Mechanizmy samoregulacji branżowych wsparciem dla rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki
Wprowadzenie Prezentowany materiał stanowi podsumowanie wybranych zagadnień przedstawionych w raporcie przygotowanym przez Deloitte na zlecenie Ministerstwa Gospodarki. Raport ten poświęcony mechanizmom samoregulacji, traktowanym jako wsparcie w rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, stawia sobie za cel gruntowną analizę korzyści oraz możliwości wprowadzenia na polskim rynku inicjatyw branżowych z zakresu CR w trzech branżach: wydobywczej, budowlanej oraz finansowo-ubezpieczeniowej. 2 Mechanizmy samoregulacji branżowych wsparciem dla rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki
Cechy charakterystyczne inicjatyw branżowych Zrzeszają liczne grono przedstawicieli sektora prywatnego, często o różnej skali prowadzonej działalności. Powołują organizację, która zajmuje się zarządzaniem inicjatywą. Tworzą określone narzędzia w celu upowszechniania odpowiedzialnego podejścia do prowadzenia biznesu w ramach branży i poprawy obowiązujących standardów. Narzędzia te obejmują m.in.: kodeksy postępowania, polityki, mierzalne zobowiązania, wskaźniki wraz ze zdefiniowaniem ich docelowych poziomów w danym horyzoncie czasowym, certyfikaty, zasady monitorowania i weryfikowania przestrzegania przyjętych zobowiązań, formy oraz zakres raportowania informacji. Opracowują plan działań nakierowany na osiągnięcie wyznaczonych celów. Tworzą platformy do dzielenia się doświadczeniami w ramach inicjatywy. Wypracowują podręczniki w celu wsparcia przedsiębiorstw w osiąganiu zobowiązań. Opisują metody dialogu z otoczeniem, w celu uwzględniania opinii społecznej w toku i w związku z prowadzoną działalnością. 3 Mechanizmy samoregulacji branżowych wsparciem dla rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki
Korzyści z przystąpienia do inicjatywy branżowej z zakresu CR 1. Organizacje, które zarządzają inicjatywami tworzą forum do dialogu dot. trudnych i wrażliwych społecznie tematów. 2. W ramach inicjatyw tworzone i udostępniane są narzędzia, których samodzielne opracowywanie jest czasochłonne. 3. Inicjatywy pomagają firmom w adresowaniu kluczowych problemów społecznych i środowiskowych, które mają wpływ na ich biznes. 4. Zaangażowanie interesariuszy i prowadzenie dialogu z wybranymi grupami jest łatwiejsze i bardziej efektywne, jeśli jest wykonywane w ramach inicjatywy branżowej. 5. Inicjatywy wyznaczają standardy dotyczące tego, co jest akceptowalne w działaniach firm. Przystępując do nich firmy pokazują swoją aspirację do bycia liderem z zakresu CR. 6. Przystępując do inicjatywy samoregulującej uzyskuje się często dostęp do wspólnego dla branży systemu monitorowania, weryfikacji, certyfikacji czy też raportowania. 7. Dzięki członkostwu w inicjatywnie branżowej firmy mogą znacznie efektywniej niż samodzielnie budować zaufanie konsumentów i zarządzać ryzykiem reputacyjnym. Źródło: Guide to industry initiatives in Corporate Social Responsibility, Ethical Corporation, 2009 4 Mechanizmy samoregulacji branżowych wsparciem dla rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki
Porównanie funkcjonujących na świecie inicjatyw samoregulacyjnych z zakresu CR Szeroki zakres tematyczny Raportowanie Wskaźniki Wspólna baza wiedzy Weryfikacja Zasady Initiative for Responsible Mining Assurance International Council on Mining and Metals Extractive Industries Transparency Initiative Voluntary Principles on Security and Human Rights Automotive Industry Action Group The Equator Principles Responsible Care Cement Sustainability Initiative Podstawą inicjatyw samoregulacyjnych są pewnego rodzaju zasady z zakresu zrównoważonego rozwoju / odpowiedzialnego biznesu, które wszyscy członkowie powinni wdrożyć / przestrzegać. Zdecydowana większość światowych, powszechnie uznawanych inicjatyw samoregulacyjnych z zakresu CR decyduje się na wprowadzenie obowiązku raportowania postępów we wdrażaniu założeń inicjatywy. Raportowanie przyjmuje zazwyczaj jedną z postaci raportowania na rzecz organizacji zarządzającej inicjatywą lub na rzecz opinii publicznej. Ambitne inicjatywy coraz częściej decydują się na wprowadzenie niezależnej weryfikacji raportowanych informacji. Globalnie obserwowanym trendem jest odchodzenie od inicjatyw koncentrujących się na jednym zagadnieniu na rzecz inicjatyw o szerokim spektrum podejmowanych tematów. 5 Mechanizmy samoregulacji branżowych wsparciem dla rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki
Rekomendowany zakres samoregulacji z zakresu CR dla branży wydobywczej Obszary z zakresu odpowiedzialnego biznesu będące aktualnie przedmiotem zainteresowania firm (skala 1-5) Zakres samoregulacji Przestrzeganie praw człowieka Ograniczanie oddziaływania środowiskowego Odpowiedzialne podejście do transportu surowców 4,44 4,46 4,67 Odpowiedzialność za łańcuch dostaw BHP Odpowiedzialne wysiedlanie lokalnej społeczności Prowadzenie konsultacji społecznych Ochrona bioróżnorodności Zarządzanie ryzykiem 4,67 Ograniczanie emisji do powietrza Odpowiedzialne zarządzanie odpadami Przeciwdziałanie korupcji Odpowiedzialne podejście do wydobycia i obróbki Troska o bezpieczeństwo w miejscu pracy 4,78 4,89 Ochrona zasobów wodnych Etyka prowadzenia działalności Kompleksowe podejście do zarządzania ryzykiem Współpraca na rzecz zrównoważonego rozwoju branży Odpowiedzialne wydobycie 6 Mechanizmy samoregulacji branżowych wsparciem dla rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki
Rekomendowany zakres samoregulacji z zakresu CR dla branży budowlanej Obszary z zakresu odpowiedzialnego biznesu będące aktualnie przedmiotem zainteresowania firm (skala 1-5) Zakres samoregulacji Odpowiedzialne zarządzanie odpadami/ściekami Aktywne kształtowanie etycznej kultury organizac. Przestrzeganie praw człowieka 4,00 4,50 4,50 Odpowiedzialność za łańcuch dostaw BHP (w tym wśród podwykonawców) Projektowanie procesów inwestycyjnych z uwzględnieniem komfortu życia lokalnej społeczności Dialog z lokalną społecznością Zarządzanie ryzykiem 4,50 Maksymalizacja ponownego wykorzystania odpadów Odpowiedzialne podejście do realizacji inwestycji (w tym bezpieczeństwo, wysoka jakość, terminowość) Dotrzymywanie zobowiązań umownych w relacjach z podwykonawcami Troska o bezpieczeństwo w miejscu pracy Ochrona bioróżnorodności Promocja zrównoważonego budownictwa i maksymalizacja wykorzystania odpowiedzialnych praktyk Ograniczanie emisji Przeciwdziałanie korupcji i łapówkarstwu Odpowiedzialna realizację inwestycji 7 Mechanizmy samoregulacji branżowych wsparciem dla rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki
Rekomendowany zakres samoregulacji z zakresu CR dla branży finansowo-ubezpieczeniowej Obszary z zakresu odpowiedzialnego biznesu będące aktualnie przedmiotem zainteresowania firm (skala 1-5) Zakres samoregulacji Różnorodność w miejscu pracy Aktywne kształtowanie etycznejkultury organizacyjnej Przestrzeganie praw człowieka Odpowiedzialna sprzedaż Dialog z pracownikami Zwiększanie dostępu do usług finansowych Raportowanie danych pozafinansowych Przejrzysta komunikacja z klientem Przeciwdziałanie praniubrudnych pieniędzy BHP Zarządzanie ryzykiem Odpowiedzialne podejście do rozpatrywania skarg i reklam Bezpieczeństwo danych klienta 4,36 4,50 4,63 4,75 4,75 4,75 4,86 4,88 4,88 4,88 4,90 Troska o pracowników Edukacja finansowa rynku Kształtowanie etycznej kultury organizacyjnej Inicjatywa Equator Principles Promocja koncepcji zrównoważonego rozwoju Przeciwdziałanie korupcji Raportowanie danych pozafinansowych Przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy Bezpieczeństwo danych klienta Odpowiedzialność w kontakcie z klientami Troska o klientów w trudnej sytuacji finansowej 8 Mechanizmy samoregulacji branżowych wsparciem dla rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki
Wyzwania stojące przed inicjatywami samoregulacyjnymi z zakresu CR 1. Budowa wiarygodnego wizerunku inicjatyw w oczach otoczenia. 2. Zapewnienie transparentności inicjatyw. 3. Zarządzanie zróżnicowanym zaawansowaniem członków inicjatyw w zakresie CR. 4. Wypracowanie spójnego systemu informacyjnego między branżami. 5. Pokonanie różnic w kulturze organizacyjnej podmiotów w branży. 6. Zarządzanie konkurencją wewnątrz inicjatyw. 7. Rozwiązywanie konfliktów wewnątrz inicjatyw. 8. Dostrzeganie prawdziwych źródeł problemów w branżach, nie tylko ich objawów. 9. Osiąganie coraz bardziej złożonych celów. 10. Wyjście naprzeciw interesariuszom. 11. Zarządzanie często sprzecznymi oczekiwaniami interesariuszy i członków inicjatyw. 12. Dostrzeganie na czas nowopowstających problemów. 9 Mechanizmy samoregulacji branżowych wsparciem dla rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki
Rekomendacje dla Ministerstwa Gospodarki dotyczące dalszych kroków w stronę wypracowania samoregulacji branżowych 1. Propagowanie samej idei samoregulacji branżowych. 2. Zainicjowanie dialogu wśród przedstawicieli branż bądź organizacji branżowych na temat współtworzenia przez nie inicjatyw samoregulacyjnych. 3. Równoległe prowadzenie rozmów dotyczących zagadnienia samoregulacji z większą liczbą przedsiębiorstw, idealnie o dużej skali działalności, będących liderami w swojej branży. 4. Dogłębna analiza obecnej sytuacji panującej w branżach (oddziałuje ona w sposób wymierny na chęć i możliwość wprowadzenia samoregulacji z zakresu CR). 5. Rozszerzenie skali działań podejmowanych w sferze promowania samoregulacji na inne branże, np. FMCG, transportową czy energetyczną. 10 Mechanizmy samoregulacji branżowych wsparciem dla rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki
Kontakt Jacek Kuchenbeker Starszy Menedżer Enterprise Risk Services jkuchenbeker@deloittece.com Magdalena Mochoń Starszy Konsultant Enterprise Risk Services mmochon@deloittece.com Izabela Kultys Analityk Biznesowy Enterprise Risk Services ikultys@deloittece.com Deloitte świadczy usługi audytorskie, konsultingowe, doradztwa podatkowego i finansowego klientom z sektora publicznego oraz prywatnego, działającym w różnych branżach. Dzięki globalnej sieci firm członkowskich obejmującej 150 krajów oferujemy najwyższej klasy umiejętności, doświadczenie i wiedzę w połączeniu ze znajomością lokalnego rynku. Pomagamy klientom odnieść sukces niezależnie od miejsca i branży, w jakiej działają. 200 000 pracowników Deloitte na świecie realizuje misję firmy: stanowić standard najwyższej jakości. Specjalistów Deloitte łączy kultura współpracy oparta na zawodowej rzetelności i uczciwości, maksymalnej wartości dla klientów, lojalnym współdziałaniu i sile, którą czerpią z różnorodności. Deloitte to środowisko sprzyjające ciągłemu pogłębianiu wiedzy, zdobywaniu nowych doświadczeń oraz rozwojowi zawodowemu. Eksperci Deloitte z zaangażowaniem współtworzą społeczną odpowiedzialność biznesu, podejmując inicjatywy na rzecz budowania zaufania publicznego i wspierania lokalnych społeczności. Nazwa Deloitte odnosi się do jednej lub kilku jednostek Deloitte Touche Tohmatsu Limited, prywatnego podmiotu prawa brytyjskiego z ograniczoną odpowiedzialnością i jego firm członkowskich, które stanowią oddzielne i niezależne podmioty prawne. Dokładny opis struktury prawnej Deloitte Touche Tohmatsu Limited oraz jego firm członkowskich można znaleźć na stronie www.deloitte.com/pl/onas 2013 Deloitte Polska. Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited