ZASADY OCENIANIA PRZEDMIOTOWEGO Z MATEMATYKI W GIMNAZJUM IM. KS. ABP. LEONA WAŁĘGI W MOSZCZENICY (dla klas: Iab, IIab, IIIab) obowiązujące od dnia 1 września 2013 roku nauczyciele: Aleksandra Szufa, Przemysław Potok Podstawa prawna opracowania Zasad Oceniania Przedmiotowego z matematyki: 1. Rozporządzenie MENiS w sprawie warunków i sposobu oceniania (...) 2. Statut Szkoły. (Szczegółowe Zasady Oceniania Wewnątrzszkolnego). 3. Podstawa programowa dla gimnazjum. 1
I. USTALENIA WSTĘPNE 1. Cele edukacyjne nauczania matematyki. Na poziomie gimnazjalnym główne cele edukacyjne to: Przygotowanie uczniów do wykorzystania wiedzy matematycznej do rozwiązywania problemów z zakresu różnych dziedzin kształcenia szkolnego oraz życia codziennego, budowania modeli matematycznych dla konkretnych sytuacji. Przyswajanie przez uczniów języka matematyki; dostrzeganie oraz formułowanie, rozwiązywanie i dyskutowanie problemów. Rozwijanie wyobraźni przestrzennej. 2. Zadania gimnazjum w nauczaniu matematyki to: Kształcenie umiejętności myślenia. Kształcenie umiejętności jasnego formułowania odpowiedzi. Rozwijanie umiejętności uczniów w zakresie rozumienia tekstów sformułowanych w języku matematyki. Rozwijanie umiejętności opisywania prostych sytuacji w języku matematycznym. Ułatwianie dostrzegania problemów i badania ich w konkretnych przypadkach. Prowadzenie prostych rozumowań matematycznych. 3. Właściwa interpretacja celów i zadań w realizacji treści programowych z matematyki powinna doprowadzić do uzyskania przez uczniów następujących osiągnięć: Przeprowadzenie prostych rozumowań matematycznych. Posługiwanie się własnościami liczb i działań. Posługiwanie się własnościami figur. Właściwe interpretowanie związków wyrażonych za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów, tabel. Prezentowanie wyników badania prostych zagadnień przy użyciu języka matematycznego. 4. Cele oceniania z matematyki: Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych z matematyki oraz o postępach w tym zakresie. Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju w zakresie matematyki. Motywowanie ucznia do dalszej pracy. Dostarczenie rodzicom informacji o postępach, trudnościach oraz specjalnych uzdolnieniach matematycznych ucznia. 2
II. KONTRAKT Z UCZNIAMI. 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami oceniania przedmiotowego. 2. Ocenianiu podlegają wszystkie formy aktywności ucznia. 3. Prace klasowe i krótkie sprawdziany są obowiązkowe. 4. Prace klasowe i całogodzinne sprawdziany są zapowiadane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i podawany jest zakres sprawdzanych wiadomości i umiejętności. 5. Krótkie sprawdziany, tzw. kartkówki obejmujące 3-4 ostatnich tematów, nie muszą być zapowiadane. 6. Uczeń nieobecny na pracy klasowej jest zobowiązany napisać ją w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 7. Każdą pracę klasową lub całogodzinny sprawdzian napisany na ocenę niesatysfakcjonującą, uczeń może poprawić. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu 2 tygodni od dnia podania informacji o ocenach. Uczeń może poprawić pracę tylko raz. 8. Przy poprawianiu prac klasowych i pisaniu w drugim terminie kryteria ocen nie zmieniają się. 9. Po dłuższej (powyżej 1 tygodnia) usprawiedliwionej nieobecności uczeń ma prawo nie być oceniany do 3 dni po powrocie do szkoły. 10. Każdy uczeń ma prawo do dodatkowych ocen za wykonanie prac nadobowiązkowych. 11. Na koniec okresu nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych. 3
III. OBSZARY AKTYWNOŚCI PODLEGAJĄCE OCENIANIU. 1. Rozumienie pojęć matematycznych i znajomość ich definicji. 2. Znajomość i stosowanie poznanych twierdzeń. 3. Sposób prowadzenia rozumowań. 4. Posługiwanie się symboliką i językiem matematycznym. 5. Rozwiązywanie zadań matematycznych z wykorzystaniem poznanych metod i sposobów rozwiązywania, weryfikowanie (sprawdzanie) otrzymanych wyników. 6. Stosowanie wiedzy matematycznej w rozwiązywaniu problemów pozamatematycznych. 7. Stosowanie wiedzy matematycznej w sytuacjach praktycznych. 8. Wkład pracy ucznia aktywność na lekcjach, praca w grupach, przygotowanie do lekcji, systematyczność. IV. FORMY AKTYWNOŚCI- CZĘSTOTLIWOŚĆ OCENIANIA. Lp. Formy aktywności Częstotliwość Oceny możliwe w okresie do uzyskania 1. Odpowiedzi ustne co najmniej 1 1-5 2. Prace klasowe (1 godz.), 2-4 sprawdziany, testy 1-6 3. Kartkówki (15-20 min) zgodnie z planem realizacji materiału 1-5 4. Prace domowe co najmniej 1 1-5 5.* Prace projektowe i 1 długoterminowe 4-6 6.* Rozwiązywanie problemów 1 matematycznych 4-6 7. Wkład pracy własnej ucznia: 1 aktywność na lekcji, praca w 1-5 grupach, systematyczność 8.* Aktywność poza lekcjami 1 matematyki (np. udział w 5-6 konkursach itp.) 9. Wytwory pracy ucznia np. modele brył i inne. zgodnie z planem realizacji materiału 1-5 programowego * Formy aktywności, które nie są obowiązkowe. 4
V. KRYTERIA OCENIANIA POSZCZEGÓLNYCH FORM AKTYWNOŚCI. 1) ODOWIEDŹ USTNA Ocenie podlega: zawartość rzeczowa, posługiwanie się językiem matematycznym, sposób prezentacji. 2) OCENA PRAC KLASOWYCH (forma aktywności 2 i 3) prace pisemne są punktowane, ustalane są czynności, które będą punktowane (nie muszą to być wszystkie kroki rozwiązania). Ocenianie będą: metoda (wybór prawidłowej drogi rozwiązania, analiza zadania, wybór wzoru), wykonanie (podstawienie do wzoru, obliczenia), rezultat (wynik, sprawdzenie wyniku z warunkami zadania, odpowiedź), jeżeli uczeń obrał dobrą metodę rozwiązania, ale wykonanie jest błędne, otrzymuje punkty za metodę i traci za wykonanie, nie są przyznawane punkty za obliczenia, jeśli wynikają one z błędnej metody, jeżeli uczeń w rozwiązywaniu popełnił błąd i będzie konsekwentnie używał błędnego wyniku do dalszych obliczeń, to może on otrzymać punkty za pozostałą część zadania pod warunkiem, że: 1. błąd nie obniżył stopnia trudności zadania, 2. uczeń nie ma możliwości skorygowania błędu. Uczeń nie otrzymuje punktów za czynności, które nie są objęte zadaniem, nawet jeśli wykonane są poprawnie. Uczeń otrzymuje z pracy pisemnej (zadania klasowe, sprawdziany, testy, kartkówki) ocenę: niedostateczną gdy uzyskał 30% punktów lub mniej dopuszczającą gdy uzyskał od 31% do 50% punktów dostateczną gdy uzyskał od 51% do 74% punktów dobrą gdy uzyskał od 75% do 90% punktów bardzo dobrą gdy uzyskał od 91% lub więcej punktów celującą gdy uzyskał ocenę bardzo dobrą i rozwiązał zadanie dodatkowe. 5
3) ZADANIA DOMOWE Zadania domowe będą ocenianie po sprawdzeniu samodzielności wykonania (w formie ustnej lub pisemnej). 4) PRACE PROJEKTOWE I DŁUGOTERMINOWE. Ocenie podlega: zrozumienie zadania (3 pkt) zaplanowanie rozwiązań (oryginalność) (7 pkt) realizacja rozwiązań (3 pkt) prezentacja otrzymanych wyników (5 pkt) zastosowanie posiadanej wiedzy przedmiotowej (5 pkt). 5) ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW Ocenie podlega: sformułowanie problemu ( 3 pkt) rozwiązanie problemu (3 pkt) niestandardowość rozwiązania, atrakcyjność prezentacji (4 pkt). Zasady przeliczania punktów na oceny dotyczy prac długofalowych i problemowych: niedostateczny nie wystawia się dopuszczający nie wystawia się dostateczny nie wystawia się dobry od 70% do 85% punktów bardzo dobry od 85% do 95% punktów celujący 95% lub więcej punktów. 6) WKŁAD PRACY WŁASNEJ UCZNIA: a) praca w grupach stopień zaangażowania, efektywność pracy, przyjmowanie i wywiązywanie się z przyjętej w grupie roli, czas wykonywania pracy, komunikacja, prezentowanie rezultatów. b) aktywność na lekcjach ocenie podlega częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie prawidłowych odpowiedzi, co ocenianie jest +. 6
7) AKTYWNOŚĆ POZA LEKCJAMI MATEMATYKI: a) za udział w konkursie matematycznym : +, b) awans do następnego etapu w konkursie matematycznym- ocena cząstkowa celująca, c) uzyskanie wyniku w konkursie na poziomie wyższym niż przeciętnyocena cząstkowa bardzo dobry, d) wyróżnienie na etapie ponadszkolnym- ocena cząstkowa bardzo dobry. Pięć + jest równoznaczne z oceną bardzo dobrą. VI. WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY 1. Wymagania edukacyjne z matematyki formułowane są w oparciu o następujące poziomy wymagań: konieczne obejmują treści nauczania niezbędne w dalszym uczeniu się matematyki, potrzebne w życiu; podstawowe obejmują najważniejsze treści w uczeniu się matematyki, przystępne, często powtarzające się w programie nauczania, nie przekraczające wymagań zawartych w Podstawie programowej, proste umiejętności; rozszerzające obejmują treści istotne w nauczaniu matematyki, przekraczające wymagania zawarte w Podstawie programowej oraz wymagające stosowania wiadomości w sytuacjach (zadaniach) nietypowych; dopełniające obejmują pełne treści programu, także złożone i trudne, pośrednio użyteczne w życiu codziennym; wykraczające obejmują treści wykraczające poza program nauczania matematyki oraz wymagające stosowania wiadomości w zadaniach trudnych, nietypowych. 2. Wymagania: a) Ocena niedostateczna (wiedza i umiejętności wymagają poprawy). Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - posiada duże braki w wiadomościach i nie rokuje nadziei na ich usunięcie, - nie potrafi rozwiązać prostych zadań nawet przy pomocy nauczyciela, - braki uniemożliwiają edukację na następnym poziomie nauczania. 7
b) Ocena dopuszczająca (wiedza i umiejętności konieczne). Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - posiada braki w wiedzy, które jednak może usunąć po dłuższym okresie czasu, - potrafi rozwiązać proste zadania wymagające zastosowania podstawowych wiadomości i umiejętności przy pomocy nauczyciela, - posiadane umiejętności umożliwiają edukacje matematyczną na następnym poziomie. c) Ocena dostateczna (wiedza i umiejętności podstawowe). Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - opanował materiał nauczania w stopniu zadawalającym, - posiada podstawowe wiadomości i umiejętności, - potrafi rozwiązać proste zadania, - potrafi stosować posiadaną wiedzę w typowych sytuacjach przy pomocy nauczyciela. d) Ocena dobra (wiedza i umiejętności rozszerzające). Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną i ponadto: - opanował zdecydowaną większość materiału programowego, - zna definicje i twierdzenia przewidziane programem nauczania, - stosuje język matematyczny, - umie samodzielnie rozwiązać typowe zadania a trudniejsze pod kierunkiem nauczyciela, - potrafi poprawnie rozumować. e) Ocena bardzo dobra (wiedza i umiejętności dopełniające). Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dobrą i ponadto: - opanował całość materiału przewidzianego programem nauczania, - posiada wiedzę i umiejętności pozwalające na samodzielne ich wykorzystywanie do rozwiązywania nowych problemów, - bierze udział w konkursach matematycznych, - samodzielnie rozwiązuje zadania i problemy posługując się nabytymi umiejętnościami, - potrafi łączyć wiedzę z kilku przedmiotów, - potrafi poprawnie rozumować wykorzystując nabyte wiadomości i umiejętności. 8
f) Ocena celująca (wiedza i umiejętności twórcze). Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania na ocenę bardzo dobrą a ponadto: - posiada wiedzę i umiejętności wykraczające znacznie poza zakres materiału proponowanego, - dodatkowa wiedza wynika z samodzielnych poszukiwań i przemyśleń, - potrafi korzystać ze wszystkich dostępnych źródeł informacji i samodzielnie zdobywać potrzebne wiadomości, - odnosi sukcesy w konkursach matematycznych oraz w takich, w których wymagana jest wiedza i umiejętności matematyczne, - jest autorem samodzielnie wykonanej pracy o dużych walorach poznawczych i dydaktycznych, - samodzielnie rozwiązuje problemy matematyczne i logiczne, - potrafi udowodnić swoją tezę posługując się językiem matematycznym i posiadaną wiedzą. VII. KRYTERIA OCENIANIA W ZAKRESIE TREŚCI PROGRAMOWYCH 1. Kryteria oceniania w zakresie treści programowych na bieżąco opracowuje nauczyciel w poszczególnych klasach. 2. Kryteria oceniania w zakresie treści programowych są jawne i dostępne dla ucznia i jego rodziców (opiekunów prawnych). VIII. OCENA ŚRÓDROCZNA I ROCZNA. 1) Ocenę śródroczną (roczną) proponuje nauczyciel najpóźniej na tydzień przed konferencją klasyfikacyjna zgodnie ze Statutem. 2) Przy ustalaniu ocen klasyfikacyjnych śródrocznych i rocznych bierze się pod uwagę oceny bieżące z poszczególnych aktywności, których ważność określa następująca kolejność: 1. prace klasowe i sprawdziany 2. odpowiedzi ustne 3. kartkówki 4. prace domowe 5. inne aktywności 6. prowadzenie zeszytu przedmiotowego 9
3) Przy ustalaniu ocen śródrocznych i rocznych bierze się również pod uwagę: rozwój ucznia, czyli jakie czyni postępy w danym okresie, wkład pracy w stosunku do zdolności. 4) Przy ustalaniu oceny rocznej bierze się także pod uwagę uzyskane wyniki w I okresie danego roku szkolnego. 5) Ustalona przez nauczyciela na koniec roku szkolnego ocena niedostateczna może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu poprawkowego. IX. INFORMACJA ZWROTNA 1) NAUCZYCIEL UCZEŃ nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do każdej wystawionej oceny, uczeń ma możliwość otrzymania dodatkowych wyjaśnień i uzasadnień do wystawionej oceny, nauczyciel wskazuje kierunki i pomaga w samodzielnym rozwoju ucznia. 2) NAUCZYCIEL RODZICE oceny z prac klasowych, odpowiedzi ustnych, zadań domowych są wpisywane do zeszytu przedmiotowego ucznia, kartkówki wraz z oceną są przekazywane uczniowi, rodzice są zobowiązani do podpisywania ocen z prac klasowych, odpowiedzi ustnych i prac dodatkowych, podczas indywidualnych rozmów z rodzicem nauczyciel: - przekazuje rodzicom informacje o aktualnym stanie rozwoju i postępach ucznia w nauce, - dostarcza rodzicom informacji o trudnościach i uzdolnieniach ucznia, - przekazuje wskazówki do pracy z uczniem. 3) NAUCZYCIEL PRZEDMIOTU WYCHOWAWCA KLASY nauczyciel wpisuje oceny do dziennika na bieżąco i informuje wychowawcę o aktualnych osiągnięciach uczniów, wychowawca informuje nauczyciela o szczególnych sytuacjach mających niekorzystny wpływ na postępy i osiągnięcia ucznia. X. EWALUACJA ZASAD OCENIANIA PRZEDMIOTOWEGO Zasady Oceniania Przedmiotowego podlegają ewaluacji po upływie każdego roku szkolnego. 10