PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla II, III, IV, V i VI roku 1. NAZWA PRZEDMIOTU : PSYCHIATRIA 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: KATEDRA PSYCHIATRII 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: Szpitalna 27/33 Tel. /Fax tel. 61 8475 087; 61 8491 531, fax 61 8480 392 Strona www.psychiatria.ump.edu.pl E-mail: psychiatria@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Andrzej Rajewski 5. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I (koordynator przedmiotu) : Nazwisko: Dorota Łojko dr n. med. Tel. kontaktowy: 61 8 491 509 Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce) poniedziałek 10.00-12.00 Klinika Psychiatrii UM, ul. Szpitalna 27/33 E-mail: lojko@ump.edu.pl Osoba zastępująca Wójciak Paweł dr n.med. Kontakt: tel. 61 8491 345 E-mail: psychdor@ump.edu.pl 6. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: IV Semestr: VII i VIII
7. Liczba godzin ogółem : 130 liczba pkt.ects: 6 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Semestr zimowy i letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria Katedra Psychiatrii 32 95 3 S Razem: 130 32 95 3 8. Cel nauczania przedmiotu Zgodnie z treścią zawartą w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, załącznik 54 ( proszę wpisać) Studenci opanowują wiedzę o rozwoju psychicznym człowieka i jego zaburzeniach oraz o neuro- i psychofizjologicznych mechanizmach regulujących zachowanie. Zapoznają się z psychopatologią ogólną, za pomocą której dokonuje się opisu objawów chorobowych oraz z psychopatologią szczegółową: opisem chorób i zaburzeń psychicznych. Zdobywają też wiedzę na temat podstaw leczenia biologicznego, psychoterapeutycznego i rehabilitacji oraz regulacji prawnych chroniących zdrowie psychiczne, a także wiedzę z zakresu psychiatrii sądowej. Podstawowa wiedza o mechanizmach regulujących zachowanie człowieka, zagrożeniach w ich rozwoju oraz skutkach zaburzeń jest niezbędna lekarzowi ogólnemu dzięki niej kształtuje on właściwe postępowanie wobec pacjenta i stosuje zasady higieny psychicznej. Ze względu na rozpowszechnienie chorób i zaburzeń psychicznych (dotykają one ok. 20% populacji) i ich znaczenie społeczne, lekarz ogólny powinien posiadać umiejętność wstępnego rozpoznania zagrożenia i właściwego kierowania chorego, szczególnie w stanach nagłych. Współwystępowanie zaburzeń psychicznych w wielu chorobach somatycznych wymaga także podstawowych umiejętności leczenia od lekarzy innych specjalności niż psychiatryczna. Lekarz ogólny powinien ponadto znać zasady profilaktyki i ochrony zdrowia psychicznego oraz umieć współpracować ze specjalistyczną opieką psychiatryczną i z psychologami klinicznymi. Efekt kształcenia umiejętności i kompetencje: Zgodnie z treścią zawartą w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, załącznik 54 (proszę wpisać) Po zakończeniu studiowania PSYCHIATRII student powinien:
1. Posiadać wiedzę o podstawowych fazach rozwoju psychicznego człowieka oraz o mechanizmach biologicznych i psychologiczno-społecznych regulujących zachowanie. 2. Znać pojęcia z zakresu psychopatologii ogólnej oraz posiadać wiedzę o najczęściej występujących chorobach i zaburzeniach psychicznych u dzieci, młodzieży i dorosłych. 3. Rozpoznawać podstawowe objawy jakościowe i ilościowe zaburzeń psychicznych; orientować się co do zaburzeń psychicznych występujących w przebiegu chorób somatycznych i wpływu stanu psychicznego na przebieg chorób somatycznych. 4. Znać podstawowe zasady leczenia farmakologicznego i postępowania psychoterapeutycznego w chorobach i zaburzeniach psychicznych. 5. Znać zasady organizacji ochrony zdrowia psychicznego i podstawowe akty prawne regulujące tę ochronę. 6. Udzielić porad dotyczących profilaktyki zdrowia psychicznego. 7. Umieć postępować w przypadku stanów nagłych wynikających z zaburzeń psychicznych. 9. SYLABUS Psychiatria jest dziedziną wiedzy medycznej zajmującą się chorobami psychicznymi i zaburzeniami czynności psychicznych człowieka. Czynności psychiczne są procesami zachodzącymi w ośrodkowym układzie nerwowym, mają one na celu regulację stosunków jednostka otoczenie. Ich sprawność działania zależy od biologicznego stanu ośrodkowego układu nerwowego oraz od czynników psychologicznych i społecznych oddziałujących na jednostkę. Studenci opanowują wiedzę o rozwoju psychicznym człowieka i jego zaburzeniach oraz o neuro- i psychofizjologicznych mechanizmach regulujących zachowanie. Zapoznają się z psychopatologią ogólną, za pomocą której dokonuje się opisu objawów chorobowych oraz z psychopatologią szczegółową: opisem chorób i zaburzeń psychicznych. Zdobywają też wiedzę na temat podstaw leczenia biologicznego, psychoterapeutycznego i rehabilitacji oraz regulacji prawnych chroniących zdrowie psychiczne, a także wiedzę z zakresu psychiatrii sądowej. Podstawowa wiedza o mechanizmach regulujących zachowanie człowieka, zagrożeniach w ich rozwoju oraz skutkach zaburzeń jest niezbędna lekarzowi ogólnemu dzięki niej kształtuje on właściwe postępowanie wobec pacjenta i stosuje zasady higieny psychicznej. Ze względu na rozpowszechnienie chorób i zaburzeń psychicznych (dotykają one ok. 20% populacji) i ich znaczenie społeczne, lekarz ogólny powinien posiadać umiejętność wstępnego rozpoznania zagrożenia i właściwego kierowania chorego, szczególnie w stanach nagłych. Współwystępowanie zaburzeń psychicznych w wielu chorobach somatycznych wymaga także podstawowych umiejętności leczenia od lekarzy innych specjalności niż psychiatryczna. Lekarz ogólny powinien ponadto znać zasady profilaktyki i ochrony zdrowia psychicznego oraz umieć współpracować ze specjalistyczną opieką psychiatryczną i z psychologami klinicznymi. 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów
Wykłady - Semestr zimowy i letni Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. Wykład 4. Wykład 5. Wykład 6. Wykład 7. Wykład 8. Wykład 9. Wykład 10. Wykład 11. Wykład 12. Wykład 13. Wykład 14. Wykład 15. Tematyka wykładów Pojęcie, kryteria rozpoznania i podziału zaburzeń psychicznych Rozwój psychiczny i psychiatria dzieci i młodzieży cz. I Rozwój psychiczny i psychiatria dzieci i młodzieży cz. II Etiologia i patogeneza zaburzeń psychicznych Zaburzenia psychogenne Zaburzenia osobowości Nerwice Nerwice c.d. Zaburzenia psychosomatyczne Psychozy reaktywne Psychoterapia i rehabilitacja zaburzeń psychicznych Choroby afektywne Schizofrenia Organiczne zaburzenia psychiczne Somatogenne zaburzenia psychiczne Zaburzenia snu Stany naglące Toksykomania (AIDS) Leczenie biologiczne zaburzeń psychicznych Uzależnienia alkoholowe Profilaktyka i postępowanie długoterminowe w zaburzeniach i chorobach psychicznych Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia A.Rajewski Prof. UM dr hab.med. J. Jaracz prof. UM J. Hauser
Wykład 16. Organizacja lecznictwa psychiatrycznego i odwykowego, orzecznictwo sądowopsychiatryczne Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego Zasady psychiatrii społecznej A.Rajewski Ćwiczenia - Semestr zimowy i letni Tematyka ćwiczeń Ćwiczenia 1-9 1. Rozwój psychiczny człowieka 1.1. Kształtowanie mechanizmów obronnych i ich rola w rozwoju psychicznym 2. Psychopatologia 2.1. Procesy poznawcze 2.1.1. Świadomość i jej zaburzenia 2.1.2. Spostrzeganie i jego zaburzenia 2.1.3. Uwaga i jej zaburzenia 2.1.4. Pamięć i jej zaburzenia 2.1.5. Myślenie i jego zaburzenia 2.1.6. Intelekt i zaburzenia intelektu 2.2. Procesy emocjonalne i ich zaburzenia 2.3. Procesy motywacyjne i ich zaburzenia 3. Syndromologia zaburzeń psychicznych 3.1. Zespoły z dominującymi zaburzeniami świadomości 3.2. Zespoły z dominującymi zaburzeniami poznawczymi 3.3. Zespoły z dominującymi zaburzeniami emocjonalnymi 3.4. Zespoły z dominującymi zaburzeniami motorycznymi 4. Zaburzenia psychiczne w wieku rozwojowym 4.1. Uogólnione postępujące zaburzenia rozwoju (psychozy wczesnodziecięce, zaburzenia dezintegracyjne) 4.2. Niedorozwój umysłowy i jego powikłania 4.3. Deficyty parcjalne 4.4. Zaburzenia uwagi z nadpobudliwością 4.5. Zaburzenia zachowania 4.6. Zaburzenia jedzenia 4.7. Zaburzenia komunikacji 4.8. Zaburzenia procesów eliminacyjnych 4.9. Zaburzenia tikowe 4.10. Zaburzenia emocjonalne 4.11. Zaburzenia psychosomatyczne i lękowe wieku rozwojowego 4.12. Zaburzenia stresowe pourazowe Osoby odpowiedzialne Prof. dr. hab. med. J. Twarowska-Hauser Dr hab. med. J. Jaracz prof. UM D. Łojko M. Wojtanowska- Bogacka A. Leszczyńska- Rodziewicz P. Wójciak A.Permoda-Osip A. Rajewska-Rager A. Suwalska Dr hab.med. A.Słopień R. Komorowska- Pietrzykowska J. Pawlak P. Kapelski A.Remlinger- Molenda lek.med.e.ferensztajn Doktoranci: K. Świeca P. Joachimiak M. Łabędzka A. Bodnar
4.13. Psychozy w okresie rozwoju 4.14. Leczenie i rehabilitacja 5. Schizofrenia 5.1. Etiopatogeneza 5.2. Postacie kliniczne i przebieg 5.3. Leczenie, rehabilitacja i profilaktyka 6. Choroby afektywne 6.1. Etiopatogeneza 6.2. Postacie kliniczne i przebieg 6.3. Leczenie, rehabilitacja i profilaktyka 7. Somatogenne zaburzenia psychiczne 7.1. Zaburzenia psychiczne w przebiegu chorób somatycznych 7.2. Zaburzenia psychoorganiczne i psychogeriatryczne 8. Psychogenne zaburzenia psychiczne 8.1. Osobowość i jej zaburzenia 8.2. Lękowe zaburzenia psychiczne 8.3. Dysocjacyjne zaburzenia psychiczne 8.4. Zaburzenia psychosomatyczne i zaburzenia psychiczne pod postacią somatyczną 8.5. Pojęcie nerwicy w ujęciu historycznym i współczesnym 8.6. Psychozy reaktywne 9. Zespół zależności alkoholowej 9.1. Czynniki patogenetyczne 9.2. Przebieg kliniczny i powikłania neuropsychiatryczne 9.3. Zapobieganie i leczenie 10. Uzależnienie od środków psychoaktywnych 10.1. Patogeneza uzależnień 10.2. Podział uzależnień i objawy kliniczne 10.3. Zapobieganie uzależnieniom i leczenie 11. Zaburzenia snu i stany naglące w psychiatrii 11.1. Patogeneza zaburzeń snu 11.2. Leczenie zaburzeń snu 11.3. Postępowanie lekarza ogólnego w stanach naglących w psychiatrii 11.4. Rozpoznanie stanów naglących w psychiatrii 12. Psychoterapia i współpraca z psychologiem w psychiatrii 12.1. Psychoterapia poznawcza 12.2. Psychoterapia psychodynamiczna 12.3. Psychoterapia behawioralna 12.4. Psychoterapia systemowa
12.5. Terapia rodzin i terapia małżeńska 12.6. Podstawowe formy i techniki psychoterapeutyczne 12.7. Podstawowe metody badań psychologicznych 12.8. Ośrodki wsparcia społecznego - socjoterapia 13. Organizacja lecznictwa psychiatrycznego 13.1. Otwarte lecznictwo psychiatryczne 13.2. Formy półotwarte lecznictwa psychiatrycznego 13.3. Detoksykacja i leczenie odwykowe 13.4. Rehabilitacja zaburzeń psychicznych i uzależnień 14. Aspekty prawne psychiatrii 14.1. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego 14.2. Ustawa o zapobieganiu narkomanii 14.3. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi 14.4. Orzecznictwo sądowo-psychiatryczne 14.5. Orzecznictwo inwalidzkie w zaburzeniach psychicznych 14.6. Orzecznictwo w sprawach nieletnich Seminarium 1. Seminaria - Semestr zimowy i letni Tematyka seminariów 1. Genetyka w psychiatrii 1.1. Model dziedziczenia zaburzeń psychicznych 1.2. Genetyka molekularna metody badań 1.3. Badania z zakresu genetyki molekularnej w zaburzeniach psychicznych Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia J. Hauser J. Pawlak 11. Organizacja zajęć: Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : (proszę wpisać) WWW.psychiatria.amp.edu.pl REGULAMIN ZAJĘĆ:
REGULAMIN ZAJĘĆ IV rok studiów (VII i VIII semestr) ogółem 130 godz. w tym: 30 godz. wykł.; 95 godz. ćwicz.; 5 godz. semin. Punkty kredytowe: ECTS Zajęcia: Poznań - od 8 00 do 11 45 Zajęcia internatowe (wyjazdowe) od 8 00 do 19 00 Ćwiczenia z psychiatrii odbywają się w Klinice Psychiatrii Dorosłych i w Klinice Psychiatrii Dzieci i Młodzieży (1 tydzień), studenci biorą udział także w zajęciach internatowych w Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Gnieźnie i w Kościanie. Grupa studencka dzielona jest w zależności od liczebności na podgrupy liczące po 6 studentów na 1 asystenta. Dopuszcza się 1 dzień nieobecności z koniecznością odrobienia zajęć u asystenta prowadzącego podgrupę. Starosta grupy zobowiązany jest skontaktować się z sekretariatem Katedry najpóźniej 7 dni przed rozpoczęciem zajęć. Studenci realizujący indywidualny tok nauczania zobowiązani są poinformować sekretariat Katedry o ewentualnej konieczności zmiany grupy do końca października br. PROGRAM ZAJĘĆ: Studenci opanowują wiedzę o rozwoju psychicznym człowieka i jego zaburzeniach oraz o neuro- i psychofizjologicznych mechanizmach regulujących zachowanie. Zapoznają się z psychopatologią ogólną, za pomocą której dokonuje się opisu objawów chorobowych oraz z psychopatologią szczegółową: opisem chorób i zaburzeń psychicznych. Zdobywają też wiedzę na temat podstaw leczenia biologicznego, psychoterapeutycznego i rehabilitacji oraz regulacji prawnych chroniących zdrowie psychiczne, a także wiedzę z zakresu psychiatrii sądowej. Podstawowa wiedza o mechanizmach regulujących zachowanie człowieka, zagrożeniach w ich rozwoju oraz skutkach zaburzeń jest niezbędna lekarzowi ogólnemu dzięki niej kształtuje on właściwe postępowanie wobec pacjenta i stosuje zasady higieny psychicznej. Ze względu na rozpowszechnienie chorób i zaburzeń psychicznych (dotykają one ok. 20% populacji) i ich znaczenie społeczne, lekarz ogólny powinien posiadać umiejętność wstępnego rozpoznania zagrożenia i właściwego kierowania chorego, szczególnie w stanach nagłych. Współwystępowanie zaburzeń psychicznych w wielu chorobach somatycznych wymaga także podstawowych umiejętności leczenia od lekarzy innych specjalności niż psychiatryczna. Lekarz ogólny powinien ponadto znać zasady profilaktyki i ochrony
zdrowia psychicznego oraz umieć współpracować ze specjalistyczną opieką psychiatryczną i z psychologami klinicznymi. PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne: Zaliczenie zajęć z zakresu psychologii na III r. studiów. Test początkowy z psychopatologii (wejściówka) w pierwszym dniu ćwiczeń lub w formie elektronicznej, kryterium zaliczenia: 60% prawidłowych odpowiedzi. Przygotowanie do zajęć: opanowanie wiedzy zawartej w Materiałach do Nauczania Psychopatologii (skrypt) Wymagania końcowe: Zaliczenie ćwiczeń na podstawie obecności i zdania kolokwium ustnego. Zaliczenie przedmiotu na podstawie egzaminu testowego (3 terminy), dopuszczalna forma elektroniczna. Egzamin poprawkowy ustny. 12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy) Egzamin testowy, (3 terminy), dopuszczalna forma elektroniczna. Egzamin poprawkowy ustny. Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: Napisanie i omówienie historii choroby pacjenta Zaliczenie kryterium zaliczenia : Kolokwium ustne 13Literatura: Zalecana literatura: Literatura obowiązująca i uzupełniająca: 1.Rajewski A., Rybakowski J., (red.): Materiały do nauczania psychopatologii Skrypt Wyd. Uczeln. UM w Poznaniu, Poznań 2007. 2.Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny red. M. Jarema, J. Rabe-Jabłońska. PZWL Warszawa 2011
3.James H. Scully: Psychiatria Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 1998 Piśmiennictwo zalecane: 1.Psychiatria red.: Pużyński, Rybakowski, Wciórka, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011 2.Psychiatria. Podręcznik dla studentów ; B.K. Puri, I.H. Treasaden, tłumaczenie, F. Rybakowski, Wyd. Elsevier Urban & Partner Wrocław 2014 3.Psychiatria Dzieci i Młodzieży red. I. Namysłowska, PZWL, Warszawa 2012 4.Sadowski B. Biologiczne mechanizmy zachowania, PWN, Warszawa 2007 14Studenckie koło naukowe Opiekun koła - dr med. Aleksandra Rajewska-Rager Tematyka: Współczesne problemy psychiatrii i metodyka badań naukowych w psychiatrii Miejsce spotkań Klinika Psychiatrii UM w Poznaniu, ul. Szpitalna 27/33 Wtorki godz. 18 00 15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora 16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych) Ćwiczenia z Psychiatrii odbywają się w blokach 2-tygodniowych. W związku z tym podano wszystkich pracowników naukowo-dydaktycznych prowadzących ćwiczenia. Ćwiczenia odbywają się w obu semestrach zgodnie z rozkładem dostarczonym przez Dziekanat dla poszczególnych grup.