Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu historia i społeczeństwo dla klasy 4 szkoły podstawowej Kl.4as, 4b Rok szkolny 2014/15

Transkrypt

1 1 Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu historia i społeczeństwo dla klasy 4 szkoły podstawowej Kl.4as, 4b Rok szkolny 2014/15 Temat (rozumiany jako lekcja) 1) Lekcja organizacyjna 2) Czym jest historia? 3) Bogactwo źródeł historycznych. Wymagania na ocenę dopuszczającą Uczeń: pojęciami: historia, przeszłość, badacz dziejów określa przedmiot badań historycznych pojęciami: źródło historyczne, archeologia, prahistoria, nauka pomocnicza historii, wykopalisko archeologiczne, pismo Wymagania na ocenę dostateczną Uczeń: wynalazku pisma dla badania procesu dziejowego dokonuje podziału źródeł na pisane i niepisane (materialne) przykłady źródeł historycznych obu typów niektóre nauki pomocnicze historii (chronologia, genealogia) polegają badania archeologiczne Wymagania na ocenę dobrą Uczeń: pytania, jakie stawiają sobie historycy w procesie rekonstruowania dziejów dziedziny wiedzy pomocne w pracy historyka i wyjaśnia ich znaczenie wyjaśnia, jaką rolę w badaniach historycznych odgrywają źródła historyczne wyjaśnia, czym różni się historia od archeologii Wymagania na ocenę bardzo dobrą Uczeń: wyjaśnia związek między historią opisaną w podręcznikach a dziejami własnej rodziny lub miejsca zamieszkania wyjaśnia na wybranych przykładach sposób odtwarzania przez historyków procesu dziejowego na podstawie źródeł historycznych Wymagania na ocenę celującą Uczeń opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto: powiedzenia: Historia jest nauczycielką życia wyjaśnia, jakie znaczenie dla historyka ma prawdziwość przekazu źródłowego Podsta wa progra mowa

2 2 4) Rodzina klucz do mojej historii. 5) Moje role w życiu. Ja i inni. pojęciami: rodzina, ród, pokolenie, genealogia, drzewo genealogiczne, po kądzieli, po mieczu, władza rodzicielska podstawowe prawa przysługujące dziecku prawidłowo posługuje się pojęciami: godność, prawo, prawa dziecka, Rzecznik Praw Dziecka, konstytucja 6) Moja szkoła. pojęciami: szkoła, klasa szkolna, norma, prawa i obowiązki ucznia, dyscyplina, samorząd szkolny, samorząd klasowy 7) Społeczeństwo i Ty. pojęciami: grupa społeczna, warstwa społeczna, inteligencja, robotnicy, chłopi, rzemieślnicy, podział pracy polegają obowiązki rodziców wobec dzieci źródła wiedzy na temat swojej rodziny wyjaśnia różnicę między uprawnieniem a obowiązkiem poszanowania godności ludzkiej podstawowe prawa przysługujące człowiekowi prawa i obowiązki ucznia główne zadania samorządu szkolnego przedstawia podstawowy podział społeczeństwa na grupy społeczne sporządza drzewo genealogiczne swojej rodziny najważniejsze akty prawne i instytucje stojące na straży praw wyjaśnia ogólnie genezę szkoły wyjaśnia cel istnienia szkoły wyjaśnia na przykładach, na czym polega podział pracy pojęciami: krewny, powinowaty, Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy pojęciami: indywidualizm, prawa polega indywidualizm istnienia w prawie polskim i międzynarodowym aktów prawnych chroniących prawa dziecka wartości wspólne dla całej klasy wyjaśnia zasady uczniowskiego współżycia i współpracy wyjaśnia rolę samorządu uczniowskiego w życiu szkoły wyjaśnia genezę poszczególnych grup społecznych oraz ich rolę w przeszłości i obecnie wyjaśnia ogólnie bądź na wybranych przykładach nazw własnych genezę nazwisk wyjaśnia z pomocą nauczyciela treść konstytucyjnego zapisu dotyczącego ochrony praw dziecka norm dla funkcjonowania społeczności uczniowskiej wyjaśnia wpływ samorządu na kształtowanie postaw społecznych uczniów rozumie wartość pracy w życiu każdego 1.2;

3 3 8) Żyję wśród ludzi powtórzenie wiadomości, 9) Moja mała ojczyzna. 10) Poznajemy regionalne tradycje i zwyczaje. 11) Kto ty jesteś? Polak mały 12) Jak urządzone jest państwo polskie jw. jw. jw. jw. jw. Jw. określa na mapie położenie swojej miejscowości podstawowe informacje dotyczące historii rodzinnej miejscowości pojęciami: kraina historyczna, region kulturalny, obyczaj, gwara, tradycja krainy historyczne Polski polskie symbole narodowe pojęciami: symbol narodowy, hymn, godło, ojczyzna, patriotyzm, mniejszość narodowa, Polonia zna słowa hymnu polskiego pojęciami: republika demokratyczna, obywatel, konstytucja, opisuje dzieje rodzinnej miejscowości źródła informacji o swojej miejscowości przykłady symboli tradycji przykłady tradycyjnych obyczajów tradycyjne obyczaje rodzinnego regionu wyjaśnia genezę i znaczenie polskich symboli narodowych wyjaśnia, jak zachować się wobec ojczystych symboli narodowych wyjaśnia, w jakich sytuacjach i w jakim celu powinno wykorzystywać się symbole narodowe czynniki łączące Polaków stolicę Polski oraz województwo, w którym mieszka pojęciem mała ojczyzna krainy historyczne Polski największe ośrodki miejskie położone na obszarze poszczególnych krain historycznych Polski prawa mniejszości narodowych gwarantowane przez prawo polskie Polski największe skupiska mniejszości narodowych państwa, w których znajdują się duże skupiska Polaków zna wybrane prawa i obowiązki obywateli wyjaśnia związek między środowiskiem przyrodniczogeograficznym a zajęciami ludności wyjaśnia na wybranych przykładach znaczenie tradycyjnych obyczajów opisuje tradycyjne obyczaje rodzinnego regionu wyjaśnia rolę, jaką odegrały symbole narodowe w historii państwa polskiego wyjaśnia rolę odgrywaną przez symbole narodowe we współczesnym społeczeństwie polskim patriotyzmu wyjaśnia, w jaki sposób należy okazywać patriotyzm opisuje struktury władz centralnych i terenowych w Polsce prezentuje rodzinną miejscowość, wskazując na jej historię i związane z nią zabytki wyjaśnia rolę tradycji w jednoczeniu narodu wyjaśnia, dlaczego mniejszościom narodowym należy zapewnić możliwość pielęgnowania języka ojczystego i tradycji narodowych wyjaśnia ogólnie przyczyny emigracji w przeszłości i współcześnie nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w państwie

4 4 parlament, Sejm, Senat, prezydent, rząd, premier, minister, sąd, gmina, powiat, województwo 13) Polska i Europa pojęciami: Unia Europejska, państwo członkowskie, motto, wspólna waluta datę dzienną Dnia Europy symbole Unii Europejskiej 14) Polska moją ojczyzną powtórzenie wiadomości, sprawdzian wiadomości. 15) Jak mierzymy czas w historii? zna datę wstąpienia Polski do Unii Europejskiej (1 maja 2004 r.) opisuje symbole Unii Europejskiej Dnia Europy wyjaśnia ogólnie polityczne przyczyny powstania Unii Europejskiej państwa członkowskie Unii Europejskiej państwa sąsiadujące z Polską wyjaśnia korzyści płynące z członkostwa Polski w Unii Europejskiej jw. jw. jw. jw. jw. pojęciami: godzina, dzień, rok, wiek, millenium, zegar słoneczny, kalendarz, rok przestępny, era, rachuba czasu pomiaru czasu chronologii w badaniach historycznych na podstawie daty rocznej zdarzenia, określa wiek, w którym miało ono miejsce pojęciami: epoka historyczna, kalendarz juliański, gregoriański osią czasową potrafi prawidłowo umiejscowić na osi czasowej wydarzenia przedstawia ogólnie genezę kalendarza inne niż chrześcijańska rachuby czasu (rzymską, muzułmańską, żydowską) i ogólnie wyjaśnia ich genezę polega wspólne dziedzictwo cywilizacyjne państw Unii wyjaśnia symbolikę flagi europejskiej wyjaśnia na podstawie motta Unii cel jej powstania i istnienia przełomowe zdarzenia stanowiące początek epok źródeł audiowizualnych dla poznania historii najnowszej 6 *

5 5 16) cyframi rzymskimi dla oznaczenia wieku mające miejsce w okresie przed narodzinami Chrystusa i po nich chronologicznie epoki historyczne, określając ogólnie ich daty skrajne (podając wiek) narodzin Chrystusa dla współczesnej rachuby lat skrótami dotyczącymi chronologii 17) Do czego historykowi potrzebne są mapy? pojęciami: mapa, kartograf, kartografia, mapa fizyczna, mapa historyczna, atlas, plan, skala, legenda wyjaśnia ogólne zastosowanie map 18) Muzea i zabytki. pojęciami: zabytek, pomnik przyrody, dziedzictwo narodowe, muzeum, eksponat, kolekcja, renowacja, skansen, kultura ludowa, konserwacja, pracownia konserwatorska map historycznych dla warsztatu historyka polega różnica w zastosowaniu mapy i planu wyjaśnia cel istnienia muzeum dokonuje uproszczonej klasyfikacji muzeów wykorzystania dawnych map jako źródeł historycznych, jakie ma skala i legenda dla właściwego zrozumienia treści mapy lub planu wyjaśnia przyczyny stworzenia Listy Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego przedstawia cele działalności UNESCO egzemplifikuje poszczególne typy muzeów niektóre z zabytków polskich wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i wskazuje elementy różniące dawną mapę od współczesnej (na podstawie map zamieszczonych w podręczniku) ogólnie przedstawia dzieje wybranych polskich zabytków umieszczonych na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Społecznego wyjaśnia, jakiego typu informacji można poszukiwać w określonym typie muzeum wyjaśnia konserwatorskie i dydaktyczne funkcje spełniane przez muzea wyjaśnia przyczyny różnic w wyglądzie i treści między dawnymi mapami a współczesnymi wyjaśnia genezę pojęcia muzeum wyjaśnia rolę muzeów w popularyzowaniu wiedzy historycznej cywilizacyjnokulturowe ochrony zabytków * 8.3

6 6 19) Wkraczamy w świat historii sprawdzian wiadomości. 20) Zmagania ludzi pierwotnych. Przyrodniczego zabytki znajdujące się w jego najbliższym otoczeniu zabytków w procesie poznawania przeszłości jw. jw. jw. jw. jw. pojęciami: prahistoria, wykopaliska, myślistwo, zbieractwo, rybołówstwo, koczowniczy (wędrowny) tryb życia 21) Rycerze i zamki. pojęciami: zamek, mur obronny, wieża obronna, fosa, rycerz, turniej rycerski, paź, giermek, pasowanie na rycerza, kodeks rycerski, zbroja, przyłbica, kopia, ostrogi materiały, z których ludzie pierwotni wykonywali swe narzędzia opisuje czynniki decydujące o lokalizacji zamków funkcje spełniane w przeszłości przez zamki etapy drogi, jaką musiał przejść kandydat na rycerza funkcje spełniane przez rycerstwo w średniowiecznym społeczeństwie najważniejsze cechy rycerza elementy uzbrojenia rycerza najważniejsze zasady opanowania przez technik rozniecania ognia wynalazku pisma dla badań nad przeszłością opisuje strukturę zamku z uwzględnieniem funkcji poszczególnych elementów jego architektury wyjaśnia funkcje, jakie spełniały zamki opisuje etapy drogi, jaką musiał przebyć kandydat na rycerza opisuje zbroję rycerską wyjaśnia przedmiot badań, którym zajmuje się archeologia wyjaśnia symbolikę ceremonii pasowania na rycerza wyjaśnia funkcje spełniane przez rycerstwo w średniowiecznym społeczeństwie grupowego bytowania ludzi pierwotnych polegał etos rycerza i opisuje elementy etosu rycerskiego, które zachowały swoją aktualność do dzisiaj

7 7 22) W średniowiecznym klasztorze. 23) Wieś wczoraj i dziś. 24) Średniowieczne miasto. pojęciami: klasztor, zakon, mnich, zakonnik, skryptorium, skryba, reguła zakonna, refektarz, manuskrypt, habit pojęciami: trójpolówka, zboża jare, zboża ozime, ugór, lokacja wsi, sołtys, danina, dziesięcina, pańszczyzna, dyby pojęciami: rada miejska, ratusz, cech, rynek, targ, getto należące do kodeksu rycerskiego opisuje życie i zajęcia zakonników żyjących w klasztorach nazwy najpopularniejszych zakonów zna datę przyjęcia chrztu przez Polskę (966 r.) opisuje główne etapy rozwoju techniki uprawy roli na ziemiach polskich (gospodarka wypaleniskowa, trójpolówka, płodozmian) opisuje proces lokowania wsi narzędzia rolnicze, którymi posługiwano się w różnych okresach historycznych miejsca lokalizacji miast funkcje spełniane przez miasta opisuje zajęcia ludności miejskiej opisuje ogólny plan miasta lokacyjnego wyjaśnia, jaką rolę w życiu religijnym odgrywały niegdyś klasztory wyjaśnia, dlaczego życie zakonników zostało ściśle podporządkowane surowym regułom zakonnym opisuje powinności i obowiązki chłopów wobec państwa, instytucji kościelnych i właścicieli ziemi opisuje czynniki wyznaczające w przeszłości rytm życia na wsi lokalizację najbliższego skansenu ludowego wyjaśnia prerogatywy władzy miejskiej opisuje strukturę społeczną mieszczaństwa opisuje wybrane aspekty życia w mieście wyjaśnia genezę współczesnych starówek miejskich religii w życiu społeczeństwa średniowiecznego wyjaśnia przyczyny powstania zakonów i klasztorów polegał postęp w technice upraw i zastosowaniu narzędzi w rolnictwie samodzielnie wyszukuje informacje dotyczące najbliższych skansenów ludowych wyjaśnia czynniki decydujące o lokalizacji miast wyjaśnia funkcje społeczne i gospodarcze odgrywane przez średniowieczne klasztory wyjaśnia pozycję społeczną zajmowaną w przeszłości przez chłopów porównuje charakter pracy w rolnictwie w okresie przed rewolucją przemysłową i po niej wyjaśnia społeczne i gospodarcze znaczenie rozwoju miast wyjaśnia prawnopubliczne status gmin miejskich w danych społeczeństwach wyjaśnia czynniki wpływające na rozwój gospodarczy miast

8 8 25) W drukarni Jana Gutenberga. 26) Mikołaj Kopernik i jego odkrycie. 27) W gospodarstwie szlacheckim. 28) Życie dworskie na Wawelu w XVI wieku. 29) W wieku pary i elektryczności. pojęciami: manuskrypt, druk, ruchoma czcionka, papirus, pergamin, pismo klinowe, pismo obrazkowe (hieroglify), pismo alfabetyczne, alfabet pojęciami: uniwersytet, astronomia, teoria geocentryczna, teoria heliocentryczna pojęciami: szlachta, folwark, pańszczyzna, spław zboża, flisak pojęciami: unia, Jagiellonowie, fresk, krużganek, arras, magnateria pojęciami: rewolucja materiały pisarskie używane przez ludzi na przestrzeni dziejów opisuje proces powstawania książek w okresie przed wynalezieniem druku opisuje metody zapisywania informacji stosowane przez ludzi na przestrzeni dziejów opisuje okoliczności założenia Akademii Krakowskiej zna datę założenia Akademii Krakowskiej (1364 r.) opisuje sposoby, w jaki upamiętniono Mikołaja Kopernika i jego dzieła wyjaśnia ogólnie istotę teorii geocentrycznej opisuje proces przekształcania się rycerstwa w szlachtę opisuje życie na dworze wawelskim w XVI wieku najważniejsze i opisuje wybrane, stosowane w przeszłości, rodzaje pisma wyjaśnia istotę wynalazku, jakim była ruchoma czcionka drukarska wyjaśnia istotę odkrycia naukowego Mikołaja Kopernika, ujętą w słowach: Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię charakteryzuje organizację pracy na folwarku Wawelu jako centrum życia politycznego, kulturalnego i towarzyskiego kraju w XVI wieku opisuje zmiany, jakie zaszły w życiu ludzi na wynalezienia druku i zastosowania ruchomej czcionki drukarskiej powstania uniwersytetu w Krakowie odkrycia naukowego Mikołaja Kopernika dla rozwoju nauki Gdańska dla XVIwiecznej Rzeczypospolitej wyjaśnia przyczyny zmiany stylu życia w XVI-wiecznej Rzeczypospolitej wyjaśnia, w jaki sposób wynalazki wyjaśnia doniosłość wynalazku pisma alfabetycznego odkrycia kopernikańskiego dla rozwoju cywilizacyjnego ludzkości szlachty dla życia gospodarczego Rzeczypospolitej ocenia znaczenie rządów Władysława Jagiełły, Zygmunta Starego, królowej Bony i Zygmunta Augusta dla Rzeczypospolitej wyjaśnia, dlaczego wiek XIX nazwano * ,

9 9 30) Nasz świat w XXI wieku. przemysłowa, maszyna parowa, telegraf prawidłowo posługuje się pojęciami: informatyka, internet, edukacja ekologiczna wynalazki z okresu rewolucji przemysłowej opisuje przejawy postępu naukowotechnicznego we współczesnym świecie skutek rewolucji przemysłowej charakteryzuje zagrożenia wynikające z zanieczyszczenia środowiska okresu rewolucji przemysłowej wpłynęły na zmianę stylu życia ludzi i na postęp cywilizacyjny umie opisać i scharakteryzować zmiany zachodzące w życiu ludzi pod wpływem postępu naukowo-technicznego 31) Życie ludzi jw. jw. jw. jw. jw. 32) wczoraj i dziś powtórzenie wiadomości, sprawdzian wiadomości. * materiał wykraczający poza podstawę programową. wiekiem pary i elektryczności wskazuje, których z wynalazków używamy do dnia dzisiejszego wykorzystuje internet do wyszukiwania informacji potrzebnych na zajęciach