Postępowanie w stanach zagrożenia życia u dzieci Anna Chmielewska Bernadeta Patro-Gołąb Klinika Pediatrii
Możliwe przyczyny ALTE (Apparent Lifethreatening Events) lub nagłego zgonu Przyczyna OUN Ukł. Krążenia Ukł. Oddechowy Ukł. Pokarmowy Zaburzenia endokrynologiczne/ metaboliczne Infekcja Uraz Zatrucie Drgawki, zaburzenia nerwowo-mięśniowe, wady OUN Zaburzenia rytmu (np. long Q-T), wady serca (np. stenoza aortalna) Nadciśnieniepłucne, choroby krtani/tchawicy, aspiracja ciała obcego Zapalenie trzustki, biegunka i/lub odwodnienie Wrodzony przerost nadnerczy, choroby metaboliczne Sepsa, zapalenie opon m.-r., mózgu, wątroby, nerek, oskrzelików Dziecko maltretowane, zadławienie, uraz fizyczny Kwas borny, salicylany, tlenek węgla, narkotyki, insulina Nelson Textbook of Pediatrics, 18/e
Jakie są najczęstsze przyczyny zgonów wśród dzieci?
Najczęstsze przyczyny zgonów wśród dzieci 0-4 rż. 5-14 rż. 15-29 rż, Infekcje dolnych dróg oddechowych Choroby wieku dziecięcego HIV/AIDS Biegunka Wypadki komunikacyjne Wypadki komunikacyjne Choroby wieku dziecięcego Utonięcia Niska masa urodzeniowa Infekcje dolnych dróg oddechowych Gruźlica Malaria Biegunka Przemoc Samookaleczenie Nelson Textbook of Pediatrics, 18/e
Szybka ocena ABC A B C D Airways Breathing Circulation Disability
A airways Drożność dróg oddechowych Wyraźny wysiłek oddechowy? Stridor? Chrapanie? Wysiłek oddechowy + cisza (całkowita niedrożność dróg oddech.)
A -airways Pozwól dziecku przyjąć dogodną pozycję ciała Wysuń żuchwę Odchyl głowę (uwaga! uraz kręgosłupa szyjnego)
A -airways Ciało obce? < 1 rż. 5 uderzeń w plecy > 1 rż. manewr Heimlicha (brzuch)
B -breathing Częstość oddechów Wysiłek oddechowy Odgłosy przy oddychaniu Pulsoksymetria (%Sat O 2 )
Tachypnoe 0-2 mż. 2 12 mż. > 12 mż. > 60 / > 50 / > 40 / 60 oddechów / w każdym wieku wg WHO
Wysiłek oddechowy Poruszanie skrzydełkami nosa Praca dodatkowych mięśni oddechowych Wciąganie przepony Wciąganie mm.międzyżebrowych Wciąganie dołków nadobojczykowych, mostka
Stridor Odgłosy przy oddychaniu Na wdechu, dźwięk o wysokiej częstotliwości Niedorożność górnych dróg oddechowych (ciało obce, zapalenie krtani, wiotkość krtani Postękiwanie Krótki, niski dźwięk, przypomina popłakiwanie Wydech przy przymkniętej głośni Zapobiega zamknięciu pęcherzyków płucnych (pneumonia, ARDS, obrzęk płuc) Osłuchiwanie: furczenia, świsty, trzeszczenia
Pulsoksymetria % wysycenia hemoglobiny tlenem Wykrywa obniżenie % Sat O2 zanim pojawi się sinica, bradykardia Norma: 94 100% < 92% podaj tlen
C -circulation Skóra: kolor i temperatura HR, miarowość BP Tętno na obwodzie i dużych tętnicach Nawrót kapilarny
Skóra Bladość? Sinica? Obwodowa (dłonie, stopy) Centralna (wargi, śluzówki jamy ustnej) Marmurkowanie? Wybroczyny?
HR częstość uderzeń serca 0-3 mż. 3 mż.-2 rż. 2-10 rż. >10 rż. 85 205/ 100 190 60 140 60 100 we śnie 80 160 w czuwaniu 140 75 160 60 90 50 90 130 80 75 średnio PALS Provider Manual 2005
Ciśnienie tętnicze krwi Definicja hipotensji Wiek noworodki urodzone o czasie Niemowlęta (1 mż. 12 mż.) Ciśnienie skurczowe < 60 mmhg < 70 mmhg Dzieci 1 10 rż. < 70 + (wiek w latach x 2) mmhg Dzieci > 10 rż. < 90 mmhg PALS Provider Manual 2005
Duże tętnice: Udowa Szyjna (dzieci starsze) Pachowa Tętno UWAGA! osłabienie tętna na tt. centralnych= =zagrożenie zatrzymaniem krążenia Obwodowe: Ramienna najlepiej wyczuwalna Mniej: promieniowa, grzbietowa i tylna stopy
Czas nawrotu włośniczkowego Naciskaj ok. 5 sekund Norma < 2 s
D -disability Ocena stanu świadomości AVPU Glascow Coma Scale Reakcja źrenic na światło
AVPU krótka skala oceny stanu świadomości A V P U ALERT świadome, aktywne, reaguje na bodźce zewnętrzne, kontakt z otoczeniem odpowiednio do wieku VOICE Reaguje dopiero na głośne mówienie np. wołanie po imieniu PAINFUL Reaguje tylko na bodziec bólowy UNRESPONSIVE Nie reaguje na bodźce
Skala Glasgow Glasgow Coma Scale Ocena stopnia urazu głowy : 13 15 łagodny 9 12 umiarkowany 3 8 ciężki
2-letni chłopiec Od doby wysoka gorączka (39 st. C) Objawy infekcji dróg oddechowych katar, kaszel W ciągu ok. ½ godziny 2-krotny napad drgawek toniczno-klonicznych Dziecko nieprzytomne w czasie badania oraz wg rodziców bez kontaktu pomiędzy napadami
4-letnia dziewczynka Od kilku godzin wysoka gorączka, ból gardła W chwili badania: narastające trudności z połykaniem, ślinotok wilgotny kaszel nie chce leżeć słyszalny stridor
Chłopiec 11- miesięczny Biegunka od 2 dni Dziś dołączyły się wymioty Temp. 38,2 C Nie chce jeść, nie pije od kilkunastu godzin Nie oddał moczu od 12 godzin Od kilku godzin apatyczny, podsypiający
10-letnia dziewczynka z obrzękiem warg i języka Karetka R przybywa na miejsce zdarzenia 5 minut od wezwania Dziecko leżące, przytomne (oczy otwarte, kiwa głową Dziecko leżące, przytomne (oczy otwarte, kiwa głową w odpowiedzi na pytanie), oddycha szybko, z trudem, jest blade, spocone, ma czerwone plamy na szyi i dekolcie, obrzęk warg znaczny
10-letnia dziewczynka z obrzękiem warg i języka Kilkanaście minut temu jadła deser mieszanką orzechów W trakcie jedzenia zaczęła odczuwać mrowienie ust i języka, po ok. 1min pojawił się obrzęk Po kolejnych kilku minutach pokrzywka na twarzy i dekolcie Trudność w oddychaniu, osłabienie
Pacjent nieprzytomny