HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO ROZKŁAD MATERIAŁU I WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA KLASY V SZKOŁY PODSTAWOWEJ Wczoraj i dziś

Transkrypt

1 HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO ROZKŁAD MATERIAŁU I WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA KLASY V SZKOŁY PODSTAWOWEJ Wczoraj i dziś Wymagania ogólne. I. Chronologia historyczna. Uczeń posługuje się podstawowymi określeniami czasu historycznego: okres p.n.e., n.e., tysiąclecie, wiek, rok; przyporządkowuje fakty historyczne datom; oblicza upływ czasu między wydarzeniami historycznymi i umieszcza je na linii chronologicznej; dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością. II. Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń odpowiada na proste pytania postawione do tekstu źródłowego, planu, mapy, ilustracji; pozyskuje informacje z różnych źródeł oraz selekcjonuje je i porządkuje; stawia pytania dotyczące przyczyn i skutków analizowanych wydarzeń historycznych i współczesnych. III. Tworzenie narracji historycznej. Uczeń tworzy krótką wypowiedź o postaci i wydarzeniu historycznym, posługując się poznanymi pojęciami; przedstawia własne stanowisko i próbuje je uzasadnić. Wymagania szczegółowe: Rozdział Tematy lekcji Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny: Dopuszczająca Dostateczna Dobra bardzo dobra I. Polska pierwszych Piastów 7h Lekcja organizacyjna. Zapoznanie z wymaganiami edukacyjnymi. 1h W jaki sposób oblicza się czaspowtórzenie. 1h 1. Początki Polski. 2.Mieszko i chrzest Polski. 3. Zjazd gnieźnieński posługuje się podstawowymi określeniami czasu historycznego: okres p.n.e., n.e., tysiąclecie, wiek, rok; -umieszcza wydarzenia na linii chronologicznej -opowiada legendy o Lechu, Czechu i Rusie, o Popielu oraz o Piaście, rozpoznaje cechy charakterystyczne legendy Gniezno i obszar państwa Mieszka I, zna podstawowe fakty z życia świętego Wojciecha, -opisuje budowę średniowiecznego grodu na przykładzie Gniezna, -przedstawia historię zjazdu gnieźnieńskiego, uwzględniając postacie ziemie polskie zamieszkiwane przez najważniejsze plemiona słowiańskie w X wieku, - tłumaczy, jakie były przyczyny i skutki chrztu Polski, -zna datę koronacji Bolesława Chrobrego, podaje autorów średniowiecznych kronik, które zawierają legendy o początkach państwa polskiego, -wymienia przyczyny i skutki zjazdu gnieźnieńskiego, -zna datę bitwy pod Cedynią ocenia jej Celująca streszcza pisemną relację Ibrahima ibn Jakuba dotyczącą państwa Mieszka I, - porównuje przebieg granic współczesnej Polski i państwa Mieszka I, - przedstawia stanowisko historyków dotyczące

2 II. Społeczeństwo średniowiecza. 5h III. Polska i Krzyżacy. 5. Sprawdzian - zna daty chrztu Polski i zjazdu gnieźnieńskiego, terminów: plemię, gród, drużyna, książę 1. W klasztorze. 2.Epoka rycerzy. 3. Średniowieczne miasto. 4. Średniowieczna wieś. 5. Powtórzenie 1.Krzyżacy nad Bałtykiem. 2. Polska Kazimierza Wielkiego. 3. Jadwiga i Jagiełło. 5.Sprawdzian - opisuje średniowieczny klasztor i tryb życia mnichów, używając wyrazów: zakon, reguła, ubóstwo, - charakteryzuje postać świętego Franciszka z Asyżu - podaje cechy idealnego rycerza, -opisuje wygląd średniowiecznego zamku terminów: kupiec, rzemieślnik, cech, burmistrz, samorząd miejski, rynek, mury miejskie, - opisuje warunki życia na wsi średniowiecznej -zna daty: panowania Kazimierza Wielkiego, bitwy pod Grunwaldem, zaznacza je na linii chronologicznej, -opowiada o panowaniu Kazimierza Wielkiego, z uwzględnieniem powstania Akademii Krakowskiej i uczty u Wierzynka., Wielkie Księstwo Litewskie; - wyjaśnia przyczyny unii świętego Wojciecha, Bolesława Chrobrego i Ottona III, - umieszcza na linii chronologicznej datę chrztu Polski, zjazdu gnieźnieńskiego - wyjaśnia, jaką funkcję pełniły zamki w średniowieczu, -wymienia główne elementy rycerskiego wyposażenia, - wskazuje różnice między losem chłopa a życiem rycerza lub mieszczanina, wyjaśnia znaczenie terminów: pług, trójpolówka tłumaczy ich wpływ na poprawę wydajności pracy chłopów w średniowieczu, -podaje przykłady zawodów rzemieślniczych wykonywanych w średniowieczu - zna daty: założenia Akademii Krakowskiej, - Kraków oraz obszar Królestwa Polskiego za panowania Kazimierza Wielkiego, - tłumaczy, dlaczego królowi Kazimierzowi nadano przydomek Wielki, - wyjaśnia sens powiedzenia: Kazimierz Wielki zastał Polskę drewnianą, granice państwa polskiego w czasach Bolesława Chrobrego -tłumaczy, na czym polegały i jak przebiegały turnieje rycerskie, terminu mieszczanie -charakteryzuje grupy ludności żyjące w średniowiecznym mieście, - opisuje, jaką drogę musiał przejść chłopiec, aby zostać rycerzem, - wie, skąd wzięło się powiedzenie polegać na kimś jak na Zawiszy i co ono oznacza, -wymienia style charakterystyczne dla architektury średniowiecza: romański i gotycki - podaje przyczyny i skutki zawarcia unii polsko-litewskiej w Krewie, - omawia przebieg bitwy pod Grunwaldem, -zna i umieszcza na linii zawarcia unii polskolitewskiej w Krewie, podpisania I i II pokoju toruńskiego, - określa na podstawie drzewa genealogicznego pokrewieństwo łączące znaczenie, -przekazuje relację z pobytu Ottona III w Gnieźnie w 1000 roku na podstawie fragmentów kroniki Galla Anonima, - charakteryzuje politykę zew. i wew. Bolesława Chrobrego -wyjaśnia znaczenie związku frazeologicznego benedyktyńska praca i tłumaczy, skąd wywodzi się to wyrażenie, : Pomorze Gdańskie, Małopolskę, Wielkopolskę, Kujawy, Mazowsze, Śląsk - wie, dlaczego Konrad Mazowiecki sprowadził Krzyżaków do Polski, -tłumaczy, dlaczego koronacja Władysława Łokietka miała tak duże znaczenie dla Polski, terminu unia, pochodzenia przodków Mieszka I - dostrzega negatywne skutki rozbicia dzielnicowego, - omawia skutki sprowadzenia Krzyżaków do Polski, -ocenia rolę Władysława Łokietka w procesie zjednoczenia państwa polskiego, --porównuje przebieg dwóch wojen polsko-krzyżackich w XV wieku i ocenia znaczenie tych konfliktów w polskiej

3 IV. Europejczycy odkrywają świat. 5h V. W Rzeczpospolitej szlacheckiej. 1.Wielkie odkrycia geograficzne. 2. Skutki wielkich odkryć geograficznych. 3. Odrodzenie nauki. 1.Ostatni Jagiellonowie. 2. Na sejmiku i na sejmie. 3. Wisłą do Gdańska. 4.Państwo wielu narodów. 5. XVII wiek stulecie wojen. 6.Powtórzenie 7.Sprawdzian. polsko-litewskiej; - charakteryzuje osobę Jadwigi i wymienia jej zasługi dla kultury polskiej, - opowiada o przyczynach i skutkach bitwy pod Grunwaldem. -umieszcza Krzysztofa Kolumba i jego pierwszą odkrywczą wyprawę w czasie i w przestrzeni, - opisuje odkrycie Krzysztofa Kolumba, używając pojęć: karawela, Nowy Świat, Indianie, broń palna, - wymienia następstwa wypraw odkrywczych dla Europy i dla Ameryki. - opowiada o życiu Mikołaja Kopernika, używając pojęć: uczony, astronom, odkrycie naukowe; - opisuje i umieszcza w czasie odkrycie Mikołaja Kopernika, terminów: dwór, paź, komnata, arras, wyjaśnia znaczenie terminów: sejm, sejmik, pospolite ruszenie, - wymienia obowiązki szlachty wobec państwa, terminów: folwark, pańszczyzna, kmiecie, - wie, jakie znaczenie miał spław wiślany dla rozwoju handlu zbożem w XVI wieku, - podaje najważniejsze a zostawił murowaną -podaje przyczyny odkryć geograficznych w XV i XVI stuleciu, -zna najważniejsze dokonania Bartłomieja Diaza, Vasco da Gamy i Ferdynanda Magellana - wyjaśnia co znaczy powiedzenie: Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemi. terminów: szlachta, przywilej, poseł, herb, -zna datę pierwszej wolnej elekcji, - wie, jak nazywał się pierwszy polski władca elekcyjny, - pokazuje na mapie państwa, z którymi Rzeczpospolita prowadziła wojny w XVII wieku miejsca najważniejszych bitew stoczonych przez przedstawicieli dynastii Piastów i Andegawenów, -wie, kim byli Hernan Cortez i Francisco Pizarro, - zna datę wynalezienia ruchomej czcionki przez Jana Gutenberga, lądy odkryte w XV i XVI wieku przez Europejczyków oraz trasy wypraw odkrywczych podjętych przez Bartłomieja Diaza, Vasco da Gamę i Ferdynanda Magellana, - opisuje wygląd XVwiecznego okrętu, - podaje przykłady najważniejszych dzieł renesansowych - wie, na czym polegała uprzywilejowana pozycja szlachty w Rzeczypospolitej, - zna datę uchwalenia unii polsko-litewskiej w Lublinie, - omawia przebieg wolnej elekcji, - wskazuje różnice między pacta conventa i Artykułami henrykowskimi - wymienia najważniejsze dokonania Władysława Jagiełły i Kazimierza Jagiellończyka, - tłumaczy, jakie znaczenie miało dla Polski odzyskanie Pomorza Gdańskiego w 1466 roku, -wyjaśnia znaczenie terminów renesans i humanizm, - tłumaczy na podstawie tekstu źródłowego, w jaki sposób Krzysztof Kolumb zdobył zaufanie Indian, - tłumaczy, dlaczego rycerstwo przekształciło się w szlachtę, - dostrzega wpływ nadawania szlachcie kolejnych przywilejów na pozycję tej grupy w państwie oraz osłabienie władzy królewskiej, - tłumaczy, na czym polegała zasada liberum veto, historii - omawia różnice w postrzeganiu ludzkiego życia w średniowieczu i renesansie - ocenia znaczenie wypraw odkrywczych dla Europejczyków i ludów zamieszkujących Amerykę, - formułuje wnioski dotyczące niewolnictwa i wyraża swoją opinię na ten temat - porównuje postanowienia unii lubelskiej z ustaleniami unii w Krewie, - porównuje terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów z obszarem współczesnej Polski, - porównuje wolną elekcję z wyborami prezydenckimi we współczesnej Polsce

4 VI. Upadek Rzeczpospolitej. 1. Czasy reform. 2. Konstytucja 3 Maja. 3. Powstanie Kościuszkowskie. 4.Barok i oświecenie. 5.Powtórzenie 6.Sprawdzian. postanowienia unii lubelskiej, terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów i miejsce zawarcia unii polskolitewskiej w 1569 roku terminów: elekcja, pole elekcyjne, koronacja -zna i zaznacza na linii , omawia wydarzenia potopu szwedzkiego, z uwzględnieniem obrony Częstochowy i postaci Stefana Czarnieckiego; - opisuje wyprawę wiedeńska Jana III Sobieskiego, używając pojęć: oblężenie, odsiecz, sułtan, husaria. --zna i zaznacza na linii uchwalenia Konstytucji 3 maja, wybuchu powstania Kościuszkowskiego, III rozbioru. -podaje przykłady naprawy państwa polskiego za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, z uwzględnieniem Konstytucji 3 maja; - omawia wydarzenia powstania kościuszkowskiego, używając pojęć: naczelnik powstania, przysięga Kościuszki, kosynierzy; -wyjaśnia, w jakich okolicznościach doszło wojska polskie w XVII stuleciu, -zna i zaznacza na linii obrad Sejmu Wielkiego, wojny prowadzonej w obronie Konstytucji 3 maja, II rozbioru Polski - wie, kim byli Stanisław Małachowski i Hugo Kołłątaj - wie, czym były obiady czwartkowe i kto w nich uczestniczył, ziemie utracone przez Rzeczpospolitą w wyniku I, II i III rozbioru - zna okoliczności, w jakich zawiązano konfederację targowicką, i wymienia jej następstwa terminów: barok, oświecenie, klasycyzm, - podaje przykłady budowli barokowych i klasycystycznych, - opisuje przebieg insurekcji kościuszkowskiej, - wie, jaką rolę odegrali w trakcie powstania kościuszkowskiego Jan Henryk Dąbrowski i Jan Kiliński terminu konstytucja, - wymienia najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja - rozumie, dlaczego dzień 14 października jest obchodzony jako Dzień Edukacji Narodowej, - zna okoliczności ustanowienia Orderu Virtuti Militari przez Stanisława Augusta Poniatowskiego, - wyjaśnia, dlaczego Tadeusz Kościuszko wydał uniwersał połaniecki -uzasadnia, dlaczego sejm obradujący w latach określa się jako Sejm Wielki, - określa, jakie znaczenie dla Rzeczypospolitej miało utworzenie Komisji Edukacji Narodowej, - ocenia dokonania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego

5 do upadku państwa polskiego,. Formy oceniania i sprawdzania wiedzy i umiejętności ucznia. Wiedza i umiejętności ucznia mogą zostać ocenione poprzez: a) odpowiedzi ustne, b) prace pisemne: kartkówki, sprawdziany - ocena z zapowiedzianej kartkówki nie podlega poprawie, c) pracę ucznia na lekcji, d) pracę ucznia w domu - zadania domowe, - jeżeli uczeń nie odrobi zadania domowego, zapomni zeszytu z zadaniem itp. może zostać odpytany z tematu zadania i otrzyma wówczas ocenę z odpowiedzi, e) wykonanie dodatkowych zadań np., pomocy dydaktycznych, projektów itp.. f) uczeń może uzyskać dodatkowe oceny za: udział w konkursach, akademiach, wyjazdach związanych z przedmiotem są to tzw. inne zadania Sposób wystawiania oceny okresowej i rocznej. Oceny okresowe i roczne nie są średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. Brane są pod uwagę oceny ucznia ze wszystkich możliwych obszarów aktywności, jednak "ważność" poszczególnych ocen nie jest taka sama. Największe znaczenie mają (w kolejności) oceny uzyskane: ze sprawdzianów, kartkówek lub odpowiedzi ustnych, pracy na lekcji, zadań domowych, innych zadań. ocena celujący- oceny ze sprawdzianów 5 i 6, wszystkie sprawdziany i kartkówki napisane, zadane prace oddane w terminie, ocena bardzo dobry - oceny ze sprawdzianów 4 i 5, sprawdziany i kartkówki napisane, zadane prace oddane w terminie, ocena dobry - oceny ze sprawdzianów 3 i 4, sprawdziany i kartkówki napisane, zadane prace oddane w terminie, ocena dostateczny - - oceny ze sprawdzianów 2 i 3, wszystkie sprawdziany napisane, ocena dopuszczający - - oceny ze wszystkich sprawdzianów co najmniej 2. Pozostałe warunki i sposoby oceniania reguluje statut szkoły.