Możliwe ścieżki finansowania biznesu

Transkrypt

1 12 listopada 2011 r. Możliwe ścieżki finansowania biznesu 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

2 Agenda: Współpraca z bankiem Debiut na Giełdzie Papierów Wartościowych 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 2

3 Współpraca z bankiem 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 3

4 Współpraca z bankiem Zakres współpracy z bankiem Relacje firmy z bankiem Faktoring Finansowanie Gwarancje uzyskane od banku Trade finance gwarancje importowe Leasing Kredyt obrotowy Kredyt inwestycyjny Bankowość transakcyjna Rachunki bankowe Płatności Przelewy masowe Cash pooling Zarządzanie nadwyżkami płynności Zarządzanie ryzykiem Ryzyko walutowe Ryzyko stopy procentowej Trade Finance - zabezpieczanie należności eksportowych Gwarancje przyjęte od banków 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 4

5 Współpraca z bankiem Analizowane obszary przy pozyskiwaniu finansowania Kapitał zamrożony w aktywach czy kredyt jest najlepszym rozwiązaniem? Czy portfel należności kwalifikuje się na faktoring? Czy można uwolnić kapitał poprzez leasing zwrotny? Przeterminowane należności od odbiorców jak uwolnić gotówkę? Inwestycje kredyt czy leasing? Czy bank wystawi firmie gwarancje?... Transakcje importowe czy bank wystawi akredytywę? 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 5

6 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 6

7 Współpraca z bankiem Rynek Catalyst Rynek obligacji GPW, powstał 30 września 2009 Obejmuje cztery platformy obrotu: dwie platformy obsługiwane przez GPW (w formie rynku regulowanego i alternatywnego) przeznaczone dla klientów detalicznych dwa rynki BondSpot (w formie rynku regulowanego i alternatywnego) przeznaczone dla klientów hurtowych Na Catalyst notowane są obligacje korporacyjne, obligacje spółdzielcze, obligacje komunalne, obligacje skarbowe oraz listy zastawne Na 10 listopada 2011 łączna wartość emisji na Catalyst wynosi 529,26 mld zł 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 7

8 Współpraca z bankiem Wymogi formalne i przygotowanie Podjęcie uchwały o emisji obligacji W stosunku do emitenta nie toczy się postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne Sporządzenie odpowiedniego dokumentu informacyjnego Zbywalność obligacji nie jest ograniczona 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 8

9 Współpraca z bankiem Przykładowy harmonogram emisji obligacji oraz debiut na Catalyst Etap I przygotowanie do emisji Etap II negocjacje z inwestorami Etap III Działania formalne w związku z Catalyst Opracowanie strategii i koncepcji pozyskania finansowania Uchwała Walnego Zgromadzenia dotycząca emisji obligacji Przygotowanie Dokumentu informacyjnego Road Show wśród inwestorów, negocjacje Subskrypcja obligacji = Pozyskanie finansowania Ustanowienie zabezpieczenia Formalności dotyczące KDPW i GPW Debiut obligacji na Catalyst 4-5 miesięcy Wpłata środków na konto spółki 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 9

10 Współpraca z bankiem Koszty debiutu na Catalyst Opłata na rzecz GPW Opłata na rzecz KDPW Wynagrodzenie Agenta lub sponsora emisji Wynagrodzenie Administratora zabezpieczenia Wynagrodzenie Kancelarii prawnej Wynagrodzenie Doradcy, success fee Wynagrodzenie Animatora 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 10

11 Współpraca z bankiem Przykłady ostatnich emisji obligacji Emitent Branża Wielkość emisji Marża ponad WIBOR Okres Zabezpieczenie Mo-BRUK Recycling 50 mln zł pb 3 lata Tak Kruk Windykacja 25 mln zł pb 2 lata Nie Magellan Usługi finansowe 30 mln zł pb 3 lata Nie Ghelamco Deweloper 50 mln zł pb 3 lata Nie Marvipol Deweloper 50 mln zł pb 3 lata Nie Hygienika P. Farmaceutyczny 5 mln zł +700 pb 2 lata Nie Calatrava Capital Inwestycje 8 mln zł Stałe (12%) 1 rok Tak Sco-Pak Opakowania 10 mln zł +700 pb 2 lata Tak 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 11

12 Kredyt bankowy Statystyki dotyczące rynku Catalyst Obligacje notowane ( ) Korporacyjne* Spółdzielcze Komunalne Skarbowe Wszystkie Liczba emitentów Liczba serii Wartość emisji (mld zł) 33,04 0,38 2,22 491,91 527,55 Płynność rynku Catalyst 2H H H H 2011 Wartość obrotów sesyjnych(mld zł) 169,97 257,44 493,61 580,95 Wartość emisji (mln zł) , , , ,24 Liczba nowych debiutów Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 12

13 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 13

14 Kredyt bankowy Wymogi formalne i przygotowanie Przeprowadzenie oferty (publiczna lub prywatna) za pośrednictwem domu maklerskiego Status spółki akcyjnej Spółka nie będąca w stanie likwidacji lub upadłości Nieograniczona zbywalność i dematerializacja akcji Przygotowanie prospektu emisyjnego, który musi być zatwierdzony przez KNF Minimalna kapitalizacja spółki to 15 lub 12 mln EUR Obowiązek spełnienia "kryterium rozproszenia" 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 14

15 Kredyt bankowy Formy pozyskania kapitału Sprzedaż akcji nowej emisji Oferta prywatna Oferta publiczna Oferta prywatna skierowana do maksimum 99 inwestorów. Niezależnie od wielkości emisji, dopuszczenie do obrotu odbywa się na podstawie dokumentu informacyjnego, przygotowanego i zatwierdzonego przez Autoryzowanego Doradcę. Spółka podlega takim samym procedurom dopuszczeniowym, jakie stosowane są dla rynku regulowanego, wraz z koniecznością sporządzenia prospektu emisyjnego i zatwierdzenia do przez KNF. Dla ofert do 2,5 mln euro rolę dokumentu dopuszczeniowego może pełnić memorandum informacyjne zaakceptowane przez KNF Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 15

16 Kredyt bankowy Przykładowy harmonogram oferty publicznej na GPW Etap I Przygotowanie spółki Etap II Negocjacje z inwestorami i debiut na GPW Opracowanie koncepcji pozyskania finansowania Ocena kondycji finansowej i planu inwestycyjnego przez AD Model finansowy i wycena Spółki Wybór zespołu doradców (agencja PR, dom maklerski i kancelaria prawna) Przygotowanie i zatwierdzenie prospektu emisyjnego przez KNF Road show Tworzenie księgi popytu na akcje (bookbuilding) Przyznanie akcji inwestorom i debiut na GPW 5 miesięcy Oferta publiczna jest najczęściej wybieraną formą pozyskania kapitału przez emitentów na GPW Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 16

17 Kredyt bankowy Rola doradcy w procesie debiutu na GPW Przeprowadzenie finansowego due diligence i pomoc w restrukturyzacji emitenta Wsparcie w procesie tworzenia strategii pozyskania kapitału Pełnienie funkcji doradcy finansowego przy procesie IPO Współtworzenie dokumentu informacyjnego wymaganego przy debiucie (część ekonomiczno-biznesowa prospektu emisyjnego) Koordynacja działań pozostałych doradców (kancelaria prawna, dom maklerski, agencja PR/IR) Szkolenia pracowników firmy z wykonywania obowiązków informacyjnych oraz przygotowywanie Spółki do debiutu Doradztwo finansowe po debiucie emitenta na GPW 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 17

18 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 18

19 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

20 Kredyt bankowy Wymogi formalne i przygotowanie Współpraca z Autoryzowanym Doradcą Status spółki akcyjnej lub komandytowo-akcyjnej Nieograniczona zbywalność i dematerializacja akcji Spółka nie będąca w stanie likwidacji lub upadłości Przygotowanie dokumentu informacyjnego, który musi być zatwierdzony przez GPW Brak minimalnej wartości kapitalizacji Spółki Możliwość przeprowadzania oferty publicznej lub prywatnej 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 20

21 Współpraca z bankiem Przykładowy harmonogram oferty prywatnej na NewConnect Etap I Przygotowanie spółki Etap II Negocjacje z inwestorami Etap III Działania formalne NC Opracowanie koncepcji pozyskania finansowania Ocena kondycji finansowej i planu inwestycyjnego przez AD Sporządzenie teasera informacyjnego, zbadanie zainteresowania inwestorów Model finansowy i wycena Spółki, przygotowanie Prezentacji Zarządu Road Show wśród inwestorów, negocjacje Podpisanie umowy inwestycyjnej oraz umowy objęcia akcji Przygotowanie dokumentu informacyjnego Debiut na NewConnect 3 miesiące Wpłata środków na konto spółki Oferta prywatna jest najczęściej wybieraną formą pozyskania kapitału przez emitentów na NewConnect Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 21

22 Wspópraca z bankiem Rola doradcy w procesie debiutu spółki na NewConnect Wsparcie w procesie tworzenia strategii pozyskania kapitału poprzez NewConnect Tworzenie dokumentu informacyjnego wymaganego przy debiucie Pozyskanie inwestorów (portfelowych i indywidualnych) Prowadzenie wszelkich działań formalnych związanych z debiutem (kontakt z GPW, KNF, KDPW) Koordynacja działań pozostałych doradców (kancelaria prawna, dom maklerski, agencja PR) Szkolenia pracowników firmy z wykonywania obowiązków informacyjnych oraz przygotowywanie Spółki do debiutu Wsparcie Spółki w ciągu 12 miesięcy od dnia debiutu na NewConnect 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 22

23 Współpraca z bankiem korzyści rynku NewConnect dla emitenta Płynność instrumentów finansowych Rynkowa wycena spółki Dostęp do szerszego grona inwestorów i możliwości finansowania dalszych inwestycji (kolejne emisje akcji, obligacji) Wzrost wiarygodności i prestiżu spółki Uproszczona i krótka procedura dopuszczenia do obrotu Łatwiejszy sposób przejścia na rynek główny GPW Niewielkie wymogi formalne (brak progów kapitalizacji) Relatywnie niskie koszty debiutu i koszty funkcjonowania, na giełdzie po debiucie 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 23

24 Współpraca z bankiem Koszty debiutu na NewConnect Roczne opłaty dla organizatora obrotu = około zł Wynagrodzenie usług Autoryzowanego Doradcy Wynagrodzenie Agenta / Sponsora emisji Wynagrodzenie Depozytariusza Wynagrodzenie Animatora Emitenta Wynagrodzenie kancelarii prawnej Koszt corocznego audytu Koszt przekształcenia w S.A Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 24

25 Współpraca z bankiem DRUK-PAK: wycena na tle konkurenta Wycena rynkowa Spółki Wycena Spółki przed dokapitalizowaniem: 70 mln zł 17 x zysk netto 2010 r. 8 x EBITDA 2010 r. Wartość nowej emisji: 15 mln zł Wycena na rynku NewConnect lepsza niż na GPW debiut DRUK-PAK na NewConnect (poprzedzony ofertą prywatną) vs. debiut BSC Drukarnia Opakowań S.A. na rynku głównym GPW (poprzedzony ofertą publiczną) DRUK-PAK BSC x C/Z 17 x zysk netto 8 x zysk netto x EBITDA 8 x EBITDA 5 x EBITDA Pozyskany kapitał 15 mln zł 53 mln zł Koszty pozysk. kap. 0,4 mln zł 4,3 mln zł % koszt pozysk. kap. 2,63% 8,11% 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 25

26 Współpraca z Funduszem PE/VC 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 26

27 Kredyt bankowy Koncepcja współpracy z inwestorem typu PE/VC Model współpracy dla podmiotów, które nie są w stanie sfinansować bardziej dynamicznego rozwoju biznesu Współpraca z PE dopuszcza możliwość buy-out dotychczasowych właścicieli Inwestycja czysto finansowa, mająca przynosić satysfakcjonującą dla PE/VC stopę zwrotu Inwestycja w przeważającej ilości przypadków na pakiet większościowych Umieszczenie w radzie nadzorczej lub zarządzie swoich przedstawicieli Kontrolowane wyjście inwestora finansowego (ustalony w umowie inwestycyjnej exit) 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 27

28 Współpraca z bankiem Różnice między PE a VC Miejsce i sposób lokowania kapitału Wolumen jednorazowej inwestycji Horyzont czasowy inwestycji Możliwość dywersyfikacji portfela VC Firmy w początkowych fazach rozwoju Mały, średni Określony, średni, długi Niska, średnia PE Firmy posiadające stabilną pozycję na rynku, finansowanie ekspansji Średni, duży Nieokreslony, lub określony w oparciu o założony etap rozwoju firmy (krótki, średni, długi) Duża, bardzo duża Uczestnictwo w zarządzaniu Oczekiwane przez firmę Nie wymagane Źródło zysków dla inwestora Exit (wyjście funduszu z inwestycji) W wyniku sprzedaży udziałów po okresie znaczącego wzrostu wartości spółki Poprzez wprowadzenie na giełdę, sprzedaż innemu inwestorowi finansowemu lub branżowemu Zyski bieżące, dywidendy, oprocentowany dług Poprzez wprowadzenie na giełdę, sprzedaż innemu inwestorowi finansowemu lub branżowemu 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 28

29 Współpraca z bankiem Etapy współpracy z inwestorem typu PE/VC Negocjacja warunków wejścia inwestora do Spółki Dofinansowanie Spółki, rozszerzenie składu RN i Zarządu Realizacja strategii wspólnie wypracowanej z inwestorem PE/VC Exit inwestora ze Spółki Teaser Term sheet Due Diligence Umowa inwestycyjna Zwiększona kontrola nad biznesem restrykcyjna polityka kosztowa Zwiększanie skali działalności Wzrost wartości przedsiębiorstwa Exit poprzez: IPO na rynku kapitałowym Odsprzedaż innemu inwestorowi Sprzedaż udziałów dotychczasowym właścicielom Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 29

30 Współpraca z bankiem Rola doradcy przy pozyskaniu inwestora typu PE/VC Niezależna wycena biznesu oszacowanie fair value Poszukiwanie inwestora typu PE/VC Wsparcie i reprezentacja Klienta w drodze negocjacji z inwestorem PE/VC Pomoc w negocjacjach term sheet i umowy inwestycyjnej Doradztwo dla Klienta przy procesach Due Diligence Doprowadzenie do faktu dokapitalizowania Spółki przez inwestora PE/VC 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 30

31 Pozyskanie inwestora strategicznego 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 31

32 Kredyt bankowy Koncepcja współpracy z inwestorem strategicznym Koncepcja dla inwestorów strategicznych, którzy preferują początkowo udział mniejszościowy z perspektywą stopniowego zwiększania kontroli, Zaistnienie na nowym rynku, na którym inwestor chce się rozwijać, Horyzont inwestycyjny jest nieograniczony, co wynika z charakteru samej inwestycji - przejmowana spółka wpisuje się w długoterminową strategię rozwoju inwestora, Inwestycja w podmiot z opcją wykupu dotychczasowych właścicieli, Umieszczenie w radzie nadzorczej lub zarządzie swojego przedstawiciela, Określenie jasnych zasad zwiększania kontroli nad spółką, Kontrolowane wyjście dotychczasowych właścicieli Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 32

33 Kredyt bankowy Etapy współpracy z inwestorem strategicznym Wejście inwestora do Spółki Dofinansowanie i wymiana know-how Realizacja strategii wspólnie wypracowanej z inwestorem strategicznym Wykup większościowych właścicieli przez inwestora strategicznego Pakiet mniejszościowy Zdobycie kompetencji w nowych sferach biznesowych Zwiększanie wartości przedsiębiorstwa Exit większościowych właścicieli przy wyższej wycenie 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 33

34 Kredyt bankowy Rola doradcy przy pozyskiwaniu inwestora strategicznego Niezależna wycena biznesu oszacowanie fair value, Poszukiwanie inwestora strategicznego, Wsparcie i reprezentacja Klienta w drodze negocjacji z inwestorem strategicznym, Kalkulacja efektów synergii, Pomoc w negocjacjach term sheet i umowy inwestycyjnej, Doradztwo dla Klienta przy procesach Due Diligence Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 34

35 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 35

36 Kredyt bankowy Główne wady i zalety ścieżek pozyskania kapitału Współpraca z bankiem Oferta na GPW / NC PE / VC Branżowy inwestor strategiczny Zalety Szybkość procesu Relatywnie niski koszt finansowania Prostota procesu w przypadku finansowania typowych projektów inwestycyjnych Duża elastyczność warunków dostosowanie do potrzeb spółki Prestiż Ściśle określone warunki finansowania (kowenanty) Możliwość emitowania obligacji zamiennych na akcje Prestiż Łatwiejszy dostęp do kapitału w przyszłości w drodze kolejnych emisji, Relatywnie mały wpływ inwestorów mniejszościowych na spółkę Zmniejszenie ryzyka inwestycyjnego Wsparcie finansowe i strategiczne w rozwoju Spółki Wsparcie specjalistów przy realizacji długookresowej strategii wzrostu Zmniejszenie ryzyka inwestycyjnego Uzyskanie efektów synergii, Rzetelna wycena spółki co może być zaletą jak i wadą Wady Uzależnienie finansowania od zdolności kredytowej przedsiębiorstwa Problemy z ustanowieniem zabezpieczenia Ryzyko uznaniowej oceny sytuacji przez bank Długa procedura wprowadzenia instrumentów na Catalyst Relatywnie wysoki koszt finansowania (wyższy niż kredyt bankowy) Koszty emisji i koszty związane z dostosowaniem się do wymogów giełdowych Zasady pozyskiwania kapitału ściśle określone przepisami prawa Utrata części dywidend Uzależnienie dodatkowego finansowania od wyników działalności spółki Ograniczenie swobody działania przedsiębiorstwa - możliwość utraty kontroli nad Spółką, W skład władz spółki lub rady nadzorczej wchodzi reprezentant inwestora Przejęcie kontroli nad spółką, Ograniczenie zakresu podejmowanych decyzji Z reguły wprowadza własną koncepcję przyszłego rozwoju Zwykle dąży do przejęcia 100% 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone. 36

37 Kontakt Maciej Richter Partner Zarządzający E: M: Grant Thornton Frąckowiak Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. pl. Wiosny Ludów Poznań Polska tel. +48 (61) fax +48 (61) Audyt Podatki Outsourcing Doradztwo Member of Grant Thornton International Ltd. Zachęcamy do wpisania się do bazy inwestorów indywidualnych Grant Thornton Frąckowiak Formularz znajduje się na stronie Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.