50 Wiemy co trzeba zmieniê Rozmowa z Robertem Za upskim, general managerem

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "50 Wiemy co trzeba zmieniê Rozmowa z Robertem Za upskim, general managerem"

Transkrypt

1

2

3 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI 30 Rzeczywistość leasingowa 12 World Press Photo 51. edycja jednego z najwaøniejszych i najbardziej prestiøowych konkursûw fotograficznych zakoòczy a sií. Prezentujemy nagrodzone zdjícia z rûønych stron úwiata. WartoúÊ leasingu maszyn i urzπdzeò przemys owych wzrasta. Co z maszynami i urzπdzeniami poligraficznymi? Dlaczego dla jednych firm stanowiπ waøny element, dla innych nie ñ a przede wszystkim, co decyduje o dobrej pozycji w rankingach? Targowa gorączka 48 Outdoor & Media Expo wzbudzi y opinie skrajne. Czy stanπ sií kolejnπ imprezπ dla Ñgadøeciarzyî, czy raczej majπ szansí odnieúê sukces ñ o tym zadecyduje wiele czynnikûw. vidart nr 02 (202) OD REDAKTORA 4 W co inwestowaê? Nadal stosunkowo ma a jest aktywnoúê inwestycyjna we wdraøaniu systemûw zarzπdzania przedsiíbiorstwem i relacjami z klientami. TEMAT NUMERU 12 RzeczywistoúÊ leasingowa Obserwujemy rynek leasingu maszyn i urzπdzeò poligraficznych DRUPA Na bia ych miejscach Metody druku rachunkûw, raportûw finansowych i faktur przedstawione przez Martina Diverseyía 4 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart KADRY 42 Si a w zespole Rozmowa z Tomaszem Galantem prezesem MAN Roland Polska KSI ØKI 62 ZebraÊ w jedno miejsce Katalog Ksiπøki Sk adowej to marzenie wiíkszoúci ksiígarzy i wydawcûw. Marzenie, ktûre zaczyna sií spe niaê POLSKIE DRUKARNIE 54 Z nowym systemem zarzπdzania Przedstawiamy rozwiπzanie, ktûre ma wspomûc proces kontroli produkcji w drukarni FOTOGRAFIA 30 World Press Photo Najlepsze nagrodzone fotografie ze úwiata SZKOLNICTWO 60 Dla m odych poligrafûw W dπøeniu do osiπgniícia wiedzy i zdobycia doúwiadczenia dobrze jest mieê wsparcie WYDARZENIA 38 Ksiπøka powinna oddychaê Ksiπøka telefon, ksiπøka ul ñ wszystko to moøna zobaczyê w Muzeum Plakatu 48 Targowa gorπczka Czyøbyúmy wchodzili w nowπ erí targowych imprez? 50 Wiemy co trzeba zmieniê Rozmowa z Robertem Za upskim, general managerem targûw OME 52 Euro-Reklama Outdoor Expo 2008 Czym zaskoczy nas impreza poznaòska w tym roku? 52 Dokumenty proszí... Odpowiednia ochrona banknotûw i paszportûw przed fa szerstwem w czasach otwartych granic nabiera szczegûl nego znaczenia 5 WIADOMOåCI Gospodarka Przetargi Oferty maszyn 5

4 OD REDAKTORA W co inwestować? Wbie øπ cym nu me rze pi sze my o po zio mie in we sty cji z per spek ty wy oce - ny ryn ku firm fi nan su jπ cych po li gra fií i pod su mo wa nia ubie g e go ro ku. Co chwi lí otrzy mu je my in for ma cje o zna czπ cych za ku pach ma szyn, na to miast je szcze sto sun ko wo ma a jest ak tyw noúê in we sty cyj na w tym, co sta no - wiê mo øe o prze wa dze kon ku ren cyj nej, czy li wdra øa niu sy ste mûw za rzπ dza nia przed sií bior stwem i re la cja mi z klien ta mi. Ko lej nπ, waø nπ spra wπ jest umie jít ne dba nie za k a dûw po li gra ficz nych o wi ze ru nek, pro mo cja w a snych za let i prze wag wúrûd swo ich obe cnych i po ten cjal nych klien tûw. Sy tu a cjí zna my z in nych ryn kûw, gdzie prze trwa y fir my po tra fiπ ce o swo jej ofer cie po wia do miê naj lep szych klien tûw, ze braê od po wie dnie po rt fo lio za mûwieò i za - pew niê so bie w a úci we wy ko rzy sta nie moø li wo úci pro duk cyj nych, a co za tym idzie p yn noúê. Za tem in we stuj my nie tyl ko w ma szy ny, ale tak øe w lu dzi oraz w bu do wa nie wi ze run ku fir my i re la cje z klien ta mi. Hos sa na gie dzie czy ryn ku nie ru cho mo úci nie bí dzie trwa a wiecz nie. Po li gra fia za pew ne nie jest tu wy jπt kiem i war to to mieê na uwa dze. Ar tur Dzie dzic edi tor1@vi dart.com.pl Z dniem 1 stycz nia na stπ pi a zmia na w struk tu rze orga ni za - cyj nej ka dry kie row ni czej. No - we sta no wi ska ob jí li: Jo an na Smo liò ska, An na Ko wal ska (na zdjí ciu), Ma riusz Si wak i Ma rek Pa kosz. J. Smo liò ska pe niπ ca do - tych czas funk cjí pre ze sa za - rzπ du An ta lis Po land zo sta a awan so wa na w struk tu rach kon cer nu An ta lis na sta no wi - sko CSEE Re gion Emer ging Sec tors and Sa les De ve lop - ment Di rec tor (Dy rek to ra ds. Roz wo ju Sprze da øy oraz No - wych Sek to rûw w re gio nie Eu - ro py Wscho dniej i Po u dnio wo- Wscho dniej). 1 mar ca 2008 ro ku wszy st kie dru kar nie do tych czas dzia a jπ - ce w struk tu rach od dzia Ûw sta nπ sií czí úciπ Pol ska pres - se Od dzia Po li gra fia. Od dzie - la nie dzia al no úci po li gra ficz nej od wy daw ni czej jest ele men - tem stra te gii Pol ska pres se. Jed nym z g Ûw nych za daò Od dzia u Po li gra fia bí dzie stwo rze nie ak tyw nej sprze da - øy us ug po li gra ficz nych, po - wsta nie wspûl na ofer ta han - dlo wa dla wszy st kich dru karò Pol ska pres se. Kon ty nu o wa na bí dzie in we sty cja w dru kar nií war szaw skπ ku pio nπ w li sto - No we ro le J. Smo liò skiej to roz wi ja nie Sek to rûw Pac ka ging, Vi scom, e-bu si ness, CRM oraz wdro øe nie SAP w fir mie MAP. pa dzie 2007 ro ku od spû ki Mul ti co, gdzie dru ko wa ne sπ m.in. war szaw skie i ma zo wiec - kie wy da nia "Pol ski". - Sku pie nie dzia al no úci po li - gra ficz nej w jed nej orga ni za cji jest waø nπ in for ma cjπ dla na - szych klien tûw - mûwi Grze gorz Ha ftar czyk, pre zes Pol ska pres - se Od dzia Po li gra fia, wi ce pre - zes Pol ska pres se. - Ozna cza to, øe je ste úmy jed nπ fir mπ za pew - nia jπ cπ spûj nπ ofer tí han dlo wπ oraz te sa me stan dar dy dru ku w sze úciu dru kar niach. Wy dzie le nie ze struk tur Pol - ska pres se Od dzia u Po li gra fia WIADOMOŚCI Po ze sz o rocz nej trans ak cji do ty czπ cej na by cia przez An ta lis udzia Ûw fir my MAP, fir my przy stπ pi y do for mo wa nia no wej struk tu ry orga ni za cyj nej. Antalis i MAP przekształcają struktury M. Si wak pe niπ cy do tych - czas funk cjí pre ze sa za rzπ du Map Pol ska zo sta awan so wa - ny na sta no wi sko Co un try Ma - na ging Di rec tor. W An ta lis Po land dy rek to - rem ope ra cyj nym zo sta a mia no wa na A. Ko wal ska, do - tych cza so wy dy rek tor sek to - ra Print, do jej za daò na le øy za rzπ dza nie sprze da øπ i jej roz wûj. M. Pa kosz, do tych cza so wy dy rek tor dzia u han dlo we go MAP ob jπ funk cjí dy rek to ra ope ra cyj ne go Map Pol ska. Do je go za daò bí dzie na le øa o za rzπ dza nie fir mπ i roz wûj struk tu ry sprze da øy. Za rzπd Pol ska pres se pod jπ de cy zjí o re or ga ni za cji dzia al no úci po li gra ficz nej i po wo a niu do øy cia Pol ska pres se Od dzia Po li gra fia. Polskapresse wyodrębnia działalność poligraficzną ma u a twiê pro wa dze nie dzia - al no úci dru kar skiej i s u øyê jej roz wi ja niu. Ma rûw nieø za pew - niê klien tom a twiej szy do stíp do ofer ty, a Pol ska pres se po - zwo liê na bu do wa nie po zy cji li - de ra na ryn ku dru kar skim. Dru kar nie bí dπ za rzπ dza ne przez do tych cza so wych dy rek - to rûw. W ra mach re or ga ni za cji dzia al no úci po li gra ficz nej ujed no li ce niu ule g y na zwy dru karò: Dru kar nia GdaÒsk, Dru kar nia Ûdü, Dru kar nia Po - znaò, Dru kar nia So sno wiec, Dru kar nia War sza wa, Dru kar - nia Wro c aw. 7

5 WIADOMOŚCI Kadrowe zmiany MAN Roland Polska Od po czπt ku ro ku 2008 dzia ser wi su MAN Ro land Pol ska ma no we go kie row ni ka. Jest nim Ma ciej Na wroc ki. Jest on od po wie dzial ny za wdra øa nie sy ste mûw Print net i Te le pre sen ce u klien tûw za in te re so wa nych zwiík sze niem au to ma ty za cji przy - go to wa nia pro duk cji, jak rûw nieø kon takt z klien ta mi w za kre sie us ug print-se rvie ces w ob sza rze ma szyn ar ku szo wych. Do obo wiπz kûw M. Na wroc kie go na le øπ rûw nieø kon - tak ty z cen tra lπ w Offen bach w za - kre sie pro wa dzo nych przez fir mí pro jek tûw ser wi so wych. M. Na wroc ki (33 la ta) ukoò czy Elek tro ni kí i Te le ko mu ni ka cjí na Aka de mii Tech nicz no-rol ni czej w Byd go szczy. Po sia da wie lo let nie do úwiad cze nie w za kre sie elek tro - ni ki i in for ma ty ki. Od ro ku pra co wa w fir mie MAN Ro land Pol ska ja ko elek tro nik. 16 stycz nia odby sií w Bi blio te ce Na ro do wej DzieÒ Ra do úci Wol nych Lek tur. Uro czy stoúê zo sta a zor ga ni zo wa na z oka zji przej úcia twûr czo úci Bo le s a wa Le úmia na do do me ny pu blicz nej. Dzień Radości Wolnych Lektur 1 stycz nia skoò czy sií 70-let ni okres ob jí cia utwo rûw Le úmia na - i in nych twûr cûw zmar ych w ro ku pra - wem au tor skim. DziÍ ki te mu utwo ry te moø na za mie úciê juø w bi blio te ce in ter ne to wej Wol ne Lek tu ry i w Cy fro wej Bi - blio te ce Na ro do wej Po lo na. W trak cie kon fe ren cji mûwio no o tym, w ja ki spo sûb do - me na pu blicz na umoø li wia roz wûj kul tu ry, dla cze go jest ona klu czo wa dla za cho wa nia i udo stíp nia nia du cho wej spu úci zny po po prze dnich po ko le niach oraz dla cze go do - me ní pu blicz nπ na le øy chro niê. Bi blio te ka in ter ne to wa Wol ne Lek tu ry udo stíp nia w in ter - ne cie te ksty lek tur szkol nych, ktûre tra fi y juø do do me ny pu blicz nej i nie sπ zwiπ za ne ry go ra mi pra wa au tor skie go. Sπ one opra co wa ne, opa trzo ne ko men ta rzem i udo stíp - nio ne w kil ku for ma tach (html, odt, txt i pdf). Moø na je zgo - dnie z pra wem bez p at nie prze glπ daê, úciπ gaê na swûj kom pu ter, a tak øe udo stíp niaê in nym. W dniach 9-12 stycz nia odby a sií w Bu ko wi nie Ta trzaò skiej IX Kon fe ren cja Po li gra ficz na zor ga ni - zo wa na przez Szcze ciò skπ Agen cjí Edu ka cyj nπ przy me ry to rycz nym wspar ciu Pol skiej Izby Dru ku. IX Konferencja Poligraficzna w Bukowinie WziÍ o w niej udzia po nad szeúê dzie siπt osûb re pre zen tu - jπ cych fir my po li gra ficz ne z ca - ej Pol ski. Te ma ty kí spo tka nia zdo mi no wa a tech no lo gia cy - fro wa, zaú je go naj waø niej szπ atrak cjπ po za me ry to rycz nπ by - y 4. za wo dy po li gra fûw w na - rciar stwie al pej skim o pu char fir my Mi cha el Hu ber Pol ska. Ucze st ni cy mie li oka zjí wy - s u chaê kil ku na stu re fe ra tûw, za rûw no pro gra mo wych, jak i przy go to wa nych przez do - staw cûw. Je rzy Kacz ma rek, dy rek tor tar gûw Po li gra fia, orga ni zo wa nych przez MiÍ dzy - na ro do we Tar gi Po znaò skie, za po zna ucze st ni kûw z in for - ma cja mi na te mat ko lej nej edy - cji tej naj waø niej szej im pre zy wy sta wien ni czej dla bran øy po - li gra ficz nej w Pol sce. Za po wie - dzia m.in. no we ini cja ty wy to - wa rzy szπ ce tar gom Po li gra fia 2009 (np. match ma king, czy li orga ni za cja wcze úniej umûwio - nych spo tkaò mií dzy za in te re - so wa ny mi fir ma mi), wspo mnia teø o wy da rze niach i prze strze - niach spe cjal nych, ktûre odbí - dπ sií po raz ko lej ny, m.in. Mia - stecz ku Dru karò Pol skich, Sa - lo nie Dru ku Cy fro we go i Wiel - ko for ma to we go czy Po li go nie Po li gra ficz nym. 8 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart

6 WIADOMOŚCI Bartoszewski, Updike i Iwaszkiewicz 30 stycz nia, ze bra nych licz nie w Bi blio te ce Na ro do wej przed sta wi cie li pol skie go úwia ta ksiπø ki, po wi ta li go spo da rze uro czy sto úci dy rek tor Bi blio te ki Na ro do wej - To masz Ma kow ski oraz re dak tor na czel ny "Ma ga zy nu Li te rac kie go Ksiπø ki" - Piotr Do bro Íc ki. Po wo dem ze bra nia by o og o sze nie naj lep szych, zda - niem ko le gium re dak cyj ne go "Ma ga zyn Li te rac ki Ksiπø ki", pu bli ka cji oraz na gro dze nie ich wy daw cûw i au to rûw. W szran ki o to wy rûø nie nie sta ní y mií dzy in ny mi: "Wie - sza nie" Ja ro s a wa Mar ka Rym kie wi cza, "Au to bio gra fia. My úli nie tyl ko o so bie" ks. Ja - na Twar dow skie go w opra co - wa niu Ale ksan dry Iwa now skiej oraz "Cza row ni ca z Po rto bel - lo" Pau la Co e lho. Juø na po czπt ku uro czy sto - úci P. Do bro Íc ki za prze czy utar tej opi nii, øe Po la cy nie czy ta jπ ksiπ øek. Po wo a sií w tym miej scu na ba da nia prze pro wa dzo ne przez In sty tut Ksiπø ki i Czy tel nic twa Bi blio te - ki Na ro do wej, ktûre do wo dzπ, øe po o wa na sze go spo e czeò - stwa czy ta ksiπø ki. P. Do bro - Íc ki pod kre úli w swo im wy - stπ pie niu, øe na ty tu ksiπø ki ro ku za s u øy o o wie le wií cej po zy cji niø ko le gium mo g o przy znaê. Tra dy cyj nie spo úrûd ksiπ øek mie siπ ca wy bra no piíê ksiπ - øek ro ku. Sta tu et ka mi za pro - jek to wa ny mi przez Do ro tí Bar - Piotr Dobro Ícki w rozmowie z dziennikarzami Fir my AC&C/HSH oraz Me dia Cen ter za pra sza jπ do So po tu na I kon fe ren cjí po úwií co nπ in for ma ty za cji dru karò. I Konferencja - Systemy informatyczne dla drukarnii Pod czas kon fe ren cji za pre zen to wa ne zo sta nπ roz wiπ za nia ty - pu: sy stem MIS, CRM, sy stem kal ku la cyj ny (Gra phi plus), no wa ge ne ra cja Puz zle Flow i JDF. Po ru szo ne zo sta nπ tak øe za ga dnie - nia pla no wa nia pro duk cji oraz ra por to wa nia i ana liz dla dru kar ni. Pre lek cje wy g o szπ: Bo gu s aw Li choò ski i Bar t o miej Ma liò ski z fir my Me dia Cen ter oraz Pa we Jac kow ski z AC&C/HSH. Spo tka nie odbí dzie sií 14 mar ca w godz w So - po cie w biu row cu In e ksplo przy ul. M. Re ja 13/15. Za in te re so - wa ni pro sze ni sπ o re je stra cjí do 10 mar ca. Moø na jej do ko naê wy sy a jπc zg o sze nie pod ad res: in fo@me dia cen ter.gd.pl. Udzia w kon fe ren cji jest bez p at ny. Pa tro nat me dial ny ob jπ Vi dart. dy szew skπ w tym ro ku wy rûø - nio no: "Dzien nik z in ter no wa - nia" W a dy s a wa Bar to szew - skie go, "Wiel ki podrûø ni czy atlas úwia ta" pod re dak cjπ Ka - ta rzy ny Du ran, "Ter ro ry sta" Jah na Updi ke'a, "Dzien ni ki " Ja ro s a wa Iwa - szkie wi cza oraz "W krí gu ar - cy dzie. Zbio ry sztu ki w Pol - sce" pod re dak cjπ An ny Le wic - kiej-mo raw skiej. W po prze - dnich la tach ty tu y ksiπø ki ro ku uzy ska m.in.: "Trak tat o u ska - niu fa so li" Wie s a wa My úliw - skie go (Znak, 2006), "CieÒ wia tru" Car lo sa Ru i za Za fo na (Mu za, 2005), "Bru no Schulz" opr. graf. Ma cie ja Bu sze wi cza (Bosz, 2004) czy "Dzie je Gre - kûw i Rzy mian" Zyg mun ta Ku - bia ka (åwiat Ksiπø ki, 2003). Dy plom i sta tu et kí Wy daw - cy Ro ku ode bra y Wy daw nic - twa Szkol ne i Pe da go gicz ne "za umie jít ne po π cze nie naj - lep szych tra dy cji z suk ce sem ko mer cyj nym no wo cze sne go wy daw nic twa". Ty tu ten przy - zna no do tych czas Wy daw nic - twu Na u ko we mu PWN i Gru - pie Wy daw ni czej PWN oraz Spo ecz ne mu In sty tu to wi Wy - daw ni cze mu Znak. Po nad to Fun da cja No wo cze sna Pol - ska uho no ro wa a dy plo mem Wy daw nic two Bia y Kruk za dzia al noúê wy daw ni czπ wspie ra jπ cπ roz wûj pol skiej edu ka cji. 10 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart

7 WIADOMOŚCI Kil ka dzie siπt osûb ucze st ni czy o w zor ga ni zo wa nej 17 stycz nia pre zen ta cji pe no for ma to wych ma szyn KBA Ra pi da 105 za in sta lo wa nych przed kil ko ma mie siπ ca mi przez fir mí KBA-Pol ska w dru kar ni LCL SA w o dzi. Prezentacja maszyn KBA Rapida w LCL Spo tka nie by o nie tyl ko oka - zjπ do za po zna nia sií z no wy - mi moø li wo úcia mi, ale teø do obej rze nia za k a du, ob cho dzπ - ce go w tym ro ku 20. rocz ni cí ist nie nia. Stycz nio wa pre zen ta - cja by a pierw szπ te go ro dza ju im pre zπ, pod czas ktûrej klien - ci, part ne rzy, dzien ni ka rze pra - sy bran øo wej, ale teø przed sta - wi cie le in nych przed sií biorstw po li gra ficz nych z Pol ski mie li moø li woúê zwie dziê fir mí LCL, za po znaê sií z jej par kiem ma - szy no wym i oce niê wy ko ny wa - ne tu pra ce. Im pre zí zor ga ni - zo wa y wspûl nie LCL i KBA- Pol ska, zaú bez po úre dniπ ku niej oka zjπ by a nie daw na in - sta la cja dwûch pe no for ma to - wych ma szyn offse to wych KBA Ra pi da 105. Przy by ych na uro czy stoúê go úci po wi ta Ma ciej Le wy, pre zes LCL, ktûry pod kre úli, øe fir ma jest obe cna na pol - skim ryn ku po li gra ficz nym juø od dwu dzie stu lat. Po in for mo - wa rûw nieø o prze kszta ce niu fir my z dniem 2 stycz nia 2008 ro ku w spû kí ak cyj nπ, zwiπ za - nym z pla na mi jej dal sze go roz wo ju. Pre zes M. Le wy za - po wie dzia teø orga ni za cjí ko - lej nych te go ty pu spo tkaò, pod czas ktûrych fir my wspû - pra cu jπ ce z dru kar niπ LCL bí - dπ mia y oka zjí do úle dze nia roz wo ju przed sií bior stwa. Ja ko ko lej na g os za bra a Ane ta Si wec ka, od po wie dzial - na w LCL za mar ke ting. Do ko - nu jπc krût kiej pre zen ta cji, zwrûci a szcze gûl nπ uwa gí na ostat nich piíê lat, ktûre dla Ûdz kie go za k a du sta no wi y okres wzmo øo nych in we sty cji i olbrzy mie go sko ku tech no lo - gicz ne go. Dziú w dru kar ni pra - cu je osiem pe no for ma to wych ma szyn dru ku jπ cych (w tym dwie oúmio ko lo ro we), sy stem CtP oraz licz ne urzπ dze nia in - tro li ga tor skie m.in. do rûø ne go ro dza ju opraw. Rok ubie g y, po - za in sta la cjπ dwûch ko lej nych ma szyn KBA, przy niûs teø fir - mie wdro øe nie zin te gro wa ne go sy ste mu za rzπ dza nia ISO 9001, ISO14001 i PN-N A. Si wec ka pod kre úli a teø sy ste ma tycz ny wzrost obro tûw fir my - rok ubie g y LCL za - mkní a sprze da øπ rzí du 40 mln z. W 85 proc. sk a da jπ sií na niπ zle ce nia wy ko ny wa ne dla klien tûw kra jo wych, ale udzia eks por tu w jej przy cho - dach sta le ro únie, sta no wiπc dziú 15 proc. obro tûw i sií ga - jπc 1,5 mln eu ro. Je úli cho dzi o struk tu rí pro duk cji, zde cy do - wa nie do mi nu jπ w niej cza so pi sma, sta no wiπ ce 45 proc. wszy st kich zle - ceò. Ko lej ne miej sca zaj - mu jπ ksiπø ki (25 proc.), ma te ria y re kla mo we (25 proc.) oraz ma py (4 proc.). DziÍ ki bo ga te mu par ko wi ma szy no we mu LCL mo øe za o fe ro waê rûø ne ro dza je opraw: z o øo nπ (twar dπ bπdü zin te gro wa nπ), kle jo - nπ, ze szy to wπ. Ostat nie in we sty cje w ma szy ny KBA zwiík szy y mo ce pro - duk cyj ne fir my do 700 tys. ar ku szy B1/do bí. 12 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart

8 TEMAT NUMERU Udzia w rynku leasingu maszyn i urzπdzeò poligraficznych poszczegûlnych firm leasingowych w roku 2007 na podstawie wartoúci podpisanych umûw. Podsumowanie nie uwzglídnia Bankowego Funduszu Leasingowego z powodu nie przekazania danych przez tí, dzia ajπcπ takøe i na rynku poligraficznym, spû kí na podstawie danych ZPL FINANSOWANIE 14 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart 15

9 TEMAT NUMERU Trze ba przy znaê, øe spra wo zdaw czoúê przy go to wa na przez ZPL jest co raz bar dziej im po nu jπ ca. W tym ro ku po ja wi y sií ko lej ne spe cja li za cje, da jπc je szcze bar dziej szcze gû o wy obraz za an ga øo wa nia firm le a sin go wych. New sem, od ktûre go roz po czí a sií kon fe ren cja Zwiπz ku Przed sií biorstw Le a sin go wych (ZPL) by a in for ma cja o po π cze niu ZPL oraz Pol skie go Zwiπz ku Wy - naj mu i Le a sin gu Po ja zdûw (PZWLP). Obe cnie ZPL zrze sza 35 firm le a sin go wych, re pre zen tu - jπ cych po nad 90 proc. pol skie go ryn ku. PZWLP po wsta w 2005r. i zrze sza 10 firm spe cja li zu jπ - cych sií w wy naj mie i le a sin gu d u go ter mi no - wym po ja zdûw. Po π cze nie odbi je sií nie wπt pli - wie w sta ty sty kach po przez wzrost pu li przy pa - da jπ cej na le a sing po ja zdûw. Je úli cho dzi o ca y ry nek od no to wy wa ny w sta - ty sty kach ZPL, to w 2007r. war toúê no we go po rt - fe la umûw le a sin gu wy nio s a 32,7 mld z, co ozna cza wzrost w ciπ gu ro ku o 50 proc. Na ryn - ku ru cho mo úci w 2007r., nie za leø nie od pod pi sa - ne go po ro zu mie nia, ktûre zmie ni sta ty sty ki ro ku 2008, naj dy na micz niej roz wi ja sií le a sing úrod - kûw trans por tu dro go we go - war toúê wy le a sin go - wa nych w tej gru pie przedmio tûw wy nio s a 19,5 mld z, co ozna cza wzrost o 59 proc. w sto sun ku do ro ku G Ûw nym mo to rem na pí do wym te go seg men tu ryn ku jest le a sing sa mo cho dûw oso bo wych oraz ciπ gni kûw sio d o wych i na czep. åre dnia war toúê le a sin go wa nych sa mo cho dûw oso bo wych wy nio s a 75 tys. z, a umo wy by y za - wie ra ne úre dnio na 39 mie sií cy. Na dru gim miej scu upla so wa sií ry nek le a - sin gu ma szyn i urzπ dzeò prze my s o wych. We - d ug da nych ZPL, w ro ku 2007 war toúê le a sin - gu te go seg men tu wy nio s a 8,8 mld z, co ozna - cza wzrost w ciπ gu ro ku o 37 proc. Jest to, podob nie jak w ubie g ym ro ku, po nad 30 proc. ca e go ryn ku le a sin gu ru cho mo úci. Sπ to da ne bar dzo wy so kie w ska li eu ro pej skiej i praw do - po dob nie ogrom ny wp yw ma tu du øa ska la in - we sty cji, tak øe tych po wiπ za nych z pro gra ma mi unij ny mi. W sek to rze le a sin gu ma szyn i urzπ - dzeò prze my s o wych naj wiík szπ czíúê, pra wie 29 proc., zaj mu je le a sing sprzí tu bu dow la ne - go. Jed nak juø na dru gim miej scu pla su je sií le a sing ma szyn po li gra ficz nych (520 mln. z co sta no wi ok. 6 proc. ryn ku ru cho mo úci). Co sły chać w po li gra fii? Zaj mij my sií ryn kiem le a sin gu ma szyn i urzπ - dzeò po li gra ficz nych. Wi daê za cho dzπ ce tu spo re zmia ny. Przede wszy st kim wy rûw na a sií staw ka. SG Equ ip ment Le a sing, ktûre je szcze w ubie g ym ro ku mia o nie mal trzy krot nie wiík - sze obro ty, niø ko lej ne na li úcie fir my, zna la z o sií po now nie na pierw szym miej scu, ale war - toúê wy le a sin go wa nych przez tí spû kí ma szyn po li gra ficz nych spa d a po nad dwu krot nie w sto - sun ku do ro ku RÛø ni ce w obro tach firm zaj mu jπ cych czo o we miej sca sπ nie wiel kie. SG, co wi daê by o juø w ubie g o rocz nych pod su mo - wa niach, po sta wi a moc no na dy wer sy fi ka cjí dzia aò i po szu ki wa nie no wych ryn kûw. Ta kπ stra te gií za po wia da w wy wia dzie udzie lo nym rok te mu ÑVi dar to wiî wi ce pre zes SG Ro bert Sam sel. W ro ku 2006 war toúê pod pi sa nych przez SG umûw na ryn ku ma szyn i urzπ dzeò bu dow la nych bar dzo wzro s a i wy nio s a 122 mln z, w tym sa mym cza sie war toúê wy le a sin go wa - nych ma szyn po li gra ficz nych wzro s a do 184 mln. Rok 2007 oka za sií prze o mo wy. War toúê úrod kûw za an ga øo wa nych w ry nek ma szyn bu dow la nych nie mal po tro i a sií i wy nio s a FINANSOWANIE πczna wartoúê netto leasingu w latach (w mld PLN) na podstawie danych ZPL 16 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart WartoúÊ podpisanych umûw leasingowych w roku 2007 * Pojazdy * Maszyny i Urzπdzenia - SprzÍt budowlany - Maszyny Rolnicze - Maszyny Poligraficzne Podsumowanie nie uwzglídnia Bankowego Funduszu Leasingowego z powodu nie przekazania danych przez tí, dzia ajπcπ takøe i na rynku poligraficznym, spû kí na podstawie danych ZPL 17

10 TEMAT NUMERU FINANSOWANIE 323 mln z dy stan su jπc war toúê wy le a sin go wa - nych ma szyn po li gra ficz nych, ktûra spa d a do 78 mln. W du øym stop niu wzro s o teø za an ga - øo wa nie spû ki w le a sing sa mo cho dûw, w tym zw a szcza cií øa ro wych i spe cja li stycz nych, a tak øe ta bo ru ko le jo we go i sa mo lo tûw. Pod czas, gdy jed ne fir my po szu ku jπ in nych ryn kûw, in ne spo re úrod ki an ga øu jπ w a únie w po li gra fii. War to zwrûciê uwa gí na Han dlo wy- Le a sing. Dzi siej sza spû ka po wsta a dwa la ta te - mu w kon se kwen cji fu zji Ci ti bank (Po land) S.A. oraz Ban ku Han dlo we go w War sza wie SA, ktûre po sia da y za leø ne od sie bie spû ki le a sin go we. Obro ty no wo pow sta ej spû ki za czí y szyb ko ro - snπê, w koò cu przy na leø noúê do gru py fi nan so - wej Ci ti gro up, naj wiík szej orga ni za cji fi nan so wej na úwie cie, zo bo wiπ zu je. Jed nak po mi mo za po - wie dzi pre ze sa Je rze go åle dziew skie go o do - π cze niu w ciπ gu ro ku do dzie siπt ki naj lep szych, Han dlo wy-le a sing jest na miej scu 13 (bie rze my pod uwa gí ca o kszta t wy ni kûw). Czy trzy na st ka årednia wartoúê podpisanych umûw w roku 2007 na podstawie danych ZPL oka øe sií szczí úli wa? Zo ba czy my juø w przy - sz ym ro ku. Nie wπt pli wie cie ka wπ fir mπ jest Ra if fe i sen Le a sing Pol ska, po ten tat w le a sin gu sa mo cho - dûw, ktûry je szcze w 2005 ro ku le a sin go wa ma szyn po li gra ficz nych za 16 mln, w 2006 za 22 mln a w 2007 kwo ta ta wzro s a pra wie trzy - krot nie i wy nio s a 60 mln z. I cho ciaø jest to nie ca e 2 proc. obro tûw spû ki na ryn ku ru cho - mo úci, to i tak po zwo li o jej sií upla so waê na czwar tym miej scu z udzia em po nad 10 proc. w ryn ku le a sin gu ma szyn po li gra ficz nych. Fir mπ, dla ktûrej po li gra fia jest chle bem po - wsze dnim i sta no wi pra wie 30 proc. jej obro tûw jest Sie mens Fi nan ce. SpÛ ka ma ogrom na prze wa gí nad kaø dπ in nπ w ilo úci za war tych umûw. 376 umûw to po nad dwu krot nie wií cej niø wy spe cja li zo wa ny w du øej ilo úci umûw o sto - sun ko wo ma ej war to úci, Eu ro pej ski Fun dusz Le a sin go wy. Jest to tak øe po nad czte ro krot nie wií cej umûw, niø za war y prze wyø sza jπ ce Sie - mens Fi nan ce war to úciπ su - ma rycz nπ SG Equ ip ment Le a sing, czy Han dlo wy-le - a sing. Z za o øe nia, do me nπ Sie mens Fi nan ce sπ fir my ma e i úre dnie. Dla te go teø úre dnia ce na za war tej umo - wy to 193 tys. z.wy da je sií, sπ dzπc z prze ka zy wa nych opi nii part ne rûw fir my, øe zmia ny, ja kie za sz y w spû - ce w ostat nim cza sie πcz - nie z wy bo rem no we go pre - ze sa, nie po win ny za sa dni - czo wp y nπê na jej stra te gií. Z osta tecz nym po twier dze - niem tych opi nii mu si my jed nak je szcze po cze kaê. Mil len nium Le a sing to fir - ma sta le obe cna w czo Ûw - ce firm le a sin go wych dzia - a jπ cych w bran øy po li gra - ficz nej, choê udzia te go sek to ra w sto sun ku do ca - ko wi tej sprze da øy spû ki nie prze kra cza 3 proc. T u ma - 18 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart czy Ma ciej So ro ka dy rek tor de par ta men tu za - rzπ dza nia pro duk ta mi Mil le nium Le a sing: ñ Nie ozna cza to jed nak, øe po li gra fia nie jest dla nas prio ry te to wym ob sza rem za in te re so wa nia. WrÍcz prze ciw nie uzy ska li úmy przy rost le a sin - gu ma szyn po li gra ficz nych po nad 37 proc. w sto sun ku do 2006 ro ku. War to do daê, øe wzrost, o ktûrym mûwi M. So ro ka, by w 2007 ro ku wy ni kiem wiík szej war to úci pod pi sa nych umûw, gdyø iloúê ich by - a na wet nie co mniej sza niø rok wcze úniej. Śre dnia praw dę, choć nie ca łą, ale po wie Za u wa øal na jest ten den cja do ob ni øa nia sií úre dniej war to úci pod pi sa nych umûw. Wpraw - dzie, jak twier dzπ i M. So ro ka z Mil le nium Le a - sing i R. Sam sel z SG, nie na le øy przy k a daê zbyt wiel kiej wa gi do te go wska üni ka, gdyø prze - rûø ne urzπ dze nia sπ kla sy fi ko wa ne ja ko ma szy - ny po li gra ficz ne. Nie mniej jed nak wska ünik ten w mniej, czy bar dziej do k ad ny spo sûb od da je spe cy fi kí klien ta da nej fir my le a sin go wej. Wp yw na ten wska ünik ma jπ tak øe zmia ny na ryn ku po li gra fii, gdzie co raz czí úciej in we - sty cje prze pro wa dza jπ fir my sek to ra MSP i jed - no cze únie zmniej sza sií iloúê in we sty cji bar - dzo du øych. War to w tym miej scu od no to waê po wrût do sta ty styk spû ki Deut sche Le a sing Pol ska, ktûra prze ka za a ÑVi dar to wiî, øe w ro ku 2007 pod pi sa - a 34 umo wy na πcz nπ su mí 45,4 mln z. Da je to zde cy do wa nie naj wyø szπ úre dniπ ce ní pod - pi sa nej umo wy le a sin go wej 1,34 mln z i pla su - je Deut sche Le a sing w czo Ûw ce firm le a sin go - wych ob s u gu jπ cych bran øí po li gra ficz nπ, je úli cho dzi o su mí war to úci pod pi sa nych umûw. Po mi mo zmniej sza nia sií rûø nic úre dniej war to úci umûw pod pi sy wa nych przez po - szcze gûl ne fir my, nadal wi daê bar dzo wy ra - ünie wy spe cja li zo wa nie sií firm le a sin go wych, co po ciπ ga za so bπ odmien nπ ich orga ni za cjí. Dynamika sprzedaøy poszczegûlnych firm leasingowych na rynku maszyn i urzπdzeò (MiU) w latach na podstawie danych ZPL 19

11 TEMAT NUMERU Jed ne z firm czu jπ sií le piej w du øych trans ak - cjach, ma jπ opa no wa ne od po wie dnie pro ce du - ry ry zy ka i sπ w tym spraw niej si, in ne fir my na - sta wia jπ sií na ob s u gí mniej szych firm i zwiπ - za nπ z tym ko niecz noúê prze pro wa dze nia du øo wiík szej ilo úci trans ak cji. Na to, øe zbyt da le ko idπ ca spe cja li za cja nie jest ko rzy st na wska zy wa wi ce pre zes spe cja li zu jπ cej sií w du øych trans ak cjach SG Le a sing Ro bert Sam sel. Prze ka zy wa on nie jed no krot nie, øe ko - niecz ne jest ob ni øe nie úre dniej war to úci umo wy, gdyø nie jest to dla fir my ani bez piecz ne, ani ko rzy - st ne. Re zul ta tem tych dzia aò jest spa dek úre dniej war to úci pod pi sa nej przez SG umo wy z 1609 tys. z w ro ku 2006 do 936 tys. z w ro ku Wzro sty i spad ki Ko lej ny cie ka wy wska ünik od da je dy na mi kí zmian. Przy po rûw ny wa niu wzro stu su my pod - pi sa nych umûw le a sin go wych wi dzi my zmia ny za cho dzπ ce w stra te gii fir my, zw a szcza je øe li bie rze my pod uwa gí ko lej ne la ta. Nie ste ty z po - wo du nie prze ka zy wa nia kom ple tu da nych przez czíúê firm w la tach ubie g ych mo øe my to po - rûw na nie prze pro wa dziê w spo sûb doúê ogra ni - czo ny. Po nad to, podob nie jak na úre dniπ war - toúê umo wy, spo ry wp yw na sta ty sty kí ma cha - rak ter ryn ku ma szyn po li gra ficz nych. Sπ to urzπ - dze nia o war to úci czí sto prze kra cza jπ cej mi lion z i sií ga jπ cej wie le mi lio nûw Eu ro. Kil ka wy gra - nych bπdü prze gra nych trans ak cji mo øe bar dzo du øo zmie niê. Przy k a dem te go jest cho ciaø by SG Le a sing, ktûrej nie uda o sií wy graê kil ku kon trak tûw ro ku 2007 ro ku na su mí ok. 50 mln z. Roz pa tru jπc dy na mi kí war to zwrûciê uwa gí na Ra if fe i sen Le a sing Pol ska. Pra wie 164 proc. wzro stu da je do my úle nia. Tym bar dziej, øe w przy pad ku tej fir my nie cho dzi o kil ka kon trak - tûw. IloúÊ sprze da nych ma szyn wzro s a z 24 w ro ku 2006 do 115 w ro ku FINANSOWANIE Dynamika sprzedaøy poszczegûlnych firm leasingowych na rynku na rynku maszyn i urzπdzeò poligraficznych w latach Podsumowanie nie uwzglídnia kilku firm z powodu nie przekazania danych na podstawie danych ZPL 20 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart

12 TEMAT NUMERU Praw do po dob nie cie ka wie pre zen to wa a by sií tak øe fir ma Han dlo wy-le a sing, gdy by w ubie g ym ro ku prze ka za a kom plet ne sta ty sty - ki. SpÛ ka ta osiπ gní a spo rπ dy na mi kí. Wzrost war to úci pod pi sa nych przez niπ umûw na ogûl - nym ryn ku ma szyn i urzπ dzeò wy niûs 157 proc. Po pierw sze po li gra fia WúrÛd firm le a sin go wych ma jπ cych naj wiík - sze udzia y w ryn ku ma szyn i urzπ dzeò po li - gra ficz nych znaj du jπ sií za rûw no gi gan ci z kil - ku mi liar do wy mi obro ta mi, dla ktûrych po li gra fia sta no wi 2-3 proc. ich ryn ku, jak i fir my wy spe - cja li zo wa ne, ktûrych g Ûw nπ do me nπ jest w a - únie po li gra fia. WúrÛd tych ostat nich zde cy do - wa nie wy rûø nia sií Sie mens Fi nan ce. Oko o 30 proc. war to úci wszy st kich umûw le a sin go - wych pod pi sa nych przez tí spû kí w ro ku 2007 do ty czy o ryn ku po li gra ficz ne go. Bez wπt pie nia jest to dla Sie mens Fi nan ce ry nek pod sta wo wy. Ko lej nπ spû kπ, ktûrej do me nπ jest le a sing ma szyn po li gra ficz nych jest Han dlo wy-le a sing. Nie jest to mo øe tak wi docz ne, gdy roz pa tru je - my ca e spek trum dzia al no úci fir my, gdyø jed - nak pod sta wo wym bi zne sem jest le a sing sa - mo cho dûw, jed nak co raz wií cej uwa gi spû ka po úwií ca ryn ko wi ma szyn i urzπ dzeò, ktûry sta no wi juø 65 proc. war to úci wszy st kich pod pi - sa nych umûw, pod czas gdy w ro ku 2005 by o to 23 proc. a w 2006 nie ca e 26 proc. Zaú na ryn ku ma szyn i urzπ dzeò naj waø niej szym dla Han dlo we go-le a sin gu sek to rem jest po li gra fia sta no wiπ ca po nad 26 proc. FINANSOWANIE WartoúÊ podpisanych w roku 2007, przez poszczegûlne firmy leasingowe, umûw na rynku maszyn i urzπdzeò poligraficznych w stosunku do umûw podpisanych na rynku maszyn i urzπdzeò (MiU) oraz w stosunku do podpisanych umûw na ca ym rynku ruchomoúci Podsumowanie nie uwzglídnia Bankowego Funduszu Leasingowego z powodu nie przekazania danych przez tí, dzia ajπcπ takøe i na rynku poligraficznym, spû kí na podstawie danych ZPL 22 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart

13 FINANSOWANIE TEMAT NUMERU Po li gra fia jest waø nπ dzie dzi nπ rûw nieø dla IKB Le a sing (15,5 proc. war to úci wszy st kich pod pi sa nych umûw), Deut sche Le a sing (8,2 proc.) i wciπø je szcze SG Equ ip ment (6,1 proc.). Prze stro gi i ape le Przy po rûw ny wa niu wy ni kûw firm na le øy byê ostroø nym. Te da ne na pew no nie od po wia da jπ w pe ni sta no wi fak tycz ne mu. Przy jí te przez ZPL wska üni ki (war toúê i iloúê pod pi sa nych umûw) nie sπ mo øe naj bar dziej mia ro daj ne. Py - Rzeczywistπ wartoúê umûw ocenimy dopiero po pewnym czasie ta ni o opi nií przed sta wi cie le bran øy wska zu jπ na in ne wska üni ki o wie le bar dziej, we d ug nich, odzwier cie dla jπ ce po zy cjí fir my. Na przy k ad mûg by to byê wska ünik zwro tu z ka pi ta Ûw w a - snych RON (Re turn on Equ i ty). Wska zu jπ tak - øe, øe rze czy wi stπ war toúê pod pi sa nych umûw moø na bí dzie oce niê do pie ro po pew nym cza - sie i zwe ry fi ko wa niu ich przez ry nek. Do da jπ, øe przy ro snπ cym me dial nym za in te re so wa niu ran kin ga mi, nie ktûre fir my za czy na jπ Ñpo pra - wiaêî swe wy ni ki. Pol ski Ba ro metr Le a sin gu Wska ünik sa ty sfak cji pol skich le a sin go daw cûw t Wska ünik mie rzπ cy za do wo le nie pol skich le - a sin go daw cûw w sto sun ku do sta nu pol skiej go spo dar ki (oto cze nia ma kro e ko no micz ne - go), pol skie go bez po úre dnie go oto cze nia firm le a sin go wych i w a snych przed sií biorstw. t Kom po nent in dy wi du al nej ak tyw no úci sk a da sií z trzech czyn ni kûw: obro tu, kon trak tûw, pra cow ni kûw i wy ni kûw fi nan so wych t Jak na ra zie pol skie przed sií bior stwa le a sin - go we bra y udzia je dy nie w trzech edy cjach Pol skie go Ba ro me tru Le a sin gu. Wska ünik ten opar ty jest na me to do lo gii two rze nia Eu - ro pej skie go Ba ro me tru Le a sin gu (ELB). Le a - seu ro pe two rzy ELB dla rûø nych kra jûw i grup kra jûw w za leø no úci od re gio nu, dla te - go teø wska ünik ten nie po wi nien byê ba da - ny w izo la cji. Nie mniej jed nak, przy uwzglí dnie niu tych uwag, in for ma cje o war to úci i ilo úci pod pi sa nych umûw w co raz do k a dniej szym roz bi ciu na bran - øe sπ bar dzo przy dat ne przy podej mo wa niu de - cy zji fi nan so wych przez przed sií bior cûw. Co raz wií cej czy tel ni kûw bie rze czyn ny udzia w tych oce nach. Przy go to wu je my w zwiπz ku z tym cie - ka we ma te ria y, ktûre znaj dπ sií w ko lej nych nu - me rach ÑVi dar tuî. Co raz wií cej firm do ce nia tak - øe po trze bí pu bli ka cji tych in for ma cji i prze sy a swo je da ne do ZPL. Moø na wpraw dzie na rze kaê na rze czy wi stoúê me dial nπ i na jej u om - no úci ale trze ba li czyê sií z tym, øe ona ist nie je i øe sku tecz noúê po czty pan to flo - wej nie za wsze ma do sta tecz ny wy miar. I je szcze na ko niec apel. Je øe li juø zgo dzi my sií z tym co jest, to po sta raj my sií, aby jak naj - bar dziej od po wia da o to sta no wi fak tycz ne mu. Prze úlij my od po wie dnie da ne, za pro po nuj my wska üni ki. Dzien ni ka rze ma jπ za za da nie byê pa sem trans mi syj nym po mií dzy fir ma mi, a czy - tel ni ka mi ñ ich klien ta mi. Nie ich do me nπ jest kre o wa nie rze czy wi sto úci.... Przy naj mniej nie dzien ni ka rzy z pism bran - øo wych. An drzej Tu ka PorÛwnanie do innych krajûw europejskich i grup geograficznych ürûd o: Leaseurope 24 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart Nie za wszel ką ce nę W trak cie do rocz nej kon fe ren cji pra so wej cz on ko wie za rzπ du SG Equ ip ment Le a sing Pol ska Lech Ze y er i Jan Ro bert Sam sel przed sta wi li wy ni ki fi nan so we spû ki w ro ku Oce ni li je ja ko bar dzo do bre. W ro ku 2007 na stπ pi po nad 20 pro cen to wy wzrost przy cho dûw z pod sta wo wej dzia al no úci. Pre ze si SG wska za li jed no cze únie, øe efek tyw - noúê nie po win na byê mie rzo na su mπ pod pi sa - nych umûw. Po win na to byê mia ra zy skow no úci wy ra øo na na przy k ad stop niem wy ko rzy sta nia za in we sto wa ne go ka pi ta u. Do te go ce lu naj le piej nada je sií wska ünik zwro tu z ka pi ta Ûw w a snych RON (Re turn on Equ - i ty). W kla sy fi ka cjach opar tych na wska üni ku RON SG Equ ip - ment Le a sing Pol ska osiπ gní a w ostat nich la tach zna ko mi te wy ni ki. W ro ku 2007 po ziom RON wy niûs 27 proc. Jest to po nad dwu krot nie wií cej niø wy no si úre dnia eu ro pej ska (13 proc. wg wy li czeò Le a seu ro pe dla bran øy le a sin go wej). Wzrost przy cho dûw, po π - Jan Robert Samsel czo ny zre sztπ ze wzro stem su ma rycz nej war to úci pod pi sa nych umûw, na - stπ pi we wszy st kich sek to rach ob s u gi wa nych przez spû kí za wy jπt kiem... po li gra fii. Tu na - stπ pi du øy spa dek. Fir ma, ktûra od lat sta a na cze le wszel kich ran kin gûw, ktûra w ro ku 2005 osiπ gní a war toúê pod pi sa nych umûw po nad 167 mln z, w ro ku 2006 po nad 183 mln z, w ro - ku 2007 uzy ska a Ñza le dwieì 77,72 mln z. Pi - sze my Ñza le dwieì w cu dzy s o wie, gdyø to za le - dwie i tak da je SG pierw szπ po zy cjí w co rocz - nym pod su mo wa niu. Nie mniej jed nak spa dek ten ro dzi py ta nia o przy czy ny. W od po wie dzi pre ze si L. Ze y er i R. Sam sel wska za li na kil ka istot nych ele men tûw. R. Sam - sel przy po mnia, øe juø w wy wia dzie opu bli ko - wa nym w Vi dar cie 02/2007 prze ka zy wa opi nií, øe na d uø szπ me tí tak wy so ki po ziom obro tûw w jed nej bran øy nie jest do utrzy ma nia i by we - d ug za rzπ du SG nie u za sa dnio ny. Przy wzro - úcie ryn ku za rzπd spû ki nie wi dzia i nie wi dzi po trze by wal ki ce na mi. Wska za, øe bran øa po - li gra ficz na ma sií co raz le piej i jest fi nan so wo bar dzo atrak cyj na dla kaø dej fir my le a sin go wej. Wa run ki ostrej wal ki kon ku ren cyj nej ma jπ swo - je wy mo gi i nie by o w in te re - sie spû ki utrzy ma nie po zy cji za wszel kπ ce ní. Ostra wal - ka ce no wa i ob ni øa nie mar øy ze múci sií na pew no przy de - ko niunk tu rze i jest to nie ko - rzy st ne za rûw no dla fir my le - a sin go wej, jak i dla klien ta. Wiπ øπc sií z, mo øe nie co droø szym part ne rem, klient uzy sku je pew noúê i bez pie - czeò stwo fi nan so we nie za - leø nie od oko licz no úci. We d ug cz on kûw za rzπ du SG sta ty sty ki ZPL na le øy rûw - nieø trak to waê z pew nπ ostroø - no úciπ. Fir my ra por tu jπ umo wy pod pi sa ne a stπd do rze czy wi ste go bi zne su jest d u ga dro ga. Przy pod su mo wa niach ro ku 2007 bar dzo waø na by a tak øe spe cy fi ka dzia a nia SG. Za - war te umo wy sπ to prze waø nie bar dzo du øe kon trak ty. W ro ku 2007 nie uda o sií wy graê kil - ku z nich na su mí ok. 50 mln z co teø za wa øy - o na koò co wym re zul ta cie. A re zul tat ten by wy pra co wa ny nader skrom - ny mi úrod ka mi W SG Equ ip ment Pol ska w 2007 ro ku pra co wa o 43 han dlow cûw. W ro - ku 2008 juø jest za tru dnio nych 60 han dlow cûw. Rok 2008 ma byê dla spû ki rûw nieø bar dzo ko rzy st ny. åwiad czy juø o tym bar dzo do bry re - zul tat osiπ gnií ty w stycz niu. (atu) 25

14 TEMAT NUMERU FINANSOWANIE Polska to ogromny potencjał Fir ma Han dlo wy-le a sing mo øe byê za do wo lo na z wy ni ku osiπ gnií te go w ro ku 2007 za rûw no bio rπc pod uwa gí 157 pro cen to wy wzrost sfi nan so wa nych w tym ro ku ak ty wûw net to ( tyl ko ru cho mo úci) jak i zdo by cie po zy cji jed nej z wio dπ cych firm ob s u gu jπ cych bran øí po li gra ficz nπ. Jolanta Oporska - Sitarz Udzia ma szyn po li gra ficz nych w fi nan - so wa nych przez na szπ fir mí ru cho - mo úciach wzrûs w po rûw na niu z ro - kiem 2006 o po nad 250 proc. i sta no wi 27 proc. po rt fe la fi nan so wa nych przez nas ru cho mo úci. Ozna cza to jed no znacz nie, øe fir ma Han dlo wy- Le a sing za mie rza co ro ku zwiík szaê udzia w fi nan so wa niu ma szyn i urzπ dzeò, w tym dla bran øy po li gra ficz nej, przy za o øe niu dy na mi ki wzro stu zbli øo nej do te go rocz nej. Ma my nadzie jí, øe w utrzy ma niu tej dy na mi ki po mo gπ nam prze pro wa dzo ne zmia ny orga ni za cyj ne, wpro wa dze nie wie lu ko rzy st nych roz wiπ zaò zwiík sza jπ cych orga ni za cyj nπ ope ra cyj noúê i ja koúê ob s u gi klien ta. Wpro wa dzi li úmy wie le do god nych roz wiπ zaò pro duk to wych dla na - szych klien tûw i opra co wu je my wciπø no we. Fir ma Han dlo wy-le a sing, na le øy do Ban ku Han dlo we go w War sza wie SA, to teø na si klien - ci ma jπ bez po úre dni do stíp do ofer ty, ja kπ po - sia da Gru pa dla klien tûw in sty tu cjo nal nych. Ci - ti Han dlo wy ofe ru je rûw nieø sze ro ki wa chlarz pro duk tûw fi nan so wa nia wie rzy tel no úci. Ofer ta obej mu je za rûw no skup wie rzy tel no úci kra jo - wych jak i za gra nicz nych w ra mach do god nych pro gra mûw fak to rin go wych, udzie la nie akre dy - tyw po bar dzo atrak cyj nym ko szcie oraz do - radz two unij ne (Bank Han dlo wy po sia da wy - spe cja li zo wa nπ jed no st kí przy go to wu jπ cπ na øy cze nie klien tûw wnio ski o do fi nan so wa nie z Fun du szy Unij nych). Na si klien ci co raz czí úciej wi dzπ w nas part - ne rûw zna jπ cych ry nek i je go spe cy ficz ne uwa - run ko wa nia bi zne so we. Za k a da my na przy sz y rok zwiík sze nie pe ne tra cji do tych czas wy bra - nych ryn kûw ñ wi dzi my wie le prze strze ni, gdzie moø na osiπ gnπê wiík szy udzia w fi nan so wa - niu in we sty cji. Po li gra fia Bio rπc pod uwa gí struk tu rí wszy st kich úrod - kûw trwa ych prze ka za nych w le a sing przez fir - my le a sin go we, udzia ma szyn po li gra ficz nych sta no wi 7 proc.. Za u wa øa my przej úcio we ogra - ni cze nie in we sty cji w tym sek to rze. Oczy wi úcie po wo dûw ta kie go sta nu rze czy jest wie le. Jed - nym z czyn ni kûw jest oto cze nie ma kro e ko no - micz ne, fakt ocze ki wa nia przez wie le firm na moø li woúê sko rzy sta nia z do fi nan so wa nia unij - ne go lub od k a da nie wy bo ru ma szyn do Dru py Ro zu mie my tπ sy tu a cjí i przy go to wu je - my dla na szych klien tûw roz wiπ za nia, ja kie umoø li wiπ wy ko rzy sta nie le a sin gu do wspû fi nan so wa nia pro jek - tûw do fi nan so wy wa nych z Fun du szy Eu ro pej skich. W tym ro ku úre dni wo lu men trans ak cji w bran øy po - li gra ficz nej fi nan so wa ny przez fir mí Han dlo wy-le a - sing wy niûs : 936 tys z i jest to naj wyø szy po ziom wúrûd firm le a sin go wych. Nie ozna cza to jed nak, iø fir - ma sku pia sií tyl ko na du øych trans ak cjach a je dy nie wska zu je na a twoúê w ich fi nan so wa niu. Gro klien tûw te go ryn ku to fir my na le øπ ce do MIS, ktûrych po trze by in we sty cyj ne czí sto za my ka jπ sií w mniej szych kwo - tach. Dla tych klien tûw przy go to wu je my tzw. szyb kie úcieø ki de cy zyj ne. Aby unik nπê do dat ko wych ko sztûw zwiπ za nych z ry zy kiem wa lu to wym, pro po nu je my na - szym klien tom le a sing wa lu to wy ( za kup úrod ka trwa - e go i sp a tí rat w wa lu cie trans ak cji). Ry nek Bio rπc pod uwa gí ba da nia - w przy pad ku wy dat kûw in we sty cyj nych, naj ko rzy st niej szπ for mπ fi nan so wa nia jest le a sing. Po twier dza jπ to sta ty sty ki, po ka zu jπc øe w ro ku 2007 udzia le a sin gu w fi nan so wa niu ru cho mo - úci prze kro czy po ziom 33 proc., co wska zu je, øe le a - sing jest na rzí dziem nie mal rûw nie czí sto wy ko rzy - sty wa nym przy fi nan so wa niu na k a dûw in we sty cyj - nych jak kre dyt. Bio rπc pod uwa gí ska lí in we sty cji fi - nan so wa nych przez le a sing np. w Hi szpa nii, gdzie w ro ku 2007 sfi nan so wa no úrod ki trwa e o war to úci 21,8 mld eu ro lub ca π Eu ro pí årod ko wo-wscho dniπ - 33 mld eu ro - Pol ska osiπ ga jπc kwo tí 8,54 mld eu ro (da ne ZPL) - sta no wi ry nek wciπø ro snπ ce go po ten - cja u le a sin go we go. Ozna cza to, øe fir my le a sin go we sta ra jπc sií wspû u cze st ni czyê w tym wzro úcie, bí dπ po szu ki waê no wych roz wiπ zaò, aby za pro po no waê klien tom jak naj lep sze wa run ki fi nan so we, uwzglí - dnia jπ ce bie øπ ce po trze by fir my i ma ksi mum ko rzy úci, ja kie mo øe przy nieúê da ne roz wiπ za nie fi nan so we. Ba rie rπ ogra ni cza jπ cπ sta bil ny wzrost in we sty cji fi - nan so wa nych po przez le a sing mo gπ byê nie ko rzy st ne dla le a sin gu wy tycz ne usta lo ne w pro gra mach do fi - nan so wa nia unij ne go, nie ko rzy st ne zmia ny w prze pi - sach pra wnych, sy tu a cja po li tycz na ñ g Ûw nie kie run - ki wscho dnie oraz sy tu a cja ma kro e ko no micz na na úwie cie. Jo lan ta Opor ska - Si tarz dy rek tor De par ta men tu Pro duk tu i Mar ke tin gu Han dlo wy-le a sing Sp. z o.o. Dobre perspektywy, choć nie tak jak w budownictwie Fir ma IKB Le a sing Pol ska spe cja li zu - je sií w fi nan so wa niu ma szyn i urzπ - dzeò, a po li gra fia na le øy do g Ûw nych branø w ja kich dzia a my. W 2007 ro ku od da li úmy w le a sing 57 urzπ dzeò po li - gra ficz nych o πcz nej war to úci bli sko 44 mln PLN - mam tu taj na my úli urzπ dze - nia, ktûre zo sta y do star czo ne i uru cho - mio ne u na szych klien tûw do koò ca gru dnia W po rûw na niu z 2006 ro - kiem jest to war toúê niø sza, ale wy ni ka to m.in. z fak tu, øe w 2006 ro ku mia miej sce "szczyt" in sta la cji du øych urzπ - dzeò za mûwio nych je szcze w 2005 ro - ku a fi nan so wa nych przy udzia le úrod - kûw unij nych. War toúê wszy st kich umûw za war tych na sprzít po li gra ficz ny w 2007 ro ku z uwzglí dnie niem ma szyn, ktûre nie zo sta y do star czo ne w ubie g ym ro ku wy nio s a 72 mln PLN. Jak wy ni ka z da nych, utrzy mu je my doúê wy so kπ úre dniπ war toúê trans ak - cji, co wiπ øe sií ze spe cy fi kπ na szej dzia al no úci, gdyø nie kon cen tru je my sií na drob nym sprzí cie, za rûw no w po li gra fii jak i w po zo sta ych bran - øach. Co do sy tu a cji na ryn ku to oczy wi úcie wy ni ki ca ej bran øy sπ im po nu jπ ce, choê w du øej czí úci sπ spo wo do wa ne "bo o mem" na sprzít bu dow la ny i oøy - wie niem seg men tu po ja zdûw. Je stem prze ko na ny, øe bran øa po li gra ficz na ma przed so bπ w dal szym ciπ gu do bre per - spek ty wy, przy czym wzrost war to úci in - we sty cji bí dzie zde cy do wa nie niø szy od wy ni kûw sek to ra bu dow la ne go. Mar cin Tu ry czek dy rek tor sprze da øy IKB Le a sing Pol ska 26 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart 27

15 FINANSOWANIE TEMAT NUMERU Spół ka uni wer sal na Pa trzπc na sta ty sty ki wy da waê by sií mo g o, øe z punk tu wi dze nia Mil le nium Le a sing ry nek ma szyn i urzπ dzeò po li gra ficz nych nie jest dla spû ki prio ry te to wy. To, zw a szcza po wzro úcie war to úci pod pi sa nych umûw na po ja zdy, nie ca e 3 proc. wszy st kich umûw fir my z ryn ku ru cho mo úci. Ale gdy ana li zu je my ry nek le a sin gu ma szyn i urzπ dzeò po li gra ficz nych, to wi dzi my Mil le nium Le a sing w pierw szej dzie siπt ce firm, z pra wie 40 pro cen to wπ dy na mi kπ wzro stu w sto sun ku do ro ku Od po wia da Ma ciej So ro ka Pro ku rent SpÛ ki Mil le nium Le a sing. - Rze czy wi úcie, po rûw nu jπc wy nik Mil len - nium Le a sing w za war tych umo wach na ma - szy ny po li gra ficz ne do sprze da øy ogû em w 2007 ro ku wi daê, øe udzia ten nie jest du øy. Nie ozna cza to jed nak, øe po li gra fia nie jest dla nas prio ry te to wym ob sza rem za in te re so wa nia. WrÍcz prze ciw nie uzy ska li úmy przy rost le a sin - gu ma szyn po li gra ficz nych po nad 37 proc. w sto sun ku do 2006 ro ku i Mil len nium Le a sing upla so wa a sií w czo Ûw ce le a sin go daw cûw Ñdla po li gra fiiì. Mil len nium Le a sing jest spû kπ uni wer sal nπ o sze ro kim spek trum ob s u gi wa - nych branø, stπd udzia le a sin gu ma szyn po li - gra ficz nych jest ade kwat ny do ska li in we sty cji tej bran øy. åre dnia war toúê umo wy le a sin go wej Mil - le nium Le a sing w po li gra fii to pra wie 700 tys z. To jed na z wy øszych úre dnich. Czy to ozna cza, øe spû kí in te re su jπ przede wszy - st kim du øe kon trak ty? - Z jed nej stro ny to du øo, z dru giej, pa trzπc na ce ny ma szyn po li gra ficz nych, sií ga jπ ce kil - ku mi lio nûw PLN, nie jest to wy so ka kwo ta. åre dnia wy ni ka ze sto sun ko wo wiík szej licz by ma szyn dru ku jπ cych za ku pio nych w 2007 ro ku, ktûre jπ za wy øa jπ. In te re su jπ nas wszy st kie trans ak cje na do bry sprzít za rûw no w przy go - to wal ni, dru ku jak i obrûb ce post pres so wej. Przy ana li zo wa niu úre dnich na le øa o by teø spraw dziê, co da na fir ma le a sin go wa trak tu je ja ko po li gra fií, czy na przy k ad wy so ko wy daj - na dru kar ka to sprzít kom pu te ro wy czy po li gra - ficz ny. Do dat ko wo wiík sza licz ba umûw na Maciej Soroka sprzít uøy wa ny rûw nieø bí dzie ob ni øaê úre - dniπ war toúê kon trak tu. Ja kie pla ny zwiπ za ne z ryn kiem po li gra - ficz nym ma spû ka i co mo øe byê prze szko - dπ utru dnia jπ cπ roz wûj bran øy le a sin go wej? - Pla nu je my dal szy wzrost w po li gra fii. Ry nek ten jest dla nas jed nym z istot nych ob sza rûw w seg men cie ma szyn i urzπ dzeò. Utru dnie nia, ja kie mo gπ na po tkaê na si klien ci z bran øy po li - gra ficz nej, mo gπ wy ni kaê ze zmian w oto cze niu ma kro e ko no micz nym. Mam tu na my úli np. ro - snπ ce sto py pro cen to we, podra øa jπ ce koszt us ug fi nan so wych oraz sil ny z o ty, ktûry z ko lei ob ni øa do cho do woúê pro duk cji eks por to wej. rozmawia (atu) 28 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart Re or ga ni za cja DoúÊ nie for tun nie prze bie g a kon fe ren cja zor ga ni zo wa na przez VB Le a sing. Strajk pra cow ni kûw LOT unie moø li wi przy lot za rzπ do wi fir my, czy li pa nom Mar ko wi Bau e ro wi i Krzy szto fo wi Fa mul skie mu. By o to o ty le nie ko rzy st ne, øe Ma rek Bau er i Krzy sztof Fa mul ski sta no wiπ no wo wy bra ny za rzπd fir my i mia o byê to ich pierw sze, tak waø ne, spo tka nie z me dia mi. Fir ma by a re pre zen to wa na przez: Ste fa na Bucz ka - dy rek to ra De par ta men tu WspÛ pra cy, To ma sza Wo üne go - dy rek to ra De par ta men tu Car Fle et Ma na ge ment i Pio tra Bie liò skie go - pe no moc ni ka Za rzπ du ds. wspû pra cy z ban - ka mi. Udzia wzií y tak øe nie - za wod ne w ta kich wy pad kach Ewa He pa-ku liò ska i Wie s a - wa Strzy miò ska. Z po wo du nie obec no úci za rzπ - du po prze sta no je dy nie na wrí - cze niu ma te ria Ûw i przed sta wie - niu pod sta wo wych in for ma cji. Prze ka za no, øe spû ka pod pi sa a ok. 13,8 tys. no wych umûw i prze ka za a w le a sing ak ty wa Krzysztof Famulski o πcz nej war to úci po nad 1,59 mld z, co prze o øy o sií na 5,4 proc. udzia u w ryn ku i szûstπ po zy cjí wúrûd li de rûw bran øy. Wpraw dzie przed sta wio ne wy kre sy wy ka zy - wa y, øe dy na mi ka wzro stu sprze da øy VB Le a - sing w sto sun ku do ogûl nej dy na mi ki sprze da - øy ryn ku ru cho mo úci, tak im po nu jπ ca w ostat - nich la tach, nie zdπ øy a za bar dzo szyb ko roz - wi ja jπ cym sií ryn kiem. Przed sta wi cie le spû ki stwier dzi li, øe oni wy ko na li swûj plan i to z na - wiπz kπ. Za k a da li wzrost 40 proc. a wy ko na li 48 proc. Po pro stu ry nek wzrûs o 50 proc. za miast za k a da nych proc., co da o z ud ne wra - øe nie spad ku dy na mi ki. Te go rocz ne pla ny VB Le a sing to pod pi sa nie 16 tys. no wych umûw o war to úci po nad 2 mld z. Py ta nia dzien ni ka rzy sku pia y sií w za sa dzie na pod sta wo wym seg men cie dzia al no úci VB Le a sing, czy li le a sin gu sa mo cho dûw. Dzia ten jest sy ste ma tycz nie roz wi ja ny i uru cha mia ne sπ no we ofer ty. Na py ta nia do ty czπ ce zmian, ja kie za sz y w za rzπ dzie oraz pla nûw spû ki zwiπ za nych z ryn kiem po li gra ficz nym zwrûci li úmy sií do jed ne go z cz on kûw za rzπ du Krzy szto fa Fa mul skie go. Prze ka za on, øe w 2007 ro ku zmie ni sií za rzπd fir my VB Le a - sing. Na dzieò dzi siej szy sk a da sií on z dwûch cz on kûw za rzπ - du: Mar ka Bau e ra i Krzy szto fa Fa mul skie go. Nie ob sa dzo ne jest sta no wi sko pre ze sa fir my. Re or ga ni za cja fir my, ja ka na - stπ pi a w 2007 ro ku bí dzie mia a tak øe spo ry wp yw na sek tor po - li gra ficz ny. Nadal pod sta wo wym klien tem VB Le a sing bí dπ fir my ma e i úre dnie. Pla no wa ne jest po nad to na wiπ za nie lep szej wspû pra cy z do staw ca mi ma szyn. K. Fa mul ski wy mie ni He i del ber ga i po zo sta ych nie miec - kich pro du cen tûw ale przy zna, øe ma na my úli rûw nieø do staw cûw ma szyn spo za Eu ro py, g Ûw nie z Ja po nii. Je úli cho dzi o pla ny wzro stu war to úci pod pi - sa nych umûw w ro ku 2008 to okre úli je na po - zio mie 25 do 30 proc., podob nie jak prze wi dy - wa ny wzrost w bran øy le a sin go wej. Przy zna rûw nieø, øe pla no wa ne jest po sze rze nie ofer ty o fak to ring, co po zwo li w wiík szym stop niu za - spo ko iê po trze by klien ta. K. Fa mul ski, py ta ny o g Ûw ne za gro øe nie dla bran øy le a sin go wej wska za na os a bie nie ko - niunk tu ry co spo wo du je za a ma nie sií ten den - cji wzro sto wej. (atu) 29

16 TEMAT NUMERU FINANSOWANIE Prze szko dy w roz wo ju ryn ku le a sin go we go Po stu la ty ZPL Od po nad dwûch lat Zwiπ zek Przed sií biorstw Le a sin go wych (ZPL) za bie ga o umoø li wie nie 100 proc. od li cze nia po dat ku VAT od rat le a sin go wych sp a ca nych z ty tu u le a sin gu sa mo cho dûw oso bo wych wy ko rzy sty wa nych w dzia al no úci go spo dar czej, przy jed no cze snym wpro wa dze niu ob ciπ øeò z ty tu u wy ko rzy sty wa nia sa mo cho du s uø bo we go do ce lûw pry wat nych. War to tu taj przy po mnieê, øe juø w 2006 ro ku Mi ni ster stwo Fi nan sûw przy go to wa o pro jekt no we li za cji usta wy VAT, ktûry te w a únie kwe stie mia roz - wiπ zaê, jed nak w tym kszta cie nig dy te prze pi - sy nie zo sta y wpro wa dzo ne w øy cie. Du øe nadzie je wiπ za li úmy tak øe z no wa sy tu a cjπ po - wy bor czπ z koò ca ze sz e go ro ku, jed nak jak wy ni ka z do nie sieò me diûw, nic nie wska zu je na to, aby pro blem ten zo sta w naj bliø szym cza sie roz wiπ za ny. Zda niem wie lu eks per tûw obo wiπ zu jπ ce w tym za kre sie prze pi sy sπ sprzecz ne z dy rek ty wπ unij nπ i z te go cho ciaø - by wzglí du po win ny zo staê pil nie ure gu lo wa ne. Pil ne go prze glπ du i we ry fi ka cji wy ma ga wie le po jíê wy stí pu jπ cych w prze pi sach pra wa, a re - gu lu jπ cych za ga dnie nia le a sin gu. Przy k a dem mo øe byê tu kwe stia usta la nia war to úci po czπt - ko wej przedmio tu le a sin gu, ktûry jest prze ka zy - wa ny po now nie do uøyt ko wa nia w sy tu a cji, w ktûrej do tych cza so wy ko rzy sta jπ cy nie na by przedmio tu. Jest oczy wi ste, øe su ma op at w no wej umo wie bí dzie mniej sza od tych w pierw szej, po nie waø przedmiot tra ci w cza sie na war to úci, po win na sií za tem od po wie dnio zmniej szaê je go war toúê po czπt ko wa, a tak sií nie dzie je. Ure gu lo wa nia wy ma ga jπ kwe stie do ty czπ ce le a sin gu kon su menc kie go. Zda niem nie ktûrych urzí dûw skar bo wych (czíúê urzí dûw jest odmien ne go zda nia) dzi siej sze prze pi sy po dat - ko we nie po zwa la jπ na za war cie z kon su men - tem umo wy le a sin gu fi nan so we go i to nie dla te - go, øe nie po win no sií ta kich umûw za wie raê, tyl ko dla te go, øe wte dy kie dy po wsta wa y re gu - la cje do ty czπ ce roz li czeò po dat ko wych w le a - sin gu, nikt nie prze wi dy wa, øe tak szyb ko ta ki pro dukt tra fi na ry nek. W 2006 ro ku udzia te go pro duk tu w ryn ku ru cho mo úci w Pol sce wy no si ok. 2 proc, a przy k a do wo w Au strii, czy w Szwaj ca rii prze kra cza 20 proc. Sprzecz ne in ter pre ta cje urzí dûw skar bo - wych po ja wia jπ sií tak øe w in nych spra wach. Przy k a da mi mo gπ tu byê kwe stie ce sji umo wy le a sin gu i jej kon se kwen cji dla stron umo wy, roz li cze nia podwyø szo nych wp at po czπt ko - wych, czy teø skra ca nia i wy d u øa nia umûw. W od nie sie niu do pierw sze go te ma tu, to po prze jí ciu praw i obo wiπz kûw wy ni ka jπ cych z ce sji umo wy le a sin gu ko lej ny ko rzy sta jπ cy po wi nien mieê pra wo za li cza nia do ko sztûw po - dat ko wych rûw nieø op at re a li zo wa nych po dniu do ko na nia ce sji. Zgo dnie z prze pi sa mi ko - de ksu cy wil ne go, w ktûrym znaj du je sií de fi ni - cja umo wy le a sin gu, ce sja umûw le a sin gu jest do pu szczal na. Brak szcze gûl nych ure gu lo waò tej kwe stii w usta wie o po dat ku do cho do wym spra wia, øe sko ro w wy ni ku ce sji umo wa jest kon ty nu o wa na, nie po win no byê prze szkûd w tym, aby op a ty wy ni ka jπ ce z tej umo wy by y w dal szym ciπ gu ko sztem uzy ska nia przy cho du u ko rzy sta jπ ce go, tak jak sπ przy cho dem do opo dat ko wa nia u fi nan su jπ ce go. Jed no znacz ne go po twier dze nia wy ma ga tak - øe fakt, øe pierw sza ra ta le a sin go wa jest ko - sztem uzy ska nia przy cho du w mo men cie jej po nie sie nia, podob nie jak i po zo sta e ra ty le a - sin go we. Jed nym z wy mo gûw dla roz li cze nia umo wy le a sin gu ope ra cyj ne go jest za cho wa nie mi ni mal ne go 40 proc. okre su amor ty za cji. 30 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart W sy tu a cji skra ca nia lub wy - d u øa nia umûw po ja wia jπ sií wπt pli wo úci, wy ni ka jπ ce z rûø nych in ter pre ta cji urzí - dûw skar bo wych. Nie wia do - mo czy zo sta je za cho wa ny pod sta wo wy okres umo wy, je øe li wa ru nek mi ni mal ne go okre su, po zmia nie okre su zo sta w dal szym ciπ gu za - cho wa ny. Nie za cho wu jπc pod sta wo we go okre su mo wy ko rzy sta jπ cy nie mo øe na byê przedmio tu po za koò cze niu umo wy za war toúê ka pi ta u po zo sta jπ ce go do sp a ty, tyl - ko mo øe na byê go za war toúê ryn ko wπ. BÍ dzie wiíc zmu - szo ny do do ko na nia do dat ko - wej sp a ty ka pi ta u. Na szym zda niem nie ma na to øad ne - go uza sa dnie nia, je øe li umo - wa po zmia nie okre su nadal spe nia wy mo gi umo wy le a - sin gu ope ra cyj ne go. Ogra ni cze nia w roz wo ju ryn ku wy stí pu jπ nie tyl ko w od nie sie niu do ru cho mo - úci. Na ryn ku nie ru cho mo úci nie ma obe cnie moø li wo úci le a sin gu uøyt ko wa nia wie - czy ste go, ktûre jest tak bar - dzo po pu lar ne w Pol sce. Brak jest rûw nieø moø li wo úci zwol nie nia z po dat ku VAT us ug naj mu i le a sin gu nie ru - cho mo úci z opcjπ opo dat ko - Andrzej Sugajski wa nia. Z ta kich zwol nieò ko - rzy sta jπ in ne kra je np. Niem - cy i Ho lan dia. Nie ktûrym podmio tom np. úwiad czπ cym us u gi me dycz ne, po czto we, czy fi nan so we nie przy s u gu je pra wo do od li cze nia po dat ku na li - czo ne go i te podmio ty mo g y by z ta kie go zwol - nie nia sko rzy staê, na to miast podmio ty, ktûre ma jπ ta kπ moø li woúê mo g y by sko rzy staê z opcji w ce lu opo dat ko wa nia ta kiej trans ak cji. Wpro wa dze nie po stu lo wa nych przez Zwiπ zek roz wiπ zaò wp y ní o by nie wπt pli we na roz wûj te go ryn ku. An drzej Su gaj ski, dy rek tor Zwiπz ku Przed sií biorstw Le a sin go wych 31

17 FOTOGRAFIA Zwycięskie zdjęcie Tima Hetheringtona (16 września 2007) Amerykański żołnierz odpoczywający w bunkrze Mię dzy na ro do we ju ry 51. kon kur su fo to gra fii pra - so wej World Press Pho to za zdję cie ro ku 2007 uzna ło fo to gra fię Bry tyj - czy ka Ti ma He the ring to - na, pra cu ją ce go dla "Va ni - ty Fa ir". He the ring ton wy - ko nał zdję cie 16 wrze śnia 2007 ro ku w bun krze we wscho dniej pro win cji Afga ni sta nu. Przed sta wia żoł nie rza, który prze żył chwi lę wcze śniej wy buch. - To zdję cie po ka zu je wy czer pa nie czło wie ka i wy czer pa nie na ro du - po wie dział prze wo dni - czą cy kon kur so we go ju ry, Ga ry Kni ght. - Zwy kłam sku piać swą ener gię na tym, by po ka - zy wać lu dziom złą stro nę ży cia. W tym zdję ciu jest za war te czło wie czeń stwo. Fo to gra fia mówi, że woj - na to kon flikt w ludz kiej du szy - do da ła Ma ry An ne Go lon z ju ry. War to do dać, że w tym ro - ku na li ście wy róż nio nych przez ju ry zna la zło się dwóch Po la ków: To masz Gu dzo wa ty oraz Ra fal Mi lach. (so sna) 32 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart 33

18 FOTOGRAFIA Rafał Milach, Anzenberger Agency, Emerytowani artyści cyrkowi (kategoria: Sztuka i rozrywka - historie, 1 nagroda) Roberto Schmidt, Agence France-Presse, Niepokój podczas wyborów w Kenii, grudnia 2007 (kategoria Wydarzenie, 2 nagroda) Erik Refner, Berlingske Tidende, Meta maratonu w Kopenhadze, 18 maj 2007 (kategoria Sport - pojedyncze zdjęcie, 1 nagroda) 34 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart Brent Strirton, "Getty Images" Przenosiny martwego górskiego goryla w Parku Narodowym Virunga we wschodnim Kongo (kategoria Problemy współczesności - zdjęcie pojedyncze, 1 nagroda) 35

19 FOTOGRAFIA Chris Detrick, The Salt Lake Tribune, Sports portfolio (kategoria: Sport, Akcja, 3 nagroda) Ariana Lindquist, Ucharakteryzowana dziewczyna, Szanghaj (kategoria: Sztuka i rozrywka - zdjęcie pojedyncze, 1 nagroda) Philippe Dudouit, "Time", Żołnierze PKK, Południowy Kurdystan/Północny Irak (Kategoria: Ludzie i wydarzenia, 1 nagroda) 36 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart Vanessa Winship, Uczennice, wschodnia Turcja, Agence Vu (kategoria: Portrety, 1 nagroda) 37

20 FOTOGRAFIA Ivaylo Velev, Bul X Vision Photography Agency, Zjazd Philippe'a Meiera uciekającego przed lawiną, Flaine/Francja, 15 marca 2007 (kategoria: Sport, Akcja, pojedyncze zdjęcie, 1 nagroda) Justin Maxon, Aurora Photos, Bezdomna kobieta chora na HIV z synem podczas kąpieli w Czerwonej Rzece w Hanoi w Wietnamie (kategoria: Życie codzienne - zdjęcie pojedyncze, 1 nagroda) 38 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 02/2008 vidart

Rozwiązywanie umów o pracę

Rozwiązywanie umów o pracę Ryszard Sadlik Rozwiązywanie umów o pracę instruktaż, wzory, przykłady Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2012 Wstęp...7 Rozdział I Wy po wie dze nie umo wy o pra cę za war tej na

Bardziej szczegółowo

Rewolucja dziewczyn na informatyce

Rewolucja dziewczyn na informatyce Rewolucja dziewczyn na informatyce Wro ku aka de mic kim 2017/18 od no to wa no w Pol sce naj więk szy w hi sto rii przy rost licz by stu den tek kie run ków in for ma tycz nych o 1179 w ska li kra ju

Bardziej szczegółowo

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy!

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! KLUCZODPOWIEDZIDOZADAŃZAMKNIĘTYCH zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Poprawna odpowiedź D B A D C D D C B C C B D B B C B

Bardziej szczegółowo

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy!

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! KLUCZODPOWIEDZIDOZADAŃZAMKNIĘTYCH zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Poprawna odpowiedź D B A D C D D C B C C B D B B C B

Bardziej szczegółowo

Fotografia kliniczna w kosmetologii i medycynie estetycznej

Fotografia kliniczna w kosmetologii i medycynie estetycznej aparatura i technika Dr n. farm. Sławomir Wilczyński Katedra i Zakład Biofizyki Wydziału Farmaceutycznego z OML w Sosnowcu, SUM w Katowicach Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. fiz. Barbara Pilawa

Bardziej szczegółowo

I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE:

I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE: 44 Scenariusz 10 I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE: Te ma ty ka lek cji do ty czy pod r cz ni ka Wie dza o spo e czeƒ stwie, cz Êç I. Pod

Bardziej szczegółowo

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE 5. Pro mie nio wa nie elek tro ma gne tycz ne (PEM) nie jo ni - zu ją ce wy stę pu je w po sta ci na tu ral nej (źró dła mi są Zie - mia, Słoń ce, zja wi ska at mos fe rycz ne) oraz sztucz nej (zwią za

Bardziej szczegółowo

STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE

STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE Statut Zwi zku Kynologicznego w Polsce 2/ 1 STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE Roz dzia³ I Po sta no wie nia og l ne 1 Sto wa rzy sze nie no si na zw Zwi zek Ky no lo gicz ny w Pol sceµ zwa ny

Bardziej szczegółowo

W I L K A P R Z E W A G A P R Z E Z J A K O Ś Ć Master Key

W I L K A P R Z E W A G A P R Z E Z J A K O Ś Ć Master Key Master Key Zalety i korzyści Ochro na praw na klu cze sys te mo we pro du ko wa ne są wy łącz nie w fir mie WIL KA. Ponad to WIL KA chro ni je przed nie upraw nio ną pro duk cją, umiesz - cza jąc na nich

Bardziej szczegółowo

PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU

PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU PRAWO SPÓŁDZIELCZE I MIESZKANIOWE... Część 6, rozdział 1, punkt 4.1, str. 1 6.1.4. PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU 6.1.4.1. Usta no wie nie od ręb nej wła sno ści Z człon kiem spół dziel ni ubie ga ją

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Miejsce na naklejk z kodem ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Instrukcja dla zdajàcego POZIOM PODSTAWOWY Czas pracy 120 minut 1. Spraw dê, czy ar kusz eg za mi na cyj ny za wie ra 11 stron (zadania

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE WSTĘP...9 ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI...11

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE WSTĘP...9 ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI...11 SPIS TRE ŚCI WSTĘP.....................................................9 ROZ DZIAŁ I ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI.......................11 1. TEO RIE OR GA NI ZA CJI A NA UKI O ZAR ZĄ

Bardziej szczegółowo

1. PRZEWODNIK. 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów PRZEWODNIK.

1. PRZEWODNIK. 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów PRZEWODNIK. PRZEWODNIK Rozdzia³ 1, str. 1 SKUTECZNE ZARZ DZANIE SPÓ DZIELNI MIESZKANIOW Spis treœci 1. PRZEWODNIK 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów

Bardziej szczegółowo

JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe

JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach działania

Bardziej szczegółowo

www.nie bo na zie mi.pl

www.nie bo na zie mi.pl Nie bo Na Zie mi www.nie bo na zie mi.pl Kon rad Mi lew ski Wszel kie pra wa za strze żo ne. Nie au to ry zo wa ne roz po wszech nia nie ca ło ści lub frag men tu ni niej szej pu bli ka cji w ja kiej kol

Bardziej szczegółowo

Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni?

Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni? 2 Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni? biuletyn informacyjny dotyczący ochrony praw pracowników USTA WA z dnia 19 grud nia 2008 r. o po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w pod mio tach o szcze

Bardziej szczegółowo

1 3Przyj 0 1cie FOT. MAT. PRASOWE CUKIERNIA KACZMARCZYK. 58 magazyn wesele

1 3Przyj 0 1cie FOT. MAT. PRASOWE CUKIERNIA KACZMARCZYK. 58 magazyn wesele 1 3Przyj 0 1cie W E S E L N E 58 magazyn wesele 1 3 Tortowy zawr t g 0 0owy C o fantazjach w 0 2wiecie s 0 0odko 0 2ci C u kier ni czy 0 2wiat roz wi ja si 0 1 w b 0 0y ska wicz - nym tem pie, ofe ru j

Bardziej szczegółowo

Medyczny laser CO2. C jaki aparat jest optymalny dla lekarza medycyny estetycznej/dermatologa?

Medyczny laser CO2. C jaki aparat jest optymalny dla lekarza medycyny estetycznej/dermatologa? 1 3aparatura i technika Dr n. farm. S 0 0awomir Wilczy Ґski Katedra i Zak 0 0ad Podstawowych Nauk Biomedycznych, Wydzia 0 0 Farmaceutyczny z OML w Sosnowcu 0 1l 0 2skiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Bardziej szczegółowo

przekrój prostokàtny

przekrój prostokàtny Szcze gól ne miej sce w wen ty la cji me cha nicz nej znaj du je wen ty - la cja o prze kro ju pro sto kąt nym. Co raz czę ściej sto so wa na i co raz czę ściej po szu ki wa na przez wy ko naw ców. Naj

Bardziej szczegółowo

Metoda projekt w. badawczych. Po szu ku j¹c no wych spo so b w za in te re so -

Metoda projekt w. badawczych. Po szu ku j¹c no wych spo so b w za in te re so - Metoda projekt w badawczych Me to da pro jek t w jest spo so bem wspie ra nia ak tyw ne go za an ga o wa nia i ce lo we go ucze nia siê oraz roz wo ju in te lek tu al ne go, a dla nie kt rych na uczy cie

Bardziej szczegółowo

Znaczenie systemu. Tradycja zobowi¹zuje SYSTEMY ZARZ DZANIA

Znaczenie systemu. Tradycja zobowi¹zuje SYSTEMY ZARZ DZANIA SPIS TREŒCI SPIS TREŒCI Pracowite dni 54 SYSTEMY ZARZ DZANIA Znaczenie systemu 14 Ostatnie targi Graph Expo odby y sií w szczegûlnej atmosferze. Narastajπcy kryzys gospodarczy spowodowa, øe mnoøy y sií

Bardziej szczegółowo

2.1. Identyfikacja Interesariuszy. G4 25a

2.1. Identyfikacja Interesariuszy. G4 25a 16 17 2.1. Identyfikacja Interesariuszy Gru py In te re sa riu szy zo sta y wy bra ne w opar ciu o ana li z dzia al - no Êci ope ra cyj nej Gru py Ban ku Mil len nium. W wy ni ku pro ce su ma - po wa nia

Bardziej szczegółowo

Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach

Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach BAR BA RA WOY NA ROW SKA, MA RIA SO KO OW SKA, MAG DA LE NA WOY NA ROW SKA -SO DAN Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach W nowej podstawie programowej kszta³cenia

Bardziej szczegółowo

OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w

OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w I. DEKLARACJA WYDAWCY II. OKREعLENIA Ago ra SA, wy daw ca Ga ze ty Wy bor czej wiad czy kom plek so wà usùu gو Ne kro lo gi, po le ga jà cà na za miesz cza niu ne

Bardziej szczegółowo

Marek Ko odziej INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA DLA GIMNAZJUM. G d y n i a 2 0 0 9

Marek Ko odziej INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA DLA GIMNAZJUM. G d y n i a 2 0 0 9 Marek Ko odziej INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA DLA GIMNAZJUM G d y n i a 2 0 0 9 Program nauczania do nowej podstawy programowej (Rozporzàdzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 23.2.2008 r.) skonsultowany

Bardziej szczegółowo

Opakowania na materiały niebezpieczne

Opakowania na materiały niebezpieczne Założyciel firmy Georg Utz 1916 1988 Opakowania na materiały 208 GGVS Opakowania na materiały 209 Opakowania na materiały Cer ty fi ko wa ne po jem ni ki Utz jest pro du cen tem sze ro kiej ga my opa ko

Bardziej szczegółowo

Wpro wa dze nie dzie ci w tym wie ku

Wpro wa dze nie dzie ci w tym wie ku DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI Europejski Dzień Wiosny Eu ro pej ski Dzień Wio sny w Szko le Pod sta wo wej nr 59 im. Ja na Ma tej ki w kla sach na ucza nia zin te gro wa ne go za ini cjo wa li na uczy cie

Bardziej szczegółowo

Wilno: magia historii

Wilno: magia historii Wilno: magia historii Są miejsca magiczne na ziemi, ale drugiego takiego jak Wilno nie ma JAROSŁAW DUMANOWSKI Wil no by ło i jest mia stem ma gicz - nym, nie zwy kle waż nym dla wszyst kich za miesz ku

Bardziej szczegółowo

w umowach dotyczących

w umowach dotyczących Niezbędne postanowienia w umowach dotyczących utworów audiowizualnych Produkcja utworu audiowizualnego wymaga nie tylko sporych nakładów finansowych i organizacyjnych, ale również współpracy wielu podmiotów

Bardziej szczegółowo

W p r o w a d z e n i e. do sprawozdania finansowego

W p r o w a d z e n i e. do sprawozdania finansowego Monitor Polski B Nr 4 956 787 SPRAWOZDANIE FINANSOWE PRZEDSIÊBIORSTWO WODOCI GÓW I KANALIZACJI WODNIK Spó³ka z o.o. w Jeleniej Górze 58-560 Jelenia Góra, Pl. Piastowski tel. 75 755-0-9; fax 755-0-9 REGON

Bardziej szczegółowo

Po zna je my wy da rze nia z dzie j w PRL -u

Po zna je my wy da rze nia z dzie j w PRL -u Po zna je my wy da rze nia z dzie j w PRL -u Scenariusz lekcji w III klasie gimnazjum Przed sta wia my Ko le an kom i Ko le gom pro po zy cjê sce na riu sza lek cji ote ma cie nie ³a twym, szcze g l nie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do we po praw ne od po wie dzi.

Bardziej szczegółowo

str. 28 DZIENNIK URZÊDOWY KG PSP 1 2 Zarz¹dzenie nr 3

str. 28 DZIENNIK URZÊDOWY KG PSP 1 2 Zarz¹dzenie nr 3 str. 28 DZIENNIK URZÊDOWY KG PSP 1 2 Zarz¹dzenie nr 3 Ko men dan ta G³ówne go Pa ñ stwo wej Stra y Po a r nej z dnia 24 lu te go 2006 r. w spra wie spo so bu pro wa dze nia przez prze³o o nych do ku men

Bardziej szczegółowo

W p r o w a d z e n i e. do sprawozdania finansowego

W p r o w a d z e n i e. do sprawozdania finansowego Monitor Polski B Nr 994 969 09 SPRAWOZDANIE FINANSOWE 07 SZPITAL WOJSKOWY Z PRZYCHODNI SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAK AD OPIEKI ZDROWOTNEJ 78-600 Wa³cz, ul. Ko³obrzeska 44 tel. 67 50-8-09; fax 50-8-0 REGON

Bardziej szczegółowo

FASADY FOTOWOLTAICZNE

FASADY FOTOWOLTAICZNE JANUSZ MARCHWIŃSKI FASADY FOTOWOLTAICZNE TECHNOLOGIA PV W ARCHITEKTURZE WARSZAWA 2012 SPIS TREŚCI WSTĘP...........................................................7 1. Przedmiot, uzasadnienie i cel pracy....................................7

Bardziej szczegółowo

250 pytań rekrutacyjnych

250 pytań rekrutacyjnych 250 pytań rekrutacyjnych które pomogą Ci zatrudnić właściwych ludzi 250 pytań rekrutacyjnych, które pomogą Ci zatrudnić właściwych ludzi Autorzy Katarzyna Chudzińska dyrektor zarządzający zasobami ludzkimi

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI Miejsce na identyfikację szkoły ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I LISTOPAD 2010 Instrukcja dla zdającego Czas pracy 120 minut 1. Sprawdź, czy ar kusz eg za mi

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z.

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z. Ubezpieczenia osobowe Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY Allianz ubezpieczenia od A do Z. Spis treœci.........................................................................................................

Bardziej szczegółowo

Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów

Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów Wojciech Świątek Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów Praktyczne wskazówki dla specjalistów ds. ochrony środowiska Ochrona środowiska VERLAG DASHÖFER www.dashofer.pl Wydawnictwo VERLAG DASHOFER Sp.

Bardziej szczegółowo

Gwarantowana Renta Kapitałowa. Ogólne warunki ubezpieczenia

Gwarantowana Renta Kapitałowa. Ogólne warunki ubezpieczenia Gwarantowana Renta Kapitałowa Ogólne warunki ubezpieczenia OGÓL NE WA RUN KI UBEZ PIE CZE NIA GWARANTOWANEJ RENTY KAPITAŁOWEJ GRK/R/4/2007 1. DE FI NI CJE Ile kroć w ni niej szych ogól nych wa run kach

Bardziej szczegółowo

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ Msza święta Liturgia eucharystyczna # Modlitwa nad darami " # # K. Pa - nie, nasz Bo - że, niech ta O - fia - ra, któ - rą skła - da - my...... Przez Chry - stu - sa, Pa - na na - sze - go. lub... Któ

Bardziej szczegółowo

Wy daw ca - GREMI MEDIA Sp. z o.o. z sie dzi bą w War sza wie przy ul. Pro sta 51, płat nik VAT za re je stro wa ny

Wy daw ca - GREMI MEDIA Sp. z o.o. z sie dzi bą w War sza wie przy ul. Pro sta 51, płat nik VAT za re je stro wa ny Ogól ne za sa dy za miesz cza nia ogło szeń wy mia ro wych i re klam w Par kie cie i je go do dat kach oraz wkład ko wa nia I. PO STA NO WIE NIA OGÓL NE 1 Ile kroć w ni niej szych za sa dach ogól nych

Bardziej szczegółowo

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ Msza święta Liturgia eucharystyczna K. Pa - nie, nasz Bo - że, niech ta O - fia - ra, któ - rą skła - da - my...... Przez Chry - stu - sa, Pa - na na - sze - go. Modlitwa nad darami... Któ - ry ży - e

Bardziej szczegółowo

Liposukcja okolic po 0 2ladk w z wykorzystaniem wody water-jet (WAL).

Liposukcja okolic po 0 2ladk w z wykorzystaniem wody water-jet (WAL). 1 3chirurgia estetyczna dr n. med. Alexander Aslani, dr n. med. Felipe Schmitt S nchez, dr n. med. Ewa Siolo, dr n. med. Alexander Hamers Katedra Chirurgii Plastycznej, Estetycznej i Rekonstrukcyjnej,

Bardziej szczegółowo

Mo de le od po wie dzi do ar ku sza Prób nej Ma tu ry z OPE RO NEM. Wie dza o spo e czeƒ stwie Po ziom rozszerzony

Mo de le od po wie dzi do ar ku sza Prób nej Ma tu ry z OPE RO NEM. Wie dza o spo e czeƒ stwie Po ziom rozszerzony Mo de le od po wie dzi do ar ku sza Prób nej Ma tu ry z OPE RO NEM Wie dza o spo e czeƒ stwie Po ziom rozszerzony Listopad 2009 1. c) ini cja ty w lu do wà 2. b) po ma raƒ czo wà re wo lu cjà 3. c) Egipt

Bardziej szczegółowo

Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa

Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa Zasady bezpieczeństwa WAŻNE Przed użyciem piły należy uważnie przeczytać instrukcję obsługi, dołączoną do urządzenia. 1. Pi łę na le ży moc no trzy mać obiema rę ka mi.

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Chemia Poziom podstawowy

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Chemia Poziom podstawowy Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z PERNEM Chemia Poziom podstawowy Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież uznać od po wie dzi

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do

Bardziej szczegółowo

Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji

Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji Zajęcia zgodne z niniejszym konspektem przeprowadzono z uczniami klasy I gimnazjum podczas Klubu Młodego Odkrywcy DawBas, działającego przy Zespole Szkół w Górsku.

Bardziej szczegółowo

Jaki podatek. zapłaci twórca? podatki. prawo. Twór ca i ar ty sta wy ko naw ca w pra wie au tor skim

Jaki podatek. zapłaci twórca? podatki. prawo. Twór ca i ar ty sta wy ko naw ca w pra wie au tor skim Jaki podatek zapłaci twórca? Zbliża się czas rozliczenia z fiskusem. Wielu twórcom rozliczenia podatkowe mogą nastręczać trudności, zwłaszcza, gdy prowadzą kilka rodzajów działalności, albo osiągają przychody

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z.

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z. Ubezpieczenia osobowe Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY Allianz ubezpieczenia od A do Z. Spis treœci.........................................................................................................

Bardziej szczegółowo

Opis tech nicz ny. Prze zna cze nie

Opis tech nicz ny. Prze zna cze nie Nie jed no krot nie chęć po sia da nia ko min ka w dom ku let ni sko wym wy mu sza zna le zie nie ta kie go roz wią za nia, aby by ło spraw ne i bez piecz - ne, a jak to uczy nić je śli w samym dom ku

Bardziej szczegółowo

ISBN: 978-83-931598-0-2

ISBN: 978-83-931598-0-2 ISBN: 978-83-931598-0-2 Fundacja dla Polski ul. Narbutta 20/30 02-541 Warszawa tel. (0-22) 542 5880 fax.(0-22) 542 9890 e-mail: fdp@fdp.org.pl www.fdp.org.pl ISBN: 978-83-931598-0-2 Autorzy: Dominika

Bardziej szczegółowo

Montaż okna połaciowego

Montaż okna połaciowego Montaż okna połaciowego L Okna do pod da szy do star czają na pod da sze pra wie 40% świa tła wię cej niż okna o tej sa mej po wierzch ni za mon to wa ne pio no wo. Wy bór okna za le ży od: po wierzch

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież

Bardziej szczegółowo

SALON MATURZYSTÓW. Perspektywy 2016

SALON MATURZYSTÓW. Perspektywy 2016 Zgłoszenia nadesłane do 30 czerwca 2016 r. 5% rabatu SALON MATURZYSTÓW ZGŁOSZENIE UCZESTNICTWA CENNIK USŁUG i WYPOSAŻENIA DODATKOWEGO INFORMACJA O WYSTAWCY i ZAMÓWIENIE REKLAMY REGULAMIN SALONU www.salonmaturzystow.pl

Bardziej szczegółowo

Sztuka i komputer. Fotografia opracowana w kom pu te ro wym pro gra mie gra ficz nym.

Sztuka i komputer. Fotografia opracowana w kom pu te ro wym pro gra mie gra ficz nym. Sztuka i komputer Jak już wie cie, za po mo cą kom pu te ro wych pro gra mów gra ficz nych moż na wy ko ny wać róż ne dzie ła pla stycz ne, czy li two rzyć gra fi kę kom pu te ro wą. Ta ki ob raz moż na

Bardziej szczegółowo

Raport z badañ Instytutu Spraw Publicznych. Agnieszka ada

Raport z badañ Instytutu Spraw Publicznych. Agnieszka ada Partnerstwo dla Prezydencji? Wspó³praca administracji z sektorem pozarz¹dowym podczas czeskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej wnioski dla Polski Raport z badañ Instytutu Spraw Publicznych Agnieszka

Bardziej szczegółowo

Otwar cie 1. Zna cze nie Otwar cie 1 ma na stę pu ją ce zna cze nia:

Otwar cie 1. Zna cze nie Otwar cie 1 ma na stę pu ją ce zna cze nia: 20 Wspólny Język 2010 Wspólny J zyk 2010 Standard Otwar cie Zna cze nie Otwar cie ma na stę pu ją ce zna cze nia: A) 5 kar w si le 12 17, B) układ 4441 z czwór ką ka ro w si le 12 17, C) układ 4 ka ra,

Bardziej szczegółowo

o przetargach nieograniczonych na sprzedaż zespołów składników majątku Stoczni Gdynia SA

o przetargach nieograniczonych na sprzedaż zespołów składników majątku Stoczni Gdynia SA w po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w STOCZ NI GDYNIA S.A., pro wa dzo nym na pod sta wie prze pi sów usta wy z dnia 19 grud nia 2008 r. o po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w pod mio tach o szcze gól

Bardziej szczegółowo

Unij ne pie nią dze na do cho do we pro jek ty

Unij ne pie nią dze na do cho do we pro jek ty LUTY 2009 15 lutego 14 marca 2009 nr 2/27 Wydawnictwo Eurosystem Warszawa www.forumsamorzadowe.pl ISSN 1897-0079 INDEX 226424 Cena 12 zł (0% VAT) FORUM SAMORZĄDOWE n i e z a l e ż n y m i e s i ę c z n

Bardziej szczegółowo

War sza wa 2015 PUBLIKACJA DYSTRYBUOWANA BEZPŁATNIE

War sza wa 2015 PUBLIKACJA DYSTRYBUOWANA BEZPŁATNIE Pu bli ka cja po wsta ła w ra mach pro jek tu re ali zo wa ne go z do fi nan so wa niem NFOŚiGW w ra mach pro gra mu prio ry te to we go Edu ka cja eko lo gicz na Lider projektu: Wyż sza Szko ła Eko lo

Bardziej szczegółowo

l skiego Dnia Budowlanych

l skiego Dnia Budowlanych WYDANIE SPECJALNE ISSN 1643-6350 Konferencja III l skie Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomo ci wraz z obchodami l skiego Dnia Budowlanych - 2011 Katowice, 28 wrze nia 2011 r. Sala Sejmu l skiego

Bardziej szczegółowo

PL ISSN 0209 NR INDEKSU 366862

PL ISSN 0209 NR INDEKSU 366862 Numer 16 28.4.2014 r. PL ISSN 0209 NR INDEKSU 366862 Górnicy protestują przeciw postojom FOTO: GRZEGORZ VAR BOGYA DE CSEPY Górnicy protestują przeciw postojom FOTO: GRZEGORZ VAR BOGYA DE CSEPY Gór ni cy

Bardziej szczegółowo

Mo de le od po wie dzi do ar ku sza Prób nej Ma tu ry z OPE RO NEM. Wie dza o spo e czeƒ stwie Po ziom rozszerzony

Mo de le od po wie dzi do ar ku sza Prób nej Ma tu ry z OPE RO NEM. Wie dza o spo e czeƒ stwie Po ziom rozszerzony Mo de le od po wie dzi do ar ku sza Prób nej Ma tu ry z OPE RO NEM Wie dza o spo e czeƒ stwie Po ziom rozszerzony Listopad 2009 1. c) ini cja ty w lu do wà 2. b) po ma raƒ czo wà re wo lu cjà 3. c) Egipt

Bardziej szczegółowo

Uczeƒ z dysleksjà w domu

Uczeƒ z dysleksjà w domu Marta Bogdanowicz Anna Adryjanek Ma gorzata Ro yƒska Uczeƒ z dysleksjà w domu Poradnik nie tylko dla rodziców G d y n i a 2 0 1 0 Re cenzja merytoryczna: dr hab. Gra yna Krasowicz-Kupis, prof. UMCS Re

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież

Bardziej szczegółowo

w sieci gazet bezpłatnych

w sieci gazet bezpłatnych n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n Ukazujemy się w sieci gazet bezpłatnych NR 34 n WTOREK 27

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzialny pracodawca, czyli bezpieczne i higieniczne warunki pracy

Odpowiedzialny pracodawca, czyli bezpieczne i higieniczne warunki pracy higiena pracy mgr Arleta Mrugała mgr Dorota Wodzisławska-Czapla Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Katowicach Odpowiedzialny pracodawca, czyli bezpieczne i higieniczne warunki pracy Zachowanie

Bardziej szczegółowo

Świat współczesny. 1 wy mie nia głów ne kie run ki pol skiej. z sąsia da mi i pań stwa mi Unii Eu ro - wymienia zadania am ba sa d i kon -

Świat współczesny. 1 wy mie nia głów ne kie run ki pol skiej. z sąsia da mi i pań stwa mi Unii Eu ro - wymienia zadania am ba sa d i kon - 1 Plan wy ni ko wy Pol ska we współ - cze snym świe cie NA TO od zim nej woj ny do współ - ist nie nia In te gra cja eu ro - pej ska Pol ska w sys te - mie po li tycz nym i go spo dar czym Świat współczesny

Bardziej szczegółowo

Ogólne warunki grupowego pracowniczego ubezpieczenia na życie GRU/P. Ogólne warunki dodatkowych ubezpieczeń grupowych

Ogólne warunki grupowego pracowniczego ubezpieczenia na życie GRU/P. Ogólne warunki dodatkowych ubezpieczeń grupowych Ogólne warunki grupowego pracowniczego ubezpieczenia na życie GRU/P Ogólne warunki dodatkowych ubezpieczeń grupowych Szanowni Państwo, Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych Klientów, zamieściliśmy

Bardziej szczegółowo

RAPORT. Kobiety w IT i TECH. womenintechsummit.pl

RAPORT. Kobiety w IT i TECH. womenintechsummit.pl RAPORT Kobiety w IT i TECH 2018 RAPORT Kobiety w IT i TECH 2018 Na świe cie trwa ci cha re wo lu cja: zmie nia się ro la ko biet w no wych tech no lo giach. Ich wpływ, do tych czas nie wiel ki, za czy

Bardziej szczegółowo

Rozdział 4. Blokada nadgarstka PODSTAWY WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA ŚRODKI OSTROŻNOŚCI

Rozdział 4. Blokada nadgarstka PODSTAWY WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA ŚRODKI OSTROŻNOŚCI Rozdział Blokada nadgarstka PODSTAWY Blo ka da nad garst ka po le ga na znie czu le niu trzech ner wów: pro mie nio we go, po środ ko we go oraz łok cio we go. 1. Nerw łok cio wy ma ga łąz kę czu cio wą

Bardziej szczegółowo

Docieplanie domu we³n¹ mineraln¹ i uk³adanie sidingu winylowego

Docieplanie domu we³n¹ mineraln¹ i uk³adanie sidingu winylowego Docieplanie domu we³n¹ mineraln¹ i uk³adanie sidingu winylowego We³ na mi ne ral na jest to ma te ria³ ter mo izo la cyj ny w for mie p³yt, mat lub gra nu la tu. Zna ko mi cie na da je siê do do cie pla

Bardziej szczegółowo

Skąd się bie rze si ła drę czy cie li?

Skąd się bie rze si ła drę czy cie li? Skąd się bie rze si ła drę czy cie li? Drę czy ciel nie jest ani ta ki zły, ani ta ki sil ny, na ja kie go wy glą da. Sam, bez po mo cy dzie ci, drę czy ciel jest ni kim. q Si ła drę czy cie la bie rze

Bardziej szczegółowo

Numer 3 (64) Rok XIX Lipiec 2014, ISSN

Numer 3 (64) Rok XIX Lipiec 2014, ISSN Numer 3 (64) Rok XIX Lipiec 2014, ISSN 1505-7704 Pre zes Za rzą du Spół dziel ni Miesz ka nio wej ROW Jan Gra bo wiec ki wy róż nio ny ty tu łem Me ne dżer -Spół dziel ca No wo cze sne za rzą dza nie jest

Bardziej szczegółowo

Trans for ma cja de mo gra ficz na na œwie cie, czy li o tym, jak zmie nia ³o siê y cie lu dzi na prze strze ni wie k w

Trans for ma cja de mo gra ficz na na œwie cie, czy li o tym, jak zmie nia ³o siê y cie lu dzi na prze strze ni wie k w Trans for ma cja de mo gra ficz na na œwie cie, czy li o tym, jak zmie nia ³o siê y cie lu dzi na prze strze ni wie k w Termin wydaje siê byو doœو skomplikowany, lecz jego wyt³umaczenie jest niezbêdne,

Bardziej szczegółowo

SPIS TREЊCI ZIELONE ЊWIATЈO DLA SZEЊCIOLATKA. 35 Urszula Nadolna Ile nуg ma stonoga? 38 Anna Pawіowska-Niedbaіa. 44 Beata Szurowska Ptaszki na topoli

SPIS TREЊCI ZIELONE ЊWIATЈO DLA SZEЊCIOLATKA. 35 Urszula Nadolna Ile nуg ma stonoga? 38 Anna Pawіowska-Niedbaіa. 44 Beata Szurowska Ptaszki na topoli 82010300905005 SPIS TREЊCI PEDAGOGIKA l PSYCHOLOGIA l ORGANIZACJA 5 Iwona Samborska Komercjalizacja dzieciсstwa ZIELONE ЊWIATЈO DLA SZEЊCIOLATKA 35 Urszula Nadolna Ile nуg ma stonoga? KSZTAЈCENIE I DOSKONALENIE

Bardziej szczegółowo

Na uczy ciel jest oso bą wspo ma ga ją cą,

Na uczy ciel jest oso bą wspo ma ga ją cą, DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI Ratujmy kasztanowce Metoda projektu Istota metody projektów polega na tym, że grupa osób uczących się samodzielnie inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcia, a następnie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI PrСbna Matura z OPERONEM. Biologia Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI PrСbna Matura z OPERONEM. Biologia Poziom rozszerzony KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI PrСbna Matura z OPERONEM Biologia Poziom rozszerzony Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za daя otwar tych s pre zen to wa ne przy kёa do we po praw ne od

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Pr bnej Matury z OPERONEM. Jêzyk polski Poziom rozszerzony

Modele odpowiedzi do arkusza Pr bnej Matury z OPERONEM. Jêzyk polski Poziom rozszerzony Modele odpowiedzi do arkusza Pr bnej Matury z OPERONEM Jêzyk polski Poziom rozszerzony Listopad 2010 Od po wie dzi zda j¹ ce go mo g¹ przy bie raو r n¹ for mê jê zy ko w¹, ale ich sens mu si byو sy no

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenie Ryzyka Śmierci lub Kalectwa wskutek Nieszczęśliwego Wypadku. Ogólne Warunki Ubezpieczenia Umowy Dodatkowej do Ubezpieczeń Uniwersalnych

Ubezpieczenie Ryzyka Śmierci lub Kalectwa wskutek Nieszczęśliwego Wypadku. Ogólne Warunki Ubezpieczenia Umowy Dodatkowej do Ubezpieczeń Uniwersalnych Ubezpieczenie Ryzyka Śmierci lub Kalectwa wskutek Nieszczęśliwego Wypadku Ogólne Warunki Ubezpieczenia Umowy Dodatkowej do Ubezpieczeń Uniwersalnych Ogólne Warunki Ubezpieczenia Ryzyka Śmierci lub Kalectwa

Bardziej szczegółowo

Ro la trans por tu ko le jo we go w ryn ku prze wo zu sa mo cho dów

Ro la trans por tu ko le jo we go w ryn ku prze wo zu sa mo cho dów Mi ro sław An to no wicz, Hen ryk Zie la skie wicz Ro la trans por tu ko le jo we go w ryn ku prze wo zu sa mo cho dów Bran ża au to mo ti ve wy ko rzy stu je no wo cze sne roz wią za nia lo gi stycz ne,

Bardziej szczegółowo

Pod Wspólnym Dachem Numer 1 (54) Rok XVII Kwiecień 2012, ISSN

Pod Wspólnym Dachem Numer 1 (54) Rok XVII Kwiecień 2012, ISSN Rok założenia 1924 SPÓŁDZIELNIA MIESZKANIOWA ROW Pod Wspólnym Dachem Numer 1 (54) Rok XVII Kwiecień 2012, ISSN 1505-7704 Gazeta Spółdzielni Mieszkaniowej ROW w Wodzisławiu Śląskim Zaszczytne wyróżnienie

Bardziej szczegółowo

NEWS. Z koleją od dziecka. W numerze. nr 8/2012

NEWS. Z koleją od dziecka. W numerze. nr 8/2012 BIULETYN INTERNETOWY PKP INTERCITY NEWS nr 8/2012 W numerze Z koleją od dziecka Ko lej to coś wię cej niż tyl ko śro dek trans por tu. Pod ró że po szy nach, z ucie - ka ją cy mi za oknem kra jo bra za

Bardziej szczegółowo

Kwartalnik Polskiego Stowarzyszenia Licencjonowanych Serwisów Kluczowych

Kwartalnik Polskiego Stowarzyszenia Licencjonowanych Serwisów Kluczowych Kwartalnik Polskiego Stowarzyszenia Licencjonowanych Serwisów Kluczowych lipiec - sierpień - wrzesień 2012 r. nr 35 Poznań Od Re dak to ra W bieżącym 35. nu me rze naszego kwartalnika już okład - ka za

Bardziej szczegółowo

Pra co wi te la ta. Zo bacz cie Pań stwo i oceń cie sa mi. Pro jek ty zre ali zo wa ne lub w trak cie re ali za cji

Pra co wi te la ta. Zo bacz cie Pań stwo i oceń cie sa mi. Pro jek ty zre ali zo wa ne lub w trak cie re ali za cji czwartek, 14 sierpnia 2014 Z życia Gminy 3 Pra co wi te la ta W cią gu mi ja ją cej ka den cji (2010 2014) wój ta Zbi gnie wa Grzy ba i rad nych Gmi ny dzię ki wspar ciu środ ków ze wnętrz nych uda ło

Bardziej szczegółowo

Kontrola inbredu. hodowla NEGATYWNE SKUTKI INBREDU DEPRESJA INBREDOWA

Kontrola inbredu. hodowla NEGATYWNE SKUTKI INBREDU DEPRESJA INBREDOWA hodowla Ka mil Siat ka Ma zo wiec kie Cen trum Ho dow li i Roz ro du Zwie rząt Sp. z o.o. w Ło wi czu Kontrola inbredu Terminem inbred, chów wsobny albo kojarzenie krewniacze określa się kojarzenia spokrewnionych

Bardziej szczegółowo

Kto si boi stali z Rosji Najwi ksi europejscy producenci chcà ograniczyç import ze Wschodu STALOWEFORUM

Kto si boi stali z Rosji Najwi ksi europejscy producenci chcà ograniczyç import ze Wschodu STALOWEFORUM Stalowe Wilki rozdane Wielka gala z okazji jubileuszu Polskiej Unii Dystrybutorów Stali Nas kryzys si nie ima Rozmowa z Konradem Jaskó à, prezesem Polimexu-Mostostalu Kto si boi stali z Rosji Najwi ksi

Bardziej szczegółowo

ISSN 1233-9784 11/2012

ISSN 1233-9784 11/2012 ISSN 1233-9784 11/2012 W numerze: PrzejÊciowe wsparcie krajowe w 2013 r. Zmiana ustawy o paszach Ponad 1,5 mld zł dla przetwórstwa PłatnoÊci bezpoêrednie za 2012 r. PROW 2007-2013 dla przedsi biorców Wydawcy:

Bardziej szczegółowo

Ogólne warunki umowy dodatkowej do ubezpieczeń uniwersalnych. Ubezpieczenie Składki

Ogólne warunki umowy dodatkowej do ubezpieczeń uniwersalnych. Ubezpieczenie Składki Ogólne warunki umowy dodatkowej do ubezpieczeń uniwersalnych Ubezpieczenie Składki OGÓL NE WA RUN KI UBEZ PIE CZE NIA SKŁAD KI US/J/3/2007 Ni niej sze ogól ne wa run ki ubez pie cze nia sto su je się wy

Bardziej szczegółowo

Terapia DHEA u kobiet

Terapia DHEA u kobiet Dr n. med. Micha³ Rabijewski Klinika Endokrynologii CMKP w Warszawie Kierownik Kliniki: dr hab. n. med. Wojciech Zgliczy ski, prof. nadzw. w CMKP Terapia DHEA u kobiet Nie do b r an dro ge n w u ko biet

Bardziej szczegółowo

Konstrukcja szkieletowa

Konstrukcja szkieletowa Obudowa wanny Obudowę wanny mocuje się na konstrukcji szkieletowej zbudowanej z listewek o grubości 40 x 40 mm, rozstawionej wzdłuż boków wanny i przymocowanej do ściany. NARZĘDZIA poziomnica wyrzynarka

Bardziej szczegółowo

Numer 2 (77) Rok XXII Czerwiec 2017, ISSN

Numer 2 (77) Rok XXII Czerwiec 2017, ISSN Numer 2 (77) Rok XXII Czerwiec 2017, ISSN 1505-7704 WPRO WA DZI LI SI DO MIESZ KA NA SZEJ SPÓ DZIEL NI 50 LAT TE MU Pó wie ku z na mi J a ki to by ten rok 1967? Ma o kto pa - mi ta te wy da rze nia z przed

Bardziej szczegółowo

In struk cja dla ucznia

In struk cja dla ucznia Imi i nazwisko ucznia.................................................................. Wype nia nauczyciel Klasa.................. SPRAWDZIAN KOMPETENCJI DRUGOKLASISTY Z OPERONEM 2010 Czas pracy: 2 razy

Bardziej szczegółowo

Koncepcje i strategie logistyczne

Koncepcje i strategie logistyczne Alek san dra Koź lak Uni wer sy tet Gdań ski Trans port w lo gi sty ce a lo gi sty ka w trans por cie W kla sycz nym uję ciu za leż no ści mię - dzy trans por tem a lo gi sty ką pod kre śla się ro lę trans

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzialnoœو prawna lekarza medycyny estetycznej

Odpowiedzialnoœو prawna lekarza medycyny estetycznej gabinet i prawo Dr n. prawn. Katarzyna D¹bek-Krajewska, radca prawny Odpowiedzialnoœو prawna lekarza medycyny estetycznej Kwestie odpowiedzialnoœci prawnej lekarzy z tytu³u udzielania œwiadcze medycznych

Bardziej szczegółowo

Bez pie czeń stwo w łań cu chu do staw

Bez pie czeń stwo w łań cu chu do staw Bo gu sław Śliw czyń ski In sty tut Lo gi sty ki i Ma ga zy no wa nia Wyż sza Szko ła Lo gi sty ki Bez piecz ne łań cu chy do staw Po czu cie bez pie czeń stwa jest jed ną z pod sta wo wych war to ści

Bardziej szczegółowo

dr To masz To kar ski er go no mia pra cy z lap to pem

dr To masz To kar ski er go no mia pra cy z lap to pem dr To masz To kar ski er go no mia pra cy z lap to pem War sza wa 2010 Pro jekt okład ki Do ro ta Za jąc Zdję cie na okład ce Wojciech Sternak Opra co wa nie re dak cyj ne Iza bel la Skrzecz Re dak cja

Bardziej szczegółowo

Leczenie odtw rcze z zastosowaniem implant w zêbowych

Leczenie odtw rcze z zastosowaniem implant w zêbowych Leczenie odtw rcze z zastosowaniem implant w zêbowych Rozdzia³ 5 5.1 Podstawowa terminologia implantologiczna 163 5.2 Planowanie leczenia implantologicznego 164 5.3 Fa za chi rur gicz na 167 5.4 Uzupe³nienia

Bardziej szczegółowo