Diagnostyka chorób jamy nosowej oraz zatok przynosowych u psów i kotów z wykorzystaniem nowoczesnych technik obrazowania

Transkrypt

1 Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Medycyny Weterynaryjnej Katedra i Klinika Chirurgii Lek.wet. Magdalena Brzozowska ROZPRAWA DOKTORSKA Diagnostyka chorób jamy nosowej oraz zatok przynosowych u psów i kotów z wykorzystaniem nowoczesnych technik obrazowania Promotor: dr hab. Zdzisław Kiełbowicz, prof. nadzw. Wrocław 2018

2 mojej Rodzinie

3 Podziękowania Pragnę podziękować wszystkim osobom, które mnie wspierały podczas pisania tej pracy. Tym samym ich obecność przyczyniła się do powstania mojej pracy doktorskiej. W pierwszej kolejności chciałabym podziękować mojemu promotorowi Panu dr hab. Zdzisławowi Kiełbowiczowi prof. nadzw. za nieustanną wiarę w moją osobę, wsparcie oraz merytoryczną pomoc. Serdeczne podziękowania składam również moim Przyjaciołom z Pracowni Diagnostyki Obrazowej Katedry i Kliniki Chirurgii, w szczególności lek.wet. Wojciechowi Kindzie, za nieustanną chęć pomocy w dzieleniu się wiedzą oraz kształtowaniu mnie w pracy radiologa klinicznego. Dziękuje Panu doktorowi Piotrowi Skrzypczakowi za poświęcony czas podczas prowadzenia doświadczenia oraz cenne i konstruktywne uwagi. Następnie chciałabym podziękować sąsiednim Katedrom, z którymi współpracowałam podczas tworzenia tej pracy. Szczególne podziękowania kieruje do dr hab. Marcina Nowaka prof. nadzw. z Zakładu Patomorfologii i Weterynarii Sądowej oraz dr hab. Jarosława Króla z Zakładu Mikrobiologii. Dziękuje za rzetelne badanie moich próbek, bezproblemową i miłą komunikację. Wreszcie dziękuję mojej wspaniałej Rodzinie. Rodzicom za umożliwienie mi podjęcia nauki na wymarzonym kierunku studiów oraz za nieustanną pomoc w realizowaniu moich celów. Siostrze za jej obecność w ciężkich chwilach. Przyjaciołom i znajomym za cenne rozmowy, kibicowanie i słowa otuchy.

4 Spis treści 1. Wstęp...Błąd! Nie zdefiniowano zakładki Rentgenodiagnostyka...Błąd! Nie zdefiniowano zakładki Tomografia komputerowa...błąd! Nie zdefiniowano zakładki Badanie rynoskopowe...błąd! Nie zdefiniowano zakładki Anatomia jamy nosowej...błąd! Nie zdefiniowano zakładki Choroby jamy nosowej...błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 2. Cele pracy...błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 3. Materiał i metody...błąd! Nie zdefiniowano zakładki Zwierzęta doświadczalne, pacjenci...błąd! Nie zdefiniowano zakładki Grupy doświadczalne...błąd! Nie zdefiniowano zakładki Metody badawcze...błąd! Nie zdefiniowano zakładki Badanie kliniczne...błąd! Nie zdefiniowano zakładki Badanie rentgenowskie głowy (RTG)...Błąd! Nie zdefiniowano zakładki Badanie tomografii komputerowej głowy (TK)...Błąd! Nie zdefiniowano zakładki Badanie rynoskopowe z pobraniem materiału do badania mikrobiologicznego, mikologicznego i histopatologicznego...błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 4. Wyniki...Błąd! Nie zdefiniowano zakładki Wyniki badań w grupie kontrolnej I, p-psy oraz k-koty....błąd! Nie zdefiniowano zakładki Wyniki badań w grupie doświadczalnej II k - koty...błąd! Nie zdefiniowano zakładki Wyniki badań w grupie doświadczalnej II p psy....błąd! Nie zdefiniowano zakładki Wyniki badań w grupie doświadczalnej III k koty...błąd! Nie zdefiniowano zakładki Wyniki badań w grupie doświadczalnej III p psy...błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 5. Omówienie wyników i dyskusja...błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 6. Wnioski...Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 7. Streszczenie...Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 8. Abstract...Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 9. Piśmiennictwo...Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 1. Streszczenie Choroby jamy nosowej oraz zatok przynosowych występują często u psów i kotów, stanowiąc wyzwanie diagnostyczne dla lekarzy weterynarii. Spowodowane jest to takimi samymi objawami klinicznymi, które występują zarówno podczas stanów zapalnych oraz procesów nowotworowych. Celem pracy doktorskiej była analiza przydatności badań obrazowych w celu zobrazowania zmian zapalnych i nowotworowych w jamie nosowej i zatokach przynosowych. Wykonywano badanie : radiologiczne, tomografii komputerowej oraz rynoskopię dodatkowo wzbogaconymi badaniami dodatkowymi: mikrobiologicznym, mikologicznym i histopatologicznym. Podczas doświadczenia przebadano 128 pacjentów Katedry i Kliniki Chirurgii, w tym 69 kotów i 59 psów. Określano skuteczność badania radiologicznego w porównaniu do badania tomografii komputerowej głowy. Określono charakterystyczne cechy dla zmian zapalnych i nowotworowych jamy nosowej oraz zatok

5 przynosowych widocznych w badaniu TK u psów i u kotów. Analizowano zależność pomiędzy wiekiem pacjentów a wynikiem tomografii komputerowej. Porównano wyniki badania rynoskopowego z angio-tk. Dodatkowo w każdej grupie badawczej wykonano badania dodatkowe: wymazy do badania bakteriologicznego, mikologicznego oraz pobrano bioptaty do badania histopatologicznego. W pracy własnej wykazano, że w badaniu porównawczym między tomografią komputerową a radiografią cyfrową badanie TK jest bardziej dokładną metodą do oceny osteolizy lemiesza i kości podniebiennej u kotów oraz osteolizy lemiesza oraz blaszki sitowej kości sitowej i kości szczękowej u psów. Wykazano zależność między uwidocznieniem zmiany rozrostowej w badaniu rynoskopowym a badaniem tomografii komputerowej u kotów (p 0.05) oraz wykazano zależność między wiekiem a wynikiem TK u kotów (p 0.05). Wyniki badania bakteriologicznego były takie same dla psów z zapaleniem oraz nowotworem jamy nosowej i zatok przynosowych. Dominował wzrost Staphylococcus pseudintermedius. U kotów z zapaleniem oraz nowotworem jamy nosowej i zatok przynosowych dominował wzrost Pasteurella multocida. Dowodzi to, iż nadkażenia bakteryjne są wtórne do pierwotnego procesu patologicznego rozwijającego się w tej okolicy. 2. Abstract Even though the diseases of nasal cavity and paranasal sinuses are extremely common in both in canines and in felines, they still present a diagnostical challenge for veterinarians. This difficulty is caused by the similarity of clinical signs for inflammation and neoplastic diseases. The goal of the PhD study was to evaluate the usefulness of the diagnostic imagining procedures in visualization of inflammatory and neoplastic diseases in nasal cavity and in paranasal sinuses. Used methods were radiography, computed tomography (CT), rhinoscopy and additionally microbiological and mycological swabs and histopathology. During the experiment, 128 patients were examined in the clinic of surgery. Out of these 128 patients, 69 were cats and 59 dogs. The effectiveness of radiography in comparison to computed tomography in evaluation of the head was depicted. The characteristic changes for inflammation and neoplastic diseases of the nasal cavity and paranasal sinuses were described. The relationship between age of the patients and CT results were analyzed. The results of rhinoscopy and angio-ct were compared. Moreover, the additional methods; microbiological and mycological swabs and biopsies for histopathology, were performed for every group of patients. This research shows that in comparison to radiography, CT is better method for analysis of vomer and palatine bone osteolysis in cats, as well as vomer, cribriform plate and maxillary bone osteolysis in dogs. The relation between rhinoscopy and CT results for mass visualization in cats were shown (p 0.05). Furthermore, the correlation between age and CT results in cats were demonstrated (p 0.05). The results of microbiological examinations were the same for dogs with either inflammation or neoplastic disease. The most prevalent bacterium was Staphylococcus pseudintermedius. In cats with inflammation or neoplastic disease Pasteurella multocida was most prevalent. This proves that bacteria are secondary to primary disease.