otolaryngologia polska 68 (2014) ScienceDirect journal homepage:
|
|
- Józef Kwiecień
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 otolaryngologia polska 68 (2014) Dostępne online ScienceDirect journal homepage: Artykuł oryginalny/original research article Guzy nowotworowe u chorych z jednostronnymi zmianami zapalnymi zakwalifikowanymi do operacji endoskopowych Neoplastic tumors in patients with unilateral inflammations qualified for endoscopic surgery Jarosław Miłoński, Krzysztof Kuśmierczyk, Joanna Urbaniak, Piotr Pietkiewicz, Jurek Olszewski * Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej II Katedry Otolaryngologii UM w Łodzi, Kierownik: prof. dr hab. med. J. Olszewski, Łódź, Polska informacje o artykule abstract Historia artykułu: Otrzymano: Zaakceptowano: Dostępne online: Słowa kluczowe: chirurgia endoskopowa zmiany patologiczne zatoki przynosowe Keywords: Endoscopic surgery Pathological changes Paranasal sinuses Introduction: The aim of this work was to analyze the occurrence and type of neoplasm in unilateral pathological lesions within the nose and paranasal sinuses in patients who underwent endoscopic surgery, in own material. Material and methods: Between 2006 and patients, including 1006 women aged and 1289 men aged 17 87, were operated on due to diseases of paranasal sinuses in the Department of Otolaryngology and Laryngological Oncology. The patients underwent surgery after a medical interview, physical examination, 3D CT of paranasal sinuses and laboratory tests. The removed lesions were histopathologically investigated. The studied group included the patients with only unilateral lesions and histopathologically recognized neoplastic lesion. Results: In the studied material, neoplastic lesions occurred in 9.8% cases, out of which 5.4% were inverted papillomas, 3.1% osteomas, and 1.5% malignant tumors. However, in the patients who were operated due to hypertrophic changes within paranasal sinuses, neoplasm was found in 1.3% cases, while inverted papilloma in 0.7%, osteoma in 0.4% and malignant tumors in 0.1%, which altogether amounts to 8 times higher occurrence of neoplastic lesions in unilateral changes. Results: Unilateral changes within paranasal sinuses require highly inquisitive pre-operative diagnostics, peri-operative analysis and histopathological evaluation Polish Otorhinolaryngology - Head and Neck Surgery Society. Published by Elsevier Urban & Partner Sp. z o.o. All rights reserved. * Adres do korespondencji: Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej II Katedry Otolaryngologii UM, ul. Żeromskiego 113, Łódź, Polska. Tel.: ; fax: Adres jurek.olszewski@umed.lodz.pl (J. Olszewski) /$ see front matter 2013 Polish Otorhinolaryngology - Head and Neck Surgery Society. Published by Elsevier Urban & Partner Sp. z o.o. All rights reserved.
2 316 otolaryngologia polska 68 (2014) Wstęp Nowotwory złośliwe zatok przynosowych występują rzadko, a najczęstszym z nich jest rak płaskonabłonkowy, rzadziej rak podstawno-komórkowy, gruczolakorak, rak gruczołowo- -torbielowaty. Nowotwory łagodne to najczęściej kostniaki, brodawczaki, włókniaki, chrzęstniaki, sporadycznie szkliwiaki czy guzy pochodzenia nerwowego. Nowotwory w obrębie zatok przynosowych często przez dość długi okres nie powodują specyficznych dolegliwości pozwalających odróżnić rozrost nowotworowy od stosunkowo częstych, a przez to bagatelizowanych zmian zapalnych. Przeważnie niepokojące są objawy jednostronne, które chociaż identyczne jak w przypadku zmian obustronnych, powodują jednak wcześniejsze zgłaszanie się pacjentów do lekarza, a tym samym podjęcie diagnostyki i leczenia [1, 2]. Duża ilość czynników o charakterze ogólnym działających na błonę śluzową i doprowadzających do powstawania zmian zapalnych nosa i zatok przynosowych powoduje, że występowanie zmian obustronnie wydaje się naturalne. Z drugiej jednak strony, biorąc pod uwagę główny patomechanizm powstawania stanu zapalnego w obrębie zatok jako patologii kompleksu ujściowo-przewodowego, to jednostronne występowanie zmian o etiologii zapalnej w obrębie zatok przynosowych wydaje się być logiczne i zrozumiałe. Nowotwory zatok przynosowych mogą towarzyszyć zmianom zapalnym występującym jedno- lub obustronnie, a także, doprowadzając do blokady ujść zatok przynosowych, wtórnie je wywoływać. Szczególnie dotyczy to nowotworów łagodnych o powolnym wzroście. Również wiek pacjentów często powyżej 70. roku życia powoduje, że procesy te najczęściej nie mają dużej dynamiki [3 5]. Operacje nosa i zatok przynosowych techniką endoskopową są uznaną, bezpieczną i skuteczną procedurą w usuwaniu zmian zapalnych w obrębie nosa i zatok przynosowych [1 3]. Coraz większe doświadczenie w posługiwaniu się techniką endoskopową powoduje rozszerzanie się wskazań do zastosowania endoskopii w operacjach nowotworów zatok przynosowych. Nawet wyniki operacji brodawczaka odwróconego, charakteryzującego się tendencją do wznowy, dają podobne lub lepsze efekty niż zewnętrzne dostępy operacyjne przy bez porównania mniejszej destrukcji kostnej [6 8]. Celem pracy była analiza częstości występowania oraz rodzaju zmian nowotworowych wśród jednostronnych zmian patologicznych w obrębie nosa i zatok przynosowych u chorych operowanych techniką endoskopową w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej. Materiał i metodyka W Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej w latach , z powodu chorób zatok przynosowych operowano 2295 chorych, w tym 1006 kobiet (w wieku lat, średnia wieku 55,4 roku), co stanowiło 43,8%, i 1289 mężczyzn (w wieku lat, średnia wieku 49,7 roku) 56,2%. Do leczenia operacyjnego chorzy byli kwalifikowani na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego i tomografii komputerowej zatok przynosowych w trzech płaszczyznach oraz badań laboratoryjnych, a usuwane zmiany patologiczne przesyłano do badania histopatologicznego. Do analizowanej grupy zakwalifikowano chorych, u których zmiany patologiczne występowały wyłącznie po jednej stronie, a w badaniu histopatologicznym rozpoznano zmianę nowotworową. Materiał opracowano na podstawie analizy historii chorób. Analizowano: wiek chorych, płeć, rodzaj przeprowadzonej operacji, wyniki badania histopatologicznego. W przygotowaniu do operacji stosowano do nosa setony nasączone 2-procentowym roztworem ksylokainy z efedryną w stosunku 1:1. Używano endoskopów o optyce 0, 30, 45 i 70 stopni, wraz z torem wizyjnym, oraz noża obrotowo-ssącego (debridera). Zakres operacji ustalano na podstawie zmian patologicznych uwidocznionych w obrazie tomografii komputerowej. Rodzaj operacji w odniesieniu do poszczególnych zatok modyfikowano śródoperacyjnie w zależności od rodzaju stwierdzanych zmian w świetle zatoki. Tamponadę wykonywano w zależności od zakresu operacji. Wykorzystywano odpowiednio: setony w palcu gumowym, opatrunki z merocelu o długości 8 lub 10 cm do tamponady całego przewodu nosowego oraz 4 5 cm do tamponady przewodu nosowego środkowego lub przestrzeni po usunięciu komórek zatoki sitowej. W leczeniu pooperacyjnym stosowano przez 7 10 dni leki obkurczające błonę śluzową nosa, a w uzasadnionych przypadkach celowaną antybiotykoterapię. Do opracowania zakwalifikowano chorych, u których w badaniu histopatologicznym rozpoznano zmianę nowotworową, a zmiany patologiczne występowały wyłącznie po jednej stronie. Wyniki W badanym materiale zmiany jednostronne stwierdzono u 294 pacjentów (12,8%), w tym u 121 kobiet (41,1%) i 173 mężczyzn (58,8%). Obustronnie zmiany patologiczne występowały u 2001 pacjentów, z czego u 889 kobiet (44,4%) i 1112 mężczyzn (55,6%). Spośród 294 pacjentów ze zmianami jednostronnymi w 55,4% przypadków zmiany były zlokalizowane po stronie lewej, w tym u 68 kobiet i 95 mężczyzn. Po stronie prawej u 44,6% chorych, z czego u 47 kobiet i 78 mężczyzn (Ryc. 1). W analizowanym materiale patologiczne zmiany jednostronne dotyczyły od jednej do wszystkich zatok po tej samej stronie. Jeżeli była to pojedyncza zatoka, to najczęściej była nią zatoka szczękowa 28,4%, następnie zatoka klinowa 4,7%, zatoka sitowa 2,2% i zatoka czołowa 1,7%. Zmiany patologiczne więcej niż jednej zatoki dotyczyły odpowiednio: zatoki sitowej i szczękowej 41,8% przypadków, zatoki sitowej, szczękowej i czołowej 10,8% przypadków, zatoki sitowej, szczękowej, czołowej i klinowej 8,6% przypadków i zatoki sitowej i klinowej 1,7% przypadków (Ryc. 2). Analizując wyniki oceny histopatologicznej, stwierdzono, że najliczniejszą grupą wśród pacjentów ze zmianami patologicznymi zlokalizowanymi wyłącznie po jednej stronie byli chorzy operowani z powodu przewlekłego zapalenia zatok przynosowych z polipami 181 (61,5%). Jednostronne przewlekłe zapalenie zatok przynosowych występowało u 84 chorych (28,5%). Badaniem histopatologicznym brodawczak odwrócony stwierdzono u 16 pacjentów (5,4%). Kostniak
3 [(Ryc._1)TD$FIG] otolaryngologia polska 68 (2014) Omówienie Ryc. 1 Analiza badanej grupy z podziałem na lokalizację zmian patologicznych Fig. 1 Analysis of the studied group due to the localization of pathological lesions w obrębie zatok przynosowych operowano u 9 pacjentów (3,1%). Rak płaskonabłonkowy został wykryty u 4 pacjentów (1,5%) wszystkie przypadki w obrębie masywu szczękowo- -sitowego (Ryc. 3). W badanym materiale zmiany nowotworowe występowały w 9,8% przypadków, z czego 5,4% stanowiły brodawczaki odwrócone, kostniaki 3,1% i 1,5% nowotwory złośliwe. Z drugiej jednak strony wśród wszystkich pacjentów operowanych z powodu zmian zapalnych w obrębie zatok przynosowych stwierdzono je w 1,3%, w tym 0,7% brodawczaki odwrócone, kostniaki 0,4% i 0,1% nowotwory złośliwe, co daje blisko 8-krotnie większą częstość zmian onkologicznych w przypadku zmian jednostronnych (Ryc. 4). [(Ryc._2)TD$FIG] Wszelkie zmiany patologiczne występujące po jednej stronie w obrębie nosa czy zatok przynosowych są traktowane przez pacjentów z większą obawą. Zazwyczaj są również wnikliwiej diagnozowane przez otorynolaryngologa lub radiologa w okresie przedoperacyjnym. Śródoperacyjnie staramy się makroskopowo oceniać usuwane tkanki i dbać o doszczętność operacji [9]. W badanym materiale najbardziej oczywista wydaje się być sytuacja w przypadkach kostniaków zatok przynosowych. Jest to jednak pozorne. Co prawda rozpoznanie i precyzyjnie ustalona lokalizacja dzięki tomografii komputerowej daje dobre przesłanki do zaplanowania operacji, jednak częściej pojawiały się wątpliwości co do momentu operowania takich przypadków. Pacjenci z kostniakami w obrębie zatok przynosowych zgłaszali się do Kliniki znacznie częściej, niż przedstawiono to w analizowanym materiale, natomiast rzadziej kwalifikowani byli do operacji techniką endoskopową, ponieważ jej wykonanie uzależnione jest od lokalizacji i wielkości kostniaka. Nie kwalifikowano do operacji niewielkich rozmiarów kostniaków, które nie powodowały dolegliwości i nie towarzyszyły zmianom zapalnym w obrębie zatok przynosowych. Jak wynika z przedstawionego materiału, operowano wyłącznie kostniaki zatoki sitowej, chociaż niektóre były zlokalizowane w zachyłku czołowo-sitowym i blokowały również ujście zatoki czołowej, natomiast w przypadkach dużych kostniaków zatoki czołowej wykonywano operację z dojścia zewnętrznego metodą osteoplastyczną, podobnie jak opisali to inni autorzy [10, 11]. Zmiany nowotworowe w analizowanym materiale występowały w 9,8% przypadków, z czego 5,4% stanowiły brodawczaki odwrócone, kostniaki 3,1% i 1,5% nowotwory złośliwe. Z drugiej jednak strony wśród wszystkich pacjentów operowanych z powodu zmian przerostowych w obrębie zatok Ryc. 2 Zestawienie częstości występowania zmian patologicznych w poszczególnych zatokach przynosowych Fig. 2 The occurrence of pathological lesions in paranasal sinuses
4 318 [(Ryc._3)TD$FIG] otolaryngologia polska 68 (2014) Ryc. 3 Zestawienie wyników oceny histopatologicznej usuniętych operacyjnie zmian patologicznych Fig. 3 Histopathological results of surgically removed pathological lesions przynosowych nowotwory stanowiły 1,3% przypadków, w tym 0,7% brodawczaki odwrócone, kostniaki 0,4% i 0,1% nowotwory złośliwe, co daje blisko 8-krotnie większą częstość zmian onkologicznych w przypadku zmian jednostronnych. W 4 przypadkach w badaniu histopatologicznym usuniętych tkanek stwierdzono raka płaskonabłonkowego. We wszystkich tych przypadkach zmiany dotyczyły zatoki szczękowej oraz sitowej i brak było przesłanek klinicznych czy radiologicznych sugerujących rozwój nowotworu złośliwego. Dodatkowo zmniejszające czujność onkologiczną było [(Ryc._4)TD$FIG] występowanie w dwóch przypadkach typowo wyglądających tworów polipowatych w przewodzie nosowym. Operacja techniką endoskopową nie była zastosowana jako metoda operacji rozpoznanego wcześniej nowotworu złośliwego. W przypadku brodawczaka odwróconego u części chorych obraz radiologiczny lub makroskopowy wygląd usuwanych śródoperacyjnie tkanek sugerował zmianę rozrostową, co potwierdziła ocena histopatologiczna. Często jednak wynik badania histopatologicznego był dla operatorów pewnym zaskoczeniem. Stąd też opinia, że obraz radiologiczny i nawet duże doświadczenie operacyjne nie może zastąpić Ryc. 4 Analiza częstości występowania guzów nowotworowych wśród jednostronnych i obustronnych zmian zapalnych zatok przynosowych w materiale własnym Fig. 4 The occurrence analysis of tumors in unilateral and bilateral inflammations of paranasal sinuses in own material
5 otolaryngologia polska 68 (2014) badania histopatologicznego usuniętych tkanek [12 14]. Nasze obserwacje są zgodne z opiniami innych autorów, że tomografia komputerowa, a również badanie rezonansu magnetycznego często nie sugeruje podejrzenia brodawczaka odwróconego. W przypadkach podejrzenia zmian rozrostowych w badaniu tomografii komputerowej współistniejące zmiany zapalne miały większy zakres niż brodawczak odwrócony [15 17]. Z wielu opracowań, również własnych [18, 19], wiadomo, że zmiany zapalne w obrębie zatok przynosowych występują najczęściej obustronnie w obrębie zatok szczękowych i sitowych. W obrębie zatok czołowych i klinowych zmiany zapalne częściej występują jednostronnie, ale jednocześnie z obustronnymi zmianami w pozostałych zatokach. Obserwacje te potwierdzają się w przedstawianych wynikach badań, gdzie izolowane zapalenia zatoki czołowej i klinowej operowano stosunkowo rzadko. W przypadku zatoki klinowej stanowiło to 4,7%, a zatoki czołowej 1,7% analizowanego materiału. Wniosek Jednostronne zmiany patologiczne w obrębie zatok przynosowych wymagają szczególnie wnikliwej diagnostyki przedoperacyjnej, analizy śródoperacyjnej oraz oceny histopatologicznej. Wkład autorów/authors' contributions JM koncepcja pracy, analiza statystyczna, JU zebranie danych, PP interpretacja danych, JO akceptacja ostatecznej wersji, KK przygotowanie literatury. Konflikt interesu/conflict of interest Nie występuje. Finansowanie/Financial support Nie występuje. Etyka/Ethics Treści przedstawione w artykule są zgodne z zasadami Deklaracji Helsińskiej, dyrektywami EU oraz ujednoliconymi wymaganiami dla czasopism biomedycznych. pismiennictwo/references [1] Poetker DM, Toohill RJ, Loehri TA, Smith TL. Endoscopie management of sinonasal tumors: A preliminary report. Am J Rhinol 2005;19(3): [2] London SD, Schlosser RJ, Gross CW. Endoscopie management of benign sinonasal tumors: A decade of experience. Am J Rhinol 2002;16: [3] Miłoński J, Olszewski J. Endoskopowe leczenie chorych z zapaleniami zatok przynosowych i współistniejącymi anatomicznymi zaburzeniami drożności nosa. Otolaryngol Pol 2009;63(7): [4] Jae Yong Lee, Byun Jang Yul, Sung Shine Shim, Lee Seung Won. Outcomes after endoscopic sinus surgery for unilateral versus bilateral chronic rhinosinusitis with nasal polyposis. Am J Rhinol & Allergy 2010;24(3): [5] Jian-Yuan L, Sheen-Yie F. Allergic profiles in unilateral nasal polyps of bilateral chronic rhinosinusitis. Am J Rhinol 2008;22: [6] Olszewski J, Miłoński J. Ocena wyników leczenia polipów nosa i zatok przynosowych metodą endoskopową. Otolaryngol Pol 2008;62(4): [7] Tritt S, McMains KC, Kountakis SE. Unilateral nasal polyposis: clinical presentation and pathology. Am J Otolaryngol 2008;29(4): [8] Bhattacharyya N. Relationship between mucosal inflammation, computed tomography, and symptomatology in chronic rhinosinusitis without polyposis. Ann Otol Rhinol & Laryngol 2008;117(7): [9] Ricci RF, Voegels RL, Yoshimitsu Goto E, Passarelli FA, Butugan O. Nasal contact endoscopy for the in vivo diagnosis of inverted schneiderian papilloma and unilateral inflammatory nasal polyps. Am J Rhinol 2007;21: [10] Singhal SK, Nagarkar NM, Dass A. Endoscopic Removal of Tumors of Nose and Paranasal Sinuses: Our Experience. Clin Rhinol 2011;4(1): [11] Ikeda K, Tanno N, Suzuki H, Oshima T, Kano S, Takasaka T. Unilateral sinonasal disease without bone destruction: Differential diagnosis using diagnostic imaging and endonasal endoscopic biopsy. Archiv Otolaryngol - Head & Neck Surg 1997;123(2): [12] Busquet JM, Hwang PH. Endoscopie resection of sinonasal inverted papilloma: A meta analysis. Otol Head Neck Surg 2006;134(3): [13] Tsuzuki K, Nishigami T, Takebayashi H, Sakaguchi A, Oka H, Fukazawa K, et al. Inverted papilloma with osteogenesis in the anterior ethmoid and frontal sinuses. J Laryngol Otol 2010;124(2): [14] Banhiran W, Casiano RR. Endoscopie sinus surgery for benign and malignant nasal and sinus neoplasms. Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg 2005;13: [15] Tufano RP, Thaler ER, Lanza DC. Endoscopic management of sinonasal inverted papilloma. Am J Rhinol 1999;13: [16] Oikawa K, Furuta Y, Nakamaru Y, Oridate N, Fukuda S. Preoperative Staging and Surgical Approaches for Sinonasal Inverted Papilloma. Ann Otol Rhinol & Laryngol 2007;116 (9): [17] Hwan-Jung R, Procop GW, Batra PS, Citardi MJ, Lanza DC. Inflammation and the Pathogenesis of Inverted Papilloma. Am J Rhinol 2004;18(2): [18] Miłoński J, Zielińska-Bliźniewska H, Pietkiewicz P, Olszewski J. Analiza oceny histopatologicznej zmian patologicznych usuniętych w endoskopowych operacjach nosa i zatok przynosowych w materiale własnym. Otolaryngol Pol 2011;65(6): [19] Miłoński J, Pietkiewicz P, Olszewski J. Operacje endoskopowe nosa i zatok przynosowych w materiale własnym. Otolaryngol Pol 2011;65(1):14 19.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
otolaryngologia polska 68 (2014) 252 257 Artykuł oryginalny/original research article Brodawczaki odwrócone nosa i zatok przynosowych w materiale własnym Inverted papilloma of the nose and paranasal sinuses
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - 170 PRACE ORYGINALNE Endoskopowe leczenie wybranych guzów nosa i zatok przynosowych przydatność techniki czterech rąk Endoscopic surgery for selected tumors of the nose and paranasal sinuses
Bardziej szczegółowoScienceDirect. journal homepage:
polski przeglą d otorynolaryngologiczny 2 (2013) 245 249 Dostępne online www.sciencedirect.com ScienceDirect journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor Sprawozdanie/Meeting Report Sprawozdanie z
Bardziej szczegółowoDiagnostyka chorób jamy nosowej oraz zatok przynosowych u psów i kotów z wykorzystaniem nowoczesnych technik obrazowania
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Medycyny Weterynaryjnej Katedra i Klinika Chirurgii Lek.wet. Magdalena Brzozowska ROZPRAWA DOKTORSKA Diagnostyka chorób jamy nosowej oraz zatok przynosowych
Bardziej szczegółowoAerozol pulsujący. Nowa jakość w leczeniu zapalenia zatok. skuteczne, dokładne i bezpieczne leczenie zapalenia zatok
Nowa jakość w leczeniu zapalenia zatok Aerozol pulsujący skuteczne, dokładne i bezpieczne leczenie zapalenia zatok PARI SINUS Terapia inhalacyjna stosowana w ostrych i przewlekłych chorobach górnych dróg
Bardziej szczegółowoOperacje endoskopowe nosa i zatok przynosowych
14 PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS Operacje endoskopowe nosa i zatok przynosowych Otolaryngol Pol 2011; 65 (1): 14-19 SUMMARY Introduction: Material and methods: In the Clinic of Otolaryngology and Laryngological
Bardziej szczegółowoOstre izolowane zapalenie zatoki klinowej opis 4 przypadków
otolaryngologia polska 68 (2014) 99 103 Dostępne online www.sciencedirect.com journal homepage: www.elsevier.com/locate/otpol Kazuistyka/Case report Ostre izolowane zapalenie zatoki klinowej opis 4 przypadków
Bardziej szczegółowoChirurgia endoskopowa w leczeniu brodawczaka odwróconego jam nosa i zatok przynosowych rozprzestrzeniającego się do zatok czołowych
Chirurgia endoskopowa w leczeniu brodawczaka odwróconego jam nosa i zatok przynosowych rozprzestrzeniającego się do zatok czołowych Endoscopic surgical management of sinonasal inverted papilloma extending
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - 582 PRACE ORYGINALNE Sphenoidotomia w leczeniu izolowanych chorób zatoki klinowej Sphenoidotomy the treatment of patients with isolated sphenoid sinus diseases Zbigniew Kozłowski, Marcin Mazerant,
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - WSTĘP Nowotwory złośliwe jamy nosowej i zatok przynosowych stanowią około 3% nowotworów górnych dróg oddechowych i pokarmowych i 1% wszystkich nowotworów u człowieka [8]. Miejsce wyjścia nowotworu
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Przedmowa Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia Objawy radiologiczne zmian nowotworowych kości Guzy z tkanki kostnej
SPIS TREŚCI Przedmowa... 7 1. Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia... 9 Zbigniew I. Nowecki, Piotr Rutkowski 1.1. Wstęp... 9 1.2. Epidemiologia i etiologia...... 9 1.3. Objawy kliniczne
Bardziej szczegółowoScienceDirect. journal homepage: Sudden hearing loss as a symptom of vestibular schwannoma
polski przeglą d otorynolaryngologiczny 2 (2013) 189 193 Dostępne online www.sciencedirect.com ScienceDirect journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor Artykuł oryginalny/original research article
Bardziej szczegółowoGuzy tylnej jamy czaszki w materiale Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej w Poznaniu
Guzy tylnej jamy czaszki w materiale Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej w Poznaniu Tumors of posterior fossa in material of Pediatric Neurologial Surgery in Poznań Krzysztof Jarmusz, Katarzyna Nowakowska,
Bardziej szczegółowoBrodawczaki splotu naczyniówkowego u dzieci
Brodawczaki splotu naczyniówkowego u dzieci Choroid plexus papilloma in children Krzysztof Jarmusz, Zdzis³aw Huber, Pawe³ Ma³asiak, Katarzyna Nowakowska, Krzysztof Strzy ewski z Katedry i Kliniki Chirurgii,
Bardziej szczegółowoAnaliza histokliniczna guzów ślinianek przyusznych u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach
u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach A 20-year retrospective histoclinical analysis of parotid gland tumors in the ENT Department AM in Katowice Tatiana Gierek,
Bardziej szczegółowoOcena wyników leczenia chirurgicznego chorych z naczyniakowłókniakiem młodzieńczym
Otorynolaryngologia Pucher B i wsp. Naczyniakowłókniak 2015, 14(1): 15-19 młodzieńczy diagnostyka leczenie w materiale Kliniki Otolaryngologii... 15 Ocena wyników leczenia chirurgicznego chorych z naczyniakowłókniakiem
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowoPOSTÊPY W CHIRURGII G OWY I SZYI 1/2008 19
Zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne w zakresie rynologii Klasyfikacja zapaleñ zatok przynosowych i zalecenia Europejskiego Towarzystwa Rynologicznego Na stronie internetowej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - PRACE ORYGINALNE 9-letnie doświadczenia Kliniki Poznańskiej w chirurgii czynnościowej zatok przynosowych od mikroskopu operacyjnego do techniki czterech rąk 9-years results of the Functional
Bardziej szczegółowoCzym jest funkcjonalna (czynnościowa) chirurgia zatok przynosowych (FESS)
Czym jest funkcjonalna (czynnościowa) chirurgia zatok przynosowych (FESS) Operacja zatok metodą endoskopową jest alternatywą dla tradycyjnej metody charakteryzującej się dużą inwazyjnością. Obecnie w laryngologii
Bardziej szczegółowoPrzerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego
Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Możliwości i ograniczenia techniki wewnątrznosowej operacji brodawczaka odwróconego nosa i zatok przynosowych doświadczenia własne. Doniesienie wstępne Possibility and limits of the endonasal approach
Bardziej szczegółowoBrodawczak płaskonabłonkowy woreczka łzowego
otolaryngologia polska 67 (2013) 52 56 Doste pne online www.sciencedirect.com journal homepage: www.elsevier.com/locate/otpol Kazuistyka/Case report Brodawczak płaskonabłonkowy woreczka łzowego Papilloma
Bardziej szczegółowoBrodawczak odwrócony jamy ustnej opis dwóch przypadków
Czas. Stomatol., 2008, 61, 6, 395-400 2008 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Brodawczak odwrócony jamy ustnej opis dwóch przypadków Inverted papilloma of the oral cavity two case reports
Bardziej szczegółowoALERGIA kwartalnik dla lekarzy Wpływ hipertonicznego roztworu wody morskiej na upośledzenie drożności nosa
autor(); Dr n. med. Piotr Rapiejko, Prof. dr hab. n. med. Dariusz Jurkiewicz Klinika Otolaryngologii, WIM w Warszawie Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Dariusz Jurkiewicz keywords (); TERAPIA PRACA
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoCHIRURGIA ENDOSKOPOWA W LECZENIU GUZÓW JAM NOSA I ZATOK PRZYNOSOWYCH
CHIRURGIA ENDOSKOPOWA W LECZENIU GUZÓW JAM NOSA I ZATOK PRZYNOSOWYCH prof. dr hab. med. Antoni Krzeski, dr hab. med. Ewa Osuch-Wójcikiewicz, lek. Pawe Szwedowicz, lek. Anna Tuszyƒska ENDOSCOPIC SURGERY
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki
GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Praca na stopień doktora nauk medycznych wykonana w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Kierownik: prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz Krzysztof Kiciński Czynniki ryzyka
Bardziej szczegółowopierwszej było 79 chorych (64,75%). Byli to pacjenci z zapaleniem przełyku ale też chorzy z NERD oraz przepukliną rozworu przełykowego.
Streszczenie. Wstęp. Choroba refluksowa przełyku (GERD) jest jedną z najczęściej rozpoznawanych chorób przewodu pokarmowego na świecie. Wprowadzenie inhibitorów pompy protonowej (IPPs) w leczeniu GERD
Bardziej szczegółowoSpearman.
2 1 * :... 109 - :. Spearman. (α=0/05). : 20-29.. 50. :.. : ). sheikhi@dnt.mui.ac.ir * ( :1. :2. 89/5/5 89/8/4. 89/11/1 573 568 :(5)6 :1389 568 : %75 : ) %35-40 :. %35 :. : ) (. ( ) ) ( ) -1 : ( -2 ( -3-4
Bardziej szczegółowoAnaliza histokliniczna guzów ślinianek przyusznych u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach
u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach A 20-year retrospective histoclinical analysis of parotid gland tumors in the ENT Department AM in Katowice Tatiana Gierek,
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe jam nosa i zatok przynosowych w materiale własnym charakterystyka epidemiologiczna i kliniczna
S. Żyłka i inni PRACE ORYGINALNE Nowotwory złośliwe jam nosa i zatok przynosowych w materiale własnym charakterystyka epidemiologiczna i kliniczna Epidemiology and clinical characteristics of the sinonasal
Bardziej szczegółowoPytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej
Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej - 2017 1. Proszę wymienić zagrożenia zdrowotne dla kobiety jakie mogą wystąpić w okresie okołomenopauzalnym. 2. Proszę omówić rolę położnej w opiece
Bardziej szczegółowoprzytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
Bardziej szczegółowoSchneiderian papilloma prawej zatoki szczękowej opis przypadku
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 10 Schneiderian papilloma prawej zatoki szczękowej opis przypadku Schneiderian papilloma of the right maxillary sinus. A case report Tadeusz Cieślik 1, Joanna Herman 1, Wojciech
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. I stopnia II stopnia. Rok 4, semestr VII
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu: Otolaryngologia Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny lekarsko-dentystyczny Specjalność
Bardziej szczegółowoPowikłania leczenia operacyjnego raka krtani i gardła dolnego
otolaryngologia polska 67 (2013) 6 10 Doste pne online www.sciencedirect.com journal homepage: www.elsevier.com/locate/otpol Artykuł oryginalny/original research article Powikłania leczenia operacyjnego
Bardziej szczegółowoŁódzki Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi
Łódzki Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi ( W ramach Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi, którego autorem jest prof. dr hab. med. Wojciech Golusiński - Prezes Polskiej
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
208 Pathologies of lateral nasal wall in children with diagnosed antrochoanal polyps SUMMARY Antrochoanal polyps are more frequent in children than in adults. Patomechanism of their development is still
Bardziej szczegółowoKatar, bóle głowy i zębów, ból w okolicy oczodołów
Wpływ zębów na zatoki lek. stom. Barbara Urbanowicz-Śmigiel, tech. radiolog Jakub Baran, inż. fizyki medycznej, tech. radiolog Rozalia Kołodziej Katar, bóle głowy i zębów, ból w okolicy oczodołów mogą
Bardziej szczegółowoOcena przyczyn późnego rozpoznawania nowotworów jam nosa i zatok przynosowych
Otorynolaryngologia Szaleniec J i wsp. Ocena 2009, przyczyn 8(1): 23-27 późnego rozpoznawania nowotworów jam nosa i zatok przynosowych 23 Ocena przyczyn późnego rozpoznawania nowotworów jam nosa i zatok
Bardziej szczegółowoUrszula Coupland. Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Urszula Coupland Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Bardziej szczegółowoWTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI
WTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI Paweł Basta Klinika Ginekologii i Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie Uniwersyteckie Centrum Leczenia Chorób Piersi I Katedra Chirurgii Ogólnej
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - Artykuł oryginalny/original research article Zębopochodne stany zapalne tkanek miękkich twarzy i szyi w materiale Oddziału Otolaryngologii Szpitala Wojewódzkiego im. św. Łukasza w Tarnowie obserwacja
Bardziej szczegółowoNowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne
Ewa Osuch-Wójcikiewicz Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: Prof. dr hab. n. med. K. Niemczyk Konferencja
Bardziej szczegółowoImaging of facial skeleton neoplasms Obrazowanie nowotworów części twarzowej czaszki
Obrazowanie nowotworów części twarzowej czaszki J ORTHOP TRAUMA SURG REL RES 2 (6) 2007 Original article/artykuł oryginalny ADWENT MAREK*, CIEŚLIK MAGDALENA**, KLUCZEWSKA EWA***, CIEŚLIK TADEUSZ* * I Katedra
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Korelacja nasilenia zmian zapalnych błony śluzowej zatok przynosowych w ocenie tomografią komputerową i tkanki kostnej błędnika sitowego w ocenie tomografią emisyjną pojedynczych fotonów SPECT u pacjentów
Bardziej szczegółowoOpieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych
Opieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych Dr n. med. Jacek Schmidt Oddział Otolaryngologiczny ZOZ MSWiA w Łodzi Operacje endoskopowe
Bardziej szczegółowo1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi
Płód w płodzie fetus in fetu. Hanna Moczulska 1, Maria Respondek-Liberska 2 1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi 2. Zakład
Bardziej szczegółowoPRACE ORYGINALNE / ORIGINALS
83 Korelacja nasilenia zmian zapalnych błony śluzowej zatok przynosowych w ocenie tomografią komputerową i tkanki kostnej błędnika sitowego w ocenie tomografią emisyjną pojedynczych fotonów SPECT u pacjentów
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoCewnikowanie endoskopowe zatok ewolucja czy rewolucja w leczeniu zapaleń zatok przynosowych? Doświadczenia własne i przegląd literatury
113 Cewnikowanie endoskopowe zatok ewolucja czy rewolucja w leczeniu zapaleń zatok przynosowych? Doświadczenia własne i przegląd literatury Endoscopic sinus balloon catherisation evolution or revolution
Bardziej szczegółowokompleksu ujściowo-przewodowego w patomechanizmie zębopochodnych zapaleń zatok szczękowych
Czas. Stomatol., 2009, 62, 9, 735-750 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Kompleks ujściowo-przewodowy w patomechanizmie zębopochodnych zapaleń zatok szczękowych Ostiomeatal complex in
Bardziej szczegółowoZałożenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe
Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie
Bardziej szczegółowoOcena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne
Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i
Bardziej szczegółowoPrzegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski.
Przegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski. Program MOTO-BIP /PM_L_0257/ Ocena wyników programu epidemiologicznego. Dr n. med. Bartosz Małkiewicz
Bardziej szczegółowoISSN 1643-0050 LARYNGOLOGICZNY I KRAJOWE FORUM RYNOLOGICZNE
ISSN 1643-0050 P R O G R A M I KRAJOWE FORUM WARSZAWA, 4-5 GRUDNIA 2004 I KRAJOWE FORUM WARSZAWA, 4-5 GRUDNIA 2004 Organizatorzy: Klinika Otolaryngologii AM w Warszawie Stowarzyszenie Wspierania Laryngologii
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.
NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza
Bardziej szczegółowoObrazowe metody diagnostyki zapalenia zatok obocznych nosa u dorosłych
ROZDZIAŁ XII ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2014 DOBROSTAN I ZDROWIE 1 Zakład Diagnostyki Obrazowej, Wojewódzki Szpital im Zofii z Zamoyskich Tarnowskiej w Tarnobrzegu Department of Imaging Diagnosis - Zofia Tarnowska
Bardziej szczegółowoSezon pylenia traw w 2015 r. w Krakowie, Lublinie, Opolu, Piotrkowie Trybunalskim, Sosnowcu, we Wrocławiu i w Zielonej Górze
Sezon pylenia traw w 2015 r. w Krakowie, Lublinie, Opolu, Piotrkowie Trybunalskim, Sosnowcu, we Wrocławiu i w Zielonej Górze Grass pollen season in Cracow, Lublin, Opole, Piotrkow Trybunalski, Sosnowiec,
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Artykuł oryginalny/original research article Anomalie anatomiczne tętnic doczaszkowych u chorych z zawrotami głowy i zaburzeniami słuchu Anatomical anomalies of the vertebral and carotid arteries in patients
Bardziej szczegółowoUdział czynników demograficznych w kształtowaniu wyników leczenia raka jajnika na podstawie materiału Gdyńskiego Centrum Onkologii
Lek. med. Andrzej Kmieć Udział czynników demograficznych w kształtowaniu wyników leczenia raka jajnika na podstawie materiału Gdyńskiego Centrum Onkologii Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład
Bardziej szczegółowoAutoreferat. 2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe z podaniem nazwy, miejsca i roku ich uzyskania oraz tytuł rozprawy doktorskiej:
Autoreferat 1. Imię i nazwisko: Tomasz Gotlib 2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe z podaniem nazwy, miejsca i roku ich uzyskania oraz tytuł rozprawy doktorskiej: 1997 ukończenie studiów na Akademii Medycznej
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoPaweł Szwedowicz. Sialoendoskopia w diagnostyce i leczeniu schorzeń gruczołów ślinowych - analiza doświadczeń własnych
Paweł Szwedowicz Sialoendoskopia w diagnostyce i leczeniu schorzeń gruczołów ślinowych - analiza doświadczeń własnych XLVIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów Chirurgów Głosy i Szyi; Katowice
Bardziej szczegółowoINFORMACJE DOTYCZĄCE ZAMAWIANIA
INFORMACJE DOTYCZĄCE ZAMAWIANIA Jeszcze dziś zadzwoń do przedstawiciela firmy Entellus Medical i zacznij oferować nowoczesne zabiegi jednodniowe dzięki narzędziom chirurgicznym MiniFESS. Zamówienia prosimy
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005 1 Zakład Chorób Układu Nerwowego Wydział Zdrowia Publicznego AM we Wrocławiu, Kierownik Zakładu prof.
Bardziej szczegółowoVII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń
VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń 1. Scyntygrafia i radioizotopowe badanie czynnościowe tarczycy 1) gamma kamera planarna lub scyntygraf;
Bardziej szczegółowoWydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości
Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Artykuł oryginalny/original Research Article Przewlekłe zmiany zapalne zatok przynosowych penetrujące do oczodołu i przedniego dołu czaszki w materiale Kliniki Otolaryngologii PUM w latach 2010 2012 Chronic
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoPorównanie opatrunków rozpuszczalnych zastosowanych w czynnościowych endoskopowych operacjach zatok przynosowych
Porównanie opatrunków rozpuszczalnych zastosowanych w czynnościowych endoskopowych operacjach zatok przynosowych WPROWADZENIE Comparison of dissolvable sinus dressings in functional endoscopic sinus surgery
Bardziej szczegółowoTOMOGRAFIA REZONANSU MAGNETYCZNEGO NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI MAGNETIC RESONANCE IMAGING IN HEAD AND NECK TUMOURS
Nowiny Lekarskie 2009, 78, 1, 12 17 MAGDALENA OWECKA, WŁODZIMIERZ PAPRZYCKI TOMOGRAFIA REZONANSU MAGNETYCZNEGO NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI MAGNETIC RESONANCE IMAGING IN HEAD AND NECK TUMOURS Katedra Radiologii
Bardziej szczegółowoSYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia.
Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: Specjalności: SYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia. OTOLARYNGOLOGIA DZIECIĘCA Kod modułu LK.3.F.003 I Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoROZPRAWA DOKTORSKA. Udział badań obrazowych obejmujących jamę brzuszną w diagnozowaniu chorób nowotworowych u dzieci.
Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej Lek. Małgorzata Skuza ROZPRAWA DOKTORSKA Udział badań obrazowych obejmujących
Bardziej szczegółowoIm szybciej poprawimy drożność nosa tym większa szansa na pełne wyleczenie i brak ryzyka związanego z wystąpieniem powikłań omówionych powyżej.
Przegroda nosa to część nosa wewnętrznego zbudowana z części chrzęstnej i kostnej. Jej skrzywienie powstaje na granicy styku części chrzęstnych i kostnych najczęściej jako wada wrodzona. Jeżeli skrzywienie
Bardziej szczegółowoKliniczna ocena tomografii komputerowej nosa i zatok przynosowych
PRACE ORYGINALNE Ocena TK Kliniczna ocena tomografii komputerowej nosa i zatok przynosowych Clinical evaluation of CT scans of nasal cavity and paranasal sinuses Wojciech Skóra 1, Zbigniew Kozłowski 2,
Bardziej szczegółowoImię nazwisko pacjenta... Lekarz nadzorujący Rozpoznanie
Zmniejszenie małżowin nosowych (konchoplastyka) Małżowiny to struktury anatomiczne wychodzące z dolno-bocznej części jamy nosa i zbudowane ze szkieletu kostnego obudowanego błoną śluzową. Zabieg polega
Bardziej szczegółowoProfil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 1518/12 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO. z dnia 17 września 2012 r.
UCHWAŁA NR 1518/12 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO z dnia 17 września 2012 r. w sprawie: zmiany Statutu Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Kopernika w Łodzi. Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy
Bardziej szczegółowoAUDIOBOOK: Laryngologia w przypadkach
AUDIOBOOK: Laryngologia w przypadkach 00. Słowo wstępne prof. dr hab. med. Jurek Olszewski 01. Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym lek. Kalina Owczarek, dr hab. med.
Bardziej szczegółowoRopniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii
Michał Pasierbek, Andrzej Grabowski, Filip Achtelik, Wojciech Korlacki Ropniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii Klinika Chirurgii Wad Rozwojowych Dzieci i Traumatologii w Zabrzu
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 9
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 9 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku European Society of Endocrinology Clinical
Bardziej szczegółowoBIOPSJA OTWARTA KURS USG PIERSI RUTYNA CZY OSTATECZNOŚĆ? DR HAB. N. MED. DAWID MURAWA
BIOPSJA OTWARTA RUTYNA CZY OSTATECZNOŚĆ? KURS USG PIERSI DR HAB. N. MED. DAWID MURAWA ODDZIAŁ CHIRURGII OGÓLNEJ I MAŁOINWAZYJNEJ SZPITAL POMNIK CHRZTU POLSKI W GNIEŹNIE RODZAJE BIOPSJI CIENKOIGŁOWA (PCI,
Bardziej szczegółowoPracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny
POZAGONADALNE I POZACZASZKOWE GUZY GERMINALNE (EXTRAGONADAL GERM CELL TUMOR) Ewa IŜycka-Świeszewska Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny 1.
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Propedeutyka onkologii
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Propedeutyka onkologii Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoWarszawa, r.
Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Warszawski Uniwersytet Medyczny SP CSK ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa Tel. 599 25 83; fax: 599 25 82 Kierownik: dr hab. n. med. Leszek Czupryniak Warszawa, 24.08.2016r.
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Otolaryngologia
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Nazwa modułu I nforma cje ogólne Otolaryngologia Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - Praca poglądowa/review Otorrhea schemat postępowania Otorrhea management algorhytm Kazimierz Niemczyk *, Robert Bartoszewicz Klinika Otolaryngologii WUM, Kierownik: prof. dr hab med. K. Niemczyk,
Bardziej szczegółowoDiagnostyka i leczenie zatok szczękowych w aspekcie leczenia implantologicznego
Borgis Diagnostyka i leczenie zatok szczękowych w aspekcie leczenia implantologicznego *Michał Michalik 1, *Agnieszka Laskus-Perendyk 2 1 Centrum Medyczne MML 2 Klinika Stomatologiczna Trio-Dent Maxillary
Bardziej szczegółowoWpływ leczenia endoskopowego niewielkich, izolowanych zmian zapalnych zatoki klinowej na dolegliwości bólowe głowy
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS 165 Wpływ leczenia endoskopowego niewielkich, izolowanych zmian zapalnych zatoki klinowej na dolegliwości bólowe głowy The influence of endoscopic treatment of isolated, small
Bardziej szczegółowoScienceDirect. journal homepage:
polski przeglą d otorynolaryngologiczny 2 (2013) 194 198 Dostępne online www.sciencedirect.com ScienceDirect journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor Artykuł oryginalny/original research article
Bardziej szczegółowoPojedynczy guzek płuca
Pojedynczy guzek płuca Postępowanie z pojedynczymi guzkami płuca: punkt widzenia torakochirurga Operować, czy nie operować? 1. Jeśli nie operować, to co dalej? - w ogóle nie obserwować? - obserwować? (co
Bardziej szczegółowoSNORING 2014 SLEEP APNEA & for ENT Surgeons 3 rd INTERNATIONAL SEMINAR. CHRAPANIE i BEZDECHY. Warsaw, 6 th December Warszawa, 6 grudnia 2014
SLEEP APNEA & SNORING 2014 for ENT Surgeons 3 rd INTERNATIONAL SEMINAR Warsaw, 6 th December 2014 CHRAPANIE i BEZDECHY DLA LARYNGOLOGÓW III MI DZYNARODOWE SEMINARIUM Warszawa, 6 grudnia 2014 Organizatorzy
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe standardy leczenia szpiczaka plazmocytowego w roku 2014
Międzynarodowe standardy leczenia szpiczaka plazmocytowego w roku 2014 Wiesław Wiktor Jędrzejczak, Katedra i Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Tak
Bardziej szczegółowo