MóŜdŜek dole tylnym namiotem
|
|
- Anatol Maj
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 MóŜdŜek znajduje się w dole tylnym czaszki, nad mostem i rdzeniem przedłuŝonym leŝy pod namiotem móŝdŝku pomiędzy płatami: skroniowym i potylicznym, a pniem mózgu wraz z z konarami tworzy strop komory IV łączy się z pniem mózgu konarami (górne, środkowe i dolne). Konary górne łączą móŝdŝek ze śródmózgowiem i mostem, środkowe - z mostem, dolne - z rdzeniem przedłuŝonym Cechą charakterystyczną jest brak bezpośrednich, zstępujących połączeń móŝdŝku z rdzeniem kręgowym zawsze przez pień mózgu Podstawowe funkcje móŝdŝku: 1. utrzymanie równowagi i pionowej postawy ciała 2. utrzymanie napięcia mięśniowego 3. koordynacja ruchów 4. kontrola precyzji ruchów
2 Część móŝdŝku Pobudzenie Jądra centralne (wykonawcze, głębokie) Archicerebellum = dawny, pramóŝdŝek (przedsionkowy) odpowiada cz. kłaczkowo-grudkowej Z przedsionków (priopriorecepcja specjalna, nerw VIII, zmysł równowagi) Jądro wierzchu (nucleus fastigii) Czynność Korekcja postawy Połączenia Z rdzeniem przedłuŝonym z jądrem przedsionkowym (przez konary dolne (włókna kiciaste) Paleocerebellum = stary (rdzeniowy) odpowiada robakowi i częściom przyrobakowym półkul Droga rdzeniowo móŝdŝkowa przednia i tylna (priopriorecepcja ogólna) Jądro kulkowate (n. globosus), jądro czopowate (n. emboliformis) = jądro wsunięte (n. interpositus) Korekcja ruchu (ruchy mimowolne) Ze śródmózgowiem z jądrem czerwiennym i tworem siatkowatym (przez konar górny) Neocerebellum = nowy odpowiada bocznej cz. półkul Z kory mózgowej (droga korowomostowomóŝdŝkowa) Jądro zębate (n. dentatus) Kontrola ruchów dowolnych Z korą mózgową - przez konar środkowy (włókna pnące), droga móŝdŝkowowzgórzowo-korowa Jądra wykonawcze móŝdŝku = skupiska neuronów, pełniacych tę samą funkcję, tworzące wyraźnie odgraniczone zespoły, wytwarzają transmiter pobudzający kwas glutaminowy
3 Warstwy kory móŝdŝku: drobinowa (stratum moleculare) kom. gwiaździste i koszyczkowate kom. Purkinjego (najcieńsza) - o gruszkowatym kształcie, jest ich 15 mln; są to jedyne neurony eferentne kory móŝdŝku ziarnista (stratum granulosum) kom. ziarniste (małe) i interneurony Golgiego D.L. Felten Atlas neuroanatomii i neurofizjologii Nettera 2003 Pobudzenie dociera do kory móŝdŝku przez włókna pnące (z jąder oliwki) i kiciaste (wszystkie pozostałe impulsy). Włókna pnące kończą się na dendrytach kom Purkinjego oraz na jądrach głębokich móŝdŝku. Tylko kom. ziarniste są pobudzające (glu) pozostałe wydzielają mediator hamujący, a więc hiperpolaryzują neurony postsynaptyczne
4 Jednostka strukturalno-czynnościowa móŝdŝku - przetwornik móŝdŝkowy: Jest to fragment kory móŝdŝku z włóknami aferentnymi oraz jądrem wykonawczym móŝdŝku. Składa się z 3 elementów: WEJŚCIE włókna pnące i kiciaste (mszyste ang. mossy fiber) wejście do układu (aferentacja) CENTRUM fragment kory móŝdŝku system przetwarzania wzbudzenia komórka Purkinjego WYJŚCIE jądra wykonawcze (centralne, podkorowe) wyjście z układu (eferentne)
5 Wejście do układu (aferentacja) włókna mszyste (kiciaste) pobudzają komórki ziarniste (w warstwie ziarnistej) włókna pnące pobudzają bezpośrednio komórki Purkiniego oraz neurony jąder wykonawczych móŝdŝku Drogi domóŝdŝkowe biegną z następujących obszarów: proprioreceptory obwodowe (propriorecepcja ogólna) przez drogi rdzeniowo-móŝdŝkowe proprioreceptory przedsionka i mięśni szyi (propriorecepcja specjalna) przez drogę przedsionkowo-móŝdŝkową eksteroreceptory skóry kora mózgowa (ruchy dowolne) przez drogę korowo-mostowomóŝdŝkową jądra motoryczne pnia mózgu (ruchy mimowolne)
6 System przetwarzania wzbudzenia - fragment kory móŝdŝku komórka Purkinjego warstwa drobinowa zbudowana z neuronów gwiaździstych i koszyczkowatych, hamujących komórki Purkinjego warstwa zwojowa zbudowana z neuronów Purkinjego, których aksony są jedynymi eferentami kory móŝdŝku, komórki Purkinjego są neuronami hamującymi, dlatego na wyjściu z móŝdŝku zawsze mamy do czynienia z IPSP (hamowaniem) warstwa ziarnista zbudowana z neuronów ziarnistych, pobudzających neurony Purkinjego oraz interneuronów komórek Golgiego, hamujących komórki ziarniste
7 Wyjście z układu (eferentne) - jądra wykonawcze (centralne, podkorowe) (neurony tych jąder wytwarzają glutaminian): jądro wierzchu (nucleus phastigi) związane z archicerebellum (propriorecepcją specjalną i ogólną), a więc z regulacją postawy jądro kulkowate (nucleus globosus) i jądro czopowate (nucleus emboliformis) = jądro wsunięte (n. interpositus) związane z paleocerebellum (układem pozapiramidowym), a więc z regulacją ruchów mimowolnych jądro zębate (nucleus dentatus) zwiazane z neocerebellum (układem piramidowym, przez drogę móŝdŝkowo-wzgórzowo-korową), a więc z regulacją ruchów dowolnych
8 Funkcjonowanie jednostki strukturalno- czynnościowej móŝdŝku
9 Uszkodzenia móŝdŝku (objawy Lucianiego): ataksja niezborność móŝdŝkowa (bezład kończyn) = dysmetria, czyli niemoŝność zatrzymania ruchu w punkcie intencji: - hypometria (gdy chory zatrzymuje ruch za blisko) - hypermetrii (gdy chory zatrzymuje ruch za daleko) atonia obniŝenie napięcia mięśniowego ( szmaciana lalka - zab. funkcji archicerebellum) astazja - zaburzenia postawy stojącej (trudność utrzymania postawy stojącej) (kiwanie kołysanie, przesadzone odr. błędnikowe i poprawcze, zab. funkcji paleocerebellum) astenia - szybka znuŝalność mięśni (osłabienie siły skurczu) (brak hamującego działania móŝdŝku, stąd mięśnie wykonują niecelowe skurcze, metabolizm nieekonomiczny) adiadochokineza - niemoŝność wykonywania szybkich, naprzemiennych ruchów drŝenie zamiarowe (drŝenie dłoni lub palca podczas ruchu celowego, w miarę zbliŝania się do punktu intencji próba palec- nos ) rodzaj ataksji mowa skandowana (dysarthria) powolna, źle artykulowana
10 Schemat połączeń móŝdŝku w organizacji czynności ruchowych Połączenia móŝdŝku z korą mózgową moŝna podsumować następująco: korowo-mostowo mostowo-móŝdŝkowemóŝdŝkowe móŝdŝkowo-wzgórzowo wzgórzowo-korowe Brak bezpośrednich połączeń zstępujących do rdzenia kręgowego zawsze przez pień mózgu!
11 Podstawowe funkcje módŝku: 1. koryguje rozkład napięcia pomiędzy prostowniki a zginacze w reakcjach postawnych (funkcje archicerebellum), mimowolnych (paleocerebellum) i dowolnych (neocerebellum) 2. nie inicjujeŝadnych ruchów, jedynie poddaje korekcie juŝ istniejące. Kora zapoczątkowuje reakcję (intencja ruchu), a móŝdŝek (poniewaŝ uzyskuje informacje z obwodu o stanie realizacji ruchu) przeprowadza korektę: zatrzymuje ruch w punkcie intencji = działa jako serwomechanizm (mechanizm wspomagający) 3. ta korekta (zatrzymanie ruchu w punkcie intencji) odbywa się przez hamowanie synergistyczne i pobudzenie antagonistyczne - przerzuca napięcie mięśniowe pomiędzy anatagonistycznymi grupami mięśni = ujemne sprzęŝenie zwrotne Oscylacje napięcia mięśniowego pomiędzy antagonistycznymi grupami mięśni wynoszą Hz, co zapewnia płynność ruchów Lewa strona móŝdŝku odpowiada lewej stronie ciała, Lewa strona móŝdŝku odpowiada lewej stronie ciała, bo drogi móŝdŝkowe są nieskrzyŝowane lub podwójnie skrzyŝowane
12 SERWOMECHANIZM korekta (A) moŝliwa jest dzięki porównaniu intencji ruchu (B) z jego realizacją (C) na obwodzie UKŁAD PIRAMIDOWY KORA MÓZGOWA UKŁAD POZAPIRAMIDOWY MIĘSIEŃ B A B C A MÓśDśEK MóŜdŜek jest strukturą motoryczną. PoniewaŜ nie posiada pamięci, nie powstają w nim odpowiedniki engramów (jak w korze mózgowej). Impuls nerwowy, docierający do móŝdŝku trwa ok. 20 ms. Korekta rozkładu napięcia odbywa się przez wpływy z udziałem j. przedsionkowego (pobudzanie prostowników, hamowanie zginaczy), oraz j. czerwiennego (pobudzanie zginaczy, pobudzanie prostowników)
13 Ryc Anatomia wzgórza i jego połączenia z korą Wzgórze jest największą strukturą międzymózgowia wrota kory mózgu, przez które dochodzi do kory większość informacji wzrokowych, słuchowych, czuciowych i smakowych (ale nie węchowych!) D.L. Felten Atlas neuroanatomii i neurofizjologii Nettera 2003
14 Podział jąder wzgórza 1. jądra przednie wzgórza - określane jako limbiczne (powiązania z korą limbiczną), mają połączenia ze striatum i korą ruchową (do nich dochodzi teŝ pęczek suteczkowowzgórzowy) 2. jądra grupy bocznej (brzuszno-bocznej) - przekaźnikowe lub transmisyjne (ang. relay przekazują pobudzenie do kory somatosensorycznej, I-rzędowej najbardziej tylne; do pola 4. i 6. boczne, a jądra przyśrodkowe grzbietowe do PFC 3. jądra linii pośrodkowej - jądra niespecyficzne (wśród nich jj. śródblaszkowe (środkowopośrodkowe, CM, ciało Luysa),środkowe, i siatkowate (zewnętrzne) Do jąder transmisyjnych (2. grupa) moŝna zaliczyć ponadto ciała kolankowate przyśrodkowe słuchowe i boczne wzrokowe Z tyłu wzgórza znajduje się poduszka, której jądra łączą się z korą asocjacyjną płatów: skroniowego, ciemieniowego i potylicznego
15 Funkcje wzgórza: przełą łącznik czuciowo-czuciowy czuciowy - wysyła impulsację otrzymaną z dróg czuciowych do kory czuciowej przełą łącznik czuciowo-ruchowy - wysyła impulsację otrzymaną z prąŝkowia (striatum) i móŝdŝku do kory ruchowej i striatum ośrodek syntezy prostych wraŝeń czuciowych - dotyk protopatyczny ośrodek emocjonalnego zabarwienia bodźców ośrodek czucia bólub część układu niespecyficznej aktywacji kory mózgowejm
16 Twór siatkowaty (formatio reticularis): jest to układ niespecyficznego pobudzenia rozciąga się w całym pniu mózgu, wypełniając okolice między jądrami nerwów czaszkowych, jądrami motorycznymi pnia mózgu oraz drogami wstępującymi i zstępującymi zbudowany z róŝnorodnych, luźno leŝących komórek o rozgałęziających się aksonach, których ramiona łączą się w pęczki włókien o przebiegu wstępującym i zstępującym. Od pęczków tych odchodzą poprzeczne włókna tworzące synapsy z sąsiednimi neuronami wewnątrz tej sieci neuronalnej występują większe skupiska neuronów zwane jądrami siatkowatymi opisano ich około 100 cechą charakterystyczną tworu siatkowatego jest otrzymywanie impulsów z rozległych pól recepcyjnych i rozlany charakter oddziaływań na inne struktury dzięki krąŝeniu impulsów w układzie siatkowatym mogą występować efekty następcze
17 Ryc Twór siatkowaty: ogólny układ jąder w pniu mózgu Anatomicznie w tworze siatkowatym wyróŝniamy: strefę pośrodkową jj. szwu strefę przyśrodkową duŝe neurony, np. j. olbrzymiokomórkowe opuszki strefę boczną jj drobnokomórkowe, cholinergiczne i adrenergiczne Czynnościowo wyróŝniamy: część wstępującą (struktury śródmózgowia i wzgórze) - głównie aktywującą, ale np. wzgórze zawiera układ rekrutujący, którego aktywacja synchronizuje czynność kory część zstępującą (boczna aktywująca i przyśrodkowa hamująca) D.L. Felten Atlas neuroanatomii i neurofizjologii Nettera 2007
18 NajwaŜniejsze jądra układu siatkowatego: jądro konarowo-mostowe jądro międzykonarowe miejsce sinawe jądro mostu przednie i tylne jądro olbrzymiokomórkowe jądra szwu jądra nakrywki a takŝe: jądra niespecyficzne wzgórza (siatkowate, śródblaszkowe, linii pośrodkowej) warstwa niepewna (RPO i RPC rostral i caudal) (rdzeń przedłuŝony) (od śródmózgowia do rdzenia przedłuŝonego) (śródmózgowie) (międzymózgowie) (śródmózgowie) (śródmózgowie) (śródmózgowie/most)
19 Część wstępujaca układu siatkowatego: aktywująca (głównie): obejmuje niektóre jądra śródmózgowia (np. VTA) oraz wzgórza (jj linii pośrodkowej, śródblaszkowe) otrzymuje impulsację z kolaterali głównych dróg czuciowych powoduje rozlaną, niespecyficzną aktywację kory, co umoŝliwia odbiór wraŝeń zmysłowych hamująca wzgórzowy układ rekrutujący synchronizuje czynność neuronów kory
20 Część zstępujaca układu siatkowatego otrzymuje odgałęzienia dróg zstępujących, działa na czynność ruchową rdzenia kręgowego (motoneurony α i γ) za pośrednictwem drogi siatkowato-rdzeniowej Części: część aktywująca (most, boczne części UŚ) - droga nieskrzyŝowana, powoduje wzrost napięcia w prostownikach i zmniejszenie napięcia zginaczy część hamujaca (przednio-brzuszna opuszka, przyśrodkowy UŚ), droga skrzyŝowana - wywołuje wzrost napięcia w zginaczach i zmniejszenie napięcia prostowników. Otrzymuje impulsacje z pola 4s, jądra ogoniastego i móŝdŝku. Brak jej wpływu (odcięcie) jest powodem powstania sztywności odmóŝdŝeniowej
21 Preparaty Bremera: 1. encephale isole cięcie między rdzeniem kręgowym a rdzeniem przedłuŝonym (opuszką) - normalny sen i czuwanie 3. cerveau isole cięcie przez śródmózgowie (między superior i inferior colliculi, wzgórkami czworaczymi górnymi i dolnymi) synchronizacja EEG i zwęŝenie źrenicyśpiący mózg Sakai K., Crochet S. A neural mechanism of sleep and wakefulness, 2003 Preparat Moruzziego i Magouna: 2. midpontine cat cięcie przez most (do tyłu względem 3. preparatu) 70-90% czuwania, źrenica rozszerzona, wodzi - rola aktywującego tworu siatkowatego ARAS. Stymulacja wzrokowa w okresie snu nie daje wzbudzenia. Nasilone czuwanie, ale z okresami snu Pewną odmianę stanowi preparat pretrygeminalny preparat pretrygeminalny cięcie powyŝej wyjścia n. trójdzielnego. Ten ośrodek desycnchronizacji to jądro przednie mostu - RPO Wyniki 1. i 3. stanowiły podłoŝe pasywnej teorii deaferentacji w trakcie snu (Bremer, lata 40. XX w. czynnikiem indukującym sen jest brak dopływu bodźców z otoczenia). Interpretacja Moruzziego ciągły sen w preparacie cerveau isole wynika z odcięcia centrum czuwania - ARAS
22 NIESWOISTY UKŁAD WZGÓRZOWY (WZBUDZAJĄCY I REKRUTUJĄCY) stymulacja prądem wysokoczęstotliwym ( Hz) wywołuje reakcję wzbudzenia - zarówno EEG jak i behawioralną. stymulacja prądem niskoczęstotliwym (5-12 Hz) lub pojedynczymi bodźcami aktywuje tzw. układ rekrutujący wzgórza, co w EEG przejawia się występowaniem wrzecion (cechujących SWS)
Móżdżek. Móżdżek położony jest w dole tylnym czaszki pod namiotem móżdżku. Sąsiaduje z płatem skroniowym, potylicznym oraz z pniem mózgu.
Móżdżek 1) Budowa i położenie Móżdżek położony jest w dole tylnym czaszki pod namiotem móżdżku. Sąsiaduje z płatem skroniowym, potylicznym oraz z pniem mózgu. Składa się z dwóch półkul oddzielonych od
Bardziej szczegółowoUKŁAD POZAPIRAMIDOWY. OŚRODKI INTEGRACJI FUNKCJI RUCHOWYCH
UKŁAD POZAPIRAMIDOWY. OŚRODKI INTEGRACJI FUNKCJI RUCHOWYCH Poziomy integracji funkcji ruchowych Sterowanie ruchami dowolnymi, mimowolnymi, lub wyuczonymi poszczególnych mięśni lub ich grup, Planowanie
Bardziej szczegółowoOŚRODKI UKŁADU POZAPIRAMIDOWEGO: podkorowego układu ruchu
OŚRODKI UKŁADU POZAPIRAMIDOWEGO: podkorowego układu ruchu 1. Nadrzędne dne ośrodki o układu pozapiramidowego; jądra kresomózgowia (jj podstawy mózgu, jj podstawne) - corpus striatum: jądro ogoniaste, skorupa
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA I UKŁADY WYKONAWCZE SYSTEM MOTORYCZNY. SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA I UKŁADY WYKONAWCZE SYSTEM MOTORYCZNY SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne Kora motoryczna (planowanie, inicjacja i kierowanie ruchami dowolnymi) Ośrodki pnia
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA MECHANIZMY KONTROLI RUCHOWEJ SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne Kora motoryczna (planowanie, inicjacja i kierowanie
Bardziej szczegółowoMóżdżek dole tylnym namiotem
Móżdżek znajduje się w dole tylnym czaszki, nad mostem i rdzeniem przedłużonym leży pod namiotem móżdżku pomiędzy płatami: skroniowym i potylicznym, a pniem mózgu wraz z z konarami tworzy strop komory
Bardziej szczegółowoNeuroanatomia. anatomia móżdżku i kresomózgowia jądra podstawy układ limbiczny. dr Marek Binder
Neuroanatomia anatomia móżdżku i kresomózgowia jądra podstawy układ limbiczny dr Marek Binder 4 móżdżek funkcje utrzymanie równowagi i napięcia mięśniowego dostrojenie precyzji ruchów (objawy uszkodzenia:
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA MECHANIZMY KONTROLI RUCHOWEJ SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne Kora motoryczna (planowanie, inicjacja i kierowanie
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoSen i czuwanie rozdział 9. Zaburzenia mechanizmów kontroli ruchowej rozdział 8
Sen i czuwanie rozdział 9 Zaburzenia mechanizmów kontroli ruchowej rozdział 8 SEN I CZUWANIE SEN I RYTMY OKOŁODOBOWE FAZY SNU CHARAKTERYSTYKA INDUKOWANIE SNU MECHANIZM I STRUKTURY MÓZGOWE RYTMY OKOŁODOBOWE
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. ROZDZIAŁ 2 Neuroanatomia. Wprowadzenie 85 Układ ruchowy 86 Układ czuciowy 90 Układ wzrokowy 93 Pień mózgu 96 Móżdżek 100 Kora mózgu 103
ROZDZIAŁ 2 Neuroanatomia Wprowadzenie 85 Układ ruchowy 86 Układ czuciowy 90 Układ wzrokowy 93 Pień mózgu 96 Móżdżek 100 Kora mózgu 103 Wprowadzenie Udar mózgu jest schorzeniem uszkadzającym mózg. W związku
Bardziej szczegółowoKresomózgowie 2. Krzysztof Gociewicz
Kresomózgowie 2 Krzysztof Gociewicz krzysztof.gociewicz@doctoral.uj.edu.pl Czas na Ciebie! :-) Kora mózgowa funkcje percepcja kontrola ruchowa uwaga pamięć emocje myślenie główne struktury płaty:
Bardziej szczegółowoMózgowie móżdżek, międzymózgowie
Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego Mózgowie móżdżek, międzymózgowie Biologiczne Mechanizmy Zachowania Wykład 8 dr Marta Sobańska Móżdżek 2 Kora: Trójwarstwowa budowa: warstwa drobinowa komórki
Bardziej szczegółowoMÓZGOWIOWE MECHANIZMY REGULACJI SNU I CZUWANIA
Dorota Badowska MISMaP UW : biotechnologia + psychologia Studenckie Koło Naukowe Neurobiologii UW MÓZGOWIOWE MECHANIZMY REGULACJI SNU I CZUWANIA Sen jest stanem świadomości, którego doświadczamy każdej
Bardziej szczegółowoCzęści OUN / Wzgórze / Podwzgórze / Śródmózgowie / Most / Zespoły naprzemienne
Części OUN / Wzgórze / Podwzgórze / Śródmózgowie / Most / Zespoły naprzemienne 1) Schemat OUN: Ośrodkowy Układ Nerwowy składa się z: a) Kresomózgowia b) Międzymózgowia: - wzgórze; -zawzgórze; -nadwzgórze;
Bardziej szczegółowoSomatosensoryka. Marcin Koculak
Somatosensoryka Marcin Koculak Systemy czucia somatycznego CZUCIE POWIERZCHNIOWE DOTYK, BÓL, TEMPERATURA CZUCIE GŁĘBOKIE PROPRIOCEPCJA MIĘŚNIE, STAWY, ŚCIĘGNA CZUCIE Z NARZĄDÓW RUCHU CZUCIE TRZEWNE WISCEROCEPCJA
Bardziej szczegółowoAnatomia funkcjonalna rdzenia kręgowego i pnia mózgu. Biologiczne podstawy zachowania KFZiE PŁ 2009/10
Anatomia funkcjonalna rdzenia kręgowego i pnia mózgu Biologiczne podstawy zachowania KFZiE PŁ 2009/10 Anatomia funkcjonalna rdzenia kręgowego i pnia mózgu I. Sprawdzian z lab. 7. II. Konwersatorium - sprawdzian
Bardziej szczegółowoAutonomiczny i Ośrodkowy Układ Nerwowy
Autonomiczny i Ośrodkowy Układ Nerwowy System Nerwowy Ośrodkowy System Nerwowy Analizuje, interpretuje i przechowuje informacje Zarządza organami Obwodowy System Nerwowy Transmisja informacji z i do OSN
Bardziej szczegółowoĆwiczenie VIII Wzgórze i układy niespecyficznego pobudzenia
Ćwiczenie VIII Wzgórze i układy niespecyficznego pobudzenia WZGÓRZE - leży w międzymózgowiu i stanowi jego największą część - otrzymuje informacje czuciowe ze wszystkich układów czuciowych za wyjątkiem
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2 RDZEŃ KRĘGOWY FUNKCJE DRÓG I OŚRODKÓW RDZENIOWYCH
Ćwiczenie 2 RDZEŃ KRĘGOWY FUNKCJE DRÓG I OŚRODKÓW RDZENIOWYCH Budowa łuku odruchowego 1 2 Receptor Protoneuron neuron czuciowy 3 Ośrodek (tu integracja odruchu) 4 Motoneuron neuron ruchowy 5 Efektor Prawo
Bardziej szczegółowoPlaty kory mózgowej. Szczelina podłużna.
Kora mózgowa Platy kory mózgowej Szczelina podłużna http://www.daviddarling.info/encyclopedia/b/brain.html powierzchnia boczna: 1- część oczodołowa, 2- część trójkątna, 3- część wieczkowa zakrętu czołowego
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy. /Systema nervosum/
Układ nerwowy /Systema nervosum/ Ośrodkowy układ nerwowy i drogi nerwowe Podział funkcjonalny układu nerwowego: 1. Układ nerwowy dośrodkowy (=aferentny=czuciowy=informacyjny) 2. Układ nerwowy odśrodkowy
Bardziej szczegółowoPODSTAWY NEUROANATOMII
ROZDZIAŁ 1 PODSTAWY NEUROANATOMII Urok neurologii, w porównaniu z innymi dziedzinami medycyny praktycznej, polega na sposobie, w jaki zmusza nas do codziennego kontaktu z naukami podstawowymi. Aby wyjaśnić
Bardziej szczegółowoUwaga: wykład autorski do bezpośredniego wykorzystania, bez możliwości rozpowszechniania i powielania. Świadomość. Michał Biały
Uwaga: wykład autorski do bezpośredniego wykorzystania, bez możliwości rozpowszechniania i powielania Świadomość Michał Biały Aspekty świadomości: tło i doznania bieżące Tło poczucie odrębności jako osoby,
Bardziej szczegółowoDrgawki czy mioklonie??? Iwona Terczyńska IMID
Drgawki czy mioklonie??? Iwona Terczyńska IMID Termin mioklonia u pacjenta z JME został po raz pierwszy zaproponowany przez Herpina w 1867 Mioklonie przysenne opisał Friedreich 1881 Nadal.nie ma powszechnie
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Fizjologia ogólna i fizjologia wysiłku
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek)
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy ośrodkowy Systema nervosum centrale Systema nervosum centrale Ośrodkowy układ nerwowy (OUN) obejmuje mózgowie (mózg, pień mózgu i móŝdŝek) oraz rdzeń kręgowy. OUN poddaje rejestracji i analizie
Bardziej szczegółowoSEN I CZUWANIE NEUROFIZJOLOGIA
SEN I CZUWANIE NEUROFIZJOLOGIA Sen i Czuwanie U ludzi dorosłych występują cyklicznie w ciągu doby dwa podstawowe stany fizjologiczne : SEN i CZUWANIE SEN I CZUWANIE Około 2/3 doby przypada na czuwanie.
Bardziej szczegółowoMózgowiowe mechanizmy regulacji snu i czuwania
Mózgowiowe mechanizmy regulacji snu i czuwania Dorota Badowska Uniwersytet Warszawski II rok biotechnologia + psychologia 1 Copyright statement This presentation has been prepared for the meeting of the
Bardziej szczegółowoMechanoreceptory (dotyk, słuch) termoreceptory i nocyceptory
Mechanoreceptory (dotyk, słuch) termoreceptory i nocyceptory Iinformacja o intensywności bodźca: 1. Kodowanie intensywności bodźca (we włóknie nerwowym czuciowym) odbywa się za pomocą zmian częstotliwość
Bardziej szczegółowoośrodkowy układ nerwowy
receptory ośrodkowy układ nerwowy efektory układ autonomiczny ... ośrodkowy układ nerwowy receptory... układ autonomiczny obwodowy układ nerwowy Ogólny schemat połączeń systemu nerwowego... efektory układu
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Fizjologia i patofizjologia komórki. Komórka nerwowa.
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY MEDICAL UNIVERSITY OF WARSAW ZAKŁAD FIZJOLOGII DOŚWIADCZALNEJ I KLINICZNEJ DEPARTAMENT OF EXPERIMENTAL AND CLINICAL PHYSIOLOGY Zawartość Ćwiczenie 1. Fizjologia i patofizjologia
Bardziej szczegółowoCo to są wzorce rytmów?
Sieci neuropodobne XII, Centralne generatory wzorców 1 Co to są wzorce rytmów? Centralne generatory rytmów są układami neuronowymi powodujących cykliczną aktywację odpowiednich mięśni, mogą działać w pewnym
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy (II) ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Układ nerwowy (II) DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI ANTROPOZOOLOGIA - PODSTAWY FIZJOLOGII ZWIERZĄT 2 Potencjał czynnościowy
Bardziej szczegółowoAnna Słupik. Układ czucia głębokiego i jego wpływ na sprawność ruchową w wieku podeszłym
Anna Słupik Układ czucia głębokiego i jego wpływ na sprawność ruchową w wieku podeszłym 16.05.2007 Struktura układu czucia głębokiego Receptory w strukturach układu ruchu: mięśnie + ścięgna więzadła torebka
Bardziej szczegółowoIII ROK BIOLOGII PROGRAM ĆWICZEŃ Z NEUROFIZJOLOGII 2015/2016 PRZEWODZENIE IMPULSU W NERWACH OBWODOWYCH. PRZEWODZENIE SYNAPTYCZNE.
III ROK BIOLOGII PROGRAM ĆWICZEŃ Z NEUROFIZJOLOGII 2015/2016 Ćwiczenie 1. PRZEWODZENIE IMPULSU W NERWACH OBWODOWYCH. PRZEWODZENIE SYNAPTYCZNE. A. Podstawowe pojęcia: 1. Potencjał spoczynkowy i polaryzacja.
Bardziej szczegółowoAutonomiczny układ nerwowy - AUN
Autonomiczny układ nerwowy - AUN AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych
Bardziej szczegółowoDział II. TKANKI POBUDLIWE. UKŁAD NERWOWY. FIZJOLOGIA NARZĄDÓW ZMYSŁÓW.
Dział II. TKANKI POBUDLIWE. UKŁAD NERWOWY. FIZJOLOGIA NARZĄDÓW ZMYSŁÓW. Ćw. 1. Pobudliwość, pobudzenie. Tkanki pobudliwe. Tkanka nerwowa. (13-16 XI 2018) 1. Doświadczenia z wykorzystaniem animacji i symulacji
Bardziej szczegółowobiologia w gimnazjum OBWODOWY UKŁAD NERWOWY
biologia w gimnazjum 2 OBWODOWY UKŁAD NERWOWY BUDOWA KOMÓRKI NERWOWEJ KIERUNEK PRZEWODZENIA IMPULSU NEROWEGO DENDRYT ZAKOŃCZENIA AKSONU CIAŁO KOMÓRKI JĄDRO KOMÓRKOWE AKSON OSŁONKA MIELINOWA Komórka nerwowa
Bardziej szczegółowow kontekście percepcji p zmysłów
Układ nerwowy człowieka w kontekście percepcji p zmysłów Układ nerwowy dzieli się ę na ośrodkowy i obwodowy. Do układu nerwowego ośrodkowego zalicza się mózgowie (mózg, móżdżek i pień mózgu) oraz rdzeń
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Neuroanatomia i neurofizjologia. Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. GN Liczba pkt ECTS
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2017 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Neuroanatomia i neurofizjologia Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa
Bardziej szczegółowoSEMESTR ZIMOWY roku akademickiego 2017/2018
RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ I SEMINARIÓW Z MODUŁU A DLA STUDENTÓW I ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO REALIZOWANY W ZKŁADZIE FIZJOLOGII CZŁOWIEKA SEMESTR ZIMOWY roku akademickiego 2017/2018 Studenci przychodzą na zajęcia
Bardziej szczegółowobiologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski
biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Fizjologia i patofizjologia komórki. Komórka nerwowa.
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY MEDICAL UNIVERSITY OF WARSAW ZAKŁAD FIZJOLOGII DOŚWIADCZALNEJ I KLINICZNEJ DEPARTAMENT OF EXPERIMENTAL AND CLINICAL PHYSIOLOGY Zawartość Ćwiczenie 1. Fizjologia i patofizjologia
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA I SYSTEMY PERCEPCYJNE UKŁAD WZROKOWY ŹRENICA ROGÓWKA KOMORA PRZEDNIA TĘCZÓWKA SOCZEWKI KOMORA TYLNA MIĘŚNIE SOCZEWKI
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA I SYSTEMY PERCEPCYJNE UKŁAD WZROKOWY MIĘŚNIE SOCZEWKI TĘCZÓWKA ŹRENICA ROGÓWKA KOMORA PRZEDNIA KOMORA TYLNA SOCZEWKA MIĘŚNIE SOCZEWKI NACZYNIÓWKA TWARDÓWKA CIAŁKO SZKLISTE
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy. Układ nerwowy dzieli się na część ośrodkową (mózgowie i rdzeń kręgowy) oraz część obwodową - układ nerwów i zakończeń nerwowych.
Układ nerwowy Zadaniem układu nerwowego jest nadzorowanie czynności narządów wewnętrznych żywego organizmu oraz umożliwianie mu kontaktów ze światem zewnętrznym. Układ nerwowy dzieli się na część ośrodkową
Bardziej szczegółowoPrzegląd układów ruchowych
Przegląd układów ruchowych 18 Zar ys rozdziału Każdy obwodowy neuron ruchowy unerwia grupę włókien mięśniowych, tworząc jednostkę ruchową Obwodowe neurony ruchowe są rozmieszczone w sposób uporządkowany
Bardziej szczegółowoUkład limbiczny. Przetwarzanie informacji przez mózg. kognitywistyka III. Jacek Salamon Tomasz Starczewski
Jacek Salamon Tomasz Starczewski Przetwarzanie informacji przez mózg kognitywistyka III Co to takiego? Inaczej układ rąbkowy lub układ brzeżny. Jest zbiorczą nazwą dla różnych struktur korowych i podkorowych.
Bardziej szczegółowoĆwiczenia w autokorektorze
Ćwiczenia w autokorektorze W proponowanej metodyce terapii uwzględniliśmy wytyczne i zalecenia opracowane przez SOSORT. 1 - najważniejszym elementem kinezyterapii skolioz są ćwiczenia czynne prowadzące
Bardziej szczegółowoRozdział 7. Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych
Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych Czucie proprioceptywne (głębokie) to drugi, poza czuciem powierzchownym,
Bardziej szczegółowoCytoarchitektoniczna budowa kory mózgowej
Cytoarchitektoniczna budowa kory mózgowej Istota szara powierzchnia półkul, przedmurze, ciało prążkowane i ciało migdałowate Istota biała włókna spoidłowe, projekcyjne (w torebce wewnętrznej) i kojarzeniowe
Bardziej szczegółowotel:
Miękki model mózgu, 8 części Nr ref: MA00741 Informacja o produkcie: Miękki model mózgu, 8 części Wysokiej jakości, realistyczny model mózgu człowieka, wykonany z miękkiego materiału, przypominającego
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy. /Systema nervosum/
Układ nerwowy /Systema nervosum/ Autonomiczny układ nerwowy Autonomiczny układ nerwowy = = wegetatywny -jest częścią UN kontrolującą i wpływającą na czynności narządów wewnętrznych, w tym mięśni gładkich,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Fizjologia i patofizjologia komórki. Komórka nerwowa.
Zawartość Ćwiczenie 1. Fizjologia i patofizjologia komórki. Komórka nerwowa.... 1 Ćwiczenie 2. Układy neurotransmisyjne mózgu. Autonomiczny układ nerwowy.... 2 Ćwiczenie 3. Fizjologia układów sensorycznych.
Bardziej szczegółowoBogusław K. Gołąb. A natom ia CZYNNOŚCIOWA OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO PZWL
Bogusław K. Gołąb A natom ia CZYNNOŚCIOWA OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO PZWL A natomia CZYNNOŚCIOWA OŚRODKOW EGO UKŁADU NERWOWEGO prof. zw. dr hab. med. Bogusław K. Gołąb współautor prof. u m, dr hab. med.
Bardziej szczegółowoPytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego
Pytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego CZASZKA 1. Połączenia ścisłe kości czaszki. Ciemiączka 2. Staw szczytowo-potyliczny 3. Staw
Bardziej szczegółowoNeurofizjologiczne uwarunkowania procesów snu, czuwania, świadomości i przytomności. Część 1
PRACE POGLĄDOWE Anestezjologia Intensywna Terapia 2015, tom 47, numer 2, 167 173 ISSN 0209 1712 www.ait.viamedica.pl Neurofizjologiczne uwarunkowania procesów snu, czuwania, świadomości i przytomności.
Bardziej szczegółowoWykorzystanie integracji sensorycznej w usprawnianiu zaburzeń rozwojowych.
Wykorzystanie integracji sensorycznej w usprawnianiu zaburzeń rozwojowych. Termin integracja sensoryczna po raz pierwszy został użyty przez Ch. Sherringtona w 1902 roku w Anglii. Nowe znaczenie temu terminowi
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do neurofizjologii
Wprowadzenie do neurofizjologii MATERIAŁY: D. Lewandowska, J. Orzeł-Gryglewska (red.), Fizjologia zwierząt i człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2009. 1. Ryciny z Atlasu neuroanatomii
Bardziej szczegółowoPlastyczność mózgu a Kinezjologia Edukacyjna
Halina Nawrocka Plastyczność mózgu a Kinezjologia Edukacyjna Mielinizacja wyznacza kolejność rozwoju człowieka. Najpierw potrafimy wydawać dźwięki, a potem dopiero chodzić. Najpierw zaczynamy widzieć,
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy składa się z ośrodkowego (centralnego) i obwodowego układu nerwowego. Zapewnia on stały kontakt organizmu ze środowiskiem zewnętrznym
Budowa i funkcje Układ nerwowy składa się z ośrodkowego (centralnego) i obwodowego układu nerwowego. Zapewnia on stały kontakt organizmu ze środowiskiem zewnętrznym oraz integrację narządów wewnętrznych.
Bardziej szczegółowoCzucie bólu z zębów człowieka. dr n. med. Marcin Lipski dr n. med. Jarosław Zawiliński
Czucie bólu z zębów człowieka dr n. med. Marcin Lipski dr n. med. Jarosław Zawiliński Nerwy Nerw trójdzielny Nerw szczękowy i nerw żuchwowy Gałęzie zębowy ww nerwów Miazga Włókna aferentne czuciowe Włókna
Bardziej szczegółowoV REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY
V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY Zadanie 1. Na rysunku przedstawiającym budowę neuronu zaznacz elementy wymienione poniżej, wpisując odpowiednie symbole literowe. Następnie wskaż za pomocą strzałek kierunek
Bardziej szczegółowoDr inż. Marta Kamińska
Nowe techniki i technologie dla medycyny Dr inż. Marta Kamińska Układ nerwowy Układ nerwowy zapewnia łączność organizmu ze światem zewnętrznym, zezpala układy w jedną całość, zprawując jednocześnie nad
Bardziej szczegółowoNa okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot. Jacenty Urbaniak
RECENZENT Prof. dr hab. med. Janina Sokołowska-Pituchowa PROJEKT OKŁADKI Marcin Bruchnalski Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot.
Bardziej szczegółowoPo co nam uwaga? Podstawowe zadania uwagi to:
Uwaga Po co nam uwaga? Podstawowe zadania uwagi to: Orientowanie się organizmu ku bodźcom sensorycznym (szczególnie wzrokowym) Badanie elementów przestrzeni (zewnętrznej i wewnętrznej) Utrzymywanie organizmu
Bardziej szczegółowoBudowa i funkcje komórek nerwowych
Budowa i funkcje komórek nerwowych Fizjologia Komórki nerwowe neurony w organizmie człowieka około 30 mld w większości skupione w ośrodkowym układzie nerwowym podstawowa funkcja przekazywanie informacji
Bardziej szczegółowoBiologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 1 :
Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 1 : 8.10.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ II gr 08:00 10:0 III gr 10:15 11:45 IV gr 12:00 13:30
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoNEUROFIZJOLOGIA WYKŁAD 9 Kontrola ruchów u kręgowców. Prof. dr hab. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
NEUROFIZJOLOGIA WYKŁAD 9 Kontrola ruchów u kręgowców. Prof. dr hab. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Głównym zadaniem ośrodkowego układu nerwowego jest generacja i kontrola
Bardziej szczegółowoKomunikacja wewnątrz organizmu
Komunikacja wewnątrz organizmu Układ nerwowy generowanie i koordynacja szybkiej oraz precyzyjnej odpowiedzi Układ hormonalny koordynacja przebiegu i utrzymanie stanu równowagi kontrola funkcji realizowanych
Bardziej szczegółowoTkanka nerwowa. Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie
Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie Tkanka nerwowa Substancja międzykomórkowa: prawie nieobecna (blaszki podstawne) pobudliwość przewodnictwo
Bardziej szczegółowoĆwiczenie VI PODSTAWOWE MECHANIZMY REGULACJI OŚRODKOWEJ - PIEŃ MÓZGU
Ćwiczenie VI PODSTAWOWE MECHANIZMY REGULACJI OŚRODKOWEJ - PIEŃ MÓZGU Układ nerwowy ANATOMICZNY ośrodkowy (centralny) mózgowie rdzeń kręgowy obwodowy nerwy czaszkowe (nervi craniales) nerwy rdzeniowe (nervi
Bardziej szczegółowoPodstawową jednostką budulcowa i funkcjonalną układu nerwowego jest - neuron
Układ nerwowy człowieka Podstawową jednostką budulcowa i funkcjonalną układu nerwowego jest - neuron Przewodnictwo skokowe w neuronach (kanały sodowe i potasowe) W aksonach mających osłonki mielinowe potencjały
Bardziej szczegółowoĆwiczenie XIII Autonomiczny układ nerwowy
Ćwiczenie XIII Autonomiczny układ nerwowy Organizacja układu autonomicznego Niezależny od naszej woli Sympatyczny i parasympatyczny - układ limbiczny - wyjście poprzez podwzgórze - komponenta w wyrażaniu
Bardziej szczegółowoUkład nerwy- ćwiczenia 1/5
Układ nerwy- ćwiczenia 1/5 Badanie neurologiczne - ĆWICZENIA Wybrane elementy badania układu nerwowego (badanie nerwów czaszkowych, badanie wybranych odruchów mono- i polisynaptycznych, badanie czucia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5 Cechy czynności odruchowej. Odruchy rdzeniowe.
Ćwiczenie 5 Cechy czynności odruchowej. Odruchy rdzeniowe. Zagadnienia teoretyczne 1.Definicja odruchu elementy łuku odruchowego. 2. Motoneuron jako wspólna końcowa droga impulsów nerwowych. 3. Podział
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII
07.10.2015 PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA, ANATOMIA JAM CIAŁA Wykład Inauguracyjny. Anatomia budowa ciała ludzkiego. Reguły opisu anatomicznego. Ogólna budowa kości i ich połączeń. 14.10.2015 Biomechanika
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU HALO, NEURON. ZGŁOŚ SIĘ.
SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU HALO, NEURON. ZGŁOŚ SIĘ. SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy.
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII
12.10.2016 PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA, ANATOMIA JAM CIAŁA Wykład Inauguracyjny. Anatomia budowa ciała ludzkiego. Reguły opisu anatomicznego. Ogólna budowa kości i ich połączeń. 19.10.2016 Biomechanika
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska ANATOMIA I MORFOLOGIA FUNKCJONALNA CZŁOWIEKA
Prof. dr hab. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska ANATOMIA I MORFOLOGIA FUNKCJONALNA CZŁOWIEKA 1 Układ nerwowy i zmysły dr Magdalena Markowska Zakład Fizjologii Zwierząt Instytut Zoologii, Wydział Biologii,
Bardziej szczegółowoCo nam siedzi w głowie?
Co nam siedzi w głowie? Mózg - organ znajdujący się pod czaszką, waży ponad kilogram. Mózgowie wyglądem przypomina orzech włoski, dlatego łatwo można wyobrazić sobie jego budowę. Na zewnątrz mózgu widać
Bardziej szczegółowo- mózgowie i rdzeń kręgowy
Układ nerwowy obwodowy Systema nervosum periphericum JTB Podział układu nerwowego Układ nerwowy ośrodkowy - mózgowie i rdzeń kręgowy Układ nerwowy obwodowy - 12 par nerwów czaszkowych i ich zwojów, - 31
Bardziej szczegółowoCytoarchitektoniczna budowa kory mózgowej
Cytoarchitektoniczna budowa kory mózgowej Istota szara powierzchnia półkul, przedmurze, ciało prążkowane i ciało migdałowate Istota biała włókna spoidłowe, projekcyjne (w torebce wewnętrznej) i kojarzeniowe
Bardziej szczegółowoBADANIE ZMYSŁU WZROKU
BADANIE ZMYSŁU WZROKU Badanie Ślepej Plamki Mariottea macula ceca Tarcza nerwu wzrokowego (discus nervi optici) ( Drugi nerw czaszkowy N.Opticus (II) Miejsce na siatkówce całkowicie niewrażliwe na bodźce
Bardziej szczegółowoOśrodkowy układ nerwowy składa się z mózgowia i rdzenia kręgowego.
Podział układu nerwowego Układ nerwowy człowieka dzieli się na dwie zasadnicze części. Są nimi: ośrodkowy (centralny) układ nerwowy i obwodowy układ nerwowy, czyli system nerwów i zakończeń nerwowych wraz
Bardziej szczegółowoCo nam siedzi w głowie?
Co nam siedzi w głowie? Mózg - organ znajdujący się pod czaszką, waży od 1200 do 1400 gramów. Cały mózg składa się z mózgowia, móżdżku i obszarów podkorowych. Mózgowie wyglądem przypomina orzech włoski,
Bardziej szczegółowoFizjologia z elementami patofizjologii BLOK 1 Wyższe czynności życiowe
UKŁAD LIMBICZNY, UCZENIE SIĘ, PAMIĘĆ, EMOCJE. Mózg jest organem, który pozwala nam odczuwać i myśleć, uczyć się i pamiętać, tworzyć i marzyć, nabywać i przejawiać stany emocjonalne. Emocje, uczenie się
Bardziej szczegółowoSTAROSTWO POWIATOWE W SOKÓŁCE
STAROSTWO POWIATOWE W SOKÓŁCE DIAGNOZA TRUDNOŚCI NOWATORSKIE NARZĘDZIA - neuromodulacja (EEG Biofeedback), - neuroobrazowanie (EEG/QEEG), - rehabilitacja funkcji poznawczych (FORBRAIN), - diagnostyka i
Bardziej szczegółowoSopockie Centrum Terapii Poznawczo-Behawioralnej Michał Kuchczyński
Sopockie Centrum Terapii Poznawczo-Behawioralnej Michał Kuchczyński 81-703 Sopot; ul. Marii Skłodowskiej-Curie 7/1, tel. kom. 604 858 808; e-mail: michal@terapiasopot-sctpb.pl www.terapiasopot-sctpb.pl
Bardziej szczegółowoGrant NCN 2011/03/B/ST7/03649. Model anatomiczno-neurologiczno-radiologiczny: obszar unaczynienia objawy neurologiczne - lokalizacja
Grant NCN 2011/03/B/ST7/03649 Model anatomiczno-neurologiczno-radiologiczny: obszar unaczynienia objawy neurologiczne - lokalizacja obszar unaczynienia objawy lokalizacja TĘTNICA SZYJNA WEWNĘTRZNA (OCZNA
Bardziej szczegółowoSystemy odbioru i przetwarzania informacji cechuje: wieloetapowość (odbiór informacji przez receptory, dekodowanie,kodowanie)
Systemy odbioru i przetwarzania informacji cechuje: wieloetapowość (odbiór informacji przez receptory, dekodowanie,kodowanie) specjalizacja strukturalna i funkcjonalna ze względu na rodzaj bodźca oraz
Bardziej szczegółowoBudowa układu nerwowego
Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Budowa układu nerwowego Układ nerwowy ma wśród innych narządów i układów ustroju pozycję centralną i jest ich administratorem. Każdy złożony żywy organizm posiada w swojej
Bardziej szczegółowoWstęp do neuroanatomii. Kacper Łukasiewicz
Wstęp do neuroanatomii Kacper Łukasiewicz Płaszczyzny przekrojów czołowa poprzeczna strzałkowa Rozwój Źródło: Anatomia Ośrodkowego Układu Nerwowego dla Studentów H. Dobaczewska Neurulacja: ektoderma, czyli
Bardziej szczegółowo2. Rozwój odruchowy dziecka w pierwszym roku życia - charakterystyka prawidłowego i zaburzonego rozwoju odruchowego noworodka i niemowlęcia.
ROZWÓJ I STYMULACJA NIEMOWLĘCIA W ZAKRESIE FUNKCJI RUCHOWO- ZMYSŁOWYCH PROGRAM WCZESNEJ STYMULACJI PSYCHORUCHOWEJ W OPARCIU O NEUROFIZJOLOGIĘ ROZWOJU (SZKOLENIE 2-DNIOWE). SYMBOL RN 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoBogusław Żernicki Mózg
Wszechnica Polskiej Akademii Nauk Bogusław Żernicki Mózg Ossolineum Najnowsze Osiągnięcia Nauki Redaktorzy serii Włodzimierz Michajłow Edward Hałoń Sekretarz Redakcji Jadwiga Kobuszewska Wszechnica Polskiej
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Fizjologia ogólna człowieka i fizjologia wysiłku. Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjologia ogólna człowieka i fizjologia wysiłku Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii, Katedra Nauk Podstawowych Kod przedmiotu Studia
Bardziej szczegółowoCzynność rdzenia kręgowego Odruch
Czynność rdzenia kręgowego Odruch Bodziec za słaby nie wywołuje rozchodzącego się impulsu, ale tylko zmiany miejscowe bodziec podprogowy. Najsłabszy bodziec wywołujący już impuls bodziec progowy. Każdy
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowo