Nowotwory złośliwe jam nosa i zatok przynosowych w materiale własnym charakterystyka epidemiologiczna i kliniczna
|
|
- Monika Olejnik
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 S. Żyłka i inni PRACE ORYGINALNE Nowotwory złośliwe jam nosa i zatok przynosowych w materiale własnym charakterystyka epidemiologiczna i kliniczna Epidemiology and clinical characteristics of the sinonasal malignancies Stanisław Żyłka, Stanisław Bień, Bartłomiej Kamiński, Sylwia Postuła, Magdalena Ziółkowska Dział Otolaryngologii, Chirurgii Głowy i Szyi Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach Kierownik: prof. dr hab. med. S. Bień Summary Introduction. Sinonasal malignances (SNM) usually present as a difficult diagnostic and therapeutic problem. In the paper presented, the epidemiological and clinical characteristics of SNM, diagnosed in Holy Cross Cancer Center in Kielce (Dept. of Otolaryngology, Head and Neck Surgery), from 2001 to 2007, as well as a calculated survival rates are discussed. Material and methods. From the hospital data and current clinical observations of 87 patients with SNM the age, sex, localization, stage of the disease, pathology and treatment applied, was taken for analysis. In cases with at least 3 year observation, the Kaplan-Meier survival curves were calculated. Results. In the analyzed group of 87 cases, ranging from 8 to 82 years of age (average 62,3 years), there was 48 male, and 39 female patients (M : F = 1,2 : 1). 59,8% of all group was in the age above 60 years, with the most common age group years (33,3%). The most common defined localization was a maxillary sinus (33,3%), but due to very advanced stage at time of diagnosis in 37,9% of cases, the precise localization within the region was not possible to define. The primary epithelial tumors were diagnosed in 52,9% (n = 46), of all SNM, the non epithelial malignant tumors in 42,5% (n = 37), and metastatic tumors to the nose and paranasal sinuses in 4,6% (n = 4). In the group of epithelial SNM the Squamous cell carcinoma dominated (26/46 56,5%), and in the non epithelial SNM the most common group was a malignant lymphoma (10/37 27,0%). At time of diagnosis the majority of patients with epithelial SNM (80,4%) presented with advanced local stage of the disease (T3+T4a+T4b). The combined modality treatment was applied in the most of patients in the analyzed group (79,3%). The probability of 3 years disease free survival, calculated with Kaplan-Meier method was 64,0%, and 5-years survival 45,0%. Conclusions. 1. The SNM present as a very heterogeneous group of tumors 2. The most common SNM are a Squamous cell carcinoma, and malignant lymphoma. 3. The majority of SNM are diagnosed at then advanced stage of local disease. 4. The calculated probability of 3-years survival was 64,0%, and 5-years survival 45,0%. 5. The diagnostic, as well as therapeutic approach to SNM requires a multidisciplinary cooperation. Hasła indeksowe: nowotwory jam nosa i zatok przynosowych, epidemiologia, obraz kliniczny Key words: malignant tumors of nasal cavity and paranasal sinuses; epidemiology; clinical characteristics Otolaryngol Pol 2008; LXII (4): by Polskie Towarzystwo Otorynolaryngologów Chirurgów Głowy i Szyi WROWADZENIE Autorzy nie zgłaszają konfliktu interesów. Postępowanie w przypadkach nowotworów złośliwych jam nosa i zatok przynosowych (sinonasal malignancies SNM) należy do najtrudniejszych problemów diagnostycznych i terapeutycznych w onkologii głowy i szyi, ze wględu na rzadkie występowanie, dużą różnorodność histologiczną, lokalizację w strukturach anatomicznych często trudno dostępnych w badaniu klinicznym. Bezobjawowy bądź skryty pod maską sta- 436 Otolaryngologia Polska 2008, LXII, 4
2 Nowotwory złośliwe jam nosa i zatok przynosowych nów zapalnych obraz kliniczny sprawia, że większość SNM rozpoznawana jest w stanie wysokiego zaawansowania klinicznego. [1, 2]. Zarówno diagnostyka, jak i terapia SNM wymaga ścisłej współpracy interdyscyplinarnej. Grupa ta stanowi jedynie ok. 0,2 0,5% wszystkich nowotworów złośliwych (nz) i około 3% nz górnego odcinka oddechowo-pokarmowego. Na SNM częściej chorują mężczyźni niż kobiety (M : K = 1,2 2 : 1), najczęściej w 6 i 7 dekadzie życia. Około 50 70% pierwotnych SNM jest zlokalizowana w zatoce szczękowej, 15 30% w jamie nosa, 10 20% w komórkach sitowych, kazuistycznie w zatoce czołowej i klinowej [1 5]. International Histological Classification of Tumours (WHO) w obrębie jam nosa i zatok przynosowych wyróżnia: pierwotne nowotwory nabłonkowe, pierwotne nowotwory nienabłonkowe oraz nowotwory przerzutowe. Najczęstszym SNM jest rak płaskonabłonkowy (40 55% wszystkich SNM), następnie gruczolakorak (13 19%) oraz rak gruczołowo-torbielowaty (6 10%). Wśród SNM pochodzenia nienabłonkowego dominują chłoniaki złośliwe (około 10 15% wszystkich SNM) [1, 2, 5, 6]. Ponad ¾ nowotworów tej grupy diagnozowanych jest w wysokim stadium zaawansowania miejscowego (T3, T4a, T4b). Do rozpoznania SNM, oprócz badania podmiotowego, niezbędne jest skrupulatne przedmiotowe badanie laryngologiczne, uzupełnione endoskopową oceną jam nosa i zatok przynosowych i pobranie materiału do badania hist.-pat. W celu oceny stadium zaawansowania nowotworu i ustalenia optymalnego planu terapeutycznego niezbędne jest wykonanie TK i MRI zatok przynosowych oraz USG szyi [1, 2, 5, 7, 8]. Do określenia stopnia zaawansowania pierwotnych SNM pochodzenia nabłonkowego stosuje się klasyfikację TNM, oddzielną dla zatoki szczękowej oraz oddzielną dla jam nosa i zatok sitowych, wyróżniającą w obrębie cechy T4 guzy resekcyjne T4a oraz nieresekcyjne T4b [1, 2, 6, 9]. Większość pierwotnych SNM w wysokim stadium zaawansowania miejscowego wymaga radykalnej resekcji guza oraz dodatkowo uzupełniającej radioterapii, nawet jeśli są to nowotwory o niskiej promienioczułości. W przypadku chłoniaków złośliwych nosa i zatok rola chirurga ogranicza się do pobrania właściwego materiału do badania hist.-pat. [1 8, 10, 11]. Prognoza w leczeniu nowotworów złośliwych jam nosa i zatok przynosowych zależy od szeregu czynników, takich jak histopatologia guza, pierwotna lokalizacja nowotworu, stopień zaawansowania miejscowego (T), obecności przerzutów węzłowych (N) i odległych (M), jak również od zastosowanych metod terapii. W krajach o wysokim standardzie opieki medycznej Ryc. 1. Rozkład płci i wieku analizowanej grupy chorych (n = 87) jama nosowa 14,60% kobiety mężczyźni Ryc. 2. Pierwotna lokalizacja nowotworów złośliwych jam nosa i zatok w analizowanej grupie chorych przeżycia 5-letnie w całej grupie SNM oscylują około 50% [1, 2, 4, 6 8,10]. Celem pracy jest charakterystyka epidemiologiczna i kliniczna oraz wstępna analiza przeżyć grupy chorych z SNM diagnozowanych i/lub leczonych chirurgicznie na Odziale Otolaryngologii Chirurgii Głowy i Szyi Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach w latach MATERIAŁ I METODA 1 6 Przeprowadzono retrospektywną analizę grupy 87 chorych z SNM na podstawie historii chorób pacjentów oraz bieżącej obserwacji klinicznej, analizując następujące dane: płeć, wiek, pierwotna lokalizacja nowotworu, obraz histopatologiczny nowotworu, stadium zaawansowania miejscowego oraz zastosowane metody terapii. W grupie chorych z minimum 3- i 5-letnim okresem obserwacji obliczono prawdopodobieństwo przeżyć 3- i 5-letnich metodą Kaplana-Meiera. Wszystkie pierwotne SNM pochodzenia nabłonkowego sklasyfikowano na podstawie klasyfikacji TNM 2002 [9]. 4 2 < >80 Wiek komórki sitowe 12,20% zatoka czołowa1,20% zatoka klinowa 2,40% zatoka szczękowa 32,90% masyw szczękowo- -sitowy 36,70% 5 Otolaryngologia Polska 2008, LXII, 4 437
3 S. Żyłka i inni Tabela I. Obraz histopatologiczny SNM w prezentowanym materiale Nazwa Liczba % I. Nowotwory pochodzenia nabłonkowego 46 52,9% 1. Carcinoma planoepitheliale G1 7; G2-12; G Undifferentiated sinonasal carcinoma 2 3. Carcinoma verrucosum 1 4. Carcinoma adenoides cysticum 7 5. Adenocarcinoma 3 6. Salivary duct carcinoma 2 7. Carcinoma mucoepidermale 2 8. Rak neuroendokrynny 3 II. Nowotwory nienabłonkowe 37 42,5% 1. Złośliwe nowotwory tkanek miękkich 11 12,6% Rhabdomyosarcoma 3 Leiomyosarcoma 2 Malignant peripheral nerve Sheath tumor 2 Heamangiopericytoma 2 Sarcoma synoviale 1 Chordoma 1 2. Złośliwe nowotwory kości i tkanki chrzęstnej 4 4,6% Chondrosarcoma 3 Osteosarcoma 1 3. Nowotwory limfoproliferacyjne 13 14,9% Lymphoma malignum 10 Plasmocytoma 3 4. Nowotwory pochodzenia neuroektodermalnego 9 10,4% Melanoma malignum 5 Oflactory neuroblastoma 4 III. Nowotwory przerzutowe 4 4,6% Adenocarcinoma 3 Carcinoma clarocellulare 1 Razem % Tabela II. Zaawansowanie miejscowe (T) w analizowanej grupie SNM pochodzenia nabłonkowego (n = 46) Lp. Stadium Liczba % ogółu 1 T 1 1 2,2% 2 T ,8% 3 T ,5% 4 T 4a 14 31,4% 5 T 4b 5 11,1% Razem ,0% WYNIKI W analizowanym okresie diagnozowano i/lub leczono pierwotnie chirurgicznie 87 chorych w wieku od 8 do 82 lat (48M i 39K, stosunek M : K = 1,2:1) z SNM. Średni wiek zachorowania to 62,3 roku (ryc. 1). Najliczniejszy 10-letni przedział wiekowy to chorzy pomiędzy 71 a 80 rokiem życia 29/87 = 33,3% ogółu leczonych. W tym przedziale wiekowym było 17/48 = 35,4% ogółu leczonych mężczyzn oraz 12/39 = 30,7% ogółu kobiet (ryc. 2). Najczęstsze pierwotne lokalizacje SNM w materiale własnym to lokalizacja niemożliwa do ustalenia, ze względu na rozległe naciekanie masywu szczękowo-sitowego (33/87 = 37,9%) oraz zatoka szczękowa (29/87 = 33,3%) (tab. I). Pierwotne SNM pochodzenia nabłonkowego w prezentowanym materiale stanowiły 52,9% (46/87) ogółu leczonych, w tym raki płaskonabłonkowe w różnym stopniu zróżnicowania 33,3% (29/87), raki gruczołowo-torbielowate 8,0% (7/87), gruczolakoraki 3,4% (3/87). Nowotwory pochodzenia nienabłonkowego stanowiły 42,5% (37/87) wszystkich SNM, w tym nowotwory z tkanki limfoproliferacyjnej 14,9% (13/87), mięsaki tkanek miękkich 12,6% (11/87), nowotwory pochodzenia neuroektodermalnego 10,4% (9/87), zaś z tkanki chrzęstnej i kostnej 4,6% (4/87). Dodatkowo u 4 pacjentów, tj. 4,6% ogółu, stwierdzono występowanie nowotworów przerzutowych (tab. II). 438 Otolaryngologia Polska 2008, LXII, 4
4 Nowotwory złośliwe jam nosa i zatok przynosowych Tabela III. Zastosowane metody terapii SNM w analizowanej grupie (n = 87) Lp. Metoda terapii Przypadki % ogółu 1 Chirurgia endoskopowa 1 1,2% 2 Chirurgia klasyczna 5 5,7% 3 Chirurgia + radioterapia 44 50,5% 4 Chirurgia + chemioterapia 12 13,8% 5 Biopsja diagnostyczna + chemioradioterapia 13 14,9% 6 Biopsja diagnostyczna+ radioterapia paliatywna 8 9,2% 7 Biopsja diagnostyczna + leczenie objawowe 4 4,6% Razem ,0% Tabela. IV. Prawdopodobieństwo przeżycia chorych z SNM w analizowanej grupie Okres obserwacji w latach Prawdopodobieństwa przeżycia w procentach 81,3 69,8 64,0 58,8 45,0 Zgodnie z zasadami klasyfikacji TNM, dokonano określenia stopnia zaawansowania miejscowego T 45/46 pierwotnych nowotworów złośliwych pochodzenia nabłonkowego o pierwotnej lokalizacji w zatoce szczękowej, sitowiu bądź w jamie nosa. Z analizy wykluczono 1 przypadek raka gruczołowo-torbielowatego wywodzącego się pierwotnie z zatoki klinowej, ponieważ klasyfikacja TNM nie obejmuje nowotworów o tej lokalizacji. Najliczniejszą grupę stanowili chorzy z guzem w stadium T3 37,5% (17/45) oraz T4a 31,4% (14/45). Sumarycznie nowotwory w wysokim stadium zaawansowania miejscowego (T3 + T4a + T4b) stanowiły aż 80,0% ogółu SNM (tab. III). Większość chorych z SNM (69/87 = 79,3%) leczona była metodą skojarzoną, najczęściej pierwotna chirurgia + uzupełniająca radioterapia (44/87 = 50,5%), chirurgia + chemioradioterapia (13/87 = 14,9%) oraz biopsja diagnostyczna + chemioterapia (12/87 = 13,8%). W grupie 12/87 = 13,8% chorych, ze względu na zaawansowanie nowotworu i/lub zły stan zdrowia pacjenta zastosowano jedynie leczenie paliatywne (tab. IV) (ryc. 3). W tabeli IV oraz na rycinie 3 przedstawiono prawdopodobieństwo przeżyć bezobjawowych obliczone metodą Kaplana-Meiera. OMÓWIENIE Nowotwory złośliwe jam nosa i zatok przynosowych (SNM), jak żadna inna grupa nowotworów, wymagają wzorowej współpracy interdyscyplinarnej, na etapie zarówno diagnostyki, jak i terapii. Z analizy własnego materiału wynika, że na nowotwory te nieznacznie częściej chorują mężczyźni niż kobiety, Ryc.3. Prawdopodobieństwo przeżycia chorych z SNM estymowane metodą Kaplana-Meiera a uzyskany stosunek M : K = 1,2 : 1 w analizowanej grupie jest zbliżony do danych z literatury. Według większości autorów najczęściej na SNM chorują pacjenci w VI i VII dekadzie życia [1 5]. Betlejewski i wsp. podają stosunek M : K = 1,45 :1 i najczęstszą zachorowalność w VII dekadzie życia [3]. W naszym materiale najliczniejszą grupę stanowili chorzy w przedziale wieku lat (33,3% ogółu leczonych). Czy jest to zapowiedź nowych trendów epidemiologicznych, związanych z jednej strony z wydłużającym się okresem życia pacjenta, a z drugiej strony z objęciem leczeniem przyczynowym coraz to starszej populacji? Precyzyjne ustalenie pierwotnej lokalizacji nowotworu w wysoko zaawansowanych miejscowo SNM jest czasami dość trudne bądź niemożliwe. Dlatego też w analizowanym materiale własnym ponad 1/3 wszystkich nowotworów (33/87 = 37,9%) została sklasyfikowana jako nowotwory o niemożliwej do ustalenia lokalizacji pierwotnej, rozlegle naciekające masyw szczękowo-sitowy. Pierwotna lokalizacja w zatoce szczękowej to 1/3 wszystkich SNM (29/87 = Otolaryngologia Polska 2008, LXII, 4 439
5 S. Żyłka i inni 33,3%), w jamie nosowej 12/87 = 13,8%, w komórkach sitowych 10/87 = 11,5% oraz pojedyncze przypadki w zatoce klinowej [2] i czołowej [1]. Prezentowane dane własne są zbliżone z danymi innych autorów [1 5, 7]. SNM stanowią wysoce zróżnicowaną pod względem budowy histopatologicznej grupę nowotworów, obejmującą wg klasyfikacji WHO aż 44 rozpoznania histologiczne. Mimo stosowania nowoczesnych technik badawczych precyzyjne rozpoznanie histopatologiczne nie zawsze jest możliwe, a rozpoznanie pooperacyjne nie zawsze jest zgodne z rozpoznaniem wstępnym [1, 2, 6]. W pracy Betlejewskiego i wsp. z 2006 r. ok. ¼ analizowanej grupy nowotworów nie miała ustalonego precyzyjnego rozpoznania histopatologicznego [3]. Najczęstszym pierwotnym SNM w materiale własnym jest rak płaskonabłonkowy (29/87 = 33,3% ogółu SNM) w różnych stopniach zróżnicowania [G-1 (8), G-2(12), G-3(9)], następnie rak gruczołowo-torbielowaty (7/87 = 8,0%) oraz gruczolakorak 3/87 = 3,4%). W analizowanym materiale częstość (występowania raka płaskonabłonkowego oraz gruczolakoraka jest znacznie niższa, niż w danych z piśmiennictwa. Większość autorów podaje częstość występowania raka płaskonabłonkowego w granicach 40 55%, a gruczolakoraka od 13 19% [1, 2, 4, 6]. Pierwotne nowotwory nienabłonkowe w analizowanym materiale stanowiły aż 42,5% (37/87) wszystkich SNM, a najczęstszymi wśród nich były nowotwory limfoproliferacyjne (13/87 = 14,9% ogółu) oraz mięsaki tkanek miękkich (11/87 = 12,6%). Wysoki odsetek pierwotnych nowotworów nienabłonkowych oraz relatywnie niski odsetek raków płaskonabłonkowych w materiale własnym, odmienny niż w dostępnym piśmiennictwie być może jest zwiastunem zmian w częstości występowania tej grupy nowotworów w obecnym i najbliższym okresie, jak również być może wynika ze specyfiki regionalnego szpitala onkologicznego, jakim jest Świętokrzyskie Centrum Onkologii, z którego materiał pochodzi [1 4, 6]. Wysoce niepokojącym zjawiskiem w analizowanym materiale jest bardzo duży odsetek nowotworów o wysokim zaawansowaniu miejscowym. W sumie pierwotne nowotwory nabłonkowe w wysokim stadium zaawansowania miejscowego, tj. T3 + T4a + T4b, stanowiły w materiale własnym aż 80,0% (36/45) analizowanej grupy. Wyniki tej analizy są niestety zgodne z wynikami innych autorów [1 3,5]. Betlejewski i wsp. [3] w 10-letnim materiale z 10 klinik ORL podają 72,3% wysokozaawansowanych (T3 + T4) nowotworów jam nosa i zatok, inni autorzy w przedziale %. Mimo postępów w diagnostyce w ostatnich latach dane te nie ulegają poprawie [1, 2, 4, 6, 7]. Wybór opcji terapeutycznej dla SNM determinowany jest przede wszystkim stopniem zaawansowania nowotworu, jego lokalizacją, histopatologią, ogólnym stanem zdrowia pacjenta, ale również doświadczeniem i możliwościami zespołu leczącego oraz możliwościami współpracy interdyscyplinarnej zespołu diagnostyczno-terapeutycznego. Większość chorych z SNM wymaga leczenia skojarzonego [1 8, 10, 11]. W analizowanym materiale własnym leczeniem takim objęto 69/87 = 79,3% ogółu leczonych. Tylko nieliczni pacjenci (6/87 = 6,9%) z niskozaawansowanymi miejscowo nowotworami byli leczeni wyłącznie chirurgicznie. Pozostali chorzy (12/87 = 13,8%) ze względu na zaawansowanie miejscowe nowotworu bądź zły stan ogólny leczeni byli paliatywnie. Uzyskane w analizowanym materiale własnym wyniki leczenia chorych z SNM (64,0% przeżyć 3- letnich oraz 45,0% przeżyć 5-letnich) są zbliżone do wyników ośrodków znanych z wysokich standardów terapii tej grupy nowotworów. Zdaniem Betlejewskiego i wsp. niski odsetek pacjentów leczonych metodami skojarzonymi, bądź zbyt późny termin rozpoczęcia uzupełniającej radioterapii po pierwotnym leczeniu chirurgicznym, spowodowany jest nienajlepszą współpracą klinik ORL z ośrodkami onkologicznymi [3]. Dlatego wydaje się nam, że najlepszym miejscem terapii SNM są ośrodki mające możliwości ścisłej współpracy wielodyscyplinarnej, bądź pracujące pod jednym dachem pełnoprofilowe ośrodki onkologiczne. Rokowanie u chorych z SNM jest nienajlepsze. Dane dotyczące 5-letnich przeżyć, z krajów o wysokim standardzie opieki medycznej, oscylują wokół 50% ogółu leczonych. Wyniki leczenia zależą głównie od stopnia zaawansowania klinicznego nowotworu TNM, jego histopatologii, pierwotnej lokalizacji oraz zastosowanych metod terapii. Niestety, dane te dotyczą na ogół małych liczebnie grup i dlatego mogą być niecałkowicie wiarygodne. Wyniki osiągane w leczeniu najczęstszego w tej grupie nowotworu raka płaskonabłonkowego, zawierają się w przedziale 30 55% i głównie zależą od zaawansowania klinicznego [1, 2, 4, 5, 8, 10]. Najlepsze wyniki około 88% 5-letnich przeżyć, osiągano w leczeniu olfactory neuroblastoma, a najgorsze w przypadkach czerniaka złośliwego 18% 5-letnich przeżyć [4, 7]. Uzyskane w analizowanym materiale własnym wyniki leczenia chorych z SNM 64,0% 3-letnich przeżyć oraz 45,0% 5-letnich przeżyć, są zbliżone do wyników cytowanych powyżej autorów [2, 4, 5, 7, 10]. Czy istnieją realne szanse na poprawę skuteczności terapii chorych z SNM? 440 Otolaryngologia Polska 2008, LXII, 4
6 Nowotwory złośliwe jam nosa i zatok przynosowych WNIOSKI 1. Nowotwory złośliwe jam nosa i zatok przynosowych stanowią wysoce zróżnicowaną grupę nowotworów. 2. Najczęstszymi SNM w analizowanym materiale są raki płaskonabłonkowe oraz chłoniaki złośliwe. 3. Większość SNM diagnozowana jest w wysokim stadium zaawansowania miejscowego. 4. Prawdopodobieństwo 3-letnich przeżyć chorych z SNM w analizowanym materiale własnym wynosi 64,0%, a przeżyć 5-letnich 45,0%. 5. Zarówno diagnostyka, jak i terapia pacjentów z SNM wymagają ścisłej współpracy interdyscyplinarnej. PIŚMIENNICTWO 1. Bień S. Nowotwory złośliwe jam nosa i zatok przynosowych. Zasady klasyfikacji i terapii. Magazyn Otorynolaryngologiczny 2005; 14: Götte K, Hörmann K. Sinonasal Malignancy. What s New? ORL 2004; 66: Betlejewski S, Bilewicz R, Stankiewicz Cz, Skorek A, Gierek T, Wardas P, i wsp. Nowotwory złośliwe nosa i zatok przynosowych w latach Otolaryngol Pol 2006; 5: Domanowski G, Lydiatt WM, Talevera F, Calhoun KH, Slack ChL, Meyers AD. Malignant Tumors of the Sinuses. 2006, www. emediciene.com/ent/topic. 5. Wierzbicka M, Szyfter W, Bień S, Maciejewski B, Składowski K, Milecki P. Zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne w wybranych nowotworach głowy i szyi. Rak szczęki i kompleksu nosowositowego. Współcz Onkol 2006: 5, Składzień J. Leczenie nowotworów złośliwych nosa i zatok przynosowych. Otolaryngol Pol 2004; 1: Shao W, Lydiatt WM, Talavera F, Van Waes C, Slack ChL, Meyers AD. Malignant Tumors of the Nasal Cavity. 2006, www. emedicine.com/ent/topic. 8. Dulguerov P, Abdelkarim SS. Rak jamy nosowej i zatok przynosowych: jakie są dalsze możliwości? Curr Opinion in Otolaryngol Haed Neck SurgWydanie polskie, 2006; 4: AJCC. Comparison Guide Cancer Staging Manual. Filth versus Sixth Edition. Executtive Office, Chicago, Day TA, Beas RA, Schlosser RJ, Woodworth BA, Barredo J, Sharma AK, i wsp. Management of paranasal sinus malignancy. Curr Treat Options Oncol 2005; 6: Batra PS, Citardi HJ. Endoscopic management of sinonasal malignancy. Otolaryngol Clin Nort Am 2006; 3: 619. Adres autora: Stanisław Żyłka ul. Chełmońskiego Kielce Pracę nadesłano: r. Zaakceptowano do druku: r. Otolaryngologia Polska 2008, LXII, 4 441
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - Nowotwory przerzutowe w śliniance przyusznej Metastatic neoplasms to the parotid gland Stanisław Żyłka 1, Marcin Zawadzki 1, Sławomir Okła 1, Sylwia Postuła 1, Magdalena Ziółkowska 1, Stanisław
Bardziej szczegółowoOcena przyczyn późnego rozpoznawania nowotworów jam nosa i zatok przynosowych
Otorynolaryngologia Szaleniec J i wsp. Ocena 2009, przyczyn 8(1): 23-27 późnego rozpoznawania nowotworów jam nosa i zatok przynosowych 23 Ocena przyczyn późnego rozpoznawania nowotworów jam nosa i zatok
Bardziej szczegółowoLeczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008
Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008 W latach 2004-2008 w Dolnośląskim Rejestrze Nowotworów zarejestrowaliśmy 6.125 zachorowań na inwazyjne
Bardziej szczegółowoRak szczęki i rak kompleksu nosowo-sitowego/ Maxillary carcinoma and cancer of the ethmonasal complex
214 współczesna onkologia Rak szczęki i rak kompleksu nosowo-sitowego/ Maxillary carcinoma and cancer of the ethmonasal complex System TNM rozdziela jako oddzielne lokalizacje narządowe raka szczęki i
Bardziej szczegółowoOcena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne
Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i
Bardziej szczegółowoZałożenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe
Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie
Bardziej szczegółowoAnaliza histokliniczna guzów ślinianek przyusznych u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach
u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach A 20-year retrospective histoclinical analysis of parotid gland tumors in the ENT Department AM in Katowice Tatiana Gierek,
Bardziej szczegółowoNowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne
Ewa Osuch-Wójcikiewicz Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: Prof. dr hab. n. med. K. Niemczyk Konferencja
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.
NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza
Bardziej szczegółowoStanis³aw Bieñ, Magdalena Zió³kowska, Bart³omiej Kamiñski, Artur Klimas, S³awomir Ok³a, Sylwia Postu³a, Stanis³aw y³ka
Studia Medyczne Akademii Œwiêtokrzyskiej tom 3 Kielce 2006 Stanis³aw Bieñ, Magdalena Zió³kowska, Bart³omiej Kamiñski, Artur Klimas, S³awomir Ok³a, Sylwia Postu³a, Stanis³aw y³ka Zak³ad Onkologii, Opieki
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe piersi - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii.
Nowotwory złośliwe piersi - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii. Przygotowali: Komitet ds. Epidemiologii Beata Hawro, Maria Wolny-Łątka,
Bardziej szczegółowotyp 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe
Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoGuzy tylnej jamy czaszki w materiale Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej w Poznaniu
Guzy tylnej jamy czaszki w materiale Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej w Poznaniu Tumors of posterior fossa in material of Pediatric Neurologial Surgery in Poznań Krzysztof Jarmusz, Katarzyna Nowakowska,
Bardziej szczegółowoWydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości
Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu
Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy
Bardziej szczegółowoSpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII
Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 1005 51. Nowotwory układu pokarmowego... 1007 51.1. Nowotwory przełyku Andrzej W. Szawłowski... 1007 51.1.1. Wstęp... 1007 51.1.2. Patologia... 1008 51.1.3. Rozpoznanie...
Bardziej szczegółowo(Carcinomas of the Nasal Cavity and Paranasal Sinuses)
RAK JAMY NOSA I ZATOK PRZYNOSOWYCH (Carcinomas of the Nasal Cavity and Paranasal Sinuses) Monika Durzyńska 1. Materiał chirurgiczny: jama nosowa (przegroda, dno, boczna ściana, przedsionek określ które)
Bardziej szczegółowoRak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka
Rak Płuca 2014 Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Dariusz M. Kowalski Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii Instytut w Warszawie Warszawa, 16. 09. 2014 EPIDEMIOLOGIA Epidemiologia
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoS T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Bardziej szczegółowoOśrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:
REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE
Bardziej szczegółowoCzy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")?
Czy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")? Lucjan Wyrwicz Centrum Onkologii Instytut im M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Bardziej szczegółowow Katowicach RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Lek med. Sylwii Postuły pt.: "Obraz kliniczny, analiza wyników leczenia i czynników prognostycznych
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Prof. dr hab. n. med. Jan Pilch Oddział Otolaryngologii Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego Sląskiego Uniwersytetu Medycznego ul. Francuska
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - WSTĘP Nowotwory złośliwe jamy nosowej i zatok przynosowych stanowią około 3% nowotworów górnych dróg oddechowych i pokarmowych i 1% wszystkich nowotworów u człowieka [8]. Miejsce wyjścia nowotworu
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne
EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH EPIDEMIOLOGIA prof. dr hab. med. Jan Kornafel Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM we Wrocławiu Mierniki epidemiologiczne Mierniki epidemiologiczne
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowoPracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny
POZAGONADALNE I POZACZASZKOWE GUZY GERMINALNE (EXTRAGONADAL GERM CELL TUMOR) Ewa IŜycka-Świeszewska Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny 1.
Bardziej szczegółowoVII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń
VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń 1. Scyntygrafia i radioizotopowe badanie czynnościowe tarczycy 1) gamma kamera planarna lub scyntygraf;
Bardziej szczegółowoRak jamy ustnej i wargi/cancer of the oral cavity and lip
209 Rak jamy ustnej i wargi/cancer of the oral cavity and lip Zalecenia postępowania w przypadkach raka jamy ustnej i wargi przedstawiono na 2 planszach, poprzedzono krótkim wprowadzeniem i dokładną charakterystyką
Bardziej szczegółowoSebastian Ochenduszko DIAGNOSTYKA I LECZENIE NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI
Sebastian Ochenduszko DIAGNOSTYKA I LECZENIE NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI Nowotwory głowy i szyi wiele różnych chorób: Podobna etiologia Podobna diagnostyka i leczenie Podobna histopatologia Nowotwory głowy
Bardziej szczegółowoNARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH
Załącznik nr 1 opis programu MINISTERSTWO ZDROWIA DEPARTAMENT POLITYKI ZDROWOTNEJ Nazwa programu: NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH Nazwa zadania: OGRANICZENIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI U DZIECI
Bardziej szczegółowoPersonalizacja leczenia rozsianego raka nerki.
RAFAŁ STEC Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. Warszawa, 13 października 2018 roku Opis przypadku nr 1. Rozpoznanie Data rozpoznania: 07.11.2007 r. Pacjent: 65 lat, K Dane na temat guza: - Stopień
Bardziej szczegółowoLeczenie chorych na nowotwory złośliwe z roku 2015 w podregionach woj. dolnośląskiego
Leczenie chorych na nowotwory złośliwe z roku 2015 w podregionach woj. dolnośląskiego W badaniu wyleczalności nowotworów złośliwych w podregionach Dolnego Śląska stwierdziliśmy znaczne różnice w wartościach
Bardziej szczegółowoRak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego
Rak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego Elżbieta Senkus-Konefka Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Kliknij ikonę, aby dodać obraz 888 cystektomii
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry.
NOWOTWORY SKÓRY Nowotwory skóry są zmianami zlokalizowanymi na całej powierzchni ciała najczęściej w miejscach, w których nastąpiło uszkodzenie skóry. Najważniejszym czynnikiem etiologicznym jest promieniowanie
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoCykl kształcenia 2013-2016
203-206 SYLABUS Nazwa Fizjoterapia kliniczna w chirurgii, onkologii i medycynie paliatywnej. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod Studia Kierunek studiów Poziom
Bardziej szczegółowoAnaliza histokliniczna guzów ślinianek przyusznych u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach
u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach A 20-year retrospective histoclinical analysis of parotid gland tumors in the ENT Department AM in Katowice Tatiana Gierek,
Bardziej szczegółowoRak krtani/laryngeal carcinoma
195 Rak krtani/laryngeal carcinoma Zalecenia postępowania w przypadkach raka krtani przedstawiono na 3 planszach, poprzedzono krótkim wprowadzeniem i dokładną charakterystyką TNM. Mimo obserwowanego w
Bardziej szczegółowoSpiS TreśCi chirurgia narządowa 40. nowotwory głowy i szyi VII
Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 545 40. Nowotwory głowy i szyi... 547 40.1. Rak części ustnej języka Marcin Kozakiewicz... 547 40.1.1. Epidemiologia... 547 40.1.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 547
Bardziej szczegółowoPropozycja ujednoliconego programu nauczania onkologii w Polsce. Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu
Propozycja ujednoliconego programu nauczania onkologii w Polsce Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu Wytyczne: POLANICA 1998 POZNAŃ 1999 KRAKÓW 2000 Wrocław 2006 Rozporządzenie ministra edukacji
Bardziej szczegółowoSKALA PROBLEMU EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI
Stomatologia 2013 Warszawa, 17 października 2013 r. SKALA PROBLEMU EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI Henryk Skarżyński, Wojciech Golusiński Współpraca: Ewa Majchrzak, Mateusz Szewczyk, Łukasz Łuczewski
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoPrzerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego
Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis
Bardziej szczegółowoRak nerki. Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM
Rak nerki Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM Budowa nerki (http://www.cancerresearchuk.org/; zmodyfikowano) 2 Charakterystyka epidemiologiczna raka nerki 3 pod względem występowania nowotwór urologiczny
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52
Warszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52 OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 2 lipca 2018 r. w sprawie mierników oceny prowadzenia diagnostyki onkologicznej i leczenia onkologicznego Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia.2018 r. w sprawie Krajowego Rejestru Nowotworów
ROZPORZĄDZENIE Projekt z dnia 20.02.2018 r. MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia.2018 r. w sprawie Krajowego Rejestru Nowotworów Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji
Bardziej szczegółowoCzy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii
Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną chemioterapię z udziałem cisplatyny? Jacek Jassem Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego ń Uniwersytetu t Medycznego Jaka jest siła
Bardziej szczegółowoŁódzki Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi
Łódzki Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi ( W ramach Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi, którego autorem jest prof. dr hab. med. Wojciech Golusiński - Prezes Polskiej
Bardziej szczegółowoZŁOŚLIWE GUZY KOŚCI ZGK Złośliwe guzy kości rozwijają się ze zmienionych nowotworowo pierwotnych komórek kości oraz komórek pochodzących z innych tkanek i narządów. Do rozwoju przerzutów nowotworowych
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Przedmowa Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia Objawy radiologiczne zmian nowotworowych kości Guzy z tkanki kostnej
SPIS TREŚCI Przedmowa... 7 1. Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia... 9 Zbigniew I. Nowecki, Piotr Rutkowski 1.1. Wstęp... 9 1.2. Epidemiologia i etiologia...... 9 1.3. Objawy kliniczne
Bardziej szczegółowoProgram dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008.
załącznik nr 7 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Program dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008. 1. Nazwa programu:
Bardziej szczegółowoKurs dla studentów i absolwentów
Kurs dla studentów i absolwentów Profilaktyka, rozpoznanie i leczenie raka piersi. Etapy postępowania fizjoterapeutycznego u pacjentek po mastektomii Cel główny kursu: Przygotowanie do praktycznej pracy
Bardziej szczegółowoLeczenie chorych na nowotwory złośliwe z lat w podregionach woj. dolnośląskiego
Leczenie chorych na nowotwory złośliwe z lat 2012-2013 w podregionach woj. dolnośląskiego W badaniu wyleczalności nowotworów złośliwych w podregionach Dolnego Śląska stwierdziliśmy znaczne różnice w wartościach
Bardziej szczegółowoDiagnostyka chorób jamy nosowej oraz zatok przynosowych u psów i kotów z wykorzystaniem nowoczesnych technik obrazowania
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Medycyny Weterynaryjnej Katedra i Klinika Chirurgii Lek.wet. Magdalena Brzozowska ROZPRAWA DOKTORSKA Diagnostyka chorób jamy nosowej oraz zatok przynosowych
Bardziej szczegółowoZałącznik do OPZ nr 8
Załącznik do OPZ nr 8 Lista raportów predefiniowanych Lp. Tytuł raportu Potencjalny użytkownik raportu 1. Lista chorych na raka stercza w zależności od poziomu antygenu PSA (w momencie stwierdzenia choroby)
Bardziej szczegółowoChirurgia onkologiczna specjalizacja przyszłości.
Chirurgia onkologiczna specjalizacja przyszłości. Z badań epidemiologicznych wynika, że w Polsce co roku notuje się około 160 tysięcy zachorowań na nowotwory. U około 80% wszystkich pacjentów chorych na
Bardziej szczegółowoOdrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet
Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe
Bardziej szczegółowoRAK JAJNIKA (Carcinoma of the Ovary) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz
RAK JAJNIKA (Carcinoma of the Ovary) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz (nieobowiązkowe składniki oznaczono +) 1. Rodzaj materiału: Prawy jajnik, lewy jajnik, prawy jajowód,
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 157/2014 z dnia 21 lipca 2014 r. o projekcie programu Program profilaktyki nowotworów głowy i szyi województwa
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Fizjoterapia kliniczna w onkologii i medycynie paliatywnej
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoOnkologia - opis przedmiotu
Onkologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Onkologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-On Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów jednolite
Bardziej szczegółowoRAK SROMU (Carcinoma of the Vulva) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz
RAK SROMU (Carcinoma of the Vulva) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz (nieobowiązkowe składniki oznaczono +) 1. Rodzaj materiału Srom, inne (określ): 2. Procedura chirurgiczna
Bardziej szczegółowoTyp histopatologiczny
Typ histopatologiczny Wiek Stopieo zróżnicowania nowotworu Typ I (hormonozależny) Adenocarcinoma Adenoacanthoma Naciekanie przestrzeni naczyniowych Wielkośd guza Typ II (hormononiezależny) Serous papillary
Bardziej szczegółowoA case of maxillary sinus carcinoma of a 24-years-old man, holistic aspects of care
122 KAZUISTYKA / CASE REPORTS A case of maxillary sinus carcinoma of a 24-years-old man, holistic aspects of care, Andrzej Skorek 2 SUMMARY The aim of this study is to report a carcinoma affecting the
Bardziej szczegółowoCzy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym?
Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym? Piotr Potemski Klinika Chemioterapii Nowotworów Katedry Onkologii Uniwersytet
Bardziej szczegółowoGuzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa?
Guzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa? Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Diagnostyka patomorfologiczna 1. Ocena wycinków z biopsji chirurgicznej jądra pacjenci
Bardziej szczegółowoCentrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie ul. Wawelska 15B, Warszawa, Polska
C ertyfikat N r: 2 5 8 756-2018-AQ-POL-RvA Data pierws zej c ertyfikacji: 0 6 kwietnia 2 012 Ważnoś ć c ertyfikatu: 2 7 maja 2 0 1 9-0 5 kwietnia 2 021 Niniejszym potwierdza się, że system zarządzania
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe u dzieci w 2005 roku
Nowotwory złośliwe u dzieci w 2005 roku Urszula Wojciechowska, Joanna Didkowska Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii - Instytut, Warszawa Krajowy Rejestr Nowotworów Niniejsze
Bardziej szczegółowoStanis³aw Bieñ, Magdalena Zió³kowska, Andrzej Wieczorek, Piotr Kêdzierawski
Studia Medyczne Akademii Œwiêtokrzyskiej tom 3 Kielce 2006 Stanis³aw Bieñ, Magdalena Zió³kowska, Andrzej Wieczorek, Piotr Kêdzierawski Zak³ad Onkologii, Opieki i Terapii Paliatywnej Instytutu Pielêgniarstwa
Bardziej szczegółowoRak gardła/pharyngeal carcinoma
202 współczesna onkologia Rak gardła/pharyngeal carcinoma Zalecenia postępowania w przypadkach raka gardła o lokalizacji w części nosowej, ustnej i krtaniowej przedstawiono na 3 planszach, poprzedzono
Bardziej szczegółowoOcena wyników leczenia chirurgicznego chorych z naczyniakowłókniakiem młodzieńczym
Otorynolaryngologia Pucher B i wsp. Naczyniakowłókniak 2015, 14(1): 15-19 młodzieńczy diagnostyka leczenie w materiale Kliniki Otolaryngologii... 15 Ocena wyników leczenia chirurgicznego chorych z naczyniakowłókniakiem
Bardziej szczegółowo1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy, inne (wymień)
RAK BRODAWKI VATERA (carcinoma of the ampullary region) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy,
Bardziej szczegółowoRak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Rak piersi Doniesienia roku 2014 Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Miejscowe leczenie Skrócone napromienianie części piersi (accelerated partial breast irradiation;
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe u dzieci w 2006 roku
Nowotwory złośliwe u dzieci w 2006 roku Joanna Didkowska, Urszula Wojciechowska, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii Instytut, Warszawa Krajowy Rejestr Nowotworów Niniejsze opracowanie
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2021 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Onkologia Kod przedmiotu/ modułu* Onk/E Wydział (nazwa jednostki prowadzącej Kolegium
Bardziej szczegółowoNowotwory gruczołu krokowego skala problemu. Dr n med. Urszula Wojciechowska
Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu Dr n med. Urszula Wojciechowska Rak gruczołu krokowego na świecie Rak gruczołu krokowego jest drugim najczęściej diagnozowanym rakiem i piątą co do częstości
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO LECZENIA OPERACYJNEGO W RAKU TRZUSTKI
WSKAZANIA DO LECZENIA OPERACYJNEGO W RAKU TRZUSTKI Prof. dr hab. n. med. Marek Durlik Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Centralny Szpital Kliniczny MSW w Warszawie WSTĘP Rak trzustki
Bardziej szczegółowoDokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie
Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? W kierunku obserwacji bez chirurgii u chorych z kliniczną całkowitą
Bardziej szczegółowoZnaczenie PFS oraz OS w analizach klinicznych w onkologii
Znaczenie PFS oraz OS w analizach klinicznych w onkologii experience makes the difference Magdalena Władysiuk, lek. med., MBA Cel terapii w onkologii/hematologii Kontrola rozwoju choroby Kontrola objawów
Bardziej szczegółowoSytuacja w zakresie zachorowań na raka szyjki macicy w woj. dolnośląskim w latach 2005-2011
Sytuacja w zakresie zachorowań na raka szyjki macicy w woj. dolnośląskim w latach 25-211 Ostatnie, opublikowane w roku 212 dane dla Polski [1] wskazują, że w latach 28-29 w woj. dolnośląskim stwierdzano
Bardziej szczegółowoTerapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce
Warszawa, 27.01.2016 Seminarium naukowe: Terapie przełomowe w onkologii i hematoonkologii a dostępność do leczenia w Polsce na tle Europy Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce Dr n.
Bardziej szczegółowoRAK PĘCHERZYKA śółciowego (Carcinoma of the Gallbladder) Krzysztof A. Bardadin
RAK PĘCHERZYKA śółciowego (Carcinoma of the Gallbladder) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: pęcherzyk Ŝółciowy, wątroba, drogi Ŝółciowe zewnątrzwątrobowe, inne (wymień): 2. Procedura chirurgiczna:
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie glejaków mózgu Załącznik nr 6 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r.
Załącznik nr 6 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r. Nazwa programu: LECZENIE GLEJAKÓW MÓZGU ICD-10 C71 nowotwór złośliwy mózgu Dziedzina medycyny: Onkologia kliniczna,
Bardziej szczegółowo(Carcinomas of the Salivary Glands)
NOWOTWORY ŚLINIANEK (Carcinomas of the Salivary Glands) Monika Durzyńska 1. Materiał chirurgiczny: ślinianka, ślinianka z tkankami otaczającymi (określ) 2. Procedura chirurgiczna: Typ procedury: Resekcja
Bardziej szczegółowoRak piersi - zagrożenie cywilizacyjne
Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 139/2014 z dnia 2 czerwca 2014 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie objęcia refundacją produktu leczniczego Giotrif,
Bardziej szczegółowoRAK JAJOWODU (Carcinoma of the Fallopian Tube) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz
RAK JAJOWODU (Carcinoma of the Fallopian Tube) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz (nieobowiązkowe składniki oznaczono +) 1. Rodzaj materiału Prawy jajowód, lewy jajowód, prawy
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa
DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia
Bardziej szczegółowoRola zespołów wielodyscyplinarnych w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego
Rola zespołów wielodyscyplinarnych w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego Lucjan Wyrwicz Klinika Gastroenterologii Onkologicznej Centrum Onkologii Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie Multi-disciplinary
Bardziej szczegółowoRadioterapia protonowa w leczeniu nowotworów oka. Klinika Okulistyki i Onkologii Okulistycznej Katedra Okulistyki UJ CM
Radioterapia protonowa w leczeniu nowotworów oka Klinika Okulistyki i Onkologii Okulistycznej Katedra Okulistyki UJ CM Epidemiologia czerniaka błony naczyniowej Częstość występowania zależy od rasy (u
Bardziej szczegółowoNowotwór złośliwy oskrzela i płuca
www.oncoindex.org SUBSTANCJE CZYNNE W LECZENIU: Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca Bevacizumab Bewacyzumab w skojarzeniu z chemioterapią opartą na pochodnych platyny jest wskazany w leczeniu pierwszego
Bardziej szczegółowoDAJ SOBIE SZANSĘ PROGRAM PROFILAKTYCZNY NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI
DAJ SOBIE SZANSĘ PROGRAM PROFILAKTYCZNY NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego i wdrażany w ramach Programu Operacyjnego Wiedza
Bardziej szczegółowoAneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu Wnioski naukowe Uwzględniając sprawozdanie oceniające PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie (PSUR) dotyczących
Bardziej szczegółowoAnaliza danych epidemiologicznych chorych na czerniaka leczonych w latach w Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie
NOWOTWORY Journal of Oncology 2011 volume 61 Number 4 344 348 Analiza danych epidemiologicznych chorych na czerniaka leczonych w latach 1996-2007 w Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie Grażyna
Bardziej szczegółowo