Wymagania edukacyjne z historii i społeczeństwa klasa 4

Transkrypt

1 edukacyjne z historii i społeczeństwa klasa 4 Temat lekcji POZNAJĘ HISTORIĘ, czym zajmuje się historia i na czym polega praca historyka nauk wspomagający ch historię, do czego służy oś czasu co najmniej jedno muzeum wskazuje tytuł i legendę mapy tradycja, epoka, prehistoria, cywilizacja, różne znaczenia słowa historia historia jako nauka i historia jako przeszłość, to co się wydarzyło określa wiek na podstawie daty rocznej skróty: n.e. i p.n.e. źródeł historycznych odczytuje informacje z legendy mapy wiek, tysiąclecie, rocznik, kronika, na czym polega praca historyka nauki wspomagające historię (chronologia, numizmatyka, archeologia, genealogia, heraldyka) różnice między prehistorią i historią i wyjaśnia, jakie miało wynalezienie pisma prawidłowo umieszcza daty na osi czasu odczytuje proste informacje z mapy wskazuje podobieństwa i różnice pomiędzy mapą historyczną a polityczną, czym pojęcie: mit posługuje się osią czasu, jakie wydarzenie posłużyło do podziału czasu na wydarzenia przed naszą erą i wydarzenia naszej ery pojęcie: kartografia co najmniej jedno znane mu muzeum i skansen własnymi słowami wyjaśnia, dlaczego historię nazywamy nauczycielką życia uzasadnia, dlaczego zabytki i źródła historyczne należy chronić i zabezpieczać przed zniszczeniem samodzielnie posługuje się mapą historyczną str. 1

2 ŚWIAT WOKÓŁ NAS MOJA MAŁA OJCZYZNA, MÓJ KRAJ cechy osobiste i społeczne podstawowe potrzeby wie, że istnieją prawa dziecka rysuje swój rodowód (najbliższej rodziny) legendy związane z początkiem państwa polskiego co najmniej trzy regiony Polski wskazuje na mapie region, w którym mieszka wskazuje na mapie i wymienia sąsiadów Polski polskie symbole, czym jest osobowość odróżnia cechy osobiste od cech społecznych pojęcie: społeczeństwo wie, czym zajmuje się w szkole samorząd uczniowski pamiątek rodzinnych wskazuje na mapie i wymienia co najmniej trzy regiony Polski i podaje ich stolice pojęcie legendy, czym jest gwara co najmniej trzy potraw regionalnych co najmniej dwa tańców regionalnych zajmują się muzea i skanseny, na czym polega niepowtarzalno ść każdego genealogia, ród wartość historyczną pamiątek rodzinnych pojęcie: mała ojczyzna potraw regionalnych o swoim regionie, jako o małej ojczyźnie genezę symboli lokalnych, skąd się wzięły herby zna i wyjaśnia pochodzenie polskich symboli, co to jest tolerancja, czym zajmuje się w szkole samorząd uczniowski i jaki ma wpływ na szkoły wie, skąd się wzięły nazwiska rysuje uproszczone drzewo genealogiczne swojego rodu o swoim regionie, jako o małej ojczyźnie odszukuje w różnych źródłach i przedstawia informacje dotyczące swojej miejscowości/r egionu gwar i wskazuje na mapie obszary, z których pochodzą genezę symboli, na czym polega różnica między tolerancją a obojętnością wobec drugiego pochodzenie nazwisk: Kowalski, Młynarski, Górski, co dla niego oznacza pojęcie małej ojczyzny, jakie miejsce uznaje za swoją małą ojczyznę o okolicznościach powstania polskiego hymnu go 2

3 polskie święta gwar i wskazuje na mapie obszary, z których pochodzą pojęcie ojczyzny co najmniej trzy mniejszości zamieszkujące Polskę, co oznacza, że język polski jest naszym językiem urzędowym polskie święta i podaje ich daty wykonuje hymn Polski imię i nazwisko autora słów Mazurka Dąbrowskiego, że autor melodii nie jest znany mniejszości zamieszkujące Polskę, gdzie znajdują się siedziby polskiego parlamentu narodowych mniejszości zamieszkujące Polskę lokalnych, skąd się wzięły herby, jakie obyczaje i tradycje składają się na folklor (twórczość artystyczna, baśnie, legendy, przysłowia, rzeźbiarstwo, muzyka, tańce, potrawy regionalne), na czym polega stołeczny charakter Warszawy wymienia dawne stolice Polski (Gniezno, Kraków) 3

4 O PRAPRZODKAC H I OSADZIE W BISKUPINIE O LEGENDACH I HISTORII zwierzęta udomowione przez pierwsze narzędzia używane przez opisuje na podstawie wygląd osady w Biskupinie co najmniej trzy informacje o Biskupinie wymienia najstarszych kronikarzy i prezydenta narzędzi wytwarzanych przez ludzi pierwotnych, w jaki sposób odkrycie uprawy zboża zmieniło sposób życia ludzi pierwotnych, do czego służyły żarna produkty, które stanowiły pożywienie pierwotnego, wyjaśnia w jaki sposób człowiek je zdobywał przedstawia zajęcia ludzi pierwotnych wskazuje Biskupin na mapie historycznej wie, czym się zajmowali mieszkańcy Biskupina opisuje wygląd osady w Biskupinie wyjaśnia pojęcie legendy łacińskie określenie homo sapiens, na czym polegało epokowe wydarzenie, jakim było opanowanie przez ognia, w jaki sposób człowiek wykorzystywał mięso, skórę i kości zabitych zwierząt przedstawia okoliczności odkrycia osady w Biskupinie określa epokę historyczną, w której żyli mieszkańcy Biskupina umieszcza na osi czasu wiek powstania osady w Biskupinie wyjaśnia różnicę pomiędzy opisywanymi, jak przebiegała ewolucja, jak zmieniała się jego postawa i mózg samodzielnie formułuje wypowiedź ustną na temat życia ludzi w Biskupinie porównuje Biskupina i ludzi pierwotnych wskazuje podobieństwa i różnice omawia funkcje legend dla budowania porównuje koczownicze z m osiadłym ludzi, dlaczego zmiana trybu życia ludzi z koczowniczego na rolniczy miała bardzo duże dla rozwoju ludzkości pracy archeologów dla poznania przeszłości wymienia najstarszych polskich 4

5 Galla Anonima, Wincentego Kadłubka i Jana Długosza legendy: o Lechu, Czechu i Rusie, o Popielu, o Piaście, o księciu Kraku i smoku wawelskim opisuje na podstawie : wygląd grodu i podgrodzia, ego zamku, rycerskiej zbroi, ej wsi, jak wyglądało grodu i podgrodzia, ego zamku, ej wsi narzędzia stosowane w średniowiec znej wsi: cep, radło, żarna rośliny uprawiane na legendy: o Lechu, Czechu i Rusie, o Popielu, o Piaście, o księciu Kraku i smoku wawelskim wskazuje na mapie Gniezno i Kraków wskazuje na osi chronologiczne j czas, kiedy na ziemiach polskich budowano grody, a później e zamki gród, podgrodzie, plemię, fosa, podzamcze, senior, trubadur, paź, giermek, grodu i podgrodzia porównuje gród i zamek wskazuje podobieństwa i różnice, kto mógł zostać rycerzem cechy, jakimi powinien w kronikach postaciami legendarnymi a historycznymi, w jaki sposób wybierano miejsce do budowy grodu i zamku oraz, jak zabezpieczano je przed wrogami, kim byli panowie grodowi i kasztelanowie funkcję herbu rycerskiego opisuje przebieg turnieju rycerskiego zadania giermka, co oznacza, że zamek był budowlą obronną i wymienia elementy obronne zamku (wieże, mury, baszty, fosę) opisuje przebieg pasowania na rycerza tożsamości narodu polskiego potrafi oddzielić fakty historyczne od legend samodzielnie wypowiada się na temat, czy legendy mogą być dla nas źródłem historycznym nazw osad ych specjalizującyc h się w określonym rzemiośle o życiu codziennym podgrodzia władcę, który zjednoczył cześć plemion zamieszkujący ch ziemie polskie, na czym polegała działalność dyplomatyczna Zawiszy Czarnego funkcje herbu rycerskiego porównuje na wsi kronikarzy w porządku chronologicznym, wie, kto według legendy, dał początek dynastii piastowskiej postaci legendarnych i historycznych charakteryzuje gród, jako ośrodek władzy książęcej wskazuje na mapie historycznej Polski XIV wieku co najmniej trzy zamki e rozumie, na czym polegał ścisły związek życia go ych chłopów z przyrodą i porami roku, dlaczego chłopi mieli najmniej praw spośród wszystkich stanów 5

6 O ŚREDNIO- WIECZNYCH KLASZTORACH, KOŚCIOŁACH I MIASTACH wsi: zboże, rośliny strączkowe: bób, fasola, groch zwierzęta hodowane na wsi bydło, kozy, owce, świnie główne zakony średniowiecza (benedyktyni, cystersi, franciszkanie, dominikanie) omawia wygląd ego klasztoru odróżnia na ilustracjach style architektury ej romański odznaczać się rycerz o Zawiszy Czarnym, jak wyglądało na wsi ej zajęcia chłopów, do kogo należała ziemia uprawiana przez ych chłopów powinności chłopów wobec pana i wobec Kościoła reguła zakonna, kaznodzieja, zakon, klasztor, pergamin, inicjał, miniatura o kopiowaniu i pisaniu ksiąg w średniowieczu, dlaczego e księgi były danina, post, dziesięcina opisuje postać św. Franciszka o głoszonej przez niego nauce ych zakonników, dlaczego duchowni często byli doradcami, sekretarzami i wysłannikami współcześnie i w średniowiec zu wskazuje podobieństwa i różnice genezę jasełek i przedstawień pasyjnych, wie, że wprowadzili je w Kościele katolickim franciszkanie samodzielnie formułuje wypowiedź ustną na temat życia go w zakonach ych stosuje fragmentu tekstu źródłowego wymienia zasady postępowania franciszkanów określenie benedyktyńska praca tekstu źródłowego omawia udział szlachty i ludu w budowaniu ych kościołów porównuje wygląd 6

7 O ŚREDNIO- WIECZNYCH i gotycki omawia wygląd ego miasta, kim był Wit Stwosz bardzo drogie omawia wygląd budowli romańskiej i gotyckiej, do czego służył pręgierz, jak wyglądało w średniowiecz nym mieście pochodzenie miast z dawnych podgrodzi zajęcia rzemieślników mieszkających w średniowiecz nym mieście, kto był właścicielem ych miast, jak powstawał ołtarz mariacki dyplomatyczny mi na dworach monarchów co najmniej trzy różnice między architekturą romańską a gotycką, dlaczego ludzie w średniowiecz u odbywali pielgrzymki do miejsc świętych zróżnicowanie społeczne ego miasta cech, burmistrz, rajca, rada miejska, kto nadawał miastom prawa miejskie umieszcza na linii chronologiczne reguła zakonna, kaznodzieja, zakon, klasztor, pergamin, inicjał wskazuje na : sklepienie krzyżowe, witraż, rozetę fundator, krypta, relikwie, z czego wynikała pobożność ludzi średniowiecza, co znajduje się w krypcie św. Leonarda w podziemiach katedry wawelskiej zajęcia rzemieślników mieszkających w średniowiecz nym mieście nazw ulic, które wywodzą się od mieszkających tam rzemieślników, jak powstawał ołtarz Wita miast współczesnych do miast ych wskazuje podobieństwa i różnice, jakie informacje o życiu 7

8 KRONIKARZACH, ARTYSTACH I UCZONYCH O SZLACHECKIM DWORZE, KRÓLEWSKIM PAŁACU I WIELKICH WYNALAZKACH opisuje wygląd ołtarza Wita Stwosza, kim był Jan Długosz i czym się zajmował, kim był Mikołaj Kopernik i jakimi dziedzinami nauki się zajmował porównuje strój szlachecki i magnacki porównuje wygląd dworu szlacheckiego i pałacu magnackiego co najmniej dwóch synów Kazimierza Jagiellończyka, późniejszych królów Polski historyk, kronikarz, dziejopis, dyplomata, wychowawca, uczony, astronom, astronomia, Układ Słoneczny, odkrycie naukowe umieszcza na osi czasu wiek, w którym żył Jan Długosz miasta, szkoły i uniwersytety, w których uczył się i studiował Mikołaj Kopernik przywileje, pospolite ruszenie, szlachta, czeladź, magnateria opisuje, jakie obowiązki i przywileje miała szlachta, kto pracował j lata panowania Kazimierza Jagiellończyka detal, pracownia, rzemieślnik, artysta opisuje sposób wychowania na dworze królewskim, na czym polegała działalność dyplomatyczna Jana Długosza powiedzenie: Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, czym szlachta wyróżniała się spośród innych stanów, czym różniła się magnateria od szlachty, jak wyglądało w folwarku Stwosza, kto był jego fundatorem, dlaczego Jan Długosz uznawany jest za pierwszego polskiego historyka opisuje Akademii Krakowskiej dla rozwoju polskiej nauki i podkreśla odkrycia Mikołaja Kopernika dla rozwoju nauki o różnorodnoś ci stanu szlacheckiego znacznie magnaterii w życiu politycznym i kulturalnym Rzeczypospolit ej o rozwoju ego Krakowa można odnaleźć w ołtarzu Wita Stwosza tekstu źródłowego i wiedzy pozapodręcznikow ej wyjaśnia, dlaczego Jan Długosz podjął się spisania dziejów polskich odróżnia astrolog i astronom, z jakiej grupy społeczeństwa ego wyłoniła się szlachta obrazów Bernarda Bellotta, zwanego Canalettem, opisuje w Warszawie w XVIII wieku 8

9 omawia wygląd Łazienek Królewskich postacie Ignacego Krasickiego, Bernarda Bellotta i Grzegorza Piramowicza, jako wybitnych osobistości czasów króla Stanisława Augusta Poniatowskieg o wynalazki XIX wieku, których używamy do dzisiaj omawia zmiany, jakie dokonały się w XIX wieku w życiu miast w gospodarstw ach należących do szlachty zasługi króla Stanisława Augusta Poniatowskieg o dla rozwoju kultury i nauki polskiej, czym były obiady czwartkowe i kto był na nie zapraszany, kim byli Ignacy Krasicki, Grzegorz Piramowicz, Bernardo Bellotto, zwany Canalettem umieszcza na osi czasu wiek XVIII i jego drugą połowę czas panowania Stanisława Augusta Poniatowskieg o udogodnień miejskich wprowadzonyc h w XIX wieku wynalazki i osiągnięcia techniki XIX wieku szlacheckim założenia Szkoły Rycerskiej dla rozwoju szkolnictwa w Polsce powołania Komisji Edukacji Narodowej dla rozwoju szkolnictwa w Polsce, jak wyglądało w osiemnasto wiecznej Warszawie postacie Ignacego Krasickiego, Grzegorza Piramowicza, Bernarda Bellotto oraz opisuje ich dokonania porównuje ludzi w XIX wieku i we wcześniejszyc h epokach wynalezienia parowozu kultury polskiej w czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego genezę powstania fabryk i nowej klasy społecznej robotników opisuje zmiany w sposobach podróżowania w XIX wieku wpływ wynalazków na poprawę jakości życia ludzi w XIX wieku 9

10 , kim byli Ignacy Łukaszewicz, William Murdock, Tomasz Edison zmiany w życiu codziennym ludzi na przełomie XIX i XX wieku 10