A.Światkowski Wroclaw University of Economics Working paper 1
Planowanie sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstwa z branży deweloperskiej Cel pracy: Zaplanowanie sprzedaży spółki na rok 2012 Słowa kluczowe: branża deweloperska w 2012 roku, produkcja globalna i wartość dodana, sytuacja na rynku kredytów mieszkaniowych, prognozowanie na podstawie ekstrapolacji trendu, Wstęp W roku 2011 rynek mieszkaniowy ustabilizował się i wydaje się, że jego perspektywy są korzystne, chociażby z powodu wysokiego niedoboru mieszkań w Polsce. Na 1000 mieszkańców przypada około 335 mieszkań, co daje Polsce jedno z ostatnich miejsc w Europie 1. Pomimo spowolnienia wzrostu gospodarczego w latach 2009 2011 branża budowlana produkowała znacznie więcej niż przedsiębiorstwa innych branż. Spadło tempo oddawania do użytku nowych inwestycji, zarówno gospodarstwa domowe, jak i przedsiębiorstwa mniej inwestowały na rynku nieruchomości. Dynamika produkcji globalnej w latach 2001 2011 została przedstawiona na Wykresie 1. Wykres 1 Dynamika produkcji globalnej gospodarki i branży Dynamika produkcji globalnej 120 100 80 60 40 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 gospodarka branża Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.stat.gov.pl, PKB rachunki regionalne w latach 2001 2011, 10.04.2013, 1 www.ipo.pl, 10.04.2013 2
W roku 2011 nastąpił najwyższy od momentu rozpoczęcia kryzysu finansowego w 2008 roku przyrost czynnych umów kredytowych w polskich bankach, który wyniósł 181 866 umów. W efekcie sektor bankowy posiada łączną liczbę 1 630 mln sztuk aktywnych kredytów. W Tabeli 1 została przedstawiona wartość i liczba nowo udzielonych kredytów w latach 2010 2011. Tabela 1 Wartość i liczba nowo udzielonych kredytów w latach 2010 2011 Rok Wartość w mld PLN Zmiana/poprzedni rok Liczba Zmiana/poprzedni rok 2010 48,66 25,63% 230 361 21,76% 2011 49,11 1,13% 231 159 0,35% Źródło: Opracowanie własne na podstawie Raport AMRON SARFiN, Ogólnopolski raport o kredytach mieszkaniowych i cenach transakcyjnych nieruchomości, Związek Banków Polskich 2012. W latach 2010 2011 wartość udzielonych kredytów mieszkaniowych we Wrocławiu wzrosła odpowiednio o 5,8% i 5,9%. Wydaje się, że w przyszłości niższa skala wydatków infrastrukturalnych spowoduje realne spadki cen materiałów budowlanych, co przełoży się na ceny mieszkań. Patrząc na czynniki fundamentalne perspektywa wzrostu zakupu mieszkań zaczyna wyglądać coraz bardziej obiecująco. Opis teoretyczny metody Prognozowanie to wnioskowanie o zdarzeniach nieznanych na podstawie zdarzeń znanych 2. Prognoza sprzedaży na rok 2012 zostanie oparta na podstawie ekstrapolacji funkcji trendu. Metoda ta polega na ekstrapolacji trendu a następnie na korekcie uzyskanych wyników poprzez uwzględnienie oddziaływania wahań okresowych na prognozowaną zmienną. Przyjęto założenie, że do opisu zjawiska można zastosować trend liniowy, co ułatwi prognozowanie rozwoju zjawiska w czasie bez konieczności estymacji parametrów funkcji liniowej. Zostanie zastosowana metoda opracowana przez S. Mynarskiego, która umożliwia przewidywanie poziomu zjawiska w następnym okresie przez podstawienie kolejnych wartości szeregu czasowego 3. Wzór na prostą ekstrapolację trendu ma postać: y * t 4 6( k 1) n = [ ] k= 1 n n( n 1) y t k, 2 Z. Czerwiński, B. Guzik, Prognozowanie ekonometryczne, PWN, Warszawa 1992, s. 68. 3 S. Mynarski, Prosta metoda ekstrapolacji trendu z addytywnym składnikiem sezonowym, Handel Wewnętrzny 1972, nr 5, s. 12. 3
gdzie: y t * - prognoza poziomu zjawiska wyznaczona na okres t, n liczba obserwacji, k stała wygładzania (liczba wyrazów średniej). Przyjmując n = 2 otrzymuje się: y t * = 2y t-1 - y t-2 Z wzoru na ekstrapolację trendu wynikają dwie kluczowe relacje 4 : wpływ zaobserwowanych wartości w poszczególnych okresach na wartość prognozowaną jest tym większy, im mniejsza jest liczba obserwacji, największy dodatni wpływ na wartość prognozowaną mają wartości historyczne pochodzące z okresów bezpośrednio poprzedzających okres prognozowany. Relacje te mają dużą wartość praktyczną, ponieważ wskazują, że błędne dane statystyczne oraz zniekształcenia wynikające z oddziaływania czynników przypadkowych w okresach środkowych w mniejszym stopniu zniekształcają prognozowane wartości niż te, które pochodzą z okresów skrajnych. Przy planowaniu sprzedaży na rok 2012 w uzupełnieniu zostanie policzona dynamika sprzedaży w latach 2010 2011 rok do roku. Okres poprzedni będzie podstawą odniesienia dla obrazu dynamiki zmian. Dynamika zostanie obliczona zgodnie z wzorem: I t = x t / x t-1-1, gdzie: I t - wskaźnik dynamiki, x t wartość zmiennej w okresie t, x t-1 - wartość zmiennej w okresie poprzedzającym (t 1). Podstawą formułowania wniosków będzie także analiza logiczna i merytoryczna, zostanie wzięta pod uwagę założona przez zarząd spółki 10% dynamika wzrostu sprzedaży na rok 2012 oraz omówione na wstępie czynniki makroekonomiczne. 4 H. Mruk [red], Analiza rynku, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003, s. 108. 4
Zastosowanie metody do planowania sprzedaży na rok 2012 Sprzedaż w latach 2009 2011 kształtowała się następująco: Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych spółki zamieszczonych na stronie www.amadeus.pl, 10.04.2013 2009 2010 2011 Sprzedaż w mln EUR 83 514 135 39 522 362 63 172 611 Dynamika rok do roku -53% 60% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych spółki zamieszczonych na stronie www.amadeus.pl, 10.04.2013 Dynamika sprzedaży w roku 2011 była bardzo wysoka i wynosiła 60%, było to spowodowane niską bazą roku poprzedniego. Zarząd założył na rok 2012 wzrost dynamiki sprzedaży o 10% opierając się na analizie makroekonomicznej oraz analizie branży i konkurencji na rynku. Planowanie sprzedaży na podstawie ekstrapolacji trendu: y t * = 2y t-1 - y t-2 yt* = 2 * 63 172 611 39 522 362 = 86 822 860 Prognozowana sprzedaż na rok 2012 wynosi 86 822 860 EUR. Rok do roku dynamika sprzedaży wynosiłaby 37%, dużo więcej niż założone przez zarząd 10%. W związku z tym dynamika zostanie wypłaszczona do wartości 18%, a w konsekwencji planowana sprzedaż ma wartość 74 543 680 EUR. Biorąc pod uwagę wszystkie przesłanki zarówno fundamentalne jak i techniczne można przyjąć, że jest to realny plan sprzedaży na rok 2012. 5
Bibliografia: 1. Czerwiński Z, B. Guzik, Prognozowanie ekonometryczne, PWN, Warszawa 1992 2. Mruk H. [red], Analiza rynku, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003 3. Mynarski S, Prosta metoda ekstrapolacji trendu z addytywnym składnikiem sezonowym, Handel Wewnętrzny 1972 4. Michalski G. Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2013 5. Pluta W. Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003 6. www.amadeus.pl 7. www.ipo.pl 8. www.stat.gov.pl 6