Michał Ferliński Nr albumu: 187386 Praca magisterska na kierunku Informatyka

Bardziej szczegółowo

1. Informacje ogólne.

1. Informacje ogólne. Polityka prywatności (Pliki Cookies) 1. Informacje ogólne. Lęborskie Centrum Kultury Fregata 1. Operatorem Serwisu www.lck-fregata.pl jest L?borskie Centrum Kultury "Fregata" z siedzib? w L?borku (84-300),

Bardziej szczegółowo

GRMS System Zarządzania Zadaniami Interfejs użytkownika systemu GRMS wprowadzenie. Bogdan Ludwiczak bogdanl@man.poznan.pl

GRMS System Zarządzania Zadaniami Interfejs użytkownika systemu GRMS wprowadzenie. Bogdan Ludwiczak bogdanl@man.poznan.pl GRMS System Zarządzania Zadaniami Interfejs użytkownika systemu GRMS wprowadzenie Bogdan Ludwiczak bogdanl@man.poznan.pl GRMS co to jest / do czego to służy? GRMS jest systemem szeregowania zadań dla dużych,

Bardziej szczegółowo

Biuletyn techniczny. Drukarki fiskalne w usługach terminalowych. Comarch OPT!MA 17.0. Copyright 2007 COMARCH SA

Biuletyn techniczny. Drukarki fiskalne w usługach terminalowych. Comarch OPT!MA 17.0. Copyright 2007 COMARCH SA Biuletyn techniczny Comarch OPT!MA 17.0 Drukarki fiskalne w usługach terminalowych Copyright 2007 COMARCH SA 1 Spis treści 1 SPIS TREŚCI... 2 2 DRUKARKI FISKALNE W USŁUGACH TERMINALOWYCH... 3 2.1 2.2 INSTALACJA

Bardziej szczegółowo

Program Sprzeda wersja 2011 Korekty rabatowe

Program Sprzeda wersja 2011 Korekty rabatowe Autor: Jacek Bielecki Ostatnia zmiana: 14 marca 2011 Wersja: 2011 Spis treci Program Sprzeda wersja 2011 Korekty rabatowe PROGRAM SPRZEDA WERSJA 2011 KOREKTY RABATOWE... 1 Spis treci... 1 Aktywacja funkcjonalnoci...

Bardziej szczegółowo

dr Adam Sojda Wykład Politechnika Śląska Badania Operacyjne Teoria kolejek

dr Adam Sojda Wykład Politechnika Śląska Badania Operacyjne Teoria kolejek dr Adam Sojda Badania Operacyjne Wykład Politechnika Śląska Teoria kolejek Teoria kolejek zajmuje się badaniem systemów związanych z powstawaniem kolejek. Systemy kolejkowe W systemach, którymi zajmuje

Bardziej szczegółowo

Szeregowanie zada« Przedmiot fakultatywny 15h wykªadu + 15h wicze« dr Hanna Furma«czyk. 7 pa¹dziernika 2013

Szeregowanie zada« Przedmiot fakultatywny 15h wykªadu + 15h wicze« dr Hanna Furma«czyk. 7 pa¹dziernika 2013 Przedmiot fakultatywny 15h wykªadu + 15h wicze«7 pa¹dziernika 2013 Zasady zaliczenia 1 wiczenia (ocena): kolokwium, zadania dodatkowe (implementacje algorytmów), praca na wiczeniach. 2 Wykªad (zal): zaliczone

Bardziej szczegółowo

Programowanie Obiektowe

Programowanie Obiektowe Programowanie Obiektowe dr in. Piotr Zabawa IBM/Rational Certified Consultant pzabawa@pk.edu.pl WYKŁAD 1 Wstp, jzyki, obiektowo Cele wykładu Zaznajomienie słuchaczy z głównymi cechami obiektowoci Przedstawienie

Bardziej szczegółowo

Przygotowanie rodowiska dla egzaminu e-obywatel

Przygotowanie rodowiska dla egzaminu e-obywatel Kandydaci przystpujcy do testu powinni dokona rejestracji w Centrum Egzaminacyjnym ECDL-A wypełniajc Kart rejestracji uczestnika egzaminu ECDL e-obywatel (ang. ECDL e-citizen Skills Card). Po zakoczeniu

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi programu Pilot PS 5rc

Instrukcja obsługi programu Pilot PS 5rc Instrukcja obsługi programu Pilot PS 5rc Spis treci 1.Wprowadzenie....3 2. Wymagania....3 3. Instalacja oprogramowania...3 4. Uruchomienie Programu...5 4.1. Menu główne...5 4.2. Zakładki...6 5. Praca z

Bardziej szczegółowo

Typy bazy danych Textract

Typy bazy danych Textract Typy bazy danych Typy bazy danych bazy tekstowe, Textract, http://www.textract.com - bazy tekstowe, np. archiwum gazety, dla setek gigabajtów, szybkie wyszukiwanie i indeksacja informacji bazy danych bez

Bardziej szczegółowo

Ateus - Helios. System domofonowy

Ateus - Helios. System domofonowy Ateus - Helios System domofonowy Klawiatura telefoniczna: Uywajc klawiatury mona wybra dowolny numer abonenta. Helios moe pracowa z wybieraniem DTMF lub impulsowym. Ograniczenia na dostp do sieci publicznej

Bardziej szczegółowo

Twoja instrukcja użytkownika PHILIPS JR32RWDVK http://pl.yourpdfguides.com/dref/1003823

Twoja instrukcja użytkownika PHILIPS JR32RWDVK http://pl.yourpdfguides.com/dref/1003823 Możesz przeczytać rekomendacje w przewodniku, specyfikacji technicznej lub instrukcji instalacji dla PHILIPS JR32RWDVK. Znajdziesz odpowiedź na wszystkie pytania w instrukcji dla PHILIPS JR32RWDVK (informacje,

Bardziej szczegółowo

Spis treci. FAQ: 150001/PL Data: 05/06/2013. TIA Portal V12 wymagania systemowe, instalacja, licencje.

Spis treci. FAQ: 150001/PL Data: 05/06/2013. TIA Portal V12 wymagania systemowe, instalacja, licencje. Spis treci 1. Wymagania dotyczce instalacji STEP 7 Basic / Professional V12... 2 1.1 Wymagania sprztowe...2 1.2 Wymagania systemowe...2 1.3 Prawa administratora...2 1.4 Instalacja oprogramowania STEP 7

Bardziej szczegółowo

Projektowanie bezpiecze stwa sieci

Projektowanie bezpiecze stwa sieci Laboratorium 5. Projektowanie bezpieczestwa sieci Temat: Instalacja i konfiguracja serwera VPN. 1. Przed instalacj odpowiednich ról serwera, na maszynie wirtualnej serwera musimy przygotowa dwie karty

Bardziej szczegółowo

Listy i operacje pytania

Listy i operacje pytania Listy i operacje pytania Iwona Polak iwona.polak@us.edu.pl Uniwersytet l ski Instytut Informatyki pa¹dziernika 07 Który atrybut NIE wyst puje jako atrybut elementów listy? klucz elementu (key) wska¹nik

Bardziej szczegółowo

Tak wic prawidłowy scenariusz postpowania przy tworzeniu kopii zapasowej danych systemów. wyglda nastpujco:

Tak wic prawidłowy scenariusz postpowania przy tworzeniu kopii zapasowej danych systemów. wyglda nastpujco: 1 / 8 0. Przeznaczenie dokumentu Dokument zawiera informacje na temat strategii, scenariuszy i aspektach technicznych wykonywania kopii zapasowych dla systemów. Cz techniczna opracowania dotyczy: a. w

Bardziej szczegółowo

Instalacja programu Sprzeda z motorem. bazy danych Pervasive V8

Instalacja programu Sprzeda z motorem. bazy danych Pervasive V8 Instalacja programu Sprzeda z motorem bazy danych Pervasive V8 1. Z katalogu instalacyjnego programu Pervasive uruchom plik setup.exe. Program instalacyjny w spakowanej wersji jest dostpny na naszym FTP

Bardziej szczegółowo

Mozilla Firefox 2.0.0.2 PL. Wykorzystanie certyfikatów niekwalifikowanych w oprogramowaniu Mozilla Firefox 2.0.0.2 PL. wersja 1.1

Mozilla Firefox 2.0.0.2 PL. Wykorzystanie certyfikatów niekwalifikowanych w oprogramowaniu Mozilla Firefox 2.0.0.2 PL. wersja 1.1 Mozilla Firefox 2.0.0.2 PL Wykorzystanie certyfikatów niekwalifikowanych w oprogramowaniu Mozilla Firefox 2.0.0.2 PL wersja 1.1 Spis treci 1. INSTALACJA CERTYFIKATÓW URZDÓW POREDNICH... 3 2. INSTALACJA

Bardziej szczegółowo

Struktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami

Struktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 2/21 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016

Bardziej szczegółowo

Projektowanie architektury systemu rozproszonego. Jarosław Kuchta Projektowanie Aplikacji Internetowych

Projektowanie architektury systemu rozproszonego. Jarosław Kuchta Projektowanie Aplikacji Internetowych Projektowanie architektury systemu rozproszonego Jarosław Kuchta Zagadnienia Typy architektury systemu Rozproszone przetwarzanie obiektowe Problemy globalizacji Problemy ochrony Projektowanie architektury

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD)

Bazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Plan wykładu Bazy danych Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Diagramy zwizków encji elementy ERD licznoci zwizków podklasy klucze zbiory słabych encji Małgorzata Krtowska Katedra Oprogramowania e-mail:

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY OPERACYJNE: STRUKTURY I FUNKCJE (opracowano na podstawie skryptu PP: Królikowski Z., Sajkowski M. 1992: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX)

SYSTEMY OPERACYJNE: STRUKTURY I FUNKCJE (opracowano na podstawie skryptu PP: Królikowski Z., Sajkowski M. 1992: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX) (opracowano na podstawie skryptu PP: Królikowski Z., Sajkowski M. 1992: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX) W informatyce występują ściśle obok siebie dwa pojęcia: sprzęt (ang. hardware) i oprogramowanie

Bardziej szczegółowo

HermesEX. Dokumentacja serwisowa v2011.08.05

HermesEX. Dokumentacja serwisowa v2011.08.05 HermesEX Dokumentacja serwisowa v2011.08.05 Syriusz sp z o.o. Rzeszów 2011 Spis treści Spis treści...1 1. Informacje ogólne...2 2. Instalacja...3 3. Interfejs programu...6 4. Tworzenie wtyczek...7 4.1.

Bardziej szczegółowo

Usługi sieciowe systemu Linux

Usługi sieciowe systemu Linux Usługi sieciowe systemu Linux 1. Serwer WWW Najpopularniejszym serwerem WWW jest Apache, dostępny dla wielu platform i rozprowadzany w pakietach httpd. Serwer Apache bardzo często jest wykorzystywany do

Bardziej szczegółowo

Tworzenie i obsługa wirtualnego laboratorium komputerowego

Tworzenie i obsługa wirtualnego laboratorium komputerowego Uniwersytet Mikołaja Kopernika Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Michał Ochociński nr albumu: 236401 Praca magisterska na kierunku informatyka stosowana Tworzenie i obsługa wirtualnego

Bardziej szczegółowo

Uruchamianie zadań w środowisku CLUSTERIX z wykorzystaniem klienta tekstowego systemu GRMS

Uruchamianie zadań w środowisku CLUSTERIX z wykorzystaniem klienta tekstowego systemu GRMS Uruchamianie zadań w środowisku CLUSTERIX z wykorzystaniem klienta tekstowego systemu GRMS Logowanie 1. Logujemy się poprzez ssh na serwer dostępowy na konto studentxx, które zostało przydzielone w użytkownikowi

Bardziej szczegółowo

Programowanie współbieżne Wykład 2. Iwona Kochańska

Programowanie współbieżne Wykład 2. Iwona Kochańska Programowanie współbieżne Wykład 2 Iwona Kochańska Miary skalowalności algorytmu równoległego Przyspieszenie Stały rozmiar danych N T(1) - czas obliczeń dla najlepszego algorytmu sekwencyjnego T(p) - czas

Bardziej szczegółowo

Spraw elementarn jest rozgraniczenie dwóch typów licencji podstawowych:

Spraw elementarn jest rozgraniczenie dwóch typów licencji podstawowych: W zalenoci od planowanej struktury projektu wizualizacji, a take zastosowanych moduów opcjonalnych w konfiguracji naley uwzgldni odpowiednie pakiety licencyjne. Specyfikacja licencji wymaga minimalnej

Bardziej szczegółowo

WZÓR UMOWY. Zawarta w Białymstoku, w dniu.. pomiędzy:

WZÓR UMOWY. Zawarta w Białymstoku, w dniu.. pomiędzy: WZÓR UMOWY Zawarta w Białymstoku, w dniu.. pomiędzy: Województwem Podlaskim, z siedzibą w Białymstoku przy ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1, w imieniu którego działa, na podstawie upoważnienia udzielonego

Bardziej szczegółowo

SERWER AKTUALIZACJI UpServ

SERWER AKTUALIZACJI UpServ upserv_pl 02/14 SERWER AKTUALIZACJI UpServ SATEL sp. z o.o. ul. Schuberta 79 80-172 Gdańsk POLSKA tel. 58 320 94 00 serwis 58 320 94 30 dz. techn. 58 320 94 20; 604 166 075 info@satel.pl www.satel.pl SATEL

Bardziej szczegółowo

Program SMS4 Monitor

Program SMS4 Monitor Program SMS4 Monitor INSTRUKCJA OBSŁUGI Wersja 1.0 Spis treci 1. Opis ogólny... 2 2. Instalacja i wymagania programu... 2 3. Ustawienia programu... 2 4. Opis wskaników w oknie aplikacji... 3 5. Opcje uruchomienia

Bardziej szczegółowo

Uywanie licencji typu Standalone. Japanese Using a Standalone License. Language. Contents

Uywanie licencji typu Standalone. Japanese Using a Standalone License. Language. Contents Uywanie licencji typu Standalone Language Japanese Using a Standalone License Contents Logowanie do konta Altium Dostpne portale Dostpno licencji Pierwsza aktywacja Ponowna aktywacja Praca bez dostpu do

Bardziej szczegółowo

IBM SPSS Modeler Social Network Analysis 16 podręcznik instalowania i konfigurowania

IBM SPSS Modeler Social Network Analysis 16 podręcznik instalowania i konfigurowania IBM SPSS Modeler Social Network Analysis 16 podręcznik instalowania i konfigurowania Spis treści Rozdział 1. Wprowadzenie do programu IBM SPSS Modeler Social Network Analysis.............. 1 IBM SPSS

Bardziej szczegółowo

Narzdzia wspomagajce bezpieczne utrzymanie ruchu maszyn cz 2. Moliwo rozbudowy systemu INSTO

Narzdzia wspomagajce bezpieczne utrzymanie ruchu maszyn cz 2. Moliwo rozbudowy systemu INSTO dr in. Łukasz JASZCZYK dr in. Dariusz MICHALAK Instytut Techniki Górniczej KOMAG Narzdzia wspomagajce bezpieczne utrzymanie ruchu maszyn cz 2. Moliwo rozbudowy systemu INSTO S t r e s z c z e n i e W artykule

Bardziej szczegółowo

Opis komunikacji na potrzeby integracji z systemem klienta (12 kwiecień, 2007)

Opis komunikacji na potrzeby integracji z systemem klienta (12 kwiecień, 2007) Opis komunikacji na potrzeby integracji z systemem klienta (12 kwiecień, 2007) Copyright 2004 Anica System S.A., Lublin, Poland Poniższy dokument, jak również informacje w nim zawarte są całkowitą własnością

Bardziej szczegółowo

Konfiguracja klientów SSH - PuTTY i WinSCP

Konfiguracja klientów SSH - PuTTY i WinSCP POLITECHNIKA POZNAŃ SKA - INSTYTUT KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH ZAKŁ AD KOMPUTEROWEGO WSPOMAGANIA PROJEKTOWANIA Konfiguracja klientów SSH - PuTTY i WinSCP SSH (ang. Secure Shell) daje możliwo ść połączenia

Bardziej szczegółowo

Multipro GbE. Testy RFC2544. Wszystko na jednej platformie

Multipro GbE. Testy RFC2544. Wszystko na jednej platformie Multipro GbE Testy RFC2544 Wszystko na jednej platformie Interlab Sp z o.o, ul.kosiarzy 37 paw.20, 02-953 Warszawa tel: (022) 840-81-70; fax: 022 651 83 71; mail: interlab@interlab.pl www.interlab.pl Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Wszystkie parametry pracy serwera konfigurujemy w poszczególnych zakładkach aplikacji, podzielonych wg zakresu funkcjonalnego.

Wszystkie parametry pracy serwera konfigurujemy w poszczególnych zakładkach aplikacji, podzielonych wg zakresu funkcjonalnego. Sz@rk Server - konfigurowanie systemu Sz@rk Server jest serwerem aplikacji z wydzieloną logiką biznesową, pracującym w architekturze opartej o usługi (SOA). Dane pomiędzy serwerem i klientami przesyłane

Bardziej szczegółowo

ZPKSoft. Kreator dokumentów. Wstp. Przeznaczenie. Definicje

ZPKSoft. Kreator dokumentów. Wstp. Przeznaczenie. Definicje ZPKSoft Kreator dokumentów Wstp Kreator dokumentów jest aplikacj sieciow typu klient serwer, dedykowan dla serwera InterBase. Aplikacja pracuje w rodowisku Windows. Jest dostosowana do współpracy z systemem

Bardziej szczegółowo

Temat: Liniowe uporzdkowane struktury danych: stos, kolejka. Specyfikacja, przykładowe implementacje i zastosowania. Struktura słownika.

Temat: Liniowe uporzdkowane struktury danych: stos, kolejka. Specyfikacja, przykładowe implementacje i zastosowania. Struktura słownika. Temat: Liniowe uporzdkowane struktury danych: stos, kolejka. Specyfikacja, przykładowe implementacje i zastosowania. Struktura słownika. 1. Pojcie struktury danych Nieformalnie Struktura danych (ang. data

Bardziej szczegółowo

Użytkowanie systemów obliczeniowych PCSS Artur Trojanowski

Użytkowanie systemów obliczeniowych PCSS Artur Trojanowski Użytkowanie systemów obliczeniowych PCSS 13.01.2016 Artur Trojanowski Plan prezentacji Architektura maszyn Zwiedzanie serwerowni Opis systemów kolejkowych Dostęp do maszyn Prowadzenie obliczeń Narzędzia

Bardziej szczegółowo

stopie szaro ci piksela ( x, y)

stopie szaro ci piksela ( x, y) I. Wstp. Jednym z podstawowych zada analizy obrazu jest segmentacja. Jest to podział obrazu na obszary spełniajce pewne kryterium jednorodnoci. Jedn z najprostszych metod segmentacji obrazu jest progowanie.

Bardziej szczegółowo

ZiMSK dr inż. Łukasz Sturgulewski, luk@kis.p.lodz.pl, http://luk.kis.p.lodz.pl/ DHCP

ZiMSK dr inż. Łukasz Sturgulewski, luk@kis.p.lodz.pl, http://luk.kis.p.lodz.pl/ DHCP ZiMSK dr inż. Łukasz Sturgulewski, luk@kis.p.lodz.pl, http://luk.kis.p.lodz.pl/ dr inż. Artur Sierszeń, asiersz@kis.p.lodz.pl dr inż. Andrzej Frączyk, a.fraczyk@kis.p.lodz.pl DHCP 1 Wykład Dynamiczna konfiguracja

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie procesorem

Zarządzanie procesorem Zarządzanie procesorem 1. Koncepcja procesu 2. Blok kontrolny procesu 3. Planowanie (szeregowanie) procesów! rodzaje planistów! kryteria planowania 4. Algorytmy planowania! FCFS! SJF! RR! planowanie priorytetowe!

Bardziej szczegółowo

System TELE-Power (wersja STD) Instrukcja instalacji

System TELE-Power (wersja STD) Instrukcja instalacji System TELE-Power (wersja STD) Instrukcja instalacji 1) Zasilacz sieciowy naley dołczy do sieci 230 V. Słuy on do zasilania modułu sterujcego oraz cewek przekaników. 2) Przewód oznaczony jako P1 naley

Bardziej szczegółowo

Zarys moliwoci IVM NT

Zarys moliwoci IVM NT Zarys moliwoci Interaktywny system zarzdzania wideo Pakiet oprogramowania do zarzdzania systemami architektura systemu 1/11 System - ogólnie Modułowy, otwarty system zarzdzania Client/Server oparty na

Bardziej szczegółowo

DLA KOGO UMOWY ENTERPRISE?

DLA KOGO UMOWY ENTERPRISE? Kady z Uytkowników posiadajcy co najmniej pakiet B moe zamówi funkcj Umowy Enterprise. Koszt tej modyfikacji to 800 zł netto bez wzgldu na liczb stanowisk. I jak ju wielokrotnie ogłaszalimy, koszt wikszoci

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Plan wykładu. Podzapytania - wskazówki. Podzapytania po FROM. Wykład 5: Zalenoci wielowartociowe. Sprowadzanie do postaci normalnych.

Bazy danych. Plan wykładu. Podzapytania - wskazówki. Podzapytania po FROM. Wykład 5: Zalenoci wielowartociowe. Sprowadzanie do postaci normalnych. Plan wykładu azy danych Wykład 5: Zalenoci wielowartociowe. Sprowadzanie do postaci normalnych. Dokoczenie SQL Zalenoci wielowartociowe zwarta posta normalna Dekompozycja do 4NF Przykład sprowadzanie do

Bardziej szczegółowo

Przykłady. Instalacja roli serwera wydruku

Przykłady. Instalacja roli serwera wydruku Serwer drukarek Wśród nowych elementów Windows 2003 Server warto wymienić serwer drukarek. Ta jedna z podstawowych funkcji każdego serwera została znacznie rozbudowana działa szybciej, jest bardziej pewna

Bardziej szczegółowo

Struktury danych (I): kolejka, stos itp.

Struktury danych (I): kolejka, stos itp. Letnie Warsztaty Matematyczno-Informatyczne Algorytmy i struktury danych Struktury danych (I): kolejka, stos itp. Struktury danych (I): kolejka, stos itp. Struktura danych stanowi sposób uporządkowania

Bardziej szczegółowo

Automatyzacja procesu publikowania w bibliotece cyfrowej

Automatyzacja procesu publikowania w bibliotece cyfrowej Automatyzacja procesu publikowania w bibliotece cyfrowej Jakub Bajer Biblioteka Politechniki Poznańskiej Krzysztof Ober Poznańska Fundacja Bibliotek Naukowych Plan prezentacji 1. Cel prezentacji 2. Proces

Bardziej szczegółowo

Konwersja maszyny fizycznej na wirtualną.

Konwersja maszyny fizycznej na wirtualną. 1 (Pobrane z slow7.pl) W końcu, kto Nam zabroni aby stworzyć maszyny wirtualne, które będą pracować pod kontrolą różnych systemów z rodziny Windows bądź Linux. Praca w oparciu o maszyny wirtualne pozwala

Bardziej szczegółowo

dlibra 3.0 Marcin Heliński

dlibra 3.0 Marcin Heliński dlibra 3.0 Marcin Heliński Plan prezentacji Wstęp Aplikacja Redaktora / Administratora Serwer Aplikacja Czytelnika Aktualizator Udostępnienie API NajwaŜniejsze w nowej wersji Ulepszenie interfejsu uŝytkownika

Bardziej szczegółowo

Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa.

Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Wstp Przy podejciu do planowania adresacji IP moemy spotka si z 2 głównymi przypadkami: planowanie za pomoc adresów sieci prywatnej przypadek, w którym jeeli

Bardziej szczegółowo

TEL-STER Sp. z o. o. ul. Obornicka 229 60-650 Pozna. InWin System Automatycznego Przekazu i Zarzdzania Danymi Inkasenckimi

TEL-STER Sp. z o. o. ul. Obornicka 229 60-650 Pozna. InWin System Automatycznego Przekazu i Zarzdzania Danymi Inkasenckimi TEL-STER Sp. z o. o. ul. Obornicka 229 60-650 Pozna tel. +48 (61) 6562105 fax +48 (61) 6562106 email: biuro@telwin.com.pl http: www.telwin.com.pl InWin System Automatycznego Przekazu i Zarzdzania Danymi

Bardziej szczegółowo

Informatyka I. Standard JDBC Programowanie aplikacji bazodanowych w języku Java

Informatyka I. Standard JDBC Programowanie aplikacji bazodanowych w języku Java Informatyka I Standard JDBC Programowanie aplikacji bazodanowych w języku Java dr inż. Andrzej Czerepicki Politechnika Warszawska Wydział Transportu 2017 Standard JDBC Java DataBase Connectivity uniwersalny

Bardziej szczegółowo

Modelowanie Data Mining na wielką skalę z SAS Factory Miner. Paweł Plewka, SAS

Modelowanie Data Mining na wielką skalę z SAS Factory Miner. Paweł Plewka, SAS Modelowanie Data Mining na wielką skalę z SAS Factory Miner Paweł Plewka, SAS Wstęp SAS Factory Miner Nowe narzędzie do data mining - dostępne od połowy 2015 r. Aktualna wersja - 14.1 Interfejs webowy

Bardziej szczegółowo