Unia walutowa korzyści i koszty. Przystąpienie do unii walutowej wiąże się z kosztami i korzyściami.

Transkrypt

1 Unia walutowa korzyści i koszty rzystąpienie do unii walutowej wiąże się z kosztami i korzyściami. Korzyści: Eliminacja ryzyka kursowego i obniżenie ryzyka makroekonomicznego obniżenie stóp procentowych pozwoli zwiększyć inwestycje i KB Wykres: stopy O/N w olsce i strefie euro Źródło: Eurostat 1

2 Wykres: rentowność 10-letnich obligacji skarbowych w olsce i strefie euro Źródło: Eurostat Eliminacja kosztów transakcyjnych szacowane na 0,1-0,2% KB. Eliminacja wahań kursowych stabilizacja warunków sprzyja kreacji handlu. Ale: (i) bardzo nieprecyzyjne szacunki (ii) trade creation vs. trade diversion. 2

3 Większa przejrzystość cen pozwala lepiej alokować zasoby. Koszty: Ryzyko przegrzania gospodarki (boom-bust cycle) obniżenie stóp procentowych może doprowadzić do wzrostu popytu, boomu kredytowego, wzrostu inflacji, utraty konkurencyjności i spowolnienia. Źródło: Brzoza-Brzezina i in Wzrost cen w momencie przystąpienia przeciętnie niewielki (0,1-0,3 pkt. proc.) ale skoncentrowany wśród często kupowanych towarów i usług. 3

4 Utrata niezależnej polityki pieniężnej krajowa polityka pieniężna oraz płynny kurs walutowy pozwalają amortyzować wstrząsy. Te mechanizmy znikają wraz z przystąpieniem do unii walutowej. Na symetryczne wstrząsy reaguje wspólny bank centralny. Nie zareaguje on natomiast na wstrząs asymetryczny. Wpływ asymetrycznego wstrząsu popytowego (pochodzącego z wewnątrz Unii) Założenia: 2 kraje tworzą Unię Walutową. Jest zatem jedna waluta, jeden bank centralny, jedna polityka pieniężna. W kraju B wybucha epidemia, konsumenci krajów A i B ograniczają znacząco popyt na produkty pochodzące z kraju B. 4

5 A B W kraju B spada popyt, a tym samym poziom cen i produkcja. Rośnie bezrobocie. W kraju A produkcja zaczyna przekraczać poziom potencjalny (bo popyt został skierowany na dobra krajowe), wzrastają ceny. Inflacja w całej unii walutowej nie ulega zmianie. Gdyby nie było unii walutowej, mechanizm dostosowawczy mógłby wykorzystać następujące elementy: 1. Bank centralny z kraju B luzuje politykę pieniężną. Rośnie popyt wewnętrzny, gospodarka powraca do stanu równowagi. 5

6 2. Na skutek spadku eksportu wzrasta deficyt rachunku obrotów bieżących, co przy kursie płynnym powoduje deprecjację waluty krajowej i wzrost popytu. W unii te mechanizmy są wyłączone. Alternatywnie: 1. rzepływ siły roboczej z kraju B do A 2. Spadek cen i płac w kraju B 1) rzepływ siły roboczej Spadek podaży pracy w kraju B zmniejsza potencjał produkcyjny. Natomiast w kraju A potencjał wzrasta. A B Ostatecznie, poziom cen w krajach A i B powraca do poziomu wyjściowego, produkcja w kraju trwale A 6

7 rośnie, w kraju trwale B spada. rodukt per capita nie ulega zmianie. rzeszkody w tego typu dostosowaniu: - niska mobilność siły roboczej - ograniczenia instytucjonalne 2) Spadek cen i płac w kraju B Dostosowanie jak po krajowym wstrząsie popytowym: A B rzeszkody w tego typu dostosowaniu: - sztywność płac nominalnych - scentralizowane negocjacje płacowe. 7

8 Dlatego istotne dla obniżenia kosztów związanych ze wstrząsami asymetrycznymi: zbieżność cykli koniunkturalnych Źródło: NB wysoka mobilność siły roboczej wysoka elastyczność płac elastyczność i skuteczność polityki fiskalnej rzykład: kontrfaktyczna symulacja cyklu koniunkturalnego w olsce w przypadku 8

9 przystąpienia do strefy euro w 2007 r. (Brzoza- Brzezina, Makarski, Wesołowski 2012). ełne oszacowanie korzyści i kosztów jest niezwykle trudne. 9