Równośd płci w obszarach aktywizacji zawodowej, integracji społecznej oraz adaptacyjności przedsiębiorstw (bariery, stereotypy, działania i metody eliminowania nierówności)
Płeć biologiczna a płeć kulturowa Płed biologiczna (sex) odnosi się do biologicznych różnic między mężczyznami a kobietami, które są uniwersalne i naturalnie niezmienne (narządy rozrodcze, cechy płciowe, funkcje reprodukcyjne, gospodarka hormonalna). Płed kulturowa (gender) odnosi się do cech nadawanych kobietom i mężczyznom oraz do relacji między nimi kształtowanych przez społeczeostwo. Płed kulturowa definiuje to, co jest dozwolone, oczekiwane i docenianie w odniesieniu do kobiet i mężczyzn w danej sytuacji.
Płed biologiczna a płed kulturowa Różnice biologiczne (kształtowane przez biologię) Różnice trudno zmienić ponieważ rodzimy się dziewczynkami lub chłopcami Różnice społeczne (kształtowane przez ludzi) Różnice dotyczące płci kulturowej ulegają zmianie ponieważ tworzy je społeczeństwo
Gender jest zmienne W czasie W przestrzeni
Biologia czy kultura? Kobiety rodzą dzieci Mężczyźni przechodzą mutację Kobiety wychowują dzieci Mężczyźni są żywicielami rodziny Kobiety częściej zajmują się domem Mężczyźni nie okazują uczuć Kobiety częściej zarażają się HIV Mężczyźni żyją krócej
Stereotypy płci Uproszczone opisy męskiego mężczyzny i kobiecej kobiety, podzielane przez ogół społeczeostwa, przypisujące wszystkim mężczyznom i wszystkim kobietom określone cechy. Uogólnione przekonania dotyczące tego, jakie są kobiety i mężczyźni. Kobiety mają tendencje do, mężczyźni są bardziej, większośd kobiet powinna, każdy mężczyzna potrafi, kobieta lubią gdy
Stereotypy płci KOBIETY Wrażliwe Uczuciowe Subtelne Ciepłe Troskliwe Mają trudność w podejmowaniu decyzji Uległe Poświęcające się Uczynne Opiekuńcze MĘŻCZYŹNI Aktywni Zaniedbani Głośni Agresywni Niezależni Mało emocjonalni Stanowczy Pewni siebie Silni Dominujący Bezpośredni
Stereotypy płci konsekwencje na rynku pracy segregacja pozioma i pionowa na rynku pracy uprzedzenia pracodawców autostereotypizacja niska gotowośd do przekraczania stereotypu
Łańcuch dyskryminacji Stereotypy Uprzedzenia Dyskryminacja Zespół społecznych przekonań na temat danej grupy uproszczonych, sztywnych, uogólnionych Negatywna ocena, osąd dokonane na podstawie stereotypowych przekonań Zachowania uwarunkowane uprzedzeniami i wynikające z nich
Matryca UPRZEDZENIA / DYSKRYMINACJA BRAK UPRZEDZEŃ / DYSKRYMINACJA UPRZEDZENIA / BRAK DYSKRYMINACJI BRAK UPRZEDZEŃ/ BRAK DYSKRYMINACJI
Dyskryminacja ze względu na płeć Oznacza wszelkie zróżnicowanie, wyłączenie lub ograniczenie, którego skutkiem lub celem jest uszczuplenie lub uniemożliwienie jednej z płci korzystania na równi z drugą płcią z zasobów, praw człowieka oraz podstawowych wolności w dziedzinach życia politycznego, gospodarczego, społecznego, kulturalnego, obywatelskiego i innych.
Dwa filary równości Równość de iure (równouprawnienie) prawne gwarancje równego traktowania i zakazu dyskryminacji ze względu na płeć, związane rozwojem systemu praw człowieka (w tym zapisy Konstytucji, umów międzynarodowych i Kodeksu pracy) Równość de facto (działania na rzecz równości lub polityka równościowa) działania na rzecz faktycznej równości czyli poprawy sytuacji K i M, (zapisane w dokumentach strategicznych Rady Europy, UE i Polski dokumenty strategiczne PO KL)
Równość de iure zasada równego traktowania w Kodeksie pracy
Kodeks pracy definiuje i zakazuje Dyskryminacji pośredniej i bezpośredniej Molestowania Molestowania seksualnego Mobbingu
Proces rekrutacji Dostęp do awansów Dostęp do szkoleń Wysokość wynagrodzeń Warunki pracy Rodzaj umowy o pracę Dyskryminacja Możliwość łączenia obowiązków zawodowych i rodzinnych Molestowanie seksualne i mobbing
Dyskryminacja bezpośrednia Kodeks Pracy Każde działanie na niekorzyść pracownika motywowane tzw. cechą prawnie chronioną, czyli jego/ jej płcią, wiekiem, niepełnosprawnością, rasą, religią, narodowością, przekonaniami politycznymi, przynależnością związkową, pochodzeniem etnicznym, wyznaniem, orientacją seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy.
Zakres równego traktowania nawiązywanie stosunku pracy rozwiązywanie stosunku pracy warunki zatrudnienia awansowanie wynagradzanie dostęp do szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe
Nawiązywanie stosunku pracy Zakaz dyskryminacji w odniesieniu do nawiązywania stosunku pracy dotyczy: promocji kryteriów selekcji warunków rekrutacji
Nawiązywanie stosunku pracy Pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących: 1) imię i nazwisko, 2) imiona rodziców, 3) datę urodzenia, 4) miejsce zamieszkania, 5) wykształcenie, 6) przebieg dotychczasowego zatrudnienia.
Równość de facto działania na rzecz faktycznej równości i europejska polityka równościowa
XIX - XX wiek ruchy emancypacyjne Rzeka zmian 1918 Polki wywalczyły prawa wyborcze 70 dyrektywy unijne 1957 Traktat Rzymski 1979 Konwencja w sprawie eliminacji wszelkich form dyskryminacji wobec kobiet 1997 Traktat Amsterdamski 2000 Strategia Lizbońska 2004 Wejście do UE i nowelizacja kodeksu pracy 2007 raport ewaluacyjny o realizacji zasady równości 2007 sprawozdanie Polski z realizacji Konwencji
Rzeka zmian Zmiany globalne Nastawienie do równouprawnienia Boom edukacyjny wśród kobiet Zmiana postaw 25-30latków pokolenie Y Zmiany demograficzne Starzenie się społeczeństw w Europie i Polsce Spadek liczby urodzeń Wzrost migracji pracowników Zmiany na rynku pracy Prawo pracy i mechanizmy antydyskryminacyjne Wykluczanie osób 45+
Dyskryminacja bariery w osiąganiu faktycznej równości kobiet i mężczyzn na rynku pracy
Obszary dyskryminacji rynek pracy 1. Segregacja pozioma niski prestiż i niskie zarobki w sektorach sfeminizowanych, 2. Segregacja pionowa szklane zjawiska im wyższy szczebel, tym mniej kobiet, 3. Stereotypy płci postrzeganie kobiet jako mniej dyspozycyjnych i gorszych pracowników, autostereotypizacja, 4. Różnice w wynagrodzeniach ok. 20% na tym samym stanowisku, 5. Nieodpłatna praca kobiet małe zaangażowanie mężczyzn w obowiązki domowe, 6. Trudności w godzeniu życia zawodowego z prywatnym.
Obszary dyskryminacji ubóstwo 1. Feminizacja biedy, 2. Różna zmiana statusu materialnego w wyniku rozwodu: obniżenie K, podwyższenie M, 3. Samotne rodzicielstwo 18% rodzin, w tym samotne matki 95%, 4. Postrzeganie biedy bieda zawiniona i niezawiniona, 5. Mała dostępność opieki przedszkolnej, 6. Nieprzyjazny rynek pracy dla kobiet - dyskryminacja.
Bariery równości 1. Segregacja pozioma i pionowa rynku pracy, 2. Różnice w płacach kobiet i mężczyzn, 3. Mała dostępność elastycznych rozwiązań czasu pracy, 4. Niski udział mężczyzn w wypełnianiu obowiązków rodzinnych, 5. Niski udział kobiet w podejmowaniu decyzji, 6. Przemoc ze względu na płeć, 7. Niewidoczność kwestii płci w ochronie zdrowia, 8. Niewystarczający system opieki przedszkolnej, 9. Stereotypy płci we wszystkich obszarach, 10. Dyskryminacja wielokrotna, szczególnie w odniesieniu do kobiet starszych, imigrujących, niepełnosprawnych oraz należących do mniejszości etnicznych.
Równość płci Stan, w którym kobietom i mężczyznom przypisuje się taką samą wartość społeczną, równe prawa i równe obowiązki oraz gdy mają oni równy dostęp do zasobów (środki finansowe, szanse rozwoju), z których mogliby korzystać. Możliwość wyboru drogi życiowej bez ograniczeń stereotypów płci.
Mity polityki równości płci Mit 1 Polityka równości ma doprowadzić do tego, żeby kobiety i mężczyźni stali się tacy sami Mit 2 Polityka równości płci oznacza, że powinniśmy zawsze zachować parytet 50/50 Mit 3 Polityka równości płci jest dla kobiet, robiona przez kobiety (a właściwie feministki) i dyskryminuje mężczyzn
Cele strategiczne równości płci 1. Równy stopień niezależności ekonomicznej kobiet i mężczyzn, 2. Godzenie życia prywatnego i zawodowego, 3. Równe uczestnictwo w podejmowaniu decyzji, 4. Eliminowanie stereotypów związanych z płcią, 5. Propagowanie równości płci w stosunkach zewnętrznych oraz polityce rozwojowej.
Dziękuję za uwagę