DEFEKTY. Defekty liniowe to dyslokacje. Najprostszymi ich przykładami są dyslokacje krawędziowe i śrubowe.
|
|
- Maksymilian Krupa
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 DEFEKTY WyróŜiamy astępujące defekty strukturale w kryształach: - Drgaia cieple atomów (fooy) oraz defekty zlokalizowae : - Defekty puktowe - Defekty liiowe - Defekty powierzchiowe Wśród defektów puktowych wyróŝiamy: - luki (wakasje) - atomy międzywęzłowe - pary Frekla - atomy domieszkowe - cetra barwe - defekty elektroowe Defekty liiowe to dyslokacje. Najprostszymi ich przykładami są dyslokacje krawędziowe i śrubowe. Defekty powierzchiowe mają strukturę dwuwymiarową. Są to: powierzchie zewętrze kryształu, powierzchie wewętrze (graice ziare, płaszczyzy habitus) oraz błędy ułoŝeia. 1. Drgaia cieple sieci krystaliczej: Drgaia sieci kryształu rozchodzą się w postaci fal spręŝystych. W przypadku ośrodka ciągłego fala spręŝysta moŝe mieć długość (a zatem wektor falowy k) oraz częstość (a zatem eergie drgań) zmieiające się w sposób ciągły. Iaczej jest w przypadku ośrodka dyskretego, jakim jest kryształ. Z powodu periodyczości budowy kryształu, długości fali a takŝe eergia drgań sieci krystaliczej są skwatowae. PoiŜszy rysuek pokazuje, Ŝe tylko fale o pewych długościach mogą się pojawić w krysztale. przemieszczeie d 1 fala o długości λ 2 fala o długości λ 1 Rys 1. W krysztale tylko wybrae długości fali, przeoszącej drgaia atomów, są moŝliwe. Co więcej, te same wychyleia atomów, mogą być czasem opisae falami o róŝych długościach. 1
2 Day sposób drgań i związaą z im falę, opisae częstością kołową Ω i wektorem falowym K, przedstawiamy jako cząstkę wirtualą zwaą fooem. MoŜemy powiedzieć, Ŝe foo jest kwatem eergii spręŝystej kryształu. Fale dźwiękowe w kryształach złoŝoe są z fooów, tak jak fale elektromagetycze złoŝoe są z fotoów. Wiele daych doświadczalych świadczy o tym Ŝe eergia fal spręŝystych jest skwatowaa, p.: - udział sieci krystaliczej w cieple właściwym spada do zera przy T=0, - promieiowaie X i eutroy są rozpraszae iespręŝyście a krysztale Fooowi przypisujemy pęd: p = hk (1) gdzie K jest wektorem falowym foou, zaś ħ=h/2π (h jest stałą Placka).. Przypisujemy mu rówieŝ eergię: E =hω (2) Te dwa parametry foou (p i E) uŝytecze są w iterpretacji iespręŝystego rozproszeia promieiowaia a krysztale. Przypomijmy ajpierw jak opisujemy rozproszeie spręŝyste (kwatów X, eutroów...) a krysztale. Waruek dyfrakcji moŝa zapisać astępująco: k = G lub k' k = G k G = k' gdzie G wektor sieci odwrotej, k i k wektory falowe wiązki pierwotej i ugiętej. (3) k k k Rys 2. Waruek dyfrakcji a krysztale: wektor rozproszeia k=g MoŜemy mieć takŝe do czyieia z rozpraszaiem iespręŝystym (ieelastyczym), któremu towarzyszy powstaie (kreacja) foou; wtedy: gdzie K wektor falowy foou. k G = k' K (4) JeŜeli atomiast foo ulega absorpcji w procesie rozpraszaia to : k G = k' K (5) 2
3 Poadto, w dwóch powyŝszych procesach musimy uwzględić prawo zachowaia eergii: kwatów X (ħω = ħω ± ħω): ω = ω ' ±Ω (6) gdzie ω i ω są częstościami kwatu padającego i rozproszoego. Oczywiście w przypadku kreacji mamy zak, zaś w przypadku absorpcji (aihilacji) bierzemy -. Podsumujmy powyŝsze rówaia przykładowym grafem iespręŝystego rozproszeia fotou a krysztale z kreacją foou: k, ω k, ω K, Ω Rys 3. NiespręŜyste rozproszeie kwatu X a krysztale, któremu towarzyszy powstaie foou Jeśli zamiast fotou, opisujemy iespręŝyste rozproszeie eutroów lub iych cząstek a krysztale z powstaiem bądź pochłoięciem foou, to powyŝszy opis pozostaje idetyczy; jedyie ią postać przybiera rówaie zachowaia eergii. Zamiast Rów. 6, apiszemy wtedy: h k h k' (7) = ± hω 2m 2m (bierzmy pod uwagę eergie kietyczą padających cząstek rówą p 2 /2m= ħ 2 k 2 /2m). Relacja dyspersji: Jeśli drgaia rozchodzą się w ośrodku ciągłym (p. fala dźwiękowa w powietrzu) to prędkość fali, v: Ω Ω (8) v = λν = λ = 2π K lub teŝ: Ω = vk (9) Prędkość występująca powyŝej jest prędkością fazową, a relacja dyspersji jest liiowa. ZauwaŜmy, przy okazji, Ŝe idetyczą relację dyspersji ma foto (Ω=ck). 3
4 Iaczej przedstawia się sytuacja w krysztale. Napiszmy rówaie ruchu -tego atomu w liiowym łańcuchu podobych atomów. F F -1 1 Rys 4. Wypadkowa siła działająca a -ty atom jest wypadkową sił oddziaływaia z prawym i lewym sąsiadem (atomy: 1 i -1) Ozaczmy prze u wychyleie atomu z połoŝeia rówowagi. Zatem siła wypadkowa działająca a -ty atom (χ jest atomową stałą spręŝystości ): [( u u ) ( u u )] = χ( u u u ) F (10) = F'' F' = χ Rówaie ruchu -tego atomu (o masie m): d u m dt 2 2 ( u u u ) = χ (11) Rozwiązaie tego rówaia przedstawia się astępująco: = u 0 exp i Ka Ωt (12) u [ ( )] gdzie a=x jest odległością -tego atomu od początku układu (czyli jego współrzędą), zaś K i Ω to wektor falowy i częstość kołowa, charakteryzujące falę: 2π = λ Ω = 2πν Rozwiązaie (11) moŝa przepisać iaczej jako: u K (13) [ ( Kx Ωt) ] = u exp i (14) 0 Podstawiając rozwiązaie (12) lub (14) do rówaia (11) otrzymujemy waruek: Ω = 2 χ Ka si m 2 (15) Jest to relacja dyspersji dla tzw. fooów akustyczych. 4
5 Ω ośrodek ciągły kryształ - π/a 0 π/a k Rys 5. ZaleŜość dyspersji Ω(K) dla fooów akustyczych. Liią przerywaą pokazao zaleŝość dla ośrodka ciągłego Na rysuku powyŝszym wystarczy ograiczyć się do zakresu długości wektora K z zakresu [-π/a, π/a] (czyli z pierwszej strefy Brillouia). Wartości K większe od π/a odpowiadają długościom fali miejszym od 2a, które ie zawierają juŝ Ŝadych dodatkowych iformacji (por. Rys 1 fala o długości λ 1 ie jest juŝ potrzeba do opisu wychyleń cząstek; wystarczająca jest fala o długości λ 2 ). Wyliczmy prędkość grupową, która reprezetuje prędkość przeoszeia eergii w ośrodku: ZauwaŜmy, Ŝe dla ośrodka ciągłego (cotiuum): oraz: dω χ Ka v g = = a cos (16) dk m 2 Ka 0 cos 1 2 Ka (17) v g χ = vfaz cot = a (18) m Widzimy, Ŝe prędkości grupowa i fazowa fal akustyczych są takie same jeśli przejdziemy do przypadku ośrodka ciągłego. ZaleŜość dyspersji, która wyprowadziliśmy wyŝej, dotyczy tzw. fooów akustyczych. Warto bowiem pamiętać Ŝe istieją dwa rodzaje drgań sieci: - drgaia akustycze - drgaia optycze (jeśli mamy sieć dwuatomową) PoiŜej widzimy ich krzywe dyspersji. 5
6 Ω drgaia optycze drgaia akustycze π/a k Rys 6. Drgaia optycze i akustycze w krysztale zawierającym dwa rodzaje atomów. 2. Defekty puktowe Luki (wakasje): Rys. 7 Luka pojawia się wtedy, gdy ieobsadzoy jest węzeł sieciowy Eergia utworzeia luki, E v, wyosi ok. 1e. Atom moŝe uzyskać taką eergię a drodze p e fluktuacji termiczej (prawdopodobieństwo uzyskaia eergii E v : zawierającym N atomów (N węzłów sieciowych) liczba luk wyosi: kt E ). W krysztale Ne E kt (19) W pobliŝu temperatury topieia ciała: T N v 3 top 10, a więc bardzo duŝo!!! 6
7 W temperaturze pokojowej 12 10, a więc bardzo mało!!! N Atomy międzywęzłowe Rys 8. Atom w połoŝeiu międzywęzłowym Eergia wprowadzeia atomu międzywęzłowego E i 3-5 e. Rówowagowa liczba atomów międzywęzłowych w krysztale o N węzłach wyosi: i = bne gdzie b jest liczbą rówowagowych połoŝeń międzywęzłowych wokół węzła sieci. Ei kt (20) Defekty Frekla JeŜeli atom sieci przeskoczy z węzła sieci w połoŝeie międzywęzłowe to powstaje defekt Frekla: Rys 9. Defekt Frekla powstaje przy przeskoku atomu z połoŝeia węzłowego w międzywęzłowe Eergia utworzeia defektu Frekla, E Fr : E E E Fr (21) i 7
8 Domieszki: Rys 10. Domieszka to obcy atom w sieci kryształu. MoŜe być w połoŝeiu węzłowym (jak powyŝej), moŝe być rówieŝ w połoŝeiu międzywęzłowym. Domieszki tworzą m.i. defekty elektroowe p. w półprzewodikach typu p lub. 3. Własości defektów puktowych Ogólie defekty oddziałują między sobą. Przykładowo, atom międzywęzłowy jest przyciągay do luki; gdy się spotkają astępuje aihilacja obu defektów i sieć w tym miejscu odzyskuje swój doskoały charakter. Mówimy w takim przypadku, Ŝe astąpiła aihilacja defektów przeciwego zaku (p. luka ma zak, zaś atom międzywęzłowy zak -). Ogólie, defekty oddziałują między sobą a zasadzie róŝic rozkładu ładuków elektryczych wokół ich. Defekty puktowe mogą być wytworzoe kilkoma sposobami: - przez podwyŝszeie temperatury p. do T top a astępie gwałtowe obiŝeie temperatury do T pokojowej ; w tak uzyskaym staie metastabilym mamy duŝą kocetrację defektów, - poprzez deformację plastyczą (szczególie duŝą), - przez apromieiowaie cząstkami o duŝej eergii (α,, p, joy); cząstki takie wybijają joy z ich połoŝeń; liczba atomów międzywęzłowych jest rówa w tym przypadku liczbie wakasów. 4. Kocetracja luk rozwaŝaia podstawowe Utworzeie luki wymaga przemieszczeia atomu wewątrz kryształu; moŝe to być przemieszczeie do powierzchi kryształu, do graicy ziara lub teŝ do jakiejś dyslokacji. 8
9 Eergia tworzeie luki (wakasji) E jest róŝicą eergii pomiędzy tymi dwiema sytuacjami (tz. przed i po przemieszczeiu atomu). RozwaŜmy eergię swobodą kryształu. Ma oa tą ogólą własość, Ŝe w sytuacji rówowagi układu, jej wartość dąŝy do miimum. Eergię swobodą, F, defiiuje się astępująco: gdzie : E- eergia całkowita, S etropia, zaś T temperatura. F = E TS (22) Zmiaa eergii swobodej przy stałej temperaturze: F = E T S (23) Wzrost eergii całkowitej spowodoway powstaiem luk wyosi E, tak Ŝe : F = E v T S (24) ZauwaŜmy, Ŝe jeśli powstaje pewa rówowagowa ilość luk, to rówocześie musi wzrosąć etropia, tak, aby całkowita eergia swoboda ie wzrosła; ozacza to, Ŝe: T S E v. Istieją dwa przyczyki do zmiay etropii: S v etropia wibracyja pochodząca od drgań cieplych (wskutek obecości defektów przybywa owych sposobów drgań, a takŝe częstotliwości drgań stają się chaotycze), S C etropia kofiguracyja, która zaleŝy od liczby róŝych sposobów ułoŝeia atomów w węzłach sieci kryształu (W): S C = k l W (25) ZauwaŜmy, Ŝe dla kryształu doskoałego (brak defektów) mamy tylko jede sposób ułoŝeia atomów (atomy są ierozróŝiale). Wtedy: W = 1 SC = 0 (kryształ bez defektów). Wykazuje się, Ŝe S C >> S, dlatego w dalszych rozwaŝaiach przyjmujemy: SC S =. ZałóŜmy, Ŝe w sieci o N węzłach jest luk (zatem N- węzłów jest obsadzoych atomami); moŝliwe są róŝe ułoŝeia atomów realizujących tą sytuację. Pojawia się pytaie: a ile sposobów moŝa zatem rozłoŝyć luk w N węzłach sieciowych? Odpowiedź pochodzi z kombiatoryki i brzmi oa: jest to ilość kombiacji po elemetów z całkowitej ich liczby N. A zatem ilość sposobów rozłoŝeia luk w N węzłach wyosi: N! (N )!! (26) Całkowity wzrost etropii (rówy etropii kofiguracyjej wprowadzeia luk) wyosi zatem: N! S = SC = k l (27) (N )!! PowyŜsze wyraŝeie moŝemy przekształcić, uŝywając przybliŝeia Stirliga (prawdziwego. Otrzymujemy zatem: dla duŝych x): l( x! ) x l x x 9
10 [ N l N N (N ) l(n ) (N ) l() ] S = k (28) Wróćmy do eergii swobodej kryształu; wyosi oa: F = F0 E T S (29 gdzie F 0 jest jej wartością początkową (przed wprowadzeiem luk do kryształu). A zatem: F = F0 E kt[ N l N (N ) l(n ) l() ] (30) Rówowagową kocetrację luk zajdziemy szukając miimum eergii swobodej: F T = 0 (31) Wyliczamy pochodą po : F (N ) = 0 = E kt l(n ) l() (32) (N ) co daje: PoiewaŜ N>>, więc: Biorąc pod uwagę, Ŝe kocetracja luk C v : zajdujemy: oraz: co daje ostateczie: N 0 = E kt l (33) N 0 = E kt l (34) l C C v = (35) N v E kt = (36) E kt C = e (37) E kt = Ne (38) v W te sposób uzasadiliśmy ściśle Rów. 19 z początku tego rozdziału. To rówaie jest prawdziwe dla wszystkich rodzajów defektów (ie tylko luk), jedye róŝice dotyczą wartości E. Doświadczalie stwierdzoo, Ŝe dla luk: E 1e, i jest wyraźie iŝsza iŝ dla iych defektów. Kocetracja luk przewyŝsza zatem zaczie kocetrację iych defektów w warukach rówowagi. 10
11 5. Dyfuzja Obecość luk umoŝliwia i ułatwia dyfuzję. Aby mogła oa zachodzić, obcy atom musi się przemieszczać pomiędzy atomami kryształu macierzystego. Bardzo w tym pomagają wole miejsca sieciowe, czyli luki. Do wykoaia skoku (przez obcy atom) do ajbliŝszej luki potrzeba jest eergia migracji (E m ). Biorąc pod uwagę statystykę Maxwella-Boltzmaa, prawdopodobieństwo wykoaia skoku wyosi: kt p = Ae (39) zaś prawdopodobieństwo apotkaia luki wyosi C v : E m C = e E kt Rów. (37) Prędkość dyfuzji R jest proporcjoala do obu powyŝszych prawdopodobieństw (R pc v ), zatem: R = A'e (Em E kt = A'e gdzie Q jest eergią aktywacji dyfuzji: Q = E m E (41) Podobemu mechaizmowi podlega ruch atomów międzywęzłowych. Najłatwiej dyfudują małe atomy, p: H, C, N, O; ich eergia Q jest zazwyczaj połową eergii aktywacji potrzebej do migracji poprzez pozycje węzłowe (czyli przez luki). Atom międzywęzłowy przemieszcza się łatwo, gdyŝ ma peło pustych pozycji międzywęzłowych. Natomiast atom dyfudujący poprzez pozycje węzłowe musi czekać aŝ w jego pobliŝu wytworzy się jakaś luka. Jak widać dyfuzja jest bezpośredio związaa z drgaiami i defektami sieci! Q kt (40) 6. Cetra barwe Iteresującym przykładem defektów puktowych są cetra barwe. Spektakulary efekt cetrów barwych obserwujemy w kryształach halogeków alkaliczych (NaCl, KCl, RbCl, LiCl, CsCl). Czyste kryształy tych substacji są przeźroczyste w całym widzialym obszarze widma. Natomiast zabarwiają się oe poprzez apromieiowaie (p.: promieiami retgeowskimi, strumieiem eutroów czy elektroów). Powstają wówczas p.: cetra barwe typu F. Cetrum F jest to luka po joie ujemym i związay z ią elektro. Układ taki posiada swoje charakterystycze poziomy eergetycze. Są oe takie, Ŝe część światła widzialego jest absorbowaa i dlatego kryształ się zabarwia. 11
12 e - Rys 11. Cetrum barwe F powstaje wskutek wybicia z sieci kryształu jou ujemego; z tak powstałą luką związay jest wtedy elektro. Po prawej stroie pokazao symboliczy sposób prezetacji Cetrum F. Układ dwóch przylegających do siebie Cetrów F tworzy Cetrum M, zaś trzy przylegające do siebie Cetra F tworzą Cetrum R. Rys 12. Cetrum M składa się z dwóch przylegających do siebie cetrów F Istieje jeszcze kilka iych rodzajów cetrów tego typu. 12
u t 1 v u(x,t) - odkształcenie, v - prędkość rozchodzenia się odkształceń (charakterystyczna dla danego ośrodka) Drgania sieci krystalicznej FONONY
Drgaia sieci krystaliczej FONONY 1. model klasyczy (iekwatowy) a) model ośrodka ciągłego (model Debye a) - przypadek jedowymiarowy - drgaia struy drgaia mogą być podłuże (guma, sprężya) i dwie prostopadłe
Bardziej szczegółowoTermodynamika defektów sieci krystalicznej
Termodyamika defektów sieci krystaliczej Defekty sieci krystaliczej puktowe (wakasje, atomy międzywęzłowe, obce atomy) jedowymiarowe (dyslokacje krawędziowe i śrubowe) dwuwymiarowe (graice międzyziarowe,
Bardziej szczegółowoModel Bohra atomu wodoru
Model Bohra atomu wodoru Widma liiowe pierwiastków. wodór hel eo tle węgiel azot sód Ŝelazo Aby odpowiedzieć a pytaie dlaczego wodór i ie pierwiastki ie emitują wszystkich częstotliwości fal elektromagetyczych
Bardziej szczegółowoν = c/λ [s -1 = Hz] ν = [cm -1 ] ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS c = m/s cos x H = H o E = E o cos x c = λν 1 ν = _ λ
ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS LABORATORIUM Z MBS. ROZWIĄZYWANIE WIDM kolokwium NMR 23 kwietia 208 IR maja 208 złożoe czerwca 208 poiedziałek czwartek piątek 9.3 22.3 23.3 26.3 5. 6. 9. 2. 3. H NMR 23.
Bardziej szczegółowoElementy optyki. Odbicie i załamanie fal. Siatka dyfrakcyjna. Zasada Huygensa Zasada Fermata. Interferencja Dyfrakcja
Elemety optyki Odbiie i załamaie fal Zasada Huygesa Zasada Fermata Iterfereja Dyfrakja Siatka dyfrakyja Frot fali złązeie promień padająy Odbiie i załamaie fal elektromagetyzyh a graiah dwóh ośrodków Normala
Bardziej szczegółowoChemia Teoretyczna I (6).
Chemia Teoretycza I (6). NajwaŜiejsze rówaia róŝiczkowe drugiego rzędu o stałych współczyikach w chemii i fizyce cząstka w jedowymiarowej studi potecjału Cząstka w jedowymiarowej studi potecjału Przez
Bardziej szczegółowoProjekt Inżynier mechanik zawód z przyszłością współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Zajęcia wyrówawcze z fizyki -Zestaw 5 -Teoria Optyka geometrycza i optyka falowa. Prawo odbicia i prawo załamaia światła, Bieg promiei świetlych w pryzmacie, soczewki i zwierciadła. Zjawisko dyfrakcji
Bardziej szczegółowoRysunek 1: Fale stojące dla struny zamocowanej na obu końcach; węzły są zaznaczone liniami kropkowanymi, a strzałki przerywanymi
Aaliza fal złożoych Autorzy: Zbigiew Kąkol, Bartek Wiedlocha Przyjrzyjmy się drgaiu poprzeczemu struy. Jeżeli strua zamocowaa a obu końcach zostaie ajpierw wygięta, a astępie puszczoa, to wzdłuż struy
Bardziej szczegółowoElementy optyki. Odbicie i załamanie fal Zasada Huygensa Zasada Fermata Interferencja Dyfrakcja Siatka dyfrakcyjna
Elemety optyki Odbiie i załamaie fal Zasada Huygesa Zasada Fermata Iterfereja Dyfrakja Siatka dyfrakyja Frot fali złązeie promień padająy Odbiie i załamaie fal elektromagetyzyh a graiah dwóh ośrodków Normala
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MODELOWANIA I SYMULACJI. Ćwiczenie 5
Wydział Elektryczy Zespół Automatyki (ZTMAiPC) ZERiA LABORATORIUM MODELOWANIA I SYMULACJI Ćwiczeie 5 ANALIZA WŁASNOŚCI DYNAMICZNYCH WYBRANEGO OBIEKTU FIZYCZNEGO 1. Opis właściwości dyamiczych obiektu Typowym
Bardziej szczegółowoKrystalografia Wykład IX
Krystalograia Wykład IX Pla wykładu NatęŜ ęŝeie retgeowskich releksów dyrakcyjych Atomowy czyik rozpraszaia Źródłem spójego promieiowaia rozproszoego sąs elektroy w atomach. Zatem liczba elektroów w w
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADY ROZWIAZAŃ STACJONARNEGO RÓWNANIA SCHRӦDINGERA. Ruch cząstki nieograniczony z klasycznego punktu widzenia. mamy do rozwiązania równanie 0,,
PRZYKŁADY ROZWIAZAŃ STACJONARNEGO RÓWNANIA SCHRӦDINGERA Ruch cząstki ieograiczoy z klasyczego puktu widzeia W tym przypadku V = cost, przejmiemy V ( x ) = 0, cząstka porusza się wzdłuż osi x. Rozwiązujemy
Bardziej szczegółowoTransport jonów: kryształy jonowe
Transport jonów: kryształy jonowe JONIKA I FOTONIKA MICHAŁ MARZANTOWICZ Jodek srebra AgI W 42 K strukturalne przejście fazowe I rodzaju do fazy α stopiona podsieć kationowa. Fluorek ołowiu PbF 2 zdefektowanie
Bardziej szczegółowoZnajdowanie pozostałych pierwiastków liczby zespolonej, gdy znany jest jeden pierwiastek
Zajdowaie pozostałych pierwiastków liczby zespoloej, gdy zay jest jede pierwiastek 1 Wprowadzeie Okazuje się, że gdy zamy jede z pierwiastków stopia z liczby zespoloej z, to pozostałe pierwiastki możemy
Bardziej szczegółowofalowego widoczne w zmianach amplitudy i natęŝenia fal) w którym zachodzi
Zjawisko interferencji fal Interferencja to efekt nakładania się fal (wzmacnianie i osłabianie się ruchu falowego widoczne w zmianach amplitudy i natęŝenia fal) w którym zachodzi stabilne w czasie ich
Bardziej szczegółowoPromieniowanie atomów wzbudzonych
Achorage, USA, May 2002 W-27 (Jaroszewicz) 23 slajdy Na podstawie prezetacji prof. J. Rutkowskiego Promieiowaie atomów wzbudzoych Promieiowaie spotaicze Promieiowaie wymuszoe Promieiowaie retgeowskie 3/23-W27
Bardziej szczegółowo4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2)
Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2)185 4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu
Bardziej szczegółowoFizyka 12. Janusz Andrzejewski
Fizyka 1 Janusz Andrzejewski Przypomnienie: Drgania procesy w których pewna wielkość fizyczna na przemian maleje i rośnie Okresowy ruch drgający (periodyczny) - jeżeli wartości wielkości fizycznych zmieniające
Bardziej szczegółowosin sin ε δ Pryzmat Pryzmat Pryzmat Pryzmat Powierzchnia sferyczna Elementy optyczne II sin sin,
Wykład XI Elemety optycze II pryzmat kąt ajmiejszego odchyleia powierzchia serycza tworzeie obrazów rówaie soczewka rodzaje rówaia szliierzy i Gaussa kostrukcja obrazów moc optycza korekcja wad wzroku
Bardziej szczegółowoWŁASNOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CIECZY
WŁASNOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CIECZY Polimery Sieć krystaliczna Napięcie powierzchniowe Dyfuzja 2 BUDOWA CIAŁ STAŁYCH Ciała krystaliczne (kryształy): monokryształy, polikryształy Ciała amorficzne (bezpostaciowe)
Bardziej szczegółowo1. Granica funkcji w punkcie
Graica ukcji w pukcie Deiicja Sąsiedztwem o promieiu r > 0 puktu a R azywamy zbiór S ( a ( a r ( a a Deiicja Sąsiedztwem lewostroym o promieiu r > 0 puktu a R azywamy zbiór S ( a ( a r Deiicja Sąsiedztwem
Bardziej szczegółowoMetrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie
Metrologia: miary dokładości dr iż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczeciie Miary dokładości: Najczęściej rozkład pomiarów w serii wokół wartości średiej X jest rozkładem Gaussa: Prawdopodobieństwem,
Bardziej szczegółowoRuch falowy. Fala zaburzenie wywoane w jednym punkcie ośrodka, które rozchodzi się w każdym dopuszczalnym kierunku.
Ruch falowy. Fala zaburzenie wywoane w jednym punkcie ośrodka, które rozchodzi się w każdym dopuszczalnym kierunku. Definicje: promień fali kierunek rozchodzenia się fali powierzchnia falowa powierzchnia,
Bardziej szczegółowoKinetyczna teoria gazów. Zjawiska transportu : dyfuzja transport masy transport energii przewodnictwo cieplne transport pędu lepkość
Kieycza eoria gazów Zjawiska rasporu : dyfuzja raspor masy raspor eergii przewodicwo cieple raspor pędu lepkość Zjawiska rasporu - dyfuzja syuacja począkowa brak rówowagi proces wyrówywaia koceracji -
Bardziej szczegółowoPodstawy Akustyki. Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: Fale akustyczne w powietrzu Efekt Dopplera.
W-1 (Jaroszewicz) 14 slajdów Podstawy Akustyki Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: prędkość grupowa, dyspersja fal, superpozycja Fouriera, paczka falowa Fale akustyczne w powietrzu
Bardziej szczegółowoWykład FIZYKA I. 11. Fale mechaniczne. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak
Wykład FIZYKA I 11. Fale mechaniczne Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/fizyka1.html FALA Falą nazywamy każde rozprzestrzeniające
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU W POWIE- TRZU METODĄ FALI STOJĄCEJ
Ć w i c z e i e 6 WYZNACZANIE PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU W POWIE- TRZU METODĄ FALI STOJĄCEJ 6.1 Opis teoretyczy W ośrodkach sprężystych wytrąceie pewego obszaru z położeia rówowagi powoduje drgaia wokół tego położeia.
Bardziej szczegółowoRównanie falowe Schrödingera ( ) ( ) Prostokątna studnia potencjału o skończonej głębokości. i 2 =-1 jednostka urojona. Ψ t. V x.
Równanie falowe Schrödingera h Ψ( x, t) + V( x, t) Ψ( x, t) W jednym wymiarze ( ) ( ) gdy V x, t = V x x Ψ = ih t Gdy V(x,t)=V =const cząstka swobodna, na którą nie działa siła Fala biegnąca Ψ s ( x, t)
Bardziej szczegółowoZjawisko interferencji fal
Zjawisko interferencji fal Interferencja to efekt nakładania się fal (wzmacnianie i osłabianie się ruchu falowego widoczne w zmianach amplitudy i natęŝenia fal) w którym zachodzi stabilne w czasie ich
Bardziej szczegółowoWzajemne relacje pomiędzy promieniowaniem a materią wynikają ze zjawisk związanych z oddziaływaniem promieniowania z materią. Do podstawowych zjawisk
Wzajemne relacje pomiędzy promieniowaniem a materią wynikają ze zjawisk związanych z oddziaływaniem promieniowania z materią. Do podstawowych zjawisk fizycznych tego rodzaju należą zjawiska odbicia i załamania
Bardziej szczegółowoSzereg geometryczny. 5. b) b n = 4n 2 (b 1 = 2, r = 4) lub b n = 10 (b 1 = 10, r = 0). 2. jest równa 1 x dla x = 1+ Zad. 3:
Szereg geometryczy Zad : Suma wszystkich wyrazów ieskończoego ciągu geometryczego jest rówa 4, a suma trzech początkowych wyrazów wyosi a) Zbadaj mootoiczość ciągu sum częściowych tego ciągu geometryczego
Bardziej szczegółowoRelacje rekurencyjne. będzie następująco zdefiniowanym ciągiem:
Relacje rekurecyje Defiicja: Niech =,,,... będzie astępująco zdefiiowaym ciągiem: () = r, = r,..., k = rk, gdzie r, r,..., r k są skalarami, () dla k, = a + a +... + ak k, gdzie a, a,..., ak są skalarami.
Bardziej szczegółowoPrawo odbicia i załamania. Autorzy: Zbigniew Kąkol Piotr Morawski
Prawo odbicia i załamaia Autorzy: Zbigiew Kąkol Piotr Morawski 207 Prawo odbicia i załamaia Autorzy: Zbigiew Kąkol, Piotr Morawski Jeżeli światło pada a graicę dwóch ośrodków, to ulega zarówo odbiciu a
Bardziej szczegółowoMACIERZE STOCHASTYCZNE
MACIERZE STOCHASTYCZNE p ij - prawdopodobieństwo przejścia od stau i do stau j w jedym (dowolym) kroku, [p ij ]- macierz prawdopodobieństw przejść (w jedym kroku), Własości macierzy prawdopodobieństw przejść:
Bardziej szczegółowoWidmo promieniowania elektromagnetycznego
Widmo promieiowaia elektromagetyczego Czułość oka człowieka Płaska fala elektromagetycza w próżi Ciało doskoale czare Prawo promieiowaia Kirchhoffa: Stosuek zdolości emisyjej do zdolości absorpcyjej jest
Bardziej szczegółowo= arc tg - eliptyczność. Polaryzacja światła. Prawo Snelliusa daje kąt. Co z amplitudą i polaryzacją? Drgania i fale II rok Fizyka BC
4-0-0 G:\AA_Wyklad 000\FIN\DOC\Polar.doc Drgaia i fale II rok Fizyka C Polaryzacja światła ( b a) arc tg - eliptyczość Prawo Selliusa daje kąt. Co z amplitudą i polaryzacją? 4-0-0 G:\AA_Wyklad 000\FIN\DOC\Polar.doc
Bardziej szczegółowoDrgania. W Y K Ł A D X Ruch harmoniczny prosty. k m
Wykład z fizyki Piotr Posmykiewicz 119 W Y K Ł A D X Drgania. Drgania pojawiają się wtedy, gdy układ zostanie wytrącony ze stanu równowagi stabilnej. MoŜna przytoczyć szereg znanych przykładów: kołysząca
Bardziej szczegółowo2.6.3 Interferencja fal.
RUCH FALOWY 1.6.3 Interferencja fal. Pojęcie interferencja odnosi się do fizycznych efektów nie zakłóconego nakładania się dwóch lub więcej ciągów falowych. Doświadczenie uczy, że fale mogą przebiegać
Bardziej szczegółowoPrędkość fazowa i grupowa fali elektromagnetycznej w falowodzie
napisał Michał Wierzbicki Prędkość fazowa i grupowa fali elektromagnetycznej w falowodzie Prędkość grupowa paczki falowej Paczka falowa jest superpozycją fal o różnej częstości biegnących wzdłuż osi z.
Bardziej szczegółowoZADANIA Z CHEMII Rozkład energii w stanie równowagi termicznej. Entropia (S) Kwantowanie energii
ZADANIA Z CHEMII Rozkład eergii w staie rówowagi termiczej. Etropia (S) Kwatowaie eergii Eergia elemetów materii zmieia się skokowo, a ie w sposób ciągły. Elemety materii oddają lub pobieraja eergię tylko
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI. ĆWICZENIE NR 1 Drgania układów mechanicznych
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR Drgania układów mechanicznych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami układów drgających oraz metodami pomiaru i analizy drgań. W ramach
Bardziej szczegółowoWSTĘP DO OPTYKI FOURIEROWSKIEJ
1100-4BW1, rok akademicki 018/19 WSTĘP DO OPTYKI FOURIEROWSKIEJ dr hab. Rafał Kasztelanic Wykład 4 Przestrzeń swobodna jako filtr częstości przestrzennych Załóżmy, że znamy rozkład pola na fale monochromatyczne
Bardziej szczegółowoOPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki
OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki c Adam Bechler 006 Instytut Fizyki Uniwersytetu Szczecińskiego Równania (3.7), pomimo swojej prostoty, nie posiadają poza nielicznymi przypadkami ścisłych rozwiązań,
Bardziej szczegółowoPierwiastki z liczby zespolonej. Autorzy: Agnieszka Kowalik
Pierwiastki z liczby zespoloej Autorzy: Agieszka Kowalik 09 Pierwiastki z liczby zespoloej Autor: Agieszka Kowalik DEFINICJA Defiicja : Pierwiastek z liczby zespoloej Niech będzie liczbą aturalą. Pierwiastkiem
Bardziej szczegółowoZjawiska kontaktowe. Pojęcia.
Zjawiska kotaktowe. Pojęcia. Próżia, E vac =0 Φ m W Φ s χ E c µ E v metal półprzewodik W praca przeiesieia elektrou z da pasma przewodictwa do próżi, bez zwiększaia jego eergii kietyczej (którą ma zerową).
Bardziej szczegółowo3. Regresja liniowa Założenia dotyczące modelu regresji liniowej
3. Regresja liiowa 3.. Założeia dotyczące modelu regresji liiowej Aby moża było wykorzystać model regresji liiowej, muszą być spełioe astępujące założeia:. Relacja pomiędzy zmieą objaśiaą a zmieymi objaśiającymi
Bardziej szczegółowoPOMIAR PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU METODĄ REZONANSU I METODĄ SKŁADANIA DRGAŃ WZAJEMNIE PROSTOPADŁYCH
Ćwiczenie 5 POMIR PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU METODĄ REZONNSU I METODĄ SKŁDNI DRGŃ WZJEMNIE PROSTOPDŁYCH 5.. Wiadomości ogólne 5... Pomiar prędkości dźwięku metodą rezonansu Wyznaczanie prędkości dźwięku metodą
Bardziej szczegółowoParametryzacja rozwiązań układu równań
Parametryzacja rozwiązań układu rówań Przykład: ozwiąż układy rówań: / 2 2 6 2 5 2 6 2 5 //( / / 2 2 9 2 2 4 4 2 ) / 4 2 2 5 2 4 2 2 Korzystając z postaci schodkowej (środkowa macierz) i stosując podstawiaie
Bardziej szczegółowoWykład 11. a, b G a b = b a,
Wykład 11 Grupy Grupą azywamy strukturę algebraiczą złożoą z iepustego zbioru G i działaia biarego które spełia własości: (i) Działaie jest łącze czyli a b c G a (b c) = (a b) c. (ii) Działaie posiada
Bardziej szczegółowoFala jest zaburzeniem, rozchodzącym się w ośrodku, przy czym żadna część ośrodka nie wykonuje zbyt dużego ruchu
Ruch falowy Fala jest zaburzeniem, rozchodzącym się w ośrodku, przy czym żadna część ośrodka nie wykonuje zbyt dużego ruchu Fala rozchodzi się w przestrzeni niosąc ze sobą energię, ale niekoniecznie musi
Bardziej szczegółowoWykład 17: Optyka falowa cz.1.
Wykład 17: Optyka falowa cz.1. Dr inż. Zbigniew Szklarski Katedra Elektroniki, paw. C-1, pok.31 szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ 1 Zasada Huyghensa Christian Huygens 1678 r. pierwsza
Bardziej szczegółowoDyfrakcja. Dyfrakcja to uginanie światła (albo innych fal) przez drobne obiekty (rozmiar porównywalny z długością fali) do obszaru cienia
Dyfrakcja 1 Dyfrakcja Dyfrakcja to uginanie światła (albo innych fal) przez drobne obiekty (rozmiar porównywalny z długością fali) do obszaru cienia uginanie na szczelinie uginanie na krawędziach przedmiotów
Bardziej szczegółowoΨ(x, t) punkt zamocowania liny zmienna t, rozkład zaburzeń w czasie. x (lub t)
RUCH FALOWY 1 Fale sejsmiczne Fale morskie Kamerton Interferencja RÓWNANIE FALI Fala rozchodzenie się zaburzeń w ośrodku materialnym lub próżni: fale podłużne i poprzeczne w ciałach stałych, fale podłużne
Bardziej szczegółowoMODELE MATEMATYCZNE W UBEZPIECZENIACH. 1. Renty
MODELE MATEMATYCZNE W UBEZPIECZENIACH WYKŁAD 2: RENTY. PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE. TRWANIE ŻYCIA 1. Rety Retą azywamy pewie ciąg płatości. Na razie będziemy je rozpatrywać bez żadego związku z czasem życiem człowieka.
Bardziej szczegółowoĆwiczenia nr 5. TEMATYKA: Regresja liniowa dla prostej i płaszczyzny
TEMATYKA: Regresja liiowa dla prostej i płaszczyzy Ćwiczeia r 5 DEFINICJE: Regresja: metoda statystycza pozwalająca a badaie związku pomiędzy wielkościami daych i przewidywaie a tej podstawie iezaych wartości
Bardziej szczegółowo2. Schemat ideowy układu pomiarowego
1. Wiadomości ogóle o prostowikach sterowaych Układy prostowikowe sterowae są przekształtikami sterowaymi fazowo. UmoŜliwiają płya regulację średiej wartości apięcia wyprostowaego, a tym samym średiej
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW BADANIE ODKSZTAŁCEŃ SPRĘŻYNY ŚRUBOWEJ Opracował: Dr iż. Grzegorz
Bardziej szczegółowoI. PROMIENIOWANIE CIEPLNE
I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE - lata '90 XIX wieku WSTĘP Widmo promieniowania elektromagnetycznego zakres "pokrycia" różnymi rodzajami fal elektromagnetycznych promieniowania zawartego w danej wiązce. rys.i.1.
Bardziej szczegółowo( ) WŁASNOŚCI MACIERZY
.Kowalski własości macierzy WŁSNOŚC MCERZY Własości iloczyu i traspozycji a) możeie macierzy jest łącze, tz. (C) ()C, dlatego zapis C jest jedozaczy, b) możeie macierzy jest rozdziele względem dodawaia,
Bardziej szczegółowoĘŚCIOWO KOHERENTNYM. τ), gdzie Γ(r 1. oznacza centralną częstotliwość promieniowania quasi-monochromatycznego.
OBRAZOWANIE W OŚWIETLENIU CZĘŚ ĘŚCIOWO KOHERENTNYM 1. Propagacja światła a częś ęściowo koherentnego prof. dr hab. inŝ. Krzysztof Patorski Krzysztof PoniŜej zajmiemy się propagacją promieniowania quasi-monochromatycznego,
Bardziej szczegółowoPodstawy Akustyki. Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: Fale akustyczne w powietrzu Efekt Dopplera
Jucatan, Mexico, February 005 W-10 (Jaroszewicz) 14 slajdów Podstawy Akustyki Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: prędkość grupowa, dyspersja fal, superpozycja Fouriera, paczka
Bardziej szczegółowoWŁASNOŚCI FAL (c.d.)
RUCH FALOWY Własności i rodzaje fal. Prędkość rozchodzenia się fal. Fala harmoniczna płaska. Fala stojąca. Zasada Huygensa. Dyfrakcja fal. Obraz dyfrakcyjny. Kryterium Rayleigha. Interferencja fal. Doświadczenie
Bardziej szczegółowoRÓWNANIE SCHRÖDINGERA NIEZALEŻNE OD CZASU
X. RÓWNANIE SCHRÖDINGERA NIEZALEŻNE OD CZASU Równanie Schrődingera niezależne od czasu to równanie postaci: ħ 2 2m d 2 x dx 2 V xx = E x (X.1) Warunki regularności na x i a) skończone b) ciągłe c) jednoznaczne
Bardziej szczegółowoFALE AKUSTYCZNE. Wytwarzanie fali akustycznej
FALE AKUSTYCZNE Fale akustyczne to fale podłuŝne, rozchodzące się w ośrodkach ciągłych. Są słyszalne przez ucho ludzkie w zakresie częstości: Hz Hz. Mogą powstać wskutek drgań strun, słupów powietrza (np.
Bardziej szczegółowoPomiar długości fali świetlnej i stałej siatki dyfrakcyjnej.
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMERÓW LABORATORIUM Z FIZYKI Pomiar długości fali świetlnej i stałej siatki dyfrakcyjnej. Wprowadzenie Przy opisie zjawisk takich
Bardziej szczegółowoWstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej
Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Część I: Optyka, wykład 6 wykład: Piotr Fita pokazy: Andrzej Wysmołek ćwiczenia: Anna Grochola, Barbara Piętka Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski 2014/15
Bardziej szczegółowor. akad. 2012/2013 wykład III-IV Mechanika kwantowa Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Mechanika kwantowa
r. akad. 01/013 wykład III-IV Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Mechanika kwantowa Zakład Zakład Biofizyki Biofizyki 1 Falowa natura materii Zarówno fale elektromagnetyczne (fotony) jaki i
Bardziej szczegółowoGAZ ELEKTRONÓW SWOBODNYCH POWYŻEJ ZERA BEZWZGLĘDNEGO.
GAZ ELEKTRONÓW SWOBODNYCH POWYŻEJ ZERA BEZWZGLĘDNEGO. Funkcja rozkładu Fermiego-Diraca T=0K T>0K 1 f ( E ) = 0 dla dla E E F E > EF f ( E, T ) 1 = E E F kt e + 1 1 T>0K Funkcja rozkładu Fermiego-Diraca
Bardziej szczegółowoPodprzestrzenie macierzowe
Podprzestrzeie macierzowe Defiicja: Zakresem macierzy AŒ mâ azywamy podprzestrzeń R(A) przestrzei m geerowaą przez zakres fukcji ( ) : m f x = Ax ( A) { Ax x } = Defiicja: Zakresem macierzy A Œ âm azywamy
Bardziej szczegółowoKrzysztof Wierzbanowski. 1. Dyfrakcja Używane źródła promieniowania
Krzysztof Wierzbaowski. Dyfrakcja.. Używae źródła promieiowaia W badaiach materiałowych stosujemy trzy podstawowe techiki dyfrakcyje: - dyfrakcję promiei retgeowskich - dyfrakcję eutroów, - dyfrakcje elektroową.
Bardziej szczegółowoWykład 16: Optyka falowa
Wykład 16: Optyka falowa Dr inż. Zbigniew Szklarski Katedra Elektroniki, paw. C-1, pok.321 szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ 1 Zasada Huyghensa Christian Huygens 1678 r. pierwsza
Bardziej szczegółowoTemperatura, ciepło, oraz elementy kinetycznej teorii gazów
Temperatura, ciepło, oraz elementy kinetycznej teorii gazów opis makroskopowy równowaga termodynamiczna temperatura opis mikroskopowy średnia energia kinetyczna molekuł Równowaga termodynamiczna A B A
Bardziej szczegółowoWykład II Sieć krystaliczna
Wykład II Sieć krystaliczna Podstawowe definicje Wiele z pośród ciał stałych ma budowę krystaliczną. To znaczy, Ŝe atomy z których się składają ułoŝone są w określonym porządku. Porządek ten daje się stosunkowo
Bardziej szczegółowoW(s)= s 3 +7s 2 +10s+K
PRZYKŁAD (LINIE PIERWIASTKOWE) Tramitacja operatorowa otwartego układu regulacji z jedotkowym ujemym przęŝeiem zwrotym daa jet wzorem: G O K ( + )( + 5) a) Podaj obraz liii pierwiatkowych układu zamkiętego.
Bardziej szczegółowoZagadnienia: Receptory (c.d.)
Receptory (c.d.) Gabriel Nowak, Małgorzata Dybała Zakład Cytobiologii i Histochemii, Pracowia Farmakobiologii Collegium Medicum Uiwersytet Jagielloński Zagadieia: Co zaczy Radioligad bidig assay? Działaie
Bardziej szczegółowoRodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów
Wykład VI Fale t t + Dt Rodzaje fal 1. Fale mechaniczne 2. Fale elektromagnetyczne 3. Fale materii dyfrakcja elektronów Fala podłużna v Przemieszczenia elementów spirali ( w prawo i w lewo) są równoległe
Bardziej szczegółowoOPTYKA FALOWA. W zjawiskach takich jak interferencja, dyfrakcja i polaryzacja światło wykazuje naturę
OPTYKA FALOWA W zjawiskach takich jak interferencja, dyfrakcja i polaryzacja światło wykazuje naturę falową. W roku 8 Thomas Young wykonał doświadczenie, które pozwoliło wyznaczyć długość fali światła.
Bardziej szczegółowoBADANIE CHARAKTERYSTYKI DIODY PÓŁPRZEWODNIKOWEJ
Ćwiczeie 47 BADANIE CHARAKTERYSTYKI DIODY PÓŁPRZEWODNIKOWEJ 47.. Wiadomości ogóle Dla zrozumieia elektryczych właściwości ciał stałych koiecze jest pozaie praw rządzących elektroami wewątrz tych ciał.
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki wykład 7
Podstawy fizyki wykład 7 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, W11, PWr Drgania Drgania i fale Drgania harmoniczne Siła sprężysta Energia drgań Składanie drgań Drgania tłumione i wymuszone Fale
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ.. LABORATORIUM FIZYCZNE
WSEiZ W WARSZAWIE WYDZIAŁ.. LABORATORIUM FIZYCZNE Ćw. nr 8 BADANIE ŚWIATŁA SPOLARYZOWANEGO: SPRAWDZANIE PRAWA MALUSA Warszawa 29 1. Wstęp Wiemy, że fale świetlne stanowią niewielki wycinek widma fal elektromagnetycznych
Bardziej szczegółowoFale mechaniczne i akustyka
Fale mechaniczne i akustyka Wstęp: siła jako element decydujący o rodzaju ruchu Na pierwszym wykładzie, dynamiki Newtona omawiając II zasadę dr d r F r,, t = m dt dt powiedzieliśmy, że o tym, jakim ruchem
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2B, lato 2015/16
Egzami,.9.6, godz. :-5: Zadaie. ( puktów) Wyzaczyć wszystkie rozwiązaia rówaia z 4 = 4 w liczbach zespoloych. Zapisać wszystkie rozwiązaia w postaci kartezjańskiej (bez używaia fukcji trygoometryczych)
Bardziej szczegółowoStatystyka nieoddziaływujących gazów Bosego i Fermiego
Statystyka nieoddziaływujących gazów Bosego i Fermiego Bozony: fotony (kwanty pola elektromagnetycznego, których liczba nie jest zachowana mogą być pojedynczo pochłaniane lub tworzone. W konsekwencji,
Bardziej szczegółowoWykład XI. Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation (LASER) laser półprzewodnikowy
Wykład XI Light Amplificatio by Stimulated Emissio of Radiatio (LASER) laser półprzewodikowy Emisja spotaicza Emisja spotaicza i wymuszoa Fotoy emitowae są we wszystkich kierukach z jedakowym prawdopodobieństwem
Bardziej szczegółowoAbsorpcja związana z defektami kryształu
W rzeczywistych materiałach sieć krystaliczna nie jest idealna występują różnego rodzaju defekty. Podział najważniejszych defektów ze względu na właściwości optyczne: - inny atom w węźle sieci: C A atom
Bardziej szczegółowoNumeryczny opis zjawiska zaniku
FOTON 8, iosa 05 7 Numeryczy opis zjawiska zaiku Jerzy Giter ydział Fizyki U Postawieie problemu wielu zagadieiach z różych działów fizyki spotykamy się z astępującym problemem: zmiay w czasie t pewej
Bardziej szczegółowoPODSTAWY MECHANIKI KWANTOWEJ
PODSTAWY MECHANIKI KWANTOWEJ De Broglie, na podstawie analogii optycznych, w roku 194 wysunął hipotezę, że cząstki materialne także charakteryzują się dualizmem korpuskularno-falowym. Hipoteza de Broglie
Bardziej szczegółowoPromieniowanie X. Jak powstaje promieniowanie rentgenowskie Budowa lampy rentgenowskiej Widmo ciągłe i charakterystyczne promieniowania X
Promieniowanie X Jak powstaje promieniowanie rentgenowskie Budowa lampy rentgenowskiej Widmo ciągłe i charakterystyczne promieniowania X Lampa rentgenowska Lampa rentgenowska Promieniowanie rentgenowskie
Bardziej szczegółowoMateriały Reaktorowe. - Struktura pasmowa - Defekty sieci
Materiały Reaktorowe - Struktura pasmowa - Defekty sieci Struktura pasmowa Właściwości elektronów w ciałach stałych wynikają z ich oddziaływania między sobą i oddziaływania z atomami (jonami) sieci. Jednakże
Bardziej szczegółowoTeorie wiązania chemicznego i podstawowe zasady mechaniki kwantowej Zjawiska, które zapowiadały nadejście nowej ery w fizyce i przybliżały
WYKŁAD 1 Teorie wiązania chemicznego i podstawowe zasady mechaniki kwantowej Zjawiska, które zapowiadały nadejście nowej ery w fizyce i przybliżały sformułowanie praw fizyki kwantowej: promieniowanie katodowe
Bardziej szczegółowoModele wzrostu populacji w czasie dyskretnym
Temat wykładu: Modele wzrostu populacji w czasie dyskretym Kody kolorów: Ŝółty owe pojęcie pomarańczowy uwaga kursywa kometarz * materiał adobowiązkowy Aa Rajfura, Matematyka a kieruku Biologia w SGGW
Bardziej szczegółowoCIĄGI LICZBOWE. Poziom podstawowy
CIĄGI LICZBOWE Poziom podstawowy Zadaie ( pkt) + 0 Day jest ciąg o wyrazie ogólym a =, N+ + jest rówy? Wyzacz a a + Czy istieje wyraz tego ciągu, który Zadaie (6 pkt) Marek chce przekopać swój przydomowy
Bardziej szczegółowoFunkcje falowe równanie Schroedingera
Fukcje falowe rówaie Schroedigera Fukcja falowa kwatowa iterpretacja jedo wmiarowe pułapki elektroów fukcje falowe ieskończoa i skończoa studia potecjału atom wodoru rówaie Schroedigera wprowadzeie i rozwiązaia
Bardziej szczegółowoFundamentalna tabelka atomu. eureka! to odkryli. p R = nh -
TEKST TRUDNY Postulat kwatowaia Bohra, czyli założoy ad hoc związek pomiędzy falą de Broglie a a geometryczymi własościami rozważaego problemu, pozwolił bez większych trudości teoretyczie przewidzieć rozmiary
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki sezon 1 VIII. Ruch falowy
Podstawy fizyki sezon 1 VIII. Ruch falowy Agnieszka Obłąkowska-Mucha WFIiS, Katedra Oddziaływań i Detekcji Cząstek, D11, pok. 111 amucha@agh.edu.pl http://home.agh.edu.pl/~amucha Gdzie szukać fal? W potocznym
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. metody elementów skończonych
Metody komputerowe Wprowadzeie Podstawy fizycze i matematycze metody elemetów skończoych Literatura O.C.Ziekiewicz: Metoda elemetów skończoych. Arkady, Warszawa 972. Rakowski G., acprzyk Z.: Metoda elemetów
Bardziej szczegółowoTestowanie hipotez. H 1 : µ 15 lub H 1 : µ < 15 lub H 1 : µ > 15
Testowaie hipotez ZałoŜeia będące przedmiotem weryfikacji azywamy hipotezami statystyczymi. KaŜde przypuszczeie ma swoją alteratywę. Jeśli postawimy hipotezę, Ŝe średica pia jedoroczych drzew owej odmiay
Bardziej szczegółowoP π n π. Równanie ogólne płaszczyzny w E 3. Dane: n=[a,b,c] Wówczas: P 0 P=[x-x 0,y-y 0,z-z 0 ] Równanie (1) nazywamy równaniem ogólnym płaszczyzny
Rówaie ogóle płaszczyzy w E 3. ae: P π i π o =[A,B,C] P (,y,z ) Wówczas: P P=[-,y-y,z-z ] P π PP PP= o o Rówaie () azywamy rówaiem ogólym płaszczyzy A(- )+B(y-y )+C(z-z )= ( ) A+By+Cz+= Przykład
Bardziej szczegółowoFALE W OŚRODKACH SPRĘZYSTYCH
ALE W OŚRODKACH SPRĘZYSTYCH PRZYKŁADY RUCHU ALOWEGO Zjawisko rozchodzenia się fal spotykamy powszechnie. Przykładami są fale na wodzie, fale dźwiękowe, poruszający się front przewracających się kostek
Bardziej szczegółowo