Prawo sportowe. Stypendium trenerskie założenia, wątpliwości, perspektywy funkcjonowania. Jakub Kosowski

86 Prawo sportowe Stypendium trenerskie stanowi szansę dla zatrudniania młodych szkoleniowców, którzy będą mogli zdobywać doświadczenie zawodowe, mając zapewnione odpowiednie warunki socjalno-bytowe. Jakub Kosowski Stypendium trenerskie założenia, wątpliwości, perspektywy funkcjonowania Autor charakteryzuje założenia instytucji stypendium trenerskiego, wprowadzonego Ustawą o sporcie kwalifikowanym, i porównuje je z umową o pracę. Wskazuje na różnice i ich konsekwencje dla obu stron trenera i pracodawcy (klubu sportowego). Ujawnia przy tym swoje wątpliwości i zastrzeżenia. Stypendium trenerskie traktuje jako alternatywę w stosunku do istniejących możliwości regulacji stosunku pracy trenera i klubu. Obawia się jednak, że związane z nim obciążenia fiskalne i ubezpieczeniowe mogą zniechęcać kluby sportowe do wykorzystywania tego instrumentu prawnego. SŁOWA KLUCZOWE: prawo prawo sportowe stypendium trenerskie umowa o pracę. Stypendium trenerskie zostało wprowadzone do polskiego porządku prawnego Ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym (Dz. U. nr 155, poz. 1298 z późniejszymi zmianami). Wprowadzanie tej Ustawy, a tym samym wydzielenie niektórych kwestii z Ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. nr 25, poz. 113 z późniejszymi zmianami), było związane z gruntownymi zmianami i dynamicznym rozwojem sportu kwa- Sport Wyczynowy 2007, nr 10-12/514-516

Stypendium trenerskie założenia, wątpliwości, perspektywy funkcjonowania 87 lifikowanego, 1 dotyczącymi także sposobu zatrudniania trenerów w klubach sportowych. Minęły już czasy, gdy trenerów zatrudniano przede wszystkim na podstawie umowy o pracę. Obecnie jest to forma coraz mniej popularna z uwagi na liczne obciążenia natury fiskalnej (podatki oraz składki emerytalno-rentowe, zdrowotne, itp.) i trwały charakter. Stać na to kluby sportowe posiadające stałe i określone źródła dochodu (np. przez sponsoring), czyli przede wszystkim rywalizujące w ligach zawodowych. 2 Korzystanie z tej formy zatrudnienia jest niezwykle trudne w przypadku klubów, których głównym źródłem utrzymania są dotacje jednostek samorządu terytorialnego przyznawane na podstawie Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności organizacji pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. nr 96, poz. 873 z późniejszymi zmianami). Wynika to z przyznawania dotacji na okres roku kalendarzowego i z braku pewności otrzymania dotacji w kolejnych latach. 3 1 Szerzej zob. W. Cajsel, Ustawa o sporcie kwalifikowanym. Komentarz. Warszawa 2006, Wydawnictwo C. H. Beck, s. XI. Uzasadnienie rządowego projektu Ustawy o sporcie kwalifikowanym, druk sejmowy nr 4131, www.sejm.gov.pl, s. 1-2. 2 Podobnie: W. Cajsel, op. cit., s. 242. 3 Wynika to z faktu, iż dotacje te przyznawane są na podstawie konkursów i trudno podpisując umowę o pracę ze szkoleniowcem założyć, iż klub sportowy otrzyma środki. Ponadto dotacje są przyznawane co najwyżej na rok kalendarzowy, a to z kolei wymuszałoby zawarcie umowy o pracę na czas określony. Zawieranie kolejnych takich umów rodzi jednak poważne skutki prawne. Obecnie kluby mogą zatrudniać szkoleniowców na podstawie umowy o pracę (na czas określony lub nieokreślony), a także umów cywilnoprawnych (umowa o świadczenie usług trenerskich, umowa zlecenia). 4 Ustawodawca zdecydował się powiększyć katalog tychże możliwości o stypendium trenerskie (art. 47 Ustawy o sporcie kwalifikowanym ), co miało stworzyć pewną alternatywę - korzystniejszą niż zatrudnianie na podstawie umów cywilnoprawnych, nie tworzącą tak trwałej więzi jak umowa o pracę. 5 Wydaje się, iż stypendium trenerskie ma wpłynąć na poprawę sytuacji trenerów, gdyż biorąc pod uwagę liczne przywileje natury socjalnej, jest ono zbliżone do zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. W stypendium trenerskim należy upatrywać szansy dla zatrudniania młodych szkoleniowców, którzy będą mogli zdobywać odpowiednie doświadczenie zawodowe, mając zapewnione odpowiednie warunki socjalno-bytowe. 4 Spotkać można nawet zatrudnianie szkoleniowców na podstawie umów o dzieło, przy czym musi to dotyczyć np. konstruowania określonego procesu szkolenia. A co za tym idzie, zasadne wydaje się dołączenie do umowy owego planu treningowego/szkolenia) lub określenie pewnego rezultatu. Szerzej na temat prawnych forma zatrudniania trenerów zob.: M. Stopczyński, Zatrudnianie trenerówformy prawne a interesu stron. Sport Wyczynowy 2004, nr 1-2, s. 47-53. 5 Szerzej zob. W. Cajsel, op. cit., s. 241. W rządowym projekcie ustawy o sporcie kwalifikowanym brak jest jednak szerszej analizy i motywacji wprowadzonego rozwiązania: zob. Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o sporcie kwalifikowanym, druk sejmowy nr 4131, www.sejm.gov.pl, s. 9.

88 Jakub Kosowski Stypendium trenerskiego nie można jednak uznać za formę zatrudnienia, tym bardziej, że art. 47 ust. 1 dopuszcza możliwość przyznawania stypendium osobom, które nie otrzymują wynagrodzenia w związku z wykonywaniem swojej funkcji. Ustawodawca nie wspomniał jednak o zatrudnieniu, lecz posłużył się stwierdzeniem nie otrzymują wynagrodzenia, co wyklucza możliwość pobierania stypendium przez trenera pozostającego w stosunku pracy (nie tylko na podstawie umowy o pracę). 6 Zakres podmiotowy tej regulacji nie odnosi się jedynie do osób posiadających stopień trenera (II klasy, I klasy itd.), lecz do posiadających licencję trenera, zaś zgodnie z art. 45 Ustawy licencję taką mogą otrzymać zarówno trenerzy, jak i instruktorzy. 6 Szerzej zob. art. 22 i art. 29 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późniejszymi zmianami); A. Świątkowski, Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2006, Wydawnictwo C. H. Beck, s. 94-102; W. Muszalski [w:] W. Muszalski (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa 2005, Wydawnictwo C. H. Beck, s. 75-79. Wynika to z faktu, iż w przypadku stosunku pracy wynagrodzenie jest elementem obligatoryjnym (art. 22 1 in fine, art. 29 1 pkt. 3 i art. 29 5 kodeksu pracy). Wynagrodzenie nie jest natomiast elementem obligatoryjnym przy umowie cywilnoprawnej, w której przykładowo trener zobowiązuje się do nieodpłatnego prowadzenia zajęć sportowych. Cytowany przepis wyklucza także możliwość przyznawania stypendium trenerskiego osobie, która jest zatrudniona, np. przez polski związek sportowy, jako trener kadry, a także prowadzi szkolenie w klubie, gdyż otrzymuje ona wynagrodzenie w związku z wykonywaniem swojej funkcji. Umowa pomiędzy trenerem a klubem sportowym Art. 47 ust. 1 Ustawy o sporcie kwalifikowanym (USK) przewiduje zawarcie pomiędzy trenerem a klubem sportowym umowy, która ma określać co najmniej obowiązki obu stron oraz wysokość stypendium. Budzi to zastrzeżenia z uwagi na fakt, iż stypendium jest świadczeniem jednostronnym, przyznawanym z reguły za określone osiągnięcie, np. wynik sportowy, lub jako zasiłek, mający na celu pokrycie kosztów utrzymania. 7 Umowa, o której mówi art. 47 ust. 1 USK, określa natomiast obowiązki stron oraz wysokość stypendium, a więc ekwiwalent pieniężny za wykonywaną pracę. Tym samym można tutaj mówić o umowie dwustronnie zobowiązującej. Trener zobowiązuje się wykonywać określoną pracę zgodnie z wytycznymi kierownictwa klubu, zaś klub zobowiązuje się do wypłacania stypendium wynagrodzenia. Można wysunąć stąd jeszcze dalej idący wniosek. Zawarcie umowy, o której mowa w art. 7 Tak też uregulowane jest stypendium dla zawodników, przyznawane przez jednostki samorządu terytorialnego (art. 35 Ustawy) lub stypendia dla członków kadry narodowej (art. 324 ust. 2 Ustawy). Podobna konstrukcja jak przy stypendium trenerskim jest natomiast użyta w art. 34 ust. 1 Ustawy, zaś dotyczy zawodników, którzy nie otrzymują wynagrodzenia w związku uprawianiem sportu. Szerzej zob. W. Cajsel, op. cit., s. 175-191. Zob. także: W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa 1999, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, s. 476; J. Tokarski, Słownik wyrazów obcych. Warszawa 1980, PWN, s. 708.

Stypendium trenerskie założenia, wątpliwości, perspektywy funkcjonowania 89 8 Szerzej zob.: A. Świątkowski, op. cit., s. 100-101; W. Muszalski, op. cit., s. 45-51. 9 Szerzej na temat podporządkowania pracownika w stosunkach pracy zob.: A. Świątkowski, op. cit., s. 96 z podanym tam orzecznictwem Sądu Najwyższego; W. Muszalski, op. cit., s. 47. 47 ust. 1, może spowodować nawiązanie stosunku pracy. Art. 22 1 1 kodeksu pracy stanowi, iż zatrudnienie polegające na tym, że pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego, zaś pracodawca do zatrudniania za wynagrodzeniem, jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę umowy. 8 Z przytoczonej definicji jasno wynika, iż ze stosunkiem pracy możemy mieć do czynienia tylko wtedy, gdy trener zobowiąże się do wykonania określonego rodzaju pracy pod kierownictwem klubu. Ten właśnie element będzie miał przełożenie na ewentualne zakwalifikowanie relacji łączących trenera i klub za stosunek pracy w rozumieniu kodeksu pracy. Pozostaje zadać pytanie: czy wykonywanie pracy szkoleniowej odbywa się pod kierownictwem klubu sportowego? Wydaje się, iż w większości przypadków trenerzy prowadzą szkolenie pod kierownictwem klubu. Dotyczy to organizacji treningów uwzględniając bazę sportową klubu, wyjazdów na zawody priorytetowe dla klubu, organizacji zgrupowań, czy też składania sprawozdań z przebiegu i efektów procesu szkolenia. 9 Ażeby uniknąć ewentualnych roszczeń pracowniczych związanych z uznaniem zobowiązań wykonywanych w ramach otrzymywanego stypendium trenerskiego za stosunek pracy, niezwykle istotne będzie precyzyjne sformułowanie umowy. Ustawa nie precyzuje okresu przyznawania stypendium. Czy można przyznawać stypendium trenerskie (zawrzeć umowę) na czas nieokreślony? Z punktu widzenia polityki finansowej klubu zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem byłoby przyznawanie stypendium na dany rok budżetowy. Nie ma jednak przeciwwskazań, ażeby stypendium było przyznawane na czas nieokreślony, jednak w umowie powinny być wówczas precyzyjne określone przypadki, kiedy organ klubu (np. zarząd) może wstrzymać stypendium. Należy przyjąć, że w tych okolicznościach umowa pomiędzy klubem sportowym a trenerem ulega rozwiązaniu. Taki też warunek rozwiązujący 10 należałoby wskazać w umowie. Przyjęcie tezy, iż umowa ta dalej obowiązuje, lecz strony są zwolnione z zawartych w niej obowiązków, byłoby nieuzasad- 10 Art. 89 kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r., nr 16, poz. 93 z późniejszymi zmianami). Szerzej na temat warunku rozwiązującego zob.: Z. Radwański [w:] Z. Radwański (red.), System prawa prywatnego. Prawo cywilne część ogólna. Tom 2, Warszawa 2002, Wydawnictwo C. H. Beck, s. 273-274, 278-282; M. Pazdan [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I, Warszawa 2004, Wydawnictwo C. H. Beck, s. 374-378; Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania część ogólna, Warszawa 2006, Wydawnictwo C. H. Beck, s. 351; S. Rudnicki [w:] S. Rudnicki, S. Dmowski, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2006. Wydawnictwo Prawnicze Lexis- Nexis, s. 384-388.

90 nione, gdyż mielibyśmy de facto do czynienia ze wstrzymaniem wypłacania stypendium. Wprowadzenie umowy, na podstawie której wypłacane jest stypendium trenerskie, powodować będzie w konsekwencji kierowanie spraw do sądów powszechnych, np. w przypadku niewykonania zobowiązania przez którąś ze stron, bądź pozbawienia stypendium (rozwiązania umowy) w sposób sprzeczny z tym dokumentem. Z pewnością to rozwiązanie chroni jednak interesy obu stron umowy, a w szczególności trenera. Nie ulega wątpliwości, iż umowa powinna być sporządzona w formie pisemnej. 11 W związku z różnymi zasadami reprezentacji klubów sportowych (składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych), trudno oczekiwać, iż umowa ta będzie zawierana ustnie. Zawarcie umowy w formie pisemnej w pełni zabezpieczy interesy stron przy ewentualnym postępowaniu sądowym. Ustawa stanowi, iż umowa zawarta pomiędzy trenerem a klubem powinna zawierać co najmniej obowiązki obu stron, a także wysokość stypendium. Wydaje się, iż katalog obowiązków trenera powinien zawierać konkretne elementy związane z procesem szkolenia: tygodniową (miesięczną) liczbę treningów, ich czas oraz miejsce; liczebność i przedział wiekowy grupy szkoleniowej; kwestie związane z wyjazdami na zawody i zgrupowania; przygotowanie planów treningowych, sprawozdawczość. Klub sportowy powinien zobowiązać się 11 Podobnie W. Cajsel, op. cit., s. 242. Jakub Kosowski do: wypłat stypendium w określonym terminie i we wskazany sposób; zapewnienia odpowiednich warunków do prowadzenia szkolenia (baza, sprzęt sportowy, badania lekarskie itp.). Do tego należy dodać kwestie wysokości stypendium, jego wstrzymania oraz pozbawienia (rozwiązania umowy). Nie ma natomiast potrzeby uregulowania kwestii nieobecności trenera na treningach, do prowadzenia których został zobowiązany, w związku z chorobą, ciążą czy też urlopem wychowawczym (zwolnienie lekarskie i sposób informowania o tym klubu sportowego). Art. 47 ust. 2 USK pozwala na zastosowanie do osób pobierających stypendium trenerskie zasad obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych, chorobowego i wypadkowego) dotyczących stypendystów sportowych. Nie będzie więc możliwe wstrzymywanie lub pozbawianie stypendium w okresie niezdolności do wykonywania pracy w wymienionych wyżej sytuacjach, gdyż trener będzie uprawniony do tych świadczeń. Osobie pobierającej stypendium trenerskie nie jest pracownikiem w rozumieniu kodeksu pracy nie przysługuje urlop wypoczynkowy. Ważne więc jest, ażeby w umowie zawarte zostały zasady oraz czas trwania przerw wypoczynkowych. Zrozumiałe jest, iż trener nie może prowadzić szkolenia przez 365 dni w roku i jest mu potrzebny odpowiedni odpoczynek. Zgodnie z zasadą swobody umów (art. 353 1 kodeksu cywilnego 12 ) strony 12 Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. nr 16, poz. 93 z późniejszymi zmianami).

Stypendium trenerskie założenia, wątpliwości, perspektywy funkcjonowania 91 mogą w umowie zawrzeć szereg szczegółowych postanowień, jednak nie mogą być one sprzeczne z właściwością (naturą) stosunku prawnego, ustawą i zasadami współżycia społecznego. 13 W celu uniknięcia wątpliwości, które mogą prowadzić do uznania zobowiązań wykonywanych w związku z otrzymywaniem stypendium trenerskiego za stosunek pracy, należy niezwykle precyzyjnie sformułować elementy umowy, mogące świadczyć o podporządkowaniu trenera. Dotyczy to przede wszystkim prowadzonych treningów, sprawozdań i wyjazdów na zawody oraz zgrupowania. Jeśli w umowie będą wymienione, w katalogu zamkniętym, wszystkie te elementy, a brakować będzie uregulowań dających podstawy do nakładania na trenera dodatkowych obowiązków, którym musiałby się podporządkować, wówczas nie będzie można mówić o stosunku pracy w rozumieniu art. 22 1 1 kodeksu pracy. Stypendium trenerskie a ubezpieczenia społeczne 13 Szerzej zob.: M. Safian [w:] K. Pietrzykowski (red.) Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1-449 11. Warszawa 2005, Wydawnictwo C. H. Beck, s. 832-842; W. Cajsel, op. cit., s. 243. 14 Szerzej na temat stypendiów sportowych zob. m.in.: M. Stopczyński, Stypendia sportowe perspektywy funkcjonowania. Sport Wyczynowy 2002, nr 9-10, s. 53-59; A. Kijowski, Problematyka prawna stypendiów sportowych. Ruch PES 1981, nr 3, s. 77 i n. Zgodnie z art. 47 ust. 2 USK osoba pobierająca stypendium trenerskie jest stypendystą sportowym 14 w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r., nr 11, poz. 74 z późniejszymi zmianami). W związku z powyższym osoby te podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 6 ust. 1 pkt. 7 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ). Z kręgu tych osób są wyłączone osoby uczące się lub studiujące (na studiach pierwszego drugiego i trzeciego stopnia doktoranckich) oraz osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu (art. 8 ust. 12 cytowanej Ustawy ). Składkę na wyżej wymienione ubezpieczenia finansują z własnych środków w częściach równych ubezpieczeni i płatnicy składek (kluby sportowe), zaś podstawę wymiaru składki stanowi kwota stypendium. Ponadto osoby pobierające stypendium trenerskie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu (w razie choroby i macierzyństwa) i wypadkowemu. Co prawda nie są one wymienione w art. 11 i 12 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w których znajduje się katalog osób podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom (wynika to z art. 13 pkt. 7 omawianej Ustawy ). Rozwiązanie to jest z pewnością korzystne dla trenerów, gdyż mają opłacane składki emerytalno-rentowe, co z kolei ma istotne znaczenie dla obliczania wymiaru emerytury. Szczególnie istotne jest także ubezpieczenie chorobowe, w razie choroby lub macierzyństwa. Obowiązkowym ubezpieczeniom podlega osoba w trakcie pobierania stypendium trenerskiego, a więc od zawarcia umowy do jej wygaśnięcia lub rozwiązania.

92 Jakub Kosowski Stypendium trenerskie a okres zatrudnienia Art. 47 ust. 3 USK nakazuje zaliczać okres pobierania stypendium trenerskiego do okresu zatrudnienia w rozumieniu Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. nr 99, poz. 1001) oraz do okresu zatrudnienia, 15 od którego zależą uprawnienia pracownicze. Będzie to zbliżało sytuację prawną osoby pobierającej stypendium trenerskie oraz osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę. Wliczając okres pobierania stypendium trenerskiego do okresu zatrudnienia w rozumieniu Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, trener, który zaprzestanie pobierania stypendium, będzie mógł skorzystać z licznych przywilejów, jakie przyznaje omawiana Ustawa, kierowanych do osób bezrobotnych w celu ich aktywizacji zawodowej. Można tutaj wskazać różnorodne instrumenty rynku pracy, wspierające jego usługi zawarte m.in. w rozdziale 11. Bez wątpienia najdalej idzie jednak uprawnienie do otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych. Prawo to przysługuje bowiem każdemu bezrobotnemu, jeżeli w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania w powiatowym urzędzie pracy, był zatrudniony łącznie przez co najmniej 365 15 W. Cajsel (op. cit., s. 244) wskazuje, iż odnosi się to nie do okresu, lecz do okresów zatrudnienia, gdyż jak słusznie wskazuje, trenerzy w okresie swojej aktywności zawodowej często zmieniają miejsca zatrudnienia. dni i osiągał wynagrodzenie lub dochód, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy (art. 71). Art. 104 ust. 1 pkt. 1 lit. e) stanowi natomiast, iż obowiązkowe składki na Fundusz Pracy za osoby pobierające stypendia sportowe opłacają pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne (w tym przypadku klub sportowy). Powstaje jednak pewna wątpliwość. O ile art. 47 ust. 2 USK zrównuje osoby pobierające stypendia trenerskie ze stypendystami sportowymi w rozumieniu Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, o tyle w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy brakuje analogicznego rozwiązania. Zauważyć należy, iż art. 104 tej ostatniej Ustawy wyraźnie mówi o osobach pobierających stypendia sportowe. Powstaje więc pytanie, czy powyższy przepis dotyczy także osób pobierających stypendia trenerskie, a tym samym czy osoby te w przypadku zaprzestania pobierania takiego stypendium mogą ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych? Wydaje się, iż ustawodawca umożliwiając wliczanie okresu pobierania stypendium trenerskiego do okresu zatrudnienia chciał, żeby po zakończeniu pobierania owego stypendium trener mógł skorzystać z dobrodziejstw, jakie niesie za sobą Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w tym najbardziej dlań korzystnego zasiłku dla bezrobotnych. Z tych względów należałoby uznać, iż art. 104 ust. 1 pkt. 1 lit. e) Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy odnosi się także do osób pobierających stypendia trenerskie. Wiąże się z tym jeszcze jeden istotny element.

Stypendium trenerskie założenia, wątpliwości, perspektywy funkcjonowania 93 Klub sportowy będzie musiał opłacać obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, co z kolei będzie kolejnym obciążeniem finansowym i z pewnością będzie miało odzwierciedlenie w kwocie netto, jaką będzie otrzymywał trener. Ponadto okres pobierania stypendium trenerskiego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. W szczególności dotyczy to urlopów wypoczynkowych, których wymiar uzależniony jest od okresu zatrudnienia (art. 154 1 kodeksu pracy), zaś przy obliczaniu tego okresu wlicza się także okres poprzedniego zatrudnienia, w omawianym przypadku jest to okres pobierania stypendium trenerskiego (art. 154 1 kodeksu pracy). 16 Podstawę zaliczenia wyżej wymienionych okresów stanowi zaświadczenie wydane przez klub. Ustawodawca nie określił wzoru takiego zaświadczenia. Trudno w tej sytuacji używać druków, na których pracodawca wystawia świadectwo pracy. Wiąże się to z licznymi odmiennościami brakiem przy stypendium sportowym elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, np. urlopu wypoczynkowego. Uwagi końcowe Stypendium trenerskie wprowadzone Ustawą o sporcie kwalifikowanym stanowi specyficzną formę wynagradzania pracy trenerów. Wątpliwości, jakie wiążą się z tą instytucją, starałem się 16 Szerzej zob. A. Świątkowski, op. cit., s. 655-664; W. Muszalski, op. cit., s. 559-565. przybliżyć. Niestety, ustawodawca nie rozwiał ich w projekcie ustawy Prawo sportowe z dnia 2 maja 2007 r. (art. 50 projektu), gdyż uregulowanie to jest identyczne, jak w przypadku art. 47 USK. Pozostaje jednak mieć nadzieję, że niezbędne zmiany zostaną naniesione w trakcie procedury legislacyjnej. W dobie odchodzenia od zatrudniania trenerów sportowych na podstawie umów o pracę i coraz częstszego zawierania umów cywilnoprawnych, stypendium trenerskie może stanowić pewną alternatywę. Jest to zdecydowanie korzystniejsza forma dla trenerów z uwagi na liczne przywileje, zbliżone do tych, które posiadają osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Jeżeli stypendium trenerskie pobiera osoba nie będąca uczniem (co jest praktycznie nierealne) lub studentem, stypendium to nie jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych. 17 Tym samym, biorąc pod uwagę interes klubu sportowego, stypendium trenerskie niewiele różni się od umowy o pracę z punktu widzenia obowiązków fiskalnych i ubezpieczeń społecznych. Może to być powód zniechęcający kluby do wykorzystywania stypendiów trenerskich jako formy zapłaty za pracę trenera i preferowania umów cywilnoprawnych. Jakie będą losy stypendium trenerskiego? Odpowiedź na to pytanie przyniosą najbliższe lata. 17 Zob. art. 21 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych : (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r., nr 14, poz. 176).