Biuletyn informacyjny- zasada równości szans kobiet i mężczyzn

Transkrypt

1 PROJEKT AKADEMIA SUKCESU INDYWIDUALIZACJA PROCESU NAUCZANIA I WYCHOWANIA UCZNIÓW KLAS I-III SZKÓŁ PODSTAWOWYCH Biuletyn informacyjny- zasada równości szans kobiet i mężczyzn Gender Mainstreaming oznacza przestrzeganie równości społecznej i socjalnej między kobietami i mężczyznami we wszystkich obszarach życia społecznego. Zasada równości szans płci w projektach POKL Przestrzeganie horyzontalnej zasady równości szans kobiet i mężczyzn w Europejskim Funduszu Społecznym wynika z zapisów: Traktatu Amsterdamskiego Rozporządzeń Rady Europejskiej regulujących wdrażanie EFS we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej. To obowiązek prawny zapisany w umowach wiążących wszystkie instytucje zaangażowane w realizację PO KL w Polsce i korzystające ze środków EFS. Traktat Amsterdamski Art. 2 Zadaniem Wspólnoty jest ( ) popieranie równości mężczyzn i kobiet. Art. 3 We wszystkich działaniach Wspólnota zmierza do zniesienia nierówności oraz wspierania równości mężczyzn i kobiet. Art. 13 Rada ( ) może podjąć środki niezbędne w celu zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną Art. 141 W celu zapewnienia pełnej równości między mężczyznami i kobietami w życiu zawodowym zasada równości traktowania nie stanowi przeszkody dla Państwa Członkowskiego w utrzymaniu lub przyjmowaniu środków przewidujących specyficzne korzyści, zmierzające do ułatwienia wykonywania działalności zawodowej przez osoby płci niedostatecznie reprezentowanej bądź zapobiegania niekorzystnym sytuacjom w karierze zawodowej i ich kompensowania.

2 STRONA 2 BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego Stereotyp - uproszczony sąd dotyczący określonej grupy ludzi, wyróżnionej na podstawie jakiejś cechy, - często nieprawdziwy, formułowany na podstawie fałszywych informacji, - trwały, trudny do zmiany, - zaciera różnice indywidualne. Uprzedzenie - negatywna ocena lub osąd jakiejś grupy społecznej, wyróżnionej na podstawie jednej cechy, - często oparta na stereotypie, - wiążąca się z emocjami, odczuwanymi w stosunku do danej grupy lub jej przedstawicielki/la, najczęściej takimi jak lęk, strach, złość. Art. 2 Zadania EFS uwzględnia priorytety i cele Wspólnoty w dziedzinach ( ) wspierania równości kobiet i mężczyzn i niedyskryminacji Art. 3. Zakres pomocy ( ) EFS wspiera działania ( ) poprzez promowanie włączania do głównego nurtu polityki oraz podejmowania konkretnych działań mających na celu poprawę dostępu do zatrudnienia, zwiększania trwałego uczestnictwa kobiet w zatrudnieniu i rozwoju ich kariery oraz zmniejszenie segregacji ze względu na płeć na rynku pracy, w tym poprzez oddziaływanie na bezpośrednie i pośrednie przyczyny różnic w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn. Art. 6 Równość płci i równość szans Państwa członkowskie zapewniają włączenie do programów operacyjnych opisu sposobu, w jaki równość płci i równość szans są wspierane w ramach przygotowywania, realizacji, monitorowania i oceny programów operacyjnych. Państwa członkowskie wspierają zrównoważany udział kobiet i mężczyzn w zarzadzaniu programami operacyjnymi i w ich realizacji na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym Polityka równości szans płci (gender mainstreaming) Zgodnie z polityką UE, zasada równości szans kobiet i mężczyzn powinna być realizowana poprzez jednoczesne stosowanie dwóch wspierających się podejść określonych przez Komunikat Komisji Europejskiej: 1. Polityka równości szans płci (gender mainstreaming) uwzględnianie perspektywy płci w głównym nurcie wszystkich procesów politycznych, priorytetów i działań, na wszystkich etapach, to jest na etapie planowania, realizacji i ewaluacji. Polityka równości szans płci to celowe, systematyczne i świadome ocenianie danej polityki i działań z perspektywy wpływu na warunki życia kobiet i mężczyzn, które ma na celu przeciwdziałanie dyskryminacji i osiągnięcie równości płci.

3 BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN STRONA 3 Innymi słowy jest to strategia, zgodnie z którą problemy i doświadczenia kobiet i mężczyzn stają się integralnym elementem planowania, wdrażania, monitorowania i ewaluacji wszelkiej polityki i programów we wszystkich dziedzinach życia politycznego, ekonomicznego i społecznego tak, aby kobiety i mężczyźni odnosili równe korzyści, a nierówność się nie utrwalała 1. W przypadku EFS, konkretne działania najczęściej będą realizowane poprzez: projekty zmieniające relacje między kobietami a mężczyznami (np. promocję godzenia życia zawodowego i prywatnego poprzez większe zaangażowanie mężczyzn w wypełnianie obowiązków rodzinnych), projekty promujące równość szans kobiet i mężczyzn w różnych aspektach wdrażania POKL np. administracji, edukacji lub sądownictwie (szkolenia dla urzędników z zakresu równości szans, promocja niestereotypowego przekazu w programach nauczania lub mediach itp.) 2. Konkretne działania wspierające równość szans płci (specific actions) działania pozytywne, wyrównawcze, mające na celu przyspieszenie zmian na rzecz równości poprzez udzielenie szczególnego wsparcia grupom znajdującym się w gorszym położeniu. Celem konkretnych działań jest przyspieszenie rzeczywistej zmiany społecznej. projekty skierowane tylko do jednej płci (np. wsparcie dla długotrwale bezrobotnych kobiet z terenów wiejskich, program profilaktyki chorób układu krążenia skierowany tylko do mężczyzn). Dyskryminacja ze względu na płeć oznacza wszelkie zróżnicowanie, wyłączenie lub ograniczenie, którego skutkiem lub celem jest uszczuplenie lub uniemożliwienie jednej z płci korzystania na równi z drugą płcią z zasobów, praw człowieka oraz podstawowych wolności w dziedzinach życia politycznego, gospodarczego, społecznego, kulturalnego, obywatelskiego i innych. Zasada równości szans płci NIE JEST: zasadą dotyczącą tylko kobiet, tworzoną przez kobiety i dyskryminującą mężczyzn, zasadą mająca na celu doprowadzenie do tego, aby kobiety i mężczyźni stali się tacy sami. 1. Definicja Rady Ekonomiczno- Społecznej ONZ z 1997 roku.

4 STRONA 4 BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN Zasada równości szans płci JEST: zasadą ograniczająca dyskryminację kobiet i mężczyzn istniejącą w obszarach rynku pracy, zasadą przypisującą taką samą wartość społeczną, równe prawa oraz równy dostęp do zasobów (środki finansowe, szanse rozwoju) kobietom i mężczyznom, zasada stwarzającą możliwość wyboru drogi życiowej bez ograniczeń stereotypów płci, zasadą świadomą różnic między życiem kobiet i mężczyzn uznającą zróżnicowane potrzeby, doświadczenia i priorytety płci. Bariery równości płci: 1. Segregacja pozioma i pionowa rynku pracy Różnice w płacach kobiet i mężczyzn. 3. Mała dostępność elastycznych form czasu pracy. Strategiczne cele na rzecz równości: 1. Równy stopień niezależności ekonomicznej kobiet i mężczyzn. 2. Godzenie życia prywatnego i zawodowego. 3. Równe uczestnictwo w podejmowaniu decyzji. 4. Wykorzenianie wszelkich form przemocy ze względu na płeć. 5. Eliminowanie stereotypów związanych z płcią. 4. Niski udział mężczyzn w wypełnianiu obowiązków rodzinnych. 5. Niski udział kobiet w procesach podejmowania decyzji. 6. Przemoc ze względu na płeć. 7. Niewidoczność kwestii płci w ochronie zdrowia. 8. Niewystarczający system opieki przedszkolnej. 9. Stereotypy płci we wszystkich obszarach. 10. Dyskryminacja wielokrotna, szczególnie w odniesieniu do kobiet starszych, imigrujących, niepełnosprawnych oraz należących do mniejszości etnicznych. 6. Propagowanie równości płci w stosunkach zewnętrznych oraz polityce rozwojowej. 2. Segregacja pozioma to podział sektorów gospodarki i zawodów na męskie i kobiece, podział będący konsekwencją stereotypów płci. Segregacja pionowa: utrudniony dla kobiet dostęp do awansu, zajmowania stanowisk kierowniczych i decyzyjnych.

5 BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN STRONA 5 EDUKACJA problemy z punktu widzenia równości płci (wg POKL): stereotypowy przekaz dotyczący dziewczynek/ chłopców w programach nauczania (wzmacnianie tradycyjnych ról płci, wzmacnianie mitów na temat zdolności, możliwości zainteresowań, predyspozycji dziewczynek/ chłopców), obecność stereotypów płci w doradztwie zawodowym skierowanym do dziewczynek i chłopców, niski odsetek dziewcząt i kobiet w kształceniu z zakresu technologii informacyjno- komunikacyjnych, na kierunkach ścisłych, związanych z naukami przyrodniczymi i matematycznymi, brak rozwiązań edukacyjnych skierowanych do chłopców i dziewcząt związanych z zapobieganiem przemocy i obroną przed przemocą, znikoma obecność w programach nauczania tematów związanych z równością, emancypacją, prawami człowieka, w tym prawami kobiet, przeciwdziałaniem dyskryminacji, brak odzwierciedlania w programach nauczania rzeczywistego zróżnicowania społecznego (ze względu na niepełnosprawność, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientacje seksualną, model rodziny itp.), niski udział mężczyzn nauczycieli w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, niski udział kobiet na stanowiskach decyzyjnych w obszarze edukacji, nieuwzględnianie kategorii płci w diagnozowaniu potrzeb edukacyjnych w obszarze szkolnictwa zawodowego. Równość szans w projektach edukacyjnych to spojrzenie na edukację z perspektywy tego, w jaki sposób przygotowuje ona uczniów/uczennice do pełnienia ról społecznych i zawodowych, a więc tego, czego w PO KL uczymy już osoby dorosłe w odniesieniu do rynku pracy, nauki i badań. Równość szans płci w Indywidualizacji procesu nauczania Projekty systemowe danego organu prowadzącego obejmują uczniów i uczennice klas I-III (w zależności od zdiagnozowanych potrzeb) poszczególnych szkół podstawowych. Ich istota polega na zindywidualizowanym podejściu do każdego ucznia bądź uczennicy w zależności od ich potrzeb w procesie kształcenia. Rekomenduje się, aby zapewnienie zasady równości szans płci dotyczyło identyfikacji i wyeliminowania przynajmniej jednej z istniejących barier równości płci związanych ze stereotypami płci.

6 STRONA 6 BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN Projekt systemowy powinien zawierać działania, które przyczyniają się do osłabienia barier równości płci poprzez m.in.: przekazywanie dzieciom niestereotypowej wiedzy oraz pokazanie szerokiego, niezależnego od płci, spektrum możliwych wyborów życiowych, zapewnienie, że zarówno uczennice jak i uczniowie otrzymają wiedzę i umiejętności o tej samej jakości w równym stopniu i niezależnie od stereotypów płci są wspierani/wspierane w dokonywaniu niezależnych decyzji, kwestia kształtowania partnerskich relacji między płciami, opierających się na zasadzie wzajemnego szacunku, równych praw i obowiązków, wolności od przemocy. Programy zajęć dodatkowych powinny uwzględniać problematykę i kontekst płci. Zajęcia realizowane w ramach programu indywidualizacji powinny uwzględniać: Ilość dziewczynek i chłopców w wieku szkolnym na terenie realizacji projektu to NIE jest nierówność płci, ale fakt demograficzny. tematykę związaną z szacunkiem i otwartością na inność wśród dzieci, czy postrzeganiem ról kobiecych i męskich w różnych sytuacjach życiowych, budować wśród uczennic/uczniów świadomość możliwości dokonywania wyborów bez względu na społeczne oczekiwania wobec danej płci. Zakupione materiały dydaktyczne i sprzęt również powinien służyć kształtowaniu w uczniach i uczennicach poczucia równości i być wykorzystywany w nauczaniu niestereotypowego postrzegania ról kobiecych i męskich w społeczeństwie.

7 BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN STRONA 7 Nauczyciele/nauczycielki powinni być świadomi wpływu stereotypów zarówno na sposób prowadzenia zajęć, jak i na dobór materiałów edukacyjnych. Powinni promować postawy szacunku dla odmienności i różnic, uznania równych praw i obowiązków bez względu na płeć i w aktywny sposób zachęcać dzieci do przełamywania stereotypów płci. Przykłady działań równościowych w projektach edukacyjnych: włączenie w równym stopniu dziewczynek i chłopców do każdego rodzaju zajęć. Nauczyciele/ nauczycielki powinni być świadomi wpływu stereotypów zarówno na sposób prowadzenia zajęć, jak i na dobór materiałów edukacyjnych. Prowadzący powinni promować postawy szacunku dla odmienności i różnic, uznania równych praw i obowiązków bez względu na płeć i w aktywny sposób zachęcać młodzież do przełamywania stereotypów płci, niestereotypowy przekaz kierowany do dziewczynek i chłopców lub dodatkowe zajęcia równościowe skierowane do dzieci obu płci uczące postawy szacunku wobec siebie i budujące świadomość o możliwości dokonywania wyborów bez względu na społeczne oczekiwania wobec swojej płci, np. dodatkowa lekcja czy warsztat na temat stereotypów mogłaby pokazać dzieciom/ uczniom, że dziewczynki mogą zostać uczonymi i być bardzo dobre w matematyce, chłopcy zaś mogą być dobrymi opiekunami czy nauczycielami, zapewnienie, że dziewczynki i chłopcy mogą uczestniczyć w równym stopniu w oferowanych zajęciach, przy czym ważne jest, aby zachęcać i ośmielać dzieci/ uczniów do przełamywania stereotypów, zaangażowanie rodziców obu płci w życie szkoły ze szczególnym zwróceniem uwagi i wsparciem dla zaangażowania ojców i opiekunów, W projektach przedszkolnych i szkolnych w mniejszym stopniu zajmujemy się liczbami dziewczynek i chłopców, lecz przede wszystkim skupiamy się w projekcie na zmniejszaniu barier równości, przez osłabianie stereotypów płci i podejmowania dodatkowych równościowych działań.

8 STRONA 8 BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN należy zachęcać dziewczęta do angażowania się w rozwój umiejętności i wiedzy, które stereotypowo uznawane są za męskie, nauczyciele nie powinni wzmacniać stereotypów i przekazywać treści dyskryminujących, należy wykazywać różnorodne doświadczenia i przykłady kobiet/mężczyzn o różnym stopniu sprawności i pochodzeniu społecznym, należy doceniać zróżnicowanie społeczne, pomagać podopiecznym radzić sobie z różnicami i innością, należy promować postawy odpowiedzialności i solidarności wobec innych, w tym słabszych, należy budować u młodzieży świadomość zróżnicowania społecznego i promować zasady wsparcia grupowego, wzajemnej pomocy, wspólnego rozwoju, komunikacji bez przemocy, należy wskazywać modele równościowe i włączające postawy oraz zachowania, a także wyraźnie komunikować różnorodność jako wartość, a równość i szacunek jako zasady życia społecznego, należy promować używanie języka wrażliwego na płeć. Projekt Akademia Sukcesu jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, Działanie 9.1. Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, Poddziałanie Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych.