Polskie-Akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie Mądra gra giełdowa - Praktyczny poradnik spekulanta Darmowa publikacja dostarczona przez serwis www.polskie-akcje.pl Copyright by Polskie-Akcje.pl 2011 Niniejsza publikacja może być kopiowana i rozpowszechniana w dowolny sposób pod warunkiem, że żadna jej część nie będzie modyfikowana. Pozwala się na kopiowanie i prezentowanie publikacji wyłącznie w formie oryginalnej dostarczonej przez wydawcę. Autor nie ponosi żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w poradniku.
Spis treści: 1. Wstęp 2. Sfery kształcenia inwestora 3. Podstawowe założenia a) Brak poprawnego zarządzania kapitałem prowadzi do bankructwa. b) Rynek jest dwuwymiarowy. c) Do systematycznego osiągania zysków nie potrzeba systematycznie przewidywać ruchów ceny. d) Gra w zgodzie prawdopodobieństwem wystąpienia danego ruchu jest kluczem do sukcesu. 4. Jak zwiększyć prawdopodobieństwo sukcesu wygranej na rynku? a) Inwestuj tylko w czasie hossy. b) Inwestuj tylko w spółki w trendzie wzrostowym. c) Kupuj akcje spółek o zdrowych podstawach fundamentalnych. d) Kupuj akcje na podstawie sygnałów technicznych o silnej wymowie. 5. Wartościowe porady a) Zawsze przed wejściem na rynek określaj poziom zlecenia stop loss. b) Staraj się podnosić poziom stop loss po osiągnięciu kilkunastu procent zysku. c) Rozważaj stosowanie podwójnych pozycji. d) Staraj się unikać akcji o małej płynności. e) Zawsze analizuj swoje transakcje. f) Nie przestawaj się rozwijać. www.polskie-akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie 2
1. Wstęp Witaj inwestorze, zapraszam cię do przeczytania poniższego ebooka. Zawarłem w nim fundamentalną wiedzę, która pomoże Ci zrozumieć proces poprawnego inwestowania na giełdzie. Zawarta treść w poradniku to esencja wielu publikacji poświęconych spekulacji. Jeżeli dopiero zaczynasz swoją przygodę z giełdą jestem pewien, że po przeczytaniu niniejszego ebooka będziesz lepiej przygotowany do rozpoczęcia prawdziwej edukacji związanej z rynkami kapitałowymi i giełdą papierów wartościowych. W rozdziale drugim streściłem podstawowe obszary, w jakich inwestor powinien się kształcić, aby był wstanie dorównać innym uczestnikom rynku w grze nazywanej inwestycją. W rozdziale trzecim przedstawiłem założenia, z jakimi każdy młody inwestor powinien się zapoznać. Determinują one, bowiem sposób, w jaki podchodzimy do gry giełdowej i reagujemy na potencjalne krótkoterminowe sukcesy i porażki. Rozdział czwarty mówi o metodach gry, które mają za zadanie przybliżyć nas do wygranej na giełdzie, natomiast w ostatnim rozdziale zaprezentowałem kilka wartościowych porad, które powinny pomóc podnieść wydajność gry giełdowej początkującym spekulantom. www.polskie-akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie 3
2. Sfery kształcenia inwestora Inwestor musi się stale kształcić przynajmniej w trzech podstawowych dziedzinach widocznych poniżej na diagramie. Zarządzanie kapitałem Analiza kierunku zmierzania grupy dominującej Wiedza o rynkach kapitałowych i gospodarce Rysunek 1. Podstawowe sfery kształcenia inwestora. - Wiedza o rynkach kapitałowych i gospodarce Jest to szeroko rozumiana dziedzina dotycząca zagadnień związanych bezpośrednio z mechanizmami popytu i podaży w gospodarce i na rynku papierów wartościowych, korelacją między rynkową, wzajemnym wpływem grup instrumentów finansowych oraz dziedziną prawa związaną z giełdą. Dotyczy również struktury samego rynku kapitałowego i zasad funkcjonowania giełd i podmiotów gospodarczych współpracujących z nimi. - Analiza kierunku zmierzania grupy dominującej Jest to obszar wszelkich analiz rynku m.in. analiza fundamentalna, techniczna i statystyczna. Jej celem jest określanie prawdopodobieństwa wystąpienia danego ruchu w bliżej określonym www.polskie-akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie 4
czasie. Ma bardzo duży wpływ na stopień trafności strategii inwestycyjnej i tym samym jest związana z potencjalną porażką lub sukcesem giełdowym. - Zarządzanie kapitałem Dziedzina zajmująca się rozwojem technik efektywnego wykorzystania środków finansowych tak, aby maksymalnie wykorzystać potencjał ruchu ceny na danym instrumencie finansowym z jednoczesnym zachowaniem bezpieczeństwa ochrony kapitału. www.polskie-akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie 5
3. Podstawowe założenia a) Brak poprawnego zarządzania kapitałem prowadzi do bankructwa. Załóżmy, że chcemy wystawiać na ryzyko duże sumy ok. 5% naszego kapitału w pojedyncze akcje. Przy każdej tego typu transakcji możemy stracić 5% posiadanych środków. W przypadku wystąpienia serii 10 strat pod rząd tracimy odpowiednie kwoty pokazane w tabelce poniżej i tym samym dochodzi do utraty 40% posiadanych środków. 10 kolejnych po sobie strat być może nie zdarza się często, ale w okresie kilku lat spekulacji wystąpienie długiej serii strat jest tylko kwestią czasu. Jeśli utrata 40% kapitału nie wydaje się dla kogoś pierwszym znakiem zmierzania do bankructwa należy pamiętać by odrobić powstałe straty potrzeba zysku w wysokości aż 68% z naszych pozostałych środków pieniężnych. Jest to trudne zadanie a po kilku transakcjach zyskownych może wystąpić kolejna seria strat, która jeszcze boleśniej zredukuje nasz kapitał. Dlatego roztropne zarządzanie środkami w wysokości 1-2% ryzyka na transakcje jest konieczne by w dłuższej perspektywie pozostać na parkiecie. Ochrona kapitału to priorytet. Stan konta l. transakcji 100000 zł Strata 5% % Osbunięcia kapitału 1 95 000 zł 5 000 zł 5% 2 90 250 zł 4 750 zł 9.75% 3 85 738 zł 4 513 zł 14.26% 4 81 451 zł 4 287 zł 18.54% 5 77 378 zł 4 073 zł 22.62% 6 73 509 zł 3 869 zł 26.49% 7 69 834 zł 3 675 zł 30.16% 8 66 342 zł 3 492 zł 33.65% 9 63 025 zł 3 317 zł 36.97% 10 59 874 zł 3 151 zł 40.12% www.polskie-akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie 6
Tabela 1. Redukcja kapitału po serii strat b) Rynek jest dwuwymiarowy Rynek może poruszać się jedynie w dwóch wymiarach. Jest to czas inaczej oś y oraz cena inaczej oś x. Oś czasu jest z góry określona i wiadoma. Codziennie, kiedy w czasie sesji notowane są papiery wartościowe następuje pojawienie się kolejnej świeczki w przypadku wykresów świecowych bądź słupka w przypadku wykresów słupkowych. Jest to dla nas wiadomość, iż cena porusza się z daną prędkością w czasie. np. na wykresie jednodniowym jedna świeczka lub słupek na jeden dzień, na wykresie godzinowym jedna świeczka lub słupek wyrysowuje się, co godzinę itd. Wymiar czasu, więc jest stały i w pełni przewidywalny. Możemy przyjąć, zatem że pozostała tylko jedna zmienna, jaką jest wartość akcji względem danej waluty. Z kolei sama cena może zachowywać się w trzy możliwe sposoby. Cena może zwyżkować, zniżkować bądź pozostać na tym samym poziomie inaczej mówiąc konsolidować (umacniać się przed kolejnym ruchem). Przy trzeciej możliwości wartość naszych aktywów pozostaje niezmieniona bądź zmienia się w sposób nieistotny. Wniosek jest, więc taki, że jedyną niewiadomą jest to czy rynek pójdzie do góry lub w dół. Jest to trywialne stwierdzenie, ale fundamentalne w swej naturze, jeśli chodzi o udaną spekulacje. Przyjmując taką charakterystykę środowiska giełdowego i zachowania się rynku będzie nam łatwiej zrozumieć założenie postawione w następnym rozdziale. c) Do systematycznego osiągania zysków nie potrzeba systematycznie przewidywać ruchów ceny. Dla wielu graczy osiąganie zysków na giełdzie kojarzy się bezpośrednio z umiejętnością poprawnego przewidywania i prognozowania kursów notowań na następne dni i tygodnie. Ma to w rzeczywistości wiele wspólnego z inwestycją, ale problem polega na tym, że nikt z pewnością nie może stwierdzić, co się stanie na rynku w przyszłości. W takim świetle inwestycja może wydawać się bardzo ryzykowna pod względem finansowym i stwarzać nerwowe, szkodliwe dla naszego zdrowia skutki. Jak więc wybrnąć z tej bolączki? www.polskie-akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie 7
Mądrzy spekulanci na szczęście wiedzą, że ruch cen jest ograniczony jedynie do dwóch kierunków: w górę lub w dół. Posiadając na rynku pełną kontrolę nad naszymi pozycjami w postaci zleceń (dyspozycji) maklerskich jesteśmy w stanie decydować, kiedy kupować, sprzedawać, jak długo trzymać pozycję przynoszącą zyski lub straty oraz decydować, na jakich poziomach cenowych to nastąpi. W ten sposób ucinając straty, kiedy są jeszcze stosunkowo niskie możemy się uchronić przed silnymi obsunięciami kapitału. Z drugiej strony, jeżeli nie będziemy zamykali przedwcześnie pozycji przynoszących zyski, od czasu do czasu będziemy skazani na osiąganie dużych stop zwrotu z poszczególnych transakcji (są teoretycznie nieograniczone). Wniosek, Jeśli całkowicie porzucimy nasze analizy i prognozy, co do przyszłego zachowania się ceny i założymy, że rynek porusza się w sposób przypadkowy, przeprowadzając 20 transakcji stratnych i 20 transakcji zyskownych osiągniemy zysk, gdyż część pozycji zyskownych będzie o wiele większa od strat, które są zawsze ograniczone do pewnej wartości. Jest jedynie jeden warunek, aby straty nie były na tyle liczne by pomimo okresowych dużych zysków nie prowadziły one w dłuższym czasie do obsuwania się krzywej kapitału. Ale o tym zagadnieniu już w następnym rozdziale. d) Gra w zgodzie z prawdopodobieństwem wystąpienia danego ruchu jest kluczem do sukcesu. Zależy nam, zatem by nasza strategia posiadała jak największą trafność duży odsetek zyskownych transakcji. Wiąże się to, bowiem bezpośrednio z prędkością przyrostu portfela inwestycyjnego. To czy nasza kolejna transakcja będzie zyskowna nie możemy być nigdy pewni, ale przed wejściem na rynek możemy oszacować prawdopodobieństwo jej wyniku. Stwórzmy, zatem swoiste zasady wchodzenia na rynek, które zwiększą nasze szanse na sukces z pojedynczych inwestycji a tym samym wpłyną pozytywnie na całą stopę zwrotu prowadzonego portfela. www.polskie-akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie 8
4. Jak zwiększyć prawdopodobieństwo sukcesu - wygranej na rynku? a) Inwestuj tylko w czasie hossy. Hossa to okres na giełdzie, kiedy większość akcji spółek pozostaje w trendzie wzrostowym tzn. zwiększa swoją wartość w czasie. Wiedząc o tym daje nam to już przewagę prawdopodobieństwa sukcesu i zysku od przegranej. O tym, że na rynku panuje hossa nie potrzeba specjalnych umiejętności. Można to określić wizualnie patrząc na wykres WIG w układzie tygodniowym. Ewentualnie posłużyć się średnią kroczącą. Kiedy indeks znajduje się pod średnią zakładamy, że koniunktura giełdowa nie jest dobra a ceny akcji spadają. Odwrotnie jest w przypadku hossy. Rysunek 2.Wykres indeksu WIG w latach 2005 2010 w układzie tygodniowym. Etapy hossy i bessy na polskim rynku określone na podstawie 50-tygodniowej prostej średniej kroczącej. www.polskie-akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie 9
b) Inwestuj tylko w spółki w trendzie wzrostowym. Pomimo, iż w czasie hossy więcej spółek wzrasta zdarzają się takie, które nadal pozostają z pewnych przyczyn w trendach spadkowych. Przyjęło się, że trend ma większe prawdopodobieństwo kontynuacji swego kierunku w przyszłości. Wiedząc o tym powinniśmy się wystrzegać papierów wartościowych znajdujących się w trendach spadkowych. O tym, że akcje spółki przebywają obecnie w trendzie wzrostowym świadczy sekwencja coraz wyżej położonych dołków i wierzchołków cenowych. Przykład trendu wzrostowego znajduję się na rysunku poniżej. Rysunek 3. Sekwencja wyższych dołków i wierzchołków tworząca trend wzrostowy. www.polskie-akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie 10
c) Kupuj akcje spółek o zdrowych podstawach fundamentalnych. Spółki mocno zadłużone odnotowujące z roku na rok straty są narażone na bankructwo o wiele bardziej niż spółki o dobrych wynikach finansowych. d) Kupuj akcje na podstawie sygnałów technicznych o silnej wymowie. Im większa formacja techniczna tym dynamiczniejszego ruchu należy się spodziewać po jej wypełnieniu. Można uważać również, iż im z bardziej czytelną formacją mamy do czynienia tym więcej inwestorów ją dostrzeże i silniejszy ruch nastanie. Spekulacja na podstawie ruchu ceny wymaga niestety nieco praktyki i wyczucia, dlatego zachęcam do aktywnej obserwacji rynków i stałej edukacji. www.polskie-akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie 11
5. Wartościowe porady a) Zawsze przed wejściem na rynek określaj poziom zlecenia stop loss. Obroni cię to przed pokusą trzymania stratnej pozycji dłużej niż powinieneś na podstawie poprawnego zarządzania kapitałem. b) Staraj się podnosić poziom stop loss po osiągnięciu kilkunastu procent zysku. Będziesz zabezpieczony przed stratami i zapewnisz sobie zyski z udanej transakcji. Następnie wstrzymuj się przed przedwczesnym zamknięciem pozycji daj zyskom rosnąć. c) Rozważaj stosowanie podwójnych pozycji Dzieląc pozycje na dwie części możesz wychodzić z połowy pozycji przy osiągnięciu danego procentu zysku, na jaki wystawiona jest druga połowa pozycji. W ten sposób eliminujesz możliwość poniesienia straty. d) Staraj się unikać akcji o małej płynności Inwestując w akcje o małej płynności, na których panuje mały obrót możesz narazić się na szybkie nieoczekiwane zmiany wartości Twoich aktywów lub mieć trudności w kupnie lub sprzedaży akcji po określonych cenach. Utrudnia to znacznie proces inwestycji. e) Zawsze analizuj swoje transakcje Dzięki temu będziesz mógł ocenić, dokąd zmierza twoja kariera tradera. Szybko dostrzeżesz swoje błędy inwestycyjne, będziesz mógł je skorygować i stawać się lepszym spekulantem. www.polskie-akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie 12
f) Nie przestawaj się rozwijać Wciąż się rozwijaj i edukuj, czytaj książki i dziel się doświadczeniem z innymi traderami. Szukaj wydajniejszych modeli inwestycji. Ucz się o nowych rynkach i instrumentach finansowych, które w wkrótce doprowadzą Cię do niezależności finansowej. Więcej porad i pełny system inwestycyjny znajdziesz w mojej książce widocznej poniżej - Ceny akcji. Kiedy rosną i dlaczego spadają?. Zapraszam serdecznie również na mój blog inwestycyjny gdzie w każdym tygodniu przedstawiam wyniki analizy rynku oraz proponuje i omawiam możliwości inwestycyjne na polskim parkiecie. Pozdrawiam i życzę sukcesów na GPW www.polskie-akcje.pl Serwis o inwestowaniu na giełdzie 13