Znaczenie systemu. Tradycja zobowi¹zuje SYSTEMY ZARZ DZANIA

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Znaczenie systemu. Tradycja zobowi¹zuje SYSTEMY ZARZ DZANIA"

Transkrypt

1

2

3 SPIS TREŒCI SPIS TREŒCI Pracowite dni 54 SYSTEMY ZARZ DZANIA Znaczenie systemu 14 Ostatnie targi Graph Expo odby y sií w szczegûlnej atmosferze. Narastajπcy kryzys gospodarczy spowodowa, øe mnoøy y sií opinie o ca kowitym wstrzymaniu zakupûw inwestycyjnych, m.in. w wyniku odciícia firm od linii kredytowych. RzeczywistoúÊ zaskoczy a wielu obserwatorûw. Drukarnie coraz czíúciej decydujπ sií na poprawí kontroli swojej rentownoúci poprzez wdroøenie informatycznego systemu zarzπdzania. Na kolejnych stronach przedstawiamy systemy zarzπdzania, korzyúci p ynπce z ich stosowania oraz problemy z jakimi moøna sií zetknπê podczas wdraøania. Tradycja zobowi¹zuje 48 Sztuka introligatorska w Polsce jest zagroøona i to w sytuacji, gdy ma szansí sií rozwinπê, gdy piíkne, nawiπzujπce do tradycji oprawy sπ coraz bardziej poszukiwane i cenione. Podstawowym wrogiem jest niewiedza i ignorancja. vidart nr 01 (213) OD REDAKTORA 4 ZwieÒczenie dzie a WIADOMOåCI 5 Akademia druku TEMAT NUMERU 14 Znaczenie systemu...zarzπdzania 20 Kierunek workflow Nie tylko produkcja 26 MyúleÊ po nowemu Problemy z wdroøeniami 30 W nowoczesnej drukarni KBA Complete 32 Poczπtek drogi Prinect na polskim rynku 36 System zintegrowany Integrale 40 Automatyzacja procesûw System Connex 42 Potrzebny jeden system Druk cyfrowy FINANSE 44 Czas prûby Opakowania wobec kryzysu INTROLIGATORNIE 48 Tradycja zobowiπzuje Sztuka oprawy TECHNOLOGIE 52 Trzy strony z obwodu SposÛb na oszczídnoúci WYDARZENIA 54 Pracowite dni Öpodczas Graph Expo 58 Wschodni rynek Plany KBA-Grafitec 60 Zacznijmy od dzieci Ksiπøka dobrze zaprojektowana 64 Czerwona kropka Nagroda dla Ñdrupa reportî PUBLIC RELATIONS 66 PR po amerykaòsku Öw polskich mediach INTERNET 70 Koniec sporu? Wydawcy kontra Google WIADOMOåCI IT 72 Nietypowy zegarek Gospodarka Przetargi Oferty maszyn ÑIn for ma tor Po li gra ficz ny ñ Li sta ma szynì, to do da tek do mie siíczni ka Vi dart za wie ra jπ cy wy bra ne z ba zy Vi dart ofer ty sprze da øy ma szyn uøy wa nych. 4 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart 5

4 OD REDAKTORA Narzędzia współczesnego menedżera Przed nami kolejny etap rozwoju. Rozwoju, ktûry na dobrπ sprawí mia swûj poczπtek w latach 90-tych. Normπ jest, øe w ciπgu kilkunastu a nawet kilku lat musimy nadrobiê kilkadziesiπt dzielπcych nas od kolegûw z Zachodu. Typowy poczπtek stanowi y inwestycje w offset arkuszowy, drugi etap to przewaønie nowoczesna przygotowalnia i trzeci introligatornia. Do tego skrûconego dojrzewania juø sií przyzwyczailiúmy. Czy rûwnie szybko polskie drukarnie pokonajπ kolejny prûg, ktûrym sπ wspû czesne formy zarzπdzania przedsiíbiorstwem i produkcjπ? Jest dziú w Polsce wiele drukarni posiadajπcych najnowoczeúniejszy na úwiatowym poziomie park maszynowy. Drukarni skutecznie konkurujπcych na europejskich rynkach. Ich menedøerowie juø dostrzegli koniecznoúê wykonania kolejnego kroku. Od wielu lat w niektûrych zak adach funkcjonujπ nowoczesne systemy zarzπdzania. Jest ich jednak bardzo ma o. A jest o co walczyê. Systemy do zarzπdzania to kolejna szansa na uzyskanie przewagi konkurencyjnej w kraju i za granicπ, a takøe szansa wejúcia na rynki, dla ktûrych sπ one normπ. To inwestycja w lepszπ organizacjí pracy, lepsze wykorzystanie maszyn, materia Ûw i ludzi. Lepsze wykorzystanie czasu. To teø znakomita poprawa relacji z klientami i otworzenie nowych moøliwoúci dla handlowcûw. Jest o co walczyê. Dlatego teø juø od kilku lat poúwiícamy styczniowy numer Vidartu na prezentacjí rozwiπzaò i firm, ktûre sπ obecne na naszym rynku, a takøe na ukazywanie informatycznych drûg rozwoju wspû czesnej poligrafii. Ar tur Dzie dzic Kawamura szefem OKI Europe Tet su hei Ka wa mu ra, do tych cza so wy se nior ma na ging di rec tor OKI Da ta Cor po ra tion, zo - sta mia no wa ny na sta no wi sko dy rek to ra ge ne - ral ne go i pre ze sa za rzπ du OKI Eu ro pe Ltd. Tet - su hei Ka wa mu ry jest obe cnie od po wie dzial ny m.in. za utrzy ma nie sta ej, bez po úre dniej ko - mu ni ka cji po mií dzy cen tra lπ OKI Prin ting So lu - tions w Ja po nii, a 120 od dzia a mi na ca ym úwie cie, bu do wa nie po li ty ki za rzπd czej, ana li zí wa run kûw eko no micz nych oraz kra jo wych i za - gra nicz nych tren dûw ryn ko wych. Akademia druku WIADOMOœcI Fespa Digital India odwo³ana Tra gicz ne wy da - rze nia w Bom ba ju spo wo do wa y odwo - a nie, ma jπ cych sií roz po czπê 16 gru - dnia, tar gûw FE SPA Di gi tal In dia. No wy ter min tar - gûw orga ni za to rzy za pro po no wa li na okres od 28 lu te go do 2 mar - ca 2009 ro ku. Tar gi ma jπ sií odbyê, tak jak uprze dnio by o za pla no wa ne w Mum bai ñ cen - trum wy sta wien ni czym Bom ba ju. W li sto pa dzie w Print Me dia Aca de my w He i del ber gu odby a sií ko lej na edy cja se - mi na rium pod na zwπ Print Me dia Se mi nar. Juø od kil ku na stu lat jest ono orga ni zo wa ne przez fir mí He i del berg Pol ska oraz cen tra lí kon cer nu He i del berg dla pol skich stu den tûw wy øszych szkû po li gra ficz nych. W te go rocz nej edy cji udzia wzií li stu den ci oraz pro fe so ro wie z Po li tech ni ki War szaw skiej, Ûdz kiej oraz Szcze ciò skiej. Se mi na rium po úwií co ne zo sta o naj now - szym tech no lo giom w prze - my úle po li gra ficz no-wy daw - ni czym. Stu den ci wy s u cha li pre lek cji na te mat ma szyn offse to wych, przy go to wal ni, ma szyn in tro li ga tor skich, sy - ste mu Pri nect oraz naj now - szych tren dûw w bran øy. W Cen trum Edu ka cyj nym w Ep pe lhe im odby y sií po - ka zy ma szyn dru ku jπ cych Spe ed ma ster XL LX, XL 75-6-P+LX, CD LX oraz ma szyn in tro li ga - tor skich. Bar dzo du øym za - in te re so wa niem cie szy a sií pre zen ta cja sy ste mu zsie cio wa nia pro ce sûw pro duk cyj nych i za rzπ dza nia pro duk cjπ w dru - kar ni He i del berg Pri nect. OprÛcz wy k a dûw go úcie za po zna li sií z prze bie giem prac na li niach pro duk cyj nych. Na te re nie fa bry ki w Wie sloch k/he i del ber gu oglπ da li mon taø ma szyn ar ku szo wych oraz na - úwie tla rek CtP Su pra set ter. 7

5 WIADOMOœcI Australijskie certyfikaty Co raz czí úciej w dzia a niach mar ke tin go wych wy ko rzy sty wa ne sπ in for ma cje o za an ga øo wa niu sií firm w ochro ní úro do wi ska. Nie za wsze, nie ste ty od po wia - da jπ one praw dzie. åwiad czy o tym cho ciaø by przy k ad z an ty po dûw. We d ug A3P (Au stra lij skiej Ra dy Pro duk tûw Plan ta cyj nych i Prze my s u Pa pier ni cze go) czíúê firm z wy ra cho wa niem wy ko rzy stu je nie - wie dzí klien tûw do ty czπ cπ cer ty fi ka tu za rzπd - cûw la sûw. Ra da uwa øa, øe wiík szoúê klien tûw nie ro zu mie fun da men tal nej rûø ni cy po mií dzy cer ty fi ka tem za rzπd cûw la sûw (PE FC), a cer ty - fi ka tem izby nadzo ru (FSC). ñ In for ma cja, øe za k ad lub fir ma ma cer ty fi - kat izby nadzo ru nie úwiad czy o tym, øe an ga - øu je sií w ochro ní úro do wi ska ñ stwier dzi Ri - Miasteczko Drukarñ chard Stan ton, szef A3P. ñ Tyl ko wûw czas, gdy przed sií bior stwo wy ko rzy stu je od po wie dniπ iloúê drew na z la su ob jí te go cer ty fi ka tem za - rzπd cûw la sûw mo øe z o øyê wnio sek o przy - zna nie re fe ren cji dla swo ich pro duk tûw. Co waø ne, cer ty fi kat izby nadzo ru nie da je klien - tom in for ma cji na te mat te go, czy fir ma dzia a le gal nie i zgo dnie z mií dzy na ro do wy mi stan - dar da mi ochro ny praw cz o wie ka. We d ug A3P, cer ty fi kat izby nadzo ru ozna cza je - dy nie, øe kon tro lo wa ne jest po cho dze nie drew na. Juø po raz trze ci w ra mach tar gûw Po li gra fia 2009 w Po zna niu odbí dzie sií spe cjal - na eks po zy cja ñ Mia stecz ko Dru karò Pol skich. W 2007 ro ku udzia w Mia stecz ku wzií o 27 za k a dûw z ca ej Pol ski. W tym ro ku orga ni za - to rzy spodzie wa jπ sií podob nej, a na wet wiík - szej fre kwen cji. Odby wa jπ ce sií w kwiet niu MiÍ dzy na ro do we Tar gi Ma szyn, Ma te ria Ûw i Us ug Po li gra ficz - nych Po li gra fia to naj - wiík sza w Pol sce pre zen - ta cja no wo cze snych tech - no lo gii w tej dzie dzi nie. Co ro ku tar gi odwie dza wie lu pro fe sjo na li stûw, re - pre zen tu jπ cych úro do wi - sko po li gra ficz ne oraz fir - my bí dπ ce zle ce nio daw - ca mi us ug po li gra ficz - nych. W ostat niej edy cji w 2007 ro ku pro po zy cja 330 wy staw cûw z 18 kra - jûw spo tka a sií z za in te - re so wa niem bli sko 14 tys. zwie dza jπ cych. Moc nym atu tem przy sz o rocz ne go spo tka nia bran øy na tar - gach bí dπ wy da rze nia sk a da jπ ce sií na pe nπ ofer tí po li gra ficz no-re kla mo wπ. W tym sa mym ter mi nie odbí dπ sií bo wiem tar gi Eu ro-re kla - ma Out do or Expo i Gitf Expo oraz no we Bran - øo we Tar gi Zdo bie nia Odzie øy i Mar ke tin gu Te - kstyl ne go Te kspro. 8 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

6 WIADOMOœcI Pol ska Izba Dru ku orga ni zu je 10. edy cjí kon kur su Z o te go Gry fa. Z³oty Gryf po raz dziesi¹ty To kon kurs na naj lep szy pod wzglí dem ja ko - úcio wym i tech nicz nym wy rûb po li gra ficz ny (w da nej ka te go rii). Wy ro by oce nia ne bí dπ w na stí pu jπ cych ka te go riach: pro dukt wie lo - barw ny w opra wie pro stej, pro dukt wie lo barw - ny w opra wie z o øo nej, cza so pi smo wie lo barw - ne, pro dukt jed no- lub dwu barw ny w opra wie pro stej, pro dukt jed no- lub dwu barw ny w opra - wie z o øo nej, opa ko wa nie z nadru kiem, ety kie - ta, ga ze ta, pro dukt in for ma cyj no-re kla mo wy oraz ka len darz. Kon kurs ma cha rak ter otwar ty w ktûrym mo - gπ ucze st ni czyê pol skie przed sií bior stwa. Zg o sze nie na le øy wy s aê do 20 mar ca 2009 ro ku na ad res sie dzi by Pol skiej Izby Dru ku. Szcze gû y do ty czπ ce kon kur su znaj du jπ sií na stro nie PID. Wernisa obsesji Duplo Polska zmienia siedzibê Wraz z No wym Ro kiem fir ma Du plo Pol ska zmie ni a swo jπ sie dzi bí. Od poczπtku stycz nia przy uli cy Cy kla me - nûw 1 w War sza wie znaj do waê sií bí dzie czíúê biu ro wa oraz sa lon po ka zo wy, ktûry jest jed nym z czte rech cen trûw de mon stra cyj nych Du plo w Eu ro pie. Fir ma prze nie sie sií do wol - no sto jπ ce go bu dyn ku o po wierzch ni ok. 400m2. ñ Ma my nadzie jí, øe moø li woúê za pre zen to - wa nia tu na miej scu, w Pol sce, je szcze wiík szej licz by urzπ dzeò u a twi na szym klien tom pod jí cie de cy zji in we sty cyj nych. W na szym no wym, du - øym cen trum bí dπ oni mo gli te raz swo bo dnie obej rzeê i prze te sto waê wszy st kie pre zen to wa ne tam urzπ dze nia. Juø dziú wszy st kich wiíc ser - decz nie za pra sza my do na szej no wej lo ka li za cji na uli cí Cy kla me nûw 1 ñ mûwi Ga brie la Swat, mar ke ting ma na ger w fir mie Du plo Pol ska. W dru giej po o wie li sto pa da po znaò ska Ga le ria TAK go úci a twûr cûw, przed sta wi - cie li agen cji re kla mo wych i dru karò za pro szo nych przez fir mí Ce zex. Pre te kstem do spo tka nia by we rni saø prac zg o szo nych do kon kur su Ob se sja Pa pie ru i Two rzyw. Zwie dza jπc wy sta wí go úcie mo gli podzi wiaê zwy cií skie pro jek ty, a tak øe naj cie kaw sze pra ce zre a li zo wa ne na pa pie rach i two rzy wach, ktûre znaj du jπ sií w ofer cie Ce ze ksu. We rni saø odwie dzi a re kor do wa iloúê zwie dza jπ cych. Jest to do bra oka zja do po zna nia tren dûw we wzor - nic twie, obrûb ce, uszla chet nie niu wy ro bûw z pa - pie ru i two rzyw, a tak øe ñ a mo øe przede wszy - st kim ñ wy sta wa po ka zu je jak nie o gra ni czo ne sπ moø li wo úci twûr cûw, pro jek tan tûw i dru ka rzy. We rni saø po π czo ny by z pre mie rπ, wy da - wa ne go przez Ce zex, ka len da rza Ko lo ry Ma - rzeò INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

7 WIADOMOœcI WIADOMOœcI Odbudowa œrodowiska Fir ma Epson uru cho mi a ini cja ty wí, ktûra ma na ce lu przy wrûce nie bio rûø no rod - no úci w Ser ra da Gar du nha, Fun dao, w úrod ko wej Po rtu ga lii. We wspû pra cy z lo kal ny mi part ne ra mi Epson chce przy wrûciê wa lo ry kra jo bra zo we i dzi kπ przy ro dí na te re nach, po waø nie zni szczo nych przez po øa ry la sûw w 2003 i 2005 roku. Ini cja ty wa ta sta no wi czíúê ÑWi zji eko lo gicz - nej 2050î: sze ro ko za kro jo ne go pla nu, ktûre go jed nym z ele men tûw jest dπ øe nie do ogra ni cze - nia do 2050 r. emi sji CO2 o 90 proc. Uro czy stoúê z oka zji roz po czí cia pierw sze go eta pu pro jek tu odbu do wy 40 hek ta rûw Ser ra de Gar du nha odby a sií na sto kach gûry Gar du nha. W wy da rze niu wzií li udzia Ma nu el Jo a qu im Ba - ra ta Fre xes (prze wo dni czπ cy gmi ny Fun dao) oraz przed sta wi cie le orga ni za cji part ner skich. Dni otwarte Atrium Na prze o mie li sto pa da i gru dnia odby y sií Dni Otwar te Atrium. Te ma tem prze wo - dnim trwa jπ ce go ty dzieò wy da rze nia by no wy plo ter UV ñ Mu toh Ze phyr. Za pro jek to wa ny w Bel gii Ze phyr jest naj now - szym urzπ dze niem w ofer cie fir my Mu toh. Jest to czte ro ko lo ro wy plo ter UV dru ku jπ cy za rûw no z ro li na ro lí (vi ny le, siat ki, PVC, itd.) jak i na ma te ria ach p a skich o gru bo úci do 20 mm (p y - ty, kar to ny, two rzy wa, itd.). Ze phyr wy po sa øo ny jest w czte ry g o wi ce Xa ar no wej ge ne ra cji umoø - li wia jπ ce druk tech ni kπ zmien nej wiel ko úci kro pli ñ Xa ar Dot (Drop Opti mi sa tion Tech no lo gy). Za sto so - wa ne, 764-dy szo we g o wi ce umoø li - wia jπ druk kro plπ o wiel ko úci od 8 pl ñ znaj dπ one za sto so wa nie w gra fi - ce li nio wej, drob nych te kstach, ko - dach kre sko wych. WiÍk sze kro ple ma jπ Ñroz mia ryî 16, 24, 32 i 40 pl ñ ich kom bi na cje umoø li wiπ druk a - god nych przejúê to nal nych, jed no li - tych ob sza rûw, fo to gra fii, gra fi ki re - kla mo wej, itd. Do bûr wiel ko úci po - szcze gûl nych kro pli jest au to ma - En ri que Tu fet-opi, wi ce pre zes ds. ad mi ni stra - cyj nych i do radz twa ogûl ne go w Epso nie, do ko - na uro czy ste go otwar cia: ñ Pro jekt ten sta no wi przy k ad wy ra üne go za an ga øo wa nia Epso na na rzecz spo ecz no úci lo kal nych i úro do wi ska na tu - ral ne go. Pra gnie my za dbaê o sta y roz wûj, ochro ní i moø li wo úci prze trwa nia bio rûø no rod - no úci w tym re gio nie, i tym sa mym odbu do waê spo ecz no úci lo kal ne. Ini cja ty wa Epso na na rzecz przy wrûce nia bio rûø no rod no úci w Gar du - nhy jest za le dwie jed nym z pro jek tûw w Eu ro - pie, w ra mach ktûrych chce my wspû pra co waê ze spo ecz no úcia mi lo kal ny mi dla do bra wszy st - kich lu dzi. tycz ny. In nπ istot nπ ce chπ g o wic Xa ar jest tzw. Ñska la sza ro úciî umoø li wia jπ ca druk kaø dym z ko lo rûw CMYK w 6 po zio mach na sy ceò, co eli mi nu je sto so wa nie do dat ko wych ko lo rûw (ta - kich jak LC, LM) i da je πcz nie 24 od cie nie farb. 12 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Guy Sas son zo sta no wym Pre ze sem fir my Pres stek re gio nu EMEA (Eu ro py, Afry ki oraz Bli skie go Wscho du). Prezes regionu Sas son jest ab sol wen tem Eco le des Mi nes de Pa ris oraz Mas sa chu setts In sti tu te of Tech - no lo gy. Zdo by rûw nieø pre sti øo wy dy plom MBA na IN SE AD Uni ver si ty. W trak cie swo jej ka rie ry za wo do wej pra co wa dla firm ta kich jak: Pe chi ney, The Bo ston Con sul ting Gro up oraz Ro y al Dutch Shell, plc. Zaj mo wa rûw nieø klu - czo we sta no wi ska w Ko dak Gra phic Com mu ni - ca tions Gro up i Ko dak Po ly chro me Gra phics. Re gion EMEA ze wzglí du na dy na micz ny roz wûj i istot ny udzia w ge ne ro wa nych do cho - dach jest ob sza rem klu czo wym dla Pres stek. Pre zes fir my Pres stek Jeff Ja cob son uwa - øa, øe Sas son jest w a úci wπ oso bπ na w a úci - wym miej scu. Jest prze ko na ny, øe je go bo ga - te do úwiad cze nie czy ni go do sko na ym li de - rem, ktûry po pro wa dzi fir mí do suk ce su. Dyrektor serwisu Od 1 stycz nia fir ma KBA Pol ska ma no - we go dy rek to ra dzia u ser wi su. Zo sta nim Mi ro s aw Do rau od po nad 15 lat pra cu jπ cy i obej mu jπ cy sta no wi ska kie row ni - cze w dru kar niach z re gio nu Ku jaw i Po mo rza. No wy dy rek tor jest ab sol wen tem Wy dzia u Ma te ma ty ki Uni wer sy te tu Ka zi mie rza Wiel - kie go w Byd go szczy. Pra cí w bran øy po li gra - ficz nej roz po czπ w 1993 ro ku w to ruò skiej dru kar ni Pack Druk. Ka rie rí za wo do wπ kon - ty nu o wa w fir mach TPZ Za po lex, Con graph i WALL BDA. Mi ro s aw Do rau za stπ pi Le szka Wo stow skie - go, ktûry po zo sta je w KBA Pol ska i nadal wspie ra bí dzie fir mí swo jπ wie dzπ i bo ga tym do úwiad cze niem. Dzia ser wi su KBA Pol ska sta no wi obe cnie nie mal po o wí ca e go ze spo u fir my. Zasady na sprzeda ÑNew York Ti mesì, ktûry szczy ci sií tym, øe pierw sza stro na NYT jest wol na od re klam, uleg. Po raz pierw szy w hi sto rii ga ze ty zo sta a na pierw szej stro nie opu bli ko wa na re kla ma. Na do le stro ny redakcja umie szci a ban ner te le wi zji CBS z ha s em: "Front Pa ge News". Ce na po zo sta je jak na ra zie ta je mni cπ. Cie ka - we, jak za re a gu jπ na to czy tel ni cy zma ga jπ ce go sií z pro ble ma mi fi nan so wy mi ame ry kaò skie go dzien ni ka. T u ma cze nie przed sta wi cie li NYT o chí ci udo stíp nie nia re kla mo daw com no wych ob sza rûw mo øe nie byê prze ko ny wu jπ ce. Dyrektorski awans Z po czπt kiem stycz nia 2009 Piotr KÍ piò ski ob jπ sta no wi sko dy rek to ra Ser wi su man ro - land Pol ska. Piotr KÍ piò ski od 1,5 ro ku przy - go to wy wa sií do ob jí cia tej funk cji pra cu jπc w fir mie ja ko za stíp ca dy rek to ra Ser wi su. Dirk Deu schel, ktûry do tej po ry pe ni tí funk cjí oraz jed no cze únie by dy rek to rem Ser - wi su w Cze chach i na S o wa cji zo sta awan so - wa ny na me ne døer skie sta no wi sko w struk tu - rach ser wi so wych man ro land w Offen bach. Zmiana na stanowisku Z po czπt kiem stycz nia fir ma Emis po wie rzy a obo wiπz ki dy rek to ra han dlo we go Bar to szo wi SkÛrzyÒ skie mu. No wo mia no wa ny dy rek tor od wie lu lat zwiπ za ny jest z fir mπ Emis. Na po prze dnim sta no wi sku by od po wie - dzial ny za sprze daø ma szyn MBO, Bau mann, Bo gra ma, He rzog+he y mann, Woh len berg, przy czy nia jπc sií do bu do wy po zy cji fir my EMIS na pol skim ryn ku. 13

8 WIADOMOœcI WIADOMOœcI 5 gru dnia po ciíø kiej cho ro bie zmar a Ma go rza ta Dre szer, wspû w a úci ciel ka dru kar ni Lo tos Po li gra fia. By a ab sol went kπ In sty tu tu Po li gra fii Po li tech ni ki War szaw skiej. WspÛl nie z mí - øem za rzπ dza a ro dzin nπ dru kar niπ. Edwar do wi Dre sze ro wi, sy nom, ro dzi nie i ca ej za o dze Lo tos Po li gra fia prze ka zu je my na sze ogrom ne wspû czu cie. Ar tur Dzie dzic wraz z ze spo em Vi dart Wielofunkcyjny Pa na so nic wpro wa dzi do sprze da øy w Pol sce KX-MC6020 ñ no wy mo del wie lo funk cyj ne go urzπ - dze nia do za rzπ dza nia do ku men ta mi w fir mie. Tym sa mym za po czπt ko wa no wπ se rií urzπ dzeò wie lo - funk cyj nych mar ki Pa na so nic dru ku jπ cych w ko lo rze. Urzπ - dze nie zwie ra w so bie dru kar - kí, ko piar kí, ska ner i faks. KX-MC6020 umoø li wia dru ko - czarno-bia³y wa nie sie cio we w ko lo rze z príd ko úciπ 21 stron for ma tu A4 na mi nu tí w roz dziel czo úci 1200x1200 dpi. Przy za sto so - wa niu opcjo nal ne go mo du u du ple ksu, ist nie je moø li woúê wy dru ku obu stron ne go. Fir ma Ko ni ca Mi nol ta wpro wa dza na pol ski ry nek dwa no we, szyb kie urzπ dze nia wie lo funk cyj ne ñ bi zhub 601 i bi zhub 751. Sy ste my zo sta y za pro jek to - wa ne z my úlπ o cen tral nych dzia ach re pro duk cji i jed no st - kach orga ni za cyj nych w wiík - szych fir mach. ñ Cho ciaø obe - cnie na ryn ku urzπ dzeò do dru - ko wa nia ro únie po pyt na dru - kar ki ko lo ro we, wie lu na szych klien tûw pla nu je za kup nie za - wod nej, wy daj nej dru kar ki czar - no-bia ej ñ po wie dzia Ja ro s aw Lao, pro duct ma na ger Ko ni ca Mi nol ta Bu si ness So lu tions Pol - ska. ñ Do ty czy to szcze gûl nie seg men tu szyb kie go dru ku o du øej wy daj no úci. Przed RemaDays Zwie dza jπ cy lu to we tar gi Re ma Da ys bí dπ mie li oka zjí wy graê dwa lu ksu - so we ze sta wy ze gar kûw Ar ma ni. Lo so wa nie odbí dzie sií 1-go i 2-go dnia tar gûw ñ kaø de go dnia do wy gra nia bí dzie je den ze staw sk a da jπ cy sií z ze gar - ka dam skie go i mí skie go, a tak øe ko sme ty kûw. Mar ka Ar ma ni to przede wszy st kim ele ganc ki, nie po - wta rzal ny styl. Eks klu zyw ne de ta le, ko per ta ze sta li szla - chet nej z lo go Em po rio Ar ma ni, naj wyø szej kla sy bran so le ta to zna ki roz po znaw cze ze gar - kûw sy gno wa nych na zwi skiem úwia to we go pro jek tan ta mo dy. Tar gi odbí dπ sií w dniach od 10 do 12 lu te go w war szaw - skim Expo XXI. Ulepszony Ca non Europe po in for mo wa o wpro wa dze niu no wej we rsji sy ste mu do za rzπ dza nia dru - kiem ñ uni FLOW Out put Ma na - ger 4.0. Roz wiπ za nie, opra co - wa ne przez fir mí NT-Wa re, ma po zwa laê fir mom zre du ko waê ko szty zwiπ za ne z wy dru kiem po przez uspraw nie nie pro ce - sûw dru ku i za pew nie nie wiík - szej kon tro li nad bez pie czeò - stwem do ku men tûw. Ulep szo na we rsja po zwa la na dru ko wa nie na urzπ dze niach PCL lub post - scrip to wych za po mo cπ jed ne - go uni wer sal ne go ste row ni ka. 14 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Stacja koñcowa Kraków Cykl spo tkaò Ro ad show z sy ste mem Print Ma na ger.jdf i fir mπ In fo sy stems SA, ktûre go przy stan ki mia y miej sce w ciπ gu ostat nich mie sií cy w kil ku mia stach w Pol sce, za koò czy o spo tka nie w Kra ko wie. Wcze úniej sze mia y miej sce w Po zna niu, War sza wie, Wro c a wiu i GdaÒ sku. Kon fe ren - cja w Kra ko wie w znacz nej czí úci by a po - úwií co na in for ma tycz nym sy ste mom do za - rzπ dza nia pro duk cjπ w za k a dach po li gra ficz - nych, ktûre umoø li wia jπ pre cy zyj nπ kon tro lí ko sztûw zwiπ za nych z re a li za cjπ kaø de go zle - ce nia. Za pre zen to wa ny zo sta sy stem Print - Ma na ger.jdf, ktûry jest zin te gro wa nym sy ste - mem in for ma tycz nym wspo ma ga jπ cym pro ces za rzπ dza nia przed sií bior stwem po li gra ficz - Oko o 60 osûb re pre zen tu jπ cych dru kar nie ak cy den so we z ca e go úwia ta wzií o udzia w Dniu Otwar tym zor ga ni zo wa nym przez fir mí KBA w fir mo wym cen trum de mon stra cyj nym w Ra de beul. By on po úwií co ny w ca o úci naj now szym roz wiπ za niom nie miec kie go pro du cen ta w za - kre sie wy so ko na k a do wej pro duk cji w try bie 4/4, ktûre pre zen to wa no w ra mach se sji szko - le nio wych i po ka zûw ma szyn. Pod czas tar gûw Dru pa 2008 opcjí dru ko wa nia z od wra ca niem ar ku sza pre zen to wa no w ma szy nie pe no for - ma to wej KBA Ra pi da 106. Tym ra - zem, w Ra de beul, skon cen tro wa no sií na mo de lu wiel ko for ma to wym KBA Ra pi da 162a, za dru ko wu jπ cym w try bie 4/4 ar ku sze o for ma cie 120x162 cm. Od wie lu lat KBA po zo sta je je dy - nym pro du cen tem wiel ko for ma to - wych ma szyn offse to wych z sy ste - mem od wra ca nia ar ku sza. Fir ma do star czy a do tych czas oúmio ko lo - ro we urzπ dze nia tej kla sy za rûw no do dru karò dzie o wych, jak teø do za k a dûw ak cy den so wych z Eu ro py i in nych re gio nûw úwia ta. Podob nie jak to mia o wcze úniej miej sce nym oraz sy stem We bto Print, ktûry po wsta z my úlπ o fir mach, ktûrym za le øy na uspraw - nie niu i uno wo cze únie niu ob s u gi swo ich klien tûw z wy ko rzy sta niem naj now szych tech - no lo gii in for ma tycz nych. Spo tka niu to wa rzy szy y te ma ty zwiπ za ne z iden ty fi ka cjπ pro duk cji i go spo dar ki ma ga zy - no wej z wy ko rzy sta niem ko dûw kre sko wych oraz do ta cji unij nych na la ta na za - kup i wdro øe nie zin te gro wa nych sy ste mûw in - for ma tycz nych. Wielki format z systemem odwracania w przy pad ku 64-, 72- czy 80-stro ni co wych zwo - jo wych ma szyn ak cy den so wych bπdü ma szyn ga ze to wych ty pu 6/2 o po trûj nej sze ro ko úci, przej úcie na wiík szy for mat jest wg obli czeò KBA szan sπ dla wie lu du øych za k a dûw na osiπ gnií cie wy øszej wy daj no úci i eko no mi ki pro duk cji tak øe przy dru ku ar ku szo wym. Odbitki z maszyny cieszy y sií ogromnym zainteresowaniem 15

9 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA Znaczenie systemu Ostat nie mie siπ ce ubie g e go ro ku da y sií so li dnie we zna ki fir mom wdra øa jπ - cym in for ma tycz ne roz wiπ za nia do za rzπ dza nia. Moø na tu mûwiê o ro snπ cej z mie siπ ca na mie siπc dy na mi ce. Za mûwie nia po sy pa y sií jak z rí ka wa i czas sta sií na wa gí z o ta. Co od czu li úmy szcze gûl nie przy kon stru o wa niu te go nu - me ru Vi dar tu. Jed nak nie ma co wpa daê w za chwyt. To, co u na sze go za cho dnie go sπ sia da jest stan dar dem, u nas do pie ro wcho dzi do úwia do mo úci. IloúÊ pol skich dru kar ni po sia da - jπ cych opro gra mo wa nie kla sy ERP sza cu je sií na nie ca e 100. Sta no wi to mniej niø trzy pro - cent po ten cjal nych uøyt kow ni kûw. WiÍkszoúÊ obe cnych na pol skim ryn ku fir m in sta lu jπ cych opro gra mo wa nie ma na swo ich kon tach kil ka, naj wy øej kil ka na úcie in sta la cji. Na na szym ryn ku roz wi ja jπ sií fir my ofe ru jπ - ce roz wiπ za nia ro dzi me, ist nie jπ tak øe przed - sta wi ciel stwa firm za cho dnich. Co raz mniej szπ ro lí od gry wa to, co je szcze nie daw no by o ba - rie rπ unie moø li wia jπ cπ wkro cze nie za cho dnich roz wiπ zaò ñ ce na. Pol skie sy ste my sπ taò sze, ale rûø ni ca nie jest tak dra stycz na. Zw a szcza je úli we ümie sií pod uwa gí za a wan so wa nie tech no lo gicz ne wy ni ka jπ ce z do úwiad cze nia zdo by te go pod czas olbrzy miej ilo úci wdro øeò, ja kie ma jπ na kon cie g Ûw ni Za cho dni gra cze. De cy du jπc sií na tí in we sty cjí trze ba do - k ad ne prze my úleê, co dzií ki tej in sta la cji chce my osiπ gnπê i czy je ste úmy w sta nie za - an ga øo waê sií w ten pro ces. Pod sta wí sta no wi eko no mia i orga ni za cja przed sií bior stwa. Ko niecz ne jest do k ad ne prze my úle nie i do pra co wa nie sy ste mu, jak chce my pro wa dziê przed sií bior stwo. Bez te go kaø dy na stíp ny krok mo øe oka zaê sií wy rzu ce - niem w b o to pie nií dzy i zmar no wa niem cza su. War to teø od po wie dzieê so bie na py ta nie czy to my ma my sií przy sto so waê do pro gra - mu czy teø pro gram do nas. Ist nie jπ ce na ryn - ku roz wiπ za nia to sy ste my mo du o we mniej lub bar dziej ela stycz ne. Wie le z nich opar tych jest o spraw dzo ne roz wiπ za nia eko no micz ne. Do ty czy to g Ûw nie sy ste mûw za cho dnich. Mo øe my tu wy mie niê nie miec ki Hi flex, fran cu - ski In te gra le, czy po rtu gal ski Si stra de. Sπ tak øe moø li wo úci opra co wa nia sy ste mu nie mal øe na no wo i do sto so wa nia go do spe - cy fi ki pra cy da nej dru kar ni. Do sko na ym przy - k a dem te go podej úcia jest in sta la cja wy ko na - na przez kra kow skπ fir mí In ten se Gro up w dru kar ni Po zkal. War to tu za zna czyê, øe pierw szy, trwa jπ cy dwa la ta etap, to by o upo - rzπd ko wa nie i opra co wa nie za sad obo wiπ zu - jπ cych w przed sií bior stwie, na kaø dym eta pie je go dzia al no úci. Waø ny jest rûw nieø do bûr pro gra mu do wiel - ko úci fir my i ro dza ju dzia al no úci. WúrÛd wie lu ist nie jπ cych na ryn ku opra co waò moø na wy - mie niê Po li graf 2009 fir my Eli so ft, Im pren ta fir - my NET CRM, za in sta lo wa ne w dru kar ni Grist 99 opro gra mo wa nie fir my ac So ftwa re czy pa - kiet opro gra mo wa nia SEN TE Sy stem. åre dnie i wiík sze dru kar nie mo gπ tak øe za sta no wiê sií nad roz wiπ za nia mi Ga li leo fir - my Grand So ft i DRU i dem fir my ne o sy - stem.pl. Nasz kraj mo øe sií tak øe po chwa liê opro gra mo wa niem, z ktûrym pol ska fir ma prûbu je prze biê sií na Za cho dzie. Jest to pre zen to wa ny na ostat niej dru pie Print Ma na - ger fir my In fo sy stems. AT 16 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Jak oce nia jπ PaÒ stwo dy na - mi kí ryn ku po li gra ficz ne go w Pol sce zwiπ za ne go z in sta - la cjπ sy ste mûw do za rzπ dza - nia na prze strze ni ostat nich kil ku lat? Ma riusz So snow ski, In fo sy stems ñ Ob ser wu je my wy ra üny wzrost za in te re so - wa nia roz wiπ za nia mi i tech no lo gia mi in for ma - cyj ny mi, s u øπ cy mi do opty ma li za cji i au to ma - ty za cji pro ce sûw w dru kar niach i wy daw nic - twach. Ma to g Ûw nie zwiπ zek z co raz bar - dziej wy ma ga jπ cym ryn kiem. Do mi nu jπ cy w Pol sce mo del ryn ku to ry nek klien ta. Nic wiíc dziw ne go, øe dru kar nie ro biπ wszy st ko, aby spro staê ocze ki wa niom no wych klien tûw i nie utra ciê po sia da nych juø kon tak tûw i zle - ce nio daw cûw. Bo gu s aw Li choò ski, Me dia Cen ter ñ W ro ku 2008 na re szcie od czu li úmy tí dy na - mi kí na w a snej skûrze. Odby li úmy oko o stu spo tkaò bi zne so wych i sprze da li úmy po nad dzie siíê sy ste mûw od ma ych do bar dzo du - øych in sta la cji. To wzrost kil ku krot ny w po rûw - na niu z la ta mi ubie g y mi. Mar cin Ski biò ski, ne o sy stem.pl ñ Ro únie úwia do moúê te go, co mo øe daê wdro øe nie sy ste mu. Po wo li w hie rar chii in we - sty cji prze su wa sií on (sy stem) z sza re go koò - ca (wdro øy my so bie ja ko za baw kí, jak bí dzie - my mie li pie niπ dze) do przo du (wdro øy my, øe by oszczí dzaê czas i pie niπ dze, bí dzie my ana li zo - waê ko szty). Sy stem sta je sií na rzí dziem wal ki o klien ta. To po wo du je, øe co raz wií cej jest za - py taò i zmie nia jπ one swûj cha rak ter ñ z za py - taò o pro ste jed no sta no wi sko we na rzí dzia na za py ta nia o kom ple kso wy sy stem po zwa la jπ cy na rze czy wi ste za rzπ dza nie dru kar niπ. Ja ro s aw Le szczyò ski, Eli so ft ñ My úlí, øe z kaø dym ko lej nym ro kiem ta dy na mi ka sií zwiík sza. Gdy kil ka lat te mu do na szej fir my zg o si a sií dru kar nia wiel ko for - ma to wa z proú bπ o to, øe by úmy sií za sta no - wi li nad za pro jek to wa niem ta kie go sy ste mu, nie wie dzie li úmy czy w Pol sce ma to przy - sz oúê. WiÍk szoúê firm z bran øy po li gra ficz nej bro ni a sií, jak mo g a, przed wy da wa niem gru bych dzie siπ tek, a na wet se tek ty sií cy do - la rûw czy eu ro, za pro gra my spro wa dza ne od za cho dnich firm in for ma tycz nych. Spi na li ze so bπ ar ku sze exce low skie, ktûre choê w na - mia st ce za stí po wa y im ta kie sy ste my, lub uøy wa li pro gra mûw na pi sa nych dla in nych branø. Nie licz ne pol skie sy ste my wy da wa y sií fir mom po li gra ficz nym zbyt skom pli ko wa ne i nie do sto so wa ne do ich wy ma gaò, a do te go za dro gie. Te raz sta ra my sií po wo li prze ko ny - waê pol skie fir my po li gra ficz ne, øe mo gπ mieê na pi sa ny spe cjal nie z my úlπ o nich pol ski sy - stem, ktûry znacz nie u a twi im pro wa dze nie dzia al no úci. Sy stem, ktûry z po wo dze niem mo øe kon ku ro waê z za cho dni mi, a do te go sy - stem, na ktûry mo øe so bie spo koj nie po zwo liê fi nan so wo kaø da fir ma, bez wzglí du na jej wiel koúê. Ja kie sπ najwaøniejsze pro - ble my utru dnia jπ ce zwiíkszenie ilo úci in sta la cji sy ste - mûw zarzπdzania? Ma riusz So snow ski, In fo sy stems ñ Na szym zda niem g Ûw nym pro ble mem jest wciπø brak wy star cza jπ cej úwia do mo úci i wie - dzy w bi zne so wym úro do wi sku po li gra ficz nym. Mam na my úli wie dzí, w ja kim stop niu za kup i im ple men ta cja pro fe sjo nal ne go i spraw dzo ne - go sy ste mu za rzπ dza nia zwiík sza kon ku ren - cyj noúê w a sne go przed sií bior stwa na ryn ku, jak wp y wa na kon tro lí ko sztûw, przy úpie sze - nie pro ce sûw przy go to waw czo pro duk cyj nych, ob s u gí kon tra hen tûw oraz zmniej sze nie ilo úci nie po ro zu mieò i b Í dûw, co w koò co wym efek - cie prze k a da sií na wzrost za do wo le nia, a wiíc tak øe lo jal no úci klien ta. 17 v

10 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA Bo gu s aw Li choò ski, Me dia Cen ter ñ Po zor nie utru dnia jπ nam sprze daø do ta cje unij ne ñ je øe li dru kar nia sk a da wnio sek, to na pierw szym miej scu sπ za wsze ma szy ny, a do - pie ro po tem opro gra mo wa nie. Po nad to ciπ g e prze su wa nie ter mi nûw sk a da nia i roz pa try wa - nia wnio skûw spo wo do wa o, øe na sze naj - wiík sze pro jek ty zo sta y sfi na li zo wa ne na raz w gru dniu 2008 ro ku. Prze szko dπ jest tak øe fi - nan so wa nie za ku pu sy ste mu z ze wní trz nym wspar ciem fi nan so wym ñ dru kar nie bez pro - ble mu uzy sku jπ le a sing na za kup ma szyn, ale nikt nie chce w ten spo sûb wspie raê za ku pu sy ste mu in for ma tycz ne go. In nπ gru pπ pro ble mûw jest s a be prze ko na - nie o sku tecz no úci wdro øe nia sy ste mu za rzπ - dza nia oraz strach przed zmia nπ. To sπ bar dzo sub tel ne i pod úwia do me ba rie ry, ktûre bí dπ z cza sem prze a my wa ne. Mar cin Ski biò ski, ne o sy stem.pl ñ Pod sta wo wych pro ble mûw utru dnia jπ - cych wzrost ilo úci wdro øeò jest kil ka: - prze ko na nie o tym, øe kom ple kso wy sy - stem mu si byê dro gi i w zwiπz ku z tym staê na nie go tyl ko bar dzo du øe fir my; - brak úwia do mo úci, w ja ki spo sûb sy stem in - for ma tycz ny mo øe wspo mûc pra cí w dru kar ni; - oba wa, øe wdro øe nie, mi - mo wy da nych pie nií dzy, nie po pra wi orga ni za cji pra cy, ani nie wp y nie po zy tyw nie na roz wûj fir my; - trud ne do po li cze nia wy - mier ne efek ty wdro øe nia sy - ste mu, co po wo du je, øe czí - sto wdro øe nie od k a da sií na pûüniej. z ofer tπ ryn ku sy ste mûw wspo ma ga jπ cych za - rzπ dza nie przed sií bior stwem, w a úci wy wy bûr i wdro øe nie. Ja ro s aw Le szczyò ski, Eli so ft ñ Fir my przez d u gi czas wy pra co wa y so bie w a sne pro ce du ry ob s u gi pro ce sûw bi zne so - wych. Wdro øe nie no we go sy ste mu wy ma ga od nich po úwií ce nia cza su i ener gii na wpro - wa dze nie zmian. A wia do mo, øe nie rzad ko zmia ny wpro wa dza sií do pie ro wte dy, kie dy obe cne pro ce du ry sta jπ sií nie wy star cza jπ ce lub co gor sza fir ma tra ci pa no wa nie nad przy - p y wem co raz wiík szej ilo úci za mûwieò i ter - mi no wym re a li zo wa niem zle ceò. W tej bran øy lo jal noúê klien tûw jest bar dzo waø na, bo kon - ku ren cja jest du øa. Nie za do wo lo ny klient rzad ko wra ca. Ja kie sπ g Ûw ne pro ble my wy - ni ka jπ ce juø w trak cie in sta la - cji sy ste mu? Ma riusz So snow ski, In fo sy stems ñ Uda ne przy go to wa nie i za koò cze nie im ple - men ta cji sy ste mu za rzπ dza nia wy ma ga prze - pro wa dze nia pro ce su ana li zy po trzeb przed - sií bior stwa w per spek ty wie wie lu lat, do pa so - wa nia pla no wa nych roz wiπ zaò do po sia da ne - go juø opro gra mo wa nia i me to dy ki pra cy, a tak - øe za pew nie nia wy star cza jπ cej ela stycz no úci sy ste mu w ra zie wy stπ pie nia nie prze wi dy wa - nych zmian. Pra ca ta wy ma ga cza su i za an ga øo wa nia tak - øe ze stro ny pra cow ni kûw dru kar ni, przy czym nie moø na za po mi naê, øe dru kar nie sπ funk cjo - nu jπ cy mi za k a da mi pro duk cyj ny mi, ktûre mu szπ przez ca y ten czas rûw no le gle re a li zo waê pro - duk cjí na rzecz swo ich klien tûw. Do bry pro ces wdro øe nia sy ste mu to tak na - praw dí, po za stan dar do wy mi us u ga mi wdro øe - nio wy mi, rûw nieø sze reg dzia aò, ktûre ma jπ na ce lu za rzπ dza nie i roz wiπ zy wa nie tych wie lu pro - ble mûw po wsta jπ cych pod czas wdro øe nia, tak aby sa mo uru cho mie nie sy ste mu na stπ pi o jak naj szyb ciej. Bo gu s aw Li choò ski, Me dia Cen ter ñ Ge ne ral nie g Ûw ne pro ble my ma jπ cha rak - ter su biek tyw ny, a wiíc ludz ki. Wie le przy pad - kûw opi su jí w mo im ar ty ku le (str. 26 ñ przypis redakcja). Mar cin Ski biò ski, ne o sy stem.pl ñ My úlí, øe jed nπ z pod sta wo wych trud no - úci jest brak ja sno spre cy zo wa nych ce lûw wdro øe nia. Tam, gdzie cel jest ja sno i re al nie po sta wio ny, opro gra mo wa nie uda je sií wdro - øyê przyj mu jπc okre úlo ny har mo no gram. Kie - dy cel jest sfor mu o wa ny ja ko "po pra wie nie orga ni za cji pra cy" al bo po pro stu "øe by by o le piej niø jest", to z re gu y wdro øe nie sy ste mu jest trud ne. Nie wie dzπc, do cze go zmie rza, klient for mu u je ko lej ne ocze ki wa nia czπ st ko - we nie po wo du jπ ce w swej isto cie zbli øe nia do ce lu, bo z de fi ni cji po zo sta nie on nie o siπ - gal ny. Ko lej ne ocze ki wa nia wy ma ga jπ pra cy, co po wo du je prze ciπ ga nie wdro øe nia i prûbí zna le zie nia z o te go úrod ka. Nie jest to oczy - wi úcie do bra sy tu a cja pod czas wdra øa nia sy - ste mu. Po twier dzam teø, øe czí sto trud nym do za - ak cep to wa nia przez klien ta jest fakt, øe wdro - øe nie sy ste mu to nie tyl ko pra ca pro gra mi - stûw i wdro øe niow cûw, ale olbrzy mi wy si ek orga ni za cyj ny fir my. Sy stem in for ma tycz ny nie jest cza ro dziej skπ rûødø kπ i po jej do tknií ciu (czyt. na dru gi dzieò) wszy st ko nie bí dzie dzia aê w no wy, lep szy spo sûb. v Ad rian Ste ciuk, Pro fis ñ W a úci ciel przed sií bior - stwa po li gra ficz ne go bar dziej by wa dy rek to rem ope ra cyj - nym niø pre ze sem za rzπ du. Brak mu wy star cza jπ cej ilo úci cza su na za po zna nie sií Mariusz Sosnowski Infosystems Bogus aw LichoÒski Media Center Marcin SkibiÒski neosystem.pl Jaros aw LeszczyÒski Elisoft Adrian Steciuk Profis 18 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart 19

11 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA Trze ba prze ko naê lu dzi, a czí sto po wie - dzieê im, co i jak ma jπ ro biê. Na le øy za sta no - wiê sií jak uøy waê sy ste mu, by by on po moc - ny w co dzien nej pra cy. Nie ma co do te go z u - dzeò ñ øa den go to wy sy stem nie ma w so bie za im ple men to wa nej lo gi ki funk cjo no wa nia kon kret nej dru kar ni. Za wsze trze ba pod jπê wy si ek po le ga jπ cy na tym, by orga ni za cjí przy sto so waê do sy ste mu, a tyl ko tam, gdzie jest to moø li we i op a cal ne, sy stem do orga ni - za cji. Ad rian Ste ciuk, Pro fis ñ We d ug mnie to g Ûw nie nie pre cy zyj ne okre úle nie spe cy ficz nych po trzeb. Nie a de kwat - noúê przy go to wa ne go al go ryt mu ujaw nia jπ ca sií pod czas wdro øe nia mo øe przed u øyê je go pro ces. Ja ro s aw Le szczyò ski, Eli so ft ñ Wy stí pu je tar cie po znaw cze. Kaø dy no wy pro gram wy ma ga po úwií ce nia cza su na po - zna nie me cha ni zmûw je go dzia a nia. Na wet bar dzo in tu i cyj ne pro gra my wy ma ga jπ wy ro bie - nia w so bie pew nych no wych na wy kûw, øe by mo g y w pe ni wkom po no waê sií w co dzien nπ dzia al noúê fir my. Z cza sem jed nak sy stem sta - je sií na tu ral nπ czí úciπ fir my, bez ktûrej juø trud no by o by sií obyê. Ja kie sπ g Ûw ne po wo dy tak du øej dys pro por cji w ilo úci za in sta lo wa nych sy ste mûw w Pol sce i w kra jach za cho - dnich? Ma riusz So snow ski, In fo sy stems ñ In for ma ty za cja w prze my úle po li gra ficz - nym Za cho du roz po czí a sií prak tycz nie w dru giej po o wie lat osiem dzie siπ tych XX wie ku, kie dy to w Pol sce prze mys po li gra ficz - ny bo ry ka sií je szcze z zu pe nie in ny mi pro - ble ma mi. Obe cnie, np. w Niem czech wiík - szoúê dru kar ni po sia da sy ste my, ktûre z grub - sza moø na za kla sy fi ko waê do gru py sy ste - mûw kla sy MIS. Dys pro por cje te ma jπ wiíc ra czej cha rak ter hi sto rycz ny i przed pol ski mi dru ka rza mi otwie ra sií te raz szan sa szyb kie - go nadro bie nia po wsta ych opûünieò. Nie ste - ty po rûw nu jπc ry nek nie miec ki i pol ski ob ser - wu je my bar dzo nie bez piecz ny dla dru karò pol skich brak pro fe sjo nal nej wie dzy eko no - micz nej i wy my úla nie oraz opra co wy wa nie me tod sza co wa nia i kon tro li ko sztûw, ktûre po g Íb szej ana li zie oka zu jπ sií byê za wod ne i wrícz nie bez piecz ne dla pra wi d o we go za - rzπ dza nia dru kar niπ. W Niem czech na to miast sto so wa ne sπ stan dar dy eko no micz ne, ktûre zo sta y przez sze reg lat zwe ry fi ko wa ne w prak ty ce. Na szczí úcie roz wiπ za nia ofe ro - wa ne przez na szπ fir mí ba zu jπ rûw nieø na tych do brych nie miec kich stan dar dach ra - chun ko wo úci za rzπd czej. Bo gu s aw Li choò ski, Me dia Cen ter ñ Ja sπ dzí, øe nie jest to tyl ko kwe stia doj - rza o úci bi zne so wej, ale bar dziej stop nia roz - wo ju ryn ku. Dru kar nie na Za cho dzie ma jπ okres roz wo ju bran øy juø daw no za so bπ. Po pro stu w mo men cie, gdy wszy scy wo kû ma jπ bar dzo podob ne ma szy ny, a wiíc moø li wo úci tech nicz ne sta jπ sií iden tycz ne, wûw czas bar - dziej in no wa cyj ni szu ka jπ spo so bu na wy rûø - nie nie sií po przez po pra wí ob s u gi klien ta, skrûce nie kal ku la cji do kil ku mi nut, in for mo wa - nie klien ta o sta nie zle ce nia, itd. Mar cin Ski biò ski, ne o sy stem.pl ñ Tu mo øe klu czo wπ ro lí od gry waê wiík sza kon ku ren cja na ryn ku za cho dnim, chíê cií cia ko sztûw po wo du je agre syw niej szπ wal kí na ryn ku, rûw nieø przy po mo cy sy ste mu in for ma - tycz ne go. Chy ba teø wiík sza jest úwia do moúê ce lûw i skut kûw wdro øe nia. Ad rian Ste ciuk, Pro fis ñ Podob ne jak w py ta niu o pro ble my utru - dnia jπ ce wzrost ilo úci in sta la cji sy ste mûw w Pol sce ñ brak cza su w a úci cie la fir my na za - po zna nie sií z ofer tπ ryn ku sy ste mûw wspo - ma ga jπ cych za rzπ dza nie przed sií bior stwem, gdyø zaj mu je sií on spra wa mi bie øπ cy mi. 20 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Ja kie sπ pod sta wo we po wo dy de cy do wa nia sií pol skich dru ka rzy na in sta la cjí tych sy ste mûw? Ma riusz So snow ski, In fo sy stems ñ Wy ni ka to z wy so kie go stop nia za a wan - so wa nia tech no lo gicz ne go wspû cze snej pol - skiej po li gra fii. Dys po nu jπc nie jed no krot nie bar dzo wy ra fi no wa ny mi i no wa tor ski mi w ska - li ca e go úwia ta ma szy na mi i urzπ dze nia mi po li gra ficz ny mi trud no przez d uø szy czas opie raê sií na ana chro nicz nych me to dach orga ni za cji pra cy i prze p y wu da nych w dru - kar ni. Pierw szy wy om w te go ty pu kon ser wa - tyw nym my úle niu do ko nu je sií w Pol sce z po - wo dze niem juø od pûünych lat 90-tych ubie - g e go wie ku po przez wpro wa dza nie sy ste - mûw work flow w pro ce sach przy go to wa nia do dru ku. Te raz przy sz a ko lei na kon se kwent ne ob jí cie ca ej dru kar ni sie ciπ in for ma tycz ne go sy ste mu za rzπ dza nia. Nad cho dzπ cy rok z pew no úciπ nie bí dzie naj a twiej szym dla bran øy po li gra ficz nej i jest to naj waø niej szym po wo dem, dla ktûre go war to jak naj szyb ciej zde cy do waê sií na wdro øe nie sy ste mu za rzπ dza nia, na zop ty ma - li zo wa nie ko sztûw wy two rze nia. W tym ob - sza rze od sta je my zna czπ co od na szej za cho - dniej kon ku ren cji, g Ûw nie za spra wπ nie wy - ko rzy sty wa nia pro fe sjo nal nych sy ste mûw in - for ma tycz nych, ktûre umoø li wi y by za rzπ dza - nie ko szta mi we w a úci wy spo sûb. Do dat ko - wym atu tem jest moø li woúê uzy ska nia bez - zwrot nej do ta cji ze ürûde UE w wy so ko úci proc. po nie sio nych ko sztûw w zwiπz ku z za ku pem i wpro wa dze niem zin te gro wa ne go sy ste mu wspo ma ga jπ ce go za rzπ dza nie w dru kar ni. Zwrot obej mu je za rûw no ko szty li - cen cji, jak teø ko szty in sta la cji i ko szty za ku - pio ne go sprzít. Bo gu s aw Li choò ski, Me dia Cen ter ñ Sπ dzí, øe po wo dy sπ do syê ty po we, a wiíc z jed nej stro ny po pra wa dzia a nia w a snej orga - ni za cji, a z dru giej sy stem w spo sûb bar dzo zna czπ cy uspraw nia za rzπ dza nie fi nan so we po przez ciπ g π kon tro lí ko sztûw i zy skûw. Nie bez zna cze nia jest tak øe szu ka nie spo so bu na odrûø nie nie sií od kon ku ren cji. Mar cin Ski biò ski, ne o sy stem.pl ñ Wie lu z pol skich dru ka rzy ma úwia do moúê, øe gdzie zy sku jπ czas, tam uzy sku jπ pie niπ dze. Trud ne to mo øe do po li cze nia, ale to kon kret ne efek ty w po sta ci wiík szej ilo úci go dzin spí dzo - nych z klien ta mi dru kar ni prze k a da jπ cych sií na za mûwie nia, mniej sza iloúê b Í dûw spo wo - do wa nych nie w a úci wπ ko mu ni ka cjπ, czy in ny - mi wpad ka mi orga ni za cyj ny mi. Pre cy zyj niej sze pla no wa nie i pe na roz li czal noúê pra cow ni kûw sπ rûw nieø waø ny mi po wo da mi, dla ktûrych fir - my chcπ mieê u sie bie sy stem za rzπ dza nia. CzÍ sto teø jest tak, øe dru kar nia chce po pro stu za czπê do k a dnie li czyê ko szty. Jak sií ma wy - ce na przy go to wy wa na dla klien tûw w sto sun ku do re al ne go cza su pra cy po wsta e go z roz li cze - nia pra cow ni kûw. Gdzie sπ wπ skie gar d a pro - duk cji. Te py ta nia spí dza jπ sen z po wiek w a - úci cie lom. Ale da lej znaj dzie sií teø pe wien od - se tek dru kar ni, ktûre chcπ wdro øyê sy stem "bo tak wy pa da" i "wszy scy juø ma jπ". Ad rian Ste ciuk, Pro fis ñ Wy mie ni bym roz wûj przed sií bior stwa. ZwiÍk sze nie sií wo lu me nu zle ceò. Re ko men - da cje i po le ce nia ze stro ny in nych dru ka rzy, dys po nu jπ cych juø sy ste mem in for ma tycz nym. ChÍÊ wy ko rzy sta nia úrod kûw unij nych. Ja ro s aw Le szczyò ski, Eli so ft ñ O po wo dach juø tro chí wspo mnia em. Ale chy ba wszy st ko spro wa dza sií do spraw niej - sze go za rzπ dza nia fir mπ. Wdro øo ny sy stem za - pew nia zin te gro wa nπ kon tro lí nad tym, co w kaø dym mo men cie dzie je sií w fir mie. Da je moø li woúê opty mal ne go wy ko rzy sta nia wszy st - kich za so bûw ja ki mi dys po nu je fir ma, no i pro - fe sjo nal nπ ob s u gí klien ta. A wszy st ko to ra - zem zwiík sza zy skow noúê. Zebra Andrzej Tuka 21

12 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA Kierunek workflow No we opra co wa nia sy ste mûw work flow prze sta y ogra ni czaê sií do orga ni zo - wa nia pra cy ope ra cji pre pres su. Ofe ro wa ne roz wiπ za nia obej mu jπ nie tyl ko eta py bez po úre dnio pro duk cyj ne, ale tak øe do ty czπ rûø no rod nych czyn no úci ad mi ni stra cyj nych zwiπ za - nych z re a li za cjπ zle ceò dru kar skich. No wo cze sne sy ste my work flow za rzπ - dza jπ w efek cie tak rûø ny mi za da nia - mi, jak zdal ne prze no sze nie da nych do na úwie tla rek przy wy ko ny wa niu form dru - ko wych czy teø nadzo ro wa nie sta nu re a li za cji prac. Nie od le g a przy sz oúê sy ste mûw work - flow to two rze nie jed no li tych plat form po zwa la - jπ cych na kom plet ne zin te gro wa nie prze bie gu pro ce sûw tech no lo gicz nych, od eta pu wstíp - ne go pro jek tu do fi nal ne go pro duk tu dla wszy - st kich tech no lo gii sto so wa nych w prze my úle po li gra ficz nym. Szu ka jπc po czπt kûw na le øa o by sií cof nπê o nie mal trzy dzie úci lat. Pierw sze sy ste my ty - pu DTP, ktûre zre wo lu cjo ni zo wa y tech no lo - gií ope ra cji pre pres su, po wsta wa y w la tach osiem dzie siπ tych ubie g e go wie ku. Zin te gro - wa y one ope ra cjí przy go to wy wa nia te kstûw, prze twa rza nia ilu stra cji wie lo to nal nych i prze - sy a nie za wie ra jπ cych je pli kûw do rûø nych urzπ dzeò, ta kich jak mo ni to ry, dru kar ki la se - ro we lub na úwie tlar ki form dru ko wych. Jed - nak dziú roz wiπ za nia te ma jπ juø tyl ko war - toúê hi sto rycz nπ. v INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

13 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA Kie ru nek au to ma ty za cja Roz bu do wa sy ste mûw work flow stop nio wo prze kszta ca a prze mys po li gra ficz ny. Au to ma - ty za cja pro duk cji za czí a obej mo waê sk a da nie zle ceò i wy ko ny wa nie pro jek tûw gra ficz nych z moø li wo úcia mi wpro wa dza nia przez klien tûw dru karò zmian uak tu al nia jπ cych zle ce nia. Po - wsta y moø li wo úci in te gro wa nia w ca oúê po - szcze gûl nych ele men tûw zle ceò wy ko ny wa - nych rûø ny mi me to da mi w rûø nych miej scach. Efek ty pra cy sy ste mûw work flow mo gπ byê Nowe moøliwoúci wymaga y stworzenia dodatkowych narzídzi systemûw workflow obejmujπcych wszystkie etapy produkcji. Wymusi o to nowπ, odpowiednio dostosowanπ do systemu, logistykí procesûw biurowych. oglπ da ne na mo ni to rach, wpro wa dza ne do in - ter ne tu, a tak øe do star cza ne do odbior cûw w tra dy cyj nej dru ko wa nej for mie. Ko lej nym kro - kiem by a tech no lo gia web-to-print, gdzie ko - rzy sta sií z in ter ne tu np. przy re a li za cji i dys try - bu cji wy ko na nych prac. No we moø li wo úci wy ma ga y stwo rze nia do - dat ko wych na rzí dzi sy ste mûw work flow obej - mu jπ cych wszy st kie eta py pro duk cji. Wy mu si o to no wπ, od po wie dnio do sto so wa nπ do sy ste mu, lo gi sty kí pro ce sûw biu ro wych i po zwo li o na au - to ma tycz ne i efek tyw ne do ko ny wa nie roz li czeò, kal ku la cji ko sztûw, wy sta wia nia fak tur itp. Te go rocz ne no wo œci Pre zen ta cja sze re gu no wych i ulep szo nych roz wiπ zaò mia a miej sce pod czas ostat nich tar - gûw Dru pa. Jed nym z no wo cze snych sy ste - mûw za rzπ dza nia pre zen to wa nych na tych tar - gach by MIS (Ma na ge ment In for ma tion Sy - stem) fir my Hi flex. Two rzy on uni wer sal - nπ sieê JDF/JMF po - zwa la jπ cπ na mo ni to - ro wa nie ca e go pro - ce su pro duk cji, szyb - kie prze twa rza nie nie - zbíd nych da nych i pre zen to wa nie ra - por tûw o ak tu al nym sta nie re a li za cji rûw no le gle re a li zo wa nych zle ceò. Hi flex de mon stro wa a na tar gach je go sze ro kie moø li wo úci, po ka zu - jπc m.in. zdol noúê na wiπ zy wa nia πcz no úci sy - ste mu MIS z ipho nem fir my Ap ple. Po pu lar noúê uøyt ko wa nia sy ste mûw work - flow do pro wa dzi a do za cie ra nia sií rûø nic mií - dzy ofe ro wa ny mi przez fir my pro duk ta mi. Mi mo to, nadal wie lu do staw cûw tra dy cyj nie okre úla je szcze swo je wy ro - by i opra co wa nia ja ko wy ra ünie prze zna - czo ne dla okre úlo - nych ce lûw ñ dla ope - ra cji pre pres su, dla kon kret nej tech no lo - gii dru ko wa nia, np. dru ku offse to we go, cy fro we go lub tech - no lo gii web-to-print. Roz wi ja sií rûw nieø opro gra mo wa nie. Qu - ar kxpress 8 umoø li - wia pra cí w sie ci nad jed nym pro jek tem kil - ku gra fi kom jed no cze - únie z kil ku kom pu te INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart rûw. Ele men tem umoø li wia jπ cym szyb szy roz wûj tech ni ki work flow jest pro gram Ado be w we rsji 9, ktûry po zwa la na two rze nie do ku men tûw za wie - ra jπ cych ogrom ne ilo úci ma te ria Ûw w moc no skom pre so wa nej ob jí to úci. Po szcze gûl ni pro du cen ci urzπ dzeò jak: Ag fa, Fu ji film, He i del berg i Ko dak wpro wa dzi li ostat - nio sze reg no wych funk cji do swo ich sy ste mûw work flow, π czπc rûø ne na rzí dzia, ktûre przed - tem nie mo g y ze so bπ wspû pra co waê. Sy stem Pri nect He i del ber ga oraz Pri ner gy w we rsji 5.0 Ko da ka po zwa la jπ na wy go dniej sze au to ma ty zo wa nie pro duk cji i na π cze nie pro ce - sûw tra dy cyj ne go dru ko wa nia z dru ko wa niem cy fro wym. Fir ma Ag fa ofe ru je sy stem work flow Apo gee wy po sa øo ny w no we zin te gro wa ne na - rzí dzie Apo gee Me dia, po zwa la jπ ce na kom ple - kso we za rzπ dza nie pro jek tem i je go za war to - úciπ oraz ope ra cja mi pre pres su i pro duk cji. Tak øe fir ma Fu ji film po sze rzy a swûj sy stem work flow XMF o mo du XMF C-fit, ktûry po zwa - la na ana li zo wa nie i opty ma li zo wa nie ja ko úci ilu stra cji. Mo du ten dzií ki za sto so wa nym w pro gra mie al go ryt mom, umoø li wia roz po zna - wa nie twa rzy na ilu stra cjach i po zwa la np. na za sto so wa nie efek tu wy g a dza nia skûry. Moø na dzií ki nie mu prze pro wa dziê kon wer sjí pli kûw da nych w sy ste mie RGB na pli ki za wie ra jπ ce da ne w prze strze ni barw CMYK bez po gor sze - nia ja ko úci ilu stra cji. Umoø li wia tak øe zwiík sza - nie ostro úci ilu stra cji i po sze rza nie za kre su re - pro du ko wa nych barw, co po zwa la na ma ksy - mal ne wy ko rzy sty wa nie po ten cjal nych moø li - wo úci no úni kûw do ce lo wych np. mo ni to rûw, rûø ne go ga tun ku pa pie rûw lub in nych pod o øy dru ko wych. Wszy st ko w sie ci Ofe ro wa ne obe cnie sy ste my work flow mo gπ byê nadzo ro wa ne i ser wi so wa ne bez po úre dnio w sie ci przez pro du cen ta, ktûry jest w sta nie wy kry waê, ana li zo waê i eli mi no waê na od le - g oúê b Í dy w ich dzia a niu. Wszy st kie da ne i in for ma cje po trzeb ne do wy ko ny wa nia prac sπ cen tral nie ste ro wa ne i prze twa rza ne przez sy ste my za rzπ dza nia pro - duk cjπ MIS (Ma na ge ment In for ma tion Sy stem). Sy ste my umoø li wia jπ zdal ne przyj mo wa nie zle - ceò oraz prze ka zy wa ne do pro duk cji w for ma - cie JDF. Prze ka za ne da ne oraz po zo sta e do ty - czπ ce przy go to wa nia ma szy ny do dru ko wa nia, po cho dzπ ce z ope ra cji pre pres su, a tak øe da ne do ty czπ ce pa ra me trûw dru ko wa nia przy re a li - za cji po prze dnio wy ko na nych zle ceò, do stíp ne v

14 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA sπ na pul pi cie ste row ni czym ma szy ny dru kar - skiej. Wszy st kie in for ma cje gro ma dzo ne w cza - sie dru ko wa nia na k a dûw wra ca jπ ja ko ra por ty i ko mu ni ka ty o ak tu al nym sta nie re a li za cji po - szcze gûl nych zle ceò i sπ na bie øπ co prze ka zy - wa ne do wglπ du do sy ste mu MIS w for ma cie JMF (Job Mes sa ging For mat). Po zwa la to w efek cie na utwo rze nie ma ksy mal nie przej rzy - ste go sy ste mu pro duk cji oraz na szyb ki do stíp do in for ma cji do ty czπ cych rze czy wi stych ko - sztûw pro duk cji. Przy k ad orga ni za cji pra cy w no wo cze snej dru kar ni za pre zen to wa a na Dru pie fir ma He i - del berg. Kon cern po ka za moø li wo úci pro gra mu Oferowane obecnie systemy workflow mogπ byê nadzorowane i serwisowane bezpoúrednio w sieci przez producenta, ktûry jest w stanie wykrywaê, analizowaê i eliminowaê na odleg oúê b Ídy w ich dzia aniu. Pri nect In te gra tion ñ po nad 80 urzπ dzeò tej fir - my, umie szczo nych w rûø nych miej scach, dzia - a o w sie ci dzií ki pra cy po π czo nych ze so bπ po nad 100 ser we rûw. Dzia a nie sy ste mu Pri nect In te gra tion nie wy klu cza sto so wa nia ma szyn i urzπ dzeò rûw nieø in nych pro du cen tûw. Podob ne moø li wo úci pre zen to wa a fir ma Hi - flex. Sy stem o na zwie Hi flex We bshop wy ko - rzy stu je juø w swo jej pra cy nie miec ka fir ma Print Pla za AG re a li zu jπ ca zle ce nia sk a da ne po przez sieê. Po sia da ona ca π sieê dru karò w Niem czech i Bel gii, ktûre dzia a jπ w ra mach te go sy ste mu. Work flow ko niecz no œci¹ Wszy st ko to úwiad czy o tym, øe sto so wa nie roz wiπ zaò JDF/JMF do kom ple kso wej au to ma - ty za cji pro duk cji po li gra - ficz nej CIM (Com pu ter In - te gra ted Ma nu fac tu ring) jest juø fak tem. O zna cze - niu dla roz wo ju prze my s u po li gra ficz ne go opra co waò do ty czπ cych sy ste mûw work flow úwiad czπ na gro - dy CIP PI przy zna wa ne od lat przez sto wa rzy sze nie CIP4 ñ wy rûø nia ny mi by y m.in. opi sy wa ne wy - øej roz wiπ za nia ofe ro wa ne przez fir my He i del - berg i Hi flex. Przy oka zji og a sza nia na grûd CIP4 za po wie dzia no wpro wa - dze nie no we go stan dar du for - ma tu JDF. No wy roz wiπ za nie o na zwie JDF 1.4 po sia da wiík - sze moø li wo úci ñ po zwa la na ste ro wa nie wy ko ny wa niem ma - kiet, ob s u gí ope ra cji dru ko wa - nia fle kso gra ficz ne go, dru ko wa - nia ma te ria Ûw o zmien nej za - war to úci, za rzπ dza nie wy ko ny - wa niem wy t o czeò pi sma Bre a - il leía, a tak øe uwzglí dnia ope ra - cje la kie ro wa nia. Wszy st kie te in for ma cje sk a - nia jπ do wnio sku, øe w nie d u - gim cza sie za k a dy po li gra ficz - ne nie sto su jπ ce sy ste mu work - flow, bí dπ mia y trud no úci w utrzy ma niu sií na ryn ku. Opra co wa nie Ja nusz Øak 26 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

15 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA Myœleæ po nowemu In no wa cyj ne pro jek ty sπ wpi sa ne w ca π hi - sto rií ludz ko úci i sta no wiπ si Í na pí do wπ po stí pu. Czy zbu do wa nie pi ra mid, mu ru chiò skie go, podrûø na KsiÍ øyc, po wsta nie in - ter ne tu oraz wol ne go sy ste mu ope ra cyj ne go Li - nux by o by moø li we bez in no wa cyj nej wi zji i chí ci jej re a li za cji? Nie ste ty nie wszy st kie pro - jek ty uda jπ sií, a przy czy ny ta kie go sta nu mo - gπ byê bar dzo rûø ne. Oba wa przed zmia n¹ Za gro øe nie zmia nπ wy stí pu je na kaø dym eta pie pro jek tu. Na sa mym po czπt ku pro jek tu, a na wet przed je go roz po czí ciem po ja wia jπ sií sy tu a cje zu pe nie nie prze wi dzia ne. Bar dzo waø ne jest, aby szef pro jek tu by wy jπt ko wo wy - czu lo ny na wszel kie na wet bar dzo nie win nie wy glπ da jπ ce zda rze nia, ktûre wy da jπ sií dziw - ne. Po ja wia nie sií ta kich zda rzeò prak tycz nie za wsze ozna cza pro ble my. OpÛr pra cow ni kûw wy ni ka jπ cy ze stra chu przed no wo úciπ jest po - wszech ny pod czas wdro øeò wszel kich sy ste mûw in for - ma tycz nych ñ nie tyl ko w dru kar ni. Za pew ne naj - wií cej obaw ma jπ pra cow ni - cy star si wie kiem, ktûrzy oba wia jπ sií no wej Ñza wi ejî tech no lo gii in for ma tycz nej. CzÍ sto jed nak naj wiík szym wro giem no we - go jest po pro stu le ni stwo i sta re przy zwy cza je - nia. Bar dzo trud nym przy pad kiem jest tak øe chíê utrzy ma nia Ñsta re go ba a ga nuì, ktûry by - wa za wzií cie bro nio ny przez Ñdo úwiad czo - nychî pra cow ni kûw. Sπ sy tu a cje, gdy zu pe nie nie ma obiek tyw nych po wo dûw, ktûre t u ma - czy y by za cho wa nie lu dzi pod czas wdra øa nia no wych roz wiπ zaò i tech no lo gii. Cza sa mi jest to tyl ko nie chíê, a cza sem jest to jaw na wal ka, ob ja wia jπ ca sií po przez pií trze nie drob nych, ale bar dzo uciπø li wych pro ble mûw, ktûre w grun cie rze czy nie sπ zwiπ za ne z pro jek tem. Zda rza sií, øe pií trzπ ce sií pro ble my uda je sií roz wiπ zaê do pie ro po uøy ciu ar gu men tu o za war tym w kontr ak cie za pi sie, ktûry za wie ra ko niecz noúê przy go to wa nia i przy sto so wa nia in fra struk tu ry dla wdra øa ne go sy ste mu. CzÍ - stym przy pad kiem jest podwa øa nie kom pe ten - cji fir my wdro øe nio wej, zw a szcza wte dy, gdy za rzπd przed sií bior stwa zde cy do wa sií na za - kup sy ste mu wbrew opi nii w a sne go dzia u IT. In for ma ty cy oba wia jπ sií ko niecz no úci opie ko - wa nia sií sy ste mem, ktûre go nie chcπ pûüniej utrzy my waê, jed nak po za koò cze niu wdro øe nia sa mi przy zna jπ, øe po ja wie nie sií no we go sy - ste mu nie wie le zmie ni o ich pra cí. Roz sie wa nie plo tek Plot ka to z de fi ni cji nie spraw dzo na lub k am - li wa po g o ska, po wo du jπ ca utra tí do bre go wi - ze run ku oso by, ktûrej do ty czy. Z plot ka mi moø - na sií spo tkaê bar dzo czí sto, szcze gûl nie w fa zie po czπt ko wej pro jek tu. Pra cow ni cy w wie lu przy pad kach po tra fiπ za py taê wprost, czy da na plot ka jest praw dzi wa. Jed nak nie za - wszeö Zda rzy o sií, øe w trak cie zbie ra nia in - for ma cji tech no lo gicz nych, ktûre sπ nie zbíd ne do kon fi gu ra cji sy ste mu, szef pro jek tu na po tka na opûr ze stro ny jed ne go z dzia Ûw dru kar ni. In for ma cje by y prze ka zy wa ne opie sza le i nie za wie ra y wy ma ga nych da nych szcze gû o - wych. Ze spû wdra øa jπ cy otrzy my wa sprzecz - ne in for ma cje od rûø nych osûb. W dru kar ni po - ja wi a sií plot ka, øe no wy sy stem, ktûry nadzo - ru je re a li za cjí zle ce nia na da nym par ku ma - szy no wym oraz sza cu je czas wy ko na nia INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Dru kar nie co raz czí úciej de cy du jπ sií na po pra wí kon tro li swo jej ren tow no úci po przez wdro øe nie in for ma tycz ne go sy ste mu za rzπ dza nia. Ta kie wdro øe nie wiπ - øe sií z kil ku mie siícz nym pro jek tem i nie za wsze jest sie lan kπ. Z jed nej stro ny jest no wa tech no lo gia, a z dru giej zu pe na zmia na w za kre sie co dzien nych za - cho waò i przy zwy cza jeò. CzÍsto najwiíkszym wrogiem nowego jest po prostu lenistwo i stare przyzwyczajenia. Bardzo trudnym przypadkiem jest takøe chíê utrzymania Ñstarego ba aganuì. v

16 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA i koszt zle ce nia, bí dzie przy czy nπ re duk cji eta - tûw wúrûd pra cow ni kûw wy ko nu jπ cych kal ku - la cje. Szef pro jek tu szyb ko zo rien to wa sií, øe przy czy nπ nie chí ci jest strach. Po czπt ko wo sπ dzi, øe jest to opûr do ty czπ cy zmian w spo - so bie pra cy, jed nak my li sií. Po trze bo wa oko - o mie siπ ca, aby do wie dzieê sií, ja ka jest rze - czy wi sta przy czy na za cho wa nia pra cow ni kûw, a o wszy st kim za de cy do wa przy pa dek. Pod - czas wdro øe nia, z gra jπ ce go w tle ra dia nade - sz a in for ma cja o ma so wych zwol nie niach i sta ty sty kach do ty czπ cych bez ro bo cia. In for - ma cja ta bar dzo po ru szy a pra cow ni kûw, szef pro jek tu na bra podej rzeò. Na stíp ne go dnia za py ta w a úci cie la dru kar ni, czy po wdro øe niu sy ste mu pla nu je re duk cje za tru dnie nia. W a - Z za oøenia pracownicy ze strony klienta muszπ byê zaangaøowani w projekt wdroøeniowy i muszπ poúwiíciê sporo czasu, aby wdroøyê system wspûlnie z dostawcπ. úci ciel bar dzo sií zdzi wi py ta niem i po in for mo - wa, øe gro zi mu co naj wy øej zwiík sze nie ilo - úci za tru dnio nych ñ ze wzglí du na otwar cie ryn kûw Eu ro py za cho dniej spodzie wa sií dwu - krot ne go zwiík sze nia ilo úci za py taò ofer to - wych. Nie omie szka do daê, ze ma nadzie je, iø po ja wie nie sií no we go sy ste mu po zwo li wy ko - ny waê kil ku krot nie wiík szπ iloúê kal ku la cji bez ko niecz no úci zwiík sza nia za tru dnie nia. Szef pro jek tu po pro si o podzie le nie sií tπ in for ma - cjπ z za o gπ. Pi sem ny okûl nik do pra cow ni kûw wy ci szy ich oba wy. Roz w le ka nie w cza sie Z za o øe nia pra cow ni cy ze stro ny klien ta mu - szπ byê za an ga øo wa ni w pro jekt wdro øe nio wy i mu szπ po úwií ciê spo ro cza su, aby wdro øyê sy stem wspûl nie z do staw cπ. Do syê czí sto pra cow ni cy pro szπ o prze o øe nie spo tka nia ze wzglí du na brak cza su. DziÍ ki za pi so wi w umo wie o prze su nií ciu ter mi nu re a li za cji wdro øe nia w przy pad ku nie - do star cza nia na czas nie zbíd nych in for ma cji, szef pro jek tu skru pu lat nie od no to wu je opûünie nia i zmie nia ter min koò co wy bez ry - zy ka kar umow nych. Zda rzy o sií jed nak, øe w po o wie pro jek tu ter min koò co wy sta sií tak od le g y, ze osta tecz ny ter min wdro øe nia (przy za cho wa niu ten den cji) mûg byê opûünio ny na wet o szeúê mie sií cy. Mi mo, øe nie zmie nia sií czas ob ciπ øe nia za so bûw ludz kich, to jed - nak tak znacz ne roz drob nie nie za daò w cza - sie skut ko wa o opûünie nia mi w p at no úciach i znacz nie utru dnia o przy dzie la nie za so bûw do za daò w in nych pro jek tach. Szef pro jek tu po pro si o spo tka nie z w a úci cie lem dru kar ni, na ktûrym do wie dzia sií, øe mi mo bra ku se - zo nu na us u gi po li gra ficz ne aku rat po ja wi o sií bar dzo du øo zle ceò. Na po - pra wí sy tu a cji nie moø na by o li czyê. Ze wzglí du na moø li - woúê prze nie sie nia czí úci ze - spo u do in ne go pro jek tu szef za pro po no wa w a úci cie lo wi za wie sze nie przed sií wzií cia na 60 dni i re a li za cjí wdro øe - nia sy ste mu do koò ca w z gûry za pla no wa nym har mo no gra mie, bez moø li wo - sci prze k a da nia spo tkaò. W a úci ciel osta tecz - nie zgo dzi sií, ale wy ne go cjo wa jed no dnio - we szko le nie po 60 dniach, przy po mi na jπ ce je go pra cow ni kom, co wy da rzy o sií pod czas pierw szej czí úci pro jek tu. Czas jest do brym ka ta li za to rem dla nad cho dzπ cych zmian i cza - sa mi ce lo wa prze rwa w pro jek cie przy no si po - zy tyw ne skut ki. Bez cen ne no tat ki W pew nej dru kar ni han dlow cy z ogrom ny mi opo ra mi przyj mo wa li do wia do mo úci ko niecz - noúê uøy wa nia no we go sy ste mu CRM, mi mo øe sy stem w jaw ny spo sûb po ma ga im pla no - waê kon tak ty z klien ta mi i da wa moø li woúê ob - s u gi wiík szej ilo úci klien tûw niø do tych czas. W dru kar ni nie ist nia a cen tral na ba za da nych klien tûw oraz nie by o ja kiej kol wiek moø li wo úci ba da nia po stí pûw i efek tyw no úci sprze da øy. Wszel kie da ne klien tûw by y prze cho wy wa ne w no te sach han dlow cûw, za szy te w skrzyn - kach po czty elek tro nicz nej lub ukry te w ksiπø - kach ad re so wych te le fo nûw ko mûr ko wych. W za sa dzie nie by o øad nej kon tro li nad tym, czym zaj mu jπ sií han dlow cy. W ta kim úro do wi - sku czu li sií oni bez kar ni, a kaø dy krok za rzπ - du kwi to wa li roz prze strze nia niem plo tek i grûüb o odej úciu i Ñwy pro wa dze niuî klien tûw do kon ku ren cji. Szef pro jek tu po niûs po raø kí, ktûrπ od kry to do pie ro w koò co wej fa zie pro jek tu. Po le ga a ona na tym, øe nie przy pu szcza, iø da ne do - star czo ne przez han dlow - cûw do cen tral nej ba zy klien tûw mo gπ byê fa szy - we, a w naj lep szym przy - pad ku bar dzo nie kom plet - ne. Tak øe za pi sy co dzien nych czyn no úci by y wy my úla ne i nie ko niecz nie mia y po kry cie w rze czy wi sto úci. Szef pro jek tu po sta no wi zwe ry fi ko waê ba zí da nych prze ka zu jπc da ne klien tûw do pra cow ni kûw in nych dzia Ûw. W ten spo sûb wy e li mi no wa kon tak ty zbíd ne i nie co uzu pe ni bra ki w ba zie. Dru gim kro kiem by o wy s a nie e-ma i li do wszy st kich klien tûw z proú bπ o we ry fi ka cjí swo ich da nych, krok ten przy niûs ocze ki wa ne efek ty i ba za klien tûw osta tecz nie za wie ra a sen sow ne da ne. Ba za zo sta a przy jí ta do eks plo a ta cji, ale do dzi siaj nie wia do mo, czy za war te w niej da ne sπ w 100 proc. praw dzi we. Opór pra cow ni ków pro duk cyj nych W in nej fir mie pra cow ni cy ob s u gu jπ cy ma - szy ny dru kar skie i in tro li ga tor skie bar dzo nie - chít nie pod cho dzi li do ko rzy sta nia z tzw. ter - mi na li pro duk cyj nych, ktûrych za da niem jest zbie ra nie i re je stra cja wszel kich wy ko ny wa - nych za daò pro duk cyj nych. Pra cow ni cy do - ma ga li sií wie lo krot nych szko leò twier dzπc, øe nig dy wcze úniej nie ob s u gi wa li kom pu te ra i øe je go ob s u ga jest po za za kre sem ich obo - wiπz kûw. Od da nie ter mi na li do eks plo a ta cji nie bez piecz nie sií prze ciπ ga o. Dzia o sií tak dla te go, øe pra cow ni cy nie wi dzie li ja kie go kol - wiek sen su w ich uøy wa niu. Za czí li pod úwia - do mie wy czu waê, øe ter mi na le bí dπ s u øyê je - dy nie do roz li cza nia ich pra cy i wp y waê ne ga - tyw nie na wy na gro dze nia. Szef pro jek tu pod - czas ko lej ne go szko le nia wy g o si mo no log, pod czas ktûre go sta ra sií prze ko ny waê pra - cow ni kûw, øe dzií ki ter mi na lo wi do k a dnie bí - dπ wie dzie li, ja kie ma jπ wy ko ny waê za da nie w da nym dniu, na ja kiej ma szy nie i ja kich do - k a dnie ma te ria Ûw ma ja uøyê. Do tych czas je - dy nπ oso bπ, po sia da jπ ca kom plet ta kich in for - ma cji by szef pro duk cji, ktûry nie za wsze by do stíp ny. Brak in for ma cji lub zmia ny w pla nie pro duk cyj nym by y przy czy nπ dez o rien ta cji i prze sto jûw. Szef pro jek tu wpad na cie ka wy po mys ; po ja wia sií na oko o 30 po czπt ko - wych mi nut kaø dej zmia ny, gdzie ob ser wo wa pra cow ni kûw lo gu jπ cych sií do ter mi na la, za - da wa py ta nia Ñczy wszy st ko w po rzπd ku?î i po ma ga prze a my waê sií pra cow ni kom. *** Pro ble my po ja wia jπ ce sií pod czas wdro øeò by wa jπ prze rûø ne i rûø ne sπ spo so by ich roz - wiπ zy wa nia. War to jed nak pa mií taê, øe naj czí - úciej k o po tli we sy tu a cje do ty czπ ludz kiej wraø - li wo úci na nad cho dzπ ce zmia ny. Ini cja to rzy tych zmian czí sto nie przy wiπ zu jπ w ogûle uwa gi do ko niecz no úci bu do wa nia re la cji mií - dzy ze spo em wdra øa jπ cym, a za o gπ fir my od sa me go po czπt ku pro jek tu. Tym cza sem przed do ko na niem zmia ny na le øy prze ko naê lu dzi do te go, øe jest ona po trzeb na. Nie zbíd ne jest tak øe usu nií cie spo ecz ne go po par cia dla Ñsta - re go úwia taî. Na le øy do pro wa dziê do te go, by lu dzie sa mo dziel nie odrzu ca li swo je do tych cza - so we przy zwy cza je nia i utar te sche ma ty. Dla sze fa pro jek tu mo øe to byê trud ny okres, dla te - go mu si sií do nie go do brze przy go to waê. Bo gu s aw Li choò ski, Me dia Cen ter INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Inicjatorzy zmian czísto w ogûle nie przywiπzujπ uwagi do koniecznoúci budowania relacji pomiídzy zespo em wdraøajπcym, a za ogπ firmy od samego poczπtku projektu.

17 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA W nowoczesnej drukarni Kaø da dru kar nia jest in na. Kaø da kie ru je sií w a snπ stra te giπ i kaø da wpro wa - dza pro ce sy, ktûre sπ w da nym mo men cie dla niej przy dat ne do przy úpie sze nia i u a twie nia prze bie gu cy klu pro duk cyj ne go. Zna le zie nie od po wie dnie go roz wiπ - za nia nie za wsze jest jed nak a twe, wy ma ga wie le cza su i wy si ku. Wie lo krot nie nie o ce nio ne jest úwie øe spoj rze nie z ze wnπtrz. Na tym po lu dzia a nia od po wie dnim part ne rem jest KBA Com ple te, ktûre po wsta o w mar cu 2008 ro ku. Po sia da wy so ki i ak tu al ny stan wie - dzy w za kre sie ana li zy i opty ma li za cji pro ce - sûw (za tru dnia fa chow cûw z fir my KBA i Hif - lex). To wa rzy szy w two rze niu no we go, no wo - cze sne go mo de lu przed sií bior stwa, wdra øa jπc kom plet ne sy ste my Work flow. Ca y cykl pro - duk cyj ny jest zin te gro wa ny dzií ki cen tral ne mu sy ste mo wi ty pu Hi flex-mis (Ma na ge ment In - for ma tion Sy stem). Pra ca w wiík szo úci dru karò jest podzie lo na na sze reg do brze zna nych wszy st kim pro ce - sûw: kon takt z klien tem, przy go to wal nia, druk, in - tro li ga tor nia, eks pe dy cja do odbior cy. Za rzπ dza nie ty mi pro ce sa mi moø na upro úciê do jed ne go, wspûl ne go sy ste mu. Po - zwa la to zre du ko waê przede wszy st kim stra ty cza su i pie nií dzy. Wszy st kie to wa rzy szπ ce pro - ce som eta py sπ ana li zo wa ne i opty ma li zo wa ne pod kπ tem in dy wi du al nych wy ma gaò, uwal nia - jπc nie wy ko rzy sta ne do tych czas po ten cja y. Da ne do zle co nej pra cy sπ raz wpro wa dza - ne ñ iloúê stro nic, for mat, ko lo ry sty ka, uøy te pod o øa dru ko we itd. Two rzo na jest tzw. Ñcy fro - wa kar ta tech no lo gicz naì, wy klu cza jπ ca nie po - ro zu mie nia i na bie øπ co umoø li wia jπ ca za sto - so wa nie zmian, o czym jest au to ma tycz nie po - wia da mia na cen tral na jed no st ka ste ru jπ ca MIS. Sy stem au to ma tycz nie wy bie ra naj ko rzy - st niej szπ dro gí pro duk cyj nπ na ba zie ta bel de - cy zyj nych, kon tro lu je da ne i ostrze ga przed pro ble ma mi. Nie za leø nie od sy ste mu MIS ma - szy ny mo gπ zo staê pod π czo ne do Lo go tro nic Pro fes sio nal ñ sy ste mu za rzπ dza jπ ce go pro - duk cjπ. Osie cio wu je on ar ku szo we i zwo jo we ma szy ny offse to we KBA i pe ni funk cjí ga te - wayëa (ste ru jπ cπ). Po nad to na rzí dzie, ja kim jest Lo go Tro nic Pro fes sio nal, umoø li wia od czy - ty wa nie da nych za war tych w stan dar dzie JDF (Job De fi ni tion For mat) i prze ka zy wa nie ich do ma szy ny. W przy pad ku na úwie tle nia form dru - ko wych zo sta je utwo rzo ny plik da nych w for - Zarzπdzanie tymi procesami moøna uproúciê do jednego, wspûlnego systemu ñ pozwala to zredukowaê przede wszystkim straty czasu i pieniídzy. ma cie CIP/JDF, ktûry prze s a ny na ser wer Lo - go Tro nic zo sta je prze li czo ny na war to úci po - trzeb ne do wstíp ne go usta wie nia kon kret nej ma szy ny. Prze sy a ne sπ m.in. war to úci dla otwar cia stref far bo wych oraz usta wie nia príd - ko úci duk to ra far bo we go i na wil øa jπ ce go. Do dat ko wo dzií ki Lo go tro nic Prof fe sio nal moø na np. przy po wtûr nych zle ce niach wy ko - rzy staê pa ra me try nadmu chu, pro szko wa nia, do ci sku i wie le in nych, co przy czy nia sií do dal - szej re duk cji cza sûw na rzπ du i ma ku la tu ry INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Dys po nu je on m.in. ta ki mi funk cja mi jak: pa nel kon fi gu - ra cyj ny do pla no - wa nia zle ceò, pro - to kû Pres swatch i Spe e dwatch. Umoø li wia two - rze nie roz ma i tych ra por tûw za po mo - cπ funk cji wy bo ru lub fil tro wa nia. Sy - stem ob s u gi wa ny przez pa nel kon fi - gu ra cyj ny in for mu je o wszy st kich zmia - nach sta tu su, sy - gna li zu jπc pro ble - my zmia nπ ko lo ru. Wska ünik wy ko - rzy sta nia ma szyn in for mu je o prze ciπ - øe niu lub wy stí po - wa niu wol nych mo - cy. Per so nel ob s u - gu jπ cy otrzy mu je in - for ma cje w cza sie rze czy wi stym o ak - tu al nej sy tu a cji da - ne go zle ce nia ioda nych z pro duk - cji wszy st kich ma - szyn znaj du jπ cych sií w ha li. Na tar gach Dru - pa 2008 KBA Com - ple te przed sta wi o rûø no rod ne roz wiπ za nia w ko o pe ra cji z part ne ra mi tech no lo gicz ny mi jak np. Ko dak, Hi flex, IPM, de mon stru jπc otwar toúê sy ste mu za rzπ dza jπ ce go. Do dat ko wo za pre - zen to wa no na przy k a dzie pra cy ma szy ny KBA 74 Ka rat efek tyw noúê i po ten cja y Web2Print, po zwa la jπ ce na upro szcze nie pro ce sûw za - mûwieò. Po przez dy na micz nπ kal ku la cjí pa ra - me trûw z przy go to wal ni, dru ku i uszla chet nia - nia, po trze by klien tûw sπ szyb ciej i efek tyw niej urze czy wi st nio ne. Hi flex ja ko part ner KBA Com ple te otrzy ma w 2008 r. wy rûø nie nie In ter tec Tech no lo gy Awards der Prin ting In du stry of Ame ri - ca/gatf w ka te go rii MIS i sy ste mûw Web2Print. Odzna czo ne tech no lo gie zo sta y spraw dzo ne w wa run kach pro duk cji prze my - s o wej i udowodni y, øe bí dπ one mia y zna - czπ cy wp yw na prze mys po li gra ficz ny w ciπ - gu na stíp nych pií ciu lat. Pa we Kra sow ski, KBA Pol ska

18 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA Fot. Heidelberg Druckmaschinen Pocz¹tek drogi W ubie g o rocz nym Vi dar cie (1/2008) pre zen to wa li úmy wcho dzπ cy do ofer ty He i - del berg Pol ska sy stem Pri nect, a kon kret nie kil ka spo úrûd je go mo du Ûw. Jest to opro gra mo wa nie do za rzπ dza nia pro duk cjπ po li gra ficz nπ opar te o stan dar dy JDF. Przed sta wi cie le fir my za po wia da li rûw nieø pre mie rí no wych mo du Ûw w cza sie tar gûw Dru pa Jed no cze únie trwa y pra ce nad do sto so wa niem sy ste mu do wy mo gûw pol skie go ryn ku. Przed od da niem do dru ku bie øπ ce go nu me ru Vi dar tu spo tka li úmy sií z Krzy szto fem Pin dra lem, pre ze sem He i del berg Pol ska. Jak spraw dza sií sy stem Pri nect czy zna - laz uzna nie wúrûd dru ka rzy? ñ Do sko na le, na te re nie Nie miec ma my juø po nad dwa ty siπ ce in sta la cji. Przy k a do wo wdro øe nia mo du u Pri nect Pri nan ce odby wa jπ sií we wspû pra cy z na szym part ne rem ñ fir mπ Al pha graph Te am. Tak øe i w Pol sce úwia do INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart moúê op a cal no úci sto so wa nia sy ste mûw wspo - ma ga jπ cych za rzπ dza nie sy ste ma tycz nie ro - únie. Na prze strze ni ostat nich dwûch, trzech lat wi dzie li úmy la wi no wo ro snπ ce za in te re so wa nie tπ te ma ty kπ. W tym cza sie suk ce syw nie mo dy - fi ko wa li úmy i roz sze rza li úmy funk cjo nal noúê sy - ste mu Pri nect do cho dzπc do punk tu, w ktûrym mo gli úmy za o fe ro waê go na na szym ryn ku. Sy - stem jest juø od po wie dnio spo lo ni zo wa ny i do - pa so wa ny do pol skich wa run kûw. Po lo ni za cja by a pod sta wo wym wa run kiem wpro wa dze nia Pri nect na pol ski ry nek. I tu nie cho dzi tyl ko o prze t u ma cze nie me nu, ale rûw - nieø do sto so wa nie sy ste mu do pol skie go pra - wa i wy mo gûw pra wno-po dat ko wych. Ja ko kon cern mie li úmy juø podwa li ny pod no wo cze - sne sy ste my za rzπ dza nia ñ apli ka cjí Pri nect Da ta Con trol. Tyl ko, øe plat for ma za rûw no in - for ma tycz na, jak i tech nicz na, na ktûrej ona pra co wa po cho dzi a je szcze z po prze dniej epo ki. Do szli úmy do wnio sku, øe prûba an ga - øo wa nia sií w roz wûj sy ste mu, ktûre go dni sπ po li czo ne, by a by nie w a úci wa. Cze ka li úmy z nie cier pli wo úciπ na sy stem no wej ge ne ra cji i ta ki sií po ja wi. Cho dzi o oczy wi úcie o opty - ma li za cjí ko sztûw wdro øeò i ko sztûw apli ka cji, tak øe by wszy st ko by o ra cjo nal ne z eko no - micz ne go punk tu wi dze nia. Ofe ru je my dziú zin te gro wa ny sy stem do ste - ro wa nia pro duk cjπ opty mal nie do pa so wa ny do po zo sta ych na szych pro duk tûw. Prze wa ga na - szej ofer ty w sto sun ku do in nych kon ku ren cyj - nych sy ste mûw jest ta ka, øe tam te bar dziej kon cen tru jπ na za rzπ dza niu ogûl nym, mniej lub bar dziej w ode rwa niu od fi zycz nych pro ce sûw po li gra ficz nych. Nasz na to miast, po za za rzπ - dza niem sku pio ny jest na ste ro wa niu pro duk - cjπ, na opty mal nym prze p y wie in for ma cji po - mií dzy po szcze gûl ny mi dzia a mi i au to ma ty - zo wa niu tej øe pro duk cji. Ro zu miem, øe cze ka li úcie tak øe na to, co zo sta o po ka za ne na te go rocz nej Dru pie? ñ Tak, za pre zen to wa li úmy tam mo du pla no - wa nia pro duk cji, ktûre go brak sil nie od czu wa li - úmy. To by o lo gicz ne do mknií cie na szej ofer ty. Do im ple men ta cji sy ste mu na nasz ry nek przy stπ pi li úcie wiíc sto sun ko wo nie daw noö ñ Kil ka mie sií cy te mu. Kie dy za tem mo øe my sií spodzie waê pierw szych in sta la cji w Pol sce? Spodzie wa my sií, øe dwa pierw sze sy ste my ru szπ naj pûüniej do koò ca stycz nia (roz ma wia - my w po o wie gru dnia ñ przyp. red.). ChÍt nie za pre zen tu je my na sze sy ste my w ak cji, jak tyl - ko doj dzie my z klien ta mi do wnio sku, øe wdro - øe nia sπ juø go to we i ich uøyt kow ni cy w pe ni nad ni mi pa nu jπ. My úlí, øe bí dπ mo gli wte dy sa mi opo wie dzieê o swo ich wra øe niach, do - úwiad cze niach i spo strze øe niach. Po nie waø w pierw szym przy pad ku je ste úmy juø w koò co - wej fa zie wdra øa nia, a w dru gim idzie to szyb - ko i spraw nie, wiíc za k a da my, øe wkrût ce bí - dzie moø na po ka zaê úwia tu jak dzia a jπ. v

19 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA Krzysztof Pindral: ñ Na naszych oczach zachodzπ zmiany w úwiadomoúci uøytkownikûw. Coraz wiícej osûb wie, øe im wczeúniej zabierze sií za wdraøanie tego typu systemûw, tym atwiej bídzie mia a w przysz oúci. Ma my nadzie jí, øe bí dzie to od po wie dnia plat for ma wyj úcio wa do in sta la cji ko lej nych sy - ste mûw, pra cu jπ cych juø w bar dziej skom pli ko - wa nych úro do wi skach. Jest to dla nas do pie ro po czπ tek dro gi. Oczy wi stym jest, øe nie po kry je my na szych ko sztûw in sta lu jπc je den, czy dwa sy ste my ñ te ko szty mu szπ sií roz o øyê na du øo wií cej in sta la cji. Jest to wiíc z na szej stro ny in we sty - cja w przy sz oúê. Za tem te pierw sze sy ste my, to nie sπ du øe in sta la cje? ñ Nie sπ du øe. Nasz sy stem Pri nan ce, bo o nim mûwi my, jest prze zna czo ny ra czej dla úre dnich i ma ych dru karò, czy li dla tych uøyt - kow ni kûw, ktûrzy ma jπ do dys po zy cji naj wy øej kil ka ma szyn dru ku jπ cych, w a úci wie skon fi gu - ro wa ny pre press z moø li wo úciπ zau to ma ty zo - wa nia work flow i ewen tu al nie ma szy ny in tro li - ga tor skie nada jπ ce sií do pod π cze nia do pro - ce su ste ro wa nia. åwia do mie za czí li úmy od mniej szych in sta - la cji, øe by na braê do úwiad cze nia, wy ciπ gnπê wnio ski i ewen tu al nie ko ry go waê na sze moø li - wo úci przy go to wu jπc sií rûw no cze únie do wiík szych in sta la cji. Pri nan ce nie jest sy ste - mem do za rzπ dza nia ca ym przed sií bior - stwem, ale wy cin kiem úci úle zwiπ za nym z pro - ce sa mi po li gra ficz ny mi ñ ze ste ro wa niem ma - szy na mi, z pla no wa niem i z przy go to wa niem pro duk cji. Sy stem prze ka zu je rûw nieø pre cy - zyj ne in for ma cje do ty czπ ce ko sztûw na po - szcze gûl nych li niach pro duk cyj nych. Po przez od po wie dnie π cze jest w sta nie tak øe ko mu ni - ko waê sií z sy ste mem fi nan so wo-ksií go wym. Sπ na ryn ku zin te gro wa ne sy ste my za rzπ - dza nia, sk a da jπ ce sií z rûø nych mo du Ûw, dla ktûrych na k ad ka po li gra ficz na jest tyl ko jed - nym z ele men tûw. Pri nect kon cen tru je sií na za ga dnie niach ty po wo po li gra ficz nych z moø li - wo úciπ eks por tu da nych do sy ste mûw ze wní - trz nych ñ tych, ktûre opi su jπ Ñrze czy wi stoúê po - za po li gra ficz nπî. Czy wasz sy stem mo øe wspû pra co waê z kaø dym sy ste mem ze wní trz nym? ñ Tak. To kwe stia opi sa nia i pra wi d o we go skon fi gu ro wa nia π cza. Z tech nicz ne go punk tu wi dze nia jest to nie tyl ko moø li we, ale wrícz za - le ca ne. Øe by otrzy maê ca o úcio wy obraz sy tu a - cji da ne go przed sií bior stwa, uzy ska ne da ne mu szπ byê au to ma tycz nie prze ka zy wa ne do sy ste mûw fi nan so wo-ksií go wych i przez nie obra bia ne. Ele men ty wspû pra cy z sy ste mem CRM sπ za war te w Pri nect, na to miast w grí wcho dzπ je szcze skom pli ko wa ne pro ce sy lo gi - stycz ne i ma ga zy no we, gdzie kon tro la po win na byê re a li zo wa na w opar ciu o sy ste my pra cu jπ - ce u klien ta. Mo du Pri nect za wie ra pod sta wo - we in for ma cje, pod sta wo wy za kres funk cji za - rzπ dza nia za pa sa mi i ko rzy sta z juø ist nie jπ - cych baz da nych. W przy pad ku za a wan so wa - nych po trzeb, jak ma ga zy ny wy so kie go sk a do - wa nia, po trzeb na jest wspû pra ca z apli ka cja mi spe cja li stycz ny mi. Czy sy stem He i del ber ga mo øe wspû pra - co waê z ma szy na mi pro duk cji wa szej kon - ku ren cji, in nych firm? ñ Ma my od po wie dnie π cza oraz in ter fej sy dla ma szyn cy fro wych, ktûre po zwa la jπ na ta - kπ wspû pra cí. W przy pad ku ma szyn offse to - 36 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart wych in nych pro du cen tûw moø na za sto so waê Pri - nect (Pri nan ce) Da ta Ter - mi nal. Na sze sy ste my dzia a jπ w opar ciu o pro - to kû JDF, czy li o coú, co jest uwa øa ne za stan dard, al bo bí dzie uwa øa ne za stan dard w przy sz o úci. Do te go bí dzie dπ øy a wiík szoúê pro du cen tûw iwtym ob sza rze mo øe my sií po ru szaê. Jak du øe sπ rûø ni ce we wdro øe niach w ma ych i úre dnich dru kar niach? ñ Si y i úrod ki nie zbíd ne do wdro øe nia sπ in ne w przy pad ku ma ej dru kar - ni o kil ku sta no wi skach i o ze spo le z o øo nym z ma ksy mal nie kil ku na stu osûb, a in ne kie dy trze ba przy go to waê kil ka dzie siπt sta no wisk i prze szko liê ty - leø osûb. To jest rûw nieø kwe stia re al nych mo cy wdro øe nio wych ze spo u, ilo úci ko niecz ne go cza su, ktûry trze ba na to po úwií - ciê. Dla te go teø chcie li úmy naj pierw na braê do úwiad - cze nia przy re a li za cji mniej szych pro jek tûw. Wiem, øe efekt pro pa - gan do wy przy du øej, spek ta ku lar nej in sta la cji mûg by byê wiík szy, ale ry zy ko z tym zwiπ za - ne (wy ni ka jπ ce z ewen tu al no úci nie od po wie - dnie go przy go to wa nia pro jek tu, nie zro zu mie - nia z klien tem, czy teø nie w a úci we go do pa so - wa nia do zmian) mo g o by do pro wa dziê do zwiík sze nia ko sztûw du øo po nad pla no wa ne. RÛw no cze únie efekt wy ni ka jπ cy z wdro øe nia mûg by zo staê zni we czo ny. Klu czem do suk - ce su we wdra øa niu pro gra mûw do za rzπ dza - nia jest w a úci wy pro dukt, w a úci we wdro øe - nie, ale rûw nieø ñ co jest wa run kiem nie praw - do po dob nie waø nym ñ pew ne go ro dza ju úwia - Prinect Prinance. Kalkulacja wstípna zlecenia. Prinect Prinance. Analiza statystyczna produkcji dla danego klienta rodzaj, obrût...). do moúê i doj rza oúê ze stro ny uøyt kow ni ka i je go wie dza, øe mu si sií on bar dzo in ten syw - nie za an ga øo waê. Cza sa mi bo wiem trze ba prze pro wa dziê zmia ny orga ni za cyj ne i pro ce - du ral ne. Bez do g Íb ne go zro zu mie nia z obu stron ta ki pro ces by by ska za ny na nie po wo - dze nie. Stπd wy go dniej jest star to waê w wa - run kach re la tyw nie nie wiel kich in we sty cji, kie - dy ma my pew noúê, øe juø na eta pie ne go cja - cji uda o sií osiπ gnπê kon sen sus, nie tyl ko od - no únie kon fi gu ra cji i ce ny, ale rûw nieø mieê pew noúê, øe ma my wspûl ne ce le i zre a li zu je - my je z obu stron nπ ko rzy úciπ. Roz ma wia An drzej Tu ka 37

20 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA System zintegrowany In te gra le to je den z naj bar dziej za a wan so wa nych na úwie cie zin te gro wa nych sy - ste mûw in for ma tycz nych do za rzπ dza nia dru kar niπ. Pro du cen tem sy ste mu jest fran cu ska fir ma Rha pso-gra phi so ft, na to miast w Pol sce sy stem wdra øa ny jest przez fir mí Me dia Cen ter. In te gra le po wsta 24 la ta te mu w pod pa ry - skiej dru kar ni w Orle a nie i zo sta za pro jek to - wa ny przez sa mych dru ka rzy. Bo ga ta funk cjo nal noúê sy ste mu po zwa la na a twe do sto so wa nie go do kaø dej dru kar ni offse to wej, cy fro wej (ar ku szo wej i ro lo wej), si to - dru ko wej oraz fle kso. Sy stem umoø li wia bar dzo skru pu lat ne mo ni to ro wa nie zu øy cia ma te ria Ûw oraz kon tro lí cza sûw pro duk cji. Do star cza tak - øe m.in. na rzí dzie kal ku la cji zop ty ma li zo wa nej oraz pa nel pla no wa nia i za rzπ dza nia pro duk - cjπ. Od kil ku lat In te gra le jest przy go to wa ny do in te gra cji z in ny mi sy ste ma mi ste ru jπ cy mi dzií - ki ko nek to rom JDF. Sy stem w rûø nych kon fi gu ra cjach po sia da po nad 1400 wdro øeò na ca ym úwie cie. Ist nie - je w dzie wií ciu we rsjach jí zy ko wych. W Pol sce ma my juø 11 uøyt kow ni kûw sy ste mûw Rha pso- Gra phi so ft. Pierw sze wdro øe nie zo sta o za koò - czo ne w ro ku 2005 w Dru kar ni Mi rex. In te gra le to sy stem kom plet ny, co ozna cza, øe nie ma ko niecz no úci do pi sy wa nia do nie go no wych mo du Ûw, lecz je dy nie skon fi gu ro wa nie go do pra cy w do wol nej dru kar ni. Jest to moø li - we dzií ki wie lo let niej roz bu do wie sy ste mu oraz ze wzglí du na je go mo du lar nπ bu do wí. W prak ty ce ozna cza to tak øe, iø znacz nie skrûco ny jest czas wdro øe nia, a ry zy ko nie po - wo dze nia pro jek tu jest bli skie ze ru. Sy stem In te gra le po sia da czte ry mo du y g Ûw ne oraz kil ka mo du Ûw do dat ko wych. Mo du y pod sta wo we: t mar ke ting i za rzπ dza nie sprze da øπ; t kal ku la cja ce ny dru ku, ofer to wa nie; t za rzπ dza nie pro duk cjπ; t ma ga zyn (ma te ria y, wy ro by go to we). Mo du y do dat ko we: t do stíp do sy ste mu przez sieê in ter net; t po π cze nia z in ny mi sy ste ma mi przez JDF; t po π cze nie z sy ste mem ksií go wym; t po rtal ana li tycz ny Spi na ker. GraphíEma il: zin te gro wa ny sy stem za rzπ - dza nia kon tak ta mi GraphíEma il po zwa la na zbie ra nie i dys try bu - o wa nie in for ma cji o klien tach w Two jej fir mie w cza sie rze czy wi stym: t Re je stra cja klien ta, in for ma cja o spo tka niach (na wet o ich prze bie gu) oraz wszel kich in - nych kon tak tach z klien tem, istot nych dla pro ce su sprze da øy (te le fon, e-ma il, faxö). t Po wia da mia nie od po wie dnich wspû pra cow - ni kûw o no wych za da niach do wy ko na nia. t Kom plet na hi sto ria kon tak tûw z klien tem, je - go za py ta nia o kal ku la cje, zle ce nia zre a li zo - wa ne itp. t Na tych mia sto we ra por ty sprze da øy, sprze - daø prze wi dy wa na, ak tyw noúê przed sta wi - cie la han dlo we go itp. Gra phi plus: od kal ku la cji do fak tu ry Ca y pro ces dru ku jest ini cjo wa ny przez kal ku - la cjí. Za ak cep to wa na kal ku la cja sta je sií zle ce - niem, ktûre sty mu lu je pro ces pro duk cji do uwzglí dnie nia naj niø sze go ko sztu, bio rπc pod uwa gí moø li wo úci par ku ma szy no we go dru kar ni. Pro gram jest bar dzo przy ja zny dla uøyt kow - ni ka, pra cow ni cy lu biπ go i szyb ko uczπ sií je - go funk cji. Gra phi plus roz wi ja ich zdol no úci i wzma ga ich wy daj noúê. 38 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Panel kalkulacyjny modu u Graphiplus. Gra phi fab: za rzπ dza nie pro duk cjπ Wy ge ne ro wa ne w mo du le Gra phi plus zle ce - nia zo sta jπ prze ka za ne do mo du u pro duk cyj ne - go, gdzie ge ne ro wa ny jest plan pro duk cyj ny uwzglí dnia jπ cy czas pro duk cji i za mûwie nia dla podwy ko naw cûw. Pod czas pro duk cji ba da ny jest koszt rze czy wi sty zle ce nia i po rûw na ny z ko - sztem prze wi dy wa nym w kal ku la cji. Na bie øπ co wi daê wiíc re al ny zysk z kaø de go zle ce nia. Opcja Re al-ti me umoø li wia prze ka zy wa nie za daò do po szcze gûl nych sta cji ro bo czych, umiej sco wio nych w od po wie dnich miej scach dru kar ni. Tak øe czas rze czy wi sty wy ko na nia zle ce nia jest po rûw ny wa ny z cza sem za k a da - ny i prze ka zy wa ny za o dze. Panel planowania produkcji modu u Graphifab. Gra phi stock: kon tro la za pa sûw Spraw nie re a li zo wa na pro duk cja wy ma ga ter mi no wych do staw nie zbíd nych ma te ria Ûw: pa pier, p y ty, fil my, far by itp. Dla te go bar dzo istot na jest bie øπ ca kon tro la nad ich zu øy ciem. Tak øe ana li za da nych hi sto rycz nych do ty czπ - cych zu øy cia umoø li wia lep sze pla no wa nie za - ku pûw w przy sz o úci. Spi na ker ñ ana li ty ka dla dru karò Spi na ker do star cza in for ma cji, ktûre po ma - ga jπ oso bom kie ru jπ cym dzia al no úciπ dru kar ni w podej mo wa niu w a úci wych de cy zji za rzπd - czych. Ko rzy sta nie z moø li wo úci ana li tycz nych sy ste mu Spi na ker po zwa la na czy tel nπ ana li zí ko sztûw, za rzπ dza nie mar øπ, zwiík sza nie zy - skow no úci wy ko ny wa nych zle ceò, szcze gû o - we roz li cze nia pro duk cji i wie le in nych za sto so - waò z za kre su ra chun ko wo úci za rzπd czej. Co do ce nia jπ uøyt kow ni cy? t Roz sze rze nie moø li wo úci juø wy ko rzy sty - wa ne go sy ste mu In te gra le ñ pra ca w opar - ciu o ist nie jπ cπ ba zí da nych sy ste mu In te - gra le, roz sze rze nie struk tu ry ba zy da nych w ce lu do star cze nia czy tel nych i da jπ cych sií mo dy fi ko waê ra por tûw i ana liz, ktûre mo gπ byê przy go to wa ne przez uøyt kow ni - kûw bi zne so wych. t Zro zu mie nie g Ûw nych czyn ni kûw ko szto - twûr czych oraz przy cho do wych ñ do star - cze nie in for ma cji o ko sztach i przy cho dach w prze kro jach dla klien tûw, zle ceò, sta cji ro bo czych i cza su. Po π cze nie tych wy mia - rûw po zwa la na ana li zí za leø no úci po mií - dzy ko szta mi i zy skiem. Do dat ko wo funk cje uszcze gû a wia nia (Ñdrill-do wnî) i kon te ksto - we uru cha mia nie ra por tûw umoø li wia jπ ana li zí przy czyn uzy ski wa nych wy ni kûw eko no micz nych. Przy k a do wo, z po zio mu wy ni kûw kwar tal nych moø na szyb ko 39 v

21 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA przejúê do ana li zy naj mniej efek tyw nych ko - szto wo sta cji ro bo czych oraz zle ceò lub klien tûw w da nym kwar ta le, mie siπ cu, ty go - dniu czy dniu. t Ze staw miar i wska üni kûw przy go to wa ny spe - cjal nie dla dru karò ñ pa ne le kon trol ne mo ni to - ru jπ ce po rûw na nie cza sûw i ko sztûw pla no wa - nych do ak tu al nych dla zle ceò, sta cji ro bo - czych i pra cow ni kûw. Szyb ki do stíp do szcze - gû o wych da nych po przez uru cha mia nie ra por - tûw z po zio mu wska üni kûw pa ne li kon trol nych. t Do stíp noúê do in for ma cji po zwa la jπ cych podej mo waê do bre de cy zje ñ a twy do stíp do ra por tûw po przez prze glπ dar kí in ter ne - to wπ. Ka dra za rzπ dza jπ ca w kaø dej chwi li i z kaø de go miej sca mo øe mo ni to ro waê dzia al noúê dru kar ni. Sa mo dziel ne bu do wa - nie ra por tûw i ana li zy po zwa la jπ na uzy ska - nie ak tu al nych da nych o pra cy dru kar ni co umoø li wia szyb kie podej mo wa nie s u - sznych de cy zji. t Re a go wa nie na zda rze nia bi zne so we ñ wy bra ne dzia a nia sy ste mu mo gπ byê wy - wo y wa ne au to ma tycz nie ja ko na stíp stwo fak tûw za pi sa nych w sy ste mie In te gra le. Przy k a do wo, e-ma il wy s a ny w przy pad ku za re je stro wa nia zle ce nia o pla no wa nym wy so kim ko szcie wy ko na nia lub wy s a nie e- ma i la do klien ta z in for ma cjπ o za mknií ciu ko lej ne go eta pu re a li za cji zle ce nia, au to - ma tycz ne przy go to wa nie ra por tu i wy sy ka po cztπ elek tro nicz nπ w przy pad ku prze kro - cze nia do zwo lo ne go wska üni ka od chy le nia ko sztu pla no wa ne go od ko sztu rze czy wi - ste go. t Kom plet ne roz wiπ za nie kla sy Bu i sness In tel - li gen ce w jed nym pro duk cie ñ ra por to wa nie (HTML, PDF, CSV, XLS), ana li zy opar te o wie lo wy mia ro we ko st ki oraz ta be le prze - staw ne, pa ne le kon trol ne, ra por to wa nie Ad- Hoc (de fi nio wa ne przez uøyt kow ni ka), pa ne - le kon trol ne (pra cow ni cy, sta cje ro bo cze, zle - ce nia), dzia a nia au to ma tycz ne. *** Roz wiπ za nie po wsta o i jest roz wi ja ne w od po wie dzi na ro snπ ce za po trze bo wa nie ze stro ny ka dry za rzπ dza jπ cej dru kar niπ na roz sze rzal ne, kom plet ne w za kre sie da nych i a twe w uøy ciu na rzí dzie do ra por to wa nia i ana liz. Dla uøyt kow ni ka koò co we go Spi na - ker jest wi docz ny ja ko po rtal ana li tycz no-ra - por to wy do stíp ny po przez prze glπ dar kí in ter - ne to wπ. Uøyt kow ni cy ma jπ moø li woúê sa mo - dziel nej roz bu do wy po rta lu o no we de fi ni cji ana liz i ra por tûw lub teø no wy uk ad stron, tak jak kla sycz ne roz wiπ za nia dla po rta li za rzπ - dza nia tre úciπ. Sy stem zo sta za pre zen to wa ny w Pol sce pod ko niec ro ku 2007 i ak tu al nie dwie dru kar nie sπ juø w trak cie wdra øa nia roz wiπ za nia. W jed nym przy pad ku przy czy nπ wdro øe nia jest ko niecz - noúê ra por to wa nia ak tu al nych zda rzeò, ta kich jak wy ko na ne kal ku la cje, zle ce nia pro duk cyj ne i sta ny ma ga zy no we w rûø nych lo ka li za cjach fir my. Do stíp do ra por tûw po przez prze glπ dar - kí in ter ne to wπ oraz moø li woúê de fi nio wa nia i zmia ny struk tu ry ra por tûw, ktûre to funk cje za - pew nia Spi na ker, oka za y sií do brym roz wiπ za - niem dla te go wy ma ga nia. In ny przy pa dek, to kla sycz ne za sto so wa nie roz wiπ za nia ty pu BI. G Ûw ne wy ma ga nie klien ta do ty czy o ciπ g e go mo ni to ro wa nia wska üni kûw po rûw nu jπ cych ko - szty pla no wa ne z rze czy wi sty mi oraz ana lo - gicz nie dla cza su pra cy. Tym ra zem roz wiπ za - niem oka za y sií pa ne le kon trol ne za war te w sy ste mie Spi na ker. Wska üni ki pa ne li kon trol - nych po zwa la jπ na szyb kπ i ciπ g π oce ní pra cy dru kar ni, rûw no cze únie za pew nia jπc do stíp do szcze gû o wych da nych po przez kon te ksto we uru cha mia nie ra por tûw. Ma te ria y Me dia Cen ter 40 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

22 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA Automatyzacja procesów Cy fro wy work flow ñ a wiíc po π cze nie sie ciπ cy fro wπ czí úcio wych pro ce sûw pro duk cy nych ñ sta je sií co raz bar dziej po pu lar ny, tak øe w przy pad ku pro ce - sûw za cho dzπ cych w ob sza rze post pres su. Od cza su tar gûw Dru pa 2004 fir ma M ller Mar ti ni w spo sûb kon se kwent ny pra cu je nad tym te ma tem, a ja ko je den z za o øy cie li orga ni za cji CIP4 (Co o pe ra tion for In te gra tion of Pro ces ses in Pre - press, Press and Post press) od lat czu je sií zo bo wiπ za na do pra cy nad ciπ g ym te go roz wo jem. Dziú CIP4 ma 310 cz on kûw na ca ym úwie cie, a stan dar dy roz po wszech nio - ne przez tí orga ni za cjí (JDF/JMF) sta - y sií po pu lar ne w ca ej bran øy i s u øπ do wy - mia ny da nych po mií dzy rûø ny mi sy ste ma mi. Przy ciπ gle ro snπ cych wy ma ga niach do ty czπ - cych sta e go ob ni øa nia ko sztûw i uspraw nia nia pro duk cji elek tro nicz ny prze sy da nych po mií - dzy po szcze gûl ny mi pro ce sa mi pro duk cyj ny mi to istot ny czyn nik po pra wia jπ cy pro duk tyw noúê. Pod czas tar gûw Dru pa 2008 fir ma M ller Mar ti ni za pre zen to wa a sy stem Con nex ñ no wy sy stem pra cy ty pu work flow, ktûry spe nia Po szcze gûl ne mo du y sy ste mu Con nex ste ru jπ i kon tro lu jπ ca y sy - stem work flow. Od wy úwie tle nia za pi sa nych in for ma cji, po przez two - rze nie no wych zle ceò, pla no wa nie i ste ro wa nie pro duk cji, wy úwie tla - nie zle ceò aø po π cze nie po szcze gûl nych li nii w je den cy fro wy sy - stem pra cy. wszel kie wy ma ga nia w za kre sie in te gra cji pro - ce sûw pro duk cyj nych. Za po mo cπ sy ste mu Con nex moø li we jest po π cze nie wszel kich ma - szyn pro duk cji fir my M ller Mar ti ni, za rûw no tych pra cu jπ cych po je dyn czo, jak i tych pra cu - jπ cych w ra mach kom ple kso wych sy ste mûw pro duk cyj nych, z Sy ste mem Za rzπ dza nia In for - ma cjπ MIS (Ma na ge ment ñ In for ma tions ñ Sy - stem) klien ta. Jed no cze únie Con nex umoø li wia w π cze nie do sy ste mu star szych ma szyn oraz ma szyn in nych pro du cen tûw. Cy fro wy work flow to in a czej mûwiπc au to ma - ty za cja ist nie jπ cych pro ce sûw pro duk cyj nych. Wy ko rzy sty wa ne przez ten sy - stem for ma ty: JDF i JMF po zwa - la jπ na de fi nio wa nie da nych zle - ceò (JDF) oraz prze sy a nie ich do po szcze gûl nych pod sy ste - mûw (JMF). Co jest po trzeb ne uøyt kow ni ko wi, aby mûc pra co - waê w tych stan dar dach? Przede wszy st kim ko niecz ne jest od po - wie dnie opro gra mo wa nie, ktûre jest w sta nie ge ne ro waê da ne JDF/JMF. Mo øe to byê np. sy - stem MIS. Po za tym po trzeb na jest sieê π czπ ca z dzia em pro - duk cji, sy stem ty pu work flow (np. Con nex) no i oczy wi úcie ma szy - ny, ktûre sπ w sta nie od czy ty waê da ne JDF. 42 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Sy stem Con nex opra co - wa ny przez fir mí M ller Mar ti ni sk a da sií z rûø nych mo du Ûw, ktûre wspie ra jπ na stí pu jπ ce pra ce: t Con nex.in fo: u a twia nadzûr nad pro duk cjπ, po - zwa la na sta π kon tro lí po szcze gûl nych li nii pro - duk cyj nych oraz sta tu sûw po je dyn czych zle ceò. t Con nex.edit: umoø li wia two rze nie i edy cjí zle ceò w for ma cie JDF klien tom, ktûrzy nie po sia da jπ sy - ste mu MIS lub in nych pro gra mûw te go ty pu. Do dat ko wo za po mo cπ Con nex.edit moø li wa jest lo kal na obrûb ka da nych zle ceò. t Con nex.plan: po zwa la na dys po no wa nie zle ce nia - mi (sor to wa nie, gru po wa - nie i pla no wa nie). Zle ce - nia mo gπ byê przy po - rzπd ko wy wa ne do po - szcze gûl nych ma szyn au to ma tycz nie bπdü rícz nie. Po zwa la to na pra cí tak øe z ty mi ma - szy na mi, ktûre nie ob s u - gu jπ for ma tu JDF. t Con nex.prod: wy ko nu je zle ce nia JDF i ko mu ni ku je sií ze wszy st ki - mi ma szy na mi po π czo ny mi w tym sy ste - mie. Usta wie nia pro duk cyj ne sπ przej mo - wa ne z da nych JDF i nie mu szπ byê osob - no wpro wa dza ne. Wszel kie da ne pro duk - cyj ne sπ za pa mií ty wa ne, zbie ra ne i mo gπ byê po now nie wy ko rzy sta ne. Ten ela stycz ny sy stem po zwa la na zin te gro - wa nie wszy st kich ma szyn fir my M ller Mar ti ni w je den cy fro wy work flow. Po za tym fir ma M ller Mar ti ni dzií ki in sta la cji mo du u Con - Mar cus Schlu ep, eks pert w dzie dzi nie sy ste mûw work flow fir my M ller Mar ti ni, prze wo dni czπ cy dzia u post press orga ni za cji CIP4, stwier dza: ñ Klien ci fir my M ller Mar ti ni czer piπ ko rzy úci z fak tu, øe mo gπ w π czyê wszy - st kie ma szy ny na szej pro duk cji do jed no rod ne go cy fro we go sy ste mu work - flow, kon tro lo waê wie le li nii przy po mo cy sy ste mu Con nex oraz ñ zgo dnie z na szπ ter mi no lo giπ ñ mo gπ pra co waê jed no li cie z wy ko rzy sta niem ma - szyn z wie lu fa bryk. nex.link ofe ru je moø li woúê pod π cze nia do sy - ste mu star szych ma szyn oraz ma szyn in nych pro du cen tûw. Obok wy ko rzy sta nia ja ko ele - men tu roz wiπ za nia kom ple kso we go w obrí bie MIS, Con nex mo øe tak øe pra co waê ja ko roz - wiπ za nie Ñwy spo weî, zdol ne do sa mo dziel ne go ge ne ro wa nia zle ceò i ich wy úwie tla nia. To roz - wiπ za nie mo øe byê szcze gûl nie in te re su jπ ce dla firm bí dπ cych je dy nie in tro li ga tor nia mi oraz tych, ktûre sy ste my in te gra cji pro duk cji chcπ wpro wa dzaê stop nio wo. Materia y M ller Mar ti ni 43

23 TEMAT NUMERU: SYSTEMY ZARZ DZANIA Potrzebny jeden system Dy na micz ny roz wûj tech no lo gii cy fro wej spra wia, øe co raz wií cej firm zaj mu jπ - cych sií dru kiem, obok do tych czas sto so wa nych tech nik offse to wych, sií ga po roz wiπ za nia cy fro we. DziÍ ki te mu, wy ko rzy stu jπc efekt sy ner gii, mo gπ za o fe ro - waê swo im klien tom wy ko na nie na wet naj bar dziej skom pli ko wa nych prac, a co za tym idzie, zwiík szyê sprze daø i pro fi ty fir my. Jed nak przej úcie do dru ku cy fro we go sta - wia sze reg no wych wy zwaò przed w a úci - cie la mi dru kar ni ñ przed sií bior stwa mu - szπ dπ øyê do jak naj wiík szej au to ma ty za cji i opty ma li za cji prze p y wu prac w po li gra ficz nym pro ce sie pro duk cji. Dzi siej sza po li gra fia ope ru - je na sy ste mach wy daw ni czych, ma szy nach i apli ka cjach wie lu pro du cen tûw, sto su jπ cych nie stan da ry zo wa ne po le ce nia i ko mu ni ka ty oraz nie stan dar do we pro ce du ry za rzπ dza nia da ny mi, me to dy za rzπ dza nia eta pa mi prac i opi sy orga ni za cji pro ce su pro duk cji. Po trzeb ny jest je den sy stem, ktûry w za do wa - la jπ cy spo sûb po tra fi po π czyê pro ces przy go to - wa nia tre úci, jej for ma to wa nia i re da go wa nia, edy cji gra fi ki, ogûl ne go mo dy fi ko wa nia i re da go - wa nia ca e go pro jek tu z sy ste mem pro duk cyj nym wraz z ma szy na mi znaj du jπ cy mi sií na wyj úciu pro ce su (na úwie tlar ki, dru kar ki). Wiπ øe sií to z ko niecz no úciπ wdro øe nia w a úci wie do bra ne go opro gra mo wa nia, ktûre umoø li wi o by przed sií - bior stwu jak naje fek tyw niej sze funk cjo no wa nie i roz wiπ zy wa o by wiík szoúê ist nie jπ cych pro ble - mûw. Istot ne dla roz pro szo ne go úro do wi ska po li - gra ficz ne go, ofe ru jπ ce go sze ro ki wy bûr pro duk - tûw po li gra ficz nych, jest za sto so wa nie od po wie - dnie go sy ste mu wspo ma ga jπ ce go za rzπ dza nie pro ce sem pro duk cyj nym. Do pie ro po π cze nie za - a wan so wa nych tech no lo gicz nie ma szyn z w a - úci wy mi apli ka cja mi do ko or dy na cji dru ku po zwa - la dru kar ni zwiík szyê wy daj noúê pra cy i efek tyw - nie za rzπ dzaê cza sem re a li za cji zle ceò. Do stíp ne na ryn ku roz wiπ za nia ofe ru jπ bo ga - tπ ga mí rûø no rod nych funk cji. Do bûr w a úci wej apli ka cji za le øy w du øej mie rze od po trzeb kon - kret ne go úro do wi ska pro duk cyj ne go. Dru kar - niom ocze ku jπ cym uspraw nie nia w za kre sie przy go to wy wa nia prac do dru ku, po sia da jπ cym w swo im par ku ma szy no wym urzπ dze nia rûø - nych pro du cen tûw, Ko ni ca Mi nol ta pro po nu je opro gra mo wa nie Print gro o ve JT Su i te. Jest to po π cze nie dwûch ty pûw opro gra mo waò ñ Print - gro o ve JT Web 4, ktûry po zwa la zle caê pra ce przez stro ny www (Web-to-Print) oraz Print gro o - ve JT Man 4, s u øπ ce go do za rzπ dza nia pra ca mi w sa mej dru kar ni juø po wp y nií ciu zle ce nia (m.in. przez wy bûr od po wie dnie go urzπ dze nia dru ku jπ ce go, pro ce su wy kaò cza jπ ce go da ny pro dukt i przy go to wa nie go do wy sy ki). Print gro o ve JT Man to roz wiπ za nie, ktûre w po π cze niu z sy ste ma mi pro duk cyj ny mi Ko ni - ca Mi nol ta po sze rza moø li wo úci za rzπ dza nia dru kiem i po ma ga opty ma li zo waê pra cí w dru - kar niach cy fro wych i cen tral nych punk tach dru - ku. Klu czo wym ele men tem roz wiπ za nia JT Man jest ser wer sie cio wy umoø li wia jπ cy wy god ne przy go to wy wa nie prac do dru ku. Za je go po úre - dnic twem ope ra tor okre úla pa ra me try wy dru ku oraz wszy st kie pa ra me try pra cy po trzeb ne do wy ko na nia pra wi d o we go wy dru ku. Tak przy go to wa ne pro duk ty moø na udo stíp - niaê w sie ci (lo kal nej czy teø po przez stro ny WWW ñ JT Web) dla uøyt kow ni kûw ma jπ cych upraw nie nia do dru ku. Do dat ko wo ope ra tor ma moø li woúê wy bra nia ro dza ju za dru ku, spo so bu wy koò cze nia pra cy, a tak øe do wol nej mo dy fi ka - cji ilo úci stron do ku men tu, π cze nia kil ku rûø - nych prac, usta wia nia prze su nií cia obra zu w du ple ksie. Nie mo øe je dy nie in ge ro waê w me - ry to rycz nπ za war toúê pra cy. Wcho dzπ ce 44 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart w sk ad JT Man opro gra mo wa - nie po zwa la po nad to usta liê nu - me ra cjí stron, znacz ni ki cií cia pa pie ru, spa dy, pa se ry itp. Szcze gû o wo opra co wa ny pro - jekt wy dru ku za pi sa ny w for ma - cie PDF jest prze sy a ny na do - wol ne urzπ dze nie w dru kar ni ob - s u gu jπ cej jí zyk Post Script ñ ope ro wa nie na czy stym Post - Scrip cie da je moø li woúê pe nej ska lo wal no úci i do k ad no úci. Za k a dy po li gra ficz ne ko rzy sta jπ ce z roz wiπ - za nia Print gro o ve Ko ni ca Mi nol ta, au to ma tycz - nie po wiík sza jπ gro no swo ich po ten cjal nych klien tûw. Apli ka cja Print gro o ve JT Web po zwa - la bo wiem na wy god nπ ko mu ni ka cjí z klien ta mi przez in ter net (klient mo øe np. sam pre cy zo - waê pa ra me try za mûwie nia). Ta ka for mu a bi zne su ozna cza, øe klien ci mo - gπ sk a daê za mûwie nia przez 24 go dzi ny na do - bí przez 7 dni w ty go dniu. Prze sy a jπ ma te ria y do wy dru ku, lo gu jπc sií na stro nie in ter ne to wej do staw cy us u gi dru ku. Au to ma tycz nie jest wy li - cza na kwo ta, ja kπ za da ny pro dukt klient bí dzie mu sia za p a ciê. Wy glπd stro ny, za po mo cπ ktûrej zle ca ne sπ pra ce, mo øe zo staê za a dap to - wa ny do wy glπ du ist nie jπ cej stro ny www. Zle ce - nio daw ca ma moø li woúê mo ni to ro wa nia po stí - pu dru ku od mo men tu zle ce nia us u gi, aø do chwi li otrzy ma nia go to wych ma te ria Ûw. JT Web jest roz wiπ za niem fir my Ko ni ca Mi nol ta szcze - gûl nie przy dat nym dla dru kar ni, po sia da jπ cych licz ne gro no sta ych klien tûw. DziÍ ki wy ko rzy - sta niu in ter ne tu, w pro sty i au to ma tycz ny spo - sûb mo gπ one przyj mo waê i wy ko ny waê co raz wií cej zle ceò, mi ni ma li zu jπc ko szty pra cy. Au to ma ty za cjí pra cy w dru kar ni moø na wpro - wa dzaê eta pa mi. Umoø li wia to mo du o wa bu do - wa apli ka cji. Na przy k ad opro gra mo wa nie opra - co wa ne przez fir mí Ko ni ca Mi nol ta ñ Print gro o ve POD Su i te, opty ma li zu jπ ce pro ces re a li za cji zle - ce nia od mo men tu je go przy jí cia do roz li cze nia na leø no úci, sk a da sií z czte rech mo du Ûw. Kaø - dy z nich ob s u gu je okre úlo ny etap zwiπ za ny ze zle ca niem i dru kiem pro duk cyj nym. Mo du y te mo gπ funk cjo no waê sa mo dziel ne, jak rûw nieø ja - ko kom po nen ty wza je mnie sií uzu pe nia jπ ce. Wy ko rzy sta nie wszy st kich za pew nia p yn nπ re a - li za cjí za daò i opty mal nπ eks plo a ta cjí urzπ dzeò. Pierw szym mo du ñ POD Qu eue ñ u a twia pla - no wa nie ko lej ki dru ko wa nia i za rzπ dza nie ma - szy na mi pod czas re a li za cji zle ceò. Wspo ma ga wy bûr urzπ dzeò wyj úcio wych, a je úli urzπ dze nie wy ko nu je in nπ pra cí lub na przy k ad za brak nie w nim pa pie ru, Print gro o ve POD au to ma tycz nie prze ka zu je za da nia in nej ma szy nie. UwzglÍ dnia teø wy ma ga nia zle ce nio daw cy wzglí dem ko lo - ru, ty pu pa pie ru i obrûb ki koò co wej. DziÍ ki nie - mu ope ra to rzy mo gπ dzie liê pra cí mií dzy kil ka urzπ dzeò ofe ru jπ cych rûø ne opcje wy kaò cza nia, jak rûw nieø dru ko waê na urzπ dze niach po π czo - nych w kla stry, co opty ma li zu je prze pu sto woúê i op a cal noúê pro ce su dru ku. *** Roz wiπ za nia do za rzπ dza nia pro ce sem pro - duk cji w dru kar ni da jπ moø li woúê zle ca nia nie tyl ko sa me go dru ku, ale tak øe na przy k ad ca ej kam pa nii re kla mo wej. Opro gra mo wa nie POD Su i te Ko ni ca Mi nol ta po zwa la stwo rzyê m. in. pe en pa kiet re kla mo wy za wie ra jπ cy np. dru ko - wa nπ bro szu rí, tecz kí, d u go pis z lo giem fir my i MP4 pla y er z za pi sa nym fil mem re kla mo wym. Wszy st kie pli ki po trzeb ne do stwo rze nia ta kie go kom ple tu wy sy a ne sπ za jed nym ra zem, w jed - nym zle ce niu. Tak wiíc wy s aê mo øe my nie tyl - ko pli ki dru ko wal ne, ale tak øe pli ki w do wol nym for ma cie i z do wol nym prze zna cze niem. Adam Bie niew ski, pro duc tion prin ting& so lu tions pro duct ma na ger Ko ni ca Mi nol ta Bu si ness So lu tions Pol ska 45

24 FI NAN SE Kaø dy dzieò przy no si no we in for ma cje o ska li i moø li wych na stíp stwach úwia to we go kry zy su fi nan so we go. Nie ma juø py taò: czy kry zys ten do tknie pol skπ go spo dar kí? Od po wiedü juø zna my. Tak. Do tknie. Dzi siaj po szu ku je my od po wie dzi na py ta nia o to w ja kim stop niu i gdzie od czu je my naj bar dziej do tkli wie skut ki kry zy su oraz co po win ni úmy i mo øe my uczy niê, aby zmi ni ma li - zo waê sto pieò i ob szar de struk cji wy wo a nej kry zy sem? Au to ra mi tych py taò, po za naj bar dziej za - in te re so wa ny mi, a wiíc przed sií bior ca - mi, sπ: rzπd i je go agen dy oraz orga ni - za cje po za rzπ do we zrze sza jπ ce przed sií bior - cûw i dzia a jπ ce w ich in te re sie. Py ta nia te sta no wiπ treúê wie lu an kiet i pro - jek tûw ba daw czych. Jed nπ z ta kich an kiet w pierw szych dniach gru dnia skie ro wa a do przed sií bior cûw ÑGa ze ta Wy bor czaî wspûl nie z Kra jo wπ Izbπ Go spo dar czπ. Pol ska Izba Opa ko waò ñ roz po wszech nia jπc tí an kie tí wúrûd swo ich cz on kûw ñ uzu pe ni a za war te w niej py ta nia o wska za nie dzia aò ja - kie Izba po win na pod jπê dla za i ni cjo wa nia spo - ecz ne go ru chu wza jem ne go wspar cia przed - sií bior cûw w wal ce z re ce sjπ. ChoÊ kom plet ne wy ni ki ba daò nie sπ je szcze zna ne, to z uzy ska nych opi nii ry su je sií juø wstíp ny obraz sy tu a cji i cze ka jπ cych za gro øeò. 85 proc. przed sií bior cûw, spodzie wa sií, øe po gor sze nie sy tu a cji go spo dar czej w kra ju wp y nie na pro wa dzo ny przez nich bi znes. Bar dziej opty mi stycz nie na tym eta pie kry zy - su wy glπ da oce na prak ty ki kre dy to wej ban kûw. Na py ta nie: czy spo tka sií Pan/Pa ni z odmo wπ udzie le nia kre dy tu ban ko we go w ciπ gu ostat - nich kil ku mie sií cy, 70 proc. re spon den tûw udzie li o ne ga tyw nej od po wie dzi. Zda niem 84 proc. ba da nych naj bar dziej ne - ga tyw nie na pro wa dzo ny bi znes wp y ní y wa - ha nia kur su z o te go. Pierw sze mie siπ ce kry zy su, spo wo do wa y za u wa øal ny spa dek po py tu na to wa ry i us u gi. Ze zja wi skiem ta kim spo tka o sií 68 proc. ba - da nych, 32 proc. nie od czu o ta kie go zja wi ska. Bar dzo in te re su jπ co (i chy ba opty mi stycz nie) roz k a da jπ sií od po wie dzi na py ta nie: czy pla - nu jesz w naj bliø szym cza sie zwol nie nia pra - cow ni kûw lub ogra ni cze nie in we sty cji? 24 proc. za po wie dzia o zwol nie nia; 38 proc. nie prze wi du je zwol nieò, zaú 38 proc. zmniej szy in we sty cje. Na py ta nie, czy za bez pie czasz sií przed moø li wym po gor sze niem sy tu a cji go spo dar czej w kra ju i na úwie cie, 70 proc. an kie to wa nych od po wie dzia o twier dzπ co. To bar dzo opty mi - stycz ny wy nik ñ ozna cza bo wiem, iø wiík szoúê nie za mie rza Ñpod da waê siíî kry zy so wi. Tym bar dziej po trzeb ne bí dπ dzia a nia rzπ du i orga ni za cji po za rzπ do wych ma jπ ce na ce lu wspie ra nie przed sií bior cûw w ich de ter mi na cji do prze ciw sta wia nia sií sy tu a cji spo wo do wa - nej kry zy sem. Cze go za tem ocze ku jπ przed sií bior cy od rzπ du? Ja kich dzia aò? Trze ba stwier dziê, iø ko men ta rza w tej spra wie udzie li o za le dwie 50 proc. ba da nych, 20 proc. stwier dzi o iø nie ma w tej spra wie za da nia, zaú kon kret ne ocze ki wa - nia sfor mu o wa o 30 proc. re spon den tûw. Tak du øy od se tek ba da nych nie wy po wia da jπ cych sií w tej kwe stii mo øe úwiad czyê o bra ku wia ry w to, øe rzπd mûg by coú zro biê, aby wspo mûc przed sií bior cûw w zwiπz ku z za i st nia π sy tu a - cjπ go spo dar czπ. Zaú ci, ktûrzy wie rzπ w dzia a nia rzπ du pro po nu jπ: t Upro úciê i po pra wiê pra wo (w tym po dat ko - we) oraz je go sto so wa nie. t Ob ni øyê po dat ki i pa ra po dat ki (ZUS, itp.), za - dbaê o kon ku ren cyj noúê pol skiej go spo dar ki, wy e li mi no waê nie rûw no úci podmio tûw (np. sy stem KRUS nie po wi nien do ty czyê do cho - do wych go spo darstw i osûb pro wa dzπ cych in nπ dzia al noúê). t Zre du ko waê wy dat ki biu ro kra cji. t Le piej wy ko rzy sty waê úrod ki unij ne (upro úciê pro ce du ry, le piej ob s u gi waê be ne fi cjen tûw i fir my apli ku jπ ce). t Wy e li mi no waê przy wi le je kor po ra cyj ne (np. pra wni cy) i kon ce sje, uzna nio woúê de cy zji itp. t Umoø li wiê 100 proc. amor ty za cji in we sty cji z chwi lπ po nie sie nia wy dat kûw ñ dzia a nie pro in we sty cyj ne, ko rzy st ne dla go spo dar ki w cza sie re ce sji. t Fak tu ra po win na sta waê sií przy cho dem dla sprze da jπ ce go, a ko sztem dla kon tra hen ta i VAT do za p a ce nia/od li cze nia do pie ro z chwi - lπ jej roz li cze nia (za p a ta, bar ter, kom pen sa ta). t Utru dniê podwa øa nie wy bra nych przez stro - ny for my wspû pra cy (sa mo za tru dnie nie, umo wa-zle ce nie itp.), na wet na dro dze sπ do - wej. Obe cnie sπ dy czí sto idπ na rí kí oso bie, ktûra pod pi sy wa a umo wy zle ce nia, a po ja - kimú cza sie twier dzi, wbrew do ku men tom, øe by a to umo wa o pra cí. t Jak naj szyb ciej wejúê do stre fy eu ro. t Wp y nπê na za ha mo wa nie pa to lo gii w dzie - dzi nie go spo dar ki od pa da mi, a szcze gûl nie tzw. han dlu do ku men ta mi po twier dza jπ cy mi odzysk i re cy kling, ktûre nie ma jπ po kry cia w rze czy wi sto úci. Po nad to, re spon den ci zwra ca jπ uwa gí na na stí pu jπ ce spra wy: t Brak przed sta wi cie li sa mo rzπ du go spo dar cze - go re pre zen tu jπ cych po szcze gûl ne bran øe go - spo dar ki w struk tu rze par la men tu pol skie go, sku tecz nie unie moø li wia prag ma tycz ne v INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Wa c aw Wa siak, dy rek tor biu ra Pol skiej Izby Opa ko waò.

25 FI NAN SE po strze ga nie obe cnej sy tu a cji i jej per spek ty - wy roz wo ju. t Pre fe ren cje dla bi zne su pol skie go w okre sie mi nio nym i w per spek ty wie cza su, mo g y by sku tecz nie (po zy tyw nie) rzu to waê na obe - cnπ sy tu a cjí. t Sze ro kie ro zu mie nie kon dy cji pol skich firm po win no sku tecz nie za po bie gaê lub mi ni ma - li zo waê skut ki ze wní trz nych za wi ro waò eko - no micz nych czy fi nan so wych. t Wdro øe nie pro gra mu ÑPrzy ja zne PaÒ stwoî po zwo li osiπ gnπê efek ty sta bil nej go spo dar ki i bez pie czeò stwa za tru dnio nych kadr. Z pewnoúciπ, nie tylko PIO, ale takøe inne organizacje pracodawcûw i samorzπdu gospodarczego, zastanowiπ sií jak uhonorowaê firmy, ktûre mimo istniejπcych i czekajπcych je trudnoúci, wykaøπ iø w pe ni zas ugujπ na miano spo ecznie odpowiedzialnych. t Na rzí dzia fi nan so we, eko no micz ne, pla no - wa nie roz wo ju mu szπ byê sil nie po π czo ne z co dzien nym øy ciem go spo dar czym firm i uwzglí dniaê re a lia w ja kich funk cjo nu jπ. Zaú od swo jej orga ni za cji sa mo rzπ du go spo dar cze go ñ Pol skiej Izby Opa ko waò ñ re spon den ci ocze ku jπ na stí pu jπ cych dzia aò: t Pol ska Izba Opa ko waò ja ko orga ni za cja sa - mo rzπ du go spo dar cze go wraz z Kra jo wπ Izbπ Go spo dar czπ i Te ry to rial ny mi Sa mo - rzπ da mi Go spo dar czy mi mo g y by stwo rzyê do ra ünπ oce ní po ten cja u pro duk cyj ne go i han dlo we go firm bran øy opa ko waò do ty - czπ cπ pla no wa nej pro duk cji i po trzeb han - dlo wych. t Opra co waê pro gram wza jem ne go wspar cia w wal ce ze skut ka mi re ce sji na pod sta wie opi nii za in te re so wa nych stron. Ce lo wym by - o by zor ga ni zo wa nie spo tka nia po úwií co ne - go opra co wa niu i przy jí ciu do re a li za cji ta kie - go pro gra mu. t Jed nym z waø nych dzia aò ují tych w tym pro gra mie, by o by za kty wi zo wa nie Ñryn ku we wní trz ne goî. War to aby cz on ko wie Izby pre fe ro wa li w swo jej dzia al no úci za kup wy ro - bûw i us ug u cz on kûw Izby (np. opa ko wa nia do pa ko wa nia swo ich pro duk tûw). * * * Wy ni ki an kie ty po twier dza jπ ce lo woúê i po - trze bí, pod jí cia przez IzbÍ pro ble ma ty ki Ñprze - my s u opa ko waò w wa run kach kry zy suî. Zgo dnie z usta le nia mi Ra dy Izby z 26 li sto pa - da br., do po o wy stycz nia 2009 r., zo sta nie opra co wa ny pro jekt pro gra - mu wspar cia przed sií bior - cûw w wa run kach kry zy su. Pro gram ten bí dzie przedmio tem dys ku sji na po - sie dze niu Ra dy Izby w dniu 18 lu te go 2009 r. Po uzu pe - nie niu, bí dzie przedmio tem dys ku sji ÑOkrπ g e go Sto uî w dniu 11 mar ca 2009 r., zor - ga ni zo wa ne go w trak cie I Lu - bel skich Tar gûw Opa ko waò. Spo so by re a li za cji te go pro gra mu i wy ni ka jπ - cych z nie go za daò dla Pol skiej Izby Opa ko waò bí dπ tak øe te ma tem dys ku sji pod czas do rocz - ne go Wal ne go Zgro ma dze nia Cz on kûw Pol - skiej Izby Opa ko waò w dniu 25 mar ca 2009 r. Za pre zen to wa ny ka len darz dys ku sji nad tym waø nym pro ble mem nie ozna cza, iø do pie ro po 25 mar ca pod jí te zo sta nπ kon kret ne dzia a nia. W tym przy pad ku, czas jest czyn ni kiem de cy - du jπ cym. Po win ny za tem de ba cie, to wa rzy szyê rûw nieø kon kret ne dzia a nia. O pro po zy cje ta - kich dzia aò ape lu je kie row nic two Pol skiej Izby Opa ko waò do wszy st kich, ktûrzy w tej spra wie mo gπ co kol wiek uczy niê. Z pew no úciπ, nie tyl ko PIO, ale tak øe in ne orga ni za cje pra co daw cûw i sa mo rzπ du go spo - dar cze go, za sta no wiπ sií jak uho no ro waê bo - ha te rûw te go trud ne go okre su, tj. firm, ktûre mi - mo ist nie jπ cych i cze ka jπ cych je trud no úci, wy - ka øπ iø w pe ni za s u gu jπ na mia no spo ecz nie od po wie dzial nych. Wa c aw Wa siak 48 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

26 IN TRO LI GA TOR NIE ÑBau do li noî, Umber to Eco Tradycja zobowi¹zuje Sztuka introligatorska w Polsce jest zagroøona i to w sytuacji, gdy ma szansí sií rozwinπê, gdy piíkne, nawiπzujπce do tradycji oprawy sπ coraz bardziej poszukiwane i cenione, gdy coraz czístszym luksusowym prezentem sπ kompletne ksiígozbiory gabinetowe w skûrzanych oprawach. Podstawowym wrogiem jest niewiedza i ignorancja. O aspek tach in tro li ga tor skie go rze mio s a, pro ble mach z ja ki mi ono sií bo ry ka i o tym, jak po win na wy glπ daê uni kal na opra wa opo wia da Edward Ley z Wy daw nic twa Ar ty stycz ne go Kur tiak i Ley. CzÍ ste b Í dy po pe nia ne przez pol skich in tro li ga to rûw W sztu ce in tro li ga tor skiej waø ne jest, by po - znaê da nπ ksiπø kí, co przy opra wie po zwa la nadaê jej uni kal ny cha rak ter. Opra wa mu si pa - so waê do sty lu, epo ki oraz do tre úci ksiπø ki. Nie ste ty in tro li ga to rzy ma jπ ogra ni czo nπ licz bí orna men tûw i ty mi sa my mi ele men ta mi ozda - bia jπ dzie a Ko cha now skie go, Mic kie wi cza, a tak øe dzien ni ki ustaw, ksiπø ki Lu dlu ma oraz pra ce dy plo mo we. Podob nie jest z czcion kπ; z re gu y nie dys po nu jπ ich od po wie dniπ licz bπ al bo teø nie ro zu mie jπ ich kon te kstu hi sto rycz - ne go. O kwe stii este ty ki de cy du je przy pad ko wy zbiûr nie kom plet nych czcio nek. Po nad to czí - sto kroê nie dba jπ o za sto so wa nie od po wie dnie - go ga tun ku skûry, a tak øe ñ z po wo du bra ku od po wie dnich na rzí dzi ñ o w a úci we úcie nie nie skûry. Ksiπø ki opra wia ne w Pol sce za zwy czaj nie sπ opor ko wa ne, a zda rza sií je szcze nader czí sto, iø in tro li ga tor w ogûle nie s y sza o ta - kiej czyn no úci. Pol skie in tro li ga tor stwo ar ty stycz ne jest Ñw podzie miuî Ob ser wu jπc od po nad 20 lat úro do wi sko in - tro li ga to rûw na úwie cie moø na po wie dzieê, øe w Pol sce nie ste ty nie ma in tro li ga to rûw ar ty - stûw, sπ je dy nie le psi bπdü gor si rze mie úl ni cy. Sπ to Ñmoc ne s o waî, ale wy ni ka jπ one z wie lo - let nie go do úwiad cze nia, m.in. z fak tu do g Íb - ne go po zna nia hi sto rii tej dzie dzi ny sztu ki oraz li te ra tu ry przedmio tu, a tak øe bez po úre dniej ob ser wa cji, ucze st - nic twa w wy sta wach i oso bi stej prak ty ki. Majπce na swoim koncie oko o 40 tytu Ûw wydaò bibliofilskich Wy daw nic two Arty stycz ne Kur tiak i Ley ma naj licz niej szπ w Pol sce ko lek cjí Ñksiπ øek o ksiπø kachî. Przed - sta wi cie le fir my po bie ra li na u ki w naj lep szej na úwie cie, eli tar nej szko le dla in tro li ga to rûw ar ty - stûw Cen tro del bel li bro w Asco nie; ma jπ roz le - g e kon tak ty za gra nicz ne, a tak øe pil nie ob ser wu - jπ, co dzie je sií w tej dzie dzi nie na úwie cie. Obe cnie w Pol sce nie ma ñ po za ÑLe ga to ria Ar ti fi cio saî ñ szko y in tro li ga tor stwa ar ty stycz - ne go. ÑIn tro li ga to ra miî na to miast zo sta jπ ama - to rzy, al bo oso by po za wo do wych szko ach po - li gra ficz nych, gdzie na cisk k a dzie sií (bo ta kie jest za po trze bo wa nie) na in tro li ga tor stwo prze - my s o we. Nie mo gπ mieê wie dzy na te mat hi - sto rii li te ra tu ry lub sztu ki. Nie ste ty, nie le piej by o przed woj nπ. Wte dy in tro li ga to rzy na rze ka li, øe w ra mach re so cja li - za cji uczy sií w wií - zie niach te go za wo - du, co uje mnie wp y - wa o na ogûl nπ opi - nií o úro do wi sku za - wo do wym in tro li ga to - rûw. Jed nak øe wy - cho dzi a przy naj - mniej ÑPol ska Ga ze ta In tro li ga tor skaî, na a mach ktûrej moø na by o choê by sií na to po skar øyê. Po woj nie sy tu a cja zmie nia a sií juø tyl ko na gor sze. Za wûd Ñzszed do podzie miaî, ale jak naj bar dziej do s ow nie ñ do su te ryn, dzie lπc lo - sy drob nych szew cûw, ka let ni kûw i ma gli INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Opor ko wa nie grzbie tu blo ku ksiπø ki wy ko nu je sií przez od gií cie ze wní trz nych grzbie tûw sk a dek blo ku ksiπø ki. Dzia a nie to po zwa la na zwiík sze nie wy trzy ma o úci po π cze nia blo ku z ok ad kπ, gdyø opo rek utwo rzo ny na kra wí dzi grzbie tu blo ku ksiπø ki opie ra sií o kra wídü grzbie to wπ ok a dzi nûw ki. Opor ko wa - nie moø na sto so waê do grzbie tûw wie lo sk ad ko wych za o krπ glo nych i pro stych. Wy so koúê opor ka po win na byê rûw na gru bo úci ok a dzi nûw ki. v

27 IN TRO LI GA TOR NIE Nie by o juø na wet szkol nic twa na po zio - mie za wo do wym. Nie licz ni fa chow cy prze ka zy wa li swπ wie dzí je szcze bar - dziej nie licz nym na stíp com. ÑW ad ca pier úcie niî, J.R.R. Tol kien Jak wy braê w a úci wπ opra wí? Opra wí do sto so wu je sií do epo ki, z ktûrej po cho dzi dzie o lub do epo ki, o ktûrej ono trak tu je. Moø na teø, je úli klient to za ak cep tu je, wy ko naê dzie o ca - ko wi cie no wo cze sne i ñ na szczí úcie ñ tak dzie je sií co raz czí úciej. Kaø dy z trzech po wo dûw jest uza sa dnio ny. We Fran cji na przy k ad, Sun Evrard kon se - kwent nie od lat opra wia wspû cze únie sta ro dru ki po wie rza ne przez Bi blio the - que Na tio nal. Uza sa dnia to fak tem, iø czy nio no tak za wsze w prze sz o úci. Bo praw dπ jest, øe in tro li ga tor w XVII wie ku ñ gdy zaj mo wa sií ma nu skryp ta mi ñ nie sta ra sií na úla do waê opraw úre dnio - wiecz nych, lecz two rzy dzie a we d ug sty lu swo jej epo ki. RÍcz na ro bo ta WspÛ cze sne, o wy so kim po zio mie, in - tro li ga tor stwo jest dzie dzi nπ sztu ki otwar - tπ na wszel kie moø li we wp y wy. Roz wi ní - o wie le sty lûw i szkû. Jed nak naj le psi ñ na wet je úli spe cja li zu jπ sií w re wo lu cyj - nej Ñstruc tu re cro i seeî ñ po czy tu jπ so bie za obo wiπ zek bie g π zna jo moúê tra dy cyj - nej naj tru dniej szej Ñopra wy fran cu skiejî. Je øe li wy ko nu je sií opra wy uni ka to we, wûw czas nie ma moø li wo úci zro biê te go ma - szy no wo. Po zo sta je rícz na ro bo ta. t ÑNie bez piecz ne zwiπz kiî - album poúwiícony XVIII-wiecznym kostiumom dworskim Ist nie jπ ce od 1989 r. ko sza liò skie Wy daw nic - two Ar ty stycz ne Kur tiak i Ley zaj mu je sií m.in. wy ko ny wa niem skûrza nych opraw bi - blio fil skich. In tro li ga tor nia ar ty stycz na Urszu li Kur tiak i Edwar da Le ya wy ko nu je nie tyl ko ar - ty stycz ne opra wy ksiπ øek wzbo ga ca jπc o no - we po my s y in tro li ga tor stwo ar ty stycz ne, ale tak øe kszta ci no wych adep tûw te go rze mio - s a w szko le ÑLe ga to ria Ar ti fi cio saî na za sa - dzie mistrz-uczeò, jak to by wa o w daw nych cza sach ñ w szko le odby wa jπ sií prak ty ki i za jí cia szko le nio we. 52 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

28 TEcH NO LO GIE wa ka fir my Goss o na zwie Su per Ber li ner. Dla sku tecz ne go wpro wa dza nia wk a dek do mniej - szych eg zem pla rzy ga ze ty na le øy do ko naê nie - znacz nych zmian w urzπ dze niach wy ko nu jπ - cych tí ope ra cjí. Wy po sa øe nie ma szy ny dru - kar skiej w dwa z a my wa ki umoø li wia dru ko wa - nie na jed nej ma szy nie za - rûw no w do tych cza so wy spo sûb z dwo ma stro na mi na ob wo dzie cy lin dra jak iwtech no lo gii Tri li ner ñ wy - star czy zmie niê za war toúê za k a da nych do ma szy ny form dru ko wych. John Ri chards prze ko nu - je, øe dru ko wa nie ga zet w kom pak to wym for ma cie (sto so wa ne do tπd g Ûw nie do dru ko wa nia ta blo i dûw) jest ra cjo - nal ne eko no micz nie, a po nad to nie wy klu cza ono moø li wo úci dru ko wa nia re klam w du øym for ma cie i w π cza nia ich do ga zet for ma tu kom pak to we go. Przy po mi na on, øe ko niecz - nym ele men tem no wej tech no lo gii Tri li ner jest wy po sa øe nie li nii tech no lo gicz nej dru ko wa nia w z a my wak Su per Ber li ner. Ri chards za zna - cza, øe zmniej sza jπc sze ro koúê sto so wa ne go zwo ju pod o øa dru ko we go, uzy sku je sií bar - dziej po rícz ny kszta t wy dru ko wa nych ga zet. Wyposaøenie maszyny drukarskiej w dwa z amywaki umoøliwia drukowanie na jednej maszynie zarûwno w dotychczasowy sposûb z dwoma stronami na obwodzie cylindra jak i w technologii Triliner Wpro wa dza nie zmian do za in sta lo wa nych juø ma szyn dru ku jπ cych po zwa la sto sun ko - wo ni skim ko sztem przed u øyê ich eko no - micz nie uza sa dnio ne dzia a nie, co jest waø - ne szcze gûl nie w wa run kach za o strza jπ cej sií kon ku ren cji. t W gru dniu fir ma Goss In ter na tio nal og o si a, øe opra co wa a tech no lo gií New Tri li ner za stí pu jπ cπ dru ko wa nie dwûch stron ga zet na ob wo dzie cy lin dra roz wiπ za niem umoø li wia jπ cym umie szcze nie na nim form dru ko wych za wie ra jπ - cych trzy stro ny o bar dziej kom pak to wym for ma cie. Tech no lo gia ma po zwa laê na oszczíd no úci pa pie ru i ob ni øaê ko szty. No we ma szy ny wy po sa øo no w od po wie - dnio do sto so wa ny sy stem asy me trycz - ne go z a my wa nia i od po wie dnie go cií - cia za dru ko wy wa nej wstí gi pod o øa dru ko we go. Po wierzch nií úci nek go to wych pro duk tûw uda je sií dzií ki te mu zmniej szyê o 33,3 pro cent. W wy ni ku jed ne go obro tu cy lin dra dru ku je sií wií cej stron, co zwiík sza rûw nieø szyb - koúê dru ko wa nia na k a dûw. John Ri chards, dy - rek tor dzia u ga ze to wych ma szyn dru kar skich w Goss In ter na tio nal, wy ja únia to na przy k a - dzie: ñ Wy o bra ümy so bie, øe wy daw ca ga ze ty o wy so ko úci 22 ca li, dru ko wa nej do tπd z szyb - ko úciπ eg zem pla rzy na go dzi ní, uøy - wa jπc sy ste mu Tri li ner uzy sku je w tym sa mym cza sie eg zem pla rzy ga zet w mniej - szym for ma cie, o wy so ko úci 14,67 ca la. ZwiÍk - sze nie szyb ko úci dru ko wa nia na k a du po zwa la na pûüniej sze niø do tπd roz po czí cie dru ko wa - nia lub na je go wcze úniej sze ukoò cze nie. Czyn ni ki te sπ czí sto istot ne dla wie lu klien - tûw i mo gπ byê de cy du jπ cy mi ar gu men ta mi przy za wie ra niu kon trak tu. No we roz wiπ za nie w sy tu a cji jed no cze sne go dru ko wa nia ca e go na k a du na wie lu ma szy nach, po zwa la czí sto na wy go spo da ro wa nie w dru kar ni wol nej ma - szy ny Ñdy øur nejî dla przyj mo wa nia na g ych i pil nych do wy ko na nia zle ceò. No we roz wiπ za nie mo øe byê tak øe wy ko rzy - sty wa ne w ma szy nach juø za in sta lo wa nych w dru kar niach. Tech no lo gia New Tri li ner nie ogra ni cza rûw nieø moø li wo úci dru ko wa nia wk a dek re kla mo wych do ga zet w do tych cza so - wych roz mia rach. Nie sy me trycz ne z a my wa nie jest re a li zo wa - ne przy wy ko rzy sty wa niu spe cjal ne go z a my - 54 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

29 WY DA RZE NIA 56 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart 57

30 WY DA RZE NIA Graph Expo to tar gi tra dy cyj nie orga ni - zo wa ne je sie niπ w Chi ca go. Ta co rocz - na im pre za odwie dza na jest g Ûw nie przez lu dzi z ame ry kaò skich firm po li gra ficz - nych. Orga ni za to rzy oba wia jπc sií skut kûw kry - zy su po sta no wi li prze ciw dzia aê ro dzπ ce mu sií za gro øe niu. W no wej sy tu a cji eko no micz nej NPES (The As so cia tion for Sup pliers of Prin ting, Pu bli shing and Co nver ting Tech no lo gies) za i ni cjo wa o w USA spe cjal nπ ak cjí wspie ra nia ini cja tyw in - we sty cyj nych. DziÍ ki niej oraz w wy ni ku rûø ne - go ro dza ju upu stûw za wie ra no na tar gach wie - le umûw. Obok trans ak cji han dlo wych, w opi nii wie lu odwie dza jπ cych, rûw nie war to úcio we by - y moø li wo úci wy ni ka jπ ce z uzy ski wa nych po - rad tech nicz nych. Tar gom Graph Expo 2008 do da wa y splen do - ru licz ne im pre zy to wa rzy szπ ce. Odby o sií m.in. po nad 70 spo tkaò o cha rak te rze edu ka - cyj nym i szko le nio wym. Pro duk ty, wúrûd ktûrych nie za bra k o roz - wiπ zaò pre mie ro wych, pre zen to wa o po nad 600 wy staw cûw. Wpraw dzie licz ba tar go wych go úci (po nad ) by a mniej sza o 12,5 proc. w sto sun ku do ro ku po prze dnie go, ale za no to wa no wzrost ilo úci za war tych na tar - gach trans ak cji, do cze go przy czy ni a sií sk on noúê do ak tyw no úci in we sty cyj nej po nad 8800 firm. ñ Licz ba odwie dza jπ cych by a mniej sza niø przed ro kiem, ale za to na ogû wy øsza by a ich po zy cja za wo do wa i po ziom kom pe ten cji ñ za u wa øy Mi cha el Ring, szef mar ke tin gu w fir mie Xe i kon. ñ W cza sie spo - tkaò szyb ko moø na sií by o zo rien to waê, øe roz mûw cy sπ fa chow ca mi. Podob nπ opi nií wy ra zi a Sha ron Mc Ken ney, sze fo wa mar ke tin gu fir my MBO Ame ri ca, pro - du ku jπ cej urzπ dze nia do z a my wa nia. Jej zda - niem lu dzie odwie dza li sto i ska nie tyl ko po to, aby po o glπ daê eks po na ty, ale aby zna leüê in te - re su jπ ce ich roz wiπ za nia. Bet ty Maul sze fo wa dru kar ni Front End Gra - phics z Cher ry Hill po wie dzia a, øe od 15 lat przy cho dzi na tar gi z usta lo ny mi kwo ta mi prze - zna czo ny mi na in we sto wa nie i w tym ro ku teø do ko na a za ku pûw. Dla Mi cha e la Bres sle ra (Ac cent Ma il & Print/Af - fi lia ted Gra phics) ostat nie pû to ra ro ku by o cza - sem do ko ny wa nia po π cze nia dwûch firm: ñ Re - zul ta tem tych dzia aò sπ po trze by in we sty cyj ne, a tar gi ta kie jak Graph Expo sπ úwiet nym miej - scem dla re a li za cji tych za mia rûw. Nie ktûrzy by li bar dziej ostroø ni. Su san Ba i nes, dy rek tor han dlo wy fir my Ko mo ri po wie dzia a po za koò cze niu tar gûw, øe rok 2008 fir ma na pew - no za koò czy my nie co po nad kre skπ. She ryl Pat tek, wi ce pre zes dzia u mar ke tin gu fir my OcÈ North Ame ri ca, przy zna a øe w obe - cnej sy tu a cji go spo dar czej, przed tar ga mi nie wie dzia a cze go ma ocze ki waê. Do - da a, øe choê w cza sie im - pre zy ruch by umiar ko wa - ny, to koò cûw ka tar gûw by - a dla niej naj bar dziej pra co - wi ty mi dnia mi od pií ciu lat. *** Co czte ry la ta, za miast Graph Expo, odby wa sií im - pre za tar go wa o úwia to wym za sií gu o na zwie PRINT. Ko lej na edy cja odbí dzie sií w dniach wrze únia 2009 ro ku w Chi ca go. t 58 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

31 WY DA RZE NIA Wschodni ry nek do wziê cia ÑKBA-Gra fi tec na ryn ku pol skim î ñ pod ta kim ha s em w Bia ym sto ku, Lu bli nie i Rze szo wie z za pro szo ny mi go úê mi spo tka li sií przed sta wi cie le zna ne go pro du cen ta ma szyn dru ku jπ cych. Wy bûr miej sca kon fe ren cji nie by przy pad ko wy. Wscho dnia Pol ska na le øy do naj s a biej roz wi nií tych po li gra ficz nie ob sza rûw na sze go kra ju. Spo tka nie w Bia ym sto ku, Lu bli nie i Rze - szo wie po s u øy o do pre zen ta cji osiπ - gniíê fir my w Pol sce w ciπ gu ostat nich czte rech lat oraz no wo úci za pre zen to wa nych pod czas tar gûw Dru pa Od ro ku 2005 KBA-Gra fi tec za in sta lo wa w Pol sce 73 ma szy ny z cze skiej Do bru szki ( πcz nie 315 ze spo Ûw) i rok w rok no tu je co raz lep sze wy ni ki sprze da øy. Wp yw na do brπ ko niunk tu rí kon cer nu ma jπ pre - mie ry no wych, sta le udo sko na la nych urzπ dzeò. In for ma cji o dwûch te go rocz nych pre mie rach ñ mo de lach Ra pi da 75 i no wej Per for mie 66 ñ nie za bra k o tak øe pod czas tej im pre zy. åwiet ne sa mo po czu cie pra cow ni kûw KBA- Gra fi tec z ca π pew no úciπ psu je nie co úwia do - moúê, øe te re ny wscho dniej Pol ski po zo sta jπ dla nich Ñter ra in co gni taî. Suk ces fir my jest bo wiem w g Ûw niej mie rze za s u gπ dru karò z Pol ski po u - dnio wej i cen tral nej. Jed nak Lu dek Buch ta, dy - rek tor ds. mar ke tin gu, uspo ka ja: ñ Ta sy tu a cja juø wkrût ce sií zmie ni. W nie d u gim cza sie w Bia ym sto ku odbí dzie sií pierw sza in sta la cja na szej ma szy ny w tej czí úci kra ju. W obe cnej chwi li za le øy nam przede wszy st kim na na wiπ - za niu bli skich kon tak tûw z w a úci cie la mi miej - sco wych dru karò, ktûrzy nie mie li oka zji odwie - dziê tar gûw Dru pa, by za po znaê ich z no wo úcia - mi na sze go kon cer nu. PÛ to ra ro ku te mu zor ga - ni zo wa li úmy podob nπ im pre zí w in nej czí úci Pol ski. By li úmy za do wo le ni z jej efek tûw, dla te go zde cy do wa li úmy sií po wrûciê do sta rej for mu y. Mam nadzie jí, øe z nie gor szym skut kiem. Za pro sze ni klien ci wy s u cha li in for ma cji na te mat struk tu ry KBA-Gra fi tec w Pol sce (osiem 60 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart au to ry zo wa nych firm ser - wi so wych, dwa du øe ma - ga zy ny czí úci za mien - nych w War sza wie i Kra - ko wie, moø li woúê sko rzy - sta nia ze wspar cia ser wi - su fa brycz ne go) oraz suk - ce sûw na lo kal nym ryn ku (fir ma wy ra ünie do mi nu je w na szym kra ju nad kon - ku ren cjπ pod wzglí dem sprze da øy ma szyn pû for - ma to wych). CzÍúÊ spo tka nia po - úwií co no no wym mo de - lom w ofer cie pro du cen ta. Ra pi da 75, ktûra juø na Dru pie 2008 otrzy ma a sze reg zna ko mi tych re - cen zji, sprze da je sií do - sko na le i zda niem Ada ma åla øyò skie go, sze fa sprze - da øy w Pol sce, wkrût ce tra fi do kil ku ko lej nych pol - skich dru kar ni. Na pre mie - ro wπ in sta la cjí pií cio ko lo - ro wej Per for ma 66 bí dzie - my mu sie li je szcze za cze - kaê (jej pro duk cja roz po - czí a sií we wrze úniu ze - sz e go ro ku). CzÍúÊ spo tka nia po - úwií co na zo sta a ofer cie Deut sche Le a sing skie ro - wa nej do przed sií biorstw po li gra ficz nych. Fir ma ma wie lo let nie zwiπz ki z KBA, fi nan su je za ku py jej klien - tûw w wie lu eu ro pej skich kra jach (m.in. w Cze - chach). Od nie daw na wspie ra in we sty cje pol - skich dru ka rzy; m.in. mia - a udzia w sfi nan so wa niu wrze únio wej in sta la cji Ra - pi dy 75 w dru kar ni Im - pres sion Pol ska. t Ludek Buchta, dyrektor ds. marketingu w KBA-Grafitec: ñ PÛ tora roku temu zorganizowaliúmy podobnπ imprezí w innej czíúci Polski. Byliúmy zadowoleni z jej efektûw, dlatego zdecydowaliúmy sií powrûciê do starej formu y. Na premierowπ instalacjí piíciokolorowej maszyny Performa 66 bídziemy musieli jeszcze zaczekaê, bowiem jej produkcja rozpoczí a sií dopiero we wrzeúniu zesz ego roku. 61

32 WY DA RZE NIA Zacznijmy od dzieci Katowicka AkademiÍ Sztuk PiÍknych, przy wsparciuministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zorganizowa a konkurs ÑKsiπøka dobrze zaprojektowana ñ zacznijmy od dzieciî. Na kon kurs wp y ní o 580 prac 160 au to - rûw z Pol ski i 11 z za gra ni cy. Du øe za - in te re so wa nie kon kur sem utwier dzi o orga ni za to rûw w prze ko na niu o du øym zna cze - niu tej dzie dzi ny na u cza nia w pol skim ar ty - stycz nym szkol nic twie wy øszym. Ksiπø ka dla dzie ci jest dzie dzi nπ pro jek to wa nia, z ktûrπ wie - lu m o dych twûr cûw wiπ øe swo je nadzie je na przy sz π ka rie rí pro jek to wπ. Do wspû two rze - nia kon kur su uda o sií za pro siê wy daw cûw spe cja li zu jπ cych sií w pu bli ko wa niu piík nie za - pro jek to wa nej ksiπø ki dla dzie ci. Sam kon kurs odby wa sií w trzech eta pach. Po obej rze niu wszy st kich prac ko mi sja kwa li - fi ka cyj na no mi no wa a do na grûd 21 prac w trzech ka te go riach: Ñilu stra cjaî, Ñilu stra cja i tekstî oraz Ñksiπø kaî. ñ W pra cach szu ka am este tycz nej de cy zji, spûj no úci po my s u, úwie øo úci ñ t u ma czy Mar ta Igner ska, ilu stra tor ka i pro jek tant ka ksiπ øek. ñ Anna Czech (ASP Katowice), ÑCzego mi sií chce?î Za sko czy o mnie du øe za in te re so wa nie kon kur - sem, ale tak øe nie zro zu mia a nie chluj noúê w spo so bie pre zen ta cji prac. Ja koúê sa mych ilu - stra cji w po rûw na niu z ty mi, po π czo ny mi z ty po - gra fiπ by a du øo lep sza. Mo øe faj nie by by o uczy niê kon kurs bar dziej mií dzy na ro do wym. Wzmoc nie nie ko mu ni ka cji z pra cow nia mi ilu stra - cji i pro jek to wa nia gra ficz ne go we Fran cji, Bra zy - lii, Cze chach, Ro sji, Hi szpa nii, W o szech itd. by - o by ko rzy st ne. Kon fron ta cja rûø nych spo so bûw pa trze nia na ksiπø kí dla dzie ci mo g a by sie staê klu czo wa, tak øe pod wzglí dem rûø nych kul tur. ñ Je stem przy je mnie za sko czo na ja ko úciπ prac kon kur so wych ñ do da je Iza bel la Ka lu ta, g Ûw ny spe cja li sta w In sty tu cie Ksiπø ki. ñ W przy sz o úci chcia a bym obej rzeê wií cej ksiπ øe czek au tor skich, z wy my úlo nπ jed no cze - únie fa bu π i ilu stra cja mi. Mam wra øe nie, øe je - úli cho dzi o ilu stra cje czy ty po gra fií (tu mo øe jest tro szecz kí go rzej) stu den ci ma jπ moø li - Karolina Kornek (ASP Katowice), ÑNa wyspach Bergamutachî woúê zdo by cia doúê so lid ne go wy kszta ce nia, to jed nak nie sπ chy ba w ogûle ucze ni kon stru - o wa nia fa bu. W za sa dzie nie by o ani jed nej pra cy, ktûra za sko czy a by nas w a únie od stro - ny tre úcio wo-fa bu lar nej. Oczy wi úcie za wsze moø na po wie dzieê, øe Aka de mia kszta ci wy π - cze ni przy sz ych gra fi kûw i ilu stra to rûw, jed nak na uczel niach za gra nicz nych ksiπø ka dla dzie - ci jest czí sto trak to wa na ja ko ca oúê, co wy ra - ünie wi daê, gdy prze glπ da sií tam tej sze de biu - ty ñ do brze by o by sprûbo waê po dπ øaê tym tro pem. v Ro bert Oleú, pro jek tant ksiπ øek, wy daw ca pol skiej we rsji ÑEle men ta rza sty lu w ty po gra fiiî, wy - k a dow ca pod staw edy tor stwa i ty po gra fii ñ Je stem za sko czo ny bar dzo wy so kim po zio mem prac, cie szí sií, øe by o ich tak du øo. W swo jej oce nie w pierw szej ko lej no úci bra em pod uwa gí no wa tor ski po mys ilu stra cji, do bry war sztat, ory gi - nal nπ ko lo ry sty kí oraz bez pie czeò stwo psy chicz - ne i fi zycz ne dziec ka. Hor ror i mrocz ne kli ma ty nie mia y u mnie szans tak sa mo jak ostre kra wí dzie me ta lo wych al bo pla sti ko wych czí úci. Oce nia jπc wa lo ry ty po gra ficz ne, naj pierw pa trzy - em na to czy ogûl na kon cep cja edy tor ska od po - wia da cha rak te ro wi i prze zna cze niu ksiπø ki, i czy zo sta a kon se kwent nie za pro jek to wa na. Odrzu ca - em np. te ksty wier szo wa ne, z o øo ne w for mie jed - no wer so we go ta siem ca, ktûre wy ma ga y kon se - kwen cji choê by w za cho wa niu uk a du wier szo wa - ne go dla wy rûø nie nia wy ra zûw düwií ko na úla dow - czych. Zwra ca em uwa gí na to, by tekst nie przy - t a cza ilu stra cji, oce nia em rûw no mier nπ kom po - zy cjí sk a du, jej czy tel noúê i neu tral noúê (od po - wie dnia in ter li nia, pra wi d o we úwia t a mií dzy li te ro - we i mií dzy wy ra zo we, wy rûø nie nia, kon trast itp.). S o wem przy dat noúê dla okre úlo nej gru py wie ko - wej (ro dzic, dziec ko). Z ty po gra fiπ nie ste ty jest du øo go rzej niø z ilu stra - cjπ, pol scy stu den ci ma jπ pro ble my z uk a dem cho rπ giew ko wym, nie po tra fiπ pra wi d o wo z o øyê dia lo gu ani po e zji, ma o wie dzπ o mi kro ty po gra fii. Du øo le piej wy pa da y pi sma odrícz ne niø do bra ne przez nich pi sma dru kar skie. Za u wa øal ny jest ogûl ny brak lo gi ki i kon se kwen cji przy wy bo rze sy - me trii czy asy me trii uk a du ty po gra ficz ne go. Do - wol noúê uk a du nie za wsze u a twia czy tel noúê, a nie jed no krot nie wpro wa dza tyl ko cha os. W ty po gra fii jest chy ba naj wií cej do zro bie nia. Z te go wzglí du mu sia em ty po gra fií oce niaê nie - co a go dniej. Mi mo za le g o úci w ty po gra fii, mo ja oce na kszta ce - nia stu den tûw jest bar dzo wy so ka, by em mi o za - sko czo ny zw a szcza úwie øym spoj rze niem i úwiet - nym war szta tem. My úlí, øe wy daw cy je szcze przed og o sze niem wy ni kûw kon kur su mo gπ juø za czy naê ostrzyê so bie zí by na nie ktûrych stu den tûw. 62 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart 63

33 WY DA RZE NIA Aleksandra WoldaÒska, ÑPan Jan dla m odych wegetarianî. W dru gim eta pie mií dzy na ro do we ju ry roz - dy spo no wa o na gro dy. W ka te go rii Ñilu stra cja i tekstî dwie rûw no rzíd ne na gro dy otrzy ma li: Aga ta Du dek (ASP War sza wa) za pra cí ÑLim - po poî oraz Ka ro li na Kor nek (ASP Ka to wi ce) za ze staw prac: ÑNa π ceî, ÑDzieÒ na π ceî, ÑMru czo ekî, ÑPsie smut kiî, ÑNa wy spach Ber - ga mu tachî. Ku ba So wiò ski, gra fik pro jek tant, spe cja li zu je sií w dzie dzi nie pla ka tu, gra fi ki wy daw ni czej, ilu - stra cji oraz w pra so wym ry sun ku sa ty rycz nym. WspÛ twûr ca, cz o nek ze spo u re dak cyj ne go kwar tal ni ka,,2+3dì Cze go szu ka eú w pra cach? ñ Ory gi nal no úci, w a sne go sty lu w pra cach ilu stra - cyj nych, po praw no úci kom po zy cyj nej i ty po gra ficz - nej w opra co wa niach ksiπ øek, spûj no úci po my - s u/ilu stra cji z tre úciπ i pro po no wa nπ gru pπ wie ko - wπ czy tel ni kûw. Co cií za sko czy o? ñ Za sko czy a mnie ma a rûø no rod noúê sty li stycz - na. Np. bra ko wa o bar dzo ksiπ øek ilu stro wa nych w do brym war szta to wo re a li stycz nym sty lu ñ w tej ka te go rii by o spo ro nie za mie rzo ne go ki czu. Prze - wa øa y bar dzo ma lar skie pra ce, czí sto na gra ni cy eks pe ry men tu. W tej ostat niej ka te go rii Ñeks pe ry - men tal nejî po ja wi y sií cie ka we roz wiπ za nia, ale skie ro wa ne do star szych np. ksiπø ki ÑLo ko mo ty - waî Brze chwy gdzie gru pa do ce lo wa i np. iro nicz - ne lub eko lo gicz ne prze s a nie nie ko re spon do wa - o z wier szem dla ma ych dzie ci. Jak oce niasz po ziom kszta ce nia w za kre sie pro jek to wa nia ksiπø ki dzie cií cej na pol skich uczel niach (na pod sta wie nade s a nych prac)? ñ åre dni, choê zda rza y sií úwiet ne pra ce. Za bra - k o jed nak w ka te go rii ksiπ øek zde cy do wa nych fa - wo ry tûw nie po zo sta wia jπ cych øad nych wπt pli wo - úci. Bar dzo s a bo opra co wa na ty po gra fia z nie licz - ny mi wy jπt ka mi ñ stu den ci nie ra dzπ so bie z po π - cze niem ilu stra cji z za pi sem tre úci. Tekst po zo sta - je czí sto ob cym gra ficz nie ele men tem za miast ak - tyw nie bu do waê Ñar chi tek tu ríî stron i wspû dzia aê z ilu stra cja mi. In ne uwa gi ñ W wiík szo úci wy pad kûw pro ble mem by o do pa - so wa nie tre úci i ilu stra cji do gru py wie ko wej. Au to - rzy prac czí sto nie bra li pod uwa gí po trzeb ma e - go odbior cy, sku pia jπc sií bar dziej na w a snej eks - pre sji. Ma o teø by o przy k a dûw do brze skon stru - o wa nej nar ra cji w obrí bie ilu stra cji. Prze wa øa y pro po zy cje dla ma ych dzie ci do 6-7 lat i za bra k o po my s Ûw dla star szych grup wie ko wych np. ilu - stra cji do po wie úci czy kla sycz nych ba jek czy ta - nych przez tro chí star sze go czy tel ni ka. 64 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Agata Dudek (ASP Warszawa), ÑLimpopoî RÛw nieø dwie rûw no rzíd ne na gro dy ju ry przy zna o w ka te go rii Ñksiπø kaî. Otrzy ma li je An na Czech (ASP Ka to wi ce) za pra cí ÑCze go mi sií chce?î oraz Ale ksan dra Wol daò ska za pra cí ÑPan Jan dla m o dych we ge ta rianî. Lau - re a ci otrzy ma li po 3000 z o tych. W ka te go rii Ñilu stra cjaî ju ry po sta no wi o nie przy zna waê na grûd. W trze cim eta pie, swo je na gro dy przy zna y wy daw nic twa za pro szo ne do wspû two rze nia kon kur su. Wy bra nych przez sie bie au to rûw wy daw cy za pro si li do roz mûw na te mat wspû - pra cy. ñ Wi daê, øe to øy wy i bu dzπ cy za in te re so wa - nie te mat ñ mûwi Bar ba ra KÍ sek, kie row nik do spraw ar ty stycz nych Wy daw nic twa Znak. ñ To zna ko mi cie, bo co raz wií cej wy daw cûw szu ka do brych ry sow ni kûw, lu dzi twûr czych, ktûrzy nie tyl ko ozdo biπ cu dzy tekst, ale stwo rzπ ca o - úcio wπ kon cep cjí. t

34 WY DA RZE NIA Holger Giffhorn i Manuel Matare czer wo na krop ka Nu me ry trze ci i czwar ty te go rocz nej ga ze ty tar go wej Ñdru pa re portî wy gra y mií dzy na ro do wy kon kurs pro jek to wa nia gra ficz ne go ñ red dot. Jest to za s u gπ Hol ge ra Gif fhor na, na gra dza ne go juø wcze úniej pro jek tan ta z fir my Gif fhorn De sign z Wup per ta lu. Na gro dπ red dot award: com mu ni ca tion de sign wy rûø nia ne sπ co rocz nie am bit ne pro jek ty gra ficz ne, o wy bit nie in no wa cyj nym wy glπ dzie. Na gro dy red dot de sign award przy dzie - la ne sπ w ka te go riach: za pro jek to wa - nie pro duk tu, za ory gi nal ny spo sûb do tar cia do odbior cy oraz za ogûl nπ kon cep - cjí pro jek tu. W tym ro ku mií dzy na ro do we ju ry z o øo ne z 14 au to ry te tûw w pro jek to wa niu gra ficz nym mu sia o wy bie raê z pra wie 6000 prac nade s a nych z 39 kra jûw. W efek cie na gro - dzo no 381 pro jek tûw. Uro - czy ste wrí cze nie dy plo mûw odby o sií pod czas ce re mo - nii w Es sen Ca si no Zol lve - re in. Na gro dzo ne pra ce by y eks po no wa ne sπ na spe cjal nej wy sta wie. ñ Ja ko orga ni za to rzy tar gûw Dru pa wy rûø nie - nie tπ na gro dπ przyj mu je my ze szcze gûl nie du - øπ sa ty sfak cjπ ñ po wie dzia Ma nu el Ma ta re, dy - rek tor Mes se Du es sel dorf. ñ Ga ze ta Ñdru pa re - portî od gry wa istot nπ ro lí w na szej dzia al no - úci, jest pro duk tem wy rûø nia jπ cym nas, kreu je nasz wi ze ru nek, spe nia funk cjí in for ma cyj ne, a tak øe jest fo rum, ktûre za in te re so wa nym po - zwa la do strzec dy na micz ne zmia ny za cho dzπ - ce w prze my úle po li gra ficz nym. Suk ces jest efek tem Licz by 5885 ñ ty le prac zg o szo no do kon kur su 39 ñ z ty lu kra jûw po cho dzi y zg o sze nia 343 ñ ty le prac otrzy ma o na gro dy red dot 38 ñ ty le pro jek tûw otrzy ma o na gro dy red dot: Best of the Best wspû pra cy Mes se Du es - sel dorf, fir my pro jek to wej Gif fhorn De sign oraz dru - kar ni Druc kstu dio Du es - sel dorf. Wszy st kie po my - s y, pro ble my i eta py re a - li za cji by y na bie øπ co oma wia ne. Po po le mi ce mií dzy pro jek tan tem i dru ka rza mi do bra no m.in. od po wie dni ga tu nek pa pie ru, od po wie - dnie ope ra cje wy koò cze nio we i in ne czyn no úci nada jπ ce pro duk tom efek ty spe cjal ne. t 66 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

35 PU BLIc RE LA TIONS PR po ame ry kañ sku Po za koò czo nej kam pa nii pre zy denc kiej w Sta nach Zjed no czo nych, spe cja li úci New spo int po sta no wi li przyj rzeê sií pu bli ka cjom na te mat dwûch naj waø niej szych kan dy da tûw w pol skich ser wi sach in ter ne to wych. Z ra por tu wy ni ka, øe pol skie me dia onli ne, podob nie jak ame ry kaò skie, pra wie przez ca y czas trwa nia kam pa nii chít niej pi sa y o kan dy da cie, ktûry osta tecz nie zo sta wy bra ny przez Ame ry ka nûw. Pod sam ko niec kam pa nia zo sta a zdo mi no wa na przez te ma ty kí eko no micz nπ. Licz ba ar ty ku Ûw w pol skich me diach stop - nio wo ro s a w mia rí roz wo ju kam pa nii. W ma ju licz ba pu bli ka cji za wie ra jπ cych na zwi sko Ba rack Oba ma wy nio s a 568, na to - miast te kstûw wy mie nia jπ cych na zwi sko kan dy - da ta re pu bli ka nûw po ja wi o sií nie mal øe dwa ra - zy mniej, bo 291. Z ko lei pod ko niec kam pa nii ñ w paü dzier ni ku ñ o Joh nie Mc Ca i nie pi sa no aø 2475 ra zy, a o Ba rac ku Oba mie ñ 3082 ra zy. Ana li za ob jí a okres od 4 ma ja do 4 paü - dzier ni ka 2008 ro ku. W tym okre sie w pol skich ser wi sach in ter ne to wych na pi sa no o Ba rac ku Oba mie πcz nie ra zy, na to miast o je go kontr kan dy da cie 7921 ra zy. Przez wiík szoúê cza su trwa nia kam pa nii kan dy dat Par tii De mo - kra tycz nej od no to wy wa wií cej pu bli ka cji, niø kan dy dat re pu bli ka nûw. Wy jπt kiem jest mie siπc wrze sieò, w ktûrym po ja wi o sií 2327 pu bli ka cji o Joh nie Mc Ca i nie, a o je go ry wa lu ñ WÛw czas g Ûw nym te ma tem w me diach by krach fi nan so wy w USA oraz dzia a nia pod jí te przez kan dy da tûw, a zw a szcza przez Joh na Mc Ca i na. PrÛba od o øe nia pierw szej de ba ty te - le wi zyj nej z uwa gi na kry zys i wal ka o po ro zu - mie nie Bia e go Do mu z Kon gre sem w kwe stii pla nu ra to wa nia ame ry kaò skiej go spo dar ki osta tecz nie przy czy ni y sií do klí ski kan dy da ta re pu bli ka nûw. 68 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Naj wií cej ar ty ku Ûw o oby dwu kan dy da tach po ja wi o sií na po czπt ku czerw ca, w pierw - szych dniach lip ca, w ostat nim ty go dniu sierp - nia, pod ko niec wrze únia oraz w ostat nim ty go - dniu przed wy bo ra mi. W pierw szym ty go dniu czerw ca prze pro wa dza ne by y bo wiem pra wy - bo ry de mo kra tûw, w ktûrych Ba rack Oba ma po - ko na Hil la ry Clin ton i za pew ni so bie no mi na cjí na sta no wi sko kan dy da ta tej par tii. Tym sa mym w me diach po ja wi o sií mnûstwo in for ma cji o re zy gna cji by ej Pierw szej Da my z wy úci gu do fo te la pre zy denc kie go, a tak øe pu - bli ka cji przy bli øa jπ cych syl - wet kí Ba rac ka Oba my. W pierw szych dniach lip ca me dial ne trzí sie nie zie mi wy wo a a de kla ra cja Joh na Mc Ca i na o wy klu cze niu Ro - sji z Gru py G8. Po nad to, w wy ni ku spa da jπ cej po pu lar no úci prze pro wa - dzo no po waø ne zmia ny w je go szta bie wy bor - czym. W pol skich me diach onli ne sze ro kim echem odbi a sií rûw nieø wi zy ta Ra do s a wa Si - kor skie go w USA i je go roz mo wy z Con do le ez - zπ Ri ce, Joh nem Mc Ca i nem oraz Ba rac kiem Oba mπ w spra wie tar czy an ty ra kie to wej. W in - ter ne to wych re la cjach z roz mo wy z kan dy da - tem de mo kra tûw czí sto wspo mi na no, øe na wio sní ten øe se na tor ja ko je dy ny z troj ga wûw - czas g Ûw nych kan dy da tûw do no mi na cji pre - zy denc kiej (po za nim: se na tor Hil la ry Clin ton i se na tor John Mc Ca in z Par tii Re pu bli kaò skiej) od po wie dzia na an kie tí ro ze s a nπ przez orga - ni za cjí po lo nij nπ z py ta nia mi o sto su nek do spraw in te re su jπ cych Po la kûw. Na g y wy syp pu bli ka cji pod ko niec sierp nia zwiπ za ny by przede wszy st kim z kon flik tem gru - ziò sko-ro syj skim oraz kon wen cjπ de mo kra tûw, pod czas ktûrej Ba rack Oba ma uzy ska ofi cjal nπ no mi na cjí par tii na kan dy da ta w wy bo rach. W polskich mediach online szerokim echem odbi a sií rûwnieø wizyta Rados awa Sikorskiego w USA i jego rozmowy z Condoleezzπ Rice, Johnem McCainem oraz Barackiem Obamπ w sprawie tarczy antyrakietowej. Pol skie me dia zwra ca y rûw nieø uwa gí na fakt, iø go úê mi na kon wen cji by li do rad cy pol - skie go pre zy den ta ds. wi ze run ku, ktûrzy wy bra - li sií tam, aby ob ser wo waê ame ry kaò skie wzor ce pro wa dze nia kam pa nii wy bor czej. Sze - ro ko ko men to wa no po par cie udzie lo ne mu przez Hil la ry Clin ton, a tak øe no mi no wa nie se - na to ra Joe Bi de na na kan dy da ta do urzí du wi - ce pre zy den ta. Po nad to czí sto opi sy wa nym te ma tem by o koò czπ ce kon wen cjí wi do wi sko we prze mûwie nie v Obaj kandydaci nie zapomnieli o promocji w popularnych portalach spo ecznoúciowych, Facebook i MySpace. W tym pierwszym Obama zebra prawie 3,3 mln zwolennikûw, zaú McCain ñ blisko 600 tys. 69

36 PU BLIc RE LA TIONS Ba rac ka Oba my, wy g o szo ne 28 sierp nia na sta dio nie Ive sco Field w De nver ñ do k a dnie w 45. rocz ni cí pa miít nej mo wy ÑI ha ve a dre - amì Mar ti na Lu the ra Kin ga. DzieÒ pûüniej po stro nie re pu bli kaò skiej rûw - nieø mia o miej sce bar dzo istot ne w kam pa nii wy da rze nie ñ pod czas kon wen cji John Mc Ca in ofi cjal nie wska za swo je go kan dy da ta na wi ce - pre zy den ta. Zo sta a nim do tej po ry nie wy mie - nia na wúrûd ty po wa nych osûb, 44-let nia gu ber - na tor Ala ski Sa rah Pa lin. Zda niem eks per tûw od wi ze run ku by o to bar dzo do bre po su nií cie, po - nie waø po zwo li o od wrûciê uwa gí me diûw od nie zwy kle uda ne go prze mûwie nia kan dy da ta de mo kra tûw. Jed no cze únie umoø li wi o Mc Ca i - no wi zwiík sze nie po par cia kon ser wa ty stûw oby - cza jo wych i re li gij nych, a tak øe ze bra nie wií cej g o sûw ko biet m.in. wúrûd tych roz cza ro wa nych prze gra nπ Hil la ry Clin ton. We wrze úniu w pu bli ka cjach o kam pa nii ame ry kaò skiej z uwa gi na kry zys na pierw szy plan wy su ní y sií kwe stie eko no micz ne. John Mc Ca in po sta no wi za wie siê kam pa nií na czas kry zy su i za a pe lo wa do kon ku ren ta o od o øe - nie pierw szej de ba ty te le wi zyj nej w Mis si si pi do mo men tu po ro zu mie nia mie dzy Kon gre sem i pre zy den tem w spra wie tzw. pla nu Paul so na ñ ra to wa nia ame ry kaò skie go sy ste mu fi nan so - we go. Apel spo tka sií z odmo wπ i wbrew in - ten cjom Joh na Mc Ca i na zo sta ode bra ny ja ko tchûrzo stwo. Po nad to, gor li wie po pie ra ny przez Joh na Mc Ca i na plan zo sta odrzu co ny przez Kon gres, i to w a únie g o sa mi re pu bli ka nûw. To wy da rze nie osta tecz nie po grπ øy o wi ze run ko - wo Joh na Mc Ca i na, zw a szcza, øe tuø przed wy bu chem kry zy su mûwi o sta bil nych pod sta - wach ame ry kaò skiej go spo dar ki. Od te go mo - men tu w ser wi sach in ter ne to wych co raz czí - úciej po ja wia y sií g o sy ko men ta to rûw, okre - úla jπ cych to ja ko naj wiík szy stra te gicz ny b πd re pu bli kaò skie go kan dy da ta. Wy glπ da na to, øe w ame ry kaò skich wy bo - rach na stπ pi a po wtûr ka sy tu a cji sprzed 16 lat. W kam pa nii w 1992 ro ku Ge or ge Bush wy da - wa sií nie zwy cií øo ny. Jed nak øe do kucz li wa re ce sja, ktûra do tkní a Sta ny tuz przed wy bo - ra mi, przy czy ni a sií do zwy cií stwa Clin to na, ktûry pro wa dzi kam pa nií pod ha s em ÑItís the eco no my, stu pidî (ÑLi czy sií go spo dar ka, g up czeî). t Do wy szu ki wa nia za sto so wa no fra zy îba rack Oba maî i ÑJohn Mc Ca inî wraz z ich odmia na mi. Ko men tarz Pau li na Ga dom ska-dzií cio dy rek tor za rzπ dza jπ cy w Ef fec ti ve Pu blic Re la tions Nie ma jπc da nych na te mat stra te gii ko mu ni ka cji i bu døe tûw, ja ki mi dys po no wa li kan dy da ci w kam pa - nii pre zy denc kiej w USA, moø na je dy nie dy wa go waê o tym, ja kie czyn ni ki przy czy ni y sií do zde cy do wa - nie wiík szej obe cno úci w me diach Ba rac ka Oba my. War to wziπê pod uwa gí kil ka kwe stii. Pie nię dze Bez dy sku syj nie for ma i za siíg wszel kich kam pa nii, w tym pre zy denc kich jest uza leø nio na od wiel ko úci bu døe tûw. Tak teø by o w przy pad ku kam pa nii wy - bor czej w USA. Sztab Ba rac ka Oba my mu sia dys - po no waê ogrom ny mi kwo ta mi, ktûre po zwo li y na tak du øπ eks po zy cjí tej po sta ci w me diach. Obaj kan dy da ci wy ko rzy sta li w swo jej kam pa nii rûø no rod - ne na rzí dzia s u øπ ce do ko mu ni ka cji z elek to ra tem, w tym re kla mí. Spo ty emi to wa ne w ra mach kam pa - nii Ba rac ka Oba my wy rûø nia y sií pod wzglí dem d u go úci i po ry emi sji. Po ch o ní y ma sí pie nií dzy. Moø na przy pu szczaê, øe od po wie dnio du øe na k a dy zo sta y po nie sio ne na po zo sta e úrod ki ko mu ni ka cji, w tym ñ ko mu ni ka cjí w ser wi sach in ter ne to wych. Jed nak po za na k a da mi fi nan so wy mi jest kil ka do - dat ko wych czyn ni kûw, ktûre wp y wa jπ na licz bí pu - bli ka cji w pra sie, in ter ne cie, te le wi zji. Oba ma cie kaw szy, bo mło dy i nie zna ny Jed nπ z przy czyn zna czπ cej prze wa gi licz by pu bli ka - cji do ty czπ cych Ba rac ka Oba my w ostat niej fa zie wy - bo rûw mûg byê nie do sta tek wie dzy na te mat je go oso by i do ko naò. Me dia chít niej in te re su jπ sií te ma - tem waø nym, a je szcze nie zna nym. W po rûw na niu z Joh nem Mc Ca i nem, Ba rack Oba ma by nie od kry tπ kar tπ. Sta no wi in te re su jπ cy obiekt dla dzien ni ka rzy. Kam pa nie po li tycz ne po le ga jπ g Ûw nie na prze ko ny - wa niu gru py do ce lo wej do swo je go punk tu wi dze nia. Ale wy bor cy nie sπ za in te re so wa ni skom pli ko wa ny mi prze ka za mi. Dla te go kan dy da ci nie zaj mu jπ sií pre - zen to wa niem prze my úla nych stra te gii, ale uøy wa jπc okrπ g ych, do brze brzmiπ cych sfor mu o waò (ty pu: oj - czy zna, ro dzi na, tra dy cja, przy sz oúê) kon cen tru jπ sií na zdo by ciu za u fa nia wy bor cûw. Sta ra jπ sií wy wo aê emo cje. W tym ce lu chít nie wy ko rzy stu jπ nie ko rzy st ne in for ma cje o kon ku ren cie. Z uwa gi na d uø szπ dzia al - noúê Mc Ca i na w po li ty ce, Ba rack Oba ma mia wií cej da nych, ktûrych mûg uøyê w ko mu ni ka tach sta wia jπ - cych je go kontr kan dy da ta w ne ga tyw nym úwie tle INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Po prze dnik Ge or ge Bush Ame ry kaò skie spo e czeò stwo oraz me dia w ostat nich la tach mia y wie le oka zji, by znie chí ciê sií do ustí pu - jπ ce go pre zy den ta re pu bli ka ni na Ge or geía Bu sha. Na tu ral nym na stíp stwem te go sta nu by o du øe za in - te re so wa nie pro po zy cjπ wy bor czπ Par tii De mo kra - tycz nej. Me dia chít niej pi sa y o tym, co ma do po - wie dze nia Ba rack Oba ma. Je go sztab wy ko rzy sta nie chít ne na stro je wy bor cûw do ty czπ ce Bu sha i je go ad mi ni stra cji. W ko mu ni ka tach Oba my wciπø prze wi ja y sií prze - ka zy úwiad czπ ce o pla nie wpro wa dze nia zmia ny do tych cza so we go sta nu. Oba ma ry so wa ny by przed wy bor ca mi ja ko: m o dy, dy na micz ny, nie u wi - k a ny w uk a dy, czy li ide al ny kan dy dat do do ko na - nia zmian. Umie jęt ne wy ko rzy sta nie na rzę dzi ko mu ni ka cji Nie wπt pli wie lu dzie zaj mu jπ cy sií kam pa niπ Oba my, wie dzie li w ja ki spo sûb efek tyw nie do trzeê do wy bor - cûw. Wy ko rzy sta no rûø no rod ne na rzí dzia. åwiet nie za rzπ dzo no ko mu ni ka cjπ. Stwo rzo ne zo sta y prze - s a nia, ktûre kon se kwent nie prze wi ja y sií w wy stπ - pie niach kan dy da ta i dys try bu o wa nych in for ma cjach. Oba ma zo sta do brze przy go to wa ny w za kre sie ko - mu ni ka cji we rbal nej i nie wer bal nej. Umie jít nie wple - cio no wπ tek ro dzin ny, wy ko rzy stu jπc po zy tyw ne emo cje wzbu dza ne przez je go øo ní. Pro fe sjo nal nie za rzπ dzo no roz po wszech nia ny mi te ma ta mi. Re a li zu jπc prze my úl nπ stra te gií ko mu ni ka cji, sztab Ba rac ka Oba my uru cho mi w ame ry kaò skim spo e - czeò stwie ogrom nπ ener gií, ktûrej re zul ta tem by a du øa fre kwen cja wy bor cza i wy gra na kan dy da ta de - mo kra tûw. t ChoÊ wπtpliwe by o tym wiedzieli, rywale w kampanii prezydenckiej majπ rûwnieø konta na rodzimej Naszej-Klasie. Obama ma ich 60, McCain ñ 9.

37 IN TER NET PO RO ZU MIE NIE GO O GLE Z WY DAW CA MI Koniec sporu? W No wym Jor ku pod pi sa no po ro zu mie nie Go o gle z ame ry kaò ski mi wy daw ca mi i au to ra mi, ktûre za mkní o kil ku let ni spûr sπ do wy. Cho dzi o o to, øe fir ma Go o gle ska no wa a dzie a znaj du jπ ce sií w ame ry kaò skich bi blio te kach, rûw nieø dzie a chro nio ne pra wem au tor skim, a na stíp nie pu bli ko wa a w sie ci ich frag men ty w ce lach re kla mo wych ñ bez zgo dy po sia da czy praw au tor skich i bez op at. W wy ni ku umo wy fir ma Go o gle prze - zna czy kon kret ne kwo ty na op a ty dla po sia da czy praw oraz po wo a orga ni za cjí (Bo ok Ri ghts Re gi stry), ad mi ni stro - wa nπ przez wy daw cûw i au to rûw, ktûra ma w przy sz o úci kon tro lo waê op a ty za wy ko rzy - sty wa nie w in ter ne cie dzie chro nio nych co py ri - gh tem. W po ro zu mie niu za cho wa no jed nak øe dwie za sa dy, ktûre nie po ko jπ wy daw cûw eu ro - pej skich; po pierw sze: za sa dí opt-out (wy daw - ca lub au tor mo øe je dy nie Ñwy pi saê siíî z sy - ste mu, nie jest py ta ny wcze úniej o zgo dí na umie szcze nie je go dzie a w sy ste mie), po dru - gie: øe umo wa obej mu je tak øe dzie a osie ro co - W porozumieniu zachowano dwie zasady, ktûre niepokojπ europejskich wydawcûw. Po pierwsze: wydawca lub autor moøe jedynie "wypisaê sií" z systemu. Po drugie: umowa obejmuje takøe niejasno zdefiniowane dzie a osierocone. ne i te, ktûrych na k ad jest wy czer pa ny ñ przy czym de fi ni cjí, ktûre dzie a na le øπ do tej ka te - go rii, a ktûre nie, ma po da waê wy πcz nie au to - ma tycz na wy szu ki war ka. W li sto pa dzie w Bru kse li mia o miejsce Wal - ne Zgro ma dze nie Cz on kûw FEP, pod czas ktûre go odby a sií te le fo nicz na kon fe ren cja z kie row nic twem ame ry kaò skie go Sto wa rzy - sze nia Pi sa rzy (AAP) na te mat po ro zu mie nia. AAP przy zna o, øe po ro zu mie nie z Go o gle obej mu je wszy st kie utwo ry znaj du jπ ce sií w bi - blio te kach ame ry kaò skich (tak øe wy daw cûw eu ro pej skich). Je úli cho dzi o po ka zy wa nie frag - men tûw ksiπ øek w Eu ro pie, nic nie ogra ni cza Go o gle w tym za kre sie. Bo ok Ri ghts Re gi stry po wsta nie w ciπ gu kil ku naj bliø szych mie sií cy, a AAP za pro po nu je re pre zen ta tyw ny dla ca e go úro do wi ska sk ad Ra dy Nadzor czej i kie row nic - twa no wej orga ni za cji. Je úli cho dzi o ksiπø ki obe cne han dlo wo tyl ko w Unii Eu ro pej skiej (nie w USA), mo gπ one byê po ka zy wa ne we frag - men tach w in ter ne cie ñ o ile po sia dacz praw au tor skich nie sko rzy sta z opcji opt-out. Wy - daw ca, by zg o siê swe za in te re so wa nie udzia - em w przed sií wzií ciu, nie mu si udo wa dniaê, iø po sia da pra wa rûw nieø do elek tro nicz nych we rsji utwo ru. Je úli wy daw ca eu ro pej ski udzie - li li cen cji wy daw cy ame - ry kaò skie mu na wy da nie utwo ru w USA, obaj wy - daw cy mu szπ sa mi usta - liê, ktûry z nich jest podmio tem po ro zu mie - nia ñ to naj waø niej sze punk ty te le fo nicz nej kon - sul ta cji FEP z AAP. Po roz mo wie z kie row - nic twem AAP WZ FEP opra co wa o ko mu ni kat, w ktûrym wy ra øa za nie po ko je nie for mπ po ro zu - mie nia, doúê od le g π od zwy cza jûw i le gi sla cji Unii Eu ro pej skiej. FEP pod kre úla, iø dla unij ne - go po rzπd ku pra wne go naj waø niej sze jest uprze dnie za py ta nie po sia da cza praw au tor - skich o zgo dí na ja kie kol wiek wy ko rzy sta nie je - go utwo ru. Dru gim po wo dem nie po ko ju wy daw - cûw eu ro pej skich jest za gro øe nie mo no po lem dys try bu cji ksiπ øek elek tro nicz nych przez Go o - gle na ca ym úwie cie, bo wiem ta fir ma wy ra zi a wprost za in te re so wa nie han dlem ksiπø ka mi w we rsji elek tro nicz nej. t 72 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

38 WIADOMOœcI IT WIADOMOœcI IT Nietypowy zegarek No wy ze ga rek fir my To ky o flash, tak jak po prze dnie mo de le za ska ku je for mπ po ka zy wa nia ak tu al ne go cza su. Na zwa pro duk tu, ktûra brzmi ÑNiî jest rûw nie mi ni ma li stycz na jak wzor nic two. Sta lo wa Ñtar czaî ze gar ka z po zio my mi ø o bie - nia mi znaj du jπ sií dio dy LED. Do stíp ne sπ trzy we rsje ko lo ry stycz ne diod: wszy st kie nie bie skie, wszy st kie bia e lub prze mie sza ne czer wo ne i zie lo ne. Go dzi ní od czy tu je sií w na stí pu jπ cy spo sûb: kaø da dio da w naj niø szej li nii ozna cza 2 go dzi ny, li nií wy øej znaj du jπ sií dio dy sym bo - li zu jπ ce po je dyn cze go dzi ny. årod ko wa li nia sk a da sií z diod, z ktûrych kaø da od po wia da 10 mi nu tom, a dwie naj wyø sze li nie ozna cza jπ po je dyn cze mi nu ty. Przewodnik Quarka Z myœl¹ o mobilnych u ytkownikach No kia przed sta wi a úwia tu swûj naj now - szy smart pho ne z pe nπ kla wia tu rπ w uk a dzie QWER TY. Mo del N97 bí dzie do stíp ny w pierwszej po o wie ro ku. Urzπ dze nie wy po sa øo no w 3,5-ca lo wy do ty - ko wy wy úwie tlacz w for ma cie 16:9 oraz sy stem ope ra cyj ny Sym bian S60 OS, zmo dy fi ko wa ny spe cjal nie dla po trzeb ob s u gi te le fo nu po przez do ty ko wy ekran. Te le fon zo sta za pro jek to wa ny z my úlπ przede wszy st kim o mo bil nych uøyt - kow ni kach in ter ne tu. Za in sta lo wa na prze glπ - dar ka ma umoø li wiaê oglπ da nie stron wy ko na - nych w tech no lo gii Flash. Pro dukt po zwo li na oglπ da nie fil mûw z p yn no úciπ 30 kla tek na se - kun dí. Urzπ dze nie po sia da wbu do wa ny mo du A-GPS. No kia N97 ma 32GB wbu do wa nej pa - mií ci, ktûra mo øe byê roz sze rzal na kar ta mi pa - mií ci mi crosd. Ce na No kii N97 praw do po dob nie bí dzie wy - no si a oko o 700 do la rûw. Fir ma Qu ark Inc. po in for mo wa a o wpro wa dze niu na ry nek bez p at ne go prze wo - dni ka, ma te ria Ûw onli ne oraz wi deo, ktûre ma jπ po mûc oso bom pro fe sjo nal nie zaj mu jπ cym sií gra fi kπ w pe nym wy ko rzy sty wa niu sto so wa nych przez nich na rzí dzi pro jek to wych. Ksiπø ka, ktûrπ moø na po braê ze stron in ter ne - to wych Qu ar ka, opi su je, w ja ki spo sûb uøyt kow - ni cy Qu ar kxpress 8 mo gπ p yn nie pra co waê z pro gra ma mi Pho to shop, Il lu stra tor, Dre am we a - ver, Flash oraz pli ka mi PDF, nie za leø nie bπdü w ra mach pa kie tu Ado be Cre a ti ve Su i te. Za wie ra rûw nieø wpro wa dze nie do Qu ar kxpress 8 dla uøyt kow ni kûw In De sign, gdzie wy punk to wa no podo bieò stwa i rûø ni ce mií dzy ty mi pro gra ma mi. Prze wo dnik, pier wot nie do stíp ny dla Qu ar - kxpress 7, zo sta za ktu a li zo wa ny w ta ki spo - sûb, aby uwzglí dnia za rûw no zmia ny wpro - wa dzo ne w we rsji Qu ar kxpress 8, jak teø Ado - be Cre a ti ve Su i te 4. Qu ar kxpress 8 ba zu je na wcze úniej szej in te gra cji z wio dπ cy mi apli ka cja - mi pro jek to wy mi, ale obe cnie ob s u gu je teø ory gi nal ne pli ki Il lu stra to ra (.ai) oraz ma wbu - do wa ne moø li wo úci pro jek to wa nia we Fla shu. Za po mo cπ ta kich stan dar dûw jak SWF, XHTML czy CSS uøyt kow ni cy Qu ar kxpress 8 mo gπ pro jek to waê w obrí bie me diûw two rzπ - cych zin te gro wa ne úro do wi sko Qu ar kxpress 8, jak teø apli ka cji na le øπ cych do Ado be Cre a - ti ve Su i te, ta kich jak Ado be Flash i Ado be Dre - am we a ver. Prze wo dnik szcze gû o wo opi su je, w ja ki spo sûb Qu ar kxpress wspû pra cu je z Cre a ti ve Su i te i wy ja únia, co po win ni zro biê uøyt kow ni cy, gdy ko rzy sta jπ z obu apli ka cji. 74 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart Nowe procesory Intela Fir ma In tel wpro wa dza trzy no we pro - ce so ry prze zna czo ne do kom pu te rûw biur ko wych: Ce le ro na E1500, Pen tium E5300 oraz Co re 2 Qu ad Q8300. Ce le ron E5100 to dwur dze nio wy pro ce sor, ktûry zo sta wy ce nio ny na 53 dol. Jest zbu do - wa ny w opar ciu o star szπ ar chi tek tu rí 65nm i dzia a z czí sto tli wo úciπ 2,2GHz. Po sia da 512KB pa mií ci ca che L2. Pen tium E5300 ofe ru je ze gar o 100MHz wy - øszy, niø w mo de lu Pen tium E5200 2,5GHz. Ce na pro ce so ra to 86 dol. No wy pro ce sor z ro dzi ny Co re 2 Qu ad o ozna cze niu Q8300 zo sta wy pro du ko wa ny w tech no lo gii 45nm. Po sia da 4MB pa mií ci ca - che L2 i pra cu je z czí sto tli wo úciπ 2,5GHz. Je - go ce ní usta lo no na 224 dol. Miniaturowy twardy dysk Fir ma Ple xtor przed sta wi a kie szon ko - wych roz mia rûw ze wní trz ne dys ki twar - de. Urzπ dze nia PX-PPH60U oraz PX- PPH120U wa øπ za le dwie 90 g kaø de. Pro duk ty sπ ide al ne dla tych uøyt kow ni kûw kom pu te rûw, ktûrzy uwa øa jπ prze no úne pa mií - ci flash USB za zbyt ogra ni cza jπ ce pod wzglí - dem po jem no úci. Dys ki Ple xto ra sπ wiel ko úci oko o 3 ta kich pa - mií ci, za pew nia jπc przy tym po jem - noúê 60GB lub 120 GB. Roz mia ry no - wych dys kûw to 90x62x12 mm. Urzπ - dze nia nie wy ma - ga jπ ze wní trz ne go za si la nia, sπ ci che, a twe w in sta la cji (Plug&Play) i kom pa ty bil ne z kom pu te ra mi za - rûw no PC, jak i Mac. 75

39 WIADOMOœcI IT Wirusy równie na Macach Je szcze nie daw no po sia da cze kom pu te - rûw Mac twier dzi li, øe pro blem wi ru sûw ich nie do ty czy. Obe cnie na wet Ap ple za chí ca uøyt kow ni - kûw swo ich pro duk tûw do sto so wa nia opro gra - mo wa nia an ty wi ru so we go. Fir ma re ko men du je ta kie apli ka cje jak: McA - fee Vi rus Scan, Sy man tec Nor ton An ti vi rus 11 oraz In te go Vi rus Bar rier X5. Do tych czas, wiík - szoúê wi ru sûw by a na pi sa na na kom pu te ry z sy ste mem Win dows, praw do po dob nie z po - wo du ich du øej po pu lar no úci. Te raz za czí o sií po ja wiaê z o úli we opro gra mo wa nie dzia a jπ ce pod sy ste mem Mac OS X. atwiejsza edycja Ar ty ku y w ser wi sie Wi ki pe dia sπ two rzo ne przez in ter nau tûw, ktûrzy swo je wpi sy opie ra jπ na wie rze, øe po sia da jπ rze tel ne in for ma cje na ja kiú te mat, a je úli na wet sií my lπ to po pra wiπ ich in ni uøyt kow ni cy. Fun da cja, ktûra pro wa dzi Wi ki pe dií do sz a do wnio sku, øe ko niecz noúê edy to wa nia w HTML od stra sza zbyt wie lu in ter nau tûw. W tym ce lu po zy ska a do ta cjí z Stan ton Fo un da tion w wy - so ko úci 890 ty sií cy do la rûw, ktûra zo sta nie prze zna czo na na zmia ní pro ce su edy cji na bar - dziej przy ja zny uøyt kow ni ko wi. Pie niπ dze zo sta - nπ wy ko rzy sta ne na stwo rze nie ze spo u w San Fran ci sco, ktûry oce ni, co naj czí úciej po wstrzy - mu je lu dzi przed do ko ny wa niem wpi sûw, a na - stíp nie po sta ra sií usu nπê te prze szko dy. Miliardowa mysz sprzedana W gru dniu na ryn ku po ja wi a sií mi liar do wa mysz kom pu te ro wa wy pro du ko wa na przez fir mí Lo gi tech. Na po czπt ku gru dnia mi ní o rûw nieø 40 lat od pu blicz nej pre zen ta cji pierw szej my szy kom - pu te ro wej Do u ga En gel bar ta. W prze ciπ gu czte rech de kad urzπ dze nie prze sz o sze reg re - wo lu cyj nych trans for ma cji i po wszech nie za go - úci o na biur kach ca e go úwia ta. Przyj mu je sií, øe rze sza uøyt kow ni kûw kom pu te rûw to juø mi - liard lu dzi, a we d ug prze wi dy waò fir my ba daw - czej Gart ner do 2014 r. ich gro no sií podwoi. Hi sto ria Lo gi tech i my szy kom pu te ro wej roz - po czí a sií w la tach 80. Za o øo ny w 1981 ro ku, w nie wiel kim mie úcie Ap ples w Szwaj ca rii, Lo - gi tech bar dzo szyb ko zwiπ za sií ze úwia to wym cen trum no wych tech no lo gii w Do li nie Krze mo - wej. W ro ku 1985 w sprze da øy de ta licz nej zna - la z a sií pierw sza mysz kom pu te ro wa fir my, a juø 11 lat pûüniej Lo gi tech úwií to wa wpro wa - dze nie na ry nek 100 mi lio no we go Ñgry zo niaî. Obe cnie my szy Lo gi tech sprze da wa ne sπ w po nad 100 kra jach na ca ym úwie cie, a fir ma pro du ku je ich úre dnio 376 ty sií cy dzien nie, co da je 7,8 mi lio nûw kaø de go mie siπ ca. ñ Na prze strze ni ostat nich dzie sií cio le ci ewo - lu o wa spo sûb ko rzy sta nia z kom pu te rûw ñ po wie dzia Ge rald Qu in dlen, pre zes Lo gi tech. ñ Z na rzí dzia bi zne so we go, PC-ty sta y sií urzπ dze nia mi úci úle zwiπ za ny mi z na szym øy - ciem pry wat nym. Re wo lu cji do úwiad czy a teø mysz kom pu te ro wa. W prze ciπ gu ostat nich pií - ciu lat Lo gi tech wpro wa dzi na ry nek pierw szπ na úwie cie mysz la se ro wπ, hi per-szyb ki scroll oraz na no-odbior ni ki o wiel ko úci za le dwie 8 mm. 76 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

40 WIADOMOœcI IT Ju tylko Vista Mi cro so ft kon se kwent nie wy co fu je sií z sy ste mu XP pro mu jπc Vi stí. Tyl ko do koò ca stycz nia part ne rzy han dlo wi Mi cro so ftu mo gπ sk a daê za mûwie nia na sy - stem Win dows XP w we rsji OEM. Wcze úniej, w czerw cu 2008 wy co fa no we rsjí pu de ko wπ oraz za prze sta no in sta la cji XP w no - wych kom pu te rach sprze da wa nych w ofi cjal - nych ka na ach dys try bu cji. Do koò ca stycz nia ist nie je moø li woúê za ku pu Win dows XP w we rsji OEM w skle pie lub ko pii sy ste mu pre in sta lo wa nej na no wych kom pu te - rach do star cza nych w ra mach umûw Mi cro so ft OEM Sy stem Bu il der. Do 30 czerw ca 2010 ro ku sy stem ten bí dzie moø na rûw nieø na byê wraz z no wy mi kom pu te - ra mi kla sy UMPC i net bo o ka mi. RÛw no le gle z Win dows XP bí dzie moø na le gal nie ko rzy staê po wy ko na niu tzw. do wn gra de`u z Win dows Vi - sta w we rsjach Bu si ness lub Ulti ma te. Monitor dla grafików Tani czytnik e-booków Fir ma Fo xit wpro wa dzi a na ry nek ta ni prze no úny czyt nik e-bo o kûw. Pro dukt o na zwie eslick ma ofe ro waê ta kie sa me funk cje, jak kon ku ren cyj ne Ama zon Kin - dle czy So ny Re a der, ale w niø szej ce nie. Urzπ dze nie o gru bo úci za le dwie 1 cm bí dzie po nad to dys po no waê wbu do wa nym od twa rza - czem MP3 oraz wspar ciem dla pli kûw te ksto - wych oraz do ku men tûw PDF. W ze sta wie z urzπ dze niem znaj dzie sií opro gra mo wa nie umoø li wia jπ ce kon wer sjí na for mat PDF do ku - men tûw w in nych for ma tach. Czyt nik mie úci da ne na kar tach pa mií ci SD o po jem no úci do 4 GB. We wní trz na pa miíê urzπ - dze nia to 129 MB. Do kom pu te ra bí dzie moø na pod π czyê je po przez z π cze USB. Pro dukt bí dzie dzia a na zin te gro wa nym sy ste mie ope ra cyj nym Li nux. Ekran czyt ni ka ma roz dziel czo úê 800x600 pi kse li. Dla a twiej sze go czy ta nia czcion kí bí dzie moø na do wol nie po wiík szaê. Ba te ria wystarczy do przej rze nia oko o 8 ty s. stron. Ce na czytnika to 259 dol., dla po rûw na nia Ama zon Kin dle ko sztu je 359 dol., a So ny Re a - der ñ 400 dol. W mar cu ma sií po ja wiê na ryn ku Co lo red ge CG242W ñ no wy mo ni tor gra ficz ny Ei zo do pra cy ze sta tycz ny mi i ru cho my mi obra za mi prze zna czo ny dla gra fi kûw. 24,1 ca lo wy Co lo red ge CG242W ma zna leüê za sto so wa nie przy obrûb ce fo to gra fii, pre pres - sie, edy cji vi deo i post-pro duk cji. Na tu ral na roz dziel czoúê pa ne lu to 1920 x 1200, ja snoúê 270 cd/m2, kon trast 1100:1, a kπ ty wi dze nia wy no szπ 178 w pio nie i w po - zio mie. Mo ni tor odwzo ro wu je 97 proc. prze - strze ni ko lo rûw Ado be RGB, wy ko rzy sty wa nej czí sto pod czas dru ko wa nia i przy edy cji cy - fro wych fo to gra fii. Sze ro ka ga ma ko lo rûw po - zwa la CG242W wy úwie tlaê obraz w prze - strze niach barw sto so wa nych w sy ste mach brad ca sto wych, jak np. PAL/SE CAM, SMP - TE-C i HD TV. Do mo ni to ra jest do π czo ne opro gra mo wa nie do ka li bra cji Co lor Na vi ga tor. In tu i cyj ny in ter fejs spra wia, øe ka li bra cja mo ni to ra jest bar dzo pro - sta i zaj mu je ma o cza su: wy star czy wy braê do - ce lo we war to úci ja sno úci, tem pe ra tu ry barw oraz wspû czyn ni ka gam ma, a re szta pro ce su ka li bra cji prze bie ga au to ma tycz nie, przy wy ko - rzy sta niu za pi sa nej w elek tro ni ce mo ni to ra 12- bi to wej ta be li barw. We d ug pro du cen ta, opra co wa ny przez in - øy nie rûw Ei zo uk ad DUE ñ Di gi tal Uni for mi ty Equ a li zer za pew nia rûw no mier ne pod úwie tle - nie oraz jed no rod ne ko lo ry na ca ej po - wierzch ni ma try cy. Aktualnoúci, wydarzenia, najwaøniejsze informacje Sprzedam, kupií maszyní, urzπdzenie Aktualne przetargi na materia y i us ugi poligraficzne ZlecÍ druk, szukam pracy, poszukuje pracownika 78 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart 79

41 80 INFORMATOR POLIGRAFICZNY 01/2009 vidart

42 Spis treści y R a p o r t 1 y G o s p o d a r k a 5 y B i z n e s 6 y P o l i g r a f i a 7 y P r z e t a r g i 1 2 y Oferta maszyn używanych 13 Inflacja Ostatni miesiąc Miesiąc Rok (listopad) wcześniej wcześniej Inflacja [%] 3,7 4,2 3,6 Poziom inflacji w Polsce listopad listopad 2008 RAPORT Więcej swobody dla MSP Po pyt na do bra i usłu gi na ryn ku pol skim nie jest je - szcze po waż nym utru dnie niem dla ma łych i śre dnich firm wy ni ka z ósmej edy cji ba da nia kon dy cji sek to - ra MSP, które prze pro wa dzi ła PKPP Le wia tan. Dla te go wła śnie te raz rząd i po li ty cy po win ni zro bić jak naj wię cej, aby ba rie ry o których od lat mówią ma li i śre dni przed się bior cy, w obli czu za gro że nia na praw - dę po waż nym kry zy sem, prze sta ły wre szcie ist nieć. Ma łe i śre dnie przed się bior stwa (MSP), czy li cd. str. 2 Bezrobocie Ostatni miesiąc Miesiąc Rok (listopad) wcześniej wcześniej Stopa bezrobocia [%] 8,8 8,9 11,3 Liczba bezrobotnych Poziom bezrobocia w Polsce listopad listopad In for ma cje Bi zne spart NER opra co wa no na pod sta wie pra sy co dzien nej, in ter ne tu, agen cji in for ma cyj nych i źródeł wła snych. Da ne, ze sta wie nia i po rów na nia ma ją wy łącz nie cha rak ter orien ta cyj ny. Kontakt: e-ma il: editor3@vi dart.com.pl

43 84 RAPORT Popyt na dobra i usługi na rynku polskim nie jest jeszcze poważnym utrudnieniem dla małych i średnich firm wynika z ósmej edycji badania kondycji sektora MSP, które przeprowadziła PKPP Lewiatan. dokończenie ze str. 1 fir my za tru dnia ją ce do 249 pra cow ni ków, to 99,83 proc. ogól nej licz by firm w Pol sce, czy li po nad 1,7 mln ak tyw - nych podmio tów go spo dar czych. MSP za tru dnia ją 60 proc. pra cu ją cych w sek to rze przed się biorstw, ma ją 60 proc. udział w przy cho dach sek to ra przed się biorstw, ale dys po nu ją tyl ko nie co po nad 40 proc. war to ści ak ty wów. Cha rak te ry zu ją się wy ższą ren tow no ścią obro tu niż fir my du że. Cha rak te ry zu ją się je szcze jed ną ce chą w okre sie kry zy su na świa to wych ryn kach fi nan so - wych oraz osła bie nia ko niunk tu ry go spo dar czej na świe - cie ich wła ści cie le są opty mi sta mi. A na pew no by li ni - mi je szcze we wrze śniu 2008 r. Wte dy bo wiem PKPP Le - wia tan prze pro wa dzi ła re pre zen ta tyw ne ba da nie Mo- ni to ring kon dy cji sek to ra MSP. Wy ni ka z nie go, że ma - łe i śre dnie przed się bior stwa mia ły we wrze śniu 2008 r. ogrom ne pla ny do ty czą ce swo jej dzia łal no ści w 2009 r. Pra wie 75 proc. MSP pla no wa ło wzrost przy cho dów, po - nad 70 proc. ocze ki wa ło wzro stu zy sków, 1/3 uwa ża ła, że ich udzia ły w ryn ku wzro sną. Po nad 40 proc. pla no wa ło in we sty cje, a bli sko 40 proc. - wy pu szcze nie no wych pro - duk tów i usług na ry nek. Ma łe i śre dnie fir my pla no wa ły tak że wzrost na kła dów na za kup no wych tech no lo gii. Ocze ki wa ły ogra ni cze nia sza rej stre fy. Oce nia ły, że po - pra wi się do stęp do kre dy tów, a kon tra hen ci bę dą pła ci - li swo je zo bo wią za nia w ter mi nie. Mie li du że ocze ki wa - nia zwią za ne z do stę pem do fun du szy unij nych. Plan Sta bil no ści i Roz wo ju stwa rza szan se Przed sta wio ny 30 li sto pa da ub.r. przez pre mie ra Tu ska Plan Sta bil no ści i Roz wo ju idzie w do brym kie run ku. Jest w nim kil ka waż nych pro po zy cji: gwa ran cje dla kre - dy tów mię dzy ban ko wych, wzrost li mi tu po rę czeń i gwa - ran cji ma ją cy dać przed się bior stwom więk szy do stęp do kre dy tów, podwyż sze nie ulgi in we sty cyj nej dla no wo za - kła da nych przed się biorstw, za li cza nie do ko sztów uzy - ska nia przy cho dów wy dat ków na pra ce ba daw cze, zno - sze nie ba rier dla in we sty cji in fra struk tu ral nych, w tym przede wszy st kim dla in fra struk tu ry te le ko mu ni ka cyj - nej, upro szcze nie pro ce dur apli ko wa nia o środ ki z fun - du szy unij nych, wpro wa dze nie pro ce du ry za licz ko wa nia pro jek tów unij nych. Brak jest jed nak pro po zy cji do ty czą cych zmian te go, co przed się bior cy ma li i śre dni uzna li za naj waż niej sze ba rie ry roz wo ju ich firm ob ni że nia po za pła co wych ko - Więcej swobody dla MSP Śre dnie i du że fir my są po trzech kwar ta łach 2008 r. cią gle w do brej kon dy cji Da ne GUS do ty czą ce wy ni ków przed się biorstw śre - dnich i du żych (za tru dnia ją cych od 50 pra cow ni ków) po 3 kwar ta łach 2008 r. są tak że bar dzo do bre, ale za wie ra - ją in for ma cje o pierw szych ozna kach osła bie nia go spo - sztów pra cy, istot nych upro szczeń w sy ste mie po dat ko - wym, ue la stycz nie nia pra wa pra cy oraz stwo rze nie moż - li wo ści sto so wa nia ela stycz nych form za tru dnie nia. Brak jest pro po zy cji ogra ni cze nia ko sztów ad mi ni stra - cyj nych, które są dla MSP bar dzo du żym ob cią że niem. Na le ża ło by rów nież pójść da lej we wspie ra niu in we sty - cji przed się biorstw po przez moż li wość za li cza nia 100 proc. in we sty cji w ko szty uzy ska nia przy cho du. Nie - zbęd ne są dzia ła nia po zwa la ją ce na ter mi no we płat no - ści sek to ra pu blicz ne go wo bec podmio tów pry wat nych. Osła bie nie ko niunk tu ry go spo dar czej w Pol sce, które na pew no na stą pi, a tak że kry zys na świa to wych ryn - kach fi nan so wych, który na ra zie nie do ty ka nas zbyt moc no, mu szą zmie nić my śle nie o go spo dar ce. Plan Sta bil no ści i Roz wo ju po wi nien być pierw szym dzia ła - niem do wo dzą cym zmian te go podej ścia. Dzia ła niem, za którym pój dą ko lej ne. PKPP Lewiatan dar cze go. Po pierw sze, od po cząt ku 2008 r. dy na mi ka ko - sztów jest wy ższa niż dy na mi ka przy cho dów. Przy czy ny wzro stu ko sztów tkwią przede wszy st kim we wzro ście wy na gro dzeń, które ro sną znacz nie szyb ciej niż ko szty przed się biorstw ogółem. Przed się bior stwa wy da ją tak że znacz nie wię cej na usłu gi ob ce. Jest to efekt wy dzie la nia co raz więk szych czę ści wła snych ob sza rów bi zne so - wych po za fir mę (out so ur cing) dla szu ka nia wy ższej efek tyw no ści. Jed nak na te de cy zje wpływ ma ją tak że wy so kie po za pła co we ko szty pra cy i nie e la stycz ne pra - wo pra cy, które w do bie dzia ła nia opar te go na pro jek - tach, zmu sza ją do ogra ni cza nia wzro stu za tru dnie nia we wła snej fir mie. Dru gą ozna ką osła bie nia go spo dar - cze go jest ma le ją ca licz ba przed się biorstw osią ga ją cych do dat nie wy ni ki fi nan so we. Trze cia prze słan ką, na której oprzeć moż na te zę, że osła bie nie go spo dar cze jest już od czu wa ne przez przed się bior stwa śre dnie i du - że, jest zwięk sza nie się war to ści stra ty net to po no szo nej przez przed się bior stwa. I czwar tym wre szcie zja wi - skiem, które ob ser wu je my od po cząt ku 2008 r., jest spa - dek licz by przed się biorstw, które eks por tu ją swo je pro - duk ty i usłu gi oraz ob ni że nie się udzia łu przy cho dów z eks por tu w przy cho dach ogółem. Tak wy glą da sy tu a cja w przed się bior stwach śre dnich i du żych. Nie ma my na to miast wie dzy o tym, jak wy glą - da ją wy ni ki fi nan so we przed się biorstw mi kro i ma łych Ograniczenia w rozwoju MSP Ma łe i śre dnie przed się bior stwa po raz ko lej ny wska - za ły kie run ki nie zbęd nych dzia łań, które po win ny zo - stać pod ję te przez rząd, aby przed się bior czość w Pol sce mo gła się roz wi jać. Oka zu je się, że ta li sta nie róż ni się od list z po prze dnich lat. Mi mo ob ni że nia skład ki ren to - wej przed się bior cy naj gło śniej mówią o zbyt wy so kich po za pła co wych ko sztach pra cy. Uwa ża ją, że rząd mu si skon cen tro wać swo je dzia ła nia na ich ob ni że niu. Na ko - lej nych miej scach MSP wska zu ją po dat ki brak jed no - znacz no ści, przej rzy sto ści w sy ste mie po dat ku VAT, brak jed no znacz no ści i przej rzy sto ści w sy ste mie po dat - ku do cho do we go od dzia łal no ści go spo dar czej oraz, na czwar tym miej scu, cią gle zbyt wy so kie po dat ki od dzia - łal no ści go spo dar czej. Waż ną ba rie rą, nad której usu nię ciem na le ży pra co - wać, jest nie e la stycz ne pra wo pra cy. Ko lej ną prze szko dą są pro ce du ry ad mi ni stra cyj ne, które pod no szą ko szty dzia ła nia przed się biorstw i ogra ni cza ją ich moż li wo ści roz wo ju. Rząd pol ski zo bo wią zał się wo bec UE, a tym sa - mym wo bec przed się biorstw dzia ła ją cych w Pol sce, że do minimum = 2,8463; maksimum = 3,0257 ostatni = 2,9551 minimum = 3,9170; maksimum = 4,1848 ostatni = 4,0478 w 2008 r., bo wiem GUS po da je je z bar dzo du żym opóźnie - niem. Opie ra jąc się jed nak na dy na mi ce PKB moż na stwier dzić, że są po rów ny wal nie do bre, jak firm śre dnich i du żych. cd. str r. ogra ni czy o 25 proc. ko szty ad mi ni stra cyj ne. Nad - zwy czaj na Ko mi sja Sej mo wa Przy ja zne Pań stwo sa ma te - go za da nia nie udźwi gnie, po trze bu je wspar cia, które go nie do sta je. Ko lej ne ba rie ry to brak moż li wo ści sto so wa nia ela - stycz nych form za tru dnie nia oraz stan in fra struk tu ry. Brak wy kwa li fi ko wa nych pra cow ni ków to pro blem, który po ja wił się nie daw no, jed nak nie zo sta ły pod ję te żad ne dzia ła nia, które mo gły by go roz wią zać. A po trze ba li kwi - da cji tej ba rie ry nie wy ni ka z krót ko o kre so wych za bu rzeń na ryn ku pra cy, lecz ma sy ste mo wy cha rak ter. Go spo dar - ka bę dzie po trze bo wa ła co raz wię cej do brze wy kształ co - nych pra cow ni ków. Tyl ko pra co daw cy wie dzą, z ja kim po - ten cja łem przy cho dzą do nich mło dzi lu dzie za raz po za - koń cze niu edu ka cji. Na li ście czyn ni ków, które ne ga tyw nie wpły wa ją na sy - tu a cję eko no micz ną i moż li wo ści roz wo ju MSP, cią gle umie szcza ją one kon ku ren cję ze stro ny sza rej stre fy. Ba - da nie po ka zu je, że ska la sza rej stre fy nie znacz nie się zmniej szy ła, jed nak nadal odbie ra le gal nie dzia ła ją cym przed się bior com du żą część ich przy cho dów. PKPP Lewiatan

Rozwiązywanie umów o pracę

Rozwiązywanie umów o pracę Ryszard Sadlik Rozwiązywanie umów o pracę instruktaż, wzory, przykłady Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2012 Wstęp...7 Rozdział I Wy po wie dze nie umo wy o pra cę za war tej na

Bardziej szczegółowo

Fotografia kliniczna w kosmetologii i medycynie estetycznej

Fotografia kliniczna w kosmetologii i medycynie estetycznej aparatura i technika Dr n. farm. Sławomir Wilczyński Katedra i Zakład Biofizyki Wydziału Farmaceutycznego z OML w Sosnowcu, SUM w Katowicach Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. fiz. Barbara Pilawa

Bardziej szczegółowo

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy!

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! KLUCZODPOWIEDZIDOZADAŃZAMKNIĘTYCH zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Poprawna odpowiedź D B A D C D D C B C C B D B B C B

Bardziej szczegółowo

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy!

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! KLUCZODPOWIEDZIDOZADAŃZAMKNIĘTYCH zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Poprawna odpowiedź D B A D C D D C B C C B D B B C B

Bardziej szczegółowo

Rewolucja dziewczyn na informatyce

Rewolucja dziewczyn na informatyce Rewolucja dziewczyn na informatyce Wro ku aka de mic kim 2017/18 od no to wa no w Pol sce naj więk szy w hi sto rii przy rost licz by stu den tek kie run ków in for ma tycz nych o 1179 w ska li kra ju

Bardziej szczegółowo

I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE:

I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE: 44 Scenariusz 10 I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE: Te ma ty ka lek cji do ty czy pod r cz ni ka Wie dza o spo e czeƒ stwie, cz Êç I. Pod

Bardziej szczegółowo

W I L K A P R Z E W A G A P R Z E Z J A K O Ś Ć Master Key

W I L K A P R Z E W A G A P R Z E Z J A K O Ś Ć Master Key Master Key Zalety i korzyści Ochro na praw na klu cze sys te mo we pro du ko wa ne są wy łącz nie w fir mie WIL KA. Ponad to WIL KA chro ni je przed nie upraw nio ną pro duk cją, umiesz - cza jąc na nich

Bardziej szczegółowo

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE 5. Pro mie nio wa nie elek tro ma gne tycz ne (PEM) nie jo ni - zu ją ce wy stę pu je w po sta ci na tu ral nej (źró dła mi są Zie - mia, Słoń ce, zja wi ska at mos fe rycz ne) oraz sztucz nej (zwią za

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE WSTĘP...9 ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI...11

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE WSTĘP...9 ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI...11 SPIS TRE ŚCI WSTĘP.....................................................9 ROZ DZIAŁ I ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI.......................11 1. TEO RIE OR GA NI ZA CJI A NA UKI O ZAR ZĄ

Bardziej szczegółowo

STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE

STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE Statut Zwi zku Kynologicznego w Polsce 2/ 1 STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE Roz dzia³ I Po sta no wie nia og l ne 1 Sto wa rzy sze nie no si na zw Zwi zek Ky no lo gicz ny w Pol sceµ zwa ny

Bardziej szczegółowo

Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach

Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach BAR BA RA WOY NA ROW SKA, MA RIA SO KO OW SKA, MAG DA LE NA WOY NA ROW SKA -SO DAN Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach W nowej podstawie programowej kszta³cenia

Bardziej szczegółowo

JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe

JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach działania

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Miejsce na naklejk z kodem ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Instrukcja dla zdajàcego POZIOM PODSTAWOWY Czas pracy 120 minut 1. Spraw dê, czy ar kusz eg za mi na cyj ny za wie ra 11 stron (zadania

Bardziej szczegółowo

Medyczny laser CO2. C jaki aparat jest optymalny dla lekarza medycyny estetycznej/dermatologa?

Medyczny laser CO2. C jaki aparat jest optymalny dla lekarza medycyny estetycznej/dermatologa? 1 3aparatura i technika Dr n. farm. S 0 0awomir Wilczy Ґski Katedra i Zak 0 0ad Podstawowych Nauk Biomedycznych, Wydzia 0 0 Farmaceutyczny z OML w Sosnowcu 0 1l 0 2skiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Bardziej szczegółowo

przekrój prostokàtny

przekrój prostokàtny Szcze gól ne miej sce w wen ty la cji me cha nicz nej znaj du je wen ty - la cja o prze kro ju pro sto kąt nym. Co raz czę ściej sto so wa na i co raz czę ściej po szu ki wa na przez wy ko naw ców. Naj

Bardziej szczegółowo

Metoda projekt w. badawczych. Po szu ku j¹c no wych spo so b w za in te re so -

Metoda projekt w. badawczych. Po szu ku j¹c no wych spo so b w za in te re so - Metoda projekt w badawczych Me to da pro jek t w jest spo so bem wspie ra nia ak tyw ne go za an ga o wa nia i ce lo we go ucze nia siê oraz roz wo ju in te lek tu al ne go, a dla nie kt rych na uczy cie

Bardziej szczegółowo

www.nie bo na zie mi.pl

www.nie bo na zie mi.pl Nie bo Na Zie mi www.nie bo na zie mi.pl Kon rad Mi lew ski Wszel kie pra wa za strze żo ne. Nie au to ry zo wa ne roz po wszech nia nie ca ło ści lub frag men tu ni niej szej pu bli ka cji w ja kiej kol

Bardziej szczegółowo

1. PRZEWODNIK. 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów PRZEWODNIK.

1. PRZEWODNIK. 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów PRZEWODNIK. PRZEWODNIK Rozdzia³ 1, str. 1 SKUTECZNE ZARZ DZANIE SPÓ DZIELNI MIESZKANIOW Spis treœci 1. PRZEWODNIK 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów

Bardziej szczegółowo

PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU

PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU PRAWO SPÓŁDZIELCZE I MIESZKANIOWE... Część 6, rozdział 1, punkt 4.1, str. 1 6.1.4. PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU 6.1.4.1. Usta no wie nie od ręb nej wła sno ści Z człon kiem spół dziel ni ubie ga ją

Bardziej szczegółowo

1 3Przyj 0 1cie FOT. MAT. PRASOWE CUKIERNIA KACZMARCZYK. 58 magazyn wesele

1 3Przyj 0 1cie FOT. MAT. PRASOWE CUKIERNIA KACZMARCZYK. 58 magazyn wesele 1 3Przyj 0 1cie W E S E L N E 58 magazyn wesele 1 3 Tortowy zawr t g 0 0owy C o fantazjach w 0 2wiecie s 0 0odko 0 2ci C u kier ni czy 0 2wiat roz wi ja si 0 1 w b 0 0y ska wicz - nym tem pie, ofe ru j

Bardziej szczegółowo

50 Wiemy co trzeba zmieniê Rozmowa z Robertem Za upskim, general managerem

50 Wiemy co trzeba zmieniê Rozmowa z Robertem Za upskim, general managerem SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI 30 Rzeczywistość leasingowa 12 World Press Photo 51. edycja jednego z najwaøniejszych i najbardziej prestiøowych konkursûw fotograficznych zakoòczy a sií. Prezentujemy nagrodzone

Bardziej szczegółowo

Marek Ko odziej INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA DLA GIMNAZJUM. G d y n i a 2 0 0 9

Marek Ko odziej INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA DLA GIMNAZJUM. G d y n i a 2 0 0 9 Marek Ko odziej INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA DLA GIMNAZJUM G d y n i a 2 0 0 9 Program nauczania do nowej podstawy programowej (Rozporzàdzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 23.2.2008 r.) skonsultowany

Bardziej szczegółowo

Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni?

Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni? 2 Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni? biuletyn informacyjny dotyczący ochrony praw pracowników USTA WA z dnia 19 grud nia 2008 r. o po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w pod mio tach o szcze

Bardziej szczegółowo

W p r o w a d z e n i e. do sprawozdania finansowego

W p r o w a d z e n i e. do sprawozdania finansowego Monitor Polski B Nr 994 969 09 SPRAWOZDANIE FINANSOWE 07 SZPITAL WOJSKOWY Z PRZYCHODNI SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAK AD OPIEKI ZDROWOTNEJ 78-600 Wa³cz, ul. Ko³obrzeska 44 tel. 67 50-8-09; fax 50-8-0 REGON

Bardziej szczegółowo

OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w

OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w I. DEKLARACJA WYDAWCY II. OKREعLENIA Ago ra SA, wy daw ca Ga ze ty Wy bor czej wiad czy kom plek so wà usùu gو Ne kro lo gi, po le ga jà cà na za miesz cza niu ne

Bardziej szczegółowo

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ Msza święta Liturgia eucharystyczna K. Pa - nie, nasz Bo - że, niech ta O - fia - ra, któ - rą skła - da - my...... Przez Chry - stu - sa, Pa - na na - sze - go. Modlitwa nad darami... Któ - ry ży - e

Bardziej szczegółowo

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ Msza święta Liturgia eucharystyczna # Modlitwa nad darami " # # K. Pa - nie, nasz Bo - że, niech ta O - fia - ra, któ - rą skła - da - my...... Przez Chry - stu - sa, Pa - na na - sze - go. lub... Któ

Bardziej szczegółowo

Opakowania na materiały niebezpieczne

Opakowania na materiały niebezpieczne Założyciel firmy Georg Utz 1916 1988 Opakowania na materiały 208 GGVS Opakowania na materiały 209 Opakowania na materiały Cer ty fi ko wa ne po jem ni ki Utz jest pro du cen tem sze ro kiej ga my opa ko

Bardziej szczegółowo

W p r o w a d z e n i e. do sprawozdania finansowego

W p r o w a d z e n i e. do sprawozdania finansowego Monitor Polski B Nr 4 956 787 SPRAWOZDANIE FINANSOWE PRZEDSIÊBIORSTWO WODOCI GÓW I KANALIZACJI WODNIK Spó³ka z o.o. w Jeleniej Górze 58-560 Jelenia Góra, Pl. Piastowski tel. 75 755-0-9; fax 755-0-9 REGON

Bardziej szczegółowo

Wpro wa dze nie dzie ci w tym wie ku

Wpro wa dze nie dzie ci w tym wie ku DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI Europejski Dzień Wiosny Eu ro pej ski Dzień Wio sny w Szko le Pod sta wo wej nr 59 im. Ja na Ma tej ki w kla sach na ucza nia zin te gro wa ne go za ini cjo wa li na uczy cie

Bardziej szczegółowo

2.1. Identyfikacja Interesariuszy. G4 25a

2.1. Identyfikacja Interesariuszy. G4 25a 16 17 2.1. Identyfikacja Interesariuszy Gru py In te re sa riu szy zo sta y wy bra ne w opar ciu o ana li z dzia al - no Êci ope ra cyj nej Gru py Ban ku Mil len nium. W wy ni ku pro ce su ma - po wa nia

Bardziej szczegółowo

FASADY FOTOWOLTAICZNE

FASADY FOTOWOLTAICZNE JANUSZ MARCHWIŃSKI FASADY FOTOWOLTAICZNE TECHNOLOGIA PV W ARCHITEKTURZE WARSZAWA 2012 SPIS TREŚCI WSTĘP...........................................................7 1. Przedmiot, uzasadnienie i cel pracy....................................7

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do we po praw ne od po wie dzi.

Bardziej szczegółowo

Skąd się bie rze si ła drę czy cie li?

Skąd się bie rze si ła drę czy cie li? Skąd się bie rze si ła drę czy cie li? Drę czy ciel nie jest ani ta ki zły, ani ta ki sil ny, na ja kie go wy glą da. Sam, bez po mo cy dzie ci, drę czy ciel jest ni kim. q Si ła drę czy cie la bie rze

Bardziej szczegółowo

Po zna je my wy da rze nia z dzie j w PRL -u

Po zna je my wy da rze nia z dzie j w PRL -u Po zna je my wy da rze nia z dzie j w PRL -u Scenariusz lekcji w III klasie gimnazjum Przed sta wia my Ko le an kom i Ko le gom pro po zy cjê sce na riu sza lek cji ote ma cie nie ³a twym, szcze g l nie

Bardziej szczegółowo

Mo de le od po wie dzi do ar ku sza Prób nej Ma tu ry z OPE RO NEM. Wie dza o spo e czeƒ stwie Po ziom rozszerzony

Mo de le od po wie dzi do ar ku sza Prób nej Ma tu ry z OPE RO NEM. Wie dza o spo e czeƒ stwie Po ziom rozszerzony Mo de le od po wie dzi do ar ku sza Prób nej Ma tu ry z OPE RO NEM Wie dza o spo e czeƒ stwie Po ziom rozszerzony Listopad 2009 1. c) ini cja ty w lu do wà 2. b) po ma raƒ czo wà re wo lu cjà 3. c) Egipt

Bardziej szczegółowo

str. 28 DZIENNIK URZÊDOWY KG PSP 1 2 Zarz¹dzenie nr 3

str. 28 DZIENNIK URZÊDOWY KG PSP 1 2 Zarz¹dzenie nr 3 str. 28 DZIENNIK URZÊDOWY KG PSP 1 2 Zarz¹dzenie nr 3 Ko men dan ta G³ówne go Pa ñ stwo wej Stra y Po a r nej z dnia 24 lu te go 2006 r. w spra wie spo so bu pro wa dze nia przez prze³o o nych do ku men

Bardziej szczegółowo

w umowach dotyczących

w umowach dotyczących Niezbędne postanowienia w umowach dotyczących utworów audiowizualnych Produkcja utworu audiowizualnego wymaga nie tylko sporych nakładów finansowych i organizacyjnych, ale również współpracy wielu podmiotów

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z.

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z. Ubezpieczenia osobowe Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY Allianz ubezpieczenia od A do Z. Spis treœci.........................................................................................................

Bardziej szczegółowo

Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów

Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów Wojciech Świątek Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów Praktyczne wskazówki dla specjalistów ds. ochrony środowiska Ochrona środowiska VERLAG DASHÖFER www.dashofer.pl Wydawnictwo VERLAG DASHOFER Sp.

Bardziej szczegółowo

Montaż okna połaciowego

Montaż okna połaciowego Montaż okna połaciowego L Okna do pod da szy do star czają na pod da sze pra wie 40% świa tła wię cej niż okna o tej sa mej po wierzch ni za mon to wa ne pio no wo. Wy bór okna za le ży od: po wierzch

Bardziej szczegółowo

Uczeƒ z dysleksjà w domu

Uczeƒ z dysleksjà w domu Marta Bogdanowicz Anna Adryjanek Ma gorzata Ro yƒska Uczeƒ z dysleksjà w domu Poradnik nie tylko dla rodziców G d y n i a 2 0 1 0 Re cenzja merytoryczna: dr hab. Gra yna Krasowicz-Kupis, prof. UMCS Re

Bardziej szczegółowo

War sza wa 2015 PUBLIKACJA DYSTRYBUOWANA BEZPŁATNIE

War sza wa 2015 PUBLIKACJA DYSTRYBUOWANA BEZPŁATNIE Pu bli ka cja po wsta ła w ra mach pro jek tu re ali zo wa ne go z do fi nan so wa niem NFOŚiGW w ra mach pro gra mu prio ry te to we go Edu ka cja eko lo gicz na Lider projektu: Wyż sza Szko ła Eko lo

Bardziej szczegółowo

Świat współczesny. 1 wy mie nia głów ne kie run ki pol skiej. z sąsia da mi i pań stwa mi Unii Eu ro - wymienia zadania am ba sa d i kon -

Świat współczesny. 1 wy mie nia głów ne kie run ki pol skiej. z sąsia da mi i pań stwa mi Unii Eu ro - wymienia zadania am ba sa d i kon - 1 Plan wy ni ko wy Pol ska we współ - cze snym świe cie NA TO od zim nej woj ny do współ - ist nie nia In te gra cja eu ro - pej ska Pol ska w sys te - mie po li tycz nym i go spo dar czym Świat współczesny

Bardziej szczegółowo

Na uczy ciel jest oso bą wspo ma ga ją cą,

Na uczy ciel jest oso bą wspo ma ga ją cą, DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI Ratujmy kasztanowce Metoda projektu Istota metody projektów polega na tym, że grupa osób uczących się samodzielnie inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcia, a następnie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI PrСbna Matura z OPERONEM. Biologia Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI PrСbna Matura z OPERONEM. Biologia Poziom rozszerzony KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI PrСbna Matura z OPERONEM Biologia Poziom rozszerzony Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za daя otwar tych s pre zen to wa ne przy kёa do we po praw ne od

Bardziej szczegółowo

Unij ne pie nią dze na do cho do we pro jek ty

Unij ne pie nią dze na do cho do we pro jek ty LUTY 2009 15 lutego 14 marca 2009 nr 2/27 Wydawnictwo Eurosystem Warszawa www.forumsamorzadowe.pl ISSN 1897-0079 INDEX 226424 Cena 12 zł (0% VAT) FORUM SAMORZĄDOWE n i e z a l e ż n y m i e s i ę c z n

Bardziej szczegółowo

Mo de le od po wie dzi do ar ku sza Prób nej Ma tu ry z OPE RO NEM. Wie dza o spo e czeƒ stwie Po ziom rozszerzony

Mo de le od po wie dzi do ar ku sza Prób nej Ma tu ry z OPE RO NEM. Wie dza o spo e czeƒ stwie Po ziom rozszerzony Mo de le od po wie dzi do ar ku sza Prób nej Ma tu ry z OPE RO NEM Wie dza o spo e czeƒ stwie Po ziom rozszerzony Listopad 2009 1. c) ini cja ty w lu do wà 2. b) po ma raƒ czo wà re wo lu cjà 3. c) Egipt

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z.

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z. Ubezpieczenia osobowe Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY Allianz ubezpieczenia od A do Z. Spis treœci.........................................................................................................

Bardziej szczegółowo

In struk cja dla ucznia

In struk cja dla ucznia Imi i nazwisko ucznia.................................................................. Wype nia nauczyciel Klasa.................. SPRAWDZIAN KOMPETENCJI DRUGOKLASISTY Z OPERONEM 2010 Czas pracy: 2 razy

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Chemia Poziom podstawowy

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Chemia Poziom podstawowy Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z PERNEM Chemia Poziom podstawowy Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież uznać od po wie dzi

Bardziej szczegółowo

250 pytań rekrutacyjnych

250 pytań rekrutacyjnych 250 pytań rekrutacyjnych które pomogą Ci zatrudnić właściwych ludzi 250 pytań rekrutacyjnych, które pomogą Ci zatrudnić właściwych ludzi Autorzy Katarzyna Chudzińska dyrektor zarządzający zasobami ludzkimi

Bardziej szczegółowo

Wilno: magia historii

Wilno: magia historii Wilno: magia historii Są miejsca magiczne na ziemi, ale drugiego takiego jak Wilno nie ma JAROSŁAW DUMANOWSKI Wil no by ło i jest mia stem ma gicz - nym, nie zwy kle waż nym dla wszyst kich za miesz ku

Bardziej szczegółowo

ISBN: 978-83-931598-0-2

ISBN: 978-83-931598-0-2 ISBN: 978-83-931598-0-2 Fundacja dla Polski ul. Narbutta 20/30 02-541 Warszawa tel. (0-22) 542 5880 fax.(0-22) 542 9890 e-mail: fdp@fdp.org.pl www.fdp.org.pl ISBN: 978-83-931598-0-2 Autorzy: Dominika

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Pr bnej Matury z OPERONEM. Jêzyk polski Poziom rozszerzony

Modele odpowiedzi do arkusza Pr bnej Matury z OPERONEM. Jêzyk polski Poziom rozszerzony Modele odpowiedzi do arkusza Pr bnej Matury z OPERONEM Jêzyk polski Poziom rozszerzony Listopad 2010 Od po wie dzi zda j¹ ce go mo g¹ przy bie raو r n¹ for mê jê zy ko w¹, ale ich sens mu si byو sy no

Bardziej szczegółowo

Pierw sze in no wa cyj ne wdro że nie sys te mu EPC/RFID na pol skim ryn ku

Pierw sze in no wa cyj ne wdro że nie sys te mu EPC/RFID na pol skim ryn ku Mi chał Gra bia, Grze gorz So ko łow ski, Piotr Ho łu bo wicz In sty tut Lo gi sty ki i Ma ga zy no wa nia GS1 Polska Pierw sze in no wa cyj ne wdro że nie sys te mu EPC/RFID na pol skim ryn ku Śle dząc

Bardziej szczegółowo

Liposukcja okolic po 0 2ladk w z wykorzystaniem wody water-jet (WAL).

Liposukcja okolic po 0 2ladk w z wykorzystaniem wody water-jet (WAL). 1 3chirurgia estetyczna dr n. med. Alexander Aslani, dr n. med. Felipe Schmitt S nchez, dr n. med. Ewa Siolo, dr n. med. Alexander Hamers Katedra Chirurgii Plastycznej, Estetycznej i Rekonstrukcyjnej,

Bardziej szczegółowo

Koncepcje i strategie logistyczne

Koncepcje i strategie logistyczne Ewa Ku liń ska 1 Agniesz ka Do rn fel d 2 Za rzą dza nie ry zy kiem pro ce sów lo gi stycz nych - studium przypadku 3 Przed mio tem pu bli ka cji jest oce na ry - zy ka to wa rzy szą ce go re ali za cji

Bardziej szczegółowo

1. Zdecydowane masowanie wzdłuż ramienia: 2. Zdecydowane uciskanie całego ramienia: od nad garst ka w kie run ku ra mie nia

1. Zdecydowane masowanie wzdłuż ramienia: 2. Zdecydowane uciskanie całego ramienia: od nad garst ka w kie run ku ra mie nia masazyk_layout 1 10/9/13 2:29 PM Page 1 Ćwi cze nie Spo sób wy ko na nia Ma su je te ra peu ta lub sa mo dziec ko ko lej no każ dą rę kę od od ra mie nia w kie run ku dło ni po stro nie ze wnętrz nej ra

Bardziej szczegółowo

włącznik otwór, w który wkręca się ramię cyrkla ceramika, glazura płyty styropianowe korek, karton, skóra KIERUNEK CIĘCIA

włącznik otwór, w który wkręca się ramię cyrkla ceramika, glazura płyty styropianowe korek, karton, skóra KIERUNEK CIĘCIA Obsługa wyrzynarki Budowa wyrzynarki regulator prędkości skokowej brzeszczotu blokada włącznika, umożliwiająca pracę ciągłą bez konieczności trzymania palca na włączniku kabel zasilania regulator wychylenia

Bardziej szczegółowo

Raport z badañ Instytutu Spraw Publicznych. Agnieszka ada

Raport z badañ Instytutu Spraw Publicznych. Agnieszka ada Partnerstwo dla Prezydencji? Wspó³praca administracji z sektorem pozarz¹dowym podczas czeskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej wnioski dla Polski Raport z badañ Instytutu Spraw Publicznych Agnieszka

Bardziej szczegółowo

Terapia DHEA u kobiet

Terapia DHEA u kobiet Dr n. med. Micha³ Rabijewski Klinika Endokrynologii CMKP w Warszawie Kierownik Kliniki: dr hab. n. med. Wojciech Zgliczy ski, prof. nadzw. w CMKP Terapia DHEA u kobiet Nie do b r an dro ge n w u ko biet

Bardziej szczegółowo

w sieci gazet bezpłatnych

w sieci gazet bezpłatnych n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n Ukazujemy się w sieci gazet bezpłatnych NR 34 n WTOREK 27

Bardziej szczegółowo

Wy daw ca - GREMI MEDIA Sp. z o.o. z sie dzi bą w War sza wie przy ul. Pro sta 51, płat nik VAT za re je stro wa ny

Wy daw ca - GREMI MEDIA Sp. z o.o. z sie dzi bą w War sza wie przy ul. Pro sta 51, płat nik VAT za re je stro wa ny Ogól ne za sa dy za miesz cza nia ogło szeń wy mia ro wych i re klam w Par kie cie i je go do dat kach oraz wkład ko wa nia I. PO STA NO WIE NIA OGÓL NE 1 Ile kroć w ni niej szych za sa dach ogól nych

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzialnoœو prawna lekarza medycyny estetycznej

Odpowiedzialnoœو prawna lekarza medycyny estetycznej gabinet i prawo Dr n. prawn. Katarzyna D¹bek-Krajewska, radca prawny Odpowiedzialnoœو prawna lekarza medycyny estetycznej Kwestie odpowiedzialnoœci prawnej lekarzy z tytu³u udzielania œwiadcze medycznych

Bardziej szczegółowo

Otwar cie 1. Zna cze nie Otwar cie 1 ma na stę pu ją ce zna cze nia:

Otwar cie 1. Zna cze nie Otwar cie 1 ma na stę pu ją ce zna cze nia: 20 Wspólny Język 2010 Wspólny J zyk 2010 Standard Otwar cie Zna cze nie Otwar cie ma na stę pu ją ce zna cze nia: A) 5 kar w si le 12 17, B) układ 4441 z czwór ką ka ro w si le 12 17, C) układ 4 ka ra,

Bardziej szczegółowo

RAPORT. Kobiety w IT i TECH. womenintechsummit.pl

RAPORT. Kobiety w IT i TECH. womenintechsummit.pl RAPORT Kobiety w IT i TECH 2018 RAPORT Kobiety w IT i TECH 2018 Na świe cie trwa ci cha re wo lu cja: zmie nia się ro la ko biet w no wych tech no lo giach. Ich wpływ, do tych czas nie wiel ki, za czy

Bardziej szczegółowo

PL ISSN 0209 NR INDEKSU 366862

PL ISSN 0209 NR INDEKSU 366862 Numer 16 28.4.2014 r. PL ISSN 0209 NR INDEKSU 366862 Górnicy protestują przeciw postojom FOTO: GRZEGORZ VAR BOGYA DE CSEPY Górnicy protestują przeciw postojom FOTO: GRZEGORZ VAR BOGYA DE CSEPY Gór ni cy

Bardziej szczegółowo

Konstruowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych

Konstruowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych Konstruowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych BE ATA DZIE WIĘC KA Głów nym za da niem wy cho waw czo dy - dak tycz nym re ali zo wa nym przez pla - ców ki przed szkol ne jest stwo rze

Bardziej szczegółowo

Aspek ty or ga ni za cyj no -tech no lo gicz ne wy bra nych sys te mów kom ple ta cji

Aspek ty or ga ni za cyj no -tech no lo gicz ne wy bra nych sys te mów kom ple ta cji Mi ro sław No wak, Ja cek Za jąc In sty tut Lo gi sty ki i Ma ga zy no wa nia Aspek ty or ga ni za cyj no -tech no lo gicz ne wy bra nych sys te mów kom ple ta cji Wy daj ność sys te mów dys try bu cji

Bardziej szczegółowo

Kontrola inbredu. hodowla NEGATYWNE SKUTKI INBREDU DEPRESJA INBREDOWA

Kontrola inbredu. hodowla NEGATYWNE SKUTKI INBREDU DEPRESJA INBREDOWA hodowla Ka mil Siat ka Ma zo wiec kie Cen trum Ho dow li i Roz ro du Zwie rząt Sp. z o.o. w Ło wi czu Kontrola inbredu Terminem inbred, chów wsobny albo kojarzenie krewniacze określa się kojarzenia spokrewnionych

Bardziej szczegółowo

Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji

Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji Zajęcia zgodne z niniejszym konspektem przeprowadzono z uczniami klasy I gimnazjum podczas Klubu Młodego Odkrywcy DawBas, działającego przy Zespole Szkół w Górsku.

Bardziej szczegółowo

Pod Wspólnym Dachem Numer 1 (54) Rok XVII Kwiecień 2012, ISSN

Pod Wspólnym Dachem Numer 1 (54) Rok XVII Kwiecień 2012, ISSN Rok założenia 1924 SPÓŁDZIELNIA MIESZKANIOWA ROW Pod Wspólnym Dachem Numer 1 (54) Rok XVII Kwiecień 2012, ISSN 1505-7704 Gazeta Spółdzielni Mieszkaniowej ROW w Wodzisławiu Śląskim Zaszczytne wyróżnienie

Bardziej szczegółowo

Docieplanie domu we³n¹ mineraln¹ i uk³adanie sidingu winylowego

Docieplanie domu we³n¹ mineraln¹ i uk³adanie sidingu winylowego Docieplanie domu we³n¹ mineraln¹ i uk³adanie sidingu winylowego We³ na mi ne ral na jest to ma te ria³ ter mo izo la cyj ny w for mie p³yt, mat lub gra nu la tu. Zna ko mi cie na da je siê do do cie pla

Bardziej szczegółowo

Ogólne warunki grupowego pracowniczego ubezpieczenia na życie GRU/P. Ogólne warunki dodatkowych ubezpieczeń grupowych

Ogólne warunki grupowego pracowniczego ubezpieczenia na życie GRU/P. Ogólne warunki dodatkowych ubezpieczeń grupowych Ogólne warunki grupowego pracowniczego ubezpieczenia na życie GRU/P Ogólne warunki dodatkowych ubezpieczeń grupowych Szanowni Państwo, Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych Klientów, zamieściliśmy

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do

Bardziej szczegółowo

Pra co wi te la ta. Zo bacz cie Pań stwo i oceń cie sa mi. Pro jek ty zre ali zo wa ne lub w trak cie re ali za cji

Pra co wi te la ta. Zo bacz cie Pań stwo i oceń cie sa mi. Pro jek ty zre ali zo wa ne lub w trak cie re ali za cji czwartek, 14 sierpnia 2014 Z życia Gminy 3 Pra co wi te la ta W cią gu mi ja ją cej ka den cji (2010 2014) wój ta Zbi gnie wa Grzy ba i rad nych Gmi ny dzię ki wspar ciu środ ków ze wnętrz nych uda ło

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież

Bardziej szczegółowo

Kto si boi stali z Rosji Najwi ksi europejscy producenci chcà ograniczyç import ze Wschodu STALOWEFORUM

Kto si boi stali z Rosji Najwi ksi europejscy producenci chcà ograniczyç import ze Wschodu STALOWEFORUM Stalowe Wilki rozdane Wielka gala z okazji jubileuszu Polskiej Unii Dystrybutorów Stali Nas kryzys si nie ima Rozmowa z Konradem Jaskó à, prezesem Polimexu-Mostostalu Kto si boi stali z Rosji Najwi ksi

Bardziej szczegółowo

l skiego Dnia Budowlanych

l skiego Dnia Budowlanych WYDANIE SPECJALNE ISSN 1643-6350 Konferencja III l skie Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomo ci wraz z obchodami l skiego Dnia Budowlanych - 2011 Katowice, 28 wrze nia 2011 r. Sala Sejmu l skiego

Bardziej szczegółowo

Jaki podatek. zapłaci twórca? podatki. prawo. Twór ca i ar ty sta wy ko naw ca w pra wie au tor skim

Jaki podatek. zapłaci twórca? podatki. prawo. Twór ca i ar ty sta wy ko naw ca w pra wie au tor skim Jaki podatek zapłaci twórca? Zbliża się czas rozliczenia z fiskusem. Wielu twórcom rozliczenia podatkowe mogą nastręczać trudności, zwłaszcza, gdy prowadzą kilka rodzajów działalności, albo osiągają przychody

Bardziej szczegółowo

SALON MATURZYSTÓW. Perspektywy 2016

SALON MATURZYSTÓW. Perspektywy 2016 Zgłoszenia nadesłane do 30 czerwca 2016 r. 5% rabatu SALON MATURZYSTÓW ZGŁOSZENIE UCZESTNICTWA CENNIK USŁUG i WYPOSAŻENIA DODATKOWEGO INFORMACJA O WYSTAWCY i ZAMÓWIENIE REKLAMY REGULAMIN SALONU www.salonmaturzystow.pl

Bardziej szczegółowo

Numer 3 (64) Rok XIX Lipiec 2014, ISSN

Numer 3 (64) Rok XIX Lipiec 2014, ISSN Numer 3 (64) Rok XIX Lipiec 2014, ISSN 1505-7704 Pre zes Za rzą du Spół dziel ni Miesz ka nio wej ROW Jan Gra bo wiec ki wy róż nio ny ty tu łem Me ne dżer -Spół dziel ca No wo cze sne za rzą dza nie jest

Bardziej szczegółowo

Numer 2 (77) Rok XXII Czerwiec 2017, ISSN

Numer 2 (77) Rok XXII Czerwiec 2017, ISSN Numer 2 (77) Rok XXII Czerwiec 2017, ISSN 1505-7704 WPRO WA DZI LI SI DO MIESZ KA NA SZEJ SPÓ DZIEL NI 50 LAT TE MU Pó wie ku z na mi J a ki to by ten rok 1967? Ma o kto pa - mi ta te wy da rze nia z przed

Bardziej szczegółowo

Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa

Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa Zasady bezpieczeństwa WAŻNE Przed użyciem piły należy uważnie przeczytać instrukcję obsługi, dołączoną do urządzenia. 1. Pi łę na le ży moc no trzy mać obiema rę ka mi.

Bardziej szczegółowo

Opis tech nicz ny. Prze zna cze nie

Opis tech nicz ny. Prze zna cze nie Nie jed no krot nie chęć po sia da nia ko min ka w dom ku let ni sko wym wy mu sza zna le zie nie ta kie go roz wią za nia, aby by ło spraw ne i bez piecz - ne, a jak to uczy nić je śli w samym dom ku

Bardziej szczegółowo

Pro cent trwa łe go A. Uszko dze nia gło wy uszczerb ku na zdro wiu

Pro cent trwa łe go A. Uszko dze nia gło wy uszczerb ku na zdro wiu ubezpieczenia Tabela trwałego uszczerbku na zdrowiu na skutek nieszczęśliwego wypadku A. Uszko dze nia gło wy 1. Uszko dze nie po włok czasz ki (bez uszko dzeń kost nych): a) bli zny roz le głe (po wy

Bardziej szczegółowo

Art Lift nowa technologia liftingu

Art Lift nowa technologia liftingu medycyna estetyczna Marcin Wujtowicz Sales manager MYDERM Laboratories S.A. Art Lift nowa technologia liftingu Me dy cy na este tycz na to no wa ga łąź na uk me dycz nych po wsta ła zpo łą cze nia der

Bardziej szczegółowo

NEWS. Z koleją od dziecka. W numerze. nr 8/2012

NEWS. Z koleją od dziecka. W numerze. nr 8/2012 BIULETYN INTERNETOWY PKP INTERCITY NEWS nr 8/2012 W numerze Z koleją od dziecka Ko lej to coś wię cej niż tyl ko śro dek trans por tu. Pod ró że po szy nach, z ucie - ka ją cy mi za oknem kra jo bra za

Bardziej szczegółowo

Sztuka i komputer. Fotografia opracowana w kom pu te ro wym pro gra mie gra ficz nym.

Sztuka i komputer. Fotografia opracowana w kom pu te ro wym pro gra mie gra ficz nym. Sztuka i komputer Jak już wie cie, za po mo cą kom pu te ro wych pro gra mów gra ficz nych moż na wy ko ny wać róż ne dzie ła pla stycz ne, czy li two rzyć gra fi kę kom pu te ro wą. Ta ki ob raz moż na

Bardziej szczegółowo

Bez pie czeń stwo w łań cu chu do staw

Bez pie czeń stwo w łań cu chu do staw Bo gu sław Śliw czyń ski In sty tut Lo gi sty ki i Ma ga zy no wa nia Wyż sza Szko ła Lo gi sty ki Bez piecz ne łań cu chy do staw Po czu cie bez pie czeń stwa jest jed ną z pod sta wo wych war to ści

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Broszura powstała w 2015 r., dzięki dofinansowaniu ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

Spis treści. Broszura powstała w 2015 r., dzięki dofinansowaniu ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych RuSzaMy po zdrowie Broszura powstała w 2015 r., dzięki dofinansowaniu ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Opracowanie merytoryczne i zdjęcia: Tomasz Gładysz Opracowanie

Bardziej szczegółowo

MONITOR POLSKI B. Warszawa, dnia 4 sierpnia 2010 r. Nr 1309

MONITOR POLSKI B. Warszawa, dnia 4 sierpnia 2010 r. Nr 1309 MONITOR POLSKI B DZIENNIK URZÊDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 4 sierpnia 2010 r. Nr 1309 TREŒÆ: Poz.: SPRAWOZDANIA FINANSOWE: 7231 PRZEDSIĘBIORSTWA KOMUNALNEGO Spółki z o.o. w Siemiatyczach...

Bardziej szczegółowo

dr To masz To kar ski er go no mia pra cy z lap to pem

dr To masz To kar ski er go no mia pra cy z lap to pem dr To masz To kar ski er go no mia pra cy z lap to pem War sza wa 2010 Pro jekt okład ki Do ro ta Za jąc Zdję cie na okład ce Wojciech Sternak Opra co wa nie re dak cyj ne Iza bel la Skrzecz Re dak cja

Bardziej szczegółowo

Trans for ma cja de mo gra ficz na na œwie cie, czy li o tym, jak zmie nia ³o siê y cie lu dzi na prze strze ni wie k w

Trans for ma cja de mo gra ficz na na œwie cie, czy li o tym, jak zmie nia ³o siê y cie lu dzi na prze strze ni wie k w Trans for ma cja de mo gra ficz na na œwie cie, czy li o tym, jak zmie nia ³o siê y cie lu dzi na prze strze ni wie k w Termin wydaje siê byو doœو skomplikowany, lecz jego wyt³umaczenie jest niezbêdne,

Bardziej szczegółowo

Tajemnicze koperty od pos 0 0a

Tajemnicze koperty od pos 0 0a 1 3n n n gazeta BEZP 0 9ATNA n n n gazeta BEZP 0 9ATNA n n n gazeta BEZP 0 9ATNA n n n gazeta BEZP 0 9ATNA n n n gazeta BEZP 0 9ATNA n n n gazeta BEZP 0 9ATNA n n n Co tydzie ½ 100 000 czytelnik w w ca

Bardziej szczegółowo

Rozdział 4. Blokada nadgarstka PODSTAWY WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA ŚRODKI OSTROŻNOŚCI

Rozdział 4. Blokada nadgarstka PODSTAWY WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA ŚRODKI OSTROŻNOŚCI Rozdział Blokada nadgarstka PODSTAWY Blo ka da nad garst ka po le ga na znie czu le niu trzech ner wów: pro mie nio we go, po środ ko we go oraz łok cio we go. 1. Nerw łok cio wy ma ga łąz kę czu cio wą

Bardziej szczegółowo

o przetargach nieograniczonych na sprzedaż zespołów składników majątku Stoczni Gdynia SA

o przetargach nieograniczonych na sprzedaż zespołów składników majątku Stoczni Gdynia SA w po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w STOCZ NI GDYNIA S.A., pro wa dzo nym na pod sta wie prze pi sów usta wy z dnia 19 grud nia 2008 r. o po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w pod mio tach o szcze gól

Bardziej szczegółowo

Kwartalnik Polskiego Stowarzyszenia Licencjonowanych Serwisów Kluczowych

Kwartalnik Polskiego Stowarzyszenia Licencjonowanych Serwisów Kluczowych Kwartalnik Polskiego Stowarzyszenia Licencjonowanych Serwisów Kluczowych lipiec - sierpień - wrzesień 2012 r. nr 35 Poznań Od Re dak to ra W bieżącym 35. nu me rze naszego kwartalnika już okład - ka za

Bardziej szczegółowo

Gwarantowana Renta Kapitałowa. Ogólne warunki ubezpieczenia

Gwarantowana Renta Kapitałowa. Ogólne warunki ubezpieczenia Gwarantowana Renta Kapitałowa Ogólne warunki ubezpieczenia OGÓL NE WA RUN KI UBEZ PIE CZE NIA GWARANTOWANEJ RENTY KAPITAŁOWEJ GRK/R/4/2007 1. DE FI NI CJE Ile kroć w ni niej szych ogól nych wa run kach

Bardziej szczegółowo