Starajcie się stale postrzegać, ze wszystko wydarza się w waszym umyśle, że wy o wszystkim decydujecie. Jeżeli będziecie potrafili tak postępować, przyniesie to wielki pożytek wam i innym Lama Ole Nydahl FINANSOWANIE INNOWACYJNYCH POMYSŁÓW AUTOSTRADA NOWYCH MOŻLIWOŚCI Konferencja Klastra Multimediów i Systemów Informacyjnych Krynica, 3-5 kwietnia 2009 r.
Agenda Innowacyjna Polska? Porównanie sposobów finansowania rozwoju Czy warto współpracować z VC? Główne kierunki inwestycyjne PE/VC w Polsce APAX IPO business consulting / Autoryzowany Doradca NewConnect
Innowacyjność Polski na tle innych krajów European Innovation Scoreboard 0,8 Innovation leaders Summary Innovation Index 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 Followers US FR NO SE FI CH UK NL IE HR JP HU SK DK AT IT BG CZ PL LV LU RO 0,1 Trailing 0-4 -3-2 -1 0 1 2 3 4 5 6 Average growth rate of SII, % Catching-up Źródło: (MERIT) and the Joint Research Centre (Institute for the Protection and Security of the Citizen) of the European Commission
VC finansuje rozwój nowych technologii Korelacja między VC i sektorem ICT 14% 12% Izrael udział % ICT w PKB 10% 8% 6% 4% Irlandia Korea UK 0,0% 0,1% 0,2% 0,3% 0,4% 0,5% 0,6% 0,7% 0,8% inwestycje VC w ICT do PKB, % Źródło: Yozma 2002 Holandia Japonia Francja Szwecja Kanada USA
Finansowanie na wczesnym etapie Duży Założyciele, Rodzina & Przyjaciele Luka kapitałowa Anioły Biznesu Akceptowany poziom ryzyka Banki, Nagrody, Granty, Rząd Venture Capital & Inwestor Strategiczny Private Equity Rynek Publiczny Mały Banki komercyjne Seed Start-up Ekspansja Dojrzałość Etap rozwoju
Anioł Biznesu vs Venture Capitalist KTO CO Anioł Biznesu Osoby prywatne, ex. przedsiębiorcy, emerytowani lub w okresie przejściowym lub aktywni menedżerowie / profesjonaliści Inwestycje pomiędzy 2-5% całkowitego majątku ~100 tys Euro Skala inwestycji od 200-1 mln Euro, ~25% udziałów w inwestycji Okres otwarty Venture Capital Zawodowi inwestorzy, zwykle w modelu partnerskim Kapitał zebrany w celu inwestowania musi przynieść więcej pieniędzy Okres zamknięty 7-10 lat Inwestycje od 2-20 mln Euro GDZIE Technologia, usługi Koncentracja na technologię DLACZEGO Zarobić pieniądze Mentoring Afiliacja społeczna Żyłka przedsiębiorcy Kariera Zarobić pieniądze Zebrać nowy fundusz
Jak inwestuje fundusz VC proces inwestycyjny Przygotowanie strategii inwestycyjnej Wyszukanie inwestycji Zarządzanie inwestycją Wyjście z inwestycji
Umowa wspólników (inwestycyjna) Motywacja założycieli Zabezpieczenie przed stratą Zabezpieczenie dobrej stopy zwrotu Kontrola inwestora
Częsty cykl inwestycyjny Proces dojrzewania Uświadomienie potrzeby pozyskania kapitału z zewnątrz, np. od przyjaciela Pierwsza inwestycja Pierwsza strata Koniec doświadczenia BA Milestones
Preferowany cykl inwestycyjny Proces dojrzewania Uświadomienie potrzeby pozyskania kapitału Aktywne podejście do inwestowania 1. Strategia inwestycyjna 2. Training/ Coaching Ongoing Investments & Portfolio Management Koniec doświadczenia BA Milestones
Inwestowanie z funduszem Venture Capital Dlaczego NIE Chcę mieć pełną kontrolę na biznesem Nie chcę się dzielić sukcesem (zyskiem) Niższa wycena firmy niż w przypadku notowania na rynku publicznym (dyskonto za brak płynności) Brak planów ekspansji poza rynek lokalny Brak zaufania Dlaczego TAK Nie jestem w stanie dostarczyć spółce wsparcia w pełnym zakresie np. know-how lub kapitału Chcę zdywerysyfikować ryzyko Chcę mieć możliwość wyjścia z biznesu Planuję dużą ekspansję produktową lub rynkową Nie posiadam wystarczających formalnych zabezpieczeń na inwestycje w postaci aktywów, majątku trwałego itd. Chcę zminimalizować koszty zewnętrzne bieżącego finansowania i zachować korzystną strukturę bilansu Planuję rozwój działalności innowacyjnej obarczonej większym ryzykiem ale też potencjalnie większą stopą zwrotu
Rynek PE/VC w Polsce rozwija się dynamicznie Rekordowy fundraising w 2007 roku 4,26 mld EUR, tj. o 2 mld EUR więcej niż poprzednim rekordowym roku. Wysoki wolumen inwestycji: 684 mln EUR (przeszło dwa razy więcej niż w 2006) Przeważająca większość inwestycji trafiła do spółek dojrzałych 80% inwestycji w wykupy i refinansowanie oraz w fazę ekspansji. Pozostałe 20% na inwestycje venture i restrukturyzację, z czego jedynie 4.3 mln EUR trafiło do bardzo młodych firmy (zasiew i start). Wyjścia z 33 polskich spółek, sprzedając akcje o wartości początkowej 175 mln EUR
lecz nie finansuje rozwoju małych i średnich firm Głównymi inwestorami na polskim rynku PE/VC są duże fundusze o zasięgu regionalnym. Średnia wartość inwestycji wzrasta z roku na rok. Minimalna wartość inwestycji to ok. 3-5 mln EUR; mniejsze inwestycje pochłaniają więcej kapitału na przygotowanie i monitorowanie, więc są mniej opłacalne. Luka kapitałowa problem pozyskania kapitału dla stosunkowo małych projektów inwestycyjnych (np. 1 mln ) ze względu na ich niższą rentowność. Koszty przygotowania i monitorowania małego projektu przez fundusz PE/VC są porównywalne z kosztami dużych inwestycji, co prowadzi do korzyści skali przy finansowaniu dużych projektów. Projekty na wczesnych etapach rozwoju (seed, start-up) są poza obszarem zainteresowania funduszy PE/VC ze względu na wysokie ryzyko inwestycyjne.
Podział inwestycji pod względem etapu rozwoju spółki, 2007 tys EUR Kwota inwestycji % Liczba spółek % Zasiew 2,483 0,4 4 6,20% Start-up 1,815 0,3 9 13,80% Ekspansja 131,286 19,2 23 35,40% Restrukturyzacja 1,257 0,2 1 1,50% Wykupy i refinansowanie 546,678 80 28 43% Razem 683,519 100 65 100,00% Żródło: EVCA
Struktura branżowa Inwestycji pe/vc w 2007 roku mln. EUR Kwota inwestycji % Liczba spółek Chemia i gospodarka materiałowa 0,9 0,1 1 1,5 Branża medyczna, farmaceutyczna, 102,8 15 5 7,7 biotechnologia IT 26,3 3,8 5 7,7 Telekomunikacja i media 11,8 1,7 17 26,2 Dobra konsumpcyjne - produkcja i dystrybucja 74,7 10,9 6 9,2 Branża konsumpcyjna - inne 6,3 0,9 4 6,2 Produkcja dla biznesu 138,2 20,2 11 16,9 Usługi dla biznesu 2,6 0,4 1 1,5 Transport 111,7 16,3 2 3,1 Budownictwo 12,8 1,9 3 4,6 Energetyka i surowce 62 9,1 2 3,1 Usługi finansowe 133,5 19,5 8 12,3 Inwestycje ogółem 683,6 100 65 100 % Żródło: EVCA
Możliwości rozwoju w oparciu o NewConnect APAX IPO www.apaxipo.pl
Porównanie sposobów finansowania rozwoju Fundusze Private Equity Rynek podstawowy GPW Rynek NewConnect Dla kogo Małe firmy z unikalnym pomysłem i dużym potencjałem, firmy dojrzałe dające szansę na wysoką stopę zwrotu z inwestycji Dojrzałe spółki szukające kapitału na rozwój istniejących przedsięwzięć, na inwestycje oraz akwizycje Spółki o innowacyjnym charakterze, pewnej pozycji na rynku szukające relatywnie taniej i szybkiej formy finansowania Koszty Zależą od samej firmy, często związane z koniecznością zatrudnienia zewnętrznych doradców 5-10% emisji, uzależnione od jej wielkości a także od aktualnej sytuacji rynkowej 6-8% emisji uzależnione także od wielkości emisji a także od aktualnej sytuacji rynkowej Pierwsza emisja Zwyczajowo spółka obciążana jest kosztami doradców prawnych i analiz Koszt prospektu emisyjnego do kilkuset tys. zł, koszty obsługi przez dom maklerski od 2,5% do 6% Wyższy koszt prospektu emisyjnego w przypadku oferty publicznej, zazwyczaj 4-6% wartości emisji także przy private placement Czas 3-12 miesięcy Średnio 6-9 miesięcy dla spółki już gotowej do debiutu Średnio 3-5 miesięcy w przypadku emisji niepublicznej Wielkość finansowania Zazwyczaj kilkadziesiąt mln zł Od 15 do 300 mln zł Od 0,5 mln zł do 20 mln zł Obowiązki informacyjne Przedstawiciele Private Equity zasiadają w Radzie Nadzorczej lub w Zarządzie Pełne, w tym raport półroczny i roczny zbadany przez biegłego rewidenta Ograniczone, w tym jedynie raport roczny zbadany przez biegłego rewidenta Kontrola nad spółką Ograniczona Zależna od emitenta Zależna od emitenta Łatwość zdobycia finansowania Trudne Średnie Łatwe www.apaxipo.pl
APAX IPO profil działalności Informacje o VC APAX IPO profil działalności Zakres i adresaci oferty Rynek NewConnect Dlaczego NewConnect Emitent i jego obowiązki Rola Autoryzowanego Doradcy Private Placement główne kroki Obrót na NC - rola Animatora Rynku / Market Makera Główne fakty z NC Firma świadczy usługi w zakresie obsługi debiutów, emisji akcji oraz funkcjonowania na rynku NewConnect prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie. Spółka powstała z myślą o rynku MSP oraz NewConnect. Udziałowcy przedsięwzięcia, na bazie firm współpracujących z APAX IPO oferują usługi wykraczające poza standardową ofertę spółki w obszarach takich jak: restrukturyzacje, corporate finance, fuzje i akwizycje, doradztwo strategiczne, obsługa prawna w zakresie przekształceń oraz IPO. APAX IPO działa na podstawie zezwolenia udzielonej przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie (uchwała nr 154/2008) i posiada status Autoryzowanego Doradcy rynku NewConnect. www.apaxipo.pl
Zakres oferty oferta podstawowa świadczona przez APAX IPO Debiut na GPW doradztwo strategiczne prowadzenie Emitenta obsługa IPO przygotowanie spółki doradztwo strategiczne oferta uzupełniająca świadczona przez partnerów APAX IPO www.apax apaxipo ipo.pl
Adresaci oferty Informacje o VC APAX IPO profil działalności Zakres i adresaci oferty Rynek NewConnect Dlaczego NewConnect Emitent i jego obowiązki Rola Autoryzowanego Doradcy Oferta skierowana jest do podmiotów: już działających na rynku, posiadających co najmniej dwuletnią historię lub startujących ale mających unikalny produkt lub innowacyjną technologię mogących wylegitymować się konkretnymi osiągnięciami i wynikami finansowymi, poszukujących kapitału od 2,5-10 mln zł na dalszy rozwój, której właściciele planują intensywny rozwój firmy w perspektywie 2-3 lat podparty istotnym wzrostem wartości. W planach będzie najczęściej kolejna emisja na NC, pozyskanie inwestora lub debiut na rynku podstawowym GPW w Warszawie. Private Placement główne kroki Obrót na NC - rola Animatora Rynku / Market Makera Główne fakty z NC www.apaxipo.pl
Rynek NewConnect Informacje o VC APAX IPO profil działalności Zakres i adresaci oferty Rynek NewConnect Dlaczego NewConnect Emitent i jego obowiązki Rola Autoryzowanego Doradcy Private Placement główne kroki Obrót na NC - rola Animatora Rynku / Market Makera Rynek funkcjonuje od sierpnia 2007 roku. Finansuje rozwój małych iśrednich firm o wysokim potencjale wzrostu. Oferuje liberalne wymogi formalne i obowiązki informacyjne. Umożliwia pozyskanie kapitału w trybie oferty prywatnej i publicznej. Ma status rynku zorganizowanego, prowadzony jest on poza rynkiem regulowanym w formule alternatywnego systemu obrotu. W założeniu ma stanowić początek kariery giełdowej dla notowanych tu przedsiębiorstw. To propozycja GPW dla inwestorów akceptujących podwyższone ryzyko zainteresowanych wysokim zwrotem z inwestycji. NewConnect jest w Polsce nowością, ale w Europie funkcjonują już takie platformy - rynek AIM w Londynie czy First North w ramach skandynawskiej grupy OMX. Główne fakty z NC www.apaxipo.pl
Dlaczego NewConnect Informacje o VC APAX IPO profil działalności Zakres i adresaci oferty Rynek NewConnect Dlaczego NewConnect Emitent i jego obowiązki Rola Autoryzowanego Doradcy Private Placement główne kroki Obrót na NC - rola Animatora Rynku / Market Makera NewConnect jest ciekawą alternatywą, ponieważ: Z definicji adresowany jest do małych iśrednich przedsiębiorstw. Gwarantuje niskie koszty funkcjonowania oraz niższe koszty pozyskania kapitału, w tym; niskie koszty przygotowania IPO, niskie koszty dopuszczenia do obrotu, niezależne od kapitalizacji, niskie opłaty roczne na rzecz GPW, niskie koszty dodatkowe (animator rynku, market maker). Zapewnia istotnie krótki czas przygotowania i realizacji IPO. Daje możliwość realizowania małych emisji 0,5-20 milionów zł. Wprowadza jedynie ograniczone obowiązki informacyjne. Kontrola nad spółką pozostaje zależna od emitenta. Zwiększony prestiż i wiarygodność firmy. www.apaxipo.pl
Charakterystyka Emitenta Informacje o VC APAX IPO profil działalności Zakres i adresaci oferty Rynek NewConnect Dlaczego NewConnect Emitent i jego obowiązki Rola Autoryzowanego Doradcy Private Placement główne kroki Debiutanci na NewConnect muszą spełniać następujące kryteria: Status spółki akcyjnej (lub komandytowo-akcyjnej). Nieograniczona zbywalność akcji Spółka nie może być w stanie upadłości lub w trakcie postępowania likwidacyjnego Korzystanie z pomocy Autoryzowanego Doradcy oraz Animatora Rynku/Market Makera Przygotowanie dokumentu informacyjnego zatwierdzonego przez Autoryzowanego Doradcę (współzatwierdzanego przez GPW), lub Publicznego dokumentu informacyjnego (prospekt lub memorandum informacyjne, zatwierdzane przez KNF) Obrót na NC - rola Animatora Rynku / Market Makera www.apaxipo.pl
Obowiązki informacyjne Emitenta Informacje o VC APAX IPO profil działalności Zakres i adresaci oferty Rynek NewConnect Dlaczego NewConnect Emitent i jego obowiązki Rola Autoryzowanego Doradcy Private Placement główne kroki Uproszczone zasady w stosunku do rynku regulowanego GPW: Sporządzenie przy współpracy z Autoryzowanym Doradca dokumentu informacyjnego (emisja prywatna) lub memorandum/prospektu emisyjnego (emisja publiczna) Sporządzanie raportów bieżących (węższy zakres niż na rynku regulowanym) Sporządzanie raportów okresowych (półrocznych - bez konieczności audytu i rocznych, brak raportów kwartalnych) Swoboda wyboru standardów rachunkowości (wg. standardów międzynarodowych lub krajowych, właściwych dla siedziby Spółki) Obrót na NC - rola Animatora Rynku / Market Makera Główne fakty z NC www.apaxipo.pl
Rola Autoryzowanego Doradcy Informacje o VC APAX IPO profil działalności Zakres i adresaci oferty Rynek NewConnect Dlaczego NewConnect Emitent i jego obowiązki Rola Autoryzowanego Doradcy Private Placement główne kroki Obrót na NC - rola Animatora Rynku / Market Makera Główne fakty z NC Doradca jest odpowiedzialny za szereg kluczowych zadań: Wybór spółki o odpowiedniej jakości zarządzania, pozycji rynkowej oraz sytuacji finansowej Zwiększenie wyceny firmy poprzez wzrost wartości firmy (pozycjonowanie strategiczne, poprawa efektywności, doradztwo w zakresie zarządzania) Odpowiedzialność za jakość dokumentu informacyjnego (monitoruje przygotowanie i zatwierdza go) Występowanie przed KDPW i GPW we wszystkich sprawach formalnych związanych z debiutem Sprawowanie opieki nad spółką w przeciągu 1 roku od dnia pierwszego notowania w zakresie: Wypełniania przez Emitenta obowiązków informacyjnych Doradztwa w zakresie funkcjonowania Emitenta na NC Właściwego wykorzystania środków z emisji Poprawy jakości zarządzania www.apaxipo.pl
Główne kroki przy emisji prywatnej Spółka rozważa wejście na New Connect (NC) Zawarcie umowy z Autoryzowanym Doradcą (AD) Sporządzenie dokumentu informacyjnego i zatwierdzenie go przez AD Przekształcenie firmy w spółkę akcyjną (jeśli funkcjonuje w innej formie) Uchwała WZ o wprowadzeniu akcji do obrotu na NC drogą oferty prywatnej Złożenie wniosku do KDPW o dematerializację akcji Rejestracja akcji w KDPW Zawarcie umowy z Animatorem Rynku / Market Makerem Złożenie do GPW wniosku o wprowadzenie akcji do obrotu na NC. Załącznikiem jest m.in. Zatwierdzony przez AD dokument informacyjny GPW zatwierdza dokument informacyjny (w ciągu 5 dni roboczych) i podejmuje decyzję o wprowadzeniu akcji do obrotu (dokument informacyjny jest publikowany na stronie internetowej NewConnect) Pierwsze notowanie
Obrót na NC - Rola Animatora Rynku / Market Makera Informacje o VC APAX IPO profil działalności Zakres i adresaci oferty Rynek NewConnect Dlaczego NewConnect Emitent i jego obowiązki Rola Autoryzowanego Doradcy Private Placement główne kroki Notowania na bazie istniejącej technologii GPW (Warset) 2 systemy notowań kierowany zleceniami (notowania ciągłe lub jednolite) oraz kierowany cenami (notowania ciągłe) Standardowe instrumenty finansowe (zdematerializowane akcje, prawa do akcji, prawa poboru, kwity depozytowe, inne papiery wartościowe) Animator Rynku - zapewnienie płynności obrotu instrumentami finansowymi Emitenta na rynku notowań kierowanym zleceniami (standardowo przez okres 2 lat) Market Maker składanie zleceń kupna/sprzedaży na rynku notowań kierowanym cenami Obrót na NC - rola Animatora Rynku / Market Makera Główne fakty z NC www.apaxipo.pl
Główne fakty Informacje o VC APAX IPO profil działalności Zakres i adresaci oferty Rynek NewConnect Dlaczego NewConnect Emitent i jego obowiązki Rola Autoryzowanego Doradcy Private Placement główne kroki Dynamicznie rosnący rynek (drugi w Europie pod względem liczby debiutów w 2008 r): Prawie 90 notowanych Spółek Kapitalizacja: ok. 1,37 mld zł Dotychczasowe obroty na poziomie ok. 1 204 379 mln zł Wysoki wskaźnik Cena/Zysk (70) w porównaniu z parkietem podstawowym w Warszawie i innymi giełdami europejskimi Średni wskaźnik innowacyjności i wartości niematerialnej w wycenie firm (Cena/Wartość księgowa na poziomie 2,8) Obrót na NC - rola Animatora Rynku / Market Makera Główne fakty z NC www.apaxipo.pl
Dziękujemy za uwagę Wojciech.Szapiel@pif.pl kom. 601495199 Dariusz.Brzeziński@pif.pl kom. 606146418 MULTIMEDIA CAPITAL GROUP S.A. ul. Zielona 27 33-300 Warszawa POLSKI FUNDUSZ INWESTYCJI Warszawskie Centrum Finansowe ul. Emilii Plater 53, 00-113 Warszawa Tel. (22) 528 93 30 Fax. (22) 528 67 01 E-mail. biuro@pif.pl www.pif.pl APAX IPO ul. Żelazna 54 lok. 5 00-852 Warszawa Tel. (22) 486 40 75 Fax. (22) 486 40 76 E-mail. biuro@apaxipo.pl www.apaxipo.pl