Wprowadzenie człowiek-najlepsza inwestycja!

Transkrypt

1 Wprowadzenie człowiek-najlepsza inwestycja!. Krótka historia polityki równości płci w UE

2 I. Podejście nastawione wyłącznie na kobiety wynikające z braku ich udziału w życiu społecznym i zawodowym PRZEDMIOT ZAINTERESOWANIA kobiety. PROBLEM wykluczenie kobiet. CEL bardziej sprawny i efektywny rozwój. ROZWIĄZANIE integracja kobiet w istniejących strukturach. STRATEGIE projekty realizowane wyłącznie dla kobiet.

3 II. Podejście oparte na zasadzie równości płci koncentruje się na ludziach PRZEDMIOT ZAINTERESOWANIA relacje między kobietami i mężczyznami. PROBLEM nierówne relacje, które uniemożliwiają zrównoważony rozwój oraz pełne w nim uczestnictwo kobiet i mężczyzn. CEL zrównoważony rozwój, z równomiernym udziałem kobiet i mężczyzn w podejmowaniu decyzji i sprawowaniu władzy oraz korzystaniu z możliwości i zasobów. ROZWIĄZANIE przekształcenie relacji i struktur opartych na nierówności; zaangażowanie w działania osób marginalizowanych i kobiet. STRATEGIE określenie i podjęcie działań wobec praktycznych oraz strategicznych potrzeb określonych przez kobiety i mężczyzn w celu poprawy ich sytuacji.

4 Krótka historia działań Unii Europejskiej w dziedzinie polityki równości płci LATA SIEDEMDZIESIĄTE XX WIEKU OKRES PRAW JEDNOSTKI 1975 r. przyjęcie Pierwszej dyrektywy w sprawie równości (odnosi się do kwestii równej płacy), 1976 r. wydanie Dyrektywy w sprawie równego traktowania w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia, awansu zawodowego oraz warunków pracy (rozszerzenie i wzmocnienie prawa w 2002 r. poprzez Dyrektywę 2002/73, która definiuje pojęcia molestowanie i molestowanie seksualne ), 1978 r. przyjęcie Dyrektywy w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w systemach zabezpieczenia społecznego pracowników.

5 Krótka historia działań Unii Europejskiej w dziedzinie polityki równości płci Ustawodawstwo dotyczące równego traktowania było skuteczne w zwalczaniu jawnej dyskryminacji, ale nie było wystarczające, aby zapewnić równość. Punktem wyjściowym było jednakowe traktowanie kobiet i mężczyzn. Pozycja wyjściowa kobiet i mężczyzn nie jest jednak taka sama i równe traktowanie nie zawsze prowadziło do równości.

6 Krótka historia działań Unii Europejskiej w dziedzinie polityki równości płci LATA OSIEMDZIESIATE XX WIEKU OKRES KONKRETNYCH DZIAŁAŃ Przyjmując istnienie niedostatków ustawodawstwa w sprawie równego traktowania kobiet i mężczyzn, Unia Europejska współfinansowała działania na rzecz kobiet, zwłaszcza w zakresie ich kształcenia. Przyjęto również wiele unijnych rekomendacji i kodeksów dobrych praktyk w różnych dziedzinach: 1986 r. przyjęcie Dyrektywy w sprawie wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w systemach zabezpieczenia społecznego pracowników (nowelizacja 20 grudnia 1996 r. Dyrektywa Rady 96/97/WE), 1986 r. przyjęcie Dyrektywy w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa

7 Krótka historia działań Unii Europejskiej w dziedzinie polityki równości płci LATA DZIEWIĘĆDZIESIĄTE XX WIEKU OKRES KONKRETNYCH DZIAŁAŃ Przedmiotem zainteresowań stały się funkcjonujące systemy i struktury, relacje między kobietami i mężczyznami, indywidualne potrzeby obu płci r. przyjęto dyrektywę w sprawie ochrony ciężarnych pracownic, jako instrument na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa publicznego, określając ustawowe prawo do urlopu macierzyńskiego, na co najmniej 14 tygodni, urlopu na badania prenatalne i ochrony przed zwolnieniem z pracy, 1993 r. wydano dyrektywę w sprawie organizacji czasu pracy, 1995 r. odbyła się IV światowa Konferencja ONZ w sprawie Kobiet w Pekinie,

8 Krótka historia działań Unii Europejskiej w dziedzinie polityki równości płci LATA DZIEWIĘĆDZIESIĄTE XX WIEKU OKRES KONKRETNYCH DZIAŁAŃ 1995 r. umowa dotycząca urlopu rodzicielskiego, którą przyjęto w 1996 r. w formie dyrektywy; stwierdza ona, iż równe traktowanie oznacza także stosowanie środków na rzecz mężczyzn oraz uznaje znaczenie roli ojców w wychowaniu dzieci r. przyjęto dyrektywę dotyczącą ciężaru dowodu w sprawach dyskryminacji ze względu na płeć. Później objęto nią także Wielką Brytanię 1997 r. przyjęto dyrektywę w sprawie pracy w niepełnym wymiarze czasu.

9 Krótka historia działań Unii Europejskiej w dziedzinie polityki równości płci W 1997 r. Traktat amsterdamski potwierdził znaczenie promowania równości płci i nadał formalny charakter zobowiązaniu do stosowania polityki równości płci. Traktat Amsterdamski wzmocnił kompetencje Wspólnoty w zakresie równości kobiet i mężczyzn Ustanowił cel zniesienia nierówności we wszystkich sferach życia obywatelskiego oraz promowania równości płci. Nierówne traktowanie, bowiem nie tylko narusza jedną z fundamentalnych zasad, na której opiera się Unia Europejska, ale także działa jako czynnik ograniczający wzrost gospodarczy i dobrobyt gospodarki narodowej.

10 A w Polsce? ROK???

11 Zapisy o równości w Konstytucji RP Wagę zagadnienia równości płci podkreśla w naszym kraju fakt, iż zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn zapisane zostały w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku. Także tam pojawia się pierwsza wzmianka o prawie do jednakowego wynagradzania za pracę o jednakowej wartości

12 Zapisy o równości w Konstytucji RP "Art Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy maja prawo do równego traktowania przez władze publiczne. 2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny

13 Zapisy o równości w Konstytucji RP Art Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym. 2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawa do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę o jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń."

14 Zapisy o równości w Konstytucji RP Konstytucyjną instytucją zajmującą się ochroną praw obywatelskich zawartych w ustawie zasadniczej jest Rzecznik Praw Obywatelskich. Instytucja ta ma fundamentalne znaczenie nie tylko dla kontroli respektowania praw obywatelskich, ale poprzez możliwość złożenia skargi i działania jakie może podjąć Rzecznik, jest on praktycznie gwarantem możliwości dochodzenia swych praw przez obywateli. Dotyczy to także spraw równości płci

15 Zapisy o równości w Konstytucji RP Instytucją czuwającą nad przestrzeganiem zasady równości płci zawartej w Kodeksie Pracy jest Sejm RP. Dokładniej podlegająca mu Państwowa Inspekcja Pracy, która realizuje zadania kontrolne z zakresu przestrzegania prawa pracy. Należy w tym miejscu dodać, że regulacje zawarte w Kodeksie Pracy, dotyczą zakazu dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie oraz orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy (art. 113 k.p.).

16 CZLOWIEK NAJLEPSZA INWESTYCJA USTAWA KODEKS PRACY STAN PRAWNY NA DZIEŃ 12 STYCZNIA 2011R. PROJEKT Pt.: NOWOCZESNY URZĄD GMINY W SADKACH. NR UDA-POKL /09-00 DZIAŁANIE 5.2 WZMOCNIENIENIE POTENCJAŁU ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ, PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI PROJEKT JEST WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNI EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO

17 CZLOWIEK NAJLEPSZA INWESTYCJA Rozdział II a Równe traktowanie w zatrudnieniu PROJEKT Pt.: NOWOCZESNY URZĄD GMINY W SADKACH. NR UDA-POKL /09-00 DZIAŁANIE 5.2 WZMOCNIENIENIE POTENCJAŁU ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ, PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI PROJEKT JEST WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNI EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO

18 CZLOWIEK NAJLEPSZA INWESTYCJA Art. 18 3a. 1. Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymierzę czasu pracy. PROJEKT Pt.: NOWOCZESNY URZĄD GMINY W SADKACH. NR UDA-POKL /09-00 DZIAŁANIE 5.2 WZMOCNIENIENIE POTENCJAŁU ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ, PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI PROJEKT JEST WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNI EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO

19 CZLOWIEK NAJLEPSZA INWESTYCJA 2. Równie traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, z przyczyn określonych w 1. PROJEKT Pt.: NOWOCZESNY URZĄD GMINY W SADKACH. NR UDA-POKL /09-00 DZIAŁANIE 5.2 WZMOCNIENIENIE POTENCJAŁU ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ, PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI PROJEKT JEST WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNI EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO

20 CZLOWIEK NAJLEPSZA INWESTYCJA 3. Dyskryminowanie bezpośrednie istnieje wtedy, gdy pracownik z jednej lub kilku przyczyn określonych w 1. był, jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy. PROJEKT Pt.: NOWOCZESNY URZĄD GMINY W SADKACH. NR UDA-POKL /09-00 DZIAŁANIE 5.2 WZMOCNIENIENIE POTENCJAŁU ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ, PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI PROJEKT JEST WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNI EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO

21 CZLOWIEK NAJLEPSZA INWESTYCJA 5. Przejawem dyskryminowania w rozumieniu 2. jest także: 1) Działanie polegające na zachęcaniu innej osoby do naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu lub nakazaniu jej naruszania tej zasady, 2) Niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika i stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaszczającej atmosfery (molestowanie). PROJEKT Pt.: NOWOCZESNY URZĄD GMINY W SADKACH. NR UDA-POKL /09-00 DZIAŁANIE 5.2 WZMOCNIENIENIE POTENCJAŁU ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ, PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI PROJEKT JEST WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNI EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO

22 CZLOWIEK NAJLEPSZA INWESTYCJA Art. 18 3c. 1. Pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości PROJEKT Pt.: NOWOCZESNY URZĄD GMINY W SADKACH. NR UDA-POKL /09-00 DZIAŁANIE 5.2 WZMOCNIENIENIE POTENCJAŁU ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ, PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI PROJEKT JEST WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNI EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO

23 Parlamentarna Grupa Kobiet Adres strony internetowej: Utworzona w 1991 roku. Podstawowym celem współdziałania kobiet w polskim parlamencie są działania na rzecz obrony praw kobiet, podejmowane ponad podziałami politycznymi. Powodzeniem zakończyło się najważniejsze do tej pory przedsięwzięcie Parlamentarnej Grupy Kobiet, właśnie dzięki jej staraniom w Konstytucji RP uchwalonej przez Zgromadzenie Narodowe w 1997 roku znalazły się zapisy gwarantujące równość praw kobiet i mężczyzn.

24 Pełnomocnik Rządu ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn Adres strony internetowej: Jest to urząd powołany rozporządzeniem RM z 25 czerwca 2002 r. Do jego zadań należy analiza prawnej i faktycznej sytuacji kobiet i mężczyzn we wszystkich przejawach życia społecznego, wprowadzanie zasady równości płci do polityki państwa, opiniowanie projektów prawnych pod kątem równości płci, a także działania informacyjno-edukacyjne. Wojewódzcy Pełnomocnicy ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn powołane przez wojewodów urzędy, odpowiadające za realizację polityki równościowej na poziomie regionalnym.

25 To warto wiedzieć

26 Alfabet równości płci dyskryminacja ze względu na płeć wszelkie zróżnicowanie wyłączenie lub ograniczenie ze względu na płeć, które powoduje lub ma na celu uszczuplenie albo uniemożliwienie jednej z płci przyznania bądź korzystania na równi z drugą płcią z praw człowieka oraz podstawowych wolności w dziedzinach życia politycznego, gospodarczego, społecznego, kulturalnego, obywatelskiego i innych.

27 Alfabet równości płci dyskryminacja bezpośrednia gorsze traktowanie spowodowane faktem przynależności do określonej dyskryminacja pośrednia sytuacja, kiedy pozornie neutralne prawo powoduje negatywne skutki dla jednej z płci, nieusprawiedliwione obiektywnymi czynnikami. równouprawnienie płci promowanie równości szans kobiet i mężczyzn w ich dostępie do infrastruktury społecznogospodarczej, usług oraz korzyści rozwojowych. Każdy projekt finansowany ze środków unijnych ma przyczynić się do zmniejszenia nierówności kobiet i mężczyzn w dziedzinie, która jest przedmiotem jego interwencji.

28 Alfabet równości płci Feminizm (łac. femina kobieta) ruch społeczno polityczny historycznie związany z walką o osobiste, obywatelskie i wyborcze prawa kobiet (od końca XIX w.). Dziś wskazuje na dyskryminację kobiet z powodu ich płci w różnych sferach życia i dąży do zmiany tej sytuacji nie tylko do równouprawnienia, ale i uwłasnowolnienia kobiet.

29 Alfabet równości płci lepka podłoga związanie zawodów sfeminizowanych z niskim dochodem lub niskim prestiżem molestowanie seksualne niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym lub inne zachowanie godzące w godność kobiet lub mężczyzn (włącznie z zachowaniem zwierzchników i kolegów/koleżanek w miejscu pracy). parytet równy udział (50:50) obu płci w gremiach decyzyjnych

30 Alfabet równości płci Równa płaca za równą pracę i pracę o równej wartości jednakowe wynagradzanie mężczyzn i kobiet za tę samą pracę lub pracę, której przypisuje się tę samą wartość (pod względem wykształcenia, stażu, niezbędnych kwalifikacji).

31 Stereotypy i uprzedzenia - co oznaczają te pojęcia? Termin stereotyp wywodzi się z j. greckiego, okereślany jako: obraz umysłowy, który pomaga człowiekowi poradzić sobie ze złożonością otoczenia, poprzez upraszczanie środowiska społecznego. Stereotypy ułatwiają życie w społeczeństwie, upraszczają rzeczywistość, co może jednak być niebezpieczne i prowadzić do fałszowania rzeczywistości i kształtowania się uprzedzeń.

32 Stereotypy i uprzedzenia - co oznaczają te pojęcia? Uprzedzenie jest nieracjonalną i negatywną postawą wobec innych ludzi, silną, sztywną i odporną na zmianę. Jest to negatywna lub wroga postawa wobec osób należących do wyróżniającej się grupy ludzi, oparta wyłącznie na ich przynależności do tej grupy.

33 Stereotypy a płeć Największą grupę dotkniętą dyskryminacją stanowią kobiety. Kobieta pracująca w pełnym wymiarze godzin zarabia przeciętnie tylko 60% tego, co mężczyzna o tym samym wykształceniu i z tego samego środowiska. Mężczyźni otrzymują zazwyczaj podwyżki związane ze stażem pracy, kobiety natomiast zarabiają ciągle tyle samo, niezależnie od wieku. Wynika to ze stereotypowego podziału na zajęcia męskie i kobiece.

34 Stereotypy a płeć Przykład stereotypowego traktowania kobiet w życiu codziennym spostrzeganie kobiet jako kierowców. W ostatnich latach bardzo zwiększyła się liczba kobiet posiadających prawo jazdy. Jednak nadal większość mężczyzn uważa, że kobiety nie są najlepszymi kierowcami i starają się ich unikać na drodze. Stopniowo zmniejsza się ten podział. Kobiety stają się bardziej aktywne zawodowo, a ich głównym zajęciem nie jest już tylko wychowywanie dzieci i zajmowanie się domem.

35 Stereotypy a płeć Stereotypy dotyczące płci są kształtowane już od wczesnego dzieciństwa: Widzimy wyraźny podział na rzeczy przeznaczone dla dziewczynek (np. różowe ubranka) i dla chłopców (niebieskie). Małe dzieci wiedzą, które zajęcia przeznaczone są dla ich płci. Dziewczynki bawią się lalkami, a chłopcy samochodami. W ten sposób znajdują swój początek stereotypy dotyczące pełnionych ról w przyszłości.

36 Stereotypy a płeć Do powstawania stereotypów przyczynia się sposób naszego myślenia, przypisywania znaczeń i dostosowywania się do reguł społecznych. Ludzie mają skłonność do wydzielania własnej i obcej grupy, dostrzegając pozytywne cechy tej pierwszej a negatywne drugiej. Może to prowadzić do samospełniającego się proroctwa, gdy osoby należące do grupy własnej traktując członków grupy obcej w określony przez negatywną do nich postawę sposób wywołują u nich reakcje potwierdzające stereotypy.

37 I to by było na tyle! DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Hanna Łowicka