dr Bartłomiej Rokicki Chair of Macroeconomics and International Trade Theory Faculty of Economic Sciences, University of Warsaw

Transkrypt

1 Chair of Macroeconomics and International Trade Theory Faculty of Economic Sciences, University of Warsaw

2 Kryzysy walutowe Modele pierwszej generacji teorii kryzysów walutowych Model Krugmana wersja analityczna Modele drugiej generacji teorii kryzysów walutowych Prosty model Morrisa i Shina Model Krugmana kursu walutowego w paśmie wahań Modele trzeciej generacji teorii kryzysów walutowych.

3 Model Krugmana założenia M( P( = a hi( Popyt na pieniądz jest funkcją stopy procentowej M ( = DC( + RES( Podaż pieniądza to suma kredytu krajowego i rezerw Kredyt krajowy rośnie w stałym tempie i = i*+ E e E E Spełniony jest parytet stóp procentowych Spełnione jest prawo jednej ceny

4 Model Morrisa i Shina dr Bartłomiej Rokicki Stan gospodarki danego kraju można opisać przy pomocy zmiennej θ, która może przyjmować wartości z przedziału [0,1], zaś θ =1 oznacza najlepszy stan gospodarki. Władze utrzymując system stałego kursu walutowego czerpią z tego korzyść równą v > 0, lecz również ponoszą pewien koszt. Koszt utrzymania stałego kursu cjest funkcją stanu gospodarki θoraz frakcji αinwestorów uczestniczących w ataku spekulacyjnym. Funkcja kosztu jest ciągła oraz rosnąca ze względu na α i malejąca ze względu na θ. Zakłada się, że c(0, 0) > v co oznacza, że koszt utrzymania systemu stałego kursu w przypadku najgorszego stanu gospodarki przewyższa korzyści zeń płynące nawet wtedy, gdy nie następuje atak spekulacyjny. Zakłada sięrównież, że c(1, 1) > v co oznacza, że gdy wszyscy inwestorzy biorą udział w ataku spekulacyjnym, koszt obrony stałego kursu przewyższa korzyści nawet przy najlepszym stanie gospodarki. Jeśli dochodzi do ataku i władze dewaluują walutę, wówczas inwestor otrzymuje wypłatę równą różnicy między kursem sztywnym a kursem shadowpomniejszoną o koszt transakcyjny.

5 Kryteria konwergencji W odniesieniu do deficytu budżetowego: wielkość deficytu budżetowego nie może przekroczyć 3% PKB; Wodniesieniu do długu publicznego: wielkość długu publicznego nie może przekroczyć 60% PKB; Wodniesieniu do inflacji: inflacja nie może przekroczyć o więcej niż 1,5 pkt. proc. średniej inflacji występującej w trzech najlepiej funkcjonujących pod względem stabilności cen państwach członkowskich; W odniesieniu do stop procentowych: poziom długoterminowych stop procentowych nie może przekroczyć o więcej niż 2 pkt. proc. średniej z poziomów długoterminowych stop procentowych w trzech najlepiej funkcjonujących pod względem stabilności cen państwach członkowskich.

6 Teoria optymalnych obszarów walutowych Podstawowe stwierdzenie Teorii Optymalnych Obszarów Walutowych (Optimum CurrencyAreas) postuluje, że kraje bądź regiony mogą uznać za korzystne wprowadzenie do obiegu wspólnej waluty, jeśli: charakteryzują się wysokim stopniem integracji gospodarczej i narażenia na symetryczne szoki gospodarcze ich cykle gospodarcze są wysoce zsynchronizowane dysponują środkami (narzędziami polityki lub rozwiązaniami instytucjonalnymi), które umożliwiają sprawną i szybką absorpcję skutków szoków asymetrycznych

7 Zadanie 1.Analizujemy model kryzysu walutowego w ujęciu Krugmanaz roku Załóżmy, iż mamy do czynienia z małą gospodarką otwartą. Początkowy poziom kredytu krajowego wynosi DC₀. Światowa stopa procentowa wynosi 5%. O inflacji w kraju zakładamy, że wynosi 0. Rząd utrzymuje stały kurs waluty krajowej wobec dolara amerykańskiego na poziomie 1. Zakładamy także, że ceny w USA są stałe i wynoszą 1. Równowagę rynku pieniężnego w opisywanym kraju możemy zapisać warunkiem: M( = i( P( Zakładamy także, że bank centralny finansuje deficyt budżetowy zwiększając w każdym okresie kredyt krajowy o μ. a) Zapisz funkcję podaży pieniądza jako funkcję kursu walutowego. b) Zapisz równanie opisujące poziom rezerw walutowych w czasie. Co dzieje się z poziomem rezerw wraz z upływem czasu? c) Oblicz, kiedy rezerwy walutowe banku centralnego wyczerpią się. d) Rozwiąż równanie z punktu (a) wyznaczając tak zwany dualny kurs walutowy (shadow exchange rate). e) Czy w tym kraju możliwe jest utrzymanie sztywnego kursu walutowego? dr Bartłomiej Rokicki f) Oblicz, kiedy nastąpi atak spekulacyjny. Porównaj ten wynik z odpowiedzią na pytanie z podpunktu (c). g) W jaki sposób moment załamania się systemu zależy od początkowego poziomu rezerw i stopy ekspansji krajowego kredytu?

8 Zadanie 2.Co to jest unia monetarna? Omów tradycyjne kryteria tworzenia Optymalnych Obszarów Walutowych. O każdej z poniższych sytuacji powiedz, czy sprzyja formowaniu unii monetarnej, którą można uznać za optymalny obszar walutowy w świetle teorii OOW czy wręcz przeciwnie? Krótko wyjaśnij swoją odpowiedź, odwołując się do analizy kosztów i korzyści tworzenia unii walutowej ze względu na stopień otwartości gospodarki. a) kraje chcące utworzyć unię monetarną prowadzą intensywną wymianę handlową między sobą; b) w wyniku wprowadzenia umowy o wolnym handlu między krajami tworzącymi unię monetarną, doszło do głębszej specjalizacji produkcji, co przełożyło się na dywergencję struktur gospodarczych krajów tworzących unię (mierzonych strukturą PKB i zatrudnienia); c) rynki pracy krajów tworzących unię monetarnąsą bardzo sztywne i charakteryzują się niską mobilnością siły roboczej; d) preferencje krajów tworzących unię monetarną co do prowadzonej polityki gospodarczej są zbieżne (preferują osiąganie niskiej stopy bezrobocia nawet za cenę wyższej inflacji); e) kraje tworzące unię monetarną charakteryzują się podobnymi mechanizmami transmisji monetarnej.

9 Zadanie 3.W tabeli podano dane o wskaźnikach makroekonomicznych w krajach strefy euro oraz w Polsce. Dane dotyczą roku 2013 (dlatego w zestawieniu brakuje Łotwy). Korzystając z tych informacji określ, czy kryteria konwergencji z Traktatu z Maastricht(kryterium inflacyjne, kryterium stóp procentowych i kryterium fiskalne) spełnione w przypadku Polski.