Akademia Młodego Ekonomisty Walutowa Wieża Babel Dr Andrzej Dzun Uniwersytet w Białymstoku 20 listopada 2014 r.
Pieniądz- powszechnie akceptowany z mocy prawa lub zwyczaju środek regulowania zobowiązań, pełniący rolę powszechnego ekwiwalentu.
Pieniądz pojawia się wraz z rozwojem gospodarki towarowej- ułatwiając dokonywanie określenie wartości (ceny) poszczególnych dóbr lub usług.
Istota pieniądza wynika z pełnionych przez niego funkcji: Miernika wartości Środka cyrkulacji (wymiany) Środka płatniczego Środka tezauryzacji
Miernik wartości W pieniądzu można zmierzyć wartość każdego towaru w danym miejscu i czasie
Środek cyrkulacji Pieniądz obsługuje transakcje kupna sprzedaży, umożliwiając wymianę towarowo-pieniężną.
Środek płatniczy Pieniądz obsługuje transakcje kupna sprzedaży z opóźniona płatnością (kredytowe)
Środek tezauryzacji Gromadzenie skarbu pod postacią pieniężną
Współcześnie najważniejsze waluty świata Dolar amerykański- USD Euro- EUR Funt brytyjski- GBP Jen japoński-jpy Frank szwajcarski- CHF Juan chiński- CNY
Kurs walutowy- cena walut obcych wyrażona w walucie krajowej lub odwrotnie kraj waluta Kurs w złotych Chiny Strefa EURO Japonia Szwajcaria USA Wielka Brytania 1 juan 1 EURO 100 jenów 1 frank 1 dolar 1 funt 0,55 zł 4,22 zł 2,99 zł 3,50 zł 3,38 zł 5,40 zł Litwa Białoruś Ukraina Rosja Czechy 1 lit 1000 rubli 1 hrywna 1 rubel 1 korona 1,22 zł 0.31 zł 0,26 zł 0,08 zł 0,16 zł
Zapis kursu walutowego EUR/PLN = 4,2240/4,2325 waluta bazowa waluta kwotowana kurs kupna kurs sprzedaży Kurs kupna waluty jest zawsze niższy od kursu sprzedaży!!!!!!!!
Podstawowe pojęcia związane z kursem walutowym Aprecjacja waluty wzrost rynkowego kursu pieniądza krajowego, czyli rynkowe umacnianie jego wartości; albo wzmacnianie na rynku wartości waluty zagranicznej Deprecjacja waluty rynkowy spadek wartości pieniądza krajowego, albo spadek kursu danej waluty na rynku dewizowym Dewaluacja waluty jednorazowe ( skokowe ) urzędowe obniżenie wartości waluty krajowej, zazwyczaj wymuszone na władzy monetarnej wskutek długotrwałego deficytu bilansu obrotów bieżących i/lub odpływu kapitału Rewaluacja waluty wzrost oficjalnego kursu waluty krajowej w stosunku do walut obcych, następujący na skutek decyzji władz monetarnych danego kraju.
Podstawowe pojęcia związane z kursem walutowym c. d. Inflacja- postępujący z okresu na okres wzrost przeciętnego poziomu cen, Deflacja-długookresowy spadek przeciętnego poziomu cen w gospodarce, skutkujący wzrostem siły nabywczej pieniądza.
W roku 1995 w Polsce przeprowadzono denominację złotówki w proporcji 1:10 000
Ciekawostka
Istotne pytania dotyczące walut! Czy ma sens jedna waluta w wielu krajach? Czy ma sens kilka walut w jednym kraju? Czy warto tworzyć unie monetarne? Czy będzie jedna światowa waluta?
Czy ma sens jedna waluta w kilku krajach? Nie ma kosztów wymiany walut (kantory, banki) Nie ma ryzyka kursowego (deprecjacja, aprecjacja) We wszystkich krajach ceny są podawane w tej samej walucie (swoboda porównywania cen i wyboru) Spada koszt druku pieniędza Większe znaczenie takiej waluty na rynku światowym! (np. euro)
Kraje Strefy Euro
Wspólna waluta to nie tylko korzyści! Przyjęcie jednej waluty dla wielu krajów nie pozwala prowadzić własnej polityki pieniężnej!
Czy ma sens kilka walut w jednym kraju? Wysokie ryzyko kursowe Koszt wymiany i przeliczania walut (banki, kantory) Bałagan- trudno ustalić ceny (wydać resztę w wielu walutach)! Wysoki koszt druku Niewielkie znaczenie międzynarodowe takich pieniędzy!
Bośnia i Hercegowina Marka- podstawowa waluta Kuna chorwacka Euro
Czy warto tworzyć unie monetarne? Przykład - Europejska Unia Gospodarcza i Walutowa Obecnie euro jako walutą narodową posługuje się 18 państw Unii Europejskiej (od 1 stycznia 2015 dołączy do nich Litwa) i 6 spoza UE (Watykan, Monako,San Marino, Kosowo, Czarnogóra i Andora) Unia monetarna to nie tylko korzyści... ale i problemy.
Kryteria konwergencji (zbieżności) stabilność cen stopa inflacji w danym kraju nie powinna być wyższa o więcej niż 1,5 punktu procentowego od inflacji w 3 krajach o najniższym jej wskaźniku; rygor budżetowy deficyt budżetowy nie powinien być wyższy niż 3 proc. produktu krajowego brutto (PKB) danego kraju; dług publiczny niższy niż 60 proc. PKB danego kraju; w ciągu 2 lat przed przystąpieniem waluta danego państwa musi być stabilna, tzn. jej wahania nie mogą wykraczać poza przyjęte ramy, waluta ta nie może być w tym okresie dewaluowana względem innych walut europejskich; wysokość oprocentowania stawka oprocentowania długoterminowego nie powinna być wyższa o więcej niż 2 punkty procentowe od przeciętnej wysokości stóp procentowych w krajach o największej stabilności cenowej.
Czy będzie jedna światowa waluta? Jedna waluta, która zastąpi wszystkie waluty, na razie to nieprawdopodobne- dużo krajów, duże różnice między krajami i ich walutami!
Czas do pracy- Warsztaty!
Czy warto przystąpić do strefy euro? (Korzyści i koszty przystąpienia do strefy euro)