Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 1 :

Transkrypt

1 Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 1 :

2 Kontakt: II gr 08:00 10:0 III gr 10:15 11:45 IV gr 12:00 13:30 V gr 19:00 20:30 (s. Cybulskiego; (s. Cybulskiego; (s. Cybulskiego; (s. Cybulskiego; ) ) ) )

3 Regulamin i zasady zaliczenia

4 Regulamin cz Obecność i uczestniczenie w ćwiczeniach podlega regulaminowi Studiów Uniwersytetu Wrocławskiego, co oznacza np., że do obowiązków studenta należy usprawiedliwienie absencji najpóźniej na kolejnych zajęciach (w przypadku braku usprawiedliwienia w tym terminie, nieobecność traktowana jest jako nieusprawiedliwiona), oraz że studenta obowiązuje udział w zajęciach w wyznaczonej grupie. 2. Studenta obowiązuje znajomość zagadnień teoretycznych do każdego ćwiczenia*, podanych z wyprzedzeniem. 3. Na każdych zajęciach* odbywać się będzie kolokwium (kolokwium z pierwszego tematu odbędzie się na drugich zajęciach razem z kolokwium z drugiego tematu). Każda ocena niedostateczna musi zostać poprawiona, po ustaleniu terminu z prowadzącym, w godzinach konsultacji, bądź też na ostatnich ćwiczeniach. Każdą ocenę niedostateczną można poprawiać tylko raz.

5 Regulamin cz. 2 4) Kolokwium obejmować będzie jeden temat. Kolokwium będzie składać się z 10 pytań (testowych oraz otwartych) i trwać 10 minut. Odpowiedzi oceniane są w systemie 0-1 Przeliczenie poprawnych odpowiedzi na ocenę: a) 10 poprawnych odpowiedzi 5 b) 9 poprawnych odpowiedzi 4,5 c) 8 poprawnych odpowiedzi 4 d) 7 poprawnych odpowiedzi 3,5 e) 6 poprawnych odpowiedzi 3 f) 5 lub mniej poprawnych odpowiedzi 2 5) Oceny pozytywne nie podlegają poprawie. 6) Nieobecność nieusprawiedliwiona najwyżej jedna zmusza studenta do zaliczenia części teoretycznej ( kolokwium ) w terminie ustalonym z prowadzącym w godzinach konsultacji lub na ostatnich zajęciach. Nieusprawiedliwiona nieobecność na więcej niż jednych zajęciach skutkuje niezaliczeniem całości ćwiczeń.

6 Regulamin cz. 3 i ostatnia 7) Nieobecność usprawiedliwiona najwyżej jedna również wymaga zaliczenia części teoretycznej ( kolokwium ). 8) Na każdych zajęciach student może otrzymać plus za aktywność lub minus za brak przygotowania do ćwiczeń. 9) Podstawę ostatecznego zaliczenia ćwiczeń stanowi średnia arytmetyczna ocen ze wszystkich kolokwiów (i ich popraw). Średnia ta może być podwyższona lub obniżona aktywnością studenta w czasie ćwiczeń (o 0,05 za każdy plus/minus). Przeliczenie średniej na oceny końcowe: a) b) c) d) e)

7 Tematyka seminarium

8 Dzisiejsze seminarium Zajęcia 1. Czynności komórek nerwowych. Synapsa i neurotransmitery. Zagadnienia: 1. Struktura i funkcjonowanie neuronów oraz komórek gleju 2. Pobudliwość i pobudzenie (pochodzenie potencjału spoczynkowego; depolaryzacja; powstanie potencjału czynnościowego; potencjał następczy; EPSP; IPSP) 3. Pompa sodowo-potasowa i inne białka zaangażowanie w polaryzację/depolaryzację błony neuronu 4. Struktura, rodzaje i funkcjonowanie synaps 5. Przewodzenie impulsów we włóknach nerwowych 6. Neuroprzekaźniki i receptory: acetylocholina/receptory cholinergiczne adrenalina i noradrenalina/receptory adrenergiczne receptory GABA

9 Nastepny tydzien Zajęcia 2. Mięśnie szkieletowe. Odruchy. Zagadnienia: 1. Struktura komórek mięśni poprzecznie prążkowanych 2. Unerwienie mięśni szkieletowych 3. Włókna intrafuzalne i ekstrafuzalne 4. Receptory ścięgniste Golgiego 5. Złącze nerwowo-mięśniowe 6. Molekularny mechanizm skurczu 7. Skurcz tężcowy, izometryczny i izotoniczny 8. Odruchy (łuk odruchowy, rodzaje odruchów, samoregulacja napięcia mięśniowego) Stanisław J. Konturek (2007) Fizjologia człowieka podręcznik dla studentów medycyny Str ( ); ( ) Traczyk W.Z. (1997). Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL, W-wa, wyd. V lub nowsze Str

10 Oraz pozostale Zajęcia 3. Receptory skórne Zajęcia 4. Wzrok i oko Zajęcia 5. Oddychanie Zajęcia 6. Słuch i równowaga Zajęcia 7. Węch i smak Zajęcia 8. Serce i układ krwionośny

11 Czynnosci komórek nerwowych. Synapsa i neurotransmitery. Seminarium pierwsze

12 Struktura i funkcjonowanie neuronów oraz komórek gleju

13 Komórka nerwowa

14 Typy komórek nerwowych Neurony dzielimy pod wzgledem: Struktury: liczba wypustek długość aksonów (projekcyjne i interneurony) morfologia (piramidalne, Purkiniego, gwiazdziste, wrzecionowate, koszyczkowe) Funkcji: kierunek przekazywania sygnału (czuciowe, ruchowe, kojarzeniowe) neurotransmiter (cholinergincze, gabaergiczne, noradrenergiczne )

15 neuron piramidalny

16 neuron Purkiniego

17 neuron gwiazdzisty

18 neuron koszyczkowy

19 Komórki nerwowe oraz glej

20 Typy komórek gleju w ośrodkowym UN astrocyty (odżywianie, naprawa, bariera krew-mózg oraz przekazywanie sygnałów) oligodendrocyty (osłonki mielinowe) kom. ependymalne (wymiana na barierze krew-mózg) w obwodowym UN kom. Schwanna (osłonki mielinowe i Shwanna podobnie do oligodendrocytów) kom. satelitarne (podobnie do astrocytów)

21 Pobudliwosc i pobudzenie: pochodzenie potencjalu spoczynkowego; depolaryzacja; powstanie potencjalu czynnosciowego; potencjal nastepczy; EPSP i IPSP

22 Potencjal spoczynkowy Jony to pojedyncze atomy posiadające ładunek elektryczny (dodatni lub ujemny). Ich stężenie w oraz poza komórką określa potencjał elektryczny w poprzek blony. W układzie nerwowym ten potencjał oraz jego zmiana jest sposobem na przekazywanie informacji.

23 Potencjal czynnosciowy Wraz ze zmianą stężeń jonów zmianie ulega potencjał. Ruch jonów zależy od ich stężenia oraz przepuszczalności błony komórki. Potencjał czynnościowy to nagły wzrost potencjalu wywołany otwarciem kanalów jonowych. Poprzez PCz komórka wysyla sygnał.

24 Przewodzenie sygnalu Ze względu na bramkowane napięciem kanały jonowe, możliwa jest propagacja PCz wzdłuż komórki nerwowej. Osłonki mielinowe umożliwiają szybsze przekazywanie sygnału (skoki bez strat).

25 Co dalej? IPSP i EPSP Propagacja sygnału wzdłuż komórki nerwowej kończy się na połączeniu z kolejnym neuronem - synapsie. W zależności od typu synapsy - występujących na niej receptorach, sygnał może pobudzić (EPSP) lub wyhamować kolejną komórkę (IPSP).

26 Pompa sodowo-potasowa i inne bialka zaangazowanie w polaryzacje/depolaryzacje blony neuronu

27 Pompa sodowo-potasowa Ze względu na ruch jonów w poprzek błony komórki niezbędna jest ciągła kontrola ich stężeń do wartości spoczynkowych. Zadanie to realizuje pompa sodowo-potasowa. v=p-imdc1txww

28 Kanaly jonowe Ruch jonów w poprzek błony możliwy jest dzięki kanałom jonowym. Bramkowanie kanału polega na jego otwarciu po odbiorze określonego bodźca. Dwa główne rodzaje kanałów to te bramkowane napięciem lub ligandem. com/watch?v=mkalkv9c2iu com/watch?v=du-bwt0ul2m

29 Mechanika kanalów jonowych

30 Struktura, rodzaje i funkcjonowanie synaps

31 Czym jest synapsa? Synapsa to połączenie aksonu komórki poprzedzającej z kolejną komórką nerwową lub efektorem (gruczołem lub mięśniem). Wyróżniamy synapsy chemiczne oraz elektryczne. Elektryczne są szybsze, ale chemiczne umożliwiają bardziej złożone przekazywanie sygnału.

32 Synapsy hamujace i pobudzajace

33 Sumacja sygnalu

34 Neuroprzekazniki i receptory: acetylocholina/receptory cholinergiczne adrenalina i noradrenalina/receptory adrenergiczne receptory GABA

35 Glówne neurotransmitery Pobudzające: kwas glutaminowy (główny, kora mózgowa) acetylocholina (mięśnie, obniżenie ciśnienia i akcji serca) noradrenalina (podwyższenie ciśnienia) dopamina (emocje oraz hormony) serotonina (regulacja snu, zachowania impulsywne) Hamujące: GABA (uspokojenie, tujon, etanol) glicyna (uspokojenie, rdzeń kręgowy)

36 Dziekuje za uwage Pytania:

37 Bibliografia Literatura: Kandel, E. et al (2012) Principles of Neural Science, 5th edition Elsevier Netter, F.H. et al (2009) Netter s Essential Physiology, Elsevier