Ostre izolowane zapalenie zatoki klinowej opis 4 przypadków
|
|
- Antoni Kania
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 otolaryngologia polska 68 (2014) Dostępne online journal homepage: Kazuistyka/Case report Ostre izolowane zapalenie zatoki klinowej opis 4 przypadków Acute isolated sphenoid sinusitis report of 4 cases Piotr Sawicki *, Paweł Burduk, Krzysztof Dalke, Monika Orzechowska, Henryk Kaźmierczak Katedra i Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Collegium Medicum w Bydgoszczy, UMK w Toruniu, Kierownik: prof. dr hab. med. Henryk Kaźmierczak, Poland informacje o artykule abstract Historia artykułu: Otrzymano: Zaakceptowano: Dostępne online: Słowa kluczowe: ostre izolowane zapalenie zatoki klinowej leczenie powikłania Keywords: Isolated acute sphenoid sinusitis Complications Treatment Introduction: Isolated acute sphenoid sinusitis is an uncommon sinus infection, frequently misdiagnosed and not usually considered in the differential diagnosis of acute severe headache, with the potential of serious neurologic complications. Aim: Describe four patients with acute sphenoid sinusitis who presented with acute onset of severe headache and consider the role of medical or surgical management. Two patients do not required surgical intervention and medical treatment was sufficient. One patient had sphenoidotomy due to meningitis. One patient was performed surgical intervention after fail of medical therapy. Acute isolated sphenoid sinusitis appears to be difficult to diagnose. It is important to be aware of acute sphenoid sinusitis in the setting of new onset severe headache, when imaging studies are unrevealing for intracranial pathology. Medical therapy focused on infection, inflammation, and obstruction may be adequate for resolution, but surgical intervention may be required in certain situations Polish Otorhinolaryngology - Head and Neck Surgery Society. Published by Elsevier Urban & Partner Sp. z o.o. All rights reserved. Wstęp Izolowane ostre zapalenie zatoki klinowej występuje z częstością około 2 3% ogółu zapaleń zatok przynosowych, jednak ze względu na niespecyficzne objawy prawidłowe wczesne rozpoznanie tego schorzenia jest rzadsze [1, 2]. Najczęściej występujące objawy to ból głowy (64 82%), zaburzenia widzenia, mnogie lub pojedyncze porażenie nerwów czaszkowych i spływanie wydzieliny do gardła [3 6]. Mała specyficzność tych objawów oraz późne zgłaszanie się pacjentów do laryngologa są przyczyną opóźnienia diagnostyki i właściwego leczenia tej potencjalnie groźnej jednostki chorobowej. Dla właściwego rozpoznania niezbędne jest przeprowadzenie diagnostyki obrazowej (tomografii komputerowej lub tomografii rezonansu magnetycznego) uzupełnione wykonaniem endoskopii jam nosa. Przypadki wymagające leczenia operacyjnego dotyczą chorych, u których szansa na uzyskanie dobrego efektu terapeutycznego przy zastosowaniu wyłącznie leczenia nieoperacyjnego jest niska [7]. Zaliczamy tu przede * Adres do korespondencji: Katedra i Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Collegium Medicum ul. M. Skłodowskiej-Curie 62/7, Bydgoszcz, Polska. Work: , Tel.: Adres piotr.sawicki@cm.umk.pl (P. Sawicki) /$ see front matter 2012 Polish Otorhinolaryngology - Head and Neck Surgery Society. Published by Elsevier Urban & Partner Sp. z o.o. All rights reserved.
2 100 otolaryngologia polska 68 (2014) [(Ryc._1)TD$FIG] wszystkim przypadki powikłań zatokopochodnych, takie jak: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej, ropnie mózgu, ropnie podtwardówkowe i nadtwardówkowe, pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego prowadzące niekiedy do ślepoty [6]. Stosowane leczenie operacyjne tych złych prognostycznie przypadków obejmuje dojścia zewnątrznosowe lub wewnątrznosowe. Aktualnym standardem leczenia operacyjnego zatok przynosowych jest operacja endoskopowa nosa i zatok [8]. Najkorzystniejszym postępowaniem dla pacjenta jest leczenie zachowawcze, wymaga ono jednak wczesnego rozpoznania oraz intensywnego leczenia farmakologicznego. Celem pracy jest prezentacja czterech przypadków izolowanego ostrego zapalenia zatoki klinowej, leczonych w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 Collegium Medicum w Bydgoszczy. W dwóch przypadkach prawidłowe leczenie zachowawcze uchroniło pacjentki przed interwencją operacyjną, trzecia pacjentka ze względu na zaawansowanie choroby i pojawienie się powikłań wymagała leczenia operacyjnego, u czwartej pacjentki z uwagi na brak poprawy po leczeniu zachowawczym wdrożono leczenie operacyjne. Materiał Opis przypadku nr 1 Pacjentka M. M. lat 45 konsultowana w Klinice Otolaryngologii w dniu w celu poszukiwania ogniska zakażenia w przebiegu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Chora była hospitalizowana w szpitalu zakaźnym, gdzie wdrożono leczenie farmakologiczne z powodu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Pacjentka w trakcie konsultacji była w stanie ciężkim z ograniczonym kontaktem i zaburzeniami świadomości. W badaniu TK głowy stwierdzono całkowite zacienienie prawej zatoki klinowej, bez innych odchyleń od stanu prawidłowego w obrębie zatok przynosowych. W znieczuleniu miejscowym, po anemizacji błony śluzowej nosa pod kontrolą optyki 0 stopni otwarto w zachyłku klinowo- -sitowym zatokę klinową poprzez ujście naturalne. Uzyskano wypływ treści ropnej pod ciśnieniem. Wydzielinę odessano, zatokę wypłukano i poszerzono ujście zatoki. Z pobranej treści ropnej na posiew uzyskano florę fizjologiczną. W ciągu kilku dni uzyskano znaczną poprawę stanu ogólnego chorej. W kontrolnej tomografii komputerowej nie stwierdzono zmian patologicznych w obrębie zatok przynosowych (Ryc. 1). Opis przypadku nr 2 Pacjentka B. K. lat 47 przyjęta do Kliniki Otolaryngologii w dniu r. z powodu narastającego od 9 dni silnego bólu głowy zlokalizowanego w okolicy potylicznej głównie po stronie prawej, obrzęku i zaburzeń czucia na twarzy oraz zaburzeń widzenia w postaci dwojenia obrazu. Chora była leczona w poradni lekarza rodzinnego klarytromycyną w dawce mg, przez 5 dni, a następnie klindamycyną w dawce mg przez 4 dni. W badaniu laryngologicznym stwierdzono: obrzęk błony śluzowej oraz obecność śluzowo-ropnej wydzieliny w jamie nosowej, bez Ryc. 1 Kontrolna tomografia komputerowa z dnia Fig. 1 Computed tomography check-up dated on innych odchyleń od stanu prawidłowego. W konsultacji okulistycznej stwierdzono: ruchomość gałek ocznych prawidłowa, dwojenie obrazów odległych, VOD = 1,0cc, VOS = 1,0cc. Odcinek przedni gałek ocznych i dno oczu w normie. W konsultacji neurologicznej nie stwierdzono cech ogniskowego uszkodzenia OUN, objawy oponowe ujemne, zaburzenia czucia środkowego piętra twarzy po stronie prawej. Nie stwierdzono neurologicznych przyczyn podawanych dolegliwości. W badaniach laboratoryjnych stwierdzono: leukocytoza /l, CRP 28 mg/l, OB 44 mm/h, temperatura 378C. W wykonanym badaniu KT przy przyjęciu: całkowite zacienienie zatoki klinowej prawej. Niewielkie zgrubienie błony śluzowej prawej zatoki szczękowe. Zgrubienie błony śluzowej środkowej i tylnej części jamy nosowej po stronie prawej. Pozostałe zatoki prawidłowo powietrzne (Ryc. 2A, B). W trakcie hospitalizacji zastosowano dożylną antybiotykoterapię empiryczną: amoksycylina z kwasem klawulanowym 3 1,2 g, anemizację błony śluzowej jamy nosowej trzy razy na dobę, ketoprofen doraźnie w iniekcjach dożylnych. W pobranym wymazie z jamy nosowej nie uzyskano wzrostu flory patologicznej. Stwierdzono jedynie mikroflorę fizjologiczną. W trzeciej dobie leczenia stan pacjentki poprawił się: ustąpiło dwojenie obrazu, zaburzenia czucia na twarzy, uzyskano normalizację temperatury ciała. Kontrolne badanie okulistyczne nie wykazało odchyleń od stanu prawidłowego. W czwartej dobie leczenia ustąpił ból głowy. Chorą wypisano do domu w stanie ogólnym dobrym w siódmej dobie z zaleceniem kontroli w poradni laryngologicznej i okulistycznej za 7 dni oraz wykonania kontrolnej tomografii komputerowej za miesiąc. Podczas wizyt kontrolnych pacjentka nie zgłaszała dolegliwości, odchyleń od stanu prawidłowego nie stwierdzono. W kontrolnym badaniu KT z r. stwierdzono [(Ryc._2)TD$FIG] Ryc. 2 Tomografia komputerowa z dnia Fig. 2 Computed tomography dated on
3 [(Ryc._3)TD$FIG] otolaryngologia polska 68 (2014) [(Ryc._4)TD$FIG] Ryc. 3 Kontrolna tomografia komputerowa z dnia z Fig. 3 Computed tomography check-up dated on Ryc. 4 Tomografia komputerowa z dnia przyjęcia do Kliniki z dnia Fig. 4 Computed tomography performed on admission to the clinic on niewielkie przyścienne zgrubienie błony śluzowej zatoki klinowej prawej, bez zalegania wydzieliny. Innych odchyleń od stanu prawidłowego nie obserwowano (Ryc. 3). Opis przypadku nr 3 Pacjentka L. L. lat 40 przyjęta do Kliniki Otolaryngologii w dniu r. z powodu silnego, rozpierającego bólu głowy narastającego od 11 dni, nieustępującego po dużych dawkach leków przeciwbólowych, oraz upośledzenia drożności nosa. Ból był zlokalizowany w okolicy skroniowej i czołowej obustronnie. W dniu r. chora konsultowana w Klinice Otolaryngologii nie wyraziła zgody na hospitalizację. Pacjentka była leczona z powodu infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych w poradni lekarza rodzinnego przez 11 dni. W badaniu laryngologicznym stwierdzono: obustronny obrzęk błony śluzowej jam nosa, powiększenie małżowin nosowych bez obecności treści patologicznej w jamie nosowej. W konsultacji okulistycznej nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego. Konsultacja neurologiczna nie wykazała cech ogniskowego uszkodzenia OUN ani objawów oponowych. W badaniach laboratoryjnych nie stwierdzono odchyleń od normy. Chora nie gorączkowała. W badaniu KT zatok stwierdzono całkowicie zacienioną zatokę klinową prawą i jej zachyłek boczny z zachowaniem zarysów kostnych masywne zmiany zapalne lub zalegająca treść płynna. Pozostałe zatoki oboczne nosa prawidłowo powietrzne. Mózgowie bez uchwytnych zmian ogniskowych. Układ komorowy prawidłowej szerokości, bez przemieszczeń. Krwawienia śródczaszkowego nie stwierdzono (Ryc. 4). W trakcie hospitalizacji zastosowano dożylną antybiotykoterapię empiryczną: amoksycylina z kwasem klawulanowym 3 1,2 g, anemizację błony śluzowej jamy nosowej 1% roztworem efedryny trzy razy na dobę, ketoprofen doraźnie w iniekcjach dożylnych. Chorej pobrano wymaz z jamy nosowej, z którego wyhodowano florę fizjologiczną. W drugiej dobie leczenia ustąpił ból głowy. Pacjentkę wypisano do domu w stanie ogólnym dobrym w trzeciej dobie. Chora pozostaje pod kontrolą poradni laryngologicznej. Wizyty kontrolne nie wykazały nawrotu dolegliwości. W badaniu kontrolnym tomografii komputerowej z dnia nie obserwowano odchyleń od stanu prawidłowego: zatoki przynosowe prawidłowej powietrzności. Kompleksy ujściowo-przewodowe obustronnie drożne (Ryc. 5). Opis przypadku nr 4 Pacjentka M. K. lat 21 przyjęta do Kliniki Otolaryngologii w dniu r. z powodu silnego, rozpierającego bólu głowy w okolicy potylicznej po stronie prawej, narastającego od 7 dni, nieustępującego po lekach przeciwbólowych. Pacjentka była leczona z powodu infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych oraz zapalenia zatok w poradni laryngologicznej. Ze względu na narastający ból głowy pacjentkę przyjęto do Kliniki w trybie pilnym. W badaniu laryngologicznym przy przyjęciu stwierdzono obustronny niewielki obrzęk błony śluzowej jamy nosowej bez obecności treści ropnej. W konsultacji okulistycznej nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego. Konsultacja neurologiczna: nie stwierdza się cech ogniskowego uszkodzenia OUN ani objawów oponowych. Badania laboratoryjne nie wykazały odchyleń od normy. Temperatura 37,18C. W badaniu KT: zatoka klinowa prawa z obecnością przyściennych zgrubień śluzówki, zawiera niewielką ilość treści śluzowej. Drożność ujścia zatoki upośledzona przez obrzęk. Pozostałe zatoki prawidłowo powietrzne, drożność kompleksów ujściowo-przewodowych zachowana (Ryc. 6). W trakcie hospitalizacji wykonano zabieg w znieczuleniu ogólnym, podczas którego poszerzono ujście zatoki klinowej [(Ryc._5)TD$FIG] Ryc. 5 Kontrolna tomografia komputerowa z dnia Fig. 5 Computed tomography check-up dated on
4 102 [(Ryc._6)TD$FIG] otolaryngologia polska 68 (2014) Ryc. 6 Tomografia komputerowa głowy z dnia przyjęcia do Kliniki Fig. 6 Computed tomography of the head performed on admission to the clinic prawej światło zatoki wypełnione częściowo treścią śluzową, wytworzonopołączenie pomiędzy lewą iprawą zatoką klinową. Kontynuowano dożylną antybiotykoterapię empiryczną: amoksycylina z kwasem klawulanowym 3 1,2 g, metamizol doraźnie w iniekcjach dożylnych. W drugiej dobie pooperacyjnej ból głowy ustąpił. W uzyskanym posiewie treści z jamy nosowej stwierdzono florę fizjologiczną. Pacjentkę wypisano do domu w stanie ogólnym dobrym. Chora pozostaje pod kontrolą poradni laryngologicznej. Podczas wizyt kontrolnych nie stwierdzono nawrotu dolegliwości. W wykonanych konsultacjach okulistycznej i neurologicznej po wypisie z Kliniki nie zaobserwowano odchyleń od stanu prawidłowego. W kontrolnym badaniu tomografii rezonansu magnetycznego z dnia opisywane zatoki przynosowe prawidłowej powietrzności. Kompleksy ujściowo-przewodowe obustronnie drożne (Ryc. 7). Omówienie Izolowane zapalenia zatok klinowych stwarzają wiele trudności diagnostycznych, czego konsekwencją jest opóźnienie wdrożenia skutecznego leczenia. Najczęstszymi, jednak mało specyficznymi objawami są bóle głowy. W przypadku zapaleń zatoki klinowej bóle te są bardzo silne i rzutują się [(Ryc._7)TD$FIG] w okolicy potyliczno-ciemieniowej [4, 5]. Rozpoznanie postawione zbyt późno może doprowadzić w krótkim czasie do wystąpienia powikłań okulistycznych i/lub neurologicznych. Najczęściej występującymi wówczas powikłaniami izolowanego zapalenia zatoki klinowej są: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej, pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego i ropnie ośrodkowego układu nerwowego [9]. Opisywane są również przypadki posocznicy, której przyczyną było przedłużające się zapalenie zatoki klinowej [10]. Ze względu na niejednoznaczności objawów zapalenia zatoki klinowej, szansę na szybkie i trafne rozpoznanie daje wykonanie badania tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego [11, 12]. Przedstawione w naszej pracy dwa przypadki pacjentek leczonych zachowawczo z powodu izolowanego zapalenia zatoki klinowej wskazują, że wdrożenie intensywnego leczenia zachowawczego może dać dobry efekt końcowy z ustąpieniem wszystkich objawów chorobowych. Pokazują one również, iż leczenie zachowawcze w warunkach ambulatoryjnych, bez odpowiedniej diagnostyki oraz możliwości wykonania zabiegu endoskopowego, może być nieskuteczne i prowadzić do pojawienia się powikłań okulistycznych i/lub neurologicznych. W jednym przypadku ze względu na nieskuteczność leczenia zachowawczego i utrzymujące się dolegliwości bólowe głowy, pomimo prawidłowego leczenia zachowawczego, wdrożono leczenie operacyjne. Konieczne okazało się wówczas wykonanie zabiegu endoskopowego w znieczuleniu miejscowym z uwagi na ciężki stan chorej. Skuteczność tego rodzaju leczenia jest bezsporna, jednak powinno ono być zarezerwowane dla stanów wymagających takiego postępowania, a także wykonane w ośrodku mającym doświadczenie w wykonywaniu tego typu zabiegów. Leczenie operacyjne powinno być rozważane jako rutynowe postępowanie w przypadku ostrych zapaleń zatoki klinowej, w których występuje brak efektu leczenia zachowawczego lub rozwijają się powikłania zatokopochodne. Wkład autorów/authors' contributions Według kolejności. Konflikt interesu/conflict of interest Nie występuje. Finansowanie/Financial support Nie występuje. Ryc. 7 Kontrolna rezonansu magnetycznego z dnia r. Fig. 7 Magnetic resonance imaging check-up dated on Etyka/Ethics Treści przedstawione w artykule są zgodne z zasadami Deklaracji Helsińskiej, dyrektywami EU oraz ujednoliconymi wymaganiami dla czasopism biomedycznych.
5 otolaryngologia polska 68 (2014) Badania własne zostały przeprowadzone zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Klinicznej i zaakceptowane przez lokalną Komisję Bioetyki, a ich uczestnicy wyrazili pisemną zgodę na udział. pismiennictwo/references [1] Castelnuovo P, Pagella F, Semino L, De Bernardi F, Delù G. Endoscopic treatment of the isolated sphenoid sinus lesions. Eur Arch Otorhinolaryngol 2005;262(2): [2] Moorman CM, Anslow P, Elston JS. Is sphenoid sinus opacity significant in patients with optic neuritis? Eye 1999;13(Pt 1): [3] Babiński D, Brzoznowski W, Skorek A, Ostrowska A, Stankiewicz C. Sphenoid sinusitis. Otolaryngol Pol 2007; 61(4): [4] Cakmak O, Shohet MR, Kern EB. Isolated sphenoid sinus lesions. Am J Rhinol 2000;14(1): [5] Deans JA, Welch AR. Acute isolated sphenoid sinusitis: a disease with complications. J Laryngol Otol 1991;105 (12): [6] Lee LA, Huang CC, Lee TJ. Prolonged visual disturbance secondary to isolated sphenoid sinus disease. Laryngoscope 2004;114(6): [7] Strek P, Zagólski O, Składzień J, Oleś K, Konior M, Hydzik-Sobocińska K, Głowacki R. Endoscopic surgical treatment of patients with isolated sphenoid sinus disease. Otolaryngol Pol 2007;61(3): [8] Kozłowski Z, Mazerant M, Skóra W, Dąbrowska K. Sphenoidotomia w leczeniu izolowanych chorób zatoki klinowej. Otolaryngol Pol 2008;62(5): [9] Grundmann T, Weerda H. Orbital and intracranial complications of acute sinusitis in childhood status of endoscopic paranasal sinus surgery based on case examples. Laryngorhinootologie 1997;76(9): [10] Preś K, Bochnia M, Rostkowska-Nadolska B, Jaworska M, Kubacka M, Jankowska-Konsur A, et al. Sepsis in the sphenoiditis patient. Otolaryngol Pol 2007;61(2): [11] Jacquier A, Facon F, Vidal V, Pascal T, Chapon F, Dessi P, et al. Sphenoid sinusitis. J Neuroradiol 2000;30 (4): [12] Oktedalen O, Lilleas F. Septic complications to sphenoidal sinus infection. Scand J Infect Dis 1992;24 (3):
ScienceDirect. journal homepage:
polski przeglą d otorynolaryngologiczny 2 (2013) 245 249 Dostępne online www.sciencedirect.com ScienceDirect journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor Sprawozdanie/Meeting Report Sprawozdanie z
Bardziej szczegółowoCzym jest funkcjonalna (czynnościowa) chirurgia zatok przynosowych (FESS)
Czym jest funkcjonalna (czynnościowa) chirurgia zatok przynosowych (FESS) Operacja zatok metodą endoskopową jest alternatywą dla tradycyjnej metody charakteryzującej się dużą inwazyjnością. Obecnie w laryngologii
Bardziej szczegółowoALERGIA kwartalnik dla lekarzy Wpływ hipertonicznego roztworu wody morskiej na upośledzenie drożności nosa
autor(); Dr n. med. Piotr Rapiejko, Prof. dr hab. n. med. Dariusz Jurkiewicz Klinika Otolaryngologii, WIM w Warszawie Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Dariusz Jurkiewicz keywords (); TERAPIA PRACA
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - 582 PRACE ORYGINALNE Sphenoidotomia w leczeniu izolowanych chorób zatoki klinowej Sphenoidotomy the treatment of patients with isolated sphenoid sinus diseases Zbigniew Kozłowski, Marcin Mazerant,
Bardziej szczegółowo1. Protezowanie aparatami (przewodnictwo powietrzne i kostne). 2. Ćwiczenia logopedyczne.
2. Implantacje mikroelektrod do ślimaka przekazywanie odpowiednio dobranych sygnałów elektrycznych do receptorów w sposób sterowany komputerem. Rehabilitacja w uszkodzeniach słuchu: 1. Protezowanie aparatami
Bardziej szczegółowoKatedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med.
Katowice 2016 Jolanta Żak Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med. Damian Kusz W razie zaobserwowania niepokojących
Bardziej szczegółowoIm szybciej poprawimy drożność nosa tym większa szansa na pełne wyleczenie i brak ryzyka związanego z wystąpieniem powikłań omówionych powyżej.
Przegroda nosa to część nosa wewnętrznego zbudowana z części chrzęstnej i kostnej. Jej skrzywienie powstaje na granicy styku części chrzęstnych i kostnych najczęściej jako wada wrodzona. Jeżeli skrzywienie
Bardziej szczegółowoAerozol pulsujący. Nowa jakość w leczeniu zapalenia zatok. skuteczne, dokładne i bezpieczne leczenie zapalenia zatok
Nowa jakość w leczeniu zapalenia zatok Aerozol pulsujący skuteczne, dokładne i bezpieczne leczenie zapalenia zatok PARI SINUS Terapia inhalacyjna stosowana w ostrych i przewlekłych chorobach górnych dróg
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowouszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego.
Barotrauma uszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego. Podział urazów ciœnieniowych płuc zatok obocznych
Bardziej szczegółowoStabilizacja krótkoodcinkowa w leczeniu schorzeń i urazów kręgosłupa -w materiale własnym
SYSTEM DERO: ROZWÓJ TECHNIK OPERACYJNEGO LECZENIA KRĘGOSŁUPA Adamski Ryszard, Tura Krzysztof 1 Stabilizacja krótkoodcinkowa w leczeniu schorzeń i urazów kręgosłupa -w materiale własnym Wstęp Streszczenie:
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoPrzemysław Kotyla. Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Ślaski Uniwersytet Medyczny Katowice
Przemysław Kotyla Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Ślaski Uniwersytet Medyczny Katowice Opis problemu 32-letni pacjent z rozpoznanym młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów i rozpoznanym
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna
Bardziej szczegółowoImię nazwisko pacjenta... Lekarz nadzorujący Rozpoznanie
Zmniejszenie małżowin nosowych (konchoplastyka) Małżowiny to struktury anatomiczne wychodzące z dolno-bocznej części jamy nosa i zbudowane ze szkieletu kostnego obudowanego błoną śluzową. Zabieg polega
Bardziej szczegółowoPostępowanie w zakażeniach układu oddechowego
Postępowanie w zakażeniach układu oddechowego Etiologia Wirusy; Rinowirusy; Adenowirusy; Koronawirusy; Wirusy grypy i paragrypy; Wirus RS; Enterowirusy ; Etiologia Bakterie Streptococcus pneumoniae Haemophilus
Bardziej szczegółowoGamma Knife bezinwazyjna alternatywa dla leczenia operacyjnego guzów wewnątrzczaszkowych oraz innych patologii mózgu
Gamma Knife bezinwazyjna alternatywa dla leczenia operacyjnego guzów wewnątrzczaszkowych oraz innych patologii mózgu Leszek Lombarski Klinika Neurochirurgii i Urazów Układu Nerwowego CMKP, Warszawa Stereotaksja
Bardziej szczegółowoBADANIA LABORATORYJNE WYKONYWANE W PRZYPADKU NIEDOKRWIENNEGO UDARU MÓZGU
442 Część II. Neurologia kliniczna BADANIA LABORATORYJNE WYKONYWANE W PRZYPADKU NIEDOKRWIENNEGO UDARU MÓZGU Badania neuroobrazowe Badanie tomografii komputerowej głowy Zasadniczym rozróżnieniem wydaje
Bardziej szczegółowoZapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta: PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury
Bardziej szczegółowoTematy seminariów z Neurologii dla V roku Kierunku Lekarskiego realizowane w Klinice Neurochirurgii:
Tematyka zajęć i zaliczenie z Neurologii - plik pdf do pobrania Neurochirurgia Do zajęć seminaryjnych student jest zobowiązany przygotować wiedzę teoretyczną zgodnie ze słowami kluczowymi do danego tematu.
Bardziej szczegółowoOpieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych
Opieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych Dr n. med. Jacek Schmidt Oddział Otolaryngologiczny ZOZ MSWiA w Łodzi Operacje endoskopowe
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoprzewlek³ego stanu zapalnego ucha œrodkowego
93 Otorynolaryngologia, 2005, 4(2), 93-99 Ocena powik³añ wewn¹trzczaszkowych w przebiegu przewlek³ego stanu zapalnego ucha œrodkowego Intracranial complications of chronic otitis media JOANNA KOBIORSKA-NOWAK,
Bardziej szczegółowoUrologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
Bardziej szczegółowoPozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci
Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Thorax 2011;66: suppl. 2 Zapalenia płuc - etiologia Nowe czynniki
Bardziej szczegółowoIrmina Śmietańska. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UNIWERSYTET MEDYCZNY W GDAŃSKU
Irmina Śmietańska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UNIWERSYTET MEDYCZNY W GDAŃSKU Iniekcje mięśniowe Patient control analgesia PCA Analgezja zewnątrzop onowa Umiarkowaniesilne dolegliwości
Bardziej szczegółowoOtolaryngologia - opis przedmiotu
Otolaryngologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Otolaryngologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-Ol Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie dystonii ogniskowych i połowiczego kurczu twarzy
Załącznik nr 13 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE DYSTONII OGNISKOWYCH I POŁOWICZEGO KURCZU TWARZY ICD-10 G24.3 - kręcz karku G24.5 - kurcz
Bardziej szczegółowoPytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej
Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej - 2017 1. Proszę wymienić zagrożenia zdrowotne dla kobiety jakie mogą wystąpić w okresie okołomenopauzalnym. 2. Proszę omówić rolę położnej w opiece
Bardziej szczegółowoSkale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 10
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 10 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku ATA/AACE Guidelines HYPERTHYROIDISM
Bardziej szczegółowoZadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia
Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie
Bardziej szczegółowoS T R O N C.FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA OPERACJĘ. Ii. ZLECENIA POOPERACYJNE G. DODATKOWA KARTA CODZIENNYCH OBSERWACJI H. KARTA ZNIECZULENIA
(podpis) LEKARZ PROWADZĄCY DATA Rp. ZALECENIA DLA PACJENTKI (data) DOKUMENTACJĘ INDYWIDUALNĄ ZEWNĘTRZNĄ OTRZYMAŁAM str. 12 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW ZUS ZLA S. R. P. O. N. M. L. STATYSTYKA MEDYCZNA DOKUMENTACJĘ
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
D. Babiński i inni WSTĘP Autorzy nie zgłaszają konfliktu interesów. Sphenoid sinusitis Dariusz Babiński, Wojciech Brzoznowski, Andrzej Skorek, Anna Ostrowska, Czesław Stankiewicz Klinika Chorób Uszu, Nosa,
Bardziej szczegółowoPrawidłowe zasady podawania leków donosowo
Prawidłowe zasady podawania leków donosowo WSKAZANIA do podawania leków donosowo 1) ostre infekcyjne zapalenie błony śluzowej nosa 2) alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa 3) idiopatyczny nieżyt nosa
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - Artykuł oryginalny/original research article Zębopochodne stany zapalne tkanek miękkich twarzy i szyi w materiale Oddziału Otolaryngologii Szpitala Wojewódzkiego im. św. Łukasza w Tarnowie obserwacja
Bardziej szczegółowoZŁOŚLIWY ZESPÓŁ NEUROLEPTYCZNY PO WYMIANIE GENERATORA IMPULSÓW GŁĘBOKIEJ STYMULACJI MÓZGU, U PACJENTKI Z CHOROBĄ PARKINSONA OPIS PRZYPADKU
ZŁOŚLIWY ZESPÓŁ NEUROLEPTYCZNY PO WYMIANIE GENERATORA IMPULSÓW GŁĘBOKIEJ STYMULACJI MÓZGU, U PACJENTKI Z CHOROBĄ PARKINSONA OPIS PRZYPADKU Paweł Zdunek [1,2], Henryk Koziara [1,3], Emilia Sołtan [3], Wiesław
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoHanna Misiołek. Katedra Anestezjologii Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej Śląski Uniwersytet Medyczny
PCEA-czy wpływa na czas pobytu chorego w szpitalu? Hanna Misiołek Katedra Anestezjologii Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej Śląski Uniwersytet Medyczny ZALECENIA DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA Z BÓLEM POOPERACYJYM
Bardziej szczegółowoZasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii
Dr n. med. Krzysztof Powała-Niedźwiecki Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 1. Do OIT będą
Bardziej szczegółowoPrzywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie
Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu
Bardziej szczegółowoWpływ leczenia endoskopowego niewielkich, izolowanych zmian zapalnych zatoki klinowej na dolegliwości bólowe głowy
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS 165 Wpływ leczenia endoskopowego niewielkich, izolowanych zmian zapalnych zatoki klinowej na dolegliwości bólowe głowy The influence of endoscopic treatment of isolated, small
Bardziej szczegółowoPrawo gazów doskonałych
Urazy ciśnieniowe Prawo gazów doskonałych p = ciśnienie V = objętość T = temperatura pv T = const DOTYCZY PRZESTRZENI GAZOWYCH!!! Przestrzenie gazowe nurka Płuca Przewód pokarmowy Zatoka czołowa Zatoka
Bardziej szczegółowo3. Zapalenia tkanek miękkich i kości części twarzowej czaszki Stanisława Z. Grabowska, Robert M. Balicki... 112
Spis treści Wstęp Leszek Kryst.................. 15 1. Postępowanie okołooperacyjne i w niektórych stanach nagłych Ewa Mayzner-Zawadzka, Marcin Kołacz.......... 17 Postępowanie przedoperacyjne.................
Bardziej szczegółowoPoradnia Immunologiczna
Poradnia Immunologiczna Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 Szanowni Państwo, Uprzejmie informujemy, że w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli funkcjonuje
Bardziej szczegółowoJedna bakteria, wiele chorób
Jedna bakteria, wiele chorób prof. dr hab. med. Jacek Wysocki dr n. med. Ilona Małecka Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Specjalistyczny
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoCHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Bardziej szczegółowoMultiple complications of acute unilateral rhinosinusitis a case report
228 Multiple complications of acute unilateral rhinosinusitis a case report SUMMARY - - - Key words: treatment by Polskie Towarzystwo Otorynolaryngologów /Received: / Address for correspondence: e-mail
Bardziej szczegółowow kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Bardziej szczegółowoZaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii
1 Kierunek: PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy
Bardziej szczegółowoAnna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała
Anna Durka Zastosowanie aktywowanego białka C (Xigris) u pacjentów leczonych z powodu ciężkiej sepsy w II Zakladzie Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK nr 2 im. WAM w Łodzi. Opiekun pracy: Dr n. med.
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoCiekawy przypadek przewlekłe ropne zapalenie zatok.
Ciekawy przypadek przewlekłe ropne zapalenie zatok. Zdjęcia radiologiczne i endoskopowe 7 letniej klaczy, która trafiła do kliniki z powodu okresowego, lewostronnego wypływu z nosa. Wypływ ten miał charakter
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoZapalenie kości skroniowej jako powikłanie wysiękowego zapalenia ucha środkowego
Robert Bartoszewicz, Emilia Karchier, Krzysztof Morawski, Jacek Sokołowski, Kazimierz Niemczyk Zapalenie kości skroniowej jako powikłanie wysiękowego zapalenia ucha środkowego Katedra i Klinika Otolaryngologii
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoScienceDirect. journal homepage: Sudden hearing loss as a symptom of vestibular schwannoma
polski przeglą d otorynolaryngologiczny 2 (2013) 189 193 Dostępne online www.sciencedirect.com ScienceDirect journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor Artykuł oryginalny/original research article
Bardziej szczegółowoEuropejskie wytyczne na temat zapalenia nosa i zatok przynosowych oraz polipów nosa EPOS 2012
60 Otorynolaryngologia PRACE 2013, POGLĄDOWE 12(2): 60-71 Europejskie wytyczne na temat zapalenia nosa i zatok przynosowych oraz polipów nosa EPOS 2012 Wersja kieszonkowa European Position Paper on Rhinosinusitis
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 2
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 2 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowo3 Zespół czerwonego ucha opis, diagnostyka i leczenie Antoni Prusiński. 4 Zawroty głowy w aspekcie medycyny ratunkowej Antoni Prusiński
VERTIGOPROFIL VOL. 3/Nr 3(11)/2009 Redaktor naczelny: Prof. dr hab. n. med. Antoni Prusiński Zastępca redaktora naczelnego: Dr n. med. Tomasz Berkowicz 2 XXXVI Międzynarodowy Kongres Towarzystwa Neurootologicznego
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
otolaryngologia polska 68 (2014) 252 257 Artykuł oryginalny/original research article Brodawczaki odwrócone nosa i zatok przynosowych w materiale własnym Inverted papilloma of the nose and paranasal sinuses
Bardziej szczegółowoInfekcja wikłająca śródmiąższowe choroby płuc
Infekcja wikłająca śródmiąższowe choroby płuc dr n. med. Adam Nowiński 2 Klinika Chorób Płuc IGiChP kierownik: prof. Paweł Śliwiński Wywiad 67-letni mężczyzna skierowany do szpitala z powodu zmian w płucach
Bardziej szczegółowoSYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia.
Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: Specjalności: SYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia. OTOLARYNGOLOGIA DZIECIĘCA Kod modułu LK.3.F.003 I Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. I stopnia II stopnia. Rok 4, semestr VII
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu: Otolaryngologia Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny lekarsko-dentystyczny Specjalność
Bardziej szczegółowootolaryngologia polska 68 (2014) ScienceDirect journal homepage:
otolaryngologia polska 68 (2014) 315 319 Dostępne online www.sciencedirect.com ScienceDirect journal homepage: www.elsevier.com/locate/otpol Artykuł oryginalny/original research article Guzy nowotworowe
Bardziej szczegółowoFORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoPowikłania zapaleń płuc
Powikłania zapaleń płuc Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Miejscowe powikłania zapaleń płuc Powikłany wysięk parapneumoniczny/ropniak
Bardziej szczegółowoInformacje dla pacjentów przed badaniem jelita grubego*
Informacje dla pacjentów przed badaniem jelita grubego* Konsultacja: prof. dr hab. n. med. Jarosław Reguła Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Klinika Gastroenterologii Onkologicznej
Bardziej szczegółowoPROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje
Bardziej szczegółowoKATEDRA CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ I SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ ZAKŁAD CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ
DLA STUDENTÓW III ROKU ODDZIAŁU STOMATOLOGII SEMESTR VI (LETNI) 1. Zapoznanie z organizacją Katedry, w szczególności z organizacją Zakładu Chirurgii Stomatologicznej. Powiązania chirurgii stomatologicznej
Bardziej szczegółowoPOSTÊPY W CHIRURGII G OWY I SZYI 1/2008 19
Zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne w zakresie rynologii Klasyfikacja zapaleñ zatok przynosowych i zalecenia Europejskiego Towarzystwa Rynologicznego Na stronie internetowej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów
Bardziej szczegółowoPaweł Szwedowicz. Sialoendoskopia w diagnostyce i leczeniu schorzeń gruczołów ślinowych - analiza doświadczeń własnych
Paweł Szwedowicz Sialoendoskopia w diagnostyce i leczeniu schorzeń gruczołów ślinowych - analiza doświadczeń własnych XLVIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów Chirurgów Głosy i Szyi; Katowice
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku
Uchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku w sprawie wyrażenia zgody na realizację programu zdrowotnego w zakresie szczepień ochronnych przeciwko grypie, dla mieszkańców Miasta
Bardziej szczegółowo40% zniżki 50% zniżki
TCOP Telefoniczne centrum Obsługi pacjenta POLMED 801 033 200; 58 775 95 99 Automatyczny Konsultant Portal Pacjenta Platforma Medycyny Pracy (zarządzanie medycyną pracy on-line) Platforma rejestracji do
Bardziej szczegółowolek Magdalena Puławska-Stalmach STRESZCZENIE
lek Magdalena Puławska-Stalmach tytuł pracy: Kliniczne i radiologiczne aspekty tętniaków wewnątrzczaszkowych a wybór metody leczenia STRESZCZENIE Tętniak to miejscowe, nieprawidłowe poszerzenie światła
Bardziej szczegółowoUkład moczowy. Przypadki kliniczne
Układ moczowy Przypadki kliniczne 2015-2016 Przypadek 1 Case courtesy of Dr Frank Gaillard rid: 16699 Mężczyzna, 40 lat lewostronna kolka brzuszna Ból w okolicy lędźwiowej Pytanie 1 Podaj prawdopodobne
Bardziej szczegółowoZespół S u d e cka /
ANDRZEJ ZYLUK Zespół S u d e cka / algodystrofia / CRPS DIAGNOSTYKA I LECZENIE prof. dr hab. n. med. A N D R Z E J Z Y L U K Zespół Sudecka / a lg o d y s tro fia / CRPS DIAGNOSTYKA I LECZENIE & PZWL Spis
Bardziej szczegółowoOkulistyka - opis przedmiotu
Okulistyka - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Okulistyka Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-O Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów jednolite
Bardziej szczegółowoDziecko w wieku 10 lat z bólami głowy i nawracającymi nieżytami nosa
Dziecko w wieku 10 lat z bólami głowy i nawracającymi nieżytami nosa Dr hab. n med. Piotr Albrecht Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci WUM Wywiad, 10 lat zgłosiła się do lekarza POZ z powodu okresowych
Bardziej szczegółowoWyzwania diagnostyczne w chorobach zapalnych tylnego odcinka gałki ocznej - prezentacja przypadków
Klinika Okulistyki Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: prof. dr hab. Dariusz Kęcik Wyzwania diagnostyczne w chorobach zapalnych tylnego odcinka gałki ocznej - prezentacja przypadków MONIKA
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Actual problem of meningitis and other intracranial complications in cases of otitis media and sinusitis in children SUMMARY The most frequent primary infections causing purulent meningitis in older children
Bardziej szczegółowoDlaczego tak późno trafiamy do reumatologa?
Dlaczego tak późno trafiamy do reumatologa? Wyniki najnowszego badania Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher. Wczesne rozpoznanie Ustalenie
Bardziej szczegółowoZakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM KURS 2019
Zakażenia układu moczowego u dzieci Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM KURS 2019 Plan wędrówki Kilka definicji Rekomendacje, siła zaleceń CASE Najważniejsze zalecenia Zakażenie górnych dróg układu moczowego
Bardziej szczegółowoEpidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
Bardziej szczegółowoAbonamenty firmowe. Porównanie pakietów. POLMED - Abonamenty firmowe - porównanie pakietów strona 1 z 7
Abonamenty firmowe Porównanie pakietów POLMED - Abonamenty firmowe - porównanie pakietów strona 1 z 7 TCOP Telefoniczne centrum Obsługi pacjenta POLMED 801 033 200; 58 775 95 99 Automatyczny Konsultant
Bardziej szczegółowoKompleksowa Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna nad pacjentem z Otępieniem - propozycja ekspercka
Kompleksowa Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna nad pacjentem z Otępieniem - propozycja ekspercka D. Ryglewicz, M. Barcikowska, A. Friedman, A. Szczudlik, G.Opala Zasadnicze elementy systemu kompleksowej
Bardziej szczegółowoWysypka i objawy wielonarządowe
Wysypka i objawy wielonarządowe Sytuacja kliniczna 2 Jak oceniasz postępowanie lekarza? A) Bez badań dodatkowych nie zdecydowałbym się na leczenie B) Badanie algorytmem Centora uzasadniało takie postępowanie
Bardziej szczegółowoStosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń
Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym
Bardziej szczegółowoZakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów
Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów Health Protection Scotland Co to są zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A? Paciorkowce z grupy A (ang. Group A Streptococcus,
Bardziej szczegółowoZespół hemofagocytowy. Podstawy teoretyczne i opis przypadku
Zespół hemofagocytowy Podstawy teoretyczne i opis przypadku Definicja Z.h. (Hemophagocytic lymphohistiocytosis) HLH Rzadki zespół objawów klinicznych składający się z: - gorączki - pancytopenii - splenomegalii
Bardziej szczegółowoZakład Pielęgniarstwa Neurologicznego i Neurochirurgicznego Jednostka, dla której. Wydział Nauk o Zdrowiu przedmiot jest oferowany
Załącznik do zarządzenia nr 166 Rektora UMK z dnia 21 grudnia 2015 r. Formularz opisu (formularz sylabusa) na studiach wyższych, doktoranckich, podyplomowych i kursach dokształcających A. Ogólny opis Nazwa
Bardziej szczegółowoRAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM
RAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM WIELKIEJ ORKIESTRY ŚWIĄTECZNEJ POMOCY Warszawa dnia 2014-05-08 Opracowanie:
Bardziej szczegółowoTomasz Szafrański UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO W POZNANIU ODDZIAŁ REUMATOLOGII I OSTEOPOROZY SZPITAL IM. J. STRUSIA W POZNANIU
5 Tomasz Szafrański UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO W POZNANIU ODDZIAŁ REUMATOLOGII I OSTEOPOROZY SZPITAL IM. J. STRUSIA W POZNANIU Historia choroby pacjenta Pacjentka lat 67 Wzrost 156
Bardziej szczegółowoDr n.med. Ewa Grzywna-Rozenek. Katedra i Klinika Pediatrii w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Dr n.med. Ewa Grzywna-Rozenek Katedra i Klinika Pediatrii w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach 10-letnia dziewczynka została przyjęta do Oddziału z powodu utrzymujących się od 2 tygodni
Bardziej szczegółowo