Niniejszy materiał jest skrótem materiału edukacyjnego do szkolenia punktowanego 2 punktami edukacyjnymi dostępnego na stronach: www.e-farmacja.net oraz www.szkolenia.katowice.oia.pl ================================================================== "Wzbogacone Ovofosfolipidy" z żółtka jaj kurzych - działanie oraz rola w prewencji chorób". Projekt badawczy "OVOCURA" Polski projekt badawczy OVOCURA", zainicjowany został przez prof.dr.hab Tadeusza Trziszkę, Profesora zwyczajnego w Katedrze Technologii Surowców Zwierzęcych i Zarządzania Jakością Wydziału Nauk o Żywności Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Badania w ramach projektu prowadzone były przez konsorcjum dwóch uniwersytetów: Uniwersytetu Przyrodniczego oraz Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Realizacja badań przypadła na lata 2009-2013r. i została wsparta budżetem w wysokości 25mln złotych. W pierwszym kwartale 2013 roku projekt zakończył się sukcesem. W badaniach brało udział 233 naukowców, powstało ponad 100 oryginalnych prac naukowych, opracowano również 25 patentów. Wyniki badań "OVOCURA" prezentowane były na międzynarodowych konferencjach naukowych w 17 krajach, m. in. w Australii, Brazylii, Holandii, Japonii, Kanadzie, USA i w Niemczech. Dorobek naukowy zaprezentowany został także na 31 konferencjach krajowych i międzynarodowych. Jajo a cholesterol W ostatnim okresie czasu obserwujemy intensywne poszukiwanie naturalnych surowców do pozyskiwania bioaktywnych substancji, ważnych dla organizmu ludzkiego, które mogłyby być wykorzystywane w produkcji nie tylko suplementów diety, ale również leków. Jak się okazało, jednym z najdoskonalszych surowców w tym zakresie są jaja. Prowadzona w latach 80. i 90. ubiegłego wieku kampania antycholesterolowa dokonała wiele zła i krzywdy konsumentom jaj, jednakże z drugiej strony przyczyniła się do prowadzenia intensywnych badań nad charakterystyką jaj i ich wartością odżywczą, biologiczną i nutraceutyczną. Okazało się, że cholesterol zawarty w jajach nie jest sprawcą miażdżycy i będącej jej konsekwencją choroby niedokrwiennej serca. W jednym jaju znajduje się ok. 190 mg tzw. "dobrego cholesterolu" typu HDL, tj. ok. 15 razy mniej niż zdrowy organizm człowieka produkuje dziennie tej ważnej dla życia substancji. Jeszcze do niedawna, w różnych typach diety, udział jaj był bardzo ograniczany. Wynikało to głównie ze względu na nadinterpretację obecności cholesterolu. Niestety, zbyt często mówiąc o cholesterolu, mówimy o nim w tym złym kontekście - jako głównym sprawcy miażdżycy. Tym samym nieświadomie podtrzymujemy mit identyfikujący cholesterol z chorobami krążenia. Nie jest to jednak prawda. Nasz organizm potrzebuje cholesterolu - służy on, min. do budowy błon komórkowych i do
syntezy hormonów płciowych, kwasów żółciowych oraz niektórych hormonów steroidowych, regulujących przemianę białek, węglowodanów i tłuszczów. Wobec czego nie ulega wątpliwości, że cholesterol jest bardzo ważną substancją życia, gdyż jest obecny w każdej komórce ludzkiego ciała, a najwięcej poza wątrobą jest go w mózgu. To co jest szkodliwe, to jego nadmiar. A dokładniej rzecz ujmując nadmiar tzw "złego cholesterolu" typu LDL. O ile tzw. "zły cholesterol" typu LDL wędruje z wątroby do naczyń i je zatyka, o tyle tzw. "dobry cholesterol" HDL, zawarty w jajach, robi rzecz odwrotną - zapewnia odesłanie złego cholesterolu z tętnic z powrotem do wątroby, gdzie zostaje on przetworzony na kwasy żółciowe. Stężenie we krwi, "złego cholesterolu" typu LDL nie powinno przekraczać 100 mg/dl. Z kolei stężenie "dobrego cholesterolu" typu HDL, nie powinno przekraczać 50 mg/dl u kobiet i 40 mg/dl u mężczyzn. Całkowite stężenie cholesterolu w naszej krwi powinno mieścić się w przedziale 114-200 mg/dl. Efekty badań polskich naukowców, uzyskane w ramach Projektu Badawczego "OVOCURA" Pierwszym wnioskiem z prowadzonych badań jest jednoznaczne stwierdzenie wskazujące na wysoką wartość żywieniową jaj, z zasadniczym zignorowaniem przepisywanej niesłusznie negatywnej roli cholesterolu. Cholesterol, jak wspomniano wyżej, jest substancją życia, ponieważ jako sterol jest produktem wyjściowym do syntezy hormonów, kwasów żółciowych i witaminy D. Wyniki badań nade wszystko zwracają uwagę na surowiec jajczarski jako źródło bioaktywnych składników z szerokimi możliwościami ich zastosowań. W ramach Projektu Badawczego "OVOCURA" badania poszły jednak znacznie dalej, niż tylko próby pozyskania biosubstancji ze zwykłych, spożywczych jaj. Chcąc wykorzystywać jaja, jako surowiec do pozyskiwania cennych biosubstancji wykorzystywanych w celach medycznych, podjęto udane badania, mające na celu uzyskanie tzw. "wzbogaconych jaj" znacznie bogatszych w cenne biosubstancje. Z kolei ze "wzbogaconych jaj" pozyskano, unikalne na skalę światową tzw. "WZBOGACONE OVOFOSFOLIPIDY". Wzbogacone Ovofosfolipidy a fosfolipidy roślinne 1. ZAWARTOŚĆ FOSFOLIPIDÓW W SOI A ZAWARTOŚĆ OVOFOSFOLIPIDÓW W JAJU Obecnie głównym przemysłowym źródłem pozyskiwania fosfolipidów są rośliny oleiste, zwłaszcza soja. Zawiera ona jednak jedynie ok. 2% fosfolipidów. Tymczasem już żółtko zwykłego, spożywczego jaja zawiera aż 20% ovofosfolipidów w suchej masie. Prowadzi to do jednoznacznego wniosku, że potencjał jaj jako źródła pozyskiwania tego cennego składnika, był do tej pory bardzo niedoceniany. 2. CZYSTOŚĆ I JAKOŚĆ. Lecytyna pochodzenia roślinnego, otrzymywana jest z powstałych szlamów czyli produktów odpadowych, w procesie rafinacji tłuszczu sojowego lub rzepakowego. Oznacza to, że jest mieszaniną różnych rodzajów lipidów oraz fosfolipidów i zawiera jedynie 20% czystej fosfatydylocholiny (lecytyny). Natomiast fosfolipidy ekstrahowane z żółtka są głównym produktem, nie podlegającym wcześniej innym procesom termiczno-chemicznym i zawierają ok. 80% lecytyny o nieporównywalnej wyższej wartości. Dodatkowo charakteryzują się ponad 3,5-krotnie większym udziałem fosfatydylocholiny do fosfatydyloetanoloaminy niż to ma miejsce w fosfolipidach soi. 3. ŻYCIODAJNY SKŁAD Najistotniejszą jednak sprawą, jest odmienny skład kwasów tłuszczowych w fosfolipidach pochodzenia żółtkowego i roślinnego. W fosfolipidach pochodzenia roślinnego jedynym reprezentantem kwasów tłuszczowych omega-3 jest kwas alfa linolenowy (ALA), natomiast w przypadku fosfolipidów pochodzenia żółtkowego (ovofosfolipidów) paleta kwasów omega-3 jest znacznie szersza. Poza kwasami ALA, zawierają również najbardziej cenne dla życia kwasy tłuszczowe dokozaheksaenowe DHA, a z "jaj wzbogaconych" po zastosowaniu odpowiedniego procesu żywienia niosek, w żółtku wystąpi również kwas eikozapentaenowy EPA. Tak zwane
"jaja wzbogacone" posiadają 12 razy więcej długołańcuchowych kwasów tłuszczowych omega-3 w porównaniu do zwykłych, spożywczych jaj. Należy także podkreślić, że naturalnym kwasem tłuszczowym z rodziny n-6 jest kwas arachidonowy (AA), bardzo ważny czynnik w procesach metabolicznych. Dlatego nie da się porównać pod względem doskonałego składu chemicznego "wzbogaconych ovofosfolipidów" pochodzących z żółtek jaj z ubogim zestawieniem kwasów tłuszczowych fosfolipidów roślinnych. 4. "WZBOGACANIE JAJ" Sekret procesu wzbogacania jaj tkwi w doborze odpowiednich warunków chowu oraz w prowadzonym pod ścisłym nadzorem procesie żywienia kur. Nioski karmione są specjalną paszą o opatentowanym składzie, opartą na naturalnych składnikach. Są to preparaty z torfu, oleje z ryb oceanicznych, olej rzepakowy, olej lniany oraz algi morskie. Obecnie hodowla odbywa się tylko w jednej, spełniającej najwyższe wymogi, fermie kur w Polsce. Fizjologiczny proces tworzenia żółtka trwa ok. 9 dni. To wystarczy, aby mieć wpływ na skład żółtka lub jego modyfikację poprzez odpowiednie żywienie niosek oraz skład recepturowy pasz. Zwiększenie koncentracji składników stanowiących źródło długołańcuchowych kwasów tłuszczowych z rodziny omega 3, np. siemię lniane, olej rybi, algi powoduje wzrost zawartości WNKT (wielonasyconych kwasów tłuszczowych) w żółtku, zwłaszcza w ovofosfolipidach. W wyniku takiego żywienia można było wzbogacać skład kwasów tłuszczowych nawet dwunastokrotnie, co odzwierciedlane jest właśnie we wzbogaconych ovofosfolipidach. Uzyskany efekt wbudowania kwasów z grupy n-3 do struktury wzbogaconych ovofosfolipidów daje maksymalną przyswajalność, nieporównywalnie większą w stosunku do preparatów rynkowych, w których kwasy EPA i DHA występują w formie trójglicerydów. 5. ALTERNATYWA Należy dodać, że dostępne handlowo preparaty lecytyny sojowej nie mogą być stosowane przez pewną grupę osób uczulonych na białko sojowe, którym preparaty lecytynowe mogą być zanieczyszczone. Ovofosfolipidy z żółtek jaj są w tym zakresie doskonałą alternatywą. Wykorzystanie "Wzbogaconych Ovofosfolipidów" w prewencji chorób. Przeprowadzone na szeroką skalę badania naukowe "OVOCURA" jednoznacznie wykazały, że "wzbogacone ovofosfolipidy" charakteryzują się wysoką wartością biologiczną i prozdrowotną zwłaszcza jako: czynnik regulujący ciśnienie tętnicze krwi, czynnik korzystnie wpływający na akcję serca, czynnik antystresowy i przeciw lękowy, czynnik regenerujący tkanki, czynnik detoksykujący ciężkie metale, zwłaszcza ołów Istotnym jest, że "Wzbogacone Ovofosfolipidy" w przeciwieństwie do fosfolipidów roślinnych,
wykazują działanie w obszarze leczniczej i prewencyjnej aktywności, typowej dla wielonienasyconych długołańcuchowych kwasów tłuszczowych "Wzbogacone Ovofosfolipidy" są jednymi z najważniejszych substancji życia, zwłaszcza dla funkcji mózgu, serca, wątroby i nerek. Wzbogacone Ovofosfolipidy w produkcji preparatów nutraceutycznych i biomedycznych. "Wzbogacone Ovofosfolipidy" znacznie zwiększają swoją aktywność biologiczną w interakcji z bioaktywnymi substancjami pochodzenia roślinnego. Odpowiedni dobór takich substancji pozwala stworzyć nową jakość i funkcjonalność dla wytworzonych preparatów nutraceutycznych i biomedycznych. Preparaty te są wysoce przydatne w procesie rewitalizacji organizmu po przebytych chorobach, w szczególności tych znacząco osłabiających organizm (również w trakcie rekonwalescencji po chorobie nowotworowej). Dokonania Projektu Badawczego "OVOCURA" i pozyskanych w ten sposób "wzbogaconych ovofosfolipidów" pozwoliły na opracowanie pierwszego i jedynego na świecie preparatu zawierającego tą cenną biosubstancję. Zarówno sama biosubstancja w postaci "wzbogaconych ovofosfolipidów" jak i zawierający je preparat "Ovobiovita Initium", obecnie objęte są kolejnymi badaniami. *************************************************************************** Opracowanie: Prof. dr hab. Tadeusz Trziszka Wydział Nauk o Żywności Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Prof. dr hab. Tadeusz Trziszka: Profesor zwyczajny w Katedrze Technologii Surowców Zwierzęcych i Zarządzania Jakością Wydziału Nauk o Żywności Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Zainicjował i przeprowadził jeden z największych w Europie projektów badawczorozwojowych "OVOCURA", którego celem było stworzenie nowej generacji surowca jajczarskiego, a także opracowanie technologii pozyskiwania substancji biologicznie aktywnych przeznaczonych do zastosowań nutraceutycznych i biomedycznych w profilaktyce i terapii chorób. Projekt badawczy "OVOCURA", prowadzony był w konsorcjum przez Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu oraz Wrocławski Uniwersytet Medyczny. Ponadto w projekcie uczestniczył Wydział Chemii Politechniki Wrocławskiej, Wrocławski Park Technologiczny i wiele firm Klastra NUTRIBIOMED. Projekt zakończył się w czerwcu 2013 roku. Skład preparatu "OVOBIOVITA Initium " jest efektem badań i doświadczeń prof. Tadeusza Trziszki, oraz Henryka Różańskiego, doktora nauk biologicznych z zakresu medycyny. Dr. Różański przez ponad 15 lat prowadził badania nad właściwościami leczniczymi, w tym przeciwnowotworowymi wybranych substancji roślinnych. Jest autorem ponad 100 prac naukowych i ponad 200 opracowań popularno-naukowych.